KPSS KONU ANLATIMI. Web: Mail:

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KPSS KONU ANLATIMI. Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com"

Transkript

1 KPSS KONU ANLATIMI Web: Mail:

2 3. ÜNİTE ÖĞRENME KURAMLARI BÖLÜM:1 DAVRANIŞÇI KURAMLAR

3 KPSS de bu bölümden her yıl ortalama 5-8 arası soru gelmektedir. Bu bölümdeki sorular genellikle bilgi veya örnek verilerek sorulan yarı bilgi sorusu şeklindedir.

4 ÖĞRENME KURAMLARI DAVRANIŞÇI KURAMLAR BİLİŞSEL KURAMLAR BİLİŞSEL AĞIRLIKLI DAVRANIŞÇILAR DİĞER KURAMLAR 4

5 ÖĞRENME KURAMLARI I. DAVRANIŞÇI ÖĞRENME KURAMLARI II. BİLİŞSEL ÖĞRENME KURAMLARI 1. Tepkisel (Klasik) Koşullanma (Pavlov) 1. Gestalt Kuramları 2. Bitişiklik Kuramları (Watson, Guthrie) a) Sezgisel Öğrenme (Köhler) 3. Bağlaşımcı (Bağ) Kuram (Thorndike) b) Yaratıcı Düşünme (Wertheimer) 4. Edimsel Koşullanma (Skinner) 2. Bilgiyi İşleme Kuramı (Piaget, Gagne) 3. Keşif Yoluyla Öğrenme (Bruner) III. BİLİŞSEL AĞIRLIKLI DAVRANIŞÇI KURAMLAR 1. Sosyal Öğrenme Kuramı (Bandura) 2. İşaret-Gestalt (Amaçlı Davranışçılık) (Tolman) IV. DİĞER KURAMLAR 1. Yaşam Alanı Kuramı (Kurt Lewin) 2. Dizisel Kuram 3. Hümanistik Kuram (Rogers, Maslow) 4. Yapılandırmacı Kuram (Piaget, Vygotsky, Bruner) 5. Beyin Temelli Kuram 5

6 Davranışçı kuramlara göre öğrenme, uyarıcı ile tepki arasında kurulan bağdır. Bilişsel kuramlara göre öğrenme, algıların belli kurallara göre zihinde yeniden organize edilmesidir. Yapılandırmacılara göre öğrenme, öğrenenlerin somut (aktif) yaşantıları sonucunda öznel bilgiyi oluşturma sürecidir. Beyin temelli kuram öğrenmeyi, beyindeki sinir hücrelerinin (sinaps) arasındaki biyo-kimyasal bağlara göre ele alır. 6

7 I- TEPKİSEL (KLASİK) KOŞULLANMA

8 I. DAVRANIŞÇCI KURAMLAR Temsilcileri; Pavlov, Thorndike, Skinner, Watson, Guthrie, Hull Öğrenmeyi; doğrudan gözlenebilen uyarıcı ile davranış arasındaki ilişki olarak gören yaklaşımdır. İnsan ve hayvan davranışlarının gözlenebilir olduğunu ve birbirine benzeyen yönlerin olduğunu savunmuşlardır.

9 Uyarıcı (Uyaran): Duyu organlarını harekete geçiren ve organizmayı harekete geçiren her türlü iç (açlık, susuzluk) ve dış etkene (ışık, ses) denir. Tepki (davranım): Uyarıcıların organizmayı etkilemesi sonucu organizmada meydana gelen fizyolojik ve psikolojik değişmelerdir. Davranış: Organizmanın içten veya dıştan gelen uyarıcılara karşı gözlenebilen, incelenebilen ve ölçülebilen her türlü tepkisidir. Koşullanma: Organizmaya koşullu uyaranla birlikte uygulanan ilişkisiz (nötr) bir uyaranın, yeterince yinelendiğinde koşulsuz uyaranınkine benzeyen etkiler yapabilmesidir.

10 Davranışçı Kuramın Temel İlkeleri Davranışçılık kuramı pragmatizm (faydacılık) ve empirizm (deneycilik) felsefi akımlarına dayanır. Davranışlara göre insanın doğuştan hiçbir bilgisi yoktur (Zihin boş bir levhadır). Bütün davranışlar öğrenilmiştir (refleksler hariç) ve yine öğrenmeyle değiştirilebilir. Öğrenme ve davranış büyük ölçüde çevresel etmenlerin etkisiyle oluşur. Ve birey öğrenme sürecinde durumda pasiftir (Klasik koşullanmada pasif U-T, edimsel koşullanmada aktiftir T-U). Öğrenmenin temeli deney (yaşantı, tecrübe: deneme yanılma yoluyla öğrenme) ve gözlem (model alma yoluyla öğrenme) dir.

11 Öğrenme süreçlerinde yaparak-yaşayarak öğrenme önemli bir öğrenme ilkesi sayılmıştır. Öğrenmede süreçten çok ürüne önem verirler. Bilgi nesneldir ve öğrenenden bağımsızdır. Öğrenciye bilgi hazır verilir. İnsanların duygu, düşünce, algı gibi özellikleri doğrudan gözlenip ölçülemez ve bilimsel olarak ele alınamaz. Davranışçılar için, gözlemlenebilen ve ölçülebilen davranışlar temeldir. Öğrenme için mutlaka gözlenebilir bir davranış söz konusu olmalıdır. Çünkü öğrenme ancak performanstan açıklanabilen içsel bir süreçtir. Öğrenmede tekrar ve dıştan verilen pekiştireç (not) önemsenmiştir.

12 Tüm öğrenmeler aynı basit kurallara göre işler. Davranışçılar nedensellik (determinizm) ilkesine göre davranışları açıklar. Determinizm ilkesine göre belirli nedenler, aynı koşullarda aynı sonuçları doğurur. Buna göre öğrenme, uyarıcı-tepki arasında kurulan bağdır, çağrışımdır. İnsanların ve hayvanların öğrenmeleri birbirlerine benzer. Bu nedenle hayvanların öğrenmesi üzerinde yapılan çalışmalarla insanların öğrenmesi açıklanabilir. Öğrenme sürecinde, doğru davranışlar pekiştirilmiştir. Olumlu pekiştirmenin cezadan daha etkili olduğu kabul edilmiştir. Ölçme ve değerlendirme, kontrol ve değişme için yapılır.

13 Annesi, 11 aylık Ceren i uyuması için yatağına yatırdığında, her seferinde çiçekli battaniyesini üstüne örtmektedir. Ceren, uyku saati olmasa da çiçekli battaniyesini gördüğü zaman uyumak istemektedir. Ceren de görülen bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır? A) Zincirleme B) Koşullanma C) Şekillendirme D) Kendiliğinden geri gelme E) Genelleme

14 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ İLE İLGİLİ ORTAK SORU Canlı organizmalar sürekli bir etkinlik içerisindedir. İnsan davranışını anlamak için gözlenebilir davranışlar incelenmelidir. Bir davranış ne kadar karmaşık görünürse görünsün, en küçük birimine kadar incelendiğinde bir uyarıcı tepki bağlantısı görülecektir. Bu düşünce aşağıdaki yaklaşımlardan hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) Davranışçı yaklaşım B) Yapısalcılık C) Biyolojik yaklaşım D) Sosyal öğrenme E) Fenomenolojik yaklaşım

15 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ İLE İLGİLİ ORTAK SORU Bebeklerin kişilikleri doğduklarında şekillenmemiş bir kil kütlesi gibidir. Geçirdikleri yaşantılar, kişiliklerini bir heykeltıraşın kil kütlesini şekillendirmesine benzer biçimde şekillendirir. Yukarıdaki görüşü savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A) Davranışçı B) Psikoanalitik C) Bilişsel D) Ekolojik E) Yapısalcı

16 DAVRANIŞÇI KURAMLAR 1-) Tepkisel koşullanma (Pavlov) 2-) Bitişik kuramları (Watson, Guthrie) 3-) Çağrışım-Bağ kuramı (Thorndike) 4-) Edimsel Koşullanma (Skinner)

17 1. TEPKİSEL (KLASİK) KOŞULLANMA ÖĞRENME Temsilcisi ve kurucusu Pavlov dur. Klasik koşullanma, organizmanın doğal bir uyarıcıya (ET) gösterdiği doğal tepkiyi (SALYA) onun yerine geçen yapay bir uyarıcıya da (ZİL) göstermeyi öğrenmesidir. Yani amaç en başta tepki verilmeyen bir nötr uyarıcıya (zil) doğal tepki (salya) verilmesini sağlamaktır. İvan Pavlov ( ) Klasik koşullanma bir yapay uyarıcıdan (zil) sonra doğal uyarıcının (et) verilmesine ve bu olayın koşullanma gerçekleşinceye kadar tekrarlanmasına dayanır.

18 PAVLOV DENEYİ

19 Köpeklerin doğal uyarıcı olan et karşısında doğal bir refleks/tepki olarak salya tepkisi gösterdiğini biliriz. Pavlov köpeğin bu salya tepkisini zil karşısında da göstermesini öğretmeyi amaçlamıştır. Bu amaçla Pavlov köpeklere et vermeden önce zil uyarıcısı vermiştir. Köpekte zile karşı hiç tepki vermemiştir. Daha sonraları, her et verilmesinden hemen önce, zil sesi uyarıcısı verilmiştir ve köpek salya tepkisi göstermiştir. Bu işlem birçok defa (20-30 kere) tekrarlanmıştır ve köpek bir süre sonra zil ile et arasında bir bağ kurmayı öğrenmiştir. Sonra köpeğe sadece zil sesi uyarıcısı verildiğinde köpek salya tepkisi gösterebilmiştir..

20 TEPKİSEL KOŞULLANMA OLUŞMA SÜRECİ Koşullanma Öncesi Koşullanma Sırası Koşullanma Sonrası İşlem Sırası Uyarıcı 2. Uyarıcı Tepki Zil (nötr) Zil (nötr) Zil (koşullu/yapay) Et (koşulsuz/doğal) Salya (koşulsuz/doğal) Tepki yok Et (koşulsuz/doğal) Salya (koşulsuz/doğal) Salya (koşullu/yapay) Bu deneyde zil sesi başlangıçta nötr uyarıcıdır. Yani önce tepki uyandırmaz. Koşullanmadan sonra zil sesi koşullu uyarıcı olur. Zil sesine karşı salya salgılanması ise koşullu tepkidir.

21

22 Nötr uyarıcı: Organizmanın başlangıçta herhangi bir tepki vermediği yapay uyarıcıdır. Mesela; yeni doğmuş bir bebek için para, Pavlov deneyi öncesinde (başlangıçta) zil nötr bir uyarıcıdır. Doğal uyarıcı (Koşulsuz uyarıcı): Organizmanın bir koşula gerek kalmaksızın doğal, otomatik tepki verdiği uyarıcıdır. Yani öğretilmemiş uyarıcıdır. Mesela; sıcaklık, soğukluk, yiyecek, su, gürültü, Pavlov deneyinde ise; et doğal uyarıcıdır. Yapay uyarıcı (Koşullu uyarıcı): Başlangıçta nötr uyarıcı olan, sonrasında koşulsuz uyarıcı (et) ile birlikte verilmesine bağlı olarak tepki verilmesi öğrenilen uyarıcıdır. Yani öğretilmiş uyarıcıdır. Pavlov deneyi sonunda zil, artık koşullu uyarıcı haline gelmiştir.

23 Birçok sosyal davranışımızın devamını sağlayan sosyal pekiştireçler pekiştirici değerlerini öğrenme yoluyla kazanırlar. Buna göre, sosyal pekiştireçler ile tepkisel koşullanma sürecinde yer alan aşağıdaki öge ya da süreçlerden hangisi arasında bir paralellik kurulabilir? A) Koşullu uyarıcı B) Uyarıcı genellemesi C) Alışma D) Koşulsuz uyarıcı E) Koşullu tepki

24 İkincil pekiştireçler pekiştirici değerlerini, öğrenme yoluyla kazanırlar. Buna göre, ikincil pekiştireçlerle tepkisel koşullanmada yer alan aşağıdaki ögelerden hangisi arasında bir paralellik kurulabilir? A) Koşullu uyarıcı B) Uyarıcı genellemesi C) Nötr uyarıcı D) Tepki genellemesi E) Koşulsuz uyarıcı

25 Göze üflenen hava, otomatik olarak, göz kırpma tepkisini ortaya çıkarır. Yanıp sönen bir ışık ise, böyle bir tepkiyi ortaya çıkarmaz. Ancak, hava üflenmeden hemen önce bir ışık yanıp söner, ardından da göze hava üflenir ve bu olay birkaç kez tekrarlanırsa yanıp sönen ışık tek başına göz kırpma tepkisini ortaya çıkarmaya başlar. Yukarıda anlatılan tepkisel (klasik) koşullanma sürecinde, yanıp sönen ışık, göz kırpma tepkisini ortaya çıkarmaya başlamadan önce ne tür bir uyarıcıdır? A) Pekiştirici B) Koşullu C) Ayırt edici D) Koşulsuz E) Nötr

26 Bir restorantta yediği yemekten zehirlendiği için midesi yıkanan Remzi ne zaman bu restorantın önünden geçse midesinin bulandığını hissetmektedir? A) Ceza B) Koşullu uyarıcı C) Birincil pekiştireç D) Koşulsuz uyarıcı E) Olumsuz pekiştireç

27 Doğal tepki (Koşulsuz tepki): Organizmanın doğal uyarıcıya verdiği tepkidir. Canlının doğuştan sahip olduğu tepkidir. Yani öğrenme ürünü değildir. Mesela; soğuk ortamda titreme, hapşırma, Pavlov deneyinde ete verilen salya tepkisi doğal tepkidir. Şartlı tepki (Koşullu tepki): Organizmanın koşullu uyarıcıya verdiği tepkidir. Belli bir şarta bağlı olarak verilen tepkidir. Mesela; sınavı düşündüğünde mide ağrısı yaşamak, Pavlov deneyi sonunda zilden sonra salya salgılamak şartlı tepkidir..

28 Aşağıdakilerden hangisi koşulsuz tepki örneğidir? A) Yılan görünce korkma B) Utanınca yanakların kızarması C) Komik bir olaya gülme D) Sıcak havada terleme E) Oyunda hile yapılmasına öfkelenme

29 Aşağıdakilerden hangisi koşullu tepki örneğidir? A) Soğuk suya dalınca titreme B) Ani ve şiddetli bir gürültüde yerinden sıçrama C) Sıcak bir nesneye değince elini geri çekme D) Kar yağdığını görünce ürperme E) Burna toz kaçınca hapşırma

30 Meral otomobiliyle işe giderken kaza yapmış ve ciddi biçimde yaralanmıştır. Otomobil kullanmaktan çok hoşlanan Meral bu olaydan sonra otomobil kullanmaktan korkmaya başlamıştır. Aradan bir süre geçtikten sonra arkadaşlarının ısrarıyla tekrar otomobil kullanmaya başlayan Meral in korkusu giderek azalmış ve sonuçta ortadan kalkmıştır. Meral in kazada yaralanmasını, otomobil kullanma korkusunu ve bu korkunun giderek ortadan kalkmasını açıklayan tepkisel koşullama kavramları aşağıdakilerden hangisinde doğru sırada verilmiştir? A) Koşulsuz tepki, koşullu uyarıcı, gölgeleme B) Nötr uyarıcı, koşullu tepki, sönme C) Koşulsuz uyarıcı, koşulsuz tepki, kendiliğinden geri gelme D) Koşullu tepki, koşullu uyarıcı, koşullu tepki E) Koşulsuz uyarıcı, koşullu tepki, sönme

31 Şiddetli gürültüden korkan bir çocuk birkaç kez gök gürlemesinden önce şimşek çıktığına tanık olur. Daha sonra şimşek çakar çakmaz henüz gök gürlemeden korku tepkisi vermeye başlar. Bir tepkisel koşullama olayını anımsatan bu örnekte (I) gök gürültüsü, (II) şimşekten korkma, (III) gök gürültüsünden korkma ve (IV) şimşek çakmasına işaret eden kavramlar aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir? I II III IV A) Koşulsuz uyarıcı, Koşullu tepki, Koşulsuz tepki, Koşullu uyarıcı B) Koşulsuz uyarıcı, Koşulsuz tepki, Koşullu tepki, Koşullu uyarıcı C) Koşullu uyarıcı, Koşullu tepki, Koşulsuz tepki, Koşulsuz uyarıcı D) Koşulsuz tepki, Koşulsuz uyarıcı, Koşullu tepki, Koşullu uyarıcı E) Koşulsuz uyarıcı, Koşullu uyarıcı, Koşulsuz tepki, Koşullu tepki

32 Dişine dolgu yapılan bir birey, diş oyma aleti dişine değdiğinde canı yandığı için kasılır, aletin çıkardığı ses karşısında ise böyle bir tepki vermez. Ancak diş oyma aletinin çalışmaya başlamasının hemen ardından canı yandığı için birey bir süre sonra alet dişine değmeden, aletin sesini duyar duymaz kasılma tepkisi vermeye başlar. Bu duruma ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Aletin sesi koşullu uyarıcı, bu ses duyulunca verilen kasılma tepkisi koşullu tepkidir. B) Alet dişe değdiğinde duyulan acı koşulsuz uyarıcı, bu acı karşısında verilen kasılma tepkisi koşulsuz tepkidir. C) Aletin sesi koşullanma gerçekleşmeden önce nötr, koşullanma gerçekleştikten sonra koşullu uyarıcıdır. D) Aletin sesi koşulsuz uyarıcı, bu ses duyulunca verilen kasılma tepkisi koşullu tepkidir. E) Alet dişe değdiğinde duyulan acı koşulsuz, aletin sesi koşullu uyarıcıdır.

33 Günlük Hayattan Klasik Koşullanmaya Örnekler Yemek kokusunun açlık hissini uyarması, Limonu gören birinin ağzının sulanması, Sık sık tekrarlanan reklâmlar ile insanların koşullandırılması, İnsanlarda ortaya çıkan fobi, hobi, tutum, önyargı, batıl inançlar, öğrenilmiş çaresizlik, kaçma gibi duygu, düşünce ve davranışların temelinde klasik koşullanma vardır.

34 A. Tepkisel Koşullanma Özellikleri 1. Klasik şartlanma refleksif ve doğuştan getirilen davranışlara dayalı olarak geliştirilmiştir. Yani daha önceden var olan refleksif ve doğuştan getirilen ve koşulsuz uyarıcılar karşısında sergilenen bir tepki başka bir uyarıcıya (koşullu uyarıcı) yönlendirilir. 2. Klasik şartlanmada organizma pasiftir, etkin rol oynamaz. Tepki, çevreden gelen uyarıcılarla başlar. 3. Klasik şartlanmada aralıklı bir şekilde yapılan tekrar (etin verilmesi) öğrenme için temeldir. 4. Klasik şartlanmada çok karmaşık ve psikomotor davranışlar kazandırılamaz. Daha çok basit tepkiler ile duyuşsal davranışlar (fobi, hobi, tutum, önyargı) kazandırılır.

35 Zor bir matematik probleminde ilk defa kareköklü ifadelerle karşılaşan Metin, içinde karekök geçen tüm soruları sıkıntılı ve anlaşılmaz olarak değerlendirmektedir. Bu tür bir soru gördüğünde kaygılanmakta ve çözemeyeceğini hissetmektedir. Bunun sonucunda da soruyu çözmekten hemen vazgeçmekte ve başka bir soruya geçmektedir. Metin in kareköklü soruları sıkıntılı ve anlaşılmaz olarak değerlendirmesi ve kaygılanması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Klasik koşullanma B) Alışkanlık C) Edimsel koşullanma D) Transfer E) Genelleme

36 Ayhan içinde yaşadığı çevrede adı hep olumsuz sıfatlarla birlikte anılan bir sosyal gruba karşı olumsuz duygular beslediğini hissetmekte, ancak bir yandan da hayatında hiçbir üyesiyle bir kez dahi karşılaşmadığı hâlde niçin bu gruba karşı olumsuz duygular hissettiğini merak etmektedir. Ayhan ın söz konusu sosyal gruba karşı hissettiği olumsuz duygular aşağıdaki süreçlerden hangisiyle açıklanabilir? A) İşaret öğrenme B) Tepkisel koşullama C) Gestalt öğrenme D) Edimsel koşullama E) Gruba uyma

37 Caddede karşıdan karşıya geçerken duyduğu bir korna sesinin hemen ardından kendisini arabanın altında bulan bir kişi, bu olaydan sonra ne zaman bir korna sesi duysa kapalı bir mekânda olsa bile yerinden sıçramaktadır. Bu kişinin korna sesini duyunca yerinden sıçramasının temelinde davranışçı yaklaşıma göre aşağıdakilerden hangisi yatmaktadır? A) Bilinçaltı süreçler B) Tepkisel koşullanma C) Ayırt etme D) Edimsel koşullanma E) Genelleme

38 Üyesi olduğumuz elektronik posta haberleşme grubunun bir üyesi sürekli olarak bizi öfkelendiren iletiler yollarsa bir süre sonra, gelen posta kısmında bu üyenin ismini görünce öfkeleniriz. Başlangıçta bizde olumlu ya da olumsuz bir duygusal tepki uyandırmayan bu ismin bizi öfkelendirir hâle gelmesi, aşağıdaki süreçlerden hangisinin sonucudur? A) Öğrenmenin genellenmesi B) Tutum değişmesi C) Sosyal karşılaştırma D) İçgörü kazanma E) Tepkisel koşullanma

39 Bir anne bebeğini sevmek üzere parmaklarını oynatarak yaklaşıp onun karnını gıdıklamış; bebek, gıdıklanmaya karşı gülme ve kasılma tepkisi vermiştir. Bu olay birkaç kez tekrarlandıktan sonra bebek annesinin parmaklarını oynatarak kendisine yaklaştığını görür görmez gülme ve kasılma tepkisi vermeye başlamıştır. Bebeğin annesinin parmaklarını oynattığını görünce gülme tepkisi vermesi aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? A) Karşıt tepki oluşturma B) Kavrama yoluyla öğrenme C) Olumlu pekiştirme D) Duyarlılık kazanma E) Tepkisel koşullanma

40 Aşağıdakilerden hangisi tepkisel koşullanmanın ayırt edici özelliğidir? A) Öğrenilecek davranışın zihinsel şemasının oluşturulması B) Önceden aralarında bağlantı bulunmayan bir uyarıcı ile bir tepki arasında bağ kurulması C) Davranışın tekrarlama olasılığının kendi yarattığı sonuca bağlı olarak değişmesi D) Bir bütünün parçaları arasındaki ilişkilerin çeşitli durumlar denenerek öğrenilmesi E) Bir dizi yaşantı sonucunda koşulsuz bir uyarıcıya tepki verilmeye başlanması

41 B. Tepkisel Koşullanma İlkeleri Bitişiklik (Bağ Kurma) Koşullanma sürecinde koşullu (başlangıçta nötr) (zil) ve koşulsuz uyarıcının (et) peş peşe verilmesi durumudur. Koşullu uyarıcı (zil), koşulsuz uyarıcıdan (et) önce verilmelidir. Koşullu (başlangıçta nötr) ve koşulsuz uyarıcıların verilme zamanı birbirine yakın olmalıdır. Pavlov a göre en etkili koşullanma için en ideal süre yarım saniyedir. Araya uzun zaman giriyorsa (30 saniyeden fazla) koşullanma olmaz. Bitişiklik 3 şekilde ortaya çıkar. a) Eş zamanlı koşullanma b) Gecikmeli koşullanma c) İze koşullanma

42 a) Eş zamanlı koşullanma: Nötr (koşullu) uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı birlikte verilir. Koşulsuz tepki ortaya çıktığı zaman koşulsuz uyarıcıya son verilir. Mesela; zil ve et aynı zamanda verilir ve köpek salya salgılamaya başlayıncaya kadar zil devam eder. b) Gecikmeli koşullanma: Önce nötr (koşullu) uyarıcı verilir, nötr uyarıcı verilmeye devam edilirken bir süre geçtikten sonra koşulsuz uyarıcı verilir. Mesela; zil çalınır ve zil çalmaya devam ederken bir süre sonra et verilir. Salya salgılamaya başlayınca zil sesi kesilir. c) İze koşullanma: Önce nötr (koşullu) uyarıcı verilir ve sonlandırılır. Nötr uyarıcı sonlandırıldıktan sonra koşulsuz uyarıcı verilir. Mesela; zil çalınır ve çalması sonlandırılır. Daha sonra et verilir.

43 Öğretmenler öğrencilerinin bazı matematiksel işlemleri daha kolay ve çabuk yapabilmeleri için öğrencilerine çarpım tablosunu ezberletir. Bu uygulamayı yapan öğretmenlerin aşağıdaki koşullanma ilkelerinden hangisini kullandığı söylenebilir? A) Bitişiklik B) İşaret öğrenme C) Ayırt etme D) Uyarıcı genellemesi E) Genelleme

44 Ali, araba kullanan babasını izlerken acı bir fren sesi duymuş ardından arabaları öndeki araca çarpmıştır. Bu olaydan sonra Ali ne zaman bir fren sesi duysa korku tepkisi vermeye başlamıştır. Ali nin fren sesi duyunca korku tepkisi vermeye başlaması aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? A) Fren sesi ve kaza bitişikliği nedeniyle tepkisel koşullama B) Sonraki tekrarlarda fren sesini duyması nedeniyle edimsel koşullama C) Babasını o anda gözlediği için model alma yoluyla öğrenme D) Babasını izlemekle meşgul olsa da, kaza yapıldığı anda arabanın içinde olduğu için gizil öğrenme E) Kaza olayına tanık olduğu için gözlem yoluyla öğrenme

45 Geçici (Zamana) Koşullanma Koşullanma sürecinde yalnızca koşulsuz uyarıcının sabit zaman aralıklarında birkaç kez kullanılarak koşullu tepkinin ortaya çıkarılmasıdır. Sabit zaman aralıkları başlangıçta nötr uyarıcı iken, bir süre sonra koşullu uyarıcıya dönüşür. Örnekler; İkindi simidi, Beş çayı, Pavlov, deneyde köpeğe koşulsuz uyarıcıyı (et) 30 ar dakikalık zaman dilimlerinde birkaç kez vermiş, köpek bu ritmik zaman aralıklarını anlamış ve her 30 dakika da bir et verilmese de salya tepkisi vermiştir.

46 Habercilik Koşullu uyarıcının (zil), koşulsuz uyarıcı (et) hakkında bilgi vermesidir. Bu bilgi verme iki türlü gerçekleşir: a) Olumlu Habercilik (ileriye koşullanma): Koşullu uyarıcı koşulsuz uyarıcıdan önce gelir ve koşullu uyarıcı koşulsuz uyarıcının geleceğini haber verir. Örnekler; Pavlov un deneyindeki zil sesi (koşullu uyarıcı), etin (koşulsuz uyarıcı) geleceğinin habercisidir. Derste çalan zil, teneffüs geldiğini, Maçın başlama düdüğü ise maçın başladığını bildirir.

47 b) Olumsuz Habercilik (geriye koşullanma): Koşullu uyarıcı koşulsuz uyarıcıdan sonra gelir ve koşullu uyarıcı, koşulsuz uyarıcının verilmeyeceğini, ortadan kalkacağını, geri kaldığını, bittiğini haber verir. Örnekler; Pavlov deneyinde elektrik şoku (koşulsuz uyarıcı), zil (koşullu uyarıcı) olursa, önce elektrik şoku sonra zil sesi verildiğinde, zil sesinden sonra elektrik şokunun sona erdirilmesi, zil sesi şokun geride kaldığının habercisi olur. Teneffüs sırasında çalan zil, teneffüsün, Maçın bitiş düdüğü ise maçın geride kaldığını haber verir.

48 Olumlu ve Olumsuz Habercilik Farkı Bir şeyin geleceği haber ediliyorsa olumlu, biteceği haber ediliyorsa olumsuz haberciliktir. 48

49 Pekiştireç ve Pekiştirme Davranışın yapılma olasılığını artıran uyarıcıya pekiştireç, pekiştireç kullanılarak davranışın yapılma olasılığını artırma işlemine ise pekiştirme denir. Klasik koşullanmada pekiştireç, koşulsuz uyarıcıdır (et). Klasik koşullanmada pekiştirme işlemi koşulsuz uyarıcının (etin) tekrar verilmesi yoluyla yapılır. Klasik koşullanmada pekiştirme, öğrenilen tepkinin organizmaya yerleşmesi ve devam etmesi için yapılan işlemdir.

50 Klasik koşullamada pekiştireç tepkiye bağlı olarak verilmez, tepkiden önce verilir. Yani pekiştireci (et) aldıktan sonra tepkide (salya tepkisi) bulunur. Klasik koşullanmada pekiştireç her zaman ödül yerine geçmez. Klasik koşullanma iki türlü pekiştireç kullanılır. a) Birincil (öğrenilmemiş) pekiştireç: Koşulsuz tepkiyi meydana getiren koşulsuz uyarıcılardır. Mesela; et, pasta, su, sevgi, ses, ışık. b) İkincil (öğrenilmiş) pekiştireç: Koşullu tepkiyi meydana getiren koşullu uyarıcılardır. Mesela; not, para, zil, aferin, teşekkür.

51 Sönme Klasik koşullanmada, koşullanma yoluyla oluşmuş koşullu davranışın, pekiştireç (doğal uyarıcı: et) verilmemesi sonucu zaman içerisinde kaybolmasıdır.

52 İyi sonuçlar alan takımının maçlarına düzenli olarak giden bir taraftarın, takımının üst üste birkaç kez yenilmesinin ardından maça gitmekten vazgeçmesi aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Kaçma B) Kaçınma C) Olumsuz pekiştirme D) Sönme E) Ketlenme

53 Oğluna paltosunu sağa sola atmak yerine vestiyere asma alışkanlığı kazandırmak isteyen bir anne, paltosunu vestiyere her astığında onun bu davranışını değişik bir ödül vererek pekiştirmiş ve sonuçta çocuk paltosunu vestiyere asmaya başlamıştır. Anne oğlunun palto asma davranışını pekiştirmeye bir süre daha devam ettikten sonra artık paltosunu asma alışkanlığını kazandığını düşünerek bu davranışını pekiştirmeyi durdurmuştur. Ancak bu düşüncesinin aksine anne oğlunun yavaş yavaş paltosunu tekrar sağa sola atmaya başladığını fark eder. Çocuğun paltosunu tekrar sağa sola atmaya başlamasının edimsel koşullanma yoluyla öğrenme çerçevesinde yapılabilecek en uygun açıklaması aşağıdakilerden hangisidir? A) Farklı ödüller kullanılarak pekiştirildiği için palto asma davranışı tam olarak alışkanlık hâline gelmemiştir. B) Pekiştirecin durdurulması palto asma davranışından kaçınma tepkisinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. C) Pekiştireç tarafından izlenmediği için palto asma davranışı sönmeye başlamıştır. D) Pekiştirecin durdurulması uyarıcı ile tepki arasındaki bağın kopmasına yol açmıştır. E) Palto asma davranışı aynı ödüller kullanılarak pekiştirilmediği için pekiştireçle davranış arasında bağ kurulamamıştır.

54 Bindiği uçağın düşmekten kıl payı kurtulması nedeniyle Mehmet Bey de uçma korkusu gelişmiştir. Ancak görevi gereği sık sık uçakla seyahat etmek zorunda olan Mehmet Bey in uçma korkusu daha sonraki uçuşlarında herhangi bir korkutucu durum yaşanmaması nedeniyle giderek zayıflamış ve sonuçta ortadan kalkmıştır. Mehmet Bey in uçma korkusunun gelişmesi ile bu korkunun zayıflayarak ortadan kalkmasının temelinde yatan süreçler aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir? A) Tepkisel koşullanma Sönme B) Ceza Alışma C) Duyarlılık oluşması Sönme D) Bilişsel öğrenme Kaçınma E) Tepkisel koşullanma Duyarsızlaşma

55 Sokakta oynarken, arkadaşları isteklerini yerine getirmeyince hemen gidip onları abisine şikâyet eden Bahar, okula başladığında da, tartıştığı arkadaşlarını, koşarak öğretmenine şikâyet etmiştir. Ancak, öğretmeni abisi gibi, arkadaşlarına kızmamıştır. Bahar, başlangıçta her tartıştığında arkadaşlarını öğretmenine şikâyet etmesine karşın, bir süre sonra benzer durumlarda artık hiç kimseyi şikâyet etmemeye başlamıştır. Bahar ın arkadaşlarını şikâyet etmekten vazgeçmesi aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? A) Karşıt tepki oluşturma B) Sönme C) Karşıt koşullama D) Sistematik duyarsızlaştırma E) Alışma

56 Anaokuluna başladığı ilk gün bir başka çocuk tarafından rahatsız edilen Ayşe de bir okul korkusu oluşmuş, ancak ilerleyen günlerde benzer bir olayın meydana gelmemesi nedeniyle bu korku giderek azalmış ve sonuçta ortadan kalkmıştır. Ayşe de okul korkusunun oluşması ile bu korkunun zayıflayarak ortadan kalkması aşağıdakilerin hangisinde verilen süreçlerle açıklanabilir? A) Ceza / alışma B) Edimsel koşullanma / duyarsızlaşma C) Bilişsel öğrenme / karşıt tepki oluşturma D) Tepkisel koşullanma / sönme E) Aralıklı pekiştirme / sönme

57 Kendiliğinden Geri Gelme ve Koşullu Canlandırma Kendiliğinden geri gelme: Sönen davranışın pekiştirilmemesine rağmen tekrar kendiliğinden ortaya çıkmasıdır. Sönme gerçekleştikten sonra organizma belli bir süre sonra tekrar koşullu uyarıcıyla (zil) karşılaştığı zaman, ona karşı gösterdiği tepkinin yeniden ortaya çıkmasıdır. Koşullu canlandırma: Bazen sönen bir tepki, deney işleminin tekrarlanması sonucu geri getirilebilir. Yani sönme meydana geldikten sonra koşulsuz uyarıcının (et) yeniden verilmesine bağlı olarak tepki tekrar ortaya çıkar.

58 Bakıcısı yemeğini yedirdikten sonra iki yaşındaki bebeğin ellerini ve ağzını sabunlu bir bezle sert bir biçimde silmektedir. Bir süre sonra bebek yemeğin ardından bakıcının sabunlu bezi eline aldığını görür görmez ağlamaya başlar. Bunun farkına varan bakıcı elinde bulunan bezle sadece mama iskemlesini siler ve bir iki gün içinde bebek artık bakıcısı sabunlu bezi eline aldığında ağlama tepkisi vermez. Ancak, bakıcısını görmediği hafta sonu tatilinin ardından bebek bakıcısının elinde sabunlu bezi görünce tekrar ağlama tepkisi vermeye başlar. Bebeğin hafta sonu tatilinin ardından sabunlu bezi görünce ağlamaya tekrar başlaması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi açıklanabilir? A) Gecikmeli koşullama B) Kendiliğinden geri gelme C) İkinci dereceden koşullama D) Olumsuz aktarma E) Gölgeleme

59 Kırmızı ışık yandığında kafesinin duvarında bulunan renkli bir daireyi gagaladığı takdirde yiyecek elde edeceğini öğrenen bir güvercinin bu davranışı, kırmızı ışığın yanmasının ardından daireyi gagalamasına rağmen yiyecek verilmeyerek söndürülmüş ve güvercin artık daireyi gagalamaz olmuştur. Ancak, aradan birkaç gün geçtikten sonra güvercin kafese konduğunda kırmızı ışık yanar yanmaz daireye doğru yönlenmiş ve gagalamaya başlamıştır. Kafese konduğunda güvercinin kırmızı ışık yandığında renkli daireyi tekrar gagalamaya başlaması aşağıdaki süreçlerden hangisinin sonucudur? A) Psikolojik tepkisellik B) Ayırt etmeyi öğrenme C) Tanıma D) İkinci derece (üst düzey) koşullanma E) Kendiliğinden geri gelme

60 Koşullu Canlandırma Sorusu Antrenmanlarda son derece gayretli bir şekilde çalıştığı hâlde teknik direktörü tarafından maçlarda oynatılmayan bir futbolcu antrenmanlarda giderek daha az çalışır hâle gelmiş ancak teknik direktörün kendisini bir maçta oynatmasının ardından antrenmanlarda tekrar aynı gayretle çalışmaya başlamıştır. Yukarıda verilen örneğe dayanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine varılabilir? A) Bir davranışın devamının sağlanmasında sürekli pekiştirme aralıklı pekiştirmeden daha etkilidir. B) Sönen bir davranış pekiştirilmese de kendiliğinden geri gelebilir. C) Bir bireyin güdülenme düzeyini artırmak için önce onu engellemek yaralıdır. D) Sönmeye yüz tutan bir davranışın yeniden gösterilmesi için birkaç kez pekiştirilmesi yeterli olabilir. E) Davranışlarının pekiştireçle sonuçlanmaması bireyde olumsuz duyguların oluşmasına yol açar.

61 Bir teknik direktör maçlarda sürekli olarak hakeme itiraz ettiği için oyundan atılarak takımı güç durumda bırakan bir oyuncusunun bu davranışını her seferinde onu cezalandırarak engellemeye çalışmış ve oyuncu artık hakeme itiraz etmez olmuştur. Ancak, sezon sona erip oyuncuların tamamen dinlenerek geçirdikleri tatil dönemi bittikten sonraki ilk maçta bu oyuncu tekrar hakeme itiraz ettiği için oyundan atılmıştır. Oyuncunun tatil dönüşü ilk maçta hakeme itiraz etmesi, aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi açıklanabilir? A) Kendiliğinden geri gelme B) Tepki genellemesi C) Karşıt tepki oluşturma D) Duyarsızlaştırma E) Unutma

62 Sınıfta dikkat çekmek için sürekli olarak espri yapan Serkan ın bu davranışının sıklığı öğretmen ve arkadaşlarının esprileri duymazdan gelmeleri nedeniyle giderek azalmış ve sonuçta ortadan kalkmıştır. Ancak, bir süre sonra Serkan sınıfta tekrar espri yapmaya başlamıştır. Serkan ın sınıfta tekrar espri yapmaya başlaması aşağıdaki edimsel koşullanma kavramlarından hangisiyle açıklanabilir? A) Ara verme B) Alışma C) Aralıklı pekiştirme D) Sönme E) Kendiliğinden geri gelme

63 Genelleme Klasik koşullanmada genelleme, uyarıcı genellemesi biçimindedir. Uyarıcı genellemesi: Koşullu uyarıcıya (zil) karşı gösterilen tepkinin (salya tepkisi), koşullu uyarıcıya benzeyen diğer uyarıcılara da gösterilmesidir. Benzer birçok uyarıcıya karşı aynı (benzer) tepkinin gösterilmesidir (tepki tektir, uyarıcı çoktur). Uyarıcı Genellemesi Uyarıcı 1 Tepki Uyarıcı 2 Uyarıcı 3

64 Örnekler; Pavlov deneyinde köpek, zil sesine benzeyen çan sesine karşı da salya salgılama tepkisi göstermiştir. Bir çocuğun her sakallıya dede demesi, Beyaz önlüklü bir doktordan korkan bir çocuğun, beyaz giyinmiş (eczacı, kasap, öğretmen vb.) herkesten korkması, Köpek tarafından ısırılan bireyin tüm köpeklerden korkması. Duyduğu süren sesinin itfaiye aracına ait olduğunu öğrenen çocuk bu sese benzer sesler duyduğunda da (polis aracı, ambulansın siren sesi gibi) bu seslerin itfaiye aracına ait olduğunu söylemesi.

65 Oğuz Öğretmen in okuttuğu bir deste zorlanan öğrenciler, onun verdiği diğer derslerden de ürkmeye başlamışlardır. Öğrencilerin Oğuz Öğretmen in verdiği diğer derslerden de ürkmeye başlamalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Oğuz Öğretmen e uyarıcı genellemesi oluşması B) Öğrencilerin Oğuz Öğretmen den aldıkları dersteki davranışlarının olumsuz pekiştirilmesi C) Oğuz Öğretmen e tepki genellemesi oluşması D) Derslere uyarıcı genellemesi oluşması E) Oğuz Öğretmen in dersinde zorlanmalarının öğrencilerde psikolojik tepkisellik durumu ortaya çıkarması

66 Babası tarafından sık sık cezalandırılan bir çocuğun bir süre sonra sadece babasından değil, yanına yaklaşan tüm erkeklerden korkması öğrenmeyle ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? A) Olumsuz aktarma B) İkinci derece koşullama (üst düzey) C) İleriye doğru ket vurma D) Genelleme E) İtici uyarıcı

67 Evlerindeki köpeğe kuçu kuçu demeyi öğrenen Can, bir gün bahçelerine giren kuzuya da kuçu kuçu demiştir. Can ın bu davranışı aşağıdakilerden hangisine örnektir? A) Algısal değişmezlik B) Uyarıcı genellemesi C) Ayırt etme D) Algı çarpıtması E) Öğrenmenin aktarılması

68 Ayırt Etme Klasik koşullamada uyarıcı genellemesinin tam tersidir. Organizmanın koşullu uyarıcıya benzeyen uyarıcılar içerisinde koşullu uyarıcıyı seçerek sadece koşullu uyarıcıya tepkide bulunması ve diğerlerine aynı tepkiyi vermemesidir. Örnekler; Bireyin kendisini ısıran sokak köpeği ile komşusunun evinde beslediği köpeği ayırt etmesi. Bir çocuğun itfaiye aracının siren sesini, polis ve ambulans seslerinden ayırt etmeyi öğrenmesi. Bebeğin birkaç bayan arasından sadece annesini gördüğünde sevinme tepkisini göstermesi.

69 Birden Fazla Uyarıcıya Koşullanma (Birleşik Koşullanma) Koşullanma sürecinde iki nötr uyarıcının (zil, ışık) aynı anda sunulması ve ardından koşulsuz uyarıcının (et) verilmesi sonucu organizmanın her iki nötr uyarıcıya birden koşullanarak koşullu tepkiyi vermesi (salya tepkisi) birleşik koşullanmadır. Mesela; Pavlov deneyinde birinci nötr uyarıcıdan (zil sesinden) hemen sonra, ikinci nötr uyarıcı (ışık) verilir. Sonra hemen arkasından koşulsuz (doğal) uyarıcı (et) verilerek, her iki uyarıcı birden koşullandırılır. Yani köpek hem zile hem de ışığa karşı koşullanarak salya tepkisi gösterecektir.

70

71 Gölgeleme Koşullanma sürecinde, koşulsuz bir uyarıcı (et) ile aynı anda eşleşen iki nötr uyarıcı (zil ve ışık) birlikte sunulduğunda yalnızca birinin koşullu uyarıcıya dönüşerek koşullu tepkiyi ortaya çıkarmasıdır. Koşullanma dikkati çeken ve baskın olan uyarıcıya karşı oluşmakta, diğeri etkisiz kalmaktadır. Mesela; hem köpekten hem de yüksekten korkan bir kişinin köpekten kaçıp yüksek bir yere tırmanması gölgelemedir (Köpek korkusu yükseklik korkusunu gölgelemiştir yani bastırmıştır). Bir erkeğin karşıdan gelen iki kızdan daha güzel olanı beğenmesi (güzel olan güzel olmayanı gölgelemiştir).

72 Ayşegül Öğretmen dersindeki bazı konuları bilgisayarda hazırladığı sunular yardımıyla öğrencilere öğretmeye çalışır. Konunun öğrencilerin dikkatini çekmesi için sunu sayfalarına renkli ve hareketli resimler koyar. Ancak bir süre sonra, öğrettiği konularla ilgili öğrencilerin neler hatırladığını test ettiğinde, öğrencilerin sunularda verilen bilgilerden çok, renkli ve hareketleri resimleri hatırladıklarını görür. Öğrencilerin, asıl öğretilmek istenen konuları hatırlamak yerine, daha çok dikkat çekici resimleri hatırlamaları öğrenmede aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Sönme B) Gölgeleme C) Yetersiz koşullanma D) Yanlış kodlama E) Yakınlık ilkesi

73 Trenle yolculuk yapmayı seven Ayşe Öğretmen İzmir e giderken çok fazla gürültü yapan bir grup yolcuyla tartışmış ve bu olaydan sonra trenle seyahat etmekten vazgeçmiştir. Ancak Ayşe Öğretmen, yarıyıl tatilinde yolların karlı olması nedeniyle kara yolları güvenli olmadığı için yeniden trenle yolculuk yapmıştır. Ayşe Öğretmen in trenle seyahat etmekten vazgeçmesini ve tekrar treni tercih etmesini açıklayan kavramlar aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir? A) Gölgeleme Kendiliğinden geri gelme B) Sönme İkinci derece koşullama C) Ceza Gölgeleme D) Sönme Duyarsızlaşma E) Ceza Kendiliğinden geri gelme

74 Engelleme (Bloklama etkisi) İlk önce nötr bir uyarıcı (zil) ile koşullu uyarıcı (et) arasında bir koşullanma oluşturduktan sonra yeni nötr bir uyarıcı (ışık) ile koşulsuz uyarıcı (et) arasında yeni bir koşullanma (bağ kurulmak istendiğinde) oluşturulmak istendiğinde, eski koşullu uyarıcının (zil) bu koşullanmaya (ışık ile et arasındaki) engel olması durumudur. Mesela; annesi ile parka giden ve sevinen bir çocuğun, babası ile parka gidince sevinmemesi. Anne, babayı engellemiştir.

75 Gölgeleme ile Engelleme arasındaki farklar; Gölgelemede iki uyarıcı aynı anda verilir, engellemede ise iki uyarıcı art arda verilir. Gölgelemede daha çok dikkat çeken uyarıcının baskınlığı vardır, engellemede ilk uyarıcı ikinci verilen uyarıcıya engel olduğundan öncelik etkisi vardır. 75

76 İkinci Derecede Koşullanma (Üst Düzey Koşullanma) Başlangıçta nötr uyarıcı (zil) olan bir koşullu uyarıcıya (zile) karşı geliştirilen koşullu tepkinin (salya), koşullanma gerçekleştikten sonra bu koşullu uyarıcı (zil) yeni bir nötr uyarıcı (ışık) eşleştirildikten sonra nötr uyarıcıya (ışık) karşı da sergilenmesine denir. Yeni nötr uyarıcı (ışık) koşullu uyarıcının (zil) yerine geçerek koşullu tepkiyi ortaya çıkarır. Bu nedenle birinci koşullu uyarıcı (zil) sürecin 2. aşamasında koşulsuz uyarıcıya dönüşür.

77 Mesela; bir öğretmenden azar işiten çocuğun öğretmenden korkmaya başladıktan sonra öğretmeni arabasında görüp daha sonra öğretmenin arabasını görünce de korkmaya başlaması da üst düzey koşullanmadır. Çünkü çocuk önce öğretmene koşullanmış, daha sonra öğretmeni araba ile eşleşince çocuk arabaya karşı da korku tepkisi vermeye başlamıştır.

78

79 Bazı ana ve babalar çocukları büyüdükçe onları hatalarından ve başarısızlıklarından dolayı daha fazla eleştirmektedir. Bunun sonucunda, çocuklarda başarısızlık kaygıya neden olmaktadır. Başarısızlık kaygısı olan bazı bireyler de daha sınav salonuna giderken kaygı yaşamaya başlamaktadır. Buna göre, bir öğrencinin sınav salonuna giderken sınav kaygısı yaşamaya başlaması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Genelleme B) Ayırt etme C) Kendiliğinden geri gelme D) Üst düzey koşullanma E) Olumsuz pekiştirme

80 Oynadığı balonun aniden patlaması nedeniyle balonlara karşı korku tepkisi geliştiren iki yaşındaki bir bebek, elinde balonla kendisine birkaç kez yaklaşmasının ardından iki yaş büyük abisini görünce elinde balon olmasa bile korku tepkisi vermeye başlamıştır. Bebeğin abisine karşı korku tepkisi vermeye başlaması aşağıdakilerden hangisinin sonucudur? A) İkinci derece koşullanma B) Edimsel koşullama C) Tepki genellemesi D) Gecikmeli koşullama E) Olumsuz pekiştirme

81 Klasik müzikten çok hoşlanan Ayhan Bey gittiği tüm konserlerde gözüne ilişen bir kişiye sokakta rastlar ve hiç tanımadığı hâlde bu kişiye karşı bir sempatisinin olduğunu fark eder. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Uyarıcı kontrolü B) Tepki genellemesi C) Yansıtma D) İkinci derece (üst düzey) koşullanma E) Gizil öğrenme

82 Kendisini ısıran bir köpekle her karşılaştığında korku tepkisi veren bir çocuk, birkaç kez bu köpeği sahibiyle birlikte gördükten sonra köpek yanında olmasa bile sahibini görünce korku tepkisi vermeye başlar. Çocuğun, köpeğin sahibinden de korkmaya başlaması aşağıdaki süreçlerden hangisiyle açıklanabilir? A) Uyarıcı genellemesi B) İkinci dereceden koşullanma C) Tepki genellemesi D) Etki yayılması E) Psikolojik tepkisellik

83 Duyusal Ön Koşullanma Genelleştirme özelliği olmayan iki nötr uyarıcının önce birlikte sunulması, sonra bu nötr uyarıcılardan birinin koşulsuz uyarıcıyla eşleştirilerek koşullanma sağlanması, en sonra diğer nötr uyarıcının da genelleme yapılarak (yaşantı geçirmediği halde) organizmada koşullu tepki yaratmasıdır. Mesela; Sevgi ve annesi her zaman akşam yemeklerini birlikte hazırlamaktadır. Sevgi, evde annesinin olmadığı bir gün akşam yemeğini kendisi hazırlamaya çalışırken elini tencerede yakmış ve canı çok yanmıştır. Bu olay esnasında annesi yanında olmadığı halde; Sevgi annesini görünce de canının yandığını hissetmiştir.

84

85 Garcia etkisi (olumsuz tat koşullanması) Garcia, klasik koşullanmadaki Bitişiklik ilkesine karşı çıkmıştır. Yani koşullu uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı arasındaki sürenin kısa olması gerektiğine karşı çıkmıştır. Garcia ya göre koşullu uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı arasında bitişiklik olmadan da koşullanma gerçekleşebilir. Mesela; öğle yemeğinde pizza yiyen birey, akşam midesi bulandığı zaman, pizza ile mide bulantısı arasında ilişki kurarak, mide bulantısını yediği pizzaya bağlaması.

86 Garcia Farelerle yaptığı deneyde; Plastik bardak + Radyasyonlu oda = Hastalık (nötr uyarıcı) (koşulsuz uyarıcı) (koşulsuz tepki) Bu deneyin üzerinden 6-8 saat geçtikten sonra farelerde hastalık belirtileri başlıyor. Farelerde plastik bardağa karşı koşul oluşuyor. Başka bir cam bardakta su ve plastik bardakta su normal bir ortama konduğunda fareler cam bardaktan içmeyi tercih etmişlerdir. Fareler hastalığının sebebini bitişiklik olmadan da bağ kurabiliyorlar. Çünkü fareler su içtikten 6-8 saat sonra mide rahatsızlığı yaşıyorlar.

87 Garcia nın olumsuz tat kaçınması konusunda yaptığı deneyler tepkisel koşullanmanın daha önce doğru olarak kabul edilen hangi ilkesinin aslında doğru olmayabileceğini göstermiştir? A) Bir davranışı değiştirmede olumlu pekiştirme cezadan daha etkilidir. B) Koşullanmanın gerçekleşmesi için koşulsuz uyarıcı koşullu uyarıcının hemen ardından gelmelidir. C) Öğrenme, sadece bir tepki pekiştireçle izlendiği takdirde gerçekleşebilir. D) Koşullanma gerçekleştikten sonra koşullu uyarıcının koşulsuz uyarıcı tarafından izlenmeksizin verilmesi, koşullu tepkinin sönmesine yol açar. E) Aralıklı pekiştirilen bir davranış sürekli pekiştirilen bir davranışa göre sönmeye karşı daha dirençli olur.

88 Akşama doğru midesi bulanan Esra, öğle yemeğindeki mayonezden zehirlendiğini düşünmüş ve bu olaydan sonra uzun süre mayonez yememiştir. Esra nın uzun süre mayonez yememesi aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) İkinci derece koşullama (üst düzey) B) Batıl davranış C) Ayırt etme D) Koşulsuz tepki E) Olumsuz tat koşullaması (Garcia etkisi)

89 Çikolatayı çok seven Arda bir gün çok fazla çikolata yediği için hastalanmış ve kusmuştur. Bu olaydan sonra ne zaman çikolata görse Arda nın midesi bulanmaya başlamaktadır. Çikolata gördüğünde Arda nın midesinin bulanmaya başlaması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Olumsuz tat koşullanması (Garcia etkisi) B) Aşırı uyarılma C) II. tip ceza D) Dolaylı öğrenme E) Olumsuz pekiştirme

90 Garcia, Pavlov un savunduğu her türlü uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı arasında bağlantı kurulur düşüncesine karşı çıkarak, uyarıcılar arasında aşinalığın (organizmanın hazırlanmışlığı) olmadığı durumlarda koşullanmanın gerçekleşmeyeceğini savunur. Yani Garcia ya göre her türlü uyarıcı ile koşulsuz uyarıcı arasında bağlantı kurulamaz.

91 Garcia etkisinin farklı anlamı Garcia etkisi literatürde, bir olayla ilgili yaşanan olumlu veya olumsuz durumun, bu olayla ilgili diğer öğelere de genellenmesi şeklinde de ele alınmaktadır. Yani, bir uyarıcıya karşı gösterilen tepkinin o uyarıcıyı çağrıştıran diğer uyarıcılara karşıda gösterilmesi de Garcia etkisi olarak ele alınmaktadır. Mesela; okulda yaşanan olaylarla ilgili olumsuzluk, okul ve okulla ilgili diğer öğelere de (eğitime, okula, öğretmenlere) genellenebilir.

92 Garcia ile Uyarıcı Genellemesi Farkı Uyarıcı genellemesi benzer uyarıcılara verilen tepkidir. Mesela; tüm doktorlardan korkmak uyarıcı genellemesidir. Garcia etkisinde ise doktoru zihinde çağrıştıran her şeyden (hastane, önlük, ilaç, eczane, iğne) korkmak şeklinde gerçekleşir. Yani Garcia etkisinde uyarıcılar arasında benzerlik ve bitişiklik ilişkisi kurulmaz. Garcia etkisinde zihinsel olarak bir ilişki kurmak vardır. Uyarıcıyı zihinde çağrıştıran ilgili diğer uyarıcılarla ilişki kurulur. İlişki kurulan bu uyarıcılarla yaşantı geçirilmediği halde koşullu tepki gösterilir.

93 Mesela; Ali matematik dersinde, yanındaki arkadaşlarıyla konuştuğu için öğretmeni tarafından cezalandırılır. Bu yaşantıdan sonra matematik öğretmeninden korkan Ali, öğretmenin arabasına, çantasına, ders kitaplarına vb. çağrışım kurulan diğer uyarıcılara da (bitişiklik kurulmadığı halde; yani matematik öğretmeninin yanında görmediği halde) aynı tepkiyi gösterir. Denizde boğulma tehlikesi yaşayan ve çok korkan Taner in su topunu, plaj havlusunu, oteli, su kaydırağını, kayığı gördüğünde de korkması garcia etkisidir.

94 Öğrenilmiş çaresizlik Organizmanın bir problem durumunda tüm çabalarının etkisiz kaldığını gördüğünde durumu kabullenmesi ve yeni çözüm denemelerinde bulunmamasıdır. Organizma ne kadar çaba harcarsa harcasın durumu ve sonucu değiştiremeyeceğini düşünür ve artık çaba harcamaz (pasif kalır). Batıl inanç Mantıksal bir temele dayanmayan inançlara denir. Klasik koşullanmayla daha çok kazanılır. Mesela; kara kedi görmek uğursuzluk getirir. Nazar boncuğu nazardan korur.

95 Sınıf öğretmeni, okul rehber öğretmenine Tülay ın öğrenme güçlüğü olduğundan şüphelendiğini söyler. Tülay ile görüşen rehber öğretmen, Tülay ın annesinin, kızının okurken yaptığı en ufak hatada Sen zaten okumayı öğrenemeyeceksin. diyerek ona ceza verdiğini, Tülay ın da bu nedenle çaba göstermeyi bıraktığını fark eder. Tülay ın yaşadığı deneyim aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Öğrenilmiş çaresizlik B) Gerileme C) Kaygı D) Tükenmişlik E) Dışsallaştırma

96 Arkadaşları Altan a sürekli olarak tatsız şakalar yapmaktadır. Altan başlangıçta arkadaşlarının kendisine bu tür şakalar yapmalarını engellemek için kavga etmeden küsmeye, rica etmekten aldırmaz görünmeye kadar uzanan çeşitli yollar denemiş ancak başarılı olamamıştır. Çok üzülmesine rağmen Altan artık arkadaşlarının kendisine bu tür şakalar yapmasını engellemek için herhangi bir çaba göstermemektedir. Altan ın arkadaşlarının şaka yapmalarını engellemek için çaba göstermemesi aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Duyarsızlaşma B) Alışma C) Gölgeleme D) Davranışta kontrast E) Öğrenilmiş çaresizlik

97 Tıp fakültesini iyi bir dereceyle bitiren Ali, birkaç kez girdiği Tıpta Uzmanlık Sınavında başarısız olmuştur. Ailesinin ısrarıyla bu yıl da sınava başvurmasına rağmen Ali bu sınav uygulaması devam ettikçe hayalini kurduğu dahiliye uzmanlığı eğitimini hiçbir zaman alamayacağını düşünmektedir. Ali nin bu düşüncesi aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olabilir? A) Öğrenilmiş çaresizlik B) Dışsal denetim odağı C) Kendini gerçekleştiren kehanet D) Mantığa bürünme E) Kolektif yeterlik inancının düşük olması

98 Önceki yıl gelişim ve öğrenme psikolojisi derslerinde başarısız olan ve bu yıl aynı derslerin iki ara sınavından da kötü not alan bir öğrenci, ne kadar çalışırsa çalışsın bu derslerde başarılı olamayacağını düşünerek genel sınava çalışmaktan vazgeçmiştir. Öğrencinin genel sınava hazırlanmaktan vazgeçmesini en iyi açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Genelleme B) Batıl davranış C) Öğrenilmiş çaresizlik D) Kendini gerçekleştiren kehanet E) Olumsuz aktarma

99 İlköğretim eğitimi boyunca her arkadaşlık kurma girişimi başarısızlıkla sonuçlanmış bir öğrencinin tüm lise eğitimi boyunca teneffüslerde bile yalnız dolaşması hatta hiçbir sosyal ilişki kurma çabasına girmemesi aşağıdakilerden hangisine örnektir? A) Öğrenilmiş çaresizlik B) Bastırma C) Kaçınma D) Alışma E) Sönme

100 Duyusal Uyum ve Alışma İnsan çevreye uyum sağlayabildiği gibi duyu organlarının da çevreye uyum sağlama yeteneği vardır. Buna duyusal uyum denir. Duyusal uyum, çeşitli sebeplerle (karanlık veya aşırı aydınlık gibi) zorlanan duyu organının kendini ayarlaması ve duyum sürecini yeniden başlatmasıdır. Duyu organlarının bu çevreye uyum sağlama yeteneğine duyusal uyum denir. Mesela; parlak bir gün ışığından karanlık bir yere girildiğinde, önceleri çok az şey görülür. Bu sırada duyusal alıcılarda uyum süreci başlar, bir süre sonra göz karanlığa uyum yapar ve ortam (çevredekiler) görülmeye başlanır.

101 Alışma ise bir uyarıcının tekrarlanması sonucu ortaya çıkar. Alışma, duyu organlarının aynı şiddet seviyesini koruyan bir uyarıcıya sürekli maruz kalması sonucu bu uyarıcının ilk etkisini giderek kaybetmesi ve bu uyarıcıya karşı tepkinin giderek zayıflaması veya tepkinin ortadan kalkmasıdır. Farklı tanımla alışma; koşullu bir tepkiyi ortaya çıkaran bir uyarıcının tekrar tekrar verilmesi sonucunda bu uyarıcının söz konusu tepkiyi ortaya çıkarma gücünün azalmasıdır. Mesela; uyuduğumuz odadaki saatin tik tak seslerini kulağımızın bir süre sonra duymaması (sese alışma), sürülen parfüm kokusunu burnumuzun bir süre sonra alamaması (kokuya alışma).

102 Bir otomobil tamir ustası, çırak olarak işe başlayan bir genci teşvik etmek amacıyla bir şeyler öğrenmek için gösterdiği her çabayı aferin diyerek pekiştirmiş ve başlangıçta her aferin deyişinden sonra çırağın öğrenme gayretinin biraz daha arttığını gözlemiştir. Ancak bir süre sonra usta, aferin demesinin çırağı ilk günlerdeki kadar gayrete getirmediğini fark etmiştir. Ustanın övgüsünün çırağı gayrete getirme işlevinin bir süre sonra azalmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Çırak, neyi iyi neyi kötü yaptığını kendisi değerlendirebilecek duruma gelmiştir. B) Çırağın ustasına duyduğu sevgide azalma olmuştur. C) Öğrenme davranışı koşulsuz uyarıcı tarafından izlenmediği için sönmeye başlamıştır. D) Uyarıcı ile tepki arasındaki bağlantı kopmuştur. E) Alışma nedeniyle övgünün pekiştirici değeri azalmıştır.

103 Bir ilköğretim okulu öğretmeni bir öğrencisine düzenli olarak ödev yapma alışkanlığı kazandırmak amacıyla her ödev yapışında onu arkadaşlarının önünde överek ödüllendirir. Bunun sonucunda öğrenci ödevlerini düzenli olarak yapmaya başlar. Ancak bir süre sonra, öğretmenin onu aynı şekilde ödüllendirmeye devam etmesine karşın öğrencinin ödev yapmayı ihmal etmeye başladığı görülür. Öğrencinin ödev yapmayı ihmal etmeye başlaması aşağıdaki süreçlerden hangisiyle açıklanabilir? A) Alışma B) Sönme C) Kendiliğinden geri gelme D) Koşullanma E) İleri doğru ket vurma

104 Koşullu bir tepkiyi ortaya çıkaran bir uyarıcının tekrar tekrar verilmesi sonucunda bu uyarıcının söz konusu tepkiyi ortaya çıkarma gücünün azalması aşağıdaki süreçlerden hangisiyle en iyi açıklanabilir? A) Kendiliğinden geri gelme B) Sönme C) Alışma D) Karşıt koşullama E) Tepkisel koşullama

105 Duyarlık kazanma (Duyarlılaşma, Hassaslaşma) Duyarlılaşma da uyarıcının tekrarlanması sonucu gelişir. Fakat bu defa, tekrarlanan uyarıcının etkisi giderek artar, bu uyarıcıya karşı ortaya çıkan davranış giderek kuvvetlenir. Mesela; alnınıza düşen yağmur damlaları normalde sizi etkilemez, fakat bu uyarımın sürekli tekrarlaması sizde rahatsızlık yaratabilir. Yani duyarlılaşma, organizmanın çevresindeki belli bir uyarıcıya normal olarak beklenenin üstünde tepki göstermesidir. Mesela; bir annenin derin uykusuna rağmen bebeğinin sesine hemen uyanması, kazadan sonra uçağa her binildiğinde heyecanlanma.

106 Duyarsızlaşma (Duygusal alışma) Bireyin aşırı üzüntü, acı ve sevinç gibi iç uyarıcılarla tekrar tekrar karşılaşması sonucunda önceleri gösterdiği duygusal davranışının zayıflaması durumuna denir. Bu zayıflama durumunda artık birey bu uyarıcılara eskisi gibi tepki vermez, verse de bu tepki çok az olmaktadır. Mesela; sürekli azarlanan bir çocuğun, bir süre sonra artık bu azardan etkilenmemesi, sürekli ölü gören bir doktorun bir süre sonra ölüm olaylarına tepki vermemesi.

107 Alışma ve duyarlılaşma birbirine zıt süreçlerdir. Alışma duyu organlarında oluşan biyolojik temelli (ses, koku, tat) bir durumken, duyarsızlaşma duygularda oluşan psikolojik temelli (korku, kaygı, sevinç) bir durumdur. 107

108 C. Klasik Şartlanmayı Ortadan Kaldırma Yöntemleri 1. Sistematik duyarsızlaştırma: Klasik koşullanma yoluyla öğrenilen korku, fobi, kaygı gibi duyuşsal tepkilerin ortadan kaldırılmasında kullanılır. Organizmanın korku duyduğu, istemediği uyarıcının zaman içinde yavaş yavaş ve aşamalı olarak (en az korktuğu durumdan en çok korktuğu duruma doğru) organizmaya yaklaştırılması sonucu korkunun ya da istenmeyen davranışın ortadan kaldırılması yöntemidir.

109 Millî Eğitim Bakanlığı, ilköğretim 1. sınıfa başlayan öğrencilerin ana babalarından ayrılmalarını kolaylaştırmak ve korkularını yenmelerine yardımcı olmak için öğretim yılının başında uyum haftası düzenlemiştir. Bu haftada; öğrencilerin öğretmenlerini, sınıf arkadaşlarını, sınıflarını ve okul binalarını tanımalarını sağlayan eğlenceli etkinlikler yapılmıştır. Bu etkinliklerle öğrencilerin okuldaki idarecilerle ve çalışanlarla tanışmaları sağlanmıştır. En sonunda öğrencilere sınıflarına geçip sıralara oturmaları söylenmiştir. Okula yeni başlayan öğrencilerin okula uyumunu kolaylaştırmak ve korkularını yenmelerine yardımcı olmak amacıyla düzenlenen bu uygulamayı en iyi açıklayan yöntem veya teknik aşağıdakilerden hangisidir? A) Zincirleme yöntemi B) Eşik yöntemi C) Sistematik duyarsızlaştırma D) Programlı öğretim E) Öz düzenleme

ÖĞRENME. Temel Kavramlar

ÖĞRENME. Temel Kavramlar ÖĞRENME Temel Kavramlar Öğrenme nedir? Davranışlarda göreli olarak kalıcı değişimlere yolaçan deneyimlerdir. Olgunlaşma sonucu davranışların değişmesi öğrenme sayılmaz. Davranışta kısa süreli ufak değişiklikler

Detaylı

BİTİŞİKLİK KURAMI. Hzl: ELİF ŞİRİNGÜL ASLIHAN AKBAĞ

BİTİŞİKLİK KURAMI. Hzl: ELİF ŞİRİNGÜL ASLIHAN AKBAĞ BİTİŞİKLİK KURAMI Hzl: ELİF ŞİRİNGÜL ASLIHAN AKBAĞ JOHN BROADUS WATSON (1889-1958) Güney Carolina, Greenvilel'de yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Watson, katılık ölçüsünde dindar bir anne

Detaylı

EDİMSEL KOŞULLANMA. Doç. Dr. Tülin ŞENER

EDİMSEL KOŞULLANMA. Doç. Dr. Tülin ŞENER EDİMSEL KOŞULLANMA Doç. Dr. Tülin ŞENER Skinner (1904-1990) Programlı öğretimin kurucusu olarak bilinir. Skinner in görüşlerine dayalı olarak geliştirilen davranışı biçimlendirme yaklaşımı otistik ve zihinsel

Detaylı

Psikoloji biliminin konusu gözlenebilir davranışlardır.

Psikoloji biliminin konusu gözlenebilir davranışlardır. Davranışçı Yaklaşım Bu yaklaşıma göre; Psikoloji biliminin konusu gözlenebilir davranışlardır. Duygu, düşünce, güdü gibi özellikler gözlenip ölçülemediği için bilimsel olarak araştırılamaz ancak uyaranlar

Detaylı

Edimsel Koşullama ÖĞRENMEDE ÖDÜL VE CEZANIN ROLÜ. Doç.Dr.Hacer HARLAK

Edimsel Koşullama ÖĞRENMEDE ÖDÜL VE CEZANIN ROLÜ. Doç.Dr.Hacer HARLAK Edimsel Koşullama ÖĞRENMEDE ÖDÜL VE CEZANIN ROLÜ Edimsel Koşullama Davranış ile sonuç arasında bağlantı kurmayı öğrenmedir. Pekiştirilen (memnun edici sonuçlara yol açan) davranışlar güçlenir, cezalandırılan

Detaylı

ÖĞRENME KURAMLARI. Davranışçı Kuram Bilişsel Kuram Duyuşsal Kuram

ÖĞRENME KURAMLARI. Davranışçı Kuram Bilişsel Kuram Duyuşsal Kuram ÖĞRENME KURAMLARI Davranışçı Kuram Bilişsel Kuram Duyuşsal Kuram DAVRANIġÇI KURAMLAR Davranışçı kuramlar, öğrenmenin uyarıcı ile davranış arasında bir bağ kurularak geliştiğini ve pekiştirme yoluyla davranış

Detaylı

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1

1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii YAZARLAR HAKKINDA... iv 1. ÜNİTE EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 Giriş... 2 Eğitim Psikolojisi ve Öğretmen... 3 Eğitim Psikolojisi... 3 Bilim... 6 Psikoloji... 8 Davranış... 9 Eğitim...

Detaylı

Öğrenme, Örgütsel Öğrenme

Öğrenme, Örgütsel Öğrenme Öğrenme, Örgütsel Öğrenme Öğrenme: Kişide istediği sonuca ulaşmak amacıyla hareket etmesini engelleyecek çeşitli eksiklikleri tamamlamasını sağlayacak bir süreç Hayatın her sürecinde öğrenme İşyerinde

Detaylı

ÖĞRENME KLASİK VE EDİMSEL KOŞULLAMA

ÖĞRENME KLASİK VE EDİMSEL KOŞULLAMA ÖĞRENME KLASİK VE EDİMSEL KOŞULLAMA Öğrenmede Temel Kavramlar Öğrenme, deneyim yoluyla yeni ve kalıcı bilgi ya da davranış edinme süreci olarak tanımlanabilir. Yiyecek/acı gibi olayları beklemeyi ve bu

Detaylı

Değerlendirme. Psikolojiye Giriş. Haftalık okuma raporları. Arasınav (%30) Final (%35) Haftalık okuma raporları (%15) Kitap inceleme (%20)

Değerlendirme. Psikolojiye Giriş. Haftalık okuma raporları. Arasınav (%30) Final (%35) Haftalık okuma raporları (%15) Kitap inceleme (%20) Değerlendirme Arasınav (%30) Final (%35) Psikolojiye Giriş Temeller, Bölüm 2: Skinner Ders 4 Haftalık okuma raporları (%15) Kitap inceleme (%20) Deneye katılım 2 Değerlendirme Arasınav (%30) Final (%35)

Detaylı

UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ. UDA nın Kökenleri

UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ. UDA nın Kökenleri UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ UDA nın Kökenleri Bilişsel açıklamalar Wertheimer Algılanan şeyler arasındaki ilişkiler algılanan şeylerden daha önemlidir. Neyin görüldüğü ve duyulduğu görülen veya duyulan

Detaylı

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. Hata ve önerilerinizi lütfen bildiriniz! Mail: civelek.murat@gmail.com. Web Site: http://www.rehberlik.biz.

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. Hata ve önerilerinizi lütfen bildiriniz! Mail: civelek.murat@gmail.com. Web Site: http://www.rehberlik.biz. [Bu dosyada yer alanlar 2015 KPSS Eğitim Bilimlerine yönelik bilgilerdir. Söz konusu bilgiler KMS-KPSS de çıkmış sorular dikkate alınarak hazırlanmıştır. KPSS de çıkan sorular temele alınarak, konuların

Detaylı

BÖLÜM I GELİŞİM İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE. ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii

BÖLÜM I GELİŞİM İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE 2. ÜNİTE. ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v YAZARLAR HAKKINDA... vii BÖLÜM I GELİŞİM 1. ÜNİTE GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR, GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞİMİ ETKİLEYEN ETMENLER... 1 GELİŞİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR...

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRENME-ÖĞRETİM İLİŞKİSİ VE TEMEL KAVRAMLAR

EĞİTİM-ÖĞRENME-ÖĞRETİM İLİŞKİSİ VE TEMEL KAVRAMLAR EĞİTİM-ÖĞRENME-ÖĞRETİM İLİŞKİSİ VE TEMEL KAVRAMLAR EĞİTİM VE ÖĞRENME İLİŞKİSİ Eğitim: İstendik davranış değiştirme ya da oluşturma sürecidir. Öğrenme: Bireyin kendi yaşantısı yoluyla davranışlarında meydana

Detaylı

ÖĞRENME. Temel Kavramlar. Doç.Dr.Hacer HARLAK

ÖĞRENME. Temel Kavramlar. Doç.Dr.Hacer HARLAK ÖĞRENME Temel Kavramlar Öğrenme nedir? Davranışlarda göreli olarak kalıcı değişimlere yolaçan deneyimlerdir. Olgunlaşma sonucu davranışların değişmesi öğrenme sayılmaz. Davranışta kısa süreli ufak değişiklikler

Detaylı

boarding school lunchtime Dr. Abdullah ATLİ

boarding school lunchtime Dr. Abdullah ATLİ Fizyoloji ve psikoloji alanındaki çalışmaları ile psikofizyoloji ve deneysel psikoloji alanlarını derinden etkiledi. Bu nedenle her iki bilim dalının kurucularından sayılır. Pavlov laboratuvarda mide üzerine

Detaylı

Eğitim bilimlerinde birbiri ile karışan kavramlar.

Eğitim bilimlerinde birbiri ile karışan kavramlar. Eğitim bilimlerinde birbiri ile karışan kavramlar. Kaçma Koşullanması - Kaçınma Koşullanması Farkı Kaçma koşullanması kaçınma koşullanması arasındaki farkı bilmek KPSS denemelerinde ve sınavda arkadaşlara

Detaylı

KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA-(Pavlov) nötr(ilişkisiz) koşullu uyarıcı Nötr(ilişkisiz) Uyarıcı:

KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA-(Pavlov) nötr(ilişkisiz) koşullu uyarıcı Nötr(ilişkisiz) Uyarıcı: KLASİK (TEPKİSEL) KOŞULLANMA-(Pavlov) Başlangıçta nötr(ilişkisiz) olan bir uyarıcının geçirilen yaşantılar sonucu koşullu uyarıcı haline gelmesi durumuna klasik(tepkisel) koşullanma denir. Nötr(ilişkisiz)

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III ÜNİTE: 1. PSİKOLOJİ VE GELİŞİM PSİKOLOJİSİ15 Bilimin Anlamı ve Özellikleri...17 Psikoloji...18 Gelişim Psikolojisi...25 Öğrenme Psikolojisi...26 Psikolojide Araştırma Yöntemleri...26

Detaylı

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ TARAMA-1 (UĞUR YILMAZER)

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ TARAMA-1 (UĞUR YILMAZER) 1. Bir öğrenci öğretmenin bütün çabalarına rağmen matematik dersinden asla geçemeyeceğine inanmakta ve bu dersi öğrenmek için hiçbir etkinlikte bulunmamaktadır. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle ifade

Detaylı

30 GÜNDE EĞİTİM BİLİMLERİ

30 GÜNDE EĞİTİM BİLİMLERİ KPSS KONU LÜĞÜ 30 DE EĞİTİM BİLİMLERİ PSİKOLOJİSİ ISBN: 978-605-2329-00-9 Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Kısayol Yayıncılık a aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan yayınların tümü ya da herhangi

Detaylı

7.1.2016. Sebebi; net bir doğru cevabı yok. Aşağıdaki uygulamalardan hangisi, öğrenmenin kalıcılığında en az etkilidir?

7.1.2016. Sebebi; net bir doğru cevabı yok. Aşağıdaki uygulamalardan hangisi, öğrenmenin kalıcılığında en az etkilidir? GELİŞİM PSİKOLOJİSİ İLE İLGİLİ ORTAK SORU http://www.rehberlik.biz.tr / civelek.murat@gmail.com Gesell ve Thompson tarafından yapılan bir deneyde; ikiz bebeklerden birine sekiz hafta boyunca merdiven çıkma

Detaylı

4 GİRİŞ BİLİŞ NEDİR?

4 GİRİŞ BİLİŞ NEDİR? Bilişsel Öğrenme 2 Öğrenme kuramları, araştırmacılar tarafından öğrenme olgusunu açıklamak üzere ortaya konulmuş açıklamalardır. Bir öğrenme kuramı, organizmanın davranışlarında meydana gelen ve hastalık,

Detaylı

Eğitimin Psikolojik Temelleri

Eğitimin Psikolojik Temelleri Eğitimin Psikolojik Temelleri Eğitim sürecinin daima iki boyutu olmuştur. Bunlardan birincisi yukarıda değindiğimiz toplumsal ya da sosyal boyut, diğeri ise bireysel boyuttur. Eğitim ne kadar sosyal amaçlarla

Detaylı

İçindekiler KISIM 1 BÖLÜM 1 KISIM 2 BÖLÜM 3 BÖLÜM 2

İçindekiler KISIM 1 BÖLÜM 1 KISIM 2 BÖLÜM 3 BÖLÜM 2 İçindekiler KISIM 1 İNSAN ÖĞRENMESİNE GİRİŞ BÖLÜM 1 Öğrenme Yaklaşımları 1 Öğrenmenin Önemi 2 Öğrenmeyi Tanımlama 4 Öğrenmenin Ne Zaman Oluştuğunu Belirlemek 4 Araştırma, İlkeler ve Kuramlar 5 Zaman İçinde

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DAVRANIŞ 2

ADIM ADIM YGS LYS Adım DAVRANIŞ 2 ADIM ADIM YGS LYS 187. Adım DAVRANIŞ 2 SONRADAN KAZANILMIŞ DAVRANIŞLAR (ÖĞRENİLMİŞ DAVRANIŞLAR) Deneyim sonucu kazanılan davranışlardır. Bu davranışlar aynı türün farklı bireylerinde farklı sonuçlar doğurabilir.

Detaylı

ÖĞRENMEDE DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR Sevim Çiftçi

ÖĞRENMEDE DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR Sevim Çiftçi ÖĞRENMEDE DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR Sevim Çiftçi 183-202 Kaynak II; Eğitim Psikolojisi Yazar;B.YEŞİLYAPRAK Hazırlayan; Sevim ÇİFTÇİ 2005-2006 Slaytları Yeniden Düzenleyen; Doç. Dr. Nasip DEMİRKUŞ Ders Sor.;

Detaylı

Öğrenmeye Bilişsel Yaklaşım

Öğrenmeye Bilişsel Yaklaşım Öğrenmeye Bilişsel Yaklaşım Öğrenmeye Bilişsel Yaklaşımlar Bireyin algılama, hatırlama ve düşünme gibi bilişsel süreçlerine ağırlık veren bir bakış açısı. Bilişsel öğrenme: Doğrudan gözlenemeyen zihinsel

Detaylı

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. soru KPSS 2017 EĞİTİM BİLİMLERİ. önce biz sorduk. Eğitimde

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. soru KPSS 2017 EĞİTİM BİLİMLERİ. önce biz sorduk. Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 80 Soruda 62 soru EĞİTİM BİLİMLERİ ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ konu anlatımlı pratik bilgiler sınavlara en yakın özgün sorular ve açıklamaları çıkmış sorular ve açıklamaları Eğitimde

Detaylı

BİTİŞİKLİK VE BAĞDAŞIMCILIK KURAMLARI. John Broadus Watson Edwin Ray Guthrie Edward Lee Thorndike

BİTİŞİKLİK VE BAĞDAŞIMCILIK KURAMLARI. John Broadus Watson Edwin Ray Guthrie Edward Lee Thorndike BİTİŞİKLİK VE BAĞDAŞIMCILIK KURAMLARI John Broadus Watson Edwin Ray Guthrie Edward Lee Thorndike Hedef ve Kazanımlar Watson ın psikoloji bilimine katkılarını kavrayabilme. Watson ın görüşlerini eğitim

Detaylı

Öğrenme kuramları, kendi içinde davranıģçı ve biliģsel öğrenme kuramları olarak iki ana başlık altında incelenirler.

Öğrenme kuramları, kendi içinde davranıģçı ve biliģsel öğrenme kuramları olarak iki ana başlık altında incelenirler. ÖĞRENME KURAMLARI Yeni doğan bir bebeğin yaşamda var olmasını sağlayan şey, onun doğuştan getirdiği emme, tutma gibi refleksleridir. Çocuk büyüdükçe refleksler yavaşça kaybolacak, yerini istemli davranışlar

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III

İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III Ünite:I Eğitim Psikolojisinde Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri 13 Psikoloji ve Eğitim Psikolojisi 15 Eğitim Psikolojisi ve Bilim 17 Eğitim Psikolojisi ve Bilimsel Araştırma

Detaylı

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ İÇİNDEKİLER 2.1.2016 EĞİTİM-ÖĞRENME İLİŞKİSİ ÖĞRETME KURAM VE YAKLAŞIMLARI TEMEL KAVRAMLAR A. DOĞUŞTAN GELEN DAVRANIŞLAR

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ İÇİNDEKİLER 2.1.2016 EĞİTİM-ÖĞRENME İLİŞKİSİ ÖĞRETME KURAM VE YAKLAŞIMLARI TEMEL KAVRAMLAR A. DOĞUŞTAN GELEN DAVRANIŞLAR İÇİNDEKİLER *EĞİTİM-ÖĞRENME İLİŞKİSİ ve TEMEL KAVRAMLAR: Yaşantı, davranış vb. temel kavramlar, öğrenme ve öğretme ilişkisi, öğrenmeyi etkileyen faktörler vb. EĞİTİM PSİKOLOJİSİ *BİTİŞİKLİK KURAMLARI:

Detaylı

Eğitim: İstendik davranış değiştirme ya da oluşturma. Öğrenme: Bireyin kendi yaşantısı yoluyla davranışlarında meydana gelen değişmeye denir.

Eğitim: İstendik davranış değiştirme ya da oluşturma. Öğrenme: Bireyin kendi yaşantısı yoluyla davranışlarında meydana gelen değişmeye denir. Eğitim: İstendik davranış değiştirme ya da oluşturma sürecidir. Formal eğitim: Eğitimin kasıtlı olarak okullarda yapılanına denir. İnformal eğitim: Gelişi güzel bir biçimde bireyin içinde yaşadığı çevre

Detaylı

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. Hata ve önerilerinizi lütfen bildiriniz! Mail: Web Site:

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. Hata ve önerilerinizi lütfen bildiriniz! Mail: Web Site: [Bu dosyada yer alanlar 2014 KPSS Eğitim Bilimlerine yönelik bilgilerdir. Söz konusu bilgiler KMS-KPSS de çıkmış sorular dikkate alınarak hazırlanmıştır. KPSS de çıkan sorular temele alınarak, konuların

Detaylı

Birey ve Çevre (1-Genel)

Birey ve Çevre (1-Genel) Birey ve Çevre (1-Genel) Prof. Dr. Turgut Göksu PA GBF Öğretim Üyesi tgoksu@hotmail.com Turgut Göksu 1 DAVRANIŞ NEDİR? İnsanların (ve hayvanların) gözlenebilen veya herhangi bir yolla ölçülebilen hareketlerine

Detaylı

Psikoloji sağlıklı insanın bilincini ögelerine analiz eden bilim dalıdır.

Psikoloji sağlıklı insanın bilincini ögelerine analiz eden bilim dalıdır. ÖĞRENME Yapısalcılık (1879-1900) Psikoloji sağlıklı insanın bilincini ögelerine analiz eden bilim dalıdır. Yöntem: içe bakış Wundt Titchener Davranışçılık (1913-1950) Radikal Davranışçılık: Psikoloji canlının

Detaylı

2011-2012 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI PSİKOLOJİ DERSİ 10. SINIFLAR I. DÖNEM II. ORTAK YAZILI SINAVI

2011-2012 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI PSİKOLOJİ DERSİ 10. SINIFLAR I. DÖNEM II. ORTAK YAZILI SINAVI Adı: 2011-2012 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI A GRUBU AAA ADI SOYADI: SINIFI: NO: 08.01.2011 AAA Soyadı: PSİKOLOJİ DERSİ 10. SINIFLAR PUAN 2010 2011 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI.11.A SINIFI SOSYOLOJİ DERSİ 1.DÖNEM 2.YAZILI

Detaylı

KPSS KONU ANLATIMI. Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com

KPSS KONU ANLATIMI. Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com KPSS KONU ANLATIMI Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com 3. ÜNİTE ÖĞRENME KURAMLARI BÖLÜM:1 DAVRANIŞÇI KURAMLAR ÖĞRENME KURAMLARI DAVRANIŞÇI KURAMLAR BİLİŞSEL KURAMLAR BİLİŞSEL

Detaylı

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ: ÖĞRETİM İÇİN YAPILANMA Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu - Dilek Pekince EĞİTİM ve PSİKOLOJİ... 3 İYİ ÖĞRETMEN...

İÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ: ÖĞRETİM İÇİN YAPILANMA Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu - Dilek Pekince EĞİTİM ve PSİKOLOJİ... 3 İYİ ÖĞRETMEN... İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ: ÖĞRETİM İÇİN YAPILANMA Prof. Dr. Ayşen Bakioğlu - Dilek Pekince EĞİTİM ve PSİKOLOJİ... 3 İYİ ÖĞRETMEN... 6 Yansıtıcı Öğretmen... 8 İyi Öğretmenden Sahip Olması Beklenen

Detaylı

İNSAN NASIL ÖĞRENİR?

İNSAN NASIL ÖĞRENİR? İNSAN NASIL ÖĞRENİR? Mustafa SÖZBİLİR Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi OFMAE Bölümü Kimya Eğitimi Anabilim Dalı sozbilir@atauni.edu.tr İnsan öğrenir! Biyolojik bir varlık olarak dünyaya

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III Bölüm I: Eğitim Psikolojisinde Bilimsel Araştırma Yöntem ve Teknikleri 13 1.1.Eğitim 16 1.2.Psikoloji 16 1.2.1.Psikolojinin Tarihçesi 18 1.2.1.1. 19.Yüzyıl Öncesi 18 1.2.1.2. 19.Yüzyıl

Detaylı

Komisyon KPSS ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME. E-ileti: pegem@pegem.net ISBN- 978-605-318-343-3

Komisyon KPSS ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME. E-ileti: pegem@pegem.net ISBN- 978-605-318-343-3 Komisyon KPSS ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-318-343-3 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER

DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT Davranış Bilimleri I. Fizyobiyolojik Sistem A Biyolojik Yaklaşım II. Psikolojik Sistem B. Davranışçı Yaklaşım C. Gestalt

Detaylı

Geçen Haftadan Ne Öğrendik?

Geçen Haftadan Ne Öğrendik? Kibrit yakmaktan hoşlanan bir çocuğa çok fazla kibrit verilmiş ve kibrit yakmaktan bıkması sağlanmaya çalışılmıştır. Bu durumda kibrit yakma alışkanlığı yok edilirken aşağıdaki öğrenme kuramcılarının hangisinin

Detaylı

SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ

SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ SINIF YÖNETİMİNİN TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Çetin ERDOĞAN cerdogan@yildiz.edu.tr Sınıf Nedir? Ders yapılır Yaşanır Zaman geçirilir Oyun oynanır Sınıf, bireysel ya da grupla öğrenme yaşantılarının gerçekleştiği

Detaylı

KPSS. Eğitim Bilimleri. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller

KPSS. Eğitim Bilimleri. ezberbozan. serisi. KPSS Ders Notları. özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller KPSS Eğitim Bilimleri ezberbozan serisi özetlenmiş içerik pratik bilgiler kritik notlar ilgi çekici görseller EDİTÖR: Savaş Doğan KPSS DERS NTLARI ÖĞRENME PSİKLJİSİ ISBN 978-605-364-931-1 Kitap içeriğinin

Detaylı

KPSS'de 4 soru hatalı iddiası

KPSS'de 4 soru hatalı iddiası On5yirmi5.com KPSS'de 4 soru hatalı iddiası Yargı Yayınevi Genel Yayın Yönetmeni Hasan Can OKTAYLAR, 6-7 Temmuz 2013 tarihinde yapılan KPSS'de 4 sorunun hatalı olduğunu iddia etti. Yayın Tarihi : 18 Temmuz

Detaylı

GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ PROGRAM GELİŞTİRMENİN PSİKOLOJİK TEMELLERİ. Temel Kavramlar. Temel Kavramlar. Program Geliştirme ve Psikoloji

GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ PROGRAM GELİŞTİRMENİN PSİKOLOJİK TEMELLERİ. Temel Kavramlar. Temel Kavramlar. Program Geliştirme ve Psikoloji PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ Program Geliştirmenin Tarihi Temelleri Program Geliştirmenin Felsefi Temelleri Program Geliştirmenin Psikolojik Temelleri

Detaylı

önce biz sorduk KPSS Soruda 62 soru EĞİTİM BİLİMLERİ ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Tamamı Çözümlü 20 DENEME Eğitimde

önce biz sorduk KPSS Soruda 62 soru EĞİTİM BİLİMLERİ ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Tamamı Çözümlü 20 DENEME Eğitimde KPSS 2017 önce biz sorduk 80 Soruda 62 soru EĞİTİM BİLİMLERİ ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Tamamı Çözümlü 20 DENEME Eğitimde 30. yıl Komisyon KPSS ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-318-733-2

Detaylı

Program Geliştirme ve Öğretim. Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN

Program Geliştirme ve Öğretim. Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN Program Geliştirme ve Öğretim Yard. Doç. Dr. Çiğdem HÜRSEN Temel Kavramlar Eğitim: Eğitim, bireyin doğumundan ölümüne kadar süre gelen bir süreçtir. Bu süreçte bireylere çeşitli bilgi, beceri, tutum ve

Detaylı

İÇİNDEKİLER. BİRİNCİ BÖLÜM Seval FER, İlker CIRIK. İKİNCİ BÖLÜM Sertel ALTUN, Esma ÇOLAK

İÇİNDEKİLER. BİRİNCİ BÖLÜM Seval FER, İlker CIRIK. İKİNCİ BÖLÜM Sertel ALTUN, Esma ÇOLAK İÇİNDEKİLER SUNUŞ /iii İÇİNDEKİLER /v ÖĞRENME ÖĞRETME KURAM ve YAKLAŞIMLARINA GİRİŞ / vi BİRİNCİ BÖLÜM Seval FER, İlker CIRIK TEMEL KAVRAMLAR Yasa, İlke, Kuram, Strateji, Model, Yöntem, Teknik, Taktik,

Detaylı

İçindekiler. Ön Söz Çeviri Editörünün Sunuşu. xvii xix

İçindekiler. Ön Söz Çeviri Editörünün Sunuşu. xvii xix İçindekiler Ön Söz Çeviri Editörünün Sunuşu xvii xix KISIM BİR Öğrenmeye Giriş 1 Bölüm 1 Öğrenme Nedir? 1 Öğrenme, Davranış Değişikliğine Neden Olmalı mı? 2 Nispeten Kalıcı Olan Nasıl Kalıcıdır? 3 Öğrenme

Detaylı

KPSS KONU ANLATIMI. Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com

KPSS KONU ANLATIMI. Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com KPSS KONU ANLATIMI Web: http://www.rehberlik.biz.tr Mail: civelek.murat@gmail.com 3. ÜNİTE ÖĞRENME KURAMLARI BÖLÜM:1 DAVRANIŞÇI KURAMLAR ÖĞRENME KURAMLARI DAVRANIŞÇI KURAMLAR BİLİŞSEL KURAMLAR BİLİŞSEL

Detaylı

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ GİRİŞ BÖLÜM I TEMEL KAVRAMLAR 1-10 Kaynakça. 7 OKUMA PARÇASI (Baba Emzirmesi). 8

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ GİRİŞ BÖLÜM I TEMEL KAVRAMLAR 1-10 Kaynakça. 7 OKUMA PARÇASI (Baba Emzirmesi). 8 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ iv GİRİŞ v BÖLÜM I TEMEL KAVRAMLAR 1-10 Kaynakça. 7 OKUMA PARÇASI (Baba Emzirmesi). 8 BÖLÜM II RUH SAĞLIĞI YERİNDE İNSAN 11-30 Ruh Sağlığı Yerinde İnsanın İki Temel Özelliği 1. Kendini

Detaylı

T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİ SERTİFİKA PROGRAMI MERKEZİ SINAVI

T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİ SERTİFİKA PROGRAMI MERKEZİ SINAVI T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİ SERTİFİKA PROGRAMI MERKEZİ SINAVI 1.SINAVA İLİŞKİN BİLGİLER 1.1 Sınav Süresi ve Sınav Oturumları Öğrencilere, sınava gireceği her

Detaylı

1.Giriş İÇİNDEKİLER. Önsöz... xxv Teşekkür... xxvii Çeviri Eser İçin Önsöz... xxix İkinci Baskı İçin Önsöz... xxx.

1.Giriş İÇİNDEKİLER. Önsöz... xxv Teşekkür... xxvii Çeviri Eser İçin Önsöz... xxix İkinci Baskı İçin Önsöz... xxx. Öğrenme ve Bellek İÇİNDEKİLER Önsöz... xxv Teşekkür... xxvii Çeviri Eser İçin Önsöz... xxix İkinci Baskı İçin Önsöz... xxx 1.Giriş Öğrenme Çalışmalarının Kökenleri... 4 Epistemoloji Felsefesi... 4 Evrim...

Detaylı

ĠNSAN NASIL ÖĞRENĠR?

ĠNSAN NASIL ÖĞRENĠR? ĠNSAN NASIL ÖĞRENĠR? Mustafa SÖZBİLİR Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi OFMAE Bölümü Kimya Eğitimi Anabilim Dalı sozbilir@atauni.edu.tr Ġnsan vs Hayvan İnsan altı varlıkların büyük

Detaylı

Hedef Davranışlar. Eğitim Programının birinci boyutudur. Öğrencilere kazandırılması planlanan niteliklerdir (davranışlar).

Hedef Davranışlar. Eğitim Programının birinci boyutudur. Öğrencilere kazandırılması planlanan niteliklerdir (davranışlar). Hedef Davranışlar Eğitim Programının birinci boyutudur. Öğrencilere kazandırılması planlanan niteliklerdir (davranışlar). Bu nitelikler bilişsel, duyuşsal ve psikomotordur. 2 aşamada ele alınmaktadır.

Detaylı

Kişinin çevresiyle etkileşimi sırasında kişide ve çevrede oluşan gözlenebilir ve ölçülebilir değişikliklere davranış denir.

Kişinin çevresiyle etkileşimi sırasında kişide ve çevrede oluşan gözlenebilir ve ölçülebilir değişikliklere davranış denir. DAVRANIŞ PROBLEMLERİ VE ÇÖZÜMLERİ Özel Eğitim Öğretmeni Seyyar KILIÇ Davranış Nedir? Kişinin çevresiyle etkileşimi sırasında kişide ve çevrede oluşan gözlenebilir ve ölçülebilir değişikliklere davranış

Detaylı

Okula o gün kırmızı çizgili gömleğinizle gittiniz. Arkadaşlarınız size çok yakıştığını söyledi. Sonraki davranışınız ne olurdu?

Okula o gün kırmızı çizgili gömleğinizle gittiniz. Arkadaşlarınız size çok yakıştığını söyledi. Sonraki davranışınız ne olurdu? EDİMSEL KOŞULLANMA (SKINNER) Giriş Edimsel Koşullanma İlkeleri Edimsel Koşullanma Süreci Edimsel Koşullanmada Temel Kavramlar Pekiştireçler Klasik ve Edimsel Koşullanma Arasındaki Farklar Eğitsel Sonuçlar

Detaylı

GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ AKTS

GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ AKTS GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ AKTS Dersin Adı Psikolojiye Giriş Dersin Kodu OKÖ105 Dersin Türü Zorunlu Dersin Seviyesi Lisans Dersin AKTS kredisi 4 Haftalık Ders

Detaylı

ALGI VE ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI

ALGI VE ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI ALGI VE ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI Çevredeki nesneleri ve olayları, tanıma, kavrama ve anlama, etiketleme ve tepki vermeye hazırlanma gibi işlemlerdir. ALGI Duyu organlarıyla gelen bilginin anlamlandırılmasıdır.

Detaylı

Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal

Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle algı ve algısal Gestalt Psikoloji Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal örgütlenme" konularında yoğunlaşmış

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİ ÖĞRENME VE ÖĞRENME TEORİLERİ

DAVRANIŞ BİLİMLERİ ÖĞRENME VE ÖĞRENME TEORİLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİ ÖĞRENME VE ÖĞRENME TEORİLERİ Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT * Öğrenme Kuramı : Bir çok kapsamlı araştırma sonucuna dayalı olarak insanların NASIL ÖĞRENDİĞİNİ açıklamak üzere oluşturulmuş çeşitli

Detaylı

BÖLÜM 2 1.5. Organizma ve Çevre İlişkileri 1.5.1. Organizma, Davranış ve Zihinsel Süreçler. 1.5.2. Çevre. 1.5.3. Fizik Çevrenin Organizmayı Etkilemesi

BÖLÜM 2 1.5. Organizma ve Çevre İlişkileri 1.5.1. Organizma, Davranış ve Zihinsel Süreçler. 1.5.2. Çevre. 1.5.3. Fizik Çevrenin Organizmayı Etkilemesi BÖLÜM 2 1.5. Organizma ve Çevre İlişkileri 1.5.1. Organizma, Davranış ve Zihinsel Süreçler İnsan davranışının temelini oluşturan zihinsel süreçleri açıklamadan önce davranış terimini iyi anlamamız gerekir.

Detaylı

PSİKOLOJİK BOZUKLUKLARIN TEDAVİSİ. PSİ154-PSİ162 Psikolojiye Giriş II

PSİKOLOJİK BOZUKLUKLARIN TEDAVİSİ. PSİ154-PSİ162 Psikolojiye Giriş II PSİKOLOJİK BOZUKLUKLARIN TEDAVİSİ Psikolojik bozukluklar nasıl iyileştirilir? Tedavi için uygun kişi kimdir? En mantıklı tedavi yaklaşımı hangisidir? Bir terapi biçimi diğerlerinden daha iyi midir? Herhangi

Detaylı

EDIMSEL KOŞULLANMA ELİF GÖKALP TAŞ EMEL DOKUR MERMERDAŞ

EDIMSEL KOŞULLANMA ELİF GÖKALP TAŞ EMEL DOKUR MERMERDAŞ EDIMSEL KOŞULLANMA ELİF GÖKALP TAŞ EMEL DOKUR MERMERDAŞ Camilerin etrafında güvercin ve kumruların toplanması, kuşların dindar olduğunu mu gösterir? Nasrettin Hoca, eşeğine nasıl okuma öğretti? EDİMSEL

Detaylı

BILIMSEL Eğitimde ortaya çıkan problemlere bilimsel arastırma yöntemlerini kullanarak çözüm arama EKONOMİK Mevcut olanaklarla uyumlu,

BILIMSEL Eğitimde ortaya çıkan problemlere bilimsel arastırma yöntemlerini kullanarak çözüm arama EKONOMİK Mevcut olanaklarla uyumlu, PROGRAMIN TEMELLERİ PROGRAMIN TEMELLERİ BILIMSEL Eğitimde ortaya çıkan problemlere bilimsel arastırma yöntemlerini kullanarak çözüm arama EKONOMİK Mevcut olanaklarla uyumlu, SOSYAL Programlar bireyin sosyal

Detaylı

Türkiye de obezite. (Kaynak: TÜİK)

Türkiye de obezite. (Kaynak: TÜİK) Türkiye de obezite WHO Yetişkinlerde obezite oranları E %21.7 K %34.0 Toplam %27.8 (2008 rakamları) 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun %16,9 u obez ve %33 ü fazla kiloludur. (2009 2010 arasındaki dönemde

Detaylı

SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI. Prof. Dr. Serap NAZLI

SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI. Prof. Dr. Serap NAZLI SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI Prof. Dr. Serap NAZLI Tam Öğrenme Modeli Tam öğrenme modeli, bütün öğrencilerin okullarda öğretileni öğrenebilecekleri varsayımına dayanır. Bloom işin başından beri olumlu öğrenme

Detaylı

Öğrenmenin Önemi. İnsan dışındaki birçok tür de yaşam süreleri boyunca birçok şey öğrenirler.

Öğrenmenin Önemi. İnsan dışındaki birçok tür de yaşam süreleri boyunca birçok şey öğrenirler. Öğrenmenin Önemi İnsanoğulları insan olmayanların yapamadıkları, değişik yollarla düşünme ve öğrenme yeteneği miras almış gibiyiz. İçinde yaşadığımız çevre, ne çeşit bilgi ve beceriler kazanacağımız ya

Detaylı

MOTİVASYON Motivasyon, Davranışı başlatan, yön veren, devam ettiren veya belli bir davranışın tercih edilmesini sağlayan güç.

MOTİVASYON Motivasyon, Davranışı başlatan, yön veren, devam ettiren veya belli bir davranışın tercih edilmesini sağlayan güç. MOTİVASYON Hareketlerimizin kaynağı Güdü (Motivasyon) Motivasyon, Davranışı başlatan, yön veren, devam ettiren veya belli bir davranışın tercih edilmesini sağlayan güç Bireyin harekete geçmesi için etkilenmesi

Detaylı

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. kpss SORU. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Eğitim Bilimleri. 80 Soruda 64

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ. kpss SORU. Önce biz sorduk. Güncellenmiş Yeni Baskı. Eğitim Bilimleri. 80 Soruda 64 Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 80 Soruda 64 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Eğitim Bilimleri ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Konu Anlatımı Pratik Bilgiler Sınavlara En Yakın Özgün Sorular ve Açıklamaları Çıkmış Sorular

Detaylı

Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler

Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler Gelişim Psikolojisinde Temel Kavramlar ve Gelişimi Etkileyen Faktörler 1 1. Gelişim ve Değişim Gelişim, organizmanın doğum öncesi dönemden başlayarak (döllenme) bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal yönden

Detaylı

Davranışçı Öğrenme Kuramları

Davranışçı Öğrenme Kuramları Davranışçı Öğrenme Kuramları 1 Ünitenin Ana Hatları 9.1. Erik Erikson Psikososyal Gelişim Kuramı 9.1.1.Temel güvene karşı güvensizlik ( 0-18 ay) 9.1.2. Özerkliğe karşı şüphe ve utanç (18 ay 3 yaş) 9.1.3.

Detaylı

EĞİTİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR. 1. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL

EĞİTİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR. 1. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİM İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 1. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL TEMEL KAVRAMLAR KÜLTÜR EĞİTİM İNSAN YAŞANTI SÜREÇ DAVRANIŞ İNFORMAL EĞİTİM FORMAL EĞİTİM ÖRGÜN

Detaylı

3/B SINIFI ARALIK AYLARI BÜLTENİ

3/B SINIFI ARALIK AYLARI BÜLTENİ 3/B SINIFI ARALIK AYLARI BÜLTENİ GİRİŞ Sayın Velimiz, Sizlere öğrenci ve öğretmenlerimiz tarafından yapılan olan çalışmalar / etkinlikler hakkında bilgi vermek üzere hazırlanan bu bülteni her ay için web

Detaylı

DAVRANIŞ YAŞANTI PERFORMANS ALIŞKANLIK ALIŞMA DUYARSIZLAŞMA DUYARLILAŞMA DUYUSAL UYUM

DAVRANIŞ YAŞANTI PERFORMANS ALIŞKANLIK ALIŞMA DUYARSIZLAŞMA DUYARLILAŞMA DUYUSAL UYUM ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ GİRİŞ TEMEL KAVRAMLAR DAVRANIŞ YAŞANTI PERFORMANS ALIŞKANLIK ALIŞMA DUYARSIZLAŞMA DUYARLILAŞMA DUYUSAL UYUM DAVRANIŞ SINIFLAMALARI- 1 DOĞUŞTAN GELEN DAVRANIŞLAR GEÇİCİ DAVRANIŞLAR SONRADAN

Detaylı

Eğitim Bilimlerine Giriş

Eğitim Bilimlerine Giriş Eğitim Bilimlerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Tuncay Sevindik E-posta: tuncaysevindik@hotmail.com Web: www.tuncaysevindik.com 1/44 Ders İçeriği Bu dersin amacı; eğitimle ilgili temel kavramlar, eğitimin psikolojik,

Detaylı

REHBERLİK VE İLETİŞİM 2

REHBERLİK VE İLETİŞİM 2 REHBERLİK VE İLETİŞİM 2 Yrd. Doç Dr. M. İsmail Bağdatlı mismailbagdatli@yahoo.com İletişim, Davranış değişikliği meydana getirmek üzere düşünce, bilgi, duygu, tutum ve becerilerin paylaşılması sürecidir.

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Test 11 (Bitişiklik Kuramı)...94. Test 12 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)...97. Test 13 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)...

İÇİNDEKİLER. Test 11 (Bitişiklik Kuramı)...94. Test 12 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)...97. Test 13 (Bilişsel - Davranışçı Kuramlar)... III İÇİNDEKİLER GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Test 1 (Psikolojiye Giriş)... 1 Test 2 (Gelişim Psikolojisine Giriş)... 3 Test 3 (Gelişim Psikolojisine Giriş)... 7 Test 4 (Bilişsel Gelişim)...11 Test 5 (Bilişsel Gelişim)...15

Detaylı

Sosyal Öğrenme. Sosyal Öğrenme

Sosyal Öğrenme. Sosyal Öğrenme 2 Başkalarının davranışlarını gözleyerek, kendi davranışlarını biçimlendirme süreci olarak bu yaklaşımın öncüleri Aristo ve Platon dur. İnsanların birbirinden öğrenmesi olgusuna ilk dikkat çeken John Dewet;

Detaylı

ĠNSAN NASIL ÖĞRENĠR? Ne biliyoruz? DüĢünelim TartıĢalım! Ġnsan öğrenir! Ġnsan vs Hayvan ÖĞRENME TEORĠLERĠ SOSYAL

ĠNSAN NASIL ÖĞRENĠR? Ne biliyoruz? DüĢünelim TartıĢalım! Ġnsan öğrenir! Ġnsan vs Hayvan ÖĞRENME TEORĠLERĠ SOSYAL ĠNSAN NASIL ÖĞRENĠR? Mustafa SÖZBİLİR Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi OFMAE Bölümü Kimya Eğitimi Anabilim Dalı sozbilir@atauni.edu.tr Ġnsan öğrenir! Biyolojik bir varlık olarak dünyaya

Detaylı

3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 3-6 YAŞ GELİŞİM ÖZELLİKLERİ GELİŞİM NEDİR? Gelişim, Çocuğun hareket etmeyi, Düşünmeyi, Hissetmeyi, Başkalarıyla ilişki kurmayı öğrendiği, ileriye doğru giden bir değişim sürecidir. Gelişim ana rahminde

Detaylı

DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU. NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER YAPTIK?

DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU. NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER YAPTIK? DENİZ YILDIZLARI ANAOKULU NİSAN AYI 1. ve 2. HAFTASINDA NELER SERBEST ZAMAN YAPTIK? Çocuklara sporun önemi anlatıldı ve her sabah spor yaptırıldı. Çocuklar ilgi köşelerinde öğretmen rehberliğinde serbest

Detaylı

Öğrenme Psikolojisi Özel Sorularının Çözümleri

Öğrenme Psikolojisi Özel Sorularının Çözümleri KPSS SORU BANKASI EĞİTİM BİLİMLERİ Öğrenme Psikolojisi Özel Sorularının Çözümleri ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Bu soruları görün, KPSS sorununu çözün... İÇİNDEKİLER Öğrenme Psikolojisine Giriş... 3 Klasik (Tepkisel)

Detaylı

GÜDÜLENME. Doç.Dr. Hacer HARLAK - Psikolojiye Giriş I

GÜDÜLENME. Doç.Dr. Hacer HARLAK - Psikolojiye Giriş I GÜDÜLENME Dersin konuları Güdülenme ile ilişkili kavramlar Güdülenme kuramları Biyolojik kuramlar İçgüdü Dürtü-azaltma Uyarılma Psikososyal Kuramlar Özendirici Bilişsel Biyopsikososyal kuram Maslow un

Detaylı

Okul fobisi nasıl gelişir?

Okul fobisi nasıl gelişir? Eğer bir kelimenin sonuna "fobi" eklenmişse, hemen bir şeylerden korkulduğunu düşünürüz. Ancak okul fobisi gelişen çocukların okula gitmek istememelerinin tek nedeni okuldan korkmaları değil. Çocuğa bu

Detaylı

REHBERLİK SERVİSİ. Anne-Babalar Okula Hazır Mıyız?

REHBERLİK SERVİSİ. Anne-Babalar Okula Hazır Mıyız? REHBERLİK SERVİSİ Anne-Babalar Okula Hazır Mıyız? OKULA GİTTİĞİNİZ İLK GÜNÜ HATIRLIYOR MUSUNUZ? Hayatınızda yeni bir sayfa açılıyor. Bu başlangıç hem onun hem de sizlerin hayatında yepyeni bir dönemin

Detaylı

KENDİNİ GELİŞTİRME ve KENDİ KENDİNE (ÖZ) YÖNETİM

KENDİNİ GELİŞTİRME ve KENDİ KENDİNE (ÖZ) YÖNETİM KENDİNİ GELİŞTİRME ve KENDİ KENDİNE (ÖZ) YÖNETİM 1. ÖĞRENME VE KİŞİSEL ÖĞRENME GEREKLERİ Öğrenme, bir değişim aracı, ya da değişimin sonucunda varılan bir olgudur. İnsanın öğrenmesini tanımlamak zordur;

Detaylı

ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı. ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri. ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri

ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı. ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri. ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri ÜNİTE:4 Bilişsel Psikoloji 1 ÜNİTE:5 Çocuklukta Sosyal Gelişim ÜNİTE:6 Sosyal

Detaylı

Psikoloji davranışın ve zihinsel süreçlerin bilimsel çalışmasıdır. Sadece insanların

Psikoloji davranışın ve zihinsel süreçlerin bilimsel çalışmasıdır. Sadece insanların TEMEL PSİKOLOJİ DERSİ KONU ÖZETLERİ 1. Bölüm: Psikolojiye Giriş Psikoloji davranışın ve zihinsel süreçlerin bilimsel çalışmasıdır. Sadece insanların ne yaptıklarını değil, aynı zamanda onların düşüncelerini,

Detaylı

22.09.2014 KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI

22.09.2014 KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI KONUNUN ANA HATLARI ÖĞRETİM KURAMLARI PIAGET ÖĞRENME KURAMI Öğrenme-Öğretme Kavramları Öğrenme Kuramları Piaget nin Bilişsel Gelişim Kuramı Bilişsel Gelişim Kuramıyla İlgili Temel Kavramlar Bilişsel Gelişimi

Detaylı

Yapılandırmacı anlayışta bilgi, sadece dış dünyanın bir kopyası ya da bir kişiden diğerine geçen edilgen bir emilim değildir.

Yapılandırmacı anlayışta bilgi, sadece dış dünyanın bir kopyası ya da bir kişiden diğerine geçen edilgen bir emilim değildir. Yapılandırmacılık, pozitivist geleneği reddetmekte; bilgi ve öğrenmeyi Kant ve Wittgeinstein'nın savunduğu tezlerde olduğu gibi özneler arası kabul etmektedir. Bu bakış açısından yapılandırıcı öğrenme,

Detaylı

Soru-2: Buna göre Emre, Kohlberg in ahlak gelişim kuramında hangi evrede yer almaktadır?

Soru-2: Buna göre Emre, Kohlberg in ahlak gelişim kuramında hangi evrede yer almaktadır? Edimsel Koşullanma Hedef ve Kanımlar 1. Olumlu ve olumsuz pekiştireçleri ayırt eder 2. Cezanın olumsuz etkilerini kavrar 3. Skinner in ceza yerine önerdiği seçenekleri bilir 4. Pekiştirme tarifelerinin

Detaylı

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre değişimlerdir. Öğrenmede değişen ne???? İnsan ve hayvan arasında

Detaylı