T.C. PRİŞTİNE BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ

Transkript

1 T.C. PRİŞTİNE BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ Adres: İmzot Nike Prella No: 42,Ulpiane / Priştine Tel: Faks: pristina@ekonomi.gov.tr

2 BALKANLAR TÜRK EKONOMİ FORUMU Kosova Hakkında Temel Bilgiler ile Yatırım ve Ticaret İmkanları

3 KOSOVA'NIN TEMEL EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELERİ (1) (Ocak-Ağustos) Yüzölçümü km2 Nüfus (000) GSYİH (000 ) Kişi Başı Gelir Büyüme Oranı (%) 4,6 4 3,8 (IMF Tahmin) Enflasyon (%) 3,5 7,3 2,06 (Ocak -Eylül) İşsizlik (%) (Tahmin)

4 KOSOVA'NIN TEMEL EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELERİ (2) Bütçe (000 ) (Yıllık) DYY (000 ) (Ocak-Mart) Dış Ticaret Hacmi (000 ) İthalat (000 ) İhracat (000 ) Türkiye ye İhracat (000 ) (Ocak- Ağustos) Türkiye den İthalat (000 ) (Ocak- Ağustos)

5 DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARDA İLK 10 ÜLKE ÜLKELER YATIRIM TUTARI TOPLAM İÇİNDEKİ PAYI (%) ALMANYA BÜYÜK BRİTANYA TÜRKİYE 250.0* (Milyon ) 13.1* SLOVENYA AVUSTURYA İSVİÇRE HOLLANDA ARNAVUTLUK ABD LÜKSEMBURG İLK 10 ÜLKE TOPLAMI 1, GENEL TOPLAM 1, Kaynak: Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanlığı *:Ticaret Müşavirliği

6 YILLARA VE SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA DA DYY (1) SEKTÖRLER FİNANSAL HİZMETLER 73,2 71,2 46,1 ÜRETİM 49,2 72,3 49,5 GAYRİMENKUL 42,7 48,8 62,7 (Milyon ) ULAŞTIRMA & TELEKOMÜNİKASYON 21,3 14,6 23,2 ELEKTRİK 8,5 0,4 0 MADENCİLİK 6,8 10,1 0,9 İNŞAAT 34, ,4 Kaynak: Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

7 YILLARA VE SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA DA DYY (2) İŞLEME SANAYİ 6,8 25,1 1,9 TARIM 12,7 2,4 0,2 (Milyon ) TİCARET VE DİĞER HİZMETLER DANIŞMANLIK FAALİYETLERİ VE ARAŞTIRMA 15,7 11,9 7,9 2,6 8,5 5,2 SAĞLIK 2,3 2,6 0 DİĞER 11 6,9 66,9 TOPLAM YATIRIM TUTARI (MİLYON ) 287,4 365,8 393,9 Kaynak: Kosova Sanayi ve Ticaret Bakanlığı

8 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA DA TÜRK YATIRIMLARI (1) (000 USD) YATIRIM KONUSU FİRMA SAYISI YATIRIM TUTARI (USD) İŞÇİ SAYISI BANKACILIK DAĞITIM (GIDA VE TEMİZLİK) EĞİTİM GIDA ÜRETİMİ HAVA ALANI İNŞAATI - İŞLETMESİ İNŞAAT (KONUT ÜRETİMİ) KABLO ÜRETİMİ Kaynak: Ticaret Müşavirliği

9 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA DA TÜRK YATIRIMLARI (2) (000 USD) KIRTASİYE KİMYA (KONVEYÖR BANT ÜRETİMİ) MOBİLYA ÜRETİMİ TEKSTİL VE İPLİK ÜRETİMİ SAĞLIK SİGORTA YATAK ÜRETİMİ TOPLAM Kaynak: Ticaret Müşavirliği

10 KOSOVA NIN SON ÜÇ YILDAKİ TOPLAM İHRACAT VE İTHALATI (000 ) YILLAR İHRACAT 2011/2010 % İTHALAT 2011/2010% , ,9 2012/2011 % 2012/2011 % 2011 (Ocak Ağustos) (Ocak Ağustos) ,6 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

11 2011 ve 2012 YILININ OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE KOSOVA NIN İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE (1) (000 ) ÜLKELER % DEĞİŞME 1)ALMANYA 2)MAKEDONYA 3)SIRBİSTAN 4)İTALYA 5)TÜRKİYE 6)ÇİN , , , , * * 0, Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu *: T.C. Ekonomi Bakanlığı

12 2011 ve 2012 YILININ OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE KOSOVA NIN İTHALATINDA İLK 10 ÜLKE (2) (000 ) 7)YUNANİSTAN ,3 8)ARNAVUTLUK ,2 9)BOSNA HERSEK 10)HIRVATİSTAN , ,3 İLK 10 ÜLKE TOPLAMI ,7 GENEL TOPLAM ,6 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu *: T.C. Ekonomi Bakanlığı

13 2011 ve 2012 YILININ OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE KOSOVA NIN İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE (1) (000 ) ÜLKELER % DEĞİŞME 1)İTALYA ,8 2)ARNAVUTLUK ,7 3)MAKEDONYA ,2 4)ALMANYA ,1 5)KARADAĞ )SIRBİSTAN Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

14 2011 ve 2012 YILININ OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE KOSOVA NIN İHRACATINDA İLK 10 ÜLKE (2) 7)İSVİÇRE 8)TÜRKİYE 9) AVUSTURYA 10) ÇİN (000 ) , , , ,3 İLK 10 ÜLKE TOPLAMI ,8 GENEL TOPLAM Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

15 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN DÖNEMİNDE İHRACATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (1) (000 ) ÜRÜN GRUPLARI 2010 % 2011 % 2012 (OCAK - AĞUSTOS) % CANLI HAYVAN, HAYVANSAL ÜRÜNLER 926 0, , ,01 BİTKİSEL ÜRÜNLER , , ,4 YAĞLAR, 100 0, ,01 46,9 0,02 GENEL GIDA, SİGARA İÇECEK MADDELER , , ,8 MİNERAL ÜRÜNLER , , ,8 KİMYA SANAYİ ÜRÜNLERİ , , ,8 PLASTİK - LASTİK VE ÜRÜNLERİ, , , ,9 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

16 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN DÖNEMİNDE İHRACATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (2) (000 ) DERİ VE ÜRÜNLERİ, , , AHŞAP VE ÜRÜNLERİ, , , ,07 KAĞIT VE ÜRÜNLERİ, 999 0, , ,05 TEKSTİL VE ÜRÜNLERİ , , ,7 AYAKKABI 51 0, , ,02 TAŞ, ALÇI, SERAMİK VE CAM ÜRÜNLERİ , , ,2 İNCİ, DEĞERLİ TAŞ, DEĞERLİ METALLER, 26 0, , ,01 METALLER VE ÜRÜNLERİ , , ,2 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

17 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN DÖNEMİNDE İHRACATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (3) MAKİNE, MEKANİK VE ELKTRİK CİHAZLAR, , , ,9 ULAŞTIRMA ARAÇLARI , , ,2 OPTİK, TIBBİ, FOTOĞRAF, MÜZİK ALETLERİ , ,2 242,2 0,1 SİLAH VE PATLAYICILAR 0 0,0 0 0,0 0 0,0 ÜRETİLEN DİĞER ÜRÜNLER , , ,9 0,8 SANAT ESERLERİ 48 0, , ,02 TOPLAM Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu (000 )

18 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN DÖNEMİNDE İTHALATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (1) ÜRÜN GRUPLARI 2010 % 2011 % 2012 (OCAK - AĞUSTOS) % CANLI HAYVAN, HAYVANSAL ÜRÜNLER , , ,2 BİTKİSEL ÜRÜNLER , , ,6 YAĞLAR, , , ,9 GENEL GIDA, SİGARA İÇECEK MADDELER , , MİNERAL ÜRÜNLER , , KİMYA SANAYİ ÜRÜNLERİ , , ,6 PLASTİK - LASTİK VE ÜRÜNLERİ, , , ,7 Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu (000 )

19 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN DÖNEMİNDE İTHALATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (2) (000 ) DERİ VE ÜRÜNLERİ, , , ,2 AHŞAP VE ÜRÜNLERİ, , , KAĞIT VE ÜRÜNLERİ, , , ,6 TEKSTİL VE ÜRÜNLERİ , , ,2 AYAKKABI , , ,88 TAŞ, ALÇI, SERAMİK VE CAM ÜRÜNLERİ , , ,8 İNCİ, DEĞERLİ TAŞ, DEĞERLİ METALLER, , , ,01 METALLER VE ÜRÜNLERİ , , Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

20 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN DÖNEMİNDE İTHALATI VE SEKTÖRLERİN TOPLAM İÇİNDEKİ PAYLARI (3) (000 ) MAKİNE, MEKANİK VE ELKTRİK CİHAZLAR, , , ,4 ULAŞTIRMA ARAÇLARI , , OPTİK, TIBBİ, FOTOĞRAF, MÜZİK ALETLERİ , , ,2 SİLAH VE PATLAYICILAR , , ,01 ÜRETİLEN DİĞER ÜRÜNLER , , ,6 SANAT ESERLERİ , , ,1 TOPLAM Kaynak: Kosova İstatistik Kurumu

21 KOSOVA NIN TÜRKİYE İLE DIŞ TİCARETİ (000 ) YILLAR İHRACAT ( ) İTHALAT ( ) (OCAK AĞUSTOS) Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

22 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE TÜRKİYE DEN İTHALATI (1) ÜRÜN GRUPLARI 2011 (OCAK 2012 (OCAK- % AĞUSTOS) ( ) AĞUSTOS) ( ) TİŞÖRTLER, FANİLALAR, ATLETLER, DOKUNMUŞ HALİLAR ,2 DEMİR VEYA ÇELİKTEN İNŞAAT MALZEMELERİ HİJYENİK HAVLULAR VE TAMPONLAR DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN PARÇ ,7 PAMUKLU MENSUCAT DONDURMA VE YENİLEN DİĞER BUZLAR ,1 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

23 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE TÜRKİYE DEN İTHALATI (2) KADINLAR VE KIZ ÇOCUK İÇİN TAKIM ELBİSE ,1 EKMEK, PASTA, KEK, BİSKÜVİ VE DİĞER ,1 ALUMİNYUMDAN ÇUBUKLAR VE PROFİLLER ,7 ADİ METALLERDEN DONANIM ,5 SPOR, KAYAK VE YÜZME KIYAFETLERİ GERİLİMİ 1000 VOLTU GEÇMEYEN ELEKTRİK DEVRESİ TEÇHİZATI ,5 ERKEKLER VE ERKEK ÇOCUK İÇİN TAKIM ELBİSE ,5 PLASTİKTEN MONOFİLLER, İNCE VE KALIN ÇUBUKLAR ,9 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

24 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE TÜRKİYE DEN İTHALATI (3) BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR ELEKTRİKLİ SU ISITICILARI, ELEKTROTERMİK CİHAZLAR ,1 KADINLAR VE KIZ ÇOCUKLAR İÇİN BLUZLAR ,6 MEYVE VE YENİLEN DİĞER BİTKİ PARÇALARININ KONSERVELERİ ,3 ÇİKOLATA VE KAKAO İÇEREN DİĞER GIDA ELEKTRİK KONTROL, DAĞITIM TABLOLARI İLK 21 ÜRÜN GRUBU TOPLAMI ,2 GENEL TOPLAM Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı ,02

25 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE TÜRKİYE YE İHRACATI (1) ÜRÜN GRUPLARI 2011 (OCAK - AĞUSTOS) ( ) 2012 (OCAK AĞUSTOS) ( ) % KAUÇUKLU MENSUCAT ,4 ALUMİNYUM DÖKÜNTÜ VE HURDALARI VULKANİZE KAUÇUKTAN TAŞIYICI KOLANLAR ,5 DEMİR VEYA ÇELİK TELLERDEN MENSUCAT, ,7 SENTETİK DEVAMSIZ LİFDEN İPLİK ,1 ARSENİK, METALLERİ VEYA BİLEŞİKLERİ SENTETİK VE SUNİ LİF DÖKÜNTÜLERİ ,4 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

26 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE TÜRKİYE YE İHRACATI (2) SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLERDEN İPLİKLER YATAK ÇARŞAFI, MASA ÖRTÜLERİ SIVI VEYA TOZLARI PÜSKÜRTME CİHAZI REJENERE KAUÇUK PLASTİKTEN DÖKÜNTÜ, KALINTI VE HURDALAR SENTETİK FİLAMENT DEMETLERİ YATAK TAKIMI EŞYASI, ŞİLTE MESNETLERİ DEMİR VEYA ÇELİKTEN ZİNCİRLER SENTETİK DEVAMSIZ LİFLER Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı -

27 SEKTÖRLERE GÖRE KOSOVA NIN OCAK AĞUSTOS DÖNEMİNDE TÜRKİYE YE İHRACATI (3) YÜN, İNCE VEYA KABA HAYVAN KILLARI ÖZELLİKLE ÖRGÜ İÇİN KULLANILAN İPLİKLER 0 2,536 - YÜN VE YAPAĞI (KARDESİZ/TARANMAMİŞ) SERTLEŞTİRİLMİŞ KAUÇUK ISI DEĞİŞİKLİĞİ YÖNTEMİ İLE MADDELERİ İLK 21 ÜRÜN GRUBU TOPLAMI ,7 GENEL TOPLAM ,1 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı

28 KOSOVA DA TÜRK FİRMALARININ ÜSTLENDİĞİ PROJELER PROJE ADI: MORİNE MERDARE ARASI OTOYOLU PROJESİ YÜKLENİCİ: ENKA & BECHTEL KONSORSİYUMU PROJE ADI: PRİŞTİNE ULUSLARARASI HAVALİMANI İNŞAATI YÜKLENİCİ: LİMAK & AİRPORTS DE LYON KONSORSİYUMU PROJE ADI: KOSOVA ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIM VE TEDARİKİ YÜKLENİCİ: LİMAK & ÇALIK KONSORSİYUMU

29 KOSOVA DA TÜRK FİRMALARININ İLGİLENDİĞİ BÜYÜK PROJELER ZHUR HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJESİ KOSOVA E RE TERMİK SANTRAL PROJESİ MOTORWAY R6, PRİSTİNA HAN İ ELEZİT OTOYOLU KOSOVA TELEKOMUNİKASYON İDARESİNİN ÖZELLEŞTİRİLME PROJESİ

30 KOSOVA DA ÖZELLEŞTİRİLECEK Trepça Akü Fabrikası TESİSLER Hotel Onix ve İpek Kaplıca Tesisleri Boksit Madeni Fabrikası Trepça Kurşun, Çinko ve Gümüş Madenleri Fabrikası Metal İşleme Tesisi Tütün Fabrikası

31 YATIRIM YAPILABİLECEK BAŞLICA SEKTÖRLER - Tekstil - İnşaat - Turizm - Tarım ve Tarıma Dayalı Sanayiler - Gıda - Ahşap İşleme - Madencilik ve Enerji - Bilgi Teknolojileri ve Telekomünikasyon - Otomotiv ve Yedek Parça v.s.

32 KOSOVA DA FAALİYET GÖSTEREN TÜRK BANKALARI BKT (BANKA KOMBETARE TREGTARE) TEB (TÜRK EKONOMİ BANKASI) TÜRKİYE İŞ BANKASI

33 İKİ ÜLKE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİNİN MEVZUAT ALT YAPISI İMZALANANLAR: YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASI ANLAŞMASI ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ ANLAŞMASI GÜMRÜK KONULARINDA İŞBİRLİĞİ VE KARŞILIKLI YARDIM ANLAŞMASI İMZALANMA SÜRECİNDE OLANLAR: KOSOVA TÜRKİYE SERBEST TİCARET ANLAŞMASI

34 KOSOVA DA KURULMUŞ YABANCI SERMAYELİ ŞİRKET SAYISI YABANCI SERMAYELİ ŞİRKETİN 508 i TÜRK İŞADAMLARINA AİTTİR. AKTİF TÜRK FİRMASI SAYISI YAKLAŞIK 300 dür.

35 KOSOVA DA UYGULANAN VERGİ ORANLARI KDV : % 16 KURUMLAR VERGİSİ: % 10 GELİR VERGİSİ ORANLARI: %4, %8,%10 OLARAK KADEMELİ ŞEKİLDE UYGULANMAKTADIR. GÜMRÜK VERGİSİ: %10 EMEKLİLİK SİGORTA PRİMİ:İŞVEREN PAYI %5, İŞÇİ PAYI %5

36 HİZMET TARİFELERİ VE AKARYAKIT ÜCRETLERİ Su Elektrik Atık Su Dizel Benzin cent/m cent/kwh 4 9 cent/m Euro/lt 1.36 Euro /lt

37 SONUÇ (1) TÜRK FİRMALARININ KOSOVADAKİ YATIRIMLARI TOPLAM YABANCI YATIRIMLAR İÇERİSİNDE ÖNEMLİ BİR YER TUTMAKTADIR. TÜRK FİRMALARININ KOSOVA DA MEVCUT BÜYÜK PROJELERE İLGİSİ VE YATIRIM YAPMA GAYRETLERİ DEVAM ETMEKTEDİR. TÜRK YATIRIMLAR YILLARA GÖRE KÜMÜLATİF OLARAK ARTARKEN DIŞ TİCARETTE BEKLENEN GELİŞME SAĞLANAMAMIŞTIR.

38 SONUÇ (2) STA NIN İMZALANMASI HALİNDE DIŞ TİCARETTE BEKLENEN GELİŞMENİN SAĞLANACAĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. ORTA AVRUPA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI (CEFTA) UYGULAMASI KOSOVA YA GİREN TÜRK ÜRÜNLERİNİN REKABET GÜCÜNÜ AZALTMAKTADIR. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERDE KARŞILAŞILAN SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİ İÇİN KARŞILIKLI İYİ NİYET VE GAYRET MEVCUTTUR. STA NIN İMZALANMASI HALİNDE İKİ ÜLKENİN DIŞ TİCARETİNİN ARTACAĞI, TÜRK FİRMALARININ KOSOVA DA DAHA FAZLA YATIRIM VE ÜRETİM YAPACAĞI VE KOSOVA NIN İSTİHDAMINA VE İHRACATINA KATKIDA BULUNACAĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR.

39 TEŞEKKÜRLER BİLAL AKKURT TİCARET MÜŞAVİRİ