JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ)"

Transkript

1 JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) Dr. Eşref ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi (Tıbbi Jeolog) Kastamonu Çorum

2 FLO R(F) Di boşluğu azaltılması Flor katılan su İİYOT (I) Triot hormonu oluşumu Deniz ürünleri, süt Iyotlu tuz DEMİR(Fe) Hemoglobin oluşumu (oksijeni vücut hücrelerine taşır) Karaciğer, yumurta sarısı, tahıl, et, yapraklı sebzeler KALSİYUM (C a ) Diş ve kemik oluşumu, Kas ve sinir etkinliği, Kanın pıhtılaşması Süt ve tahıl grupları FOSFOR (P) Diş ve kemik oluşumu, Kandaki ph, kas ve sinir Etkinliği,enzim ve nükleik asitlerin bölümü Süt, tahıl ve sebzeler BAKIR (Cu) Alyuvarların gelişmesi,bazı solunum emzimlerinin gelişmesi Tahıl grubu, karaciğer SODYUM (Na) Sinir etkinliği, kemik oluşumu, enzim işlevi Meyve, sebze ve tahıl POTASYUM (K) Sinir ve kas etkinliği Sebzeler, muz MAGNEZYUM (Mg) Kas ve sinir etkinliği, kemik oluşumu, enzim işlevi Meyve, sebze ve tahıl KÜKÜRT (S) Saç, tırnak ve deri oluşumu, insülin bileşeni Tahıl, meyve, yumurta, peynir Skinner, 2002 den düzenlenmiştir

3 Gomes ve Silva, kg insandaki başlıca elementler (Jombs, Jr., 2004) Ca 1000g P 700g Cu 120g K g Mg 20-28g Se 20g Na 1.3g Zn 2-2.5g İNSAN VÜCUDUNUN KİMYASAL BİLEŞİMİ Element Oksijen Karbon Hidrojen Nitrojen Kalsiyum Fosfor Sülfür Potasyum Sodyum Klor Magnezyum Silis Demir Flor Çinko Ribidyum Stronsiyum Yüzde

4 İNSAN - ÇEVRE ETKİLEŞİMİ SU ATIKLAR ( Katı, sıvı, gaz) HAVA GÜRÜLTÜ İNSAN HAVA KİRLİLİĞİ TOPRAK KİMYASAL KİRLETİCİLER GIDALAR

5

6 YIKANMA TAŞINMA DEPOLANMA YÜKSELME VE YÜZEYLENME SEDİMANLAR TAŞLAŞMA (SIKIŞMA VE ÇİMENTOLANMA YÜZEY KAYAÇLARI YOĞUNLAŞMA SEDİMANTER KAYAÇLAR METAMORFİZMA METAMORFİK KAYAÇLAR DERİNLİK KAYAÇLARI KRİSTALLENME ERİME MAGMA

7 Magmatik kayaçlar Si-Al-Fe-Mg-Ca-Na-K-Ti-Mn-Cr-V Zr-Hf-REEs-Th-U-Sr-Ba-P-B-Be-Li-Sn-Ga-Nb-Ta-W-tuzlar Felsik magmatik kayaçlar Si-K-Na Alkali magmatik kayaçlar Al-Na-Zr-Ti-Nb-Ta-F-P-Ba-Sr-REE ler Mafik magmatik kayaçlar Fe-Mg-Ti-V Ultramafik magmatik kayaçlarmg-fe-cr-ni-co Bazı pegmatitler Li-Be-B-Rb-Cs-REE ler-nb-ta-u-th Bazı dokanak metasomatizma yatakları Mo-W-Sn Potasyum feldspatları K-Rb-Ba-Pb Diğer potasyumca zengin mineraller K-Na-Rb-Cs-Tl Ferromagnezyum mineralleri Fe-Mg-Mn-Ni-Co-Cu-Zn Fe-oksitce zengin Fe-As-Co-Ni-Se Mn-oksitce zengin Mn-As-Ba-Co-Mo-Ni-V-Zn Fosfatlı kireçtaşları P-F-U-Cd-Ag-Pb-Mo Siyah şeyller Al-As-Sb-Se-Mo-Zn-Cd-Ag-U-Au-Ni-V

8 12 Haziran 1991 yılında Filipinlerdeki Pinatubo yanardağının püskürmesi jeolojinin dramatik etkileri açısından güzel bir örnektir. İki gün boyunca Pinatubo: 10 milyar ton magma 20 milyon ton SO2 çıkarmıştır. Çıkan gazlar dünya iklimini üç yıl süreyle etkilemiştir. Kapadokya Çevreye ton çinko, ton bakır, ton krom, ton kurşun, 1000 ton kadmiyum, ton arsenik, 800 ton cıva, ton nikel çıkmış olduğu hesaplanmıştır (Garret, 2000). Volkanik püskürmeler: arsenik, berilyum, kadmiyum, civa, kurşun, radon ve uranyum gibi çok sayıda zararlı elementi dağıtmıştır.

9 Jeolojik unsurlar Kayaçlar Mineraller Su Jeolojik süreçler Volkanik püskürmeler Depremler Tozlar Çözüm= Tıbbi Jeoloji TIBBİ JEOLOJİ Jeolojik unsurlar ile jeolojik süreçlerin coğrafi dağılımını ortaya koyarak canlı varlığı üzerindeki etkilerini araştıran jeoloji biliminin bir uygulama alanıdır. Jeoloji Mühendisleri, Maden mühendisleri Mineraloglar Jeokimyacılar Biyojeokimyacılar Kimyacılar Biyologlar Toksikologlar Tabipler Patologlar Epidemiologlar Hematologlar Halk sağlığı uzmanları Veteriner hekimler Diş hekimleri Ziraat Mühendisleri-Ziraatçılar Coğrafyacılar Radyasyon Fizikçileri Adli Tıp uzmanları

10 Çevresel etkenlere ve yeni sorunlar ve çözümündeki karmaşık ilişkiler dolayısıyla bilimlerarası sınırların artık geride kaldığı dönemlere giriyoruz. Jeoloji bilimi diğer bilim dallarıyla girik ve ortak sorunları çözmede ortak hareket etme noktasına gelmiştir. Jeoloji biliminde yeni alt bilim dalları ortaya çıkmıştır. Bunlar; a)çevre jeolojisi b-tıbbi Jeoloji (Jeoloji ve Tıp) c-adli Jeoloji d-pedo Jeoloji (Jeoloji ve Toprak) e-jeoarkeoloji (Jeoloji ve Arkeoloji) f-jeolojik Miras-Jeoturizm (Jeoloji ve Turizm) g-askeri Jeoloji

11 + TIBBİ JEOLOJİK UNSURLAR VE SÜREÇLER (mineral tozları, arsenik, doğal radyasyon, antropojenik kirlenme )

12 İNSAN KÖKENLİ (ANTROPOJENİK) KAYNAKLAR -Maden Çıkarma ve Arıtma işlemleri -Fosil yakıtlar, -Jeotermal kaynaklar, -Nükleer santrallar -Sanayi Atıkları, -Taşıma, Atmosfer ve Kentsel kirlilikler -Gübreleme -Pestisitler -VOLKANİK PÜSKÜRMELER VE SAĞLIK TOPRAK VE SU İLE ETKİ -Yer altı suyunda Arsenik -Yer altı suyunda Florür -Selenyum -İyot Tıbbi Jeoloji Konuları SAĞLIĞI ETKİLEYEN MİNERAL TOZLARI Çevresel ve mesleki akciğer hastalıkları (MEZOTELYOMA) -Asbest lifleri ve tozları -Eriyonit mineral tozları (PNÖMOKONYOZLAR) -Kuvars, demir, alüminyum, manganez, talk, barit, berilyum ve kömür tozları DOĞAL RADYASYON-RADON GAZI VE ETKİLERİ -Doğal radyasyon kaynakları -Havada ve Suda Radon -Tütünde Radyoaktivite İNSANLARDA KİL VE TOPRAK YEME ALIŞKANLIĞI -Toprakta taşınan patojenler ve etkileri

13

14 İNSAN KAYNAKLI (ANTROPOJENİK) ETKİLER -Maden çıkarılması ve işlenmesi -Fosil yakıtlar (kömür), nükleer atıklar, jeotermal kaynaklar -Metalurji ve kimya sanayileri, tuğla ve boru imalatı,çimento imalatı, seramik ve cam sanayi -Atık boşaltma, tarımsal uygulamalar, taşınma Demre-Antalya

15 ASİT MADEN DRENAJI Şavşat

16 Bir kenarı bir santimetre olan bir kesme şeker küpü, 6 santimetre karelik yüzeye sahiptir Eğer bir milimlik küplere bölersek yüzey 60 santimetre kare olur Eğer bu küpleri de ona bölersek yüzey 600 santimetre kare olur Eğer bu bölünme toprak dediğimiz bir yapıya dönüşmüşse, kimyasal tepkilerin yapılacağı yüzey metre karelerle ölçülecek düzeye ulaşır Cevher içeren bir kayacın işletildikten sonra pasanın- yıkanma yüzeyinin büyümesi., Demirsoy, 2008 Parçalanmamış, bütün ve sert bir kayaç dış yüzeyi kadar temas alanına sahiptir. Eğer bu parçalara bölünürse yüzeyini karesi oranında Çoğaltılmış olur. Yüzeyi büyütülmüş, içerisinde işletilemeyecek kadar düşük, ama sağlık için hala zararlı tenörde kalmış değerlikli metalleri taşıyan pasa denen kırıntıları ve tozları, yağacak bir yağmurda yüzeyleri yıkanarak ASİT MADEN DRENAJINA dönüşebilmektedir.

17 Ağır metal kirliliği: Arsenik Kurşun Cıva Kadmiyum Antimon Çinko Asit-kaya drenajı Atık baraj gölü

18 YAĞMUR KİRLETİLMİŞ TOPRAK YERALTI SUYU Ağır metal kirliliği: Arsenik Kurşun Cıva Kadmiyum Antimon Çinko

19 Araştırma yapılan alanlardaki Pb, Zn ve Cu gibi baz metallerin en önemli cevherleri sülfit mineralleridir. Sülfit mineralleri hava ile temas sonucu kolaylıkla suda daha rahat çözülebilen sülfatlara (ZnSO 4 ) yükseltgenirler (oksitlenirler). ZnS + 2O 2 fi ZnSO 4 Bu bağlamda ayrışan sülfit minerallerinin yakın çevresinde bulunan yüzey ve yeraltısuları ciddi olarak etkilenir. Kayaçlarda ve maden pasalarında bulunan pirit ve markazit, demir sülfitler, bazı sülfatlarla birlikte çeşitli demir oksit ve hidroksitleri oluşturarak yükseltgenirler. Yükseltgenme ürünlerinin tümü birden okr (aşıboyası) adıyla anılmaktadır. Maden ocaklarından ve atık yığınlarından gelen nihai akışa asit maden drenajı ya da asit kayaç drenajı adı verilmektedir. Asitli çözeltiler ırmaklar ve nehirlerde ciddi tehlikeler yaratabilen bir element bileşikleri oluştururlar. FeS 2 + 7/2 O 2 + H 2 O fi FeSO 4 + H 2 SO 4 2FeSO 4 + H 2 SO 4 + 1/2 O 2 fi Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 O FeS 2 + Fe 2 (SO 4 ) 3 +2H 2 O + 3O 2 fi 3FeSO 4 + 2H 2 SO 4 Asit maden drenajından etkilenen nehirler, göller ve haliçlerde kirleticiler, biyosfere aşırı hasar verebilirler. Bu hasar Cd, Cu, Zn ve Al gibi metaller ile As gibi metalsiler ile zenginleşen okr un çökelmesi ile artar.

20 Atabey, 2009

21 Atabey, 2010 Çan-Çanakkale terkedilmiş kömür ocağında gelişenjarosit oluşumu, (Atabey, 2005)

22 Eşme Kışladağ altın Atabey, 2010

23 Beydağ-İzmir cıva Atabey, 2010

24 Emet-Hisarcık bor Bigadiç bor Atabey, 2010

25 Kurşun Balya Sızma-cıva Maden-Ulukışla kurşun Mihalıçcık krom Atabey, 2010 Gümüş işl. atık havuzu-kütahya

26 Turhal antimon (Tokat) Atabey, 2010

27 Atabey, 2010 Divriği demir (Sivas)

28 Otlukilise demir (Gürün-Sivas) Kalkopirit, pirit Karaahmet köyü (Tirebolu-Giresun) Atabey, 2010

29 Kalkopirit, piritli kayaçlar (Sin Yaylası-Şalpazarı-Trabzon) Altere kayaçlar (Şebinkarahisar-Giresun) Altere kayaçlar (Uluburun-Keşap- Giresun Çayeli bakır (Rize) Atabey, 2010

30 Murgul bakır (Artvin) Atabey, 2010

31 Atabey, 2010 Küre

32 Küre bakır (Kastamonu) Atabey, 2010

33 Kalkopirit, piritli kayaçlar (Sin Yaylası-Şalpazarı-Trabzon) Sinop atık varil deposu (eski karakol binası), Soğuksu mahallesi Pb: 0,008, Zn: 0,01, Cu: 0,006, Ni: 0,003, Cr: 0,015, Cd:<0,001, As: 10 ppm Atabey, 2010

34 JEOTERMAL KAYNAKLAR Birçok jeotermal alan volkanik faaliyetle ilişkili ve sıcak kaynakların çoğu da etkin biçimde arsenik, antimon, civa ve talyum çökeltirken bazı jeotermal sular çok yüksek konsantrasyonlarda bor bulundurur. Yeni Zelanda da jeotermal üretimle elde edilen sular, nehirlerde ciddi çevre sorunları oluşturan çok yüksek arsenik konsantrasyonları içerdiği bilinmektedir. Atabey,

35 Ürgüp Haya-Anzer (Rize) Atabey, 2009

36 Vaughan, 2006

37 TÜRKİYE KÖMÜRLERİNDEKİ ARSENİK MTA, 2001 BEN HASTALIĞI Dünya ortalamaları (ppm) As 10 Adana-Tufanbeyli 190 Afyon-Şuhut-İsalı 92,7 Ankara-Beypazarı- Çayırhan 82,5 Aydın-Köşk-Başçayır 68,1 Aydın-Köşk- Kızılcayer Aydın-Söke 127,6 220,0 Manisa-Akhisar- Ağdere Nevşehir-Gülşehir- Dadağı Finkelman vd., 1991

38

39 Centone, 2002 Skinner, 2001

40 YER ALTI SUYUNDA İNORGANİK ARSENİK Kaçkar

41 Arseniğin üç inorganik formu vardır. Kırmızı, sarı ve beyazdır. Kırmızı arsenik (arsenik disülfit, AS2S2) REALGAR Sarı arsenik (arsenik trisülfit, As2O3) ORPİMENT toksik, kararsız ve karmaşık sülfitlerdir. Beyaz arsenik (arsenik trioksit) endüstride arsenik içeren madenlerin yanması ve dumanının temizlenmesi sırasında ortaya çıkar. S. Özkümüş den Şahin vd Helvacı, 2005 T. Engin den

42 Atabey, 2009 As 7630 µg/l İğdeköy içme suyundaki arseniğin kaynağını oluşturan arsenik minerali içeren kireçtaşı

43 YER ALTI SUYUNDA ARSENİK Diğer zehirleyici (toksik) eser elementlere göre arsenik, hem yükseltgen hem de indirgen koşullarda ve doğal sularda ph değerlerinde (ph ) tipik olarak bulunan görece hareketli bir elementtir. Arsenik pek çok yükseltgen halde (-3, -1, ve +5) bulunabildiği halde doğada inorganik olarak en çok üç değerlikli arsenit (As (III) ya da beş değerlikli arsenat (As (V) oksianyonları şeklinde bulunmaktadır. Doğal sularda: µg/l İçme suyunda limit değer 1997 yılında 10 µg/l

44 ARSENİKÇE ZENGİN YER ALTI SULARI GENELDE 4 TİP JEOLOJİK ORTAMDA BULUNMAKTADIR 1-Sülfür minerallerinin bozunmasının özellikle maden alanlarındaki sülfürce zengin minerallerin etkisi, 2-Jeotermal alanlardan kaynaklanan arsenik, 3-Genç akiferlerden (birkaç bin yıllık) gelen anaerobik yeraltısuları, 4-Başlıca kurak ve yarı kurak bölgelerde olmak üzere genç akiferlerden yüksek ph'lı aerobik yeraltısuları. Arjantin, Şili, Meksika, Hindistan (Batı Bengal), Bangladeş, kuzey Çin, Tayvan, Vietnam, Macaristan ve batı ABD'deki akiferleri

45 ARSENİK BİLEŞİKLERİNİ LİMİTİN ÜSTÜNDE BELLİ BİR SÜRE ALINDIĞINDA ETKİLERİ Arsenik bileşiklerinin solunum yolu ile alındığında: -akciğer kanseri, ilaç, gıda ve özellikle içme suyu yoluyla alındığında: -Deride pigmentasyon değişikliğine, keratoz ve deri kanseri, - karaciğer ve idrar yollarına ilişkin sağlık sorunlarına ve neticede kansere de neden olabileceği, -ayrıca şeker hastalığı, -kalp-damar ve sinir sistemi hastalıklarına da yol açtığı ileri sürülmektedir

46 Atabey, 2008 As 7630 µg/l

47 Barış, 2003 Arsenikten kaynaklanan ayak ve ellerde gelişen keratosis (Zheng, 2004) Atabey, 2008 Centone, 2002

48 Fairbank ALASKA Britiş Klark Nehri Aleuton Kolombiya Oahıo Gölü Adaları Yellowston Parkı Wisconsin Batı USA Kuzey-merkezi MEKSİKA Don Pedro Kaliforniya Baja Kaliforniya Lagunera Zımapen Lagunera MEKSİKA MEKSİKA Vadisi EL SALVADOR Kueur D alen Halıfaks Nova Skotya DOMİNİK Güneybatı İNGİLTERE İZLANDA Güneybatı POLONYA Masif Santral FRANSA Ashantı Bölgesi GANA Büyük Macar Ovası MACARİSTAN ROMANYA Stria AVUSTURYA Lavrıon Yarımadası YUNANİSTAN Kinjian Bölgesi ÇİN Terai, NEPAL Bengal Deltası Batı Bengal HİNDİSTAN İç MOĞALİSTAN ÇİN Şank Bölgesi ÇİN Gubong KORE Kyuşhu JAPONYA TAYVAN Red Nehri Deltası VİETNAM Ron Fubun Yöresi TAYLAND Saravak KAMÇATKA Antofagasta ŞİLİ Minas Geais BREZİLYA Kuzey-batı ARJANTİN ZİMBABWE AÇIKLAMALAR Şiko-Pampean Ovası-ARJANTİN Arsenikten etkilenmiş akiferler Madencilik faaliyetlerine bağlı arsenikli bölgeler Jeotermal kaynakların etkisindeki arsenikli yerler GÜNEY AFRİKA Vairekai YENİ ZELANDA Smedley ve Kinniburgh, 2002 den düzenlenmiştir.

49 Atabey, 2009 Yer altı sularında arsenik saptanan yöreler ve arsenik oluşumlu bazı alanlar: 1-Lapseki-Korudere (Çanakkale), 2-Çan (Çanakkale), 3-Darıdere-Balya (Balıkesir), 4-Bergama (İzmir), 5-6-İzmir-Manisa havzası, 7- Ödemiş-Beydağ (İzmir), 8-Eşme (Uşak), 9-Emet-Hisarcık havzası, 10-Gümüşköy (Kütahya), 11-Gölbaşı (Isparta), 12-Sızma (Konya), 13-Belören (Nallıhan-Ankara), 14-Küre (Kastamonu), 15-Ahmetköy-Kuzköyü (Bozkurt-Kastamonu), 16-Ovalıkköy (Durağan-Kastamonu), 17-Gümüşhacıköy (Amasya), 18-Turhal (Tokat),19-Nevşehir bölgesi, 20-Attepesi (Yahyalı-Kayseri), 21-Tekneli-Gümüşler (Niğde), 22-Madenköy (Ulukışla-Niğde), 23-Hasançelebi (Malatya), 24-Maden (Elazığ), 25-Divriği (Sivas), 26-Gülabi köyü (Zara-Sivas), Piraziz (Ordu), Giresun, Giresun-Trabzon, 31-Rize, Murgul (Artvin), 33-Kulluoğlu (Kağızman-Kars), (arsenik noktaları; Şubat-2009, Web sayfasındaki maden yatakları haritası üzerine işlenmiştir).

50 Özkonak 24,7 NEVŞEHİR 17, 29, 44 Hacıbektaş Gülşehir 36,19 KIRŞEHİR Göynük 22,24 Sarıhıdır 116,128 Karain 23 Ürgüp 37,44 Tuzköy 75,08 Killik 182 Karahasanlı >500 Kozaklı Kanlıca 26,57 Abuuşağı 29,2 Kalaba 14,67 Mahmatlar 16,38 Gümüşkent 13,61 Avanos 46,56 Kaymaklı Derinkuyu Suvermez 12,31 Yazıhüyük 11,30 Acıgöl Tatların 19,68 İnallı 36,04 Karacaşar 22,56 Çat 22,7 Sulusaray 29,65 Nar 14 Dadağı 410 Sofular 52 Atabey, 2009

51 Tezcan köyü-kuzköyü arsenik (Bozkurt-Kastamonu) Atabey, 2009

52 İÇME SUYUNDA FLORÜR Artvin

53 Atabey, 2010 Mg/ L FLOR YOĞUNLUĞU FLOR KONSANTRASYO Edmunds ve Smedley, 2004

54 İÇME SUYUNDAKİ FLORÜR DERİŞİMLERİ VE ETKİLERİ (İçme Suyu Kalitesi Sınırları WHO) Florür derişim aralığı (mg/l) Kronik sağlık etkileri Hiç olmaması (sıfır) mg/l mg/l mg/l 4 10 mg/l >10 mg/l Sınırlı gelişme ve doğurganlık Diş çürümesi Diş sağlığını artırır, diş çürümesini önler Diş florozu (hareli dişler) Diş florozu, iskelet florozu Sakat bırakan floroz Dissayanake (1991)

55 Atabey, 2008 Şendil ve Bayşu,1973 Öztopçular,1977

56 Nevşehir-Kırşehir içme sularında florür riskli alanlar Atabey, 2010

57 Bayramhacılı (Kayseri) F 1.8 mg/l Atabey, 2010

58 Killik (Hacıbektaş) F 2.8 mg/l Atabey, 2010

59 Karaburna (Hacıbektaş) Atabey, 2006 Atabey, 2010

60 Sarıhıdır (Ürgüp) F 2.24 mg/l Atabey, 2010

61 1930 yıllarında Çin de Kalp Kası hastalığı olarak bilinen Keşhan hastalığı : Ana kayada, -Topraklarda ÇİN -Doğal sularda düşük -Se içeriğinden -kaynaklanmıştır. -Çin de Baykal Gölü -doğusunda tesbit -Edilen ve yaklaşık Keşhan bek hastalığı 1. 3 milyon insanı etkileyen, doğal Se eksikliği hastalığı Kashin Beck :eklem şişkinliğine, -iskelet bozukluklarına yol açmakta -Gelişme çağındaki çocukları etkilemekte. Günde 1 mg dan fazla selenyum alımlarının kırılgan saç ve tırnakları da içine alan dermatolojik değişimleri etkileyebilir. 5 mg a yaklaşan sürekli selenyum alımlarının deride isilikler, parestezi, zayıflık ve ishale yola açtığı bildirilmiştir SELENYUM Tan,1989

62 ATMOSFER Toz partikülleri ve gazlar Uçuculuk Volkanik gazlar ve tozlar Atmosferik salınımlar Vücuda alınma Depolanma Sanayi KAYA SU TOPRAK BİTKİ HAYVAN Kayaç su etkileşimi Ayrışma, biyolojik döngü ve Se alımı Mineral çözünmesi, çözeltideki, Se İNSAN Sindirim SELENYUM DÖNGÜSÜ Fordyce, 2004

63 İYOT Çoğu gelişmiş ülkelerde: İnsanların günde alması gereken iyot ihtiyacı, 150 mg altına düşmesiyle 1 milyardan fazla insan İyot Eksikliği Rahatsızlıkları (IDD) tehdidi altındadır. Bir insanın normalde bulundurduğu gr iyotun % 80 i tiroid bezinde bulunur. Tiroid bezinin aşırı büyümesi olarak bilinen guatr: İyot Eksikliği olayıdır. E. Atabey, 2008 Fuge, 2004

64 İNSANLARDA TOPRAK VE KİL YEME ALIŞKANLIĞI Sulakyurt-Araklı

65 Çavdar, yaşındaki kız. Çinko ve demir eksikliğine bağlı hepotospelonomegaly durumu (ortada), çinko tedavisinden 9 ay sonraki hali (sağdaki resim), Çavdar vd Ağız yolu ile günde kg/2mg ZnSO4 terapisinden 3 ay sonraki durum (Gözdaşoğlu vd. 1995)

66 Sağlıklı Ekosistemlerde Yer Alan Topraklarda Bulunan Organizma Sayısı Bultmen vd. 2004) Tarım Toprakları Çayırlık Topraklar Orman Toprakları Bakteriler Mantarlar Tekhücreliler Çay Kaşığı başına (1 gr kuru) 100 milyon -1 milyar 100 milyon -1 milyar 100 milyon -1 milyar Birkaç yarda (vesiküler-arbüsküler mikorizal mantarlar egemen) Birkaç bin kamçılı ve amip, 100-birkaç yüz kirpikli (ciliata) Onlarca-yüzlerce yarda (vesiküler-arbüsküler mikorizal mantarlar egemen) Birkaç bin kamçılı ve amip, 100- birkaç yüz kirpikli (ciliata) Yaprak döken ağaçlarda birkaç yüz yarda İğneyapraklı ormanlarda 1-40 mil (ektomikorizal mantarlar egemen) Birkaç yüz bin amip, birkaç kamçılı (flagellata) Atabey, 2010

67 Yaylagözü köyü (Yıldızeli-Sivas) Atabey, 2010

68 Tarım alanına eklenen gübrelerdeki bazı eser element konsantrasyon değerleri Fosfat gübresi Nitrat gübresi Gübre Sulu lağım çamuru As Cd Cr Cu Hg Mo Ni Pb Se U V Zn < < < Alloway, 1995

69 Taşınma motorlu taşıtların yarattığı kirlilik; bu kirlilik özellikle kentsel ortamlarda yaygındır. İçme suyunun iyileştirilmesi ve taşınması (metal borular ve devrelerle) Araçlardaki Metal Kaynakları Metal Kurşun Manganez Nikel Vanadyum Çinko Kadmiyum Krom Bakır Platin grubu metalleri Kaynağı Benzin Benzin Dizel + alaşımlar Dizel + alaşımlar Lastikler + galvanize lastikler Lastikler + yağlanmış yağlar (tali miktarlarda) Krom kaplama, fren balataları, vb. Elektrik telleri, itici yataklar, vb. Katalitik dönüştürücüler

70 MİNERAL TOZLARI Anzer

71 MİNERAL TOZLARI FİBROJENİK TOZLAR (SOLUNUM SİSTEMİNE ZARARLI OLANLAR) Silis(kuvars) Silikatlar (asbest, talk, mika) Berilyum, kalay, demir cevherleri Kömür (antrasit, bitümlü şist) KANSEROJEN TOZLAR Asbest ve eriyonit ile radyum ZEHİRLİ TOZLAR (ORGAN VE DOKULARDA TOKSİK ETKİ) Berilyum, arsenik, kurşun, uranyum, radyum, toryum, krom, vanadyum, civa, kadmiyum, antimuan, manganez, tungsten, nikel, gümüş cevherleri RADYOAKTİF TOZLAR (Α VE Β IŞINLARI NEDENİYLE ZARARLI OLANLAR) Uranyum, radyum ve toryum cevherleri PATLAYICI TOZLAR (HAVADA SÜSPANSİYON HALİNDEYKEN YANABİLENLER) Metalik Tozlar (magnezyum, alüminyum, çinko, kalay, demir) Kömür (Bitümlü kömür ve linyit) Piritli Cevherler Organik Tozlar AZ ZARARLI TOZLAR Jips, kaolen, kireçtaşı

72 HAVAYLA TAŞINMA Etki altında kalan insandaki konsantrasyon Dağılım Rüzgar hızı HAVA TAŞINIMI YOĞUNLAŞMA VE DAĞILIM Uzaklık Bırakılan miktar Skinner, 2002

73 ASBEST Yunanca da yakılamaz anlamına gelen asbestinos kelimesinden türeyen asbest, lifsi kristal yapısına sahip magnezyum silikat, kalsiyum-magnezyum silikat, demirmagnezyum silikat veya kompleks sodyum-demir silikat bileşimindeki mineral grubunun ticari adıdır. Asbest; darbeye, ısıya, asitlere karşı dayanımlıdır.

74 Amfibol grubu Krosidolit, amozit, antofillit, tremolit ve aktinolit. Serpantin grubu Krizotil, lizardit ve antigorit.

75

76 Atabey, 2009 Türkiye de amfibol asbest ve krizotil asbest bulunan başlıca yerler; Amfibolal asbest: 1-Çakırlı köyü-biga, 2-Hacıhıdır köyü-salihli (Manisa), 3-Yağcılar köyü-urla (İzmir), 4-Karateke köyü-tire,5-kızılkaya köyü (Aydın),6-Süller-Üçkuyu,Poyrazlı, İkizbaba-Bekilli (Denizli), Gökçebel, Pınarbaşı köyü-sivaslı-karahallı (Uşak), 7-Kureyş köyü (Kütahya),8-Tatarcık, Dağcı, Ahışık köyleri-mihalıçcık (Eskişehir),9-Maydosköyü (Konya),10-Gökçeağaç köyü (Kastamonu). Krizotil asbest: 1-Karacaören köyü (Çanakkale), 2-Topuzköy- Göynükbelen köyü (Bursa), 3-Armutalan (Marmaris), Beyobası (Köyceğiz)-Muğla,4-Bedirli köyü (Burdur), 5-Dutlu köyü (Bozkır- Konya), 6-Sazak köyü-mihalıçcık (Eskişehir), 7-Beynam köyü (Ankara),8-Gümerdiğin, Gürpınar, Çapar, Karakoçaşköyleri (Şabanözü- Çankırı), 9-Ahlat (Yapraklı-Çankırı,10-Seydim köyü (Çorum), 11-Karaibrahim, Şeyhzadi köyleri (Amasya), 12-Dodurga köyü (Tokat), 13-Aktaş, Başyurt, Karaçal köyleri ve Gürlevik dağı (Hafik-Sivas), 14-Uşaklar, Karaburun,Beypınar (Zara), Karageben (Divriği), Çavdar köy (Kangal)-Sivas, 15-Yakuplu, Sarıkonak köyleri (İliç-Erzincan), Erzincan, 18-Abuzeyit yü (Ağrı), 19-Destumi, Eğri köyleri (Bitlis), 20-çermik, Ergani (Diyarbakır), 21-Akkışla köyü (Kayseri), 22-Malaviz köyü (Afşin-K. Maraş), 23-Kırıklar köyü (Osmaniye),24-Gökyar, Kurudere, köyleri, Olukpınar, Kise mevkii TÜRKİYE DE AMFİBOL ASBEST VE KRİZOTİL ASBEST BULUNAN BAŞ

77 Atabey, 2009 Atabey, 2008

78 Atabey, 2009 Atabey, 2008

79 Atabey, 2008

80 Karaibrahim köyü-amasya Karaibrahim köyü (Ezinepazarı-Amasya) Atabey, 2009 Hattuşa

81 Deliktaş köyü (Kangal-Sivas) Atabey, 2009

82 Gökçeağaç köyü (Hanönü-Kastamonu) Yakuplu köyü (İliç-Erzincan) Atabey, 2009

83 Atabey, 2009 Sarıkonak köyü (İliç-Erzincan)

84 Şenyiğit, 2008 Asbest kütleleri Şenyiğit, 2001 Akciğer dokusuna gömülü krokiodolit lifleri A.Şenyiğit ten.barış, 2003 Şenyiğt, 2008

85 Atabey, YY. da yaşamış Franklin in asbestten yapılmış para kesesi, Y.İ.Barış

86 Dış Cephe Kaplaması Kiremitaltı Kaplaması Mertekaltı Kaplaması Saçakaltı Kaplaması İç Bölme Duvarı Yalı Baskısı Uygulaması Asma Tavan Atabey, 2009 Taban Kaplaması Toprak Temaslı Yüzeylerde Yalıtımı Koruma Bahçe Çiti

87 Hopa ERİYONİT MİNERALİ Eriyonit (Na,K,Ca)9(Al9Si27O72)27H2O) İğnemsi kristalli

88 Eriyonitin oluştuğu ortam: *****Kapalı tuzlu sulu göllerde biriken volkanik malzemenin göl suyu ile kimyasal tepkimesi sonucu oluşan zeolit mineralleri ZEOLİTLERİN KULLANIM ALANLARI YAPI TAŞI Atabey, 2009 POZZOLAN ÇİMENTOSU HAFİF YAPI MALZEMESİ KAĞIT ENDÜSTRİSİ İYON DEĞİŞİMİ OKSİJEN AYIRIMI HAYVAN YEMİ TARIM GAZ SOĞURUCU VE KATALİZÖR Atabey, 2008

89 Barış, 1987 Atabey, 2009

90 Atabey, 2009

91 Atabey, 2009

92 KARAİN Atabey, 2009 Atabey, 2005

93 Atabey, 2009 Atabey, 2005

94 TUZKÖY Atabey, 2009 Atabey, 2005

95

96 Atabey, 2009 Atabey, 2005

97 Şavşat KUVARS, KÖMÜR TOZLARI

98 KUVARS TOZU VE SİLİKOZİS Silikozis. Solunum yoluyla pnömokonyoz yapabilecek miktarda silikat parçacığı alınmasıyla oluşur. Silikoz; serbest silikat, silisyum dioksit (SiO2) neden olmaktadır. En tehlikeli olanları çapları mikron olan kristal yapılı kuvars, tridimit, kristobalit parçacıklarıdır. Kuvarslı kayaların bulunduğu madenler, kuvars taşı işçiliği, gnays ve granit işçiliği, seramik ve porselen işçiliği, silikat traşlanması, dökümhane yerlerinin hazırlanması, toprak kazılması, dökümhane çapaklarının temizlenmesi, kum işleri, çelik ergime fırınlarının eritilmesi vb. silikozoza yakalanma riski olan uğraş alanlarıdır. Atabey, Atabey, 2005

99 SİLİKOZİS Koyunculu köyü (Çekerek-Yozgat) Atabey, 2009

100 KÖMÜR TOZU VE ANTRAKOZİS Solunum yoluyla alınan kömür taneciklerinin akciğere destek dokusunda depolanmasıyla oluşur. Solunum yollarında tahrişe, siyah balgamla birlikte, kronik bronşite neden olmaktadır. Zonguldak Kömür İşletmesi 1990 dan günümüze Antrakozis vakası kişi 1997 yılı Antrakozis vakası 1760 kişi 2003 yılı Antrakozis vakası 231 kişi Atabey, 2009

101 TALK TOZU VE TALKOZİS Talk tozunun etkisinde kalanlarda olabilir.akciğerlerde,tıpkı asbest tozları gibi pnömokonyoza yol açmaktadır. MANGANEZ TOZU VE MANGANEZOZİS Akciğerlerden aşırı manganez tozu alımı beyinde birikmeye neden olmakta, manganez dioksit tozu almış madencilerde beyin hasarına yol açtığı bildirilmiştir. Parkinson hastalığına benzer geri çevrilemez bir beyin hasarı gelişebilir. BARİT TOZU VE BARİTOZİS Baryum sülfat (barit) kullanıldığı alanlarda; macun hazırlanması, boyama, pudra yapımı, deri tabaklanması, lastik sanayi, amyant, çimento, seramik yapımı gibi işlerde çalışanlarda görülebilir. Baryum tozları yalnızca bronş iltihabına bağlı bozukluklara yol açabilir. Atabey, 2009 BERİL TOZU VE BERİLYOZİS Berilyum tozlarının solunum yoluyla alınmasıyla oluşur. En tehlikeli bileşen berilyum oksittir. Akciğerde bağ dokusu artışına ve bağ doku tepkimesine yol açar.

102 DEMİR TOZU VE SİDEROZİS Demir tozları ya da bunların oksitlerinin solunum yoluyla vücuda girmesiyle oluşur. Demir en çok silikat tozlarıyla alınmaktadır. Tel lehimciliği, demir ve çelik levhacılığı, gümüş temizleyiciliği işlerinde rastlanılmaktadır. Siderozda solunum yolları örselenir, sarı balgam çıkarılır ve bazen kronik bronşit görülür. Atabey, 2009

103 DOĞAL RADYASYON VE RADON GAZI U-238 bozunma ürünü (Çelebi, 2008)

104 Çelebi, 2008 Kağıt yada derinin dış tabakası Odun Beton Çin in kuzeyindeki bir bölgede antiklinal ekseni üzerinde kırıklı bir yapı üzerinde radon gazı çıkışları ile bir vadide yaşayan insanlardaki akciğer kanseri arasında bir bağ olduğu kanıtlanmıştır. 0.2 mm 100mm 500mm Alfa, beta ve gama ışınımının nüfuz etme yeterliliklerinin kıyaslanması (Svartengren, 2004)

105 0,42 µsv/h As:1325 ppm Yeşilyurt Havada: 0,25µSv/h 0,77 µsv/h As: 310pp m

106 0,80-1,60---9,70-13,5----0,65 0,27µSv/h Yükseklik Doz hızı 100 cm 3,30-4,00 µsv/h 70 cm 3,90-4,20 µsv/h 50 cm 4,45 µsv/h 5 cm 10,30 µsv/h Siyah kum yüzeyi 13,5 µsv/h Ezine-Geyikli-Hantepe plajı

107 0,95-1,40 µsv/h

108 TÜTÜNDE RADYOAKTİVİTE Her çeşit toprakta kilogram başına 500 bekerel doğal radyoaktif madde bulunmaktadır. En önemlileri K40, radyum 226 ve Toryum 232 dir Tütünde biriken önemli radyoizotoplar 22.3 yıllık yarılanma süreli radyoaktif Kurşun 210 dan türeyen Vizmut 210, bundan oluşan yıllık yarılanma süresi POLONYUM 210 Gübrelerden toprağa Uranyum 238 ve Radyum 226 eklenmektedir (Atakan, 2006). Tütün yaprağı tüyleri havadaki PB210 ile Po 210 tutmakta ve yapraklarda zenginleştirmektedir. Tek sigara başına etkin doz=1.2 milisievert Akciğerlerin aldığı radyasyon dozu= 14.5 milisievert 20 sigara/günx365 gün/yılx1.2=8.800mikrosv=8.8msv Yıllık akciğer dozu ise=20 sigara/günx365 gün/yılx14.5=106msv gibi yüksek doz alınmaktadır (Atakan, 2006) Doğal ve yapay kaynaklardan alınan radyasyon dozu Halk için= 1 msv/h

109 TÜRKİYE DE SİGARAYA GÜNDE: 50 MİLYON DOLAR YILDA: 20 MİLYAR DOLAR SİGARA PAKET BAŞI SAĞLIK HARCAMASI: 3 DOLAR DÜNYA SİGARA GENEL MÜDÜRÜ MAAŞI (AYDA) 4 MİLYON DOLAR ABD DE SİGARA İÇİN FİRMALARIN VERDİĞİ TAZMİNATLARA KARŞI DEVLETE ÖNERİLERİ: 25 YIL DAVA AÇMAYIN BİZ SİZE 375 MİLYAR DOLAR VERELİM. SİGARA ÜRETEN ÜLKELER: ZENGİN ÜLKELER

110 SU KİMYASI Kemaliye-Erzincan

111 KIZILIRMAK NEHRİ EC: 2400 NaCl: 1.3 Ortalama EC: 1800 ph: 7.5 TDS: 900 NaCl: İmranlı Kızılırmak kaynağı su kimyası değerler içme suyu kriterlerine uygun. Ancak diğer mevkiilerdeki değerler NaCl, NaSO4 ve KCl su niteliğinde.

112 Atabey ve Şahan, 2009

113 ANKARA İÇMESUYU Ortalama EC: 1100 ph: 7.4 TDS:600 NaCl: Ekim 2008, Ankara şebeke suyu NaCl, NaSO4 ve KCl lü sular

114

115

116 TIBBİ JEOLOJİ KONFERANSLARI (Dr. Eşref ATABEY 1) İstanbul Ü. Jeoloji Müh. Bölümü, 17 Aralık 2003-İstanbul 2) Dicle Ü. Tıp Fak. 5 Mayıs 2004-Diyarbakır 3) ODTÜ Arkeometri Bölümü, 15 Ekim 2004-Ankara 4) ODTÜ Jeoloji Müh. Bölümü, 25 Kasım Ankara 5) ODTÜ Jeoloji Müh. Bölümü, 21 Ekim 2005-Ankara 6) 58. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 15 Nisan 2005-Ankara 7) 1. GAP ve Jeoloji Sempozyumu, 12 Mayıs Şanlıurfa 8) 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu, 1 Aralık 2005-Ankara 9) Uluslararası Rotary BölgeGazi Rotary Kulübü,7 Aralık Ankara 10) Mersin Ü. Tıp Fakültesi, 23 Aralık 2005 Mersin 11) MTA nın yerbilimleri ve yeraltı kaynakları yönünden il il Türkiye konferanslar serisi-1, 23 Mayıs 2006-Yozgat 12) Radyason ve Çevre Sempozyumu, 30 Haziran 2006-Çanakkale 13) Hacettepe Ü. Tıp Fak. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bölümü 22 Aralık 2006 Ankara 14) Ankara Ü. Tıp Fak. Adli Tıp Anabilim Dalı-15 Ocak 2007-Ankara 15) Niğde Ü. 17 Ekim 2007, Kapadokya jeolojik Unsurlar ve halk sağlığı-niğde 16) 6 Şubat 2008, Türkiye de jeolojik unsurlar ve Tıbbi jeoloji -Ankara 17) 6 Şubat 2008, Asbest, eriyonit paneli -Ankara 18) 7 Şubat 2008, Flor paneli -Ankara 19) 7 Şubat 2008, radyasyon paneli -Ankara 20) 8 Şubat 2008, Arsenik paneli Ankara 21) 1 Nisan 2008, Kanser Haftası, Hilton Otel, Tıbbi Jeoloji konferansı -Ankara 22) 2 Nisan 2008, Kanser Haftası, Hilton Otel, Tıbbi Jeoloji kursu -Ankara 23) Çankırı bilgi Şöleni, 14 kasım 2008-Çankırı 24) Ürgüp 20 Ekim 2008, Arsenik arıtma toplantısı-ürgüp 25) Nevşehir 2 Aralık 2008, Arsenik paneli-nevşehir 26) 18 Mart Afet İşleri Genel Müdürlüğü-Ankara 27) 20 Mart 2009-H. Ü. Biyoloji Böl. Ankara 28) 22 Nisan 2009-A. Ü. Jeoloji Böl. Ankara 29) 17 Aralık 2011-İTÜBİRLİK. Ankara

117

118

119

120

121

122 MAKALE-BİLDİRİ Atabey, E. 2002, Tüm Kapadokya risk altında mı?, TÜBİTAK Bilim ve Teknik, Mart. Sayı: 412, Atabey, E. 2003, Tıbbi Jeoloji: 454 nolu IGCP Projesi ve Ulusal Kanser Danışma Kurulu hakkında, TMMOB JMO Haber Bülteni, Sayı: 2003/1-2, Atabey, E. 2003, Zeolitin öteki yüzü, Cumhuriyet Bilim Teknik, 13 Eylül, Sayı: 860, Atabey, E Jeolojinin yeni alt bilim dalları; yeni meslek alanları.tmmob jeoloji Mühendisleri Odası Haber Bülteni, 2007/1, , Ankara Atabey, E., Ülkemizde ilk olarak MTA da Tıbbi Jeoloji Projesi başlatıldı. MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, Sayı:2, 26. Atabey, E Radyasyon ve Çevre Sempozyumu MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, Sayı:2, Atabey, E Kapadokya yöresi jeolojik unsurları ve halk sağlığı. Kapadokya nın Jeolojisi sempozyumu kitabı Ekim 2007, Niğde. Atabey, E. 2007a. Mihalıçcık (Eskişehir) ile Bekilli (Denizli) yöresi lifsi amfibol asbest oluşumları ve akciğer kanseri ilişkisi (Mezotelyoma). 60. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri özleri kitabı, Nisan, 2007 Ankara Atabey, E. 2007b. Aksaray-Nevşehir arası eriyonit minerali içeren volkanik tüflerin dağılımı ve akciğer kanseri ilişkisi (Mezotelyoma). 60. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri özleri kitabı, Nisan, 2007 Ankara Atabey, E. 2008a. Türkiye deki Tıbbi Jeoloji Konularına Genel Bakış, Uluslar arası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı.. YMGV Yayını ISBN: ,Ankara. Atabey, E. 2008b. Türkiye de sağlık riski oluşturan krizotil ve amfibol asbest ile eriyonit minerali içeren kayaların dağılımı,uluslar arası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı. YMGV Yayını ISBN: , İstanbul. Atabey, E c. Doğal radyasyon kaynakları: Çanakkale ili Ayvacık ve Geyikli örneği. Uluslar arası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı YMGV Yayını ISBN: Atabey, E. 2008d. Türkiye de flor konusuna genel bir bakış. Uluslar arası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı YMGV Yayını ISBN: ,Ankara. Atabey, E e. Türkiye de jeolojik olarak arsenik sorununa genel bir bakış. Uluslar arası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı YMGV Yayını ISBN: ,Ankara. Atabey, E. Tıbbi Jeoloji Kurs Notları. 1-3 Nisan Kanser haftası. Ankara. Atabey, E. 2008f. Çankırı ili jeolojik unsurları ve halk sağlığı. Çankırı Bilgi Şöleni Bildiri Özleri,

İş Ortamında İnorganik Toz Ölçüm ve Analiz Yöntemleri. Öğr. Gör. Alpaslan Ertürk Maden Yük. Mühendisi Dokuz Eylül Üniversitesi

İş Ortamında İnorganik Toz Ölçüm ve Analiz Yöntemleri. Öğr. Gör. Alpaslan Ertürk Maden Yük. Mühendisi Dokuz Eylül Üniversitesi İş Ortamında İnorganik Toz Ölçüm ve Analiz Yöntemleri Öğr. Gör. Alpaslan Ertürk Maden Yük. Mühendisi Dokuz Eylül Üniversitesi Tozların Sınıflandırması 1- Fibrojenik Tozlar (solunum sistemine zararlı olanlar)

Detaylı

İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü,

İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü, TOZ İşyerlerinde çalışanlarımızın sağlığını olumsuz yönde tehdit eden, üretimi etkileyen ve İşletmeye zarar veren toz, gaz, duman, buhar, sis, gürültü, Termal Konfor gibi unsurlardan biriside Tozdur. Organik

Detaylı

İl İl Türkiye'de Çıkarılan Madenler

İl İl Türkiye'de Çıkarılan Madenler On5yirmi5.com İl İl Türkiye'de Çıkarılan Madenler İllere göre ülkemizde çıkarılan önemli madenler şöyle... Yayın Tarihi : 2 Mayıs 2013 Perşembe (oluşturma : 6/22/2016) Yerkabuğunun farklı derinliklerinden

Detaylı

VIA GRUBU ELEMENTLERİ

VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 8 VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. O, S, Se, Te, Po O ve S: Ametal Se ve Te: Yarı metal Po: Metal *Oksijen genellikle bileşiklerinde

Detaylı

BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA

BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA ESER ELEMENTLER İnsan vücudunda en yüksek oranda bulunan element oksijendir. İkincisi ise karbondur. İnsan vücudunun kütlesinin %99 u sadece 6 elementten meydana gelir. Bunlar:

Detaylı

3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^

3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^ 3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^ Dünya ve Türkiye Madenciliğine Toplu Bakış, Aralık, 1983 Madencilik Özel Sayısında 1982 yılına kadar verilen dünya mineral istatistiklerine kalındığı yerden devam

Detaylı

Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir?

Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir? On5yirmi5.com Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir? Türkiyedeki madenler ve kullanım alanları nelerdir? Yayın Tarihi : 14 Kasım 2012 Çarşamba (oluşturma : 1/7/2016) Ülkemizdeki başlıca madenler a. Demir

Detaylı

Tıbbi Mineraloji ise doğal minerallerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ve ilişkileri inceleyen, tıbbi jeoloji biliminin kapsam alanı içinde bir

Tıbbi Mineraloji ise doğal minerallerin insan sağlığı üzerindeki etkileri ve ilişkileri inceleyen, tıbbi jeoloji biliminin kapsam alanı içinde bir TIBBİ JEOLOJİ Esas bileşenleri elementler, mineraller, kayaçlar, toprak ve su olan jeolojik ortam ile çevre sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen multidisipliner bir bilim dalıdır. Minerallerin insan sağlığına

Detaylı

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru

Detaylı

TÜRKİYE NİN MADENLERİ

TÜRKİYE NİN MADENLERİ TÜRKİYE NİN MADENLERİ Gökmen ÖZER/ Coğrafya Öğretmeni Kars Selim Şehit Teğmen Gökhan Yaşartürk Lisesi Madencilik ile ilgili bazı terimler Maden Yer kabuğunun çeşitli derinliklerinden çıkarılan ve ekonomik

Detaylı

Türkiye'deki başlıca önemli madenler

Türkiye'deki başlıca önemli madenler On5yirmi5.com Türkiye'deki başlıca önemli madenler Türkiyedeki başlıca madenler ve çıkarıldığı yerler. Yayın Tarihi : 15 Ekim 2012 Pazartesi (oluşturma : 1/31/2016) 1.DEMİR: Modern sanayinin ana metali

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/8 ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 SU, ATIK SU 1,2 İletkenlik Elektrot Metodu TS 9748 EN 27888 Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM

Detaylı

Normal derişimler için: PE- HD, PTFE Nitrik asit (ρ 1,42 g/ml) ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir. Düşük derişimler için: PFA, FEP

Normal derişimler için: PE- HD, PTFE Nitrik asit (ρ 1,42 g/ml) ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir. Düşük derişimler için: PFA, FEP Ek-1 Nnumunelerin Muhafazası İçin Uygun Olan Teknikler Yapılacak Tayin Kabın Tipi Muhafaza Tekniği En uzun Muhafaza Süresi Yüksek derişimde çözünmüş gaz içeren numuneler için, alındıkları yerde analiz

Detaylı

TÜRKİYE DE MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI AHMET KASA COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AH-Nİ ANADOLU LİSESİ

TÜRKİYE DE MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI AHMET KASA COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AH-Nİ ANADOLU LİSESİ TÜRKİYE DE MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI AHMET KASA COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AH-Nİ ANADOLU LİSESİ Genel Kavramalar Maden: Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinden çıkarılan ve ekonomik değeri olan minerallere denir.

Detaylı

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ.

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. ENCON LABORATUVARI MADEN VE ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) JEOKİMYA NUMUNE HAZIRLAMA Kod Parametre Ücret ENC-01 Kırma 20 ENC-02 Öğütme 30 ENC-03 Kurutma 25 ENC-04

Detaylı

BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM)

BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM) Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Işık Enerjisinin Kimyasal Enerjiye Dönüştürülmesi Fotosentez, karbon (C), oksijen (O) ve hidrojen (H) atomlarını

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Yavuz Sultan Selim Cad. 118. Sokak No: 29 Dilovası 41455 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 754 17 81 Faks : 0 262 754 19 84 E-Posta : EHSTurkey@sgs.com

Detaylı

TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR

TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR TIBBİ MİNERALOJİNİN İSG AÇISINDAN ÖNEMİ VE MİNERALOJİK RİSK ETMENLERİ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR Dr. İsrafil KAYABALI Jeoloji Yük. Müh., Koru Hastaneleri İş Güvenliği Uzmanı, Ankara Prof. Dr. Halim MUTLU

Detaylı

AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU

AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU Fiziksel ve Kimyasal Analizler - ph Değeri Elektrometrik AWWA 4500-H + B 21 st ed. 2005-103-105 o C de Toplam Katı Madde AWWA 2540-B 21 st ed. 2005 - İletkenlik AWWA

Detaylı

1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? a. b. c. d. CEVAP: D. 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? a. b. c. d.

1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? a. b. c. d. CEVAP: D. 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? a. b. c. d. 1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? 3- Aşağıdakilerden hangisi Zararlı Madde sembolüdür? 4- Aşağıdakilerden hangisi Oksitleyici (Yükseltgen)

Detaylı

FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ / PERİYODİK SİSTEM. Metaller, Ametaller ve Yarı metaller

FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ / PERİYODİK SİSTEM. Metaller, Ametaller ve Yarı metaller Metaller, Ametaller ve Yarı metaller 1 Elementler gösterdikleri benzer özelliklere göre metaller, yarı metaller ve ametaller olarak sınıflandırılabilirler. Periyodik tabloda metal, ametal ve yarı metallerin

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Karaman Mah. Atıksu Arıtma Tesisi İdari Binası Adapazarı 54290 SAKARYA/TÜRKİYE Tel : 0 264 221 12 23 Faks : 0 264 277 54 29 E-Posta

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Ek-9A T.C. ÇED İzin ve Denetim lüğü Kapsam : Su, Atık Su, Atık, Gürültü, Numune Alma Düzenleme Tarihi : 12.05.2015 Laboratuvar Adı : Gümüşsu A.Ş. Çevre Laboratuvarı Adres : Zafer Mah. Değirmen Cad. No:41

Detaylı

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Kimyasal Ayrıştırma Etmenleri Ana kayanın kimyasal bileşimini değiştirmek

Detaylı

JEOLOJİK ORTAMLARIN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE DE TIBBİ JEOLOJİ SORUNLARI

JEOLOJİK ORTAMLARIN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE DE TIBBİ JEOLOJİ SORUNLARI JEOLOJİK ORTAMLARIN İNSAN SAĞLIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE DE TIBBİ JEOLOJİ SORUNLARI Son günlerde, Nevşehir ilimize bağlı Gülşehir-Tuzköy de köy halkının yaşadıkları doğal çevrenin (jeolojik ortamın) kansere

Detaylı

MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1

MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1 MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1 Gökçe, A., 2000. Maden Yatakları. İkinci Baskı, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, No:85, Sivas, 335 s. Temur, S., 2001. Endüstriyel Hammaddeler. Üçüncü baskı,

Detaylı

JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) TIBBİ JEOLOJİNİN ÖNEMİ

JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) TIBBİ JEOLOJİNİN ÖNEMİ Yazı; İTÜ BİRLİK te 17 Aralık 2011 tarihli konferans için verilmiştir. JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) TIBBİ JEOLOJİNİN ÖNEMİ Dr. Eşref ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi (Tıbbi Jeolog)

Detaylı

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ

EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ EĞİRDİR GÖLÜ SU KALİTESİ Yrd. Doç. Dr. Şehnaz ŞENER Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Göl 482 km² yüzölçümü ile Türkiye nin 4. büyük gölü aynı zamanda 2.

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4 : MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ A ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ (4 SAAT) 1 Elementler 2 Elementlerin Özellikleri 3 Element Çeşitleri 4 Elementlerin Sembolleri 5 Sembol

Detaylı

Ek-2 AYNI BİRİKTİRME EKİPMANI İÇERİSİNDE BİRİKTİRİLEBİLECEK ATIKLAR

Ek-2 AYNI BİRİKTİRME EKİPMANI İÇERİSİNDE BİRİKTİRİLEBİLECEK ATIKLAR 15 01 01 Kağıt ve karton ambalaj 15 01 05 Kompozit ambalaj 20 01 01 Kâğıt ve karton 15 01 02 Plastik ambalaj 20 01 39 Plastikler 02 01 04 Atık Plastikler 16 01 19 Plastikler 15 01 03 Ahşap ambalaj 20 01

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü

Detaylı

Çevre Biyolojisi

Çevre Biyolojisi Çevre Biyolojisi 115-02 Bölüm 03-02 Temel Ekolojik Kavramlar ve Süreçler Çağatay Tavşanoğlu 2017-2018 Güz Biyojeokimyasal döngüler ve madde geri kazanımı Ekosistem boyunca enerji akışı tek yönlü bir süreçtir

Detaylı

Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler. 2- Doğal Kaynaklar. 3- Teknolojik Gelişmeler. 4- İhtiyaç ve İstekler

Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler. 2- Doğal Kaynaklar. 3- Teknolojik Gelişmeler. 4- İhtiyaç ve İstekler Ekonomiyi Etkileyen Etmenler (Faktörler): 1- Coğrafi Etmenler 2- Doğal Kaynaklar 3- Teknolojik Gelişmeler 4- İhtiyaç ve İstekler 5- Devletin Katkısı ve Desteği Tarımı Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar: 1-Tarım

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu. TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Sanayi Cad. No: 50/D Bornova 35100 İZMİR/TÜRKİYE Tel : 02324350548 Faks : 02324611147 E-Posta : info@deppolab.com Website : www.deppolab.com

Detaylı

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı

Detaylı

TOPRAK Yeryüzünün yüzeyini kaplayan, kayaların ve organik maddelerin çeşitli ayrışma ürünlerinin karışımından meydana gelen,içerisinde canlıları

TOPRAK Yeryüzünün yüzeyini kaplayan, kayaların ve organik maddelerin çeşitli ayrışma ürünlerinin karışımından meydana gelen,içerisinde canlıları TOPRAK KİRLİLİĞİ TOPRAK Yeryüzünün yüzeyini kaplayan, kayaların ve organik maddelerin çeşitli ayrışma ürünlerinin karışımından meydana gelen,içerisinde canlıları barındıran,bitkilere büyüme ortamı ve besin

Detaylı

SURİYE ARAP CUMHURİYETİNE YAPILAN İHRACAT ANALİZİ

SURİYE ARAP CUMHURİYETİNE YAPILAN İHRACAT ANALİZİ SURİYE ARAP CUMHURİYETİNE YAPILAN İHRACAT ANALİZİ Sayfa 1 / 12 İLLER BAZINDA SURİYE YAPILAN İHRACAT -2011 Sayfa 2 / 12 GAZIANTEP SURİYE 98.011.759,68 HATAY SURİYE 102.197.108,56 SAKARYA SURİYE 2.432.730,63

Detaylı

TOZDAN NASIL KORUNABİLİRİM?

TOZDAN NASIL KORUNABİLİRİM? TOZDAN NASIL KORUNABİLİRİM? TOZ NEDİR? TOZ: Çeşitli organik ve inorganik maddelerden aşınma, parçalanma, öğütme, yanma veya mekanik olarak kırma, parçalama, delme, öğütme işlemleri sırasında ve sonucunda

Detaylı

Atık Getirme Merkezi. REW-Getirme Merkez Tebliğii-Nisan Hülya ÇAKIR Çevre Mühendisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Atık Getirme Merkezi. REW-Getirme Merkez Tebliğii-Nisan Hülya ÇAKIR Çevre Mühendisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atık Getirme Merkezi Hülya ÇAKIR Çevre Mühendisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Sunumun İçeriği Atık Yönetimi Amaç ve Kapsam Sınıflandırma ve Kriterler Döngüsel Ekonomi Sıfır Atık Atık Yönetimi *Evsel,

Detaylı

BÖLGE BAZINDA DESTEKLENECEK SEKTÖRLER (TASLAK) (US 97 ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI KODLARIYLA)

BÖLGE BAZINDA DESTEKLENECEK SEKTÖRLER (TASLAK) (US 97 ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI KODLARIYLA) BÖLGE BAZINDA DESTEKLENECEK SEKTÖRLER (TASLAK) (US 97 ULUSAL FAALİYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI KODLARIYLA) Bölgeler Düzey 2 30 *büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı 1.BÖLGE TR10 (İstanbul) 2423

Detaylı

JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) TIBBİ JEOLOJİNİN ÖNEMİ

JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) TIBBİ JEOLOJİNİN ÖNEMİ JEOLOJİK UNSURLAR VE HALK SAĞLIĞI (TIBBİ JEOLOJİ) TIBBİ JEOLOJİNİN ÖNEMİ Dr. Eşref ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi (Tıbbi Jeoloji Uzmanı) esrefatabey@gmail.com www.esrefatabey.com.tr Giriş Deprem, heyelan,

Detaylı

Bu maddelerden ekşi olan ve turnusol kâğıdını kırmızı renge dönüştürenler asit özelliği taşır. Tadı acı olan, kayganlık hissi veren ve turnusol

Bu maddelerden ekşi olan ve turnusol kâğıdını kırmızı renge dönüştürenler asit özelliği taşır. Tadı acı olan, kayganlık hissi veren ve turnusol TUĞBA KÜÇÜKKAHRAMAN Asitler - Bazlar Bu maddelerden ekşi olan ve turnusol kâğıdını kırmızı renge dönüştürenler asit özelliği taşır. Tadı acı olan, kayganlık hissi veren ve turnusol kâğıdını mavi renge

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İncilipınar Mah. 3385 Sk. No:4 Pamukkale 21050 DENİZLİ / TÜRKİYE Tel : 0 258 280 22 03 Faks : 0 258 280 29 69 E-Posta : isanmaz_derya@hotmail.com

Detaylı

8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ

8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ 8. BÖLÜM: MİNERAL TOPRAKLARDAKİ BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİ GELİŞMESİNİ KONTROL EDEN ETMENLER IŞIK TOPRAK (durak yeri) ISI HAVA SU BİTKİ BESİN MADDELERİ BİTKİLER İÇİN MUTLAK GEREKLİ ELEMENTLER MUTLAK GEREKLİ

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/7 SU/ ATIK SU 1 ph Elektrometrik Metot TS 3263 ISO 10523 Çözünmüş Oksijen Azid Modifikasyon Metodu SM 4500-O C İletkenlik Elektrometrik Metot SM 2510 B Renk Spektrometrik

Detaylı

Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni

Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ... 3 1 Toz ve Gaz Emisyonlarõnõn Kontrolü...4-5 Toz...4-5 Havada Hidrojen Siyanür (HCN) Gazõ... 6 2 Gürültü Kontrolü... 7 3 Kimyasal

Detaylı

KÖMÜR MADENCİLİĞİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Hazırlayan: Serkan YUMUŞAK

KÖMÜR MADENCİLİĞİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Hazırlayan: Serkan YUMUŞAK KÖMÜR MADENCİLİĞİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hazırlayan: Serkan YUMUŞAK Kömür Madenciliğinin Çevresel Etkileri Kömür, organik maddelerin milyonlarca yıl boyunca basınç ve ısıya

Detaylı

BÖLGE BAZINDA DESTEKLENECEK SEKTÖRLER (US 97 ULUSAL FAALĐYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI KODLARIYLA) Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler

BÖLGE BAZINDA DESTEKLENECEK SEKTÖRLER (US 97 ULUSAL FAALĐYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI KODLARIYLA) Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler EK - 2 BÖLGE BAZINDA DESTEKLENECEK SEKTÖRLER (US 97 ULUSAL FAALĐYET VE ÜRÜN SINIFLAMASI KODLARIYLA) Bölgeler Düzey 2 SEKTÖRÜN US 97 KODU Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler 1911 *derinin tabaklanması,

Detaylı

Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre kekleri dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar

Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre kekleri dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar Düzenli Depolama - 1. Sınıf (Tehlikeli Atık Düzenli Depolama) 01 03 04* Sülfürlü cevherlerin işlenmesinden kaynaklanan asit üretici maden atıkları 01 03 05* Tehlikeli madde içeren diğer maden atıkları

Detaylı

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ

İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ İÇ SU BALIKLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SU KALİTESİ Karada bir su ürünleri işletmesi kurulacaksa, su kaynağı olarak kaynak suyu, dere, ırmak, akarsu, göl, baraj suları veya yeraltı suları kullanılabilir. Yetiştiriciliğin

Detaylı

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ)

TOPRAK TOPRAK TEKSTÜRÜ (BÜNYESİ) TOPRAK Toprak esas itibarı ile uzun yılların ürünü olan, kayaların ve organik maddelerin türlü çaptaki ayrışma ürünlerinden meydana gelen, içinde geniş bir canlılar âlemini barındırarak bitkilere durak

Detaylı

4. RAKAMLARLA TÜRKİYE MADENCİLİĞİ^

4. RAKAMLARLA TÜRKİYE MADENCİLİĞİ^ 4. RAKAMLARLA TÜRKİYE MADENCİLİĞİ^ Bu bölümde Türkiye'nin toplam ihracat ve ithalatındaki madenciliğin payına ilişkin bilgiler verilmiştir. Ayrıca Türkiye'nin 1987 yılı madencilik üretim değerleri, enerji

Detaylı

Fren Test Cihazları Satış Bayiler. Administrator tarafından yazıldı. Perşembe, 05 Mayıs :26 - Son Güncelleme Pazartesi, 30 Kasım :22

Fren Test Cihazları Satış Bayiler. Administrator tarafından yazıldı. Perşembe, 05 Mayıs :26 - Son Güncelleme Pazartesi, 30 Kasım :22 FDR Adana Fren Test Cihazları FDR Adıyaman Fren Test Cihazları FDR AfyonFren Test Cihazları FDR Ağrı Fren Test Cihazları FDR Amasya Fren Test Cihazları FDR Ankara Fren Test Cihazları FDR Antalya Fren Test

Detaylı

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU Temel Ekonomik Göstergeler: Temmuz ayında; Üretici fiyatları genel indeksinde(üfe), Bir önceki aya göre %1,25 artış Bir önceki yılın Aralık

Detaylı

TABLO-2. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ÖNLİSANS MEZUNLARI )

TABLO-2. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ÖNLİSANS MEZUNLARI ) 2751751 2 0 092.271 093.625 TEKNİKER (ANKARA) ADALET BAKANLIĞI (Merkez) 2751753 2 0 073.613 075.487 HEMŞİRE (AYDIN) ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ (Merkez) 2751755 1 0 088.601 088.601 LABORANT (AYDIN) ADNAN

Detaylı

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ

SU KALİTE ÖZELLİKLERİ SU KALİTE ÖZELLİKLERİ Su kirliliği Su kaynağının kimyasal, fiziksel, bakteriyolojik, radyoaktif ve ekolojik özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi şeklinde gözlenen ve doğrudan veya dolaylı yoldan biyolojik

Detaylı

METAL MADEN İŞLETME VE FABRİKALARI FİRMA ADI TEL FAKS STAJ İMKANI WEB ETİ ALÜMİNYUM A.Ş. / SEYDİŞEHİR - KONYA

METAL MADEN İŞLETME VE FABRİKALARI FİRMA ADI TEL FAKS STAJ İMKANI WEB ETİ ALÜMİNYUM A.Ş. / SEYDİŞEHİR - KONYA METAL MADEN İŞLETME VE FABRİKALARI ETİ ALÜMİNYUM A.Ş. / SEYDİŞEHİR - KONYA 02164747160 03325823030 03325823929 ALÜMİNYUM İŞLT. www.etialuminyum.com.tr ETİ GÜMÜŞ A.Ş. / GÜMÜŞKÖY - KÜTAHYA 0 274 246 36 57

Detaylı

Ekosistem ve Özellikleri

Ekosistem ve Özellikleri Ekosistem ve Özellikleri Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekosistem Belirli bir bölgede yaşayan ve birbirleriyle sürekli etkileşim halindeki canlılar (biyotik faktörler) ve cansız

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Karaman Mah. Atıksu Arıtma Tesisi İdari Binası Adapazarı 54290 SAKARYA/TÜRKİYE Tel : 0 264 221 12 23 Faks : 0 264 277 54 29 E-Posta

Detaylı

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( )

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( ) MADEN Madencilik sektörünün ülke üretimindeki payı giderek artmaktadır. TÜİK Ulusal Hesaplar İstatistiklerine göre 1998 fiyatlarıyla iktisadi faaliyet kollarına göre incelendiğinde; Grafik 14 te de görüldüğü

Detaylı

MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş.

MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. Sayfa : 1 / 12 1 ATIKLAR İÇİN NUMUNE SAKLAMA KOŞULLARI Parametre Numune Özelliği Numune Türü ICP ile Metal Tayinleri suları vb.), diğer her türlü sıvılar) Mikrodalgada (sıvı) yakılmış Minimum Numune Miktarı

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü SAYI: B100TSH0100004 Konu: Kaplıca Suyu Analizleri ANKARA 17.06.2004/10102. VALİLİĞİNE ( İl Sağlık Müdürlüğü) Çevre ve toplum sağlığının korunması

Detaylı

Toprak ve Su Kirlenmesi;

Toprak ve Su Kirlenmesi; Toprak ve Su Kirlenmesi; - İnsan faaliyetleri sonucunda toprağın doğal yapısının bozulması fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin değişmesi ve toprak verimliliğinin düşmesine Toprak Kirliliği,

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%)   a r k a. o r g. t r * II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III 18.01.2019 Ulusal Gelişmeler Büyüme Hızı (%) %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok 2016 2017 2018* 14 II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III IV YILLIK I II III 12 10 8 6 11,5 4

Detaylı

Ötrifikasyon. Ötrifikasyonun Nedenleri

Ötrifikasyon. Ötrifikasyonun Nedenleri Ötrifikasyon Ötrifikasyon, göllerin olgunlaşma aşamalarında meydana gelen dogal bir olay. Genç göller düşük oranlarda besin içermekte dolayısıyla biyolojik aktivite az..oligotrofik göller Yaşlı göller,

Detaylı

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ. 1 ph 14,00. 2 Elektriksel İletkenlik 14,00

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ. 1 ph 14,00. 2 Elektriksel İletkenlik 14,00 ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ Sıra No: SULAMA SUYU ANALİZLERİ: 2014 FİYATI 1 ph 14,00 2 Elektriksel İletkenlik 14,00 3 Sodyum (Na)

Detaylı

Çamuru. Türkiye de KAYSERİ ATIKSU ARITMA TESİSİ ARITMA ÇAMURU UYGULAMALARI. ve çevreye uyumlu bir şekilde. lmış. olup çalışmalar devam etmektedir.

Çamuru. Türkiye de KAYSERİ ATIKSU ARITMA TESİSİ ARITMA ÇAMURU UYGULAMALARI. ve çevreye uyumlu bir şekilde. lmış. olup çalışmalar devam etmektedir. TÜRKİYE DE ÇAMUR YÖNETY NETİMİ ve KAYSERİ ATIKSU ARITMA TESİSİ ARITMA ÇAMURU UYGULAMALARI Dr. Özgür ÖZDEMİR KASKİ Genel MüdürlM rlüğü Atıksu Dairesi Başkan kanı, Mart 2011 Türkiye de Atıksu nun işlenmesi

Detaylı

Dünya nüfusunun her geçen yıl artması, insanları beslenme, giyinme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için değişik yollar aramaya

Dünya nüfusunun her geçen yıl artması, insanları beslenme, giyinme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için değişik yollar aramaya Dünya nüfusunun her geçen yıl artması, insanları beslenme, giyinme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için değişik yollar aramaya zorlamıştır. Mevcut Dünya topraklarından daha çok verim elde

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TEHLİKELİ ATIK İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ(2013)

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI TEHLİKELİ ATIK İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ(2013) Sayı: 4 02.07.2015 16:00 Mülga Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yıllık tehlikeli atık beyanları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Bilgi Sistemi altında yer alan Atık Yönetim Uygulaması/Tehlikeli

Detaylı

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır.

TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI VE EKONOMİK FAALİYETLER TARIM: Ülkemizde farklı iklim özellikleri görülmesi farklı tarım ürünlerinin yetişmesine sebep olmaktadır. Buğday Un,Pamuk dokuma, zeytin, ayçiçeği- yağ, şeker

Detaylı

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) a r k a. o r g. t r 11,5 7,5 5,8 7,4 7,4 7,3 7,2 3,6 6,1 5,3 3,2 5,3 5,3 4,9 4,8 4,2 2,6 1,8 -3, ,8

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%)   a r k a. o r g. t r 11,5 7,5 5,8 7,4 7,4 7,3 7,2 3,6 6,1 5,3 3,2 5,3 5,3 4,9 4,8 4,2 2,6 1,8 -3, ,8 Büyüme Hızı (%) %10 veya fazla %6-%10 %3-%6 %0-%3 %0 dan küçük Veri yok 2018* 2017 2016 2015 YILLIK 2,6 IV -3,0 III 1,8 II 5,3 I 7,4 YILLIK 7,4 IV 7,3 III 11,5 II 5,3 I 5,3 YILLIK 3,2 IV 4,2 III -0,8 II

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji

7. Sınıf Fen ve Teknoloji KONU: Maddenin Yapısı ve Özellikleri Eski çağlarda yaşayan insanlar, doğada bulunan bütün maddelerin; Bir elementin bütün atomları birbirinin aynıdır. Farklı elementlerin atomları ise birbirinden farklıdır.

Detaylı

NEVŞEHİR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

NEVŞEHİR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI NEVŞEHİR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI İç Anadolu Bölgesi nde yer alan Nevşehir ili bulunduğu jeolojik yapısı gereği ülkemiz ve Dünyanın önemli turistik yerlerinden biridir. Bölgenin jeolojik yapısı Erciyes,

Detaylı

CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI

CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI Kullanım alanlarına göre Türemsel(Jenetik) Sınıflandırma Jeolojik Sınıflandırma Doğal Sınıflandırma Kullanıldıkları yere göre yapılan sınıflamalar Yakıtlar : Kömür,

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 19 05 2014 Sayı 26 Genel Değerlendirme Ocak 2014 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Ocak 2014 verilerinin değerlendirildiği- 26. sayısında sigortalı ücretli istihdamı, kadın

Detaylı

LOGO. Doç. Dr. Esin SUZER. Prof. Dr. Aynur KONTAŞ. Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Kimyası Bölümü

LOGO. Doç. Dr. Esin SUZER. Prof. Dr. Aynur KONTAŞ. Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Kimyası Bölümü LOGO Doç. Dr. Esin SUZER Prof. Dr. Aynur KONTAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Kimyası Bölümü Deniz Kirliliği İnsan kaynaklı ya da doğal etkiler sonucu ortaya çıkan,

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü Türkiye de Maden Sektörü Hande UZUNOĞLU Temel sanayi girdilerine ham madde sağlayan bir sektör olan Madencilik, ülkemiz temel sektörleri arasında önemli bir yer teşkil ediyor. Nitekim ülkemiz hem çeşitlilik

Detaylı

2018 YILI İHRACAT RAKAMLARI _tt

2018 YILI İHRACAT RAKAMLARI _tt 2018 YILI İHRACAT RAKAMLARI 190107_tt (-I-) TÜRKİYE İHRACAT RAKAMLARI 2019 TÜRKİYE İHRACAT HEDEFİ: 182 MİLYAR DOLAR İhracatta 2019: 'İhracatta Sürdürülebilirlik ve Yenilik Yılı' Geçen yılın aynı dönemine

Detaylı

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır.

Eşref Atabey Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. Eşref Atabey. 15. Türkiye de illere göre su kaynakları-potansiyeli ve su kalitesi eserinden alınmıştır. ARTVİN İLİ SU KAYNAKLARI-POTANSİYELİ VE KALİTESİ DR. EŞREF ATABEY Jeoloji Yüksek Mühendisi Tıbbi

Detaylı

İşletmesinde Toz Problemi TKİ. OAL. TKİ Maden Müh.

İşletmesinde Toz Problemi TKİ. OAL. TKİ Maden Müh. TKİ. OAL. İşletmesinde Toz Problemi TKİ Maden Müh. 1) Giriş Henüz, Türkiye'de kömür ve metal ocaklarında teneffüs edilebilir toz kontrolü yapılmamaktadır. Bu alandaki çalışmaların önemi gün geçtikçe daha

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-

Detaylı

AMBALAJ ATIKLARININ YÖNETİMİ

AMBALAJ ATIKLARININ YÖNETİMİ AMBALAJ ATIKLARININ YÖNETİMİ Şule YETKİN Çevre ve Şehircilik Uzmanı 13.03.2015 İSTANBUL Sunum İçeriği Mevzuat Mevcut Durum Getirme Merkezleri Mevzuat AB Ambalaj Atıkları Direktifi (94/62/EC) Yönetmelik

Detaylı

maddelere saf maddeler denir

maddelere saf maddeler denir Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:

Detaylı

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bölüm 4 TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra Magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 01 10 2014 Sayı 31 TEPAV İSTİHDAM İZLEME TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Haziran 2014 verilerinin değerlendirildiği- 31. sayısında sigortalı

Detaylı

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları

Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hayvan Beslemede Vitamin ve Minerallerin Önemi Vitaminler, çiftlik hayvanlarının, büyümesi, gelişmesi, üremesi, kısaca yaşaması ve verim vermesi için gerekli metabolik

Detaylı

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde

Detaylı

Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması

Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması METALLER Metaller doğada..atomlu halde ya da bileşikleri halinde bulunur. Oda sıcaklığında..hariç

Detaylı

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER

FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ. Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER FARKLI GÜBRE KOMPOZİSYONLARININ ÇAYIN VERİM VE KALİTESİNE ETKİSİ Dr. GÜLEN ÖZYAZICI Dr. OSMAN ÖZDEMİR Dr. MEHMET ARİF ÖZYAZICI PINAR ÖZER Dünya üzerinde çay bitkisi, Kuzey yarımkürede yaklaşık 42 0 enlem

Detaylı

Hazır Kit(HACH)-DPD pp. Metot /Spektrofotometrik.

Hazır Kit(HACH)-DPD pp. Metot /Spektrofotometrik. 1-HAVUZ SUYU İ S.B. 15.12.2011 ve 28143 sayı ile yayımlanan " Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları ve Şartları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik " Renk Tortu Bulanıklık

Detaylı

İL ADI UNVAN KODU UNVAN ADI BRANŞ KODU BRANŞ ADI PLANLANAN SAYI ÖĞRENİM DÜZEYİ

İL ADI UNVAN KODU UNVAN ADI BRANŞ KODU BRANŞ ADI PLANLANAN SAYI ÖĞRENİM DÜZEYİ ADANA 8140 BİYOLOG 0 1 LİSANS ADANA 8315 ÇOCUK GELİŞİMCİSİ 0 1 LİSANS ADANA 8225 DİYETİSYEN 0 1 LİSANS ADANA 8155 PSİKOLOG 0 1 LİSANS ADANA 8410 SAĞLIK MEMURU 6000 ÇEVRE SAĞLIĞI 4 LİSE ADANA 8410 SAĞLIK

Detaylı

Ambalaj Atıklarının Yönetimi

Ambalaj Atıklarının Yönetimi Ambalaj Atıklarının Yönetimi Şule YETKİN Çevre ve Şehircilik Uzmanı Kasım 2014 - İzmir Atık ve Türleri 30 000 25 000 20 000 Yıl Bazlı Belediye Atıkları (Bin Ton) 17 757 24 180 26 118 25 845 2872 S. ÇEVRE

Detaylı

BESİN MADDELERİNİN KSİLEM VE FLOEMDE UZUN MESAFE

BESİN MADDELERİNİN KSİLEM VE FLOEMDE UZUN MESAFE BESİN MADDELERİNİN KSİLEM VE FLOEMDE UZUN MESAFE TAŞINIMI Su, mineral elementler ve küçük molekül ağırlıklı organik bileşiklerin bitkilerde uzun mesafe taşınımları ksilem ve floemde gerçekleşir. Ksilemde

Detaylı

Doğal Gaz Sektör Raporu

Doğal Gaz Sektör Raporu GAZBİR MAYIS Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Doğal Gaz Sektör Raporu İthalat mayıs ayında yılının aynı ayına göre ülke ithalat miktarında 513 milyon sm3, %15,92 lik bir artış meydana gelmiştir.

Detaylı

TOZ MESLEKİ MARUZİYET SINIR DEĞERLERİ TABLOSU

TOZ MESLEKİ MARUZİYET SINIR DEĞERLERİ TABLOSU Ferbam 14484-64-1 15 Ferro vanadyum tozu 12604-58-9 1 TOZ MESLEKİ MARUZİYET SINIR DEĞERLERİ TABLOSU Maddenin Adı CAS No (1) Toplam Toz Miktarı TWA/ZAOD (mg/m3) (2) Solunabilir Miktarı TWA/ZAOD (mg/m3)

Detaylı

2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1

2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1 2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1 1 30 Ocak 2016 tarih ve 29609 sayılı Resmi Gazete de Yayınlanan İşkollarındaki Ve Sendikaların Üye na İlişkin 2016 Ocak Ayı İstatistikleri Hakkında

Detaylı