SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE AKSARAY 2013

Transkript

1 SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE AKSARAY 2013 SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE AKSARAY 2013 Nora Antik Kenti ve Hasan Dağı TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

2 SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE AKSARAY 2013 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

3 SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE 2013 AKSARAY İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu Tel: + (312) Faks: + (312) Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi Tel: + (312) Faks: + (312) Yayın içeriğine yönelik sorularınız için TÜİK Nevşehir Bölge Müdürlüğü Tel: + (384) Strl. Faks: + (384) İnternet E-posta bilgi@tuik.gov.tr Yayın No 4250 ISSN Bu yayınla ilgili ortaya çıkabilecek düzeltmeler Kurum web sayfasında verilecektir. Türkiye İstatistik Kurumu Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. ISBN Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Tel: +(0312) * Faks: +(0312) Eylül 2014 MTB: Adet

4 Önsöz ÖNSÖZ Türkiye statistik Kurumu, ülkemizin ekonomik, sosyal, demografik ve kültürel yap s ile ilgili idari kay t, say m ve ara t rmalardan elde etti i bilgileri, ba ta kamu kurum ve kurulu lar ve ara t rmac lar olmak üzere kamuoyunun kullan m na sunmaktad r. Yay nlar, tutarl l k, zamanl l k, effafl k ve gizlilik ilkeleri çerçevesinde kaliteli veri üretimi ve hizmet sunumu ilkelerine göre haz rlanmaktad r. Dünyada ve ülkemizde istatistiki bilgiye duyulan ihtiyac n her geçen gün artmas na paralel olarak, üretilen istatistiklerin iyile tirilmesi, geli tirilmesi, bölgesel istatistiklerin toplanmas, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yap lmas, bölgesel politikalar n çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birli i Bölgesel statistik Sistemi ne uygun kar la t r labilir istatistiki veri taban olu turulmas amac yla, ülke genelinde statistiki Bölge Birimleri S n flamas ( BBS) tan mlanm, bu kapsamda Kurumumuzun Bölge Te kilatlar n n güçlendirilmesi ve daha fonksiyonel hale getirilmesi için gereken altyap kurulmu tur. Yerel düzeyde kalk nma projeleri üretildikçe, veriye olan talep de artacakt r. Bu yay nda yer alan bölgesel veriler BBS ye göre s n fland r lm t r. Bölgesel düzeyde ayr nt l verilerin üretilmesi, kay tlara dayal verilerin geli tirilmesine ba l d r. Ulusal kay t sisteminin güncel olarak sürdürülmesi için TÜ K taraf ndan yürütülen faaliyetler devam etmektedir. Bölgesel düzeyde veri talebinin yüksekli i göz önünde bulundurularak haz rlanan bu yay n, de i ik zamanlarda yay nlanan resmi istatistikler bir araya getirilerek, her a amadaki karar al c ve kullan c lara kolayl k ve zaman tasarrufu sa layacakt r. Ayn zamanda bölge yöneticilerinin verdikleri hizmetteki geli meleri ve eksiklikleri tesbit etmek amac yla, üretilen verileri göstergelere dönü türerek karar almada kolayl k sa layacak, BBS ye göre Aksaray ilinin bilgilerini içermektedir. Ayr ca yay nda, kullan c lar n kar la t rma yapabilmelerini sa lamak üzere TR71 (K r kkale, Aksaray, Ni de, Nev ehir, K r ehir) 2. Düzeyde bölge biriminin göstergelerine de yer verilmektedir. Yay n n tüm kullan c lara kolayl k sa lamas n ve faydal olmas n dilerim. Birol AYDEMİR Birol AYDEM R Başkan Ba kan III

5 İçindekiler İÇİNDEKİLER Sayfa Önsöz İçindekiler Aç klama Genel Bilgiler III V IX XI 1. Temel Göstergeler 1 İBBS 2. Düzey (26 bölge) Grafik 1.1 Kişi baş na gayrisafi katma değer, TÜFE-Bir önceki y l n ayn ay na göre değişim oran (%), Çal şan say lar n n Türkiye toplam içindeki pay, Maaş ve ücretlerin Türkiye toplam içindeki pay, Tablo 1.1 İBBS 2. Düzey (26 bölge) kişi baş na gayrisafi katma değer, İBBS 2. Düzey (26 bölge) TÜFE göstergeleri İBBS 2. Düzey (26 bölge) sanayi ve hizmetler sektörü göstergeleri, İBBS 3. Düzey (81 il) Grafik 1.5 Nüfus, İl ve ilçe merkezleri, belde ve köyler nüfusunun toplam nüfus içindeki oran, Nüfus yoğunluğu, Y ll k nüfus art ş h z, Toplam yaş bağ ml l k oran, Net göç h z, Kaba evlenme h z, Kaba doğum h z, Bebek ölüm h z, İthalat, İhracat, Yüz bin kişi baş na düşen hastane yatak say s, Öğretmen baş na düşen öğrenci say s (ilkokul), 2013/' İlkokulda net okullaşma oran, 2013/' Ortaöğretimde (lise) net okullaşma oran, 2013/' Bitkisel üretim değeri, Canl hayvanlar değeri, İşsizlik oran, İstihdam oran, Kişi baş na toplam elektrik tüketimi, Belediyelerde kişi baş na çekilen günlük su miktar, Bin kişi baş na otomobil say s, Onbin araç baş na kaza say s, Is tma sistemi kat kaloriferi olan hanehalk oran, İllere göre mutluluk düzeyi, İllere göre umut düzeyi, Tablo 1.4 İBBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri, İBBS 3. Düzey (81 il) demografi göstergeleri, İBBS 3. Düzey (81 il) d ş ticaret göstergeleri, İBBS 3. Düzey (81 il) sağl k göstergeleri, İBBS 3. Düzey (81 il) eğitim göstergeleri, 2013/'14 50 V

6 İçindekiler Sayfa 1.9 BBS 3. Düzey (81 il) tar m göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) i gücü göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) elektrik tüketim göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) çevre göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) ula t rma göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) Nüfus ve Konut Ara t rmas göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) konut sat göstergeleri, BBS 3. Düzey (81 il) mutluluk düzeyi, BBS 3. Düzey (81 il) umut düzeyi, Ekonomik ve Sosyal Yap 72 Tablo 2.1. Nüfus ve Demografi l ve ilçe merkezleri ile belde ve köyler nüfusu, lçe, belediye ve köy say s, Ya grubu ve cinsiyete göre nüfus, Yasal medeni durum ve cinsiyete göre nüfus (15 ve daha yukar ya taki nüfus), Okuma yazma durumu ve cinsiyete göre nüfus (6 ve daha yukar ya taki nüfus), Bitirilen e itim düzeyi ve cinsiyete göre nüfus (15 ve daha yukar ya taki nüfus), llerin ald göç, verdi i göç, net göç ve net göç h z, Annenin ya grubuna göre do umlar, Cinsiyete göre do umlar, Ortalama evlenme ya ve ortalama ilk evlenme ya, Ya grubuna göre evlenmeler, Ya grubuna göre bo anmalar, Evlilik süresine göre bo anmalar, Ya grubuna göre ölümler, Daimi ikametgaha göre seçilmi ölüm nedenlerinin da l m, Ya grubu ve cinsiyete göre intiharlar, lçelere göre il ve ilçe merkezleri ile belde ve köyler nüfusu, lçe, ya grubu ve cinsiyete göre nüfus, lçe, okuma yazma durumu ve cinsiyete göre nüfus ( 6+ ya ), lçe, bitirilen e itim düzeyi ve cinsiyete göre nüfus ( 15+ ya ), lçe, yasal medeni durum ve cinsiyete göre nüfus (15+ ya ), lçelere göre ortalama hanehalk büyüklü ü, kamet edilen ilçeye göre nüfusa kay tl olunan il, lçe ve cinsiyete göre do umlar, lçe, cinsiyet ve ya grubuna göre evlenmeler, lçe ve cinsiyete göre ölümler, lçe, cinsiyet ve ya grubuna göre ölümler, lçe ve cinsiyete göre intiharlar, Milli Gelir Cari fiyatlarla bölgesel gayrisafi katma de er (iktisadi faaliyet kollar na göre temel fiyatlarla), Fiyat ve Endeksler Tüketici fiyatlar de i im oranlar (2003=100), D Ticaret Ekonomik faaliyetlere göre ihracat (ISIC Rev.3), Ekonomik faaliyetlere göre ithalat (ISIC Rev.3), statistikleri kay tlar na göre giri im say s, Mali arac kurulu istatistikleri, VI

7 İçindekiler 2.6. İnşaat Sayfa Kullanma amac na göre yap lacak yeni ve ilave yap lar, (Yap ruhsatlar na göre), Kullanma amac na göre tamamen veya k smen biten yeni ve ilave yap lar, (Yap kullanma izin belgelerine göre), Enerji Kullan m yerlerine göre elektrik tüketimi, Ulaşt rma Motorlu kara taş tlar, Y l içinde devri yap lan motorlu kara taş t say s, Trafik kazalar, Yol uzunluklar, Kullan lan yak t türüne göre motorlu kara taş t say s, Hava meydanlar nda iniş-kalk ş yapan uçak say s ile iç ve d ş hatlarda taş ma, Eğitim Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci say lar, 2009/' /' Öğretmen baş na düşen öğrenci say s, 2009/' /' Yükseköğretim kurumlar nda kendi biriminde görevli öğretim eleman say s, 2008/' /' Yükseköğretim kurumlar nda önlisans ve lisans düzeyinde öğrenci say lar, 2008/' /' Sağl k Hastane ve yatak say s, Sağl k personeli say s, İşgücü Kurumsal olmayan nüfusun y llara göre işgücü durumu (15+ yaş), İstihdam edilenlerin sektörel dağ l m (15+ yaş), İş arama süresine göre işsizler (15+ yaş), Eğitim durumuna göre işgücü, işsiz, istihdam durumu (15+ yaş), İstihdam edilenlerin y llara göre işteki durumu (15+ yaş), İşgücüne dahil olmayanlar n y llara göre işgücüne dahil olmama nedenleri (15+ yaş), Tar m Tar m alan kullan m, Tah llar ve diğer bitkisel ürünlerin hasat edilen alan, Tah llar ve diğer bitkisel ürünlerin üretim miktarlar, Sebzelerin üretim miktarlar, Meyvelerin üretim miktarlar, Seçilmiş ürünlerde örtüalt sebze ve meyve üretim miktarlar, Niteliklerine göre örtüalt tar m alanlar, Organik bitkisel üretim (geçiş süreci dahil), Canl hayvanlar, Süt ve bal üretimi, Tar msal üretim değeri, Seçilmiş tar msal alet ve makine say s, İlçelere göre tar m alan kullan m, İlçelere göre seçilmiş tah l ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi, İlçelere göre seçilmiş sebze ürünleri üretimi, İlçelere göre seçilmiş meyve ürünleri üretimi, İlçelere göre seçilmiş örtüalt ürünlerin üretimi, İlçelere ve niteliklerine göre örtüalt tar m alanlar, İlçelere göre seçilmiş tar msal alet ve makineler, İlçelere göre hayvansal üretim, VII

8 İçindekiler Çevre Sayfa Belediye su istatistikleri, Belediye at ksu istatistikleri, Belediye at k istatistikleri, Belediyelerin çevresel harcamalar, çme ve kullanma suyu ebekesi ve ar tma tesisi ile hizmet verilen belediye say s ve nüfusu, Kaynaklar na göre belediyeler taraf ndan içme ve kullanma suyu ebekesi ile da t lmak üzere çekilen su miktar, Belediyelerin içme ve kullanma suyu ar tma tesisi mevcut durumu, Kanalizasyon ebekesi ve ar tma tesisi ile hizmet verilen belediye say lar ve nüfusu, Al c ortamlar na göre kanalizasyon ebekesinden de arj edilen at ksu miktar, At ksu ar tma tesisleri, Bertaraf yöntemine göre belediye at k miktar, lçelere göre belediyelerin çevresel harcamalar, Kültür Halk kütüphanesi, kitap ve yararlanma say s, Sinema salonu, gösteri ve seyirci say s, Tiyatro salonu, gösteri ve seyirci say s, 2007/' /' Seçim Milletvekili genel seçimi, seçmen ve oy bilgileri, Ya ve cinsiyete göre seçmen profili, lçelere göre milletvekili genel seçimi sonucu, Adalet Türlerine göre ceza infaz kurumu say s, Suçun i lendi i yerle im yeri ve e itim durumuna göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, Suçun i lendi i yerle im yeri ve suç türüne göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, Geli nedenine göre güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklar, snat edilen suç türüne göre güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklar, Hanehalk Tüketim Harcamalar Harcama türlerine göre hanehalk tüketim harcamas n n da l m, Ek 1. Veri kaynaklar lgili bilgilere ula mak için 163 VIII

9 Açıklama 1. Giri AÇIKLAMA Bölgesel düzeyde kullan c talebi dikkate al narak seçilen belirli de i ken ve göstergelerden olu an bu çal ma, kullan c lar n bölgesel veriye daha kolay ula abilmesi amac yla haz rlanm t r. Ayr ca grafiklerle verinin daha kolay anla labilmesi amaçlanm t r. 2. Kapsam En fazla mevcut son be referans dönem verileri içerilmektedir. TR71 2. düzey bölgesi ve TR düzey ili olan Aksaray n yan nda, BBS 2. düzey (26 bölge) ve BBS 3. düzey (81 il) göstergeleri kapsanmaktad r. Verilerin son güncelleme tarihi 01/07/2014 tür. 3. Veri Kaynaklar Verilerin önemli bir k sm Türkiye statistik Kurumunun çal malar ya da ilgili kurumlarla yap lan i birli i ile elde edilmi tir. Bir bölümü ise ilgili kurumlar n yay nlar ndan oldu u gibi al nm t r. lk k s mda bu verilerden yararlan larak göstergeler hesaplanm t r. 4. S n flamalar Bölgesel istatistiklerin toplanmas, geli tirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yap lmas, bölgesel politikalar n belirlenmesi ve Avrupa Birli i Bölgesel statistik Sistemi ne uygun, kar la t r labilir istatistiki veri taban olu turulmas amac yla ülke çap nda statistiki Bölge Birimleri S n flamas tan mlanm t r. Bu s n flamada iller 3. Düzey olarak tan mlanm ; ekonomik, sosyal ve co rafi yönden benzerlik gösteren kom u iller ise bölgesel kalk nma planlar ve nüfus büyüklükleri de dikkate al narak 1. Düzey ve 2. Düzey olarak grupland r lmak suretiyle hiyerar ik statistiki Bölge Birimleri S n flamas yap lm t r. Buna göre: 1. Düzey: 2. Düzey Bölge Birimlerinin grupland r lmas sonucu tan mlanm olup, 12 adettir. 2. Düzey: 3. Düzeydeki kom u illerin grupland r lmas sonucu tan mlanm olup, 26 adettir. 3. Düzey: l düzeyinde 81 adet statistiki Bölge Birimi yer almaktad r. Her il bir statistiki Bölge Birimini tan mlamaktad r. S n flamaya ili kin ayr nt l bilgi statistiki Bölge Birimleri S n flamas tablosunda verilmektedir. Simge ve K saltmalar... Bilgi elde edilememi tir - Bilgi yoktur * Bilgi geçicidir c Gizli veri 0 Kullan lan birimin yar s ndan azd r TL Türk Liras $ ABD Dolar BBS statistiki Bölge Birimleri S n flamas TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi GSKD Gayri Safi Katma De er 2012/ 13 01/10/2012 ile 31/09/2013 aras ndaki ö renim dönemi 2010/ da ba layan ve 2011 de biten tiyatro sezon y l ISIC Rev.3 Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararas Standart Sanayi S n flamas CPA Faaliyetlere Göre Ürünlerin statistiki S n flamas MWh watt saate e de er enerji birimi KWh watt saate e de er enerji birimi NACE Avrupa Toplulu u nda Ekonomik Faaliyetlerin statistiki S n flamas IX

10 Açıklama statistiki Bölge Birimleri S n flamas ( BBS) 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey TR1 stanbul TR10 stanbul TR100 stanbul (Zonguldak, TR811 Zonguldak (Tekirda, TR211 Tekirda TR81 Karabük, TR812 Karabük TR21 Edirne, TR212 Edirne Bart n) TR813 Bart n TR2 Bat K rklareli ) TR213 K rklareli Bat (Kastamonu, TR821 Kastamonu Marmara ( Bal kesir, TR221 Bal kesir Karadeniz TR82 Çank r, TR822 Çank r TR22 TR8 Çanakkale ) TR222 Çanakkale Sinop) TR823 Sinop TR31 ( zmir) TR310 zmir (Samsun, TR831 Samsun (Ayd n, TR321 Ayd n Tokat, TR832 Tokat TR32 Denizli, TR322 Denizli TR83 Çorum, TR833 Çorum Mu la) TR323 Mu la Amasya) TR834 Amasya TR3 Ege (Manisa, TR331 Manisa (Trabzon TR901 Trabzon Afyonkarahisar, TR332 Afyonkarahisar Ordu, TR902 Ordu TR33 Kütahya, TR333 Kütahya Do u Giresun, TR903 Giresun U ak) TR334 U ak TR9 Karadeniz TR90 Rize, TR904 Rize (Bursa, TR411 Bursa Artvin, TR905 Artvin TR41 Eski ehir, TR412 Eski ehir Gümü hane) TR906 Gümü hane Bilecik ) TR413 Bilecik (Erzurum, TRA11 Erzurum Do u ( Kocaeli, TR421 Kocaeli TRA1 Erzincan, TRA12 Erzincan TR4 Marmara Sakarya, TR422 Sakarya Bayburt ) TRA13 Bayburt TR42 Düzce TR423 Düzce TRA Kuzeydo u (A r, TRA21 A r Bolu, TR424 Bolu Anadolu Kars, TRA22 Kars Yalova ) TR425 Yalova TRA2 I d r, TRA23 I d r Bat TR51 ( Ankara) TR510 Ankara Ardahan ) TRA24 Ardahan TR5 Anadolu ( Konya, TR521 Konya (Malatya, TRB11 Malatya TR52 Karaman) TR522 Karaman Elaz, TRB12 Elaz TRB1 ( Antalya, TR611 Antalya Bingöl, TRB13 Bingöl TR61 Isparta, TR612 Isparta Ortado u Tunceli ) TRB14 Tunceli TRB Burdur) TR613 Burdur Anadolu (Van, TRB21 Van TR62 (Adana, TR621 Adana Mu, TRB22 Mu TR6 Akdeniz Mersin) TR622 Mersin TRB2 Bitlis, TRB23 Bitlis TR63 (Hatay, TR631 Hatay Hakkari ) TRB24 Hakkari Kahramanmara TR632 Kahramanmara (Gaziantep, TRC11 Gaziantep Osmaniye) TR633 Osmaniye TRC1 Ad yaman, TRC12 Ad yaman TR71 (K r kkale, TR711 K r kkale Kilis ) TRC13 Kilis Aksaray, TR712 Aksaray ( anl urfa, TRC21 anl urfa Ni de, TR713 Ni de TRC Güneydo u TRC2 Diyarbak r ) TRC22 Diyarbak r Orta Nev ehir, TR714 Nev ehir Anadolu (Mardin, TRC31 Mardin TR7 Anadolu K r ehir) TR715 K r ehir Batman, TRC32 Batman TR72 (Kayseri, TR721 Kayseri TRC3 rnak, TRC33 rnak Sivas, TR722 Sivas Siirt) TRC34 Siirt Yozgat) TR723 Yozgat Toplam X

11 Genel Bilgiler GENEL B LG LER Tarihçe M.Ö y llar nda Neolitik devirde Anadolu medeniyetinin ilk izlerini gördü ümüz Konya yak nlar ndaki Çatal Höyük ten Hasanda na, dolay s yla Aksaray a ait vesikalara rastlanmaktad r. Burada Hasanda n n lav püskürttü ünü tasvir eden bir kaz nt resme rastlanm t r. Neolitik dönemde Aksaray ve çevresi iskân görmü tür. Kalkolitik ve eski demir devirlerinde iskan olup olmad bilinmemekle birlikte çevre köylerde (Böget ve Koça ) bu döneme ait seramiklere rastlanmaktad r. M.Ö y llar nda Anadolu da Hatti kavmi ya am t r. Bu dönemde Asurlu tüccarlar burada ticaret yapm lard r. Aksaray n ilk ve Orta Tunç devirlerindeki durumunu Acemhöyük ören yerlerindeki yap lan kaz lardan ve müze müdürlü ünün sat n alm oldu u eski eserlerden ö renmekteyiz. Bu dönemde Asurlu tüccarlar Mezopotamya dan gelerek ehirlerin banliyölerinde ticaret merkezi kurmaya ba lam lard r. Asurlu tüccarlar yaz y biliyorlard. Pi irilmi çamur üzerine yaz lm metinler, çamurun peki tirilmesi suretiyle yap t r l yordu. Höyük. M.Ö den itibaren iskan edilmi tir. Acemhöyük ün en parlak devirleri M.Ö y l n n ilk yar s na isabet etmektedir. Koloni dönemlerinin sonlar na do ru, M.Ö y llar nda Kafkaslardan gelen, küçük ehir devletleri kuran ve Anadolu da, askeri bir devlet halinde bir kavmin varl n görüyoruz. Hint-Avrupal olan bu kavmin Anadolu da siyasi iktidar ele geçirerek kurdu u devlet, eski Hitit Devletidir. Aksaray da Hititlere ait eserler bulunmamakla beraber ma lup memleketler aras nda Aksaray n da ad geçmektedir. Orta Anadolu da M.Ö. 13.yy. sonlar na kadar devam eden Hitit egemenli i M.Ö. 2.yy.da bat dan (Trakya) gelen ve deniz kavimleri olarak bilinen kavimlerin en güçlüsüdür. Yanarda küllerinin s k mas ndan olu an tüf tabakalar n n çok kolay kaz labilme özelli i nedeniyle bölgemize çok say da yeralt ehri, dik yamaçlara kaya içinde yerle me birimleri yap lm t r. 7.yy. sonlar ndan itibaren Müslüman Araplar n Anadolu üzerinden stanbul a yapt klar seferler nedeni ile bölgeye s nan H ristiyanlar n say s çok artm, Ihlara, Gelveri ve Göreme gibi yerle im birimleri olu mu tur. Aksaray, 1142 tarihinde Selçuklular taraf ndan zapt edilmi ve 1470 y llar ndaki Osmanl hakimiyetine kadar lhanl, Dani mentli, Karamano ullar egemenli inde kalm t r y llar nda Aksaray ele geçiren shak Pa a taraf ndan, Fatih Sultan Mehmet in emri ile halk n bir bölümü stanbul a nakledilmi tir. Aksaray geçmi ten günümüze Hitit, Pers, Hellenistik Dönem (Büyük skender), Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanl egemenliklerinde kalm t r. Cumhuriyet dönemine kadar Konya ya ba l bir sancak olan Aksaray 1920 y l nda vilayet olmu, 1933 y l nda vilayetli i la vedilerek Ni de'ye ilçe olarak ba lanm t r. 15 Haziran 1989 y l nda yeniden vilayet olmu tur. Aksaray n ad n n ilk olarak eski Hitit metinlerinde geçen Nenessa (Nenossos) oldu u san lmaktad r. M.Ö. 1. bin y lda Kral Kiakki döneminde inakhatum - inukhtu olarak an lan Aksaray, Hellenistik dönemde Kapadokya Krall na ba lanm ve Garsaura olan ismi Arkhelais olmu tur. Selçuklular XI

12 Genel Bilgiler döneminde de II. K l çarslan taraf ndan Arkhelais olan ad Aksaray olarak de i tirilmi ve ikinci ba kent durumuna gelmi tir. ehre kötü insanlar n al nmamas ndan dolay iyi insanlar n ya ad yer anlam na gelen " ehr-i Süleha" olarak an lm t r. Co rafi Durum Aksaray, Kuzey ve Güney Anadolu da lar n n birbirinden uzakla t ç Anadolu bölümünün orta K z l rmak kesimine girer. Do uda Nev ehir, güneydo uda Ni de, bat s nda Konya ve kuzeyde Ankara ile kuzeydo uda K r ehir ile çevrilidir. Aksaray n deniz seviyesinden yüksekli i 980 m dir. Aksaray ili orta iklimler ku a nda olup so uk yar kara iklim tipine sahiptir. Yazlar kurak geçmektedir. Kar ya lar, kas m ay nda ba lamakta ve nisan ay nda sona ermektedir. Aksaray n iklimine ba l olarak tabii bitki örtüsü, ilkbaharda ye eren çay rlar, gelincik, papatya, keven ve di er vs. otlarla, yapraklar dikensi bir görünüme sahip, yar kurakç l bitkilerdir. Yazlar s cak ve kurak iklim yap s hakim oldu undan ilkbaharda ye eren otlar, sonbaharda kurur ve arazi bozk r yap s n al r. Hasanda ve Ekecik Da lar üzerinde me e koruluklar na rastlan r. Da lar: lin önemli da lar Hasanda (3 268 m), Küçük Hasanda (3 040 m) ve Ekecik Da d r (2033 m). Platolar: Bölgede Hasanda, Melendiz Da lar ve Ekecik Da gibi volkanik da lar ile lavlar n meydana getirdi i platolar vard r. Ovalar: Bat da ise Konya Ovas n n büyük bir kesimi Aksaray s n rlar içerisinde kalmaktad r. Akarsular: Melendiz Da lar ndan ç karak Tuz Gölüne dökülen Ulu rmak, geni bir plato meydana getirmektedir. Göller: Aksaray da Türkiye nin 2. büyük gölü olan Tuz Gölünden (2 400 km²) ba ka göl yoktur. Göl çevresi batakl klarla çevrili olup, batakl k d nda kalan arazi çorakla m t r. Gölün en derin yeri 1 metreyi geçmez. Deniz seviyesinden yüksekli i 899 m dir. Yeralt sular : Aksaray ve çevresinde iki tip su kayna na rastlan r. Kuzey ve do u bölümünde çok say da fay ve vadi kaynaklar yer al r. Bunlar Hasanda n n kuzeyindeki vadilerde, Melendiz Da lar n n bat yamaçlar ile eteklerini te kil eden bölgelerdedir. Bu k r k kaynaklardan ç kan sular önce gölleri olu tururlar. Göller birle erek Ulu rmak n kayna n te kil ederler. Hasanda çevresindeki kaynaklar genellikle vadi kaynaklar d r. Tuz Gölü ve Konya Ovas bölümünde yer alan kaynaklar ise daha çok artezyen kuyular eklindedir. Obruk Platosunun kuzeyindeki Eskil ve Yenikent yöresinde ise büngüldek tipi kaynaklar birle erek geni batakl klar olu tururlar. XII

13 Genel Bilgiler dari ve Sosyo - Ekonomik Durum dari yap : Aksaray da 7 ilçe, 22 belediye ve 175 köy bulunmaktad r. Nüfus: Aksaray ilinin nüfusu, 2013 Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi sonuçlar na göre ki idir. Alan: Orta Anadolu Bölgesinde yer alan Aksaray, km² lik (göller dahil) yüzölçümü ile Türkiye yüzölçümünün %1,0 ine denk gelmektedir. lçeler: Nüfus bak m ndan ilçelerin büyükten küçü e s ralan Merkez, Ortaköy, Eskil, Güla aç, Güzelyurt, A açören ve Sar yah i dir. Yüzölçümü bak m ndan en büyük ilçesi Merkez (4 589 km²), en küçük ilçesi Sar yah i (280 km²) dir. lin Öne Ç kan Özellikleri Ekonomik: Aksaray ili ehirle me oran, ki i ba na gayrisafi yurtiçi has la ve sanayi i kolunda çal anlar n toplam istihdama oran bak m ndan Türkiye ortalamas n n alt ndad r. Y ll k nüfus art h z ve tar m kolunda çal anlar n toplam istihdama oran ise Türkiye ortalamas n n üstündedir. Aksaray' n ekonomisi tar ma ve hayvanc l a dayal d r. Ba ta bu day olmak üzere eker pancar, arpa, patates, so an, üzüm ve elma, m s r, fasulye ve burçak yeti tirilir. Platolardaki geni otlaklarda çok say da koyun beslenir. Koça Devlet Üretme Çiftli i il merkezine 25 km uzakl ktad r. Tar msal üretim yan nda, baz yörelerde hal ve kilim dokumac l yap l r. Ta p nar köyünün hal lar çok me hurdur. Aksaray da un, süt, yem gibi g da sanayi tesisleri yan nda, madenlere dayal sanayi ve metal e ya, makina imalat da geli mi tir. lin tek a r sanayi kurulu u Otomarsan n dizel motor fabrikas d r. Seramik sanayinde kullan lan kaolin belli ba l madenidir. Tar msal üretim yan nda, baz yörelerde hal ve kilim dokumac l yap l r. Aksaray'da un, süt, yem gibi g da sanayi tesisleri yan nda, madenlere dayal sanayi ve metal e ya, makine imalat da geli mi tir. Aksaray ilinin i sizlik oran 2013 y l için %5,8, i gücüne kat lma oran %50,1 ve istihdam oran %47,2 d r. Aksaray ilinin 2013 y l nda toplam tar msal alan hektard r. Bu alan n hektar toplam i lenen tar m alan, geri kalan hektar ise uzun ömürlü bitkiler alan d r. Sosyal: l ve ilçe merkez nüfusunun toplam nüfusa oran %63,0 tür. Nüfusun ki isi ehirlerde ya arken, ki isi bucak ve köylerde ya amaktad r. l merkezi nüfusu dir. Aksaray ilinde genç nüfusun a rl dikkat çekicidir y l nda il nüfusunun %44,0 ü, 25 ya n alt ndad r ya aras nüfus toplam nüfusun %48,0 ini, 65 ya ve üstü nüfus toplam nüfusun %8,0 ini olu turmaktad r. XIII

14 Genel Bilgiler Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi verilerine göre ilin kilometrekareye 51 ki i olan nüfus yo unlu u, 100 olan ülke nüfus yo unlu unun alt ndad r. Aksaray ili 2013 y l y ll k nüfus art h z 7,6 d r. Ayn y lda 6 ya üzeri nüfus için okuryazarl k oran %94,6 d r y llar için Aksaray ilinin -5,8 net göç h z ile göç verdi i anla lmaktad r. Kültürel: Aksaray, M.Ö. 8. bin y la kadar uzanan tarihi, günümüze kadar hüküm süren çe itli medeniyetlere ait kültürel varl klar, tabii güzellikleri ve ticari bir merkez olmas dolay s yla hiçbir dönemde önemini yitirmemi tir. Kapadokya'n n kap s konumundaki Aksaray, kültürel varl klar yan nda do al zenginlikleri ile de ziyaretçilerine de i ik ve ilginç tatil olanaklar sunmaktad r. Orta Anadolu Bölgesi nde, tarihi pek Yolu'nun önemli merkezlerinden birisi olan Aksaray, günümüzde de do u-bat ve kuzey-güney yönleri aras nda uzanan ana ba lant yollar n n kav a nda yer almaktad r. Güzelyurt'u, Ihlara Vadisi, Sultan Han, E ri Minare si, k sporlar turizm merkezi ilan edilen Hasan Da ve Ziga Kapl calar ile Anadolu'nun ortas nda çekici bir merkez konumuna gelmi tir. Aksaray, eski kervan yollar üzerinde kurulmu tur. Ba lar, bahçeleri, meyvecili i ve hal lar ile me hurdur. Ba l ca tarihi yerleri: Aksaray Kalesi, Keçi Kalesi, Orta Kuyu Kalesi ve Harabesi, Tav anl Kale, Zincirli Kale, Eyüphisar Kalesi (Kale Balta), Aksaray (Beyaz mermerden yap ld için bu isim verilmi tir. l, ismini bu saraydan al r. Saray, kinci K l ç Arslan taraf ndan yapt r lm t r.), E ri Minare (K z l Minare), Selime Camii, Ulu Camii, Bedriyye Medresesi, Beramuni Medresesi, Zincirli Medresesi, Cemaleddin-i Aksarayi Türbesi, Somuncu Baba Türbesi (Hamid-i Aksarayi), Hangah ve Darphane, Alay Han, Sultan Han, A z Kara Han, A kl Höyük, Acem Höyük, A açalt Kilisesi. Ba l ca do al güzellikleri unlard r: Ihlara Vadisi, Aksaray a 30 kilometre mesafede olan bu vadi, 10 kilometre uzunluktad r. Vadide bulunan kaynak sular, elma bahçeleri ve kayalara oyulmu manast rlar vard r. Hamambo az Tuzlusu Kapl cas : Aksaray-Nev ehir-ankara kav a n n kuzeyindedir. Toprak alkali, bi karbonatl ve çok karbondioksitli olan bu su, karaci er ve safrakesesi hastal klar yla metabolizma rahats zl klar na faydal d r. Ziga Kapl cas, Aksaray a 40 km uzakl kta Yaprakhisar köyü yak nlar ndad r. Romatizma rahats zl na ve kar n içi hastal klar nda faydal d r. çildi inde mide, barsak, karaci er ve safrakesesi üzerinde çok iyi tesirleri oldu u tespit edilmi tir. XIV

15 Temel Göstergeler 1. TEMEL GÖSTERGELER Bu bölümde bölgedeki geli melere ait temel göstergeler BBS 2. düzey (26 bölge) ve BBS 3.düzey (81 il) ayr m nda verilmi tir. Ki i ba na göstergeler hesaplan rken her bir düzey için ilgili y la ait Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi (ADNKS) sonuçlar kullan lm t r. ADNKS ye göre il, ilçe, belediye, köy ve mahalle nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatanda l k leri Genel Müdürlü ü (NV GM) taraf ndan, ilgili mevzuat ve idari kay tlar uyar nca Ulusal Adres Veri Taban 'nda yerle im yerlerine yönelik olarak yap lan idari ba l l k, tüzel ki ilik ve isim de i iklikleri dikkate al nmaktad r. Bu kapsamda, 6360 ve 6447 say l kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyar nca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlü e girecek olan idari ba l l k ve tüzel ki ilik de i iklikleri ile 5393 say l Yasa'n n 8 inci ve 11 inci maddelerine göre al nan ve söz konusu Kanun gere ince ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanacak olan birle me ve kat lmalar, belediye ve köy tüzel ki ili inin kald r lmas na ve bir beldenin köye dönü türülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim Kurulu Ba kanl 'n n 421 say l Karar na istinaden, NV GM taraf ndan 1 Aral k 2013 tarihi itibar yla Ulusal Adres Veri Taban 'na yans t ld için, 2013 ADNKS sonuçlar belirtilen de i iklikleri içermektedir. Tan m ve Kavramlar Y ll k nüfus art h z : ki say m tarihi aras ndaki dönemde her 1000 nüfus için y ll k artan nüfustur. Y ll k nüfus art h z, do al art ba nt s ile hesaplanmaktad r; P n+t = P n * e rt Burada; P n P n+t e r t : n tarihindeki (dönem ba ndaki) nüfusu, : n+t tarihindeki (t y l sonra) nüfusu, : Logaritmay, : Y ll k nüfus art h z n, : ki tarih aras ndaki süreyi (y l olarak) göstermektedir. ki say m y l nüfuslar n n birbirine oranlanmas yoluyla elde edilen rakamsal de erler, oransal de erler olup, y ll k nüfus art h z n ifade etmemektedir. Y ll k nüfus art h z Microsoft Excel program nda a a daki formül kullan larak da hesaplanabilmektedir: = (LN (Sonraki Say m / Önceki Say m) / (iki say m y l aras ndaki fark))*1 000 Örnek: = (LN(2013 ADNKS nüfusu / 2012 ADNKS nüfusu) / (iki ADNKS dönemi aras ndaki y l fark ))*1 000 = (LN( / )/(1))*1 000 = 13,7 Nüfus yo unlu u: Bir kilometrekareye dü en nüfustur. Nüfus yo unlu u hesaplan rken göller hariç yüzölçümü verileri kullan lm t r. Net göç: Belirli bir ilin ald göç ile verdi i göç aras ndaki farkt r. Belirli bir ilin ald göç verdi inden fazla ise net göç pozitif, verdi i göç ald göçten fazla ise net göç negatiftir. 1

16 Temel Göstergeler Net göç h z : Göç edebilecek her bin kişi için net göç say s d r. m (.i-i.) = [(M.i -M i. )/(P i,t+n -0,5*(M.i -M i. ))]*k : Net göç h z : Ald ğ göç : Verdiği göç M.i - M i. : Net göç P i,t+n : i'nin t+n zamandaki daimi ikametgah nüfusu i : Göçün incelendiği alan k : Sabit say (k=1 000) m (.i-i.) M.i M i. Örneğin; Aksaray ilinin, döneminde ald ğ göç , verdiği göç , toplam nüfus dir dönemine ilişkin net göç h z n hesaplamak için; m (Aksaray) = [( )/( ,5*( ))]*1 000 m (Aksaray) = -5,82 olarak bulunur. Yaş: Kişinin bitirmiş (tamamlam ş) olduğu yaşt r. Daha önceki y llarda, kişilerin bitirmiş olduğu yaş bilgisi bir y l 365 gün olarak dikkate al narak hesaplanm şt r ADNKS yaş hesab nda ise, önceki y llardan farkl olarak art k y llar göz önünde bulundurulmuştur. Art k y l, Miladi takvimde 366 gün olan, yani diğer y llara göre bir gün uzun olan y llara verilen add r. Bu fazladan gün 29 Şubat olarak dört y lda bir uygulan r. Cinsiyet oran : Her 100 kad n için erkek say s d r. Cinsiyet oran = (P E /P K )*100 P E : Erkek nüfus P K : Kad n nüfus Toplam yaş bağ ml l k oran : yaş grubundaki her 100 kişi için 0-14 ve 65 ve daha yukar yaş gruplar ndaki kişi say s d r. (0-14 yaştaki nüfus)+(65 ve daha yukar yaş grubundaki nüfus) Toplam yaş bağ ml l k oran = * 100 (15-64) yaştaki nüfus Brüt okullaşma oran : İlgili öğrenim türündeki tüm öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. A: Toplam öğrenci say s B: Teorik yaş grubundaki toplam nüfus A Brüt okullaşma oran = x 100 B Net okullaşma oran : İlgili öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. A: Teorik yaş grubundaki öğrenci say s B: Teorik yaş grubundaki toplam nüfus A Net okullaşma oran = x 100 B 2

17 Temel Göstergeler Kaba evlenme h z : Belli bir y l içinde her bin nüfus ba na dü en evlenme say s d r. KEH E 1000 N KEH: Kaba evlenme h z E : Evlenme say s N : Y l ortas nüfus Kaba bo anma h z : Belli bir y l içinde her bin nüfus ba na dü en bo anma say s d r. KBH B 1000 N KBH: Kaba bo anma h z B : Bo anma say s N : Y l ortas nüfus Ortalama ilk evlenme ya : Belli bir y l içinde ilk kez evlenen çiftlerin ortalama evlenme ya d r. Ortalama ilk evlenme ya erkek ve kad n için ayr hesaplanmaktad r. Y N i 1 N y i Y: Ortalama ilk evlenme ya y i : ilk kez evlenen i. ki inin ya N: ilk kez evlenen ki i say s Kaba do um h z : Belli bir y l içinde her 1000 nüfus ba na dü en do um say s d r. KDH N D 1000 KDH: Kaba do um h z D : Do um say s N : Y l ortas nüfus Toplam do urganl k h z : Bir kad n n, do urgan oldu u dönem boyunca (15-49 ya lar aras nda) ya ayaca ve belirli ya a özel do urganl k h z n takip edece i varsay m alt nda do urabilece i ortalama canl do an çocuk say s d r TDH i Di N i 5 3

18 Temel Göstergeler TDH: Toplam do urganl k h z D i N i : i. ya grubundaki do um say s : i. ya grubundaki y l ortas kad n nüfus Kaba ölüm h z : Belli bir y l içinde her nüfus ba na dü en ölüm say s d r. Ö KÖH 1000 N KÖH: Kaba ölüm h z Ö N : Ölüm say s : Y l ortas nüfus Bebek ölüm h z : Belli bir y l içinde her canl do um ba na dü en bebek ölüm say s d r. BÖ BÖH 1000 D BÖH: Bebek ölüm h z BÖ : Bebek ölüm say s D : Canl do um say s hracat: Bir ülkede yerle ik ki i ve kurumlar n di er ülkelere mal satmas d r. thalat: Bir ülkede yerle ik ki i ve kurumlar n di er ülkelerden mal sat n almas d r. Gayrisafi katma de er (GSKD): Bir bölgede yerle ik ekonomik birimlerin belli bir dönemde bu bölgedeki ekonomik faaliyetleri sonucunda ürettikleri mal ve hizmetlerin (ç kt ) üretim de erinden, bu üretimde bulunabilmek için kulland klar mal ve hizmetler (ara tüketim) de erinin ç kar lmas sonucu elde edilen de erdir. GSKD (temel fiyatlarla) = Ç kt (temel fiyatlarla) - Ara Tüketim (al c fiyatlar yla) Bölgesel ki i ba gayrisafi katma de er: Cari fiyatlarla bölgesel gayri safi katma de erin y l ortas bölge nüfus tahminine bölünmesi ile elde edilen de erdir. Hesaplanan bu de erin ithalat a rl kl ortalama dolar kuruna bölünmesi ile dolar de eriyle ki i ba bölgesel gayri safi katma de ere ula lmaktad r. Yerel birim: Co rafi olarak tan mlanan bir yerdeki mal ve hizmetlere ili kin faaliyetleri ya da bunlar n bir k sm n yürüten bir birimdir. Yerel birim, giri imin; büro, ma aza, büfe, fabrika, atölye, maden oca, antiye, otel, lokanta, kafe, okul, hastane, depo gibi yerle ik olan bölümüdür. Yerel birim, bu yerde bir veya daha çok ki inin, tam süreli veya k smi süreli olarak çal mas ile giri im için ekonomik faaliyet yürütür. Giri im merkezinin bulundu u yer ile yard mc faaliyet yürüten birimlerin her biri ayr ayr yerel birimdir. Çal an say s : Ücretle çal anlar n y ll k ortalama say s na i sahibi ve ortaklarla, ücretsiz çal an aile fertlerinin ve ç raklar n y ll k ortalama say s n n eklenmesi ile bulunur. stihdam oran : stihdam n, kurumsal olmayan çal ma ça ndaki nüfus içindeki oran d r. gücüne kat lma oran : gücünün kurumsal olmayan çal ma ça ndaki nüfus içindeki oran d r. 4

19 Temel Göstergeler sizlik oran : siz nüfusun toplam i gücü içindeki oran d r. Maa ve ücretler: Bir i veren taraf ndan, yan nda ücret, maa, yevmiye kar l çal an ki iye, çal mas kar l nda yap lan nakdi (para) veya ayni (mal) ödemelerin toplam olarak tan mlan r. Maddi mallara ili kin brüt yat r m: Referans dönemi süresince tüm maddi mallara (arazi, makine ve teçhizat, mevcut bina ve yap larda, in aatlarda ve binalardaki büyük tadilatlar) yap lan yat r md r. Trafik kazas : Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla arac n kar t ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanm olan olayd r. Belediyelerde ki i ba na çekilen günlük su miktar : Belediyeler taraf ndan içme ve kullanma suyu ebekesi ile da t lmak üzere temin edilen günlük ortalama su miktar n n, içme ve kullanma suyu ebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusuna oran d r. çme ve kullanma ebekesi ile da t lmak üzere çekilen y ll k toplam su miktar n n (litre olarak) ebeke ile hizmet verilen nüfusa ve 365 e bölünerek ki i ba su miktar hesaplanmaktad r. Örne in; Toplam çekilen içme suyu miktar (m 3 /y l) çme ve kullanma suyu ebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusu ise, çme suyu miktar =[ (m 3 /y l) *1000 (litre/m 3 ) / 365 (gün/y l)] = (litre/gün) Ki i ba çekilen günlük su miktar = [ (litre/gün) / (ki i)] = 195 litre/ki i-gün olarak hesaplan r. Nüfus ve Konut Ara t rmas : 2011 Nüfus ve Konut Ara t rmas, Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi nden elde edilemeyen; hanehalk özellikleri, i gücü, istihdam ve i sizlik, göç ve göç nedeni, engellilik ile bina ve konut nitelikleri gibi bilgileri sa lamak amac yla yap lm t r. Bu ara t rma; 2 Ekim 2011 tarihini referans gün kabul ederek, 3 Ekim-31 Aral k 2011 tarihleri aras nda, örnekleme yöntemiyle seçilmi say m bölgelerindeki yakla k 2,2 milyon hanenin yan s ra kurumsal yerlerde bulunan ki ilerle yap lm t r. Ara t rmada yakla k 9 milyon ki i ile yüz yüze görü me gerçekle tirilmi tir. Ara t rmada, ülkemizde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatanda lar ile yabanc uyruklu ki iler kapsanm t r. Ancak, alt aydan k sa süreli ülkemizde bulunan (örne in yurt d nda ikamet edip, tatilini Türkiye de geçiren) T.C. vatanda lar kapsam d nda tutulmu tur. Hanehalk : Aralar nda akrabal k ba bulunsun ya da bulunmas n ayn konutta ya ayan bir veya birden fazla ki iden olu an topluluktur. Konut d nda bir adres biriminde (i yeri, otel, pansiyon, misafirhane vb.) birlikte ya ayan ki iler de hanehalk olarak de erlendirilmi tir. Nüfus Konut Ara t rmas nda "Bir konut bir hanehalk te kil eder." yakla m kullan lm t r. Ayn konutta ya ayan herkes (kirac, çal an, arkada vb.) ayn hanehalk n n üyesi kabul edilmi tir. Bina: Bir veya birden fazla konut ya da i yeri birimini kapsayan bir tavan veya çat yla örtülmü temelden tavana kadar uzanan d duvarlar ile kaplanm, ikamet, sanayi, ticaret, e itim ve di er çe itli kullan mlara tahsis edilen müstakil bir yap d r. Binalar, ikamet amaçl ve di er (ikamet amaçl 5

20 Temel Göstergeler olmayan) olarak iki kategoriye ayr lmaktad r. Net kullan m alan bak m ndan en az yar s ikamet amac yla kullan lan binalar (bo konutlar, yazl k/mevsimlik konutlar, kap c daireleri dahil) ikamet amaçl binalar olarak tan mlan r. Bina kat say s : Bodrum, zemin, normal ve çat katlar dahil toplam kat say s d r. Cadde seviyesinin alt nda yer alan katlar da toplam kat say s na dahildir. Bina in a y l : Binan n nihai olarak bitirildi i veya fiilen ikamete aç ld y ld r. Konut: Bir hanehalk n n ya ayabilmesi için in a edilmi, düzenlenmi veya dönü türülmü ; binan n tamam n kapsayan veya binan n ayr bir bölümünde bulunan, oda veya oda grubundan ve uzant lar ndan (koridor, giri gibi) olu an bir ev veya apartman dairesidir. Borulu su sistemi: Su ebekesi veya su deposu gibi özel bir sisteme boru ile ba l olan ve akarsu sa layan (çe me, musluk gibi) sistemdir. Tuvalet: Dört taraf kapal, ayr bir kap s bulunan, insan d k s n n ve kirli sular n plastik, beton, toprak vb. maddelerden yap lm bir boru yoluyla ana kanala, foseptik çukura veya la m borular na ak t ld yerdir. Banyo: Dört taraf kapal olan, ayr bir kap s bulunan, kirli sular n akmas için bir yolu (gideri) bulunan, y kanmaya tahsis edilmi ve tüm vücudun y kanmas na uygun yerdir. Ya am Memnuniyeti Ara t rmas : Mutluluk: Ac, keder ve zd rab n yoklu u ve bunlar n yerine sevinç, ne e ve tatmin duygular n n varl yla karakterize edilen durum; hayattan genel olarak memnun olma halidir. Memnuniyet: htiyaçlar n ve isteklerin kar lanmas ndan do an tatmin duygusudur. Umut düzeyi: Anket kapsam nda görü ülen bireylerin çok umutlu, umutlu, umutlu de il ve hiç umutlu de il kategorileri itibariyle umut düzeylerinin derecelendirmeleridir. 6

21 Temel Göstergeler 7

22 Temel Göstergeler 8

23 Temel Göstergeler ($) TR TR TR TR TR TR TR TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR51 Ankara TR52 Konya, Karaman TR61 Antalya, Isparta, Burdur TR62 Adana, Mersin TR TR TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat TR TR TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya TR TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt TRA TRB TRB TRC TRC TRC

24 Temel Göstergeler ( )/( ) (%) (%) 7,40-7,49 - TR10 7, ,89 5 TR21 7, ,24 2 TR22 7, ,86 6 TR31 7,94 4 7,27 19 TR32 7, ,92 25 TR33 6, ,29 18 TR41 7,62 8 7,49 14 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 7,79 6 7,94 4 TR51 Ankara 7, ,74 9 TR52 Konya, Karaman 7,84 5 7,43 16 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 7,65 7 7,24 20 TR62 Adana, Mersin 7, ,72 10 TR63 7, ,92 25 TR71 8,44 2 7,80 7 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 7, ,45 15 TR81 7,60 9 7,67 11 TR82 7, ,97 24 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 7, ,39 17 TR90 7, ,51 13 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 8,04 3 7,67 11 TRA2 6, ,15 23 TRB1 7, ,75 8 TRB2 7, ,22 21 TRC1 8,51 1 9,08 1 TRC2 7, ,09 3 TRC3 6, ,

25 Temel Göstergeler 1.3 İBBS 2. Düzey (26 bölge) sanayi ve hizmetler sektörü göstergeleri, 2011 Yerel birim sayılarının Türkiye toplamı içindeki payı Çalışan sayılarının Türkiye toplamı içindeki payı Maaş ve ücretlerin Türkiye toplamı içindeki payı Maddi mallara ilişkin brüt yatırımların Türkiye toplamı içindeki payı (%) Sıra (%) Sıra (%) Sıra (%) Sıra 100,0-100,0-100,0-100,0 - TR10 İstanbul 24,2 1 30,0 1 38,1 1 31,5 1 TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 2,4 17 2,6 10 2,5 10 2,4 10 TR22 Balıkesir, Çanakkale 2,5 16 1,8 17 1,3 18 1,6 16 TR31 İzmir 6,1 3 6,4 3 6,7 3 4,6 6 TR32 Aydın, Denizli, Muğla 5,0 4 3,9 8 2,7 8 2,2 11 TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak 3,9 9 3,3 9 2,6 9 2,4 9 TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 4,8 6 5,9 4 6,4 5 6,7 4 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 4,4 8 5,3 5 6,4 4 7,1 3 TR51 Ankara 6,6 2 8,8 2 10,2 2 14,3 2 TR52 Konya, Karaman 2,9 13 2,3 14 1,6 14 1,6 14 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 4,9 5 4,3 6 3,4 6 3,6 7 TR62 Adana, Mersin 4,6 7 3,9 7 3,0 7 3,4 8 TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 3,2 12 2,5 11 1,8 12 4,7 5 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 1,8 19 1,2 20 0,9 21 0,7 22 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 2,7 15 2,5 13 2,0 11 2,1 13 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 1,3 22 1,2 21 1,4 17 1,2 18 TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop 0,9 25 0,7 25 0,5 24 1,2 19 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 3,3 11 2,3 15 1,5 15 1,6 15 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 3,4 10 2,5 12 1,7 13 1,2 17 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 1,0 24 0,8 24 0,6 23 0,7 24 TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 0,8 26 0,4 26 0,2 26 0,7 20 TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 1,7 20 1,4 19 0,9 20 0,7 23 TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 1,3 21 0,8 23 0,4 25 0,4 26 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 2,8 14 2,3 16 1,4 16 2,2 12 TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 2,2 18 1,8 18 1,1 19 0,7 21 TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 1,2 23 0,9 22 0,6 22 0,6 25 Not. 1. "Finans ve Sigorta faaliyetleri" ile "Bilgi ve iletişim faaliyetleri" içinde yer alan Programcılık ve yayıncılık faaliyetleri kapsam dışıdır. 2. Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 11

26 Temel Göstergeler 12

27 Temel Göstergeler 13

28 Temel Göstergeler 14

29 Temel Göstergeler 15

30 Temel Göstergeler 16

31 Temel Göstergeler 17

32 Temel Göstergeler 18

33 Temel Göstergeler 19

34 Temel Göstergeler 20

35 Temel Göstergeler 21

36 Temel Göstergeler 22

37 Temel Göstergeler 23

38 Temel Göstergeler 24

39 Temel Göstergeler 25

40 Temel Göstergeler 26

41 Temel Göstergeler 27

42 Temel Göstergeler 28

43 Temel Göstergeler 29

44 Temel Göstergeler 30

45 Temel Göstergeler 31

46 Temel Göstergeler 32

47 Temel Göstergeler 33

48 Temel Göstergeler 34

49 Temel Göstergeler 35

50 Temel Göstergeler 36

51 Temel Göstergeler 37

52 Temel Göstergeler 1.4 BBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri Nüfus 2013 l ve ilçe merkez nüfusunun toplam nüfus içindeki oran 2013 Nüfus yo unlu u 2013 Y ll k nüfus art h z (%) S ra (%) S ra (ki i/km 2 ) S ra ( ) S ra ,0-91, ,7 - TR100 stanbul , , ,8 13 TR211 Tekirda , , ,7 6 TR212 Edirne , , ,8 72 TR213 K rklareli , , ,9 68 TR221 Bal kesir , , ,7 58 TR222 Çanakkale , , ,3 18 TR310 zmir , , ,8 27 TR321 Ayd n , , ,2 25 TR322 Denizli , , ,5 29 TR323 Mu la , , ,1 16 TR331 Manisa , , ,8 46 TR332 Afyonkarahisar , , ,5 53 TR333 Kütahya , , ,4 71 TR334 U ak , , ,3 36 TR411 Bursa , , ,5 15 TR412 Eski ehir , , ,6 34 TR413 Bilecik , , ,1 9 TR421 Kocaeli , , ,1 7 TR422 Sakarya , , ,6 20 TR423 Düzce , , ,4 24 TR424 Bolu , , ,6 50 TR425 Yalova , , ,5 2 TR510 Ankara , , ,9 22 TR521 Konya , , ,0 31 TR522 Karaman , , ,6 42 TR611 Antalya , , ,9 5 TR612 Isparta , , ,7 57 TR613 Burdur , , ,4 38 TR621 Adana , , ,1 40 TR622 Mersin , , ,5 28 TR631 Hatay , , ,0 32 TR632 Kahramanmara , , ,7 37 TR633 Osmaniye , , ,8 26 TR711 K r kkale , , ,3 64 TR712 Aksaray , , ,6 52 TR713 Ni de , , ,9 45 TR714 Nev ehir , , ,9 59 TR715 K r ehir , , ,3 44 TR721 Kayseri , , ,9 23 TR722 Sivas , , ,5 60 Kaynak: TÜ K, Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi Sonuçlar, 2013 Not. 1. Nüfus yo unlu u için göller hariç alanlar kullan lm t r. 2. Y ll k nüfus art h zlar hesaplan rken 2013 y l idari bölünü yap s dikkate al nm t r. 38

53 Temel Göstergeler 1.4 BBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri (devam) Nüfus 2013 l ve ilçe merkez nüfusunun toplam nüfus içindeki oran 2013 Nüfus yo unlu u 2013 Y ll k nüfus art h z (%) S ra (%) S ra (ki i/km 2 ) S ra ( ) S ra TR723 Yozgat , , ,1 78 TR811 Zonguldak , , ,2 73 TR812 Karabük , , ,4 11 TR813 Bart n , , ,7 55 TR821 Kastamonu , , ,8 10 TR822 Çank r , , ,7 3 TR823 Sinop , , ,3 21 TR831 Samsun , , ,0 51 TR832 Tokat , , ,2 80 TR833 Çorum , , ,0 54 TR834 Amasya , , ,0 66 TR901 Trabzon , , ,5 61 TR902 Ordu , , ,5 76 TR903 Giresun , , ,9 33 TR904 Rize , , ,4 35 TR905 Artvin , , ,4 30 TR906 Gümü hane , , ,8 1 TRA11 Erzurum , , ,8 77 TRA12 Erzincan , , ,6 48 TRA13 Bayburt , , ,3 70 TRA21 A r , , ,2 69 TRA22 Kars , , ,0 75 TRA23 I d r , , ,1 63 TRA24 Ardahan , , ,9 81 TRB11 Malatya , , ,2 62 TRB12 Elaz , , ,8 47 TRB13 Bingöl , , ,4 39 TRB14 Tunceli , , ,9 74 TRB21 Van , , ,1 19 TRB22 Mu , , ,7 67 TRB23 Bitlis , , ,3 65 TRB24 Hakkari , , ,1 79 TRC11 Gaziantep , , ,6 8 TRC12 Ad yaman , , ,2 56 TRC13 Kilis , , ,7 4 TRC21 anl urfa , , ,4 12 TRC22 Diyarbak r , , ,9 41 TRC31 Mardin , , ,6 49 TRC32 Batman , , ,7 14 TRC33 rnak , , ,6 17 TRC34 Siirt , , ,5 43 Kaynak: TÜ K, Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi Sonuçlar, 2013 Not. 1. Nüfus yo unlu u için göller hariç alanlar kullan lm t r. 2. Y ll k nüfus art h zlar hesaplan rken 2013 y l idari bölünü yap s dikkate al nm t r. 39

54 Temel Göstergeler 1.4 BBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri (devam) Toplam ya ba ml l k oran 2013 Cinsiyet oran 2013 Okuma yazma bilen oran (+6 ya ) 2013 Net göç h z S ra S ra (%) S ra ( ) S ra 47,7-100,7-96, TR100 stanbul 40, , ,4 10 4,7 19 TR211 Tekirda 40, , ,1 2 15,7 5 TR212 Edirne 38, , ,5 29-1,9 43 TR213 K rklareli 39, , ,3 15 2,4 28 TR221 Bal kesir 44, , ,1 21-0,8 39 TR222 Çanakkale 41, , ,0 5 13,1 6 TR310 zmir 40, , ,1 3 3,5 22 TR321 Ayd n 44, , ,3 13 2,3 29 TR322 Denizli 44, , ,1 4 3,2 23 TR323 Mu la 42, , ,8 6 5,3 16 TR331 Manisa 44, , ,9 22-0,5 38 TR332 Afyonkarahisar 49, , ,4 31-6,5 59 TR333 Kütahya 42, , ,2 17-5,3 52 TR334 U ak 44, , ,1 18 0,5 32 TR411 Bursa 42, , ,8 25 5,0 17 TR412 Eski ehir 39, , ,6 7 7,0 14 TR413 Bilecik 41, ,7 3 97,4 11 4,9 18 TR421 Kocaeli 43, , ,2 16 9,8 10 TR422 Sakarya 44, , ,4 30 3,9 21 TR423 Düzce 45, , ,0 34 3,0 25 TR424 Bolu 45, , ,8 37 2,6 27 TR425 Yalova 43, , ,6 9 22,3 4 TR510 Ankara 40, , ,6 8 6,5 15 TR521 Konya 50, , ,1 19-1,9 44 TR522 Karaman 50, , ,1 20-2,9 49 TR611 Antalya 42, , ,6 1 11,4 8 TR612 Isparta 44, , ,7 26-2,6 48 TR613 Burdur 47, , ,6 28 4,5 20 TR621 Adana 48, , ,5 39-5,7 53 TR622 Mersin 47, , ,3 12-2,4 46 TR631 Hatay 54, , ,3 14-6,8 60 TR632 Kahramanmara 59, , ,7 58-4,4 51 TR633 Osmaniye 54, , ,7 59-0,5 37 TR711 K r kkale 44, , ,7 38-9,9 69 TR712 Aksaray 52, , ,6 49-5,8 54 TR713 Ni de 53, , ,5 42-2,2 45 TR714 Nev ehir 49, , ,1 33-6,4 57 TR715 K r ehir 45, , ,5 40-0,4 36 TR721 Kayseri 49, , ,8 24 2,2 30 TR722 Sivas 51, , ,7 56-6,2 56 Kaynak: Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi Sonuçlar 40