listesine eklendi, o kadar. *

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "listesine eklendi, o kadar. *"

Transkript

1 12 Eylül ve Öyküleri Üzerine H ü r r i y e t Y a þ a r Kuþbakýþý Bizim kuþaðýmýzýn en iç karartýcý çaðrýþýmlarýný taþýyan bir kýrýlma noktasýnýn adý Çocuklarý siyasal olaylarýn içinde olduðu için, kulaklarý telefonun ya da kapýnýn zilinde, gözleri pencerede ana-babalar Çocuklarý 12 Eylül'ün hapishanelerine düþmüþ anababalar O yýllarda genç çocuklarý olanlara bugün, 12 Eylül denince ilk ne duyumsadýklarý sorulsa, yanýtlar çocuklarýnýn 12 Eylül hapishanelerine düþmüþ olup olmadýðýna göre deðiþebilir. 12 Eylül, her þeyden önce gözaltý ve iþkence demekti. Siyasal nedenlerle her gün yirmi kiþinin öldüðü bir vurkýr ortamýnýn, darbenin hemen ertesi günü nasýl sonlanabildiðinin, savcýlarýn, politikacýlarýn, devlet adamlarýnýn, gazetecilerin bütün toplumun önünde çözülmemiþ bir soru olarak duruyor olmasý hiçbir iþe yaramadý. Daha birçok sorunun yanýtsýz kalabildiði ülkemizde, o soru da yanýtsýz sorular listesine eklendi, o kadar. * Ýþkence Hapis Yasaklar Susturulan dernekler, odalar Güneydoðumuzda baþlatýlan Batý destekli silahlý kalkýþmayla açýlan yara O yaradan yitirilen kan Bugün de Ölmedim Anne Yüreðimi bir kalkan bilip, sokaklara çýktým Kahvelerde oturdum, çocuklarla konuþtum Sýkýldým, dertlendim, sevgilimle buluþtum Bugün de ölmedim anne Kapalýydý kapýlar, perdeler örtük Silah sesleri uzakta boðuk boðuk Bir yüzüm ayrýlýða, bir yüzüm hayata dönük Bugün de ölmedim anne Üstüme bir silah doðruldu sandým Rüzgâr, beline dolandýðýnda bir dalýn Korktum, güldüm, kendime kýzdým Bugün de ölmedim anne Bana öylesi garip duygular Bilmem niye gelir, nereye gider? Döndüm iþte; acý, yüreðimden beynime sýzar Bugün de ölmedim anne. (Ahmet Erhan, Alacakaranlýktaki Ülke, Yeni Türkü Yay.) 118 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

2 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE Yok edilen iþçi haklarý Yok edilen devrimci sendikalar Yok edilen iþ güvencesi Ýç göç Ýþsizlik Gerileyen ücretler Yoksullaþma Ýç göçün pýtrak gibi çoðalttýðý imam okullarý imam okullarý imam okullarý Ýnancýn bilimi geriletiþi Aydýnlanma düþmanlýðý Þeriatçý kalkýþmanýn Sivas'ta otuz yedi aydýnýn, sanatçýnýn canýna mal olan kanlý provasý Özelleþtirme denen ulusal özvarlýk yaðmasý Toplumsallýk düþmanlýðý Emperyalizm sözcüðünü duyar duymaz yüzünü buruþturup gözünü yuman bir solcu türünün yetiþtirilmesi Katlanan dýþ borçlar Borçlarla gelen dýþ dayatmalar Yirmi yýldan uzun süren bir iç ve dýþ kuþatmanýn sonunda, neredeyse bütün kaleleri kuþatýlmýþ koþullarda sürüklenilen bir erken genel seçim Ýmam kültürünün, Batý karþýtý kökeninden arýndýrýlmýþ siyasal iktidarý En sonunda da okyanus ötesinden baþlanan Ýslam devleti alýþtýrmalarý Bu adým adým sürükleniþin bir edebiyatý var mý? Bir direniþ edebiyatý En azýndan, saptayýcý bir edebiyat. Bu sürükleniþin öyküsü/öyküleri var mý? Var demek, yeterlilik ölçütü sorununu da yanýnda getirir mi? Yok demek, var olanlarý görmezlikten gelmek sayýlmaz mý? Ya da bir þeye var diyebilmek için, yokluk deneni ortadan kaldýracak güçte, nicelikte ve nitelikte mi olmasý gerekiyor? Bu sorularýn ýþýðýnda yeniden sorarsak 12 Eylül'ün öyküleri var mýdýr? Hangileridir? En ilginçlerini, en güzellerini, en dokunaklýlarýný kimler yazmýþtýr? Hangi konu 12 Eylül konusu sayýlýr, hangi konu sayýlmaz? En deðiþik, en az yazýlan konular hangileri? Ya da hiç yazýlmayan? Ya da en çok iþlenen * 12 Eylül'ün bir öykücü olarak bende yarattýðý hoþnutsuzluklarýn en büyüðü, kopmuþluk duygusudur. Darbenin en etkin ve en hain baþarýsý oldu koparmak. Bugünü dünden, dünü yarýndan koparmak. Bu görevini yerine getirirken, halkýn halktan yana siyasal önderlerini hapse týkarak onlarý da birbirinden koparmakla kalmadý; ekinde, sanatta, yazýnda da öncüleri, ustalarý yenilerden, çýraklardan kopardý; birikimin bir noktada durmasýna neden olurken yozlaþmanýn, yabancýlaþmanýn da koþullarýný yarattý. 12 Eylül'den önce umutla, beðeniyle izlenen birçok öykü ustasý öyküyü, yani iþini býraktý, baþka alanlara, baþka iþlere geçti. Öyküyü býrakmayanlarýn içinde, 12 Eylülcülerin yol açtýðý toplumsal sürükleniþle ilgilenmeye gönül indirmeyenlerin sayýsý hiç de az deðildi. Sonucu, güncelden, toplumsaldan uzaklaþma oldu. Ýlgilenenlerin içinde ise, 12 Eylül'ün dayattýklarýný, ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

3 HÜRRÝYET YAÞAR sanatta yeniden üretimi çok da önemsemeyen bir yaklaþýmla, hýzla ve coþkuyla -ama neredeyse doðrudan- anlatma görevini yerine getirmeyi yeterli görenlerin sayýsý da az deðildi. O kaymanýn sonucu da öykü dilinde bozulmayý getirdi. Ustalýðýný 12 Eylül'den önce kanýtlamýþ öykücülerimizin, kendi ustalýk birikimlerinden bile yararlanamadýklarýný düþündürecek yapýtlarýn sayýsýndaki artýþýn, faþist darbenin o koparýcý gücünün þiddetinden baþka nedeni olabilir mi? * Ýþte bu kopuþ ortamýnda, genel olarak sanatta, alaný daraltarak söylersek yazýnda, öyküde, yazý sanatýnýn baþta gelen hastalýklarýna sýkça rastlanýr oldu: Anlatým bozukluðu Ýçe kapanmanýn getirdiði tek kiþili, diyalogsuz anlatýmýn, kendini tek biçim saydýrýrcasýna egemenleþmesi Doðrudan anlatým Baþka bir deyiþle, soyutlamasýz/dönüþtürümsüz anlatým Öteki alanlardan örnek vermek gerekirse, sinemada da varlýðýný duyuran, kimi usta yönetmenlerin konu deðiþtirerek zararsýz popülist konulara yöneldiði, kimi yönetmenlerinse film bile çekemediði bu baský döneminde nasýl derdini anlatamayan, sinema dilini iyi kullanamayan filmler yapýldýysa, öykü sanatýnda da öykü dili iyi kullanýlamadýðý için anlatým bozukluðuyla ilkelleþen öykü kitaplarý çoðaldý. Bu sonucun tek nedeninin birikimden kopmuþluk olmadýðýný, duygu ve düþüncelerin sanat diliyle de olsa anlatýlabilmesinin doðasýný yok eden dönemin aðýr faþizan koþullarýnýn belirleyici etkisini de kuþkusuz unutmamak gerek. (O Zaman hýzla geçiyor ve biz henüz hiçbir þey konuþmamýþ olmanýn telaþý içindeyiz. Aceleyle en deðerli anýlarýmýz, en güçlü duyarlýlýklarýmýz üzerinde dolaþtýrýyoruz sözlerimizi. Sözlerimiz bir konup bir kalkan, hiçbir yere uçamayan küçük bir serçe yavrusu gibi masanýn üzerinde kanat çýrpýyor. Küçücük, beyaz bir bebek yeleðinden söz ediyor bana. Kocasýnýn çok yakýn dostlarýndan birinin karýsý hamileymiþ. Adamý da kadýný da hiç görmemiþ aslýnda. Ama kocasý öyle sýcacýk, öyle dostlukla anlatýyormuþ ki onlarý!... Oturup henüz doðmamýþ bebeðe bir yelek örüvermiþ. Tam da o sýrada gözaltýna alýnmýþ kocasý. Yeleði hâlâ saklýyormuþ. Ýçine sinmemiþ, oðluna da giydirememiþ bir türlü. O bebeði çok merak ettiðini söylüyor. Masanýn iki baþýnda iki kadýn oturup, kendisi için örülen bir yeleði hiç giyememiþ, hiç tanýmadýðýmýz ve büyük olasýlýkla þimdi kocaman bir çocuk olan bu bebek için sessiz sessiz aðlýyoruz. Süheyla Acar Kalyoncu, Ayrýlýklardan Biri, Dostluk Hüznü Paylaþmaktýr (Gölge Yay., Ýstanbul, 1989) baský ve koparma sürecinin, bugünlerin postmodern yöneliþlerinin doðal ortamýný hazýrladýðý da söylenebilir.) arasýndaki dönemde, sanatýn dilini iyi kullanamama nedeniyle, söyleyeceðini açýk, anlaþýlýr biçimde söyleyememe diyebileceðimiz anlatým bozukluðunun, daha çok ne söyleyeceðini bilemeyen öykülerin sorunu olduðunu saptayabiliriz. Ne söyleyeceðini bilememenin, gündelik yaþamdaki konuþmalarýn anlaþýlýrlýðýný bile bozduðunu göz önünde tutarsak, bu sonuç olaðan da sayýlabilir. Çok uzaktan bakýþla olaðan sayýlabilecek baþka bir sonuç da faþist baskýnýn getirdiði sanatsal ve yaþamsal boyutlardaki yalnýzlaþma- 120 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

4 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE dýr. 12 Eylül'den sonra yazýlan öykülerdeki karþýlýklý konuþma yoksulluðu, monolog bolluðu, içkonuþma yaygýnlýðýnýn, yaþanan dönemin koþullarýnýn getirdiði yalnýzlaþmanýn doðal sonucu olduðunu herhalde teslim etmek gerekir. Sanattaki bu doðal yöneliþin yaþamdaki kaynaðý içe kapanma, içe kapanmanýn sonucu da tek baþýna konuþan, belki içinden haykýran öyküler, ama neredeyse kimsesiz haykýrýþlarýn öyküleridir. Tek bir öykü kiþisinin içkonuþmasýyla verilen anýmsayýþlarla kuruludur bu bakýþ açýsýndaki öykülerin çoðu. Oysa, içine baþka öykü kiþisini almayan, bu nedenle de tek bir öykü kiþisini dinlemek zorunda kaldýðýmýz bir öykü biçimidir. Bu bakýmdan, sanat yapýtýnýn içindeki yaþamda tek bireyliliði, tek sözlü ve tek gözlülüðü egemenleþtirdiði, bu özelliðiyle çoðulculuða, demokrasiye aykýrý bir niteliði barýndýrdýðý da söylenebilir; hatta belki öykücüyü bencil, baþkalarýný dinlemeyen bir bakýþ açýsýna çekerek anlatýlmýþ, iþlenmiþ bireysel sorunlarý bir de kendi imzasýyla yinelediðinde, yani çoðalttýðýnda, yazarýn bunu görmesine engel olduðu da Öykücülüðümüzde yaþanan aðýr sapmalardan üçüncüsü ise, doðrudan anlatýma yenik düþme olgusudur. Kimi yeni kimi eski ama çoðu usta yazarlarýn örneklemeleriyle özgüven bulan soyutlamasýz, dönüþtürümsüz bu doðrudan dil, güzel yazý örneði olarak kendini saydýrabilecek yapýtlar getirse de, soyutlama/dönüþtürüm gerektiren öykü dilinde kendini saydýramayacak yapýtlarýn sayýsýný kaygý verici düzeyde artýrmýþtýr. Ýç çatýþmasý olmayan, dolayýsýyla canlýlýðý da olmayan, olan biteni, olaylarýn önemine, çarpýcýlýðýna güvenerek anlatmakla/aktarmakla yetinen öykü de öykü dilinin içinde bir bakýþ açýsý sayýlmalýdýr ve bu bakýþ açýsýndan hâlâ da güzel öyküler yaratýlmaktadýr, týpký tek kiþinin içkonuþmasýyla kurulu öykü biçimlerinde de güzel örnekler yaratýldýðý ve bundan sonra da yaratýlacaðý gibi. Ancak, kendini sol sayan, topluma, insanlýða, çaða karþý sorumlu sayan, ille de anlatma, söyleme direnci belki de bu özelliðinden gelen kesimin öykü verimliliði sürecinde, yeniden üretimi en az olan o dönüþtürümsüz, anýcý bakýþ açýsýna, öykü dilinde tekdüzelik, tek pencerelilik sakýncasý yaratacak denli çokça yönelindiði saptamasý, 1980 sonrasý Türk öykücülüðü üzerine yazarken belirtmekten kendimi alýkoyamayacaðým bir saptamadýr. Hatta içe kapanma, anlatýmda kapalýlýk, siyasal, toplumsal konulardan kaçýþ gibi yöneliþlerde, 12 Eylül'ü iþleyen birçok öykünün o anýcý bakýþ açýsýndan yazýlmýþ olmasýna, o tek pencereliliðin baskýnlýðýna bir tepkisellik bulduðumu da atlamamam gerekir. Güncel, siyasal, toplumsal konularý iþlemenin sanatýn niteliðini düþürdüðü nü öne sürenlerin sözlü tartýþmalarda bu savlarýný kanýtlamak için, hep o anýcý bakýþ açýsýný neredeyse tek bakýþ açýsý gibi kullanan öykücülerden örnekler verdiðini, bir gözlemim olarak ayrýca belirtmek isterim. Bu noktada þöyle bir sonuca varmak yanlýþ mý olur? 12 Eylül'den sonra güncel, siyasal, toplumsal olaný yazmak isteyen öykücünün yaþadýðý sorunsal, öteki sanatlarda olduðu gibi, yaþananlarý sanatýn dilinde anlatabilme, yaþananlar üstüne söylenmek istenenleri sanatýn dilinde söyleyebilme, yani sanatsal dönüþtürüm sorunsalýdýr. ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

5 HÜRRÝYET YAÞAR Yüzyýllarý, çaðlarý aþarak bugüne uzanabilen sanatçýlarýn yapýtlarýnda da kendi dönemlerinin toplumsal siyasal dönüþüm sancýlarýný, o dönemlerin güncel olaylarýnýn yansýmalarýný görebiliyoruz. Demek sanatýn niteliðinin, düzeyinin belirleyici etkeni, konu seçiminde güncel olana, toplumsal olana yönelmek ya da güncel/toplumsal konulara sýrt çevirmek olmasa gerek. Öyleyse, okurun da günü iþleyen, yaþadýðýmýz dönemi anlamaya çalýþan denemelere, roman, þiir ve öykülere gereksinim duymasý, bunlarý bulamayýnca ya da bulduklarý istediði düzeyde olmayýnca yaþadýðý düþ kýrýklýðýyla, sanat gereksinmesini baþka sanat dallarýndaki yapýtlarla doyurmaya çalýþmasý onun en doðal tepkisi sayýlmalý. Memet Fuat'ýn bir öykü dergisini dirençle istediði dönem, öyküden umudun neredeyse kesildiði bir dönemdi. Doðrudan (dönüþtürümsüz) anlatým, içe kapanma, anlatým bozukluðu sorunlarýnýn yanýnda, -büyük bir olasýlýkla yer yokluðunun da etkisiyle- dergilerde yayýmlanan öykü sayýsýnda kaygý verici bir azalma vardý. Bu görüntünün yanýna okurun, dönemini iþleyen, nitelikli, zamana dayanýklý öykü gereksinmesini de eklerseniz, durumun iyice üzücü olduðu ortaya çýkar. * Bu çalýþmanýn amacý, 12 Eylül öykülerini tek tek deðerlendirmek deðil. 12 Eylül öykülerine tek tek ulaþýp onlarýn her birinin varlýðýný saptama savý da göze alýnmasý çok güç bir emeði, tam gün çalýþma ile aylarý, belki yýldan da uzun bir süreyi gerektirirdi. Bu çalýþmanýn bir sayým kütüðü olma savý da yok; bu, zaten neredeyse olanaksýz. Bu çaba, yalnýzca bir anýmsama ve anýmsatma giriþimi. Tutuklamayla, iþkenceyle baþlayýp satýp savmacý, iþbirlikçi özelleþtirmeciliðe, dinsel olanda hiçbir sevimlilik býrakmayan din devleti özlemlerine, emperyalizmi ve sömürüyü unutturmaya deðin uzanan, üstümüze giydirenleri yargýlayamadýðýmýz için hâlâ üstümüzden çýkaramadýðýmýz, adýna 12 Eylül dönemi denen deli gömleðini ayrýmsatma, onun yaþattýðý acýlarý, sýkýntýlarý, direniþleri, umutlarý Türk öykücülüðünde arama çabasý. Bu yazýya çalýþýrken yaþadýðým en baskýn duygu, nerede kalmýþtýk duygusu oldu. Belki de belleðimin toplumla ortak bölümünde yaþamakta olduðum yarýlmayý, nerede kalmýþtýk duygusunu yaþayarak, o yaþantýyý olabildiðince çoðullaþtýrarak, ortaklaþtýrarak, bir ölçüde de olsa, saðaltabileceðimi sanýyordum. Okuduðunuz çalýþma bu bakýmdan biraz da nerede kalmýþtýk çalýþmasý sayýlmalý. Darbenin Öyküleri, Öykülerin Darbesi Avrasya'ya, Ortadoðu'ya bugünden, ama birazcýk tarih bilerek bakýnca, anlaþýlýyor ki kökleri yüzyýldan öncesine uzanan iþtahlarýn hedefi olan ve ülkemizin de tam ortasýnda yer aldýðý çok geniþ bir coðrafyaya yönelik yutucu bir izlencenin Türkiye parçasýymýþ 12 Eylül. O günden bugüne yerle bir edilen siyasal düzenlerin, yurdumuzda yok edilen kurum ve kiþilerin niteliklerine, kimliklerine bakýlýnca bu gerçek daha iyi ortaya çýkýyor. 122 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

6 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE 13 Eylül Kimlerin tezgâhý olduðu artýk apaçýk bilinen faþist darbenin ertesi günü, ülkemizde ilk giriþilen iþ, ürkütücü geniþlikte bir gözaltý ve susturma kasýrgasýydý. Her gün yirmi kiþinin öldürüldüðü o vurkýr ortamý, -nasýlsa, birdenbire- daha darbenin olduðu gün sona ermiþtir. Ýstanbul Belediyesi'nin grevdeki otobüs þoförleri, tepelerine G3 piyade tüfekli birer asker dikilerek direksiyon baþýna oturtulmuþlardýr. Ýþlerine gitmek için sabah otobüslerine adýmýný atan emekçiler, þoförden önce, onun tepesindeki G3'lü askeri görmektedirler. Tüm grevler, iþçilere yüzde yetmiþ zam verilmesi emriyle yasaklanmýþtýr. Otobüsler, taksiler, dolmuþlar yollarda iki üç kez durdurulup aranmakta, iskelelerden didik didik aranmadan geçilememekte, bu arada evlerden, çantalardan kitaplar toplanmaktadýr. Kitaplarla birlikte, okuyanlar, okutanlar, yazanlar, yayýmlayanlar da Gözaltý gözaltý gözaltý Tutuklama tutuklama tutuklama Samim Kocagöz'ün Kasým 1980 tarihli Bir Öykünün Öyküsü nün zamaný, henüz kahvelerin, mahallelerin silahla taranabildiði, olaydan sonra ise tarayanlarýn deðil, taranan kahvelerde, mahallelerde oturanlarýn toplanýp polis otobüslerine doldurularak götürülebildiði günlerdir. Böyle bir günde genç bir kýz, sokakta bir merdivenin basamaðýna oturmuþ, dünyadan neredeyse kopmuþ, kimseyi görmez duymaz bir duruma gelmiþ, götürülen gençlerden birinin dönüþ yolunu gözlemektedir (Gecenin Soluðu). Barýþ Býçakçý'nýn 12 Mart'a da, 12 Eylül'e de yakýþtýrýlabilecek öyküsü Þarký Bitmeden e salt bir gözaltýna alýnma öyküsü demek yalýnkat bir yaklaþým biçimi olur. Çocuklukta yaþanmýþ bir evden alýnýp götürülme tanýklýðý, olayý uykusundan uyanarak yaþayan bir çocuðun belleðinde sonraya kalan izlerden anlatýlýr (Aramýzdaki En Kýsa Mesafe). Berrin Kýrýmlýoðlu 78 kuþaðýnýn þimdi ortalarda görünmeyen öykücülerinden. Onun, darbenin kalýn izlerini öyküden de duyumsanan kýrýlmýþlýðýn/kýrýmýn içinden yansýtan Sevda Özlemi adlý öyküsünde, kadýnýn sevgilisiyle birlikte sýk sýk gittikleri çay bahçesine bir gün sevgilisi gelmemiþtir. Telefonla nedenini sorduðu erkek arkadaþlarý, yakalanmýþ olabileceðini söylerler (Elsa'nýn Sevdiði Biri). Ýnci Aral'ýn Aðrýlý Kapýsýnda Gecenin adlý öyküsünün Kevser'i, istenmediði yere atanýnca, kocasýndan ve oðlundan ayrýlmamak için henüz kýrk bir yaþýndayken görevinden ayrýlmýþ bir öðretmendir. On dokuz yaþýndaki oðlunun siyasal düþüncelerini, yöneliþlerini anlamak için onun okuduðu kitaplarý okumuþ, arkadaþlarýný tanýmýþtýr. Ona gençlik aþýsý gibi gelen bu tazelenmeler geliþmeye, deðiþmeye kapalý olan eþiyle arasýný açar Kevser'in. Adam, oðlundaki deðiþikliklere karþý tedirgin, ilgisiz, isteksizdir. Oðul Serdar, aylar süren yok oluþun ardýndan, bir eylül baþýnda eve döner. Almaya geldiklerinde evde yoktur; onun yerine Kevser'i götürüp yirmi sekiz gün alýkoyarlar. Oðulun eve döndüðünü öðrendiklerinde, Kevser'i býrakýp Serdar'ý alýrlar. Serdar'ýn babasý Sami, baþlarýna gelenlerden Kevser'i sorumlu tutmaktadýr. Kevser'in ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

7 HÜRRÝYET YAÞAR 12 Eylül sonrasýydý. Toroslara yaþlý anamý görmeye gittim. Elini öptüm. Hal hatýr ettik, konuþtuk. Ayrýlýk aný geldi. Anama, Ýstanbul da düþünceleri nedeniyle aðýr iþkence gören, hapis yatan kardeþime bir diyeceði olup olmadýðýný sordum. Çok duygulandý. Yaþlý görünüþünde belirgin bir güçlenme oldu. Hapisteki kardeþim onun en küçük oðluydu. Onu hepimizden çok sever, son emliðim derdi ona. Anam elimden tutarak beni bir kenara çekti ve aþaðýdaki öyküyü anlattý. Siz bilmezsiniz oðul, dedi. Sizin büyükdedeniz kuþçuydu. Çok iri doðan kuþlarý besler büyütürdü. Kanca gagalý, yeþil cam gözlü, iri pençeli avcý kuþlarýný kolundan indirmezdi hiç. Dedeniz silah taþýmazdý. Atý vardý, iyi biniciydi. Kaçaný kaçanla, uçaný uçanla yakalamak gerek derdi. Kara, marsýk sinir etleri güneþte kurtlandýrmadan kurutur, taþ gibi eder, sonra onlarla besler büyütürdü kuþlarýný ki, boyunlarý pençeleri güçlensin diye. Bir gün obamýza bir atlý bey geldi oðul. Þakaklarý çýkkýn sivri, yeþil gözlü, çizmeli bir adamdý bu. Dedeniz, konuðunu çadýrýmýza buyur etti. Adam atýndan indi. Ýçeri girmeden önce, çadýr direðimizin üstüne sýra sýra tünemiþ doðan kuþlarýna hayran hayran baktý. Kuþlar çadýr direðine ayaklarýndan iplerle baðlýydý. Adam elini uzatarak, anaç kuþlardan birini sevmek istedi. Anaç kuþ, kendine yabancý bulduðu bu ele saldýrdý. Güçlü pençeleriyle adamcaðýzýn elini yýrttý, parçalayýverdi. Öyle ki kan revan içinde kaldý eli adamýn. Adam, kuþlara þöyle bir baktý baktý da, sonra belinden iri keskin býçaðýný çýkardý. Biz hepimiz telaþlandýk, Eyvah! Dedemizin kuþlarýný kesecek! diye. Oysa adam tam tersini yaptý oðul. Doðan kuþlarýnýn boyunlarýný deðil de, ayak baðlarýný kesti boþandýrdý, tümünü salýverdi. Kuþlar gökyüzüne doðru aðýp gittiler. Bir daha da geri dönmediler. Büyük dedeniz, Yahu ne yaptýn sen? Benim bin bir emekle besleyip büyüttüðüm kuþlarýmý nasýl boþandýrýr salarsýn? diye çýkýþtý konuðuna. Adam bilge, sakin birine benziyordu. Sinirlenmedi hiç. Býçaðýný kýnýna koydu. Mendiliyle, kanayan elinin yarasýný silip sardýktan sonra, dedenize döndü. Bey bey dedi, Bir kuþ düþün ki, elleri ayaklarý baðda esirken bile, kendini esir alan insanoðluna asla yalvarmýyor, yaltaklanýp pusmuyor. Aksine saldýrýyor. Görmüyor musun ki, bu kuþlar maðrur, yiðit, cesur kuþlar. Böylesi kuþlarý kollarý baðda esir tutmak senin þanýna þan katmaz. Hele hele insanlýða hiç yakýþmaz. Günahtýr, dedikten sonra atýna atladý. Bir acý kahvemizi bile içmeden dörtnal oldu, sürdü gitti. Dedeniz fena bozuldu. Ne diyeceðini bilemedi. Bakakaldý giden konuðunun ardýndan. Bir daha da doðan kuþu beslemez oldu. Osman Þahin'in Kollarý Baðlý Doðan adlý öykü kitabýnýn Sunuþ undan (Cem Yay., 1988) Sami'ye olan duygusal baðlarý gevþer. Artýk geceleri hep kapýnýn çalýnmasýný beklemekte, her týkýrtýyý kapý sesi sanmaktadýr (Uykusuzlar). Feyza Hepçilingirler'in Altýn Gibidir Oðlum adlý öyküsünde, okuduðu kitaplarla solcu olmaya baþladýðý sezdirilen oðluna iliþkin haberi, evine gelen üniformalýlardan öðrenen baba, bildiðini karýsýna ancak yuvarlayarak iletebilir: Ahmet bu gece dönmeyecekmiþ. (Eski Bir Balerin) Demirtaþ Ceyhun'un Göçmen Kuþlar ýnda solcu, eylemci bir gençle annesinin, 12 Eylül'ün ilk günlerindeki tedirgin, yýpratýcý polisi bekleme günleri geriye dönüþlerle anlatýlýr. Sonunda gelir polisler genci almaya. Anaoðul bu gidiþi göçmen kuþlarýn gidiþine benzeterek teselli bulmaya, acýya öyle direnmeye çalýþýrlar (Babam ve Oðlum). Apohan da bir sendikacý (Apohan), darbeden hemen sonra baþlayan sendikacý toplama fýrtýnasýnda, kendisi yokken eve gelen bir telefonda geçen sýkýyönetim, polis, tutuklanma gibi sözcükleri, kendisinin de arandýðýna yorup teslim olur. Oysa aranmamaktadýr. Yeniden dýþarý çýkma çabalarý, onun iþkence sýrasýnýn öne alýnmasýndan baþka bir iþe yaramaz (Eylül Öyküleri). Yok Gençliklilerden Biri nde tutuklanan, belki satýn alýrlar diye yolda askerlere simit satmaya koþan bir simitçidir. Tutukladýklarý yirmi üç genci götürürlerken bir genç, kamyonun duraklamasýndan yararlanarak kaçmýþtýr. Merkeze bildirilen yirmi iki tutuklu sayýsýný yeniden yirmi üçe çýkarmak için de simit satmak amacýyla kendilerine koþan simitçiyi tutuklarlar. Simitçi, tutukevinde bir- 124 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

8 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE likte kaldýðý o gençlerden duyduðu sayýyý doldurmak suçunun ne demek olduðunu öðrenmeye çalýþtýkça gardiyanlardan dayak yemektedir (Eylül Öyküleri). Nedim Gürsel'in, her gün dört kiþinin oturduðu akþam sofrasýnda beklenen Beþinci si, evin büyük oðludur. Günlerden, 12 Eylül'ü haber veren ilk gazetelerin çýktýðý gündür. Sofraya beklenen oðul gelmez. Kimin oturduðu bilinmeyen yakýndaki büyük bahçeli eve askeri bir jiple gözleri baðlý olarak getirilen bir baþka oðulun çýðlýklarý duyulur. Sesleri bastýrsýn diye, birisi o evin bahçesinde motorlu çim biçme makinesiyle gece vakti çimleri biçmeye baþlamýþtýr (Cicipapa). Nemika Tuðcu'nun Ben Onlardan Deðilim adlý öyküsünde, hiçbir siyasal etkinliði olmadýðý halde gözaltýna alýnan genç bir kadýnýn yaþadýðý gerilimin, poliste yediði tokatlarýn yarattýðý sarsýntýyla çevresindeki herkesten kuþkulanan biri haline geliþi ve ruh saðlýðýnýn bozuluþu iþlenir (Eliþi Fotoðraflar). Cemil Kavukçu'nun Soðuma Günleri adlý öyküsü, korkunun egemen olduðu günlerde genç, evli bir erkeðin yaþamýnýn korkudan etkileniþ sürecini, soyutlamalarla verir (Patika). Gece nin konusu da, genç bir karýkocanýn yaþadýðý yakalanma korkusu ve gerilimidir (Patika). Öykü zamanýnýn 12 Eylül'den sonrasý mý öncesi mi olduðunun ayýrt edilemeyeceði bu iki öykünün hemen ardýndan gelen Gemide nin öykü kiþisi ise yakalanmýþtýr (Patika). Ali Balkýz'ýn Çocuklar Nerede adlý öyküsünde, gözleri baðlanarak evinden alýnan öðretmen, konulduðu hücrede gözünü açtýðýnda, kendini öðretmenlik yaptýðý okulunda bulur; okul, ceza ve tutukevi olmuþtur (Güller Kitaplara). Tahliye nin sürprizi, mahkemenin býraktýðý siyasi tutuklunun, cezaevi kapýsýndan dýþarý adýmýný atar atmaz polisçe gözaltýna alýnýþýdýr (Güller Kitaplara). Sorgu, iþkence Sorgu, iþkence iþkence iþkence Ölüm Demirtaþ Ceyhun'un Rüþvet adlý öyküsünde, Güneydoðu'da bir aða, Diyarbakýr Cezaevi'nde süren tutukluluðu mahkemede sona erdikten sonra, hiçbir þey yiyemez olmuþtur, ama nedenini kimseye söyleyememektedir. Ertesi gün ilk iþ olarak kasabaya gidip tüm diþlerini çektirir. Yalnýzca süt içebilmektedir. Oðlunun Ankara'da tutuklandýðýný öðrendikten sonra bile tepkisiz ve odasýndadýr. Ne zaman ki oðlunu Diyarbakýr Sýkýyönetimi'nin de aradýðýný duyar, o zaman soluðu Ankara'da alýr. Oðlunu Ankara'da mahkûm ettirerek, Diyarbakýr'a gelmemesi için elinden geleni yapacaktýr. Bu tutumunu ve telaþýný anlamayan oðluna, hiç kimseye söyleyemediðini açýklamak zorunda kalýr: Diyarbakýr'da ona, dýþkýsýný yedirmiþlerdir (Eylül Öyküleri). Osman Þahin, içinden ayrýca öyküler çýkarýlabilecek Kollarý Baðlý Doðan adlý öyküsünde, gözaltýna alýnýþ ve tutukluluk sürecinin türlü çeþitli iþkencelerini sýralar (Kollarý Baðlý Doðan). ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

9 HÜRRÝYET YAÞAR Basýn toplantýsýnýn ardýndan, yine poliste sorgulanmak üzere Ankara'ya sevk edilecektim. Gayrettepe Emniyet Müdürlüðü'nde, üst düzey yetkili olduðunu sandýðým bir görevli -elbette gözlerim baðlýyken- düzgün bir Türkçe ile bana þunlarý söylemiþti: Bakýn, burada tüm suçlamalarý reddettiðiniz gazeteye de geçti. Ankara'daki iþkenceye dayanamayýp suçlamalarý kabullenirseniz sizi vururuz. Ankara polisi karþýsýnda itibarýmýzý iki paralýk etmeyin. Feride Çiçekoðlu'nun Ýdrarlarýný Ýçen Tutuklular, 100'lük Ülkeden Mektuplar (Can Yay., 1996) Ama durmadan soruyorlardý. Tanrýlar bilmiyordu sorduklarý þeyleri, peygamberler büsbütün hain çýkmýþtý. Ama yine de soruyorlar, soruyorlar, soruyorlar Ahmet Telli, Su Çürüdü. Adýmdan gayrýsýný bilmiyorum. Nedim Gürsel La Pieta adlý öyküsünde, erkek ve Türk sürgün öykü kiþisini oradaki (Roma) sevgilisiyle seviþtirirken ona, bir eylül günü sabaha karþý, radyoda Tuna nehri akmýyorken, sevdiði kadýnýn sorguda can veriþini anýmsatýr (Cicipapa). Hakan Þenocak Generalimin Tedirginliði nde, tutuklu bir kýzýn gördüðü cinsel iþkenceyi konu edinir (Karanfilsiz). Ahmet Ümit Ölümün Hükmü Yok ta iþkenceye direniþi, fiziksel iþkence sonrasý gelen ölüm tehdidi, öldürme aldatmacasý gibi psikolojik iþkenceler ve aþaðýlanmalar arasýndan yansýtýr (Çýplak Ayaklýydý Gece). Ali Balkýz'ýn Kalýntý sýnýn öykü kiþisinin testislerini sorgucu polisler, erkekliðini yok etme tehditleriyle, bayýltana dek sýkmýþlardýr. Beþ yýl yattýktan sonra özgürlüðüne kavuþan öykü kiþisi, cinsel gücünü yitirip yitirmediðini de bilemeden, kaygýlar içinde dolaþmaktadýr (Dolmuþta Bir Kadýn). Nalan Barbarosoðlu'nun Gözaltý sý, iþkenceli sorgunun içinden kurgulanmýþ bir öyküdür (Ayçiçekleri). Sessiz Aðýt ta ise öykü kiþisinin duygularý, iþkencenin acýlarý henüz taze iken, kelepçeli yatak ve hücre yaþamýndan verilir (Ayçiçekleri). Feride Çiçekoðlu'nun Sizin Hiç Babanýz Öldü mü'deki öykülerinden Muhayyel Bir Mektup ta, yargýç bir babanýn içerideki kýzýna yazdýðý mektubun konusu iþkence, muhbirlikler ve bunlarla uyuþamayýþý yüzünden bir polisin mesleðini býrakýp iþportacýlýða geçiþidir. Balerin Sevgili de de iþkenceyi iþleyen Çiçekoðlu, Tarak ta, iþkenceyle birlikte, iþkenceye direniþi de anlatýr. Sizin Hiç Babanýz Öldü mü de, iþkence maðduru devrimci genç kýzlardan birinin, Atatürk'e inanmýþ babasýný, baba-kýz arasýndaki çeliþkileri, ölümünden sonra onu anýmsayýþlarýný, sevgiyi, özlemi okuruz. Öylece de, içeriden çýkanlarýn belleklerinde, ruhlarýnda kalan iþkence izleri, iþkencede direniþin, direnemeyiþin belleðe, düþünceye vurup geçiþleri iþlenir. Bülbülcü, dayatýlan suçlarý en dirençli tutuklulara bile kabul ettirmesi nedeniyle arkadaþlarýnýn Bülbülcü dediði bir polistir. Ýþkencede bir tutuklunun ölümüne neden olmasý yüzünden yaþadýðý kaçaklýk döneminde, bu kez kendisine dayatýlan bir soygun olayýný üstlenmesi 126 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

10 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE amacýyla iþkence gördüðünü öne sürmektedir. Öteki tutuklulara onun yaptýklarýnýn aynýsýnýn kendisine yapýldýðýný söylemekte, soygunu bu nedenle kabul ettiðini öne sürmektedir. Fakat hâlâ iþkencenin, insanlara, iþlemedikleri suçlarý da kabul ettirebilen yanýltýcý, insanlýk dýþý bir yöntem olduðunu anlama bilincinden çok uzaktýr. Talip Apaydýn'ýn öyküsünde Nevzat'ýn Anasý ile Babasý, öykünün anlatýcýsý ve onun eþiyle tanýþýp dertlerini onlarla paylaþtýklarý günlerde, oðullarýnýn gözaltýnda kendini öldürdüðü haberinin acýsýyla baþa çýkmaya çalýþmaktadýrlar (Karabasan). Yüzüme þaþarak baktý. Nasýl anladýnýz. Benim oðlum da... Gerisini getiremedi, baþýný yere eðdi. Ne oldu? Hapisteydi. Dört ay önce intihar etti dediler. Hýçkýrdý. Elimi omuzuna koydum. Anladým, dedim. Baþýn saðolsun. Bir süre konuþamadýk. Talip Apaydýn, Nevzat ýn Anasý ile Babasý, Karabasan (Cem Yay., 1989) Ýçerisi Ýzzet Kýlýçlý'nýn Kapatýlmýþýn Düþsel Serüveni baþlýklý öyküler dizisinin Mezar ve Güvercin adlý öyküsünde, mezar sayýlacak denli küçük bir hücreye kapatýlmýþ lýðýn duygularý anlatýlýr (Tozlarýn Dansý). Osman Þahin'in Kollarý Baðlý Doðan'ýndaki Kelepçeden Sonra nýn hükümlülük yaþantýsýný, duygularýný anlatan öykü kiþisinin kendisi de bir öykücüdür. Yatak Komþularým da, dört kiþilik bir yatakta dokuz kiþi yatýlan koðuþ koþullarý, Parçala Niyazi de, o koþullarýn paylaþýldýðý jiletçi, esrarcý bir hapishane tipi anlatýlýr. Voltalar ve Cezaevi Üstünde Gökyüzü nün konularý, adlarýndan da anlaþýlacaðý gibi, volta atmanýn, havalandýrmada gökyüzüne bakmanýn yaþattýðý duygulardýr. Güneþi Kazanmak, günde on dakikalýk havalandýrmalarý iki saate çýkarmak uðruna ölümün göze alýndýðý bir açlýk grevinin öyküsüdür. Ahmet Yýldýz'ýn Dört Kiþi si, cezaevinde bir açlýk grevinin baþlatýcýsý sayýlarak, sidik ve dýþkýlarýyla birlikte yaþamak zorunda býrakýldýklarý bir hücreye týkýlmýþlardýr. Özür dilemeyi ya da koþullara direnmeyi tartýþýp oyladýklarý günlerde, arkadaþlarýnýn baþka bir açlýk greviyle kurtulurlar (Genç Kyros'un Yazgýsý). Samim Kocagöz'ün Niyazi Bey'i ile Þaziye Haným'ýnýn Kuþlar ýný, oðullarýnýn polisçe gözaltýna alýnan arkadaþý, götürülürken kendilerine emanet býrakmýþtýr. Niyazi Bey kafesteki kuþlarý bir türlü mutlu edemediðini, hep uçmak istediklerini düþününce, bir gün onlarý parka götürüp salýverir (Gecenin Soluðu). Feride Çiçekoðlu'nun Ýdrarlarýný Ýçen Tutuklular adlý öyküsü, anlatýcýnýn avukatýnýn da aralarýnda bulunduðu bir gazete haberinin yol açtýðý anýmsayýþlarla yazýlan bir mektup-öyküdür. Anýmsananlar ise, 12 Eylül iþkenceleri, cezaevleri, baskýlar, yargýlamalardýr (100'lük Ülkeden Mektuplar). ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

11 HÜRRÝYET YAÞAR Ýhsan Sokaðý nýn çizgileri, horgörülü bir eþin duyarsýzlýklarýyla birlikte cezaevi günlerinden anýmsayýþlar ve eski bir sokaðýn merak ettirdikleridir (Sizin Hiç Babanýz Öldü mü). Semra Özdamar'ýn 12 Eylül ile iliþkisiz olarak, cezaevi öyküsü diye de nitelenebilecek Ey Özgürlük adlý öyküsünde, edebiyat öðretmeni Hasan'ýn okuldaki görevinin dýþýnda, cezaevine derse gitme görevi de vardýr. Yirmi yýl önceki arkadaþýna da siyasi hükümlü olarak rastladýðý ilk dersten sonraki duygularý, dýþarýdaki ortamda kendisinin, içeridekilerden çok da özgür olmadýðýdýr (Hayat Bizi Yaþar). Dýþarýsý Mehmet Baþaran'ýn Adý Bilinmeyen Çiçekler i, insanlarýn her gün birkaç kez araçlardan indirilip yollara dizilerek arandýðý günlerin sýkýntýsýný hafifleten çiçeklerdir (Dilsiz Oyunu). Demirtaþ Ceyhun'un Sýkýdüzen i, Ýstanbul'da, belediye otobüsünde geçer. Emekli Albay Remzi Bey, birçok emekli subayýn ikbal ve makam beklediði sýkýyönetim günlerinde böyle bir þeyi aklýndan bile geçirmemiþtir, ama buyruk vererek topluluk yönetme alýþkanlýðýný her gün bindiði belediye otobüslerinde kendince düzensizliðe düzen vererek doyurmadan yapamamaktadýr. Ancak alabildiðine sivilleþmiþ ve zararsýz bir doyum biçimidir bu. Oysa kapýdan içeri ilerleyip yerdeki yolculara binecek yer açmýyorlar diye kendisine yakýnýlan görevli astsubay yolcularý indirir, sýraya dizer, emekli albayýn albaylýðýný hiç umursamaz, kimliklerin gösterilmek üzere hazýrlanmasýný ister. Bu sýrada bir genç, sýyrýlarak kaçmaya kalkýþýr. Sonuç, astsubayýn ateþ emridir (Eylül Öyküleri). Ülkü Ayvaz'ýn Kapýcý sý, kitaplarla dolu evlerde okuma yazmayla günlerini dolduranlarýn, komþularýndan da, kapýcýlarýndan da tedirgin olacaðý bir dönemin geldiðini yansýtýr. Çünkü kitaplar yasaklanmakta, muhtarlardan, bölgelerinde oturanlarýn kim olduklarýnýn bildirilmesi istenmektedir (Gri Oðullar). Hürriyet Yaþar'ýn Salýncaklar Geri Gelir adlý öyküsünde, baský günlerinin tedirginliðiyle onun yarattýðý býkkýnlýk bir aradadýr (Anlatmaya Biri Gerek). Eray Karýnca'nýn On Beþ Yýl Geçti adlý öyküsünün olayý, içeri girmeden dýþarýda salt yaþayabilmenin bile rastlantýsal duruma getirildiði, doksan gün gözaltý süreli o hukuksuz günlerde geçer (Çökelez). Ahmet Yýldýz'ýn Denizin Kocaman Derin Karný adlý öyküsünde, içeriden çýkmýþ iki arkadaþýn sonraki yaþamlarýndan izler verilir. Polis hâlâ onlarý izlemektedir (Üçlü Kavþak). Cemil Kavukçu'nun Önlem i, Temmuz Suçlu dan tanýdýðýmýz Necati'nin yakalanma korkusunun paranoyaya dönüþmüþlüðünü yansýtýr (Temmuz Suçlu). Dýþarýsý karanlýk. Yýldýzlar ölümcül uykularýnda. Her tarafta sýkýntý, korkulu bir bekleyiþ kol geziyor -gündelik yaþamýmýz deðiþti, biliyorsun tabii. Duygularýmýzý, düþüncelerimizi içimize bastýrýyor, birbirimize güzel bir þeyler söyleyemeyip, akýl almaz iþlere veriyoruz kendimizi. Ýhbarcýlarýmýzý izliyor, itirazlarýmýzý saklýyoruz. Ýsyanýmýz kendimize! Özcan Karabulut, Gecedeki Sevgili, Hüzünle Bazý Günler (Can Yay., 2. Baský, 2003) 128 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

12 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE Ali Balkýz'ýn Makas adlý öyküsünde öykü kiþisi, tutukluyken kendisine iþkence edenlerin seslerini, darbeden önce mücadelenin içindeyken kendilerine önder olanlarýn seslerine benzetmiþ, dýþarý çýkýnca ise yanýldýðýný düþünmüþtür. O benzettiði seslerden birini bir sol partinin kuruluþ kurultayýnda arkasýnda duyar duymaz dönüp sesin sahibine sarýlmýþ, adamýn belindeki tabancayý elinin altýnda hissetmiþtir (Karadeniz Dað Kartalý). Amcaoðlu Rezzak ýn kiþilerini öteki öykülerden de tanýrýz. Bir Mahkûmun Yolculuðu ndaki cezaevi deðiþimi gerçekleþmiþ, kadýn eþ (anne) ve çocuk, erkek mahkûmun tanýmadýklarý o yeni kentte görüþüne gitmektedirler. Mahkûmun amcasýnýn oðlu Rezzak'ýn o kentte bir okulda müdürlük yaptýðýný anýmsarlar. Ancak Amcaoðlu Rezzak, kadýnýn telefonlarýna bile çýkmaz (Güller Kitaplara). Alper Akçam'ýn Dernekbaþý sý darbe öncesinde halk katýnda etkin, saygýn, dediði dedik bir devrimcidir. O günlerde yardýmýný görüp saygý gösterenlerin içindeki muhbirlerin suçlayýcý, yalancý tanýklýklarý, zaman deðiþince onun yargýlanýþýnýn dayanaklarý olmuþtur (Yükledi Günahýný Sýrtýna). Feyza Hepçilingirler'in Ýletiþim inde, genç bir yazar olan öykü kiþisinin imza gününe, kendini inþaat iþçisi diye tanýtarak gelen ve baþka bir tek okur gelmediðinden, geliþiyle yazarý sevince boðan okur un aslýnda polis olduðunu, kitabevi sahibinin açýklamasýyla öðrenir genç yazar (Eski Bir Balerin). Yine Ziller Çalýyor adlý öyküde, daha önce içeride yatmýþ, bu yüzden üniversiteyi hâlâ bitirememiþ Tamer, bu kez de muhbirlik zorlamalarýyla karþý karþýyadýr. Çareyi, dul anasýný yalnýz býrakarak ortadan yok olmakta bulur. Bu kez de iþini yitirmektedir (Kýrlangýçsýz Geçti Yaz). Ahmet Ümit, öykünün baþýnda Kuþku, kitabýn sonundaki Ýçindekiler de Pezevenk adýyla verilen ve kýrk sayfayý aþan öyküsünde, önce polis olduðundan kuþkulanýlan bir arkadaþlarýnýn, sonra da öykü kiþisi olan devrimci karýkocanýn evlerinin sokaðýnda sürekli dolaþan bir adamýn yarattýðý kaygýyý, etkilenmeleri yansýtýr. Öykünün sonunda, kuþkulanýlan arkadaþlarýnýn polis olup olmadýðý tam açýklýða kavuþturulmaz, ama evin sokaðýnda dolaþmasýyla, önemli örgütsel belgelerin sobada yakýlmasýna neden olan kiþinin, sokakta iþini yapan bir kadýn satýcýsý olduðu açýklanýr (Çýplak Ayaklýydý Gece). Ýdamlar, infazlar Yargýlý infazlar Yargýsýz infazlar Mustafa Balel'in Turuncu Eleni'deki öyküsünde Matruþka Bebekler, birbirlerine benzeyen yaþlý karýkocaya her ay emekli aylýklarýný ödeyen bankacý kadýn memurun taktýðý addýr. Kýt kanaat geçinen bu öðretmen çiftten Salih Bey, oðullarý teslim olsun diye içeri alýnmýþ, iþkence görmüþ, babasýný kurtarmak için teslim olan oðul idam edilmiþtir. Anne Saliha Haným'ýn ruh saðlýðý yýpratýcý yargý sürecine dayanamamýþ, belleði, mesleðinin ne olduðunu bile unutacak denli hasar görmüþtür. Her ay emekli maaþlarýný aldýklarý gün banka dönüþünde ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

13 HÜRRÝYET YAÞAR oðullarýnýn mezarýna gitmektedirler. Saliha Bir Düðün Fotoðrafý ndan: Haným kocasýna sürpriz olsun diye ondan gizli olarak mezarý, taksitle ödemek koþuluyla Þu saðdan ikinci, býyýklý olan, asýlanlardan. yaptýrmýþtýr. Oysa baba Salih Bey, idam edilen (...) Þu son sýrada yan yana duran parkalýlarýn ikisi de vuruldu. çocuklarýnýn cesedinin kendilerine verilmediðini, o sýrada akýl hastanesinde olan karýsýndan Biri, 12 Eylül'den önce, nikâhýmýzdan birkaç gün sonra; biri 12 Eylül'de Gelinin hemen sol yanýndakini tanýdýn mý? Açlýk grevinde öldü, anýmsarsýn. Þu önde çömelmiþ olan, bir de gizlemiþtir ve ziyaretlerinde, baþka birinin yapýlmamýþ mezarýný oðullarýnýn mezarý diye karýsýna göstermektedir. Bir yanlýþlýðý iyice için- uzun boylusu idamlýk. Ama kurtarýrlar sanýrým. Kolunu benim omzuma atmýþ karayaðýz delikanlý kayýp. Her yerde aradýk. Hayatta olsa bulurduk. En önde uzanmýþ yatan, dört den çýkýlmazlaþtýran mezar yaptýrma sürprizinin babaya açýklanmasý o gün gerçekleþmez, yýl önce vuruldu. çünkü, sýralarý gelmediðinden maaþlarýný alamamýþ, öylece evlerine dönmüþlerdir. (12 Ey- Oya Baydar, Elveda Alyoþa, s. 53, 54 (Can Yay., 3. Baský, Ýstanbul, 1993) lül yönetimi süresince cezasý uygulanan idam mahkûmlarý arasýnda, cesedi ailesine verilmeyen olup olmadýðý, öncelikle tarihsel gerçekliðin konusu olsa gerek.) Turgut Acar'ýn Kimse Bilmez Bu Anýyý adlý öyküsünde, genç kýzýn yeni tanýþtýðý genç erkek, Anadolu'dan Ýstanbul'a o gün gelmiþ bir devrimcidir. Birbirlerinden hoþlanmýþlardýr. Kýz, erkeðin sorduðu semtin yerini tarif ederken öðrendiði evin çevresine, onu görmek için ertesi gün de gider. Oysa polis çevirmiþtir evi. Ýçerideki üç kiþiye karþý ateþ emri veriliþine de tanýk olur genç kýz. Tam pencerenin içinden ve karþýsýndan birbirlerini tanýyýp el kaldýrdýklarý anda (Kimse Bilmez Bu Anýyý). Ayþe Sarýsayýn'ýn Ufukta Tek Kurþun u da bir yargýsýz infazýn, öldürülen devrimcinin sevgilisinin (anlatýcýnýn) anýlarýnda canlanýþýdýr (Yorgun Anýlar Zamaný). Eray Karýnca'nýn Kutu adlý öyküsünde annenin aklýný yitirmiþliðinin nedeni, evden baþýna çuval geçirilerek siyah giysili birtakým adamlar ca götürülen oðlunu artýk hiç göremeyecek olduðunu bilmesidir (Erken Açan Papatyalar). Zafer Doruk, Ay Iþýðýnýn Bilirkiþiliði yle, önceden kararlaþtýrýlmýþ bir yargýsýz infaz için yapýlan ev baskýnýnda yanlýþ evin kapýsýnýn çalýnmasý sonucu, siyasal olaylarla hiç ilgisiz insanlarýn da ocaklarýnýn söndürüldüðüne, suçu iþleyen polislerin ise elbirliðiyle aklanma çabalarýna tanýklýk eder (Çal Dedim Klarnetçi Çocuða). Kaçaklýk, Sürgün, Ýþsizlik, Yurtsuzluk, Sýðýnmacýlýk Demirtaþ Ceyhun'un Halil ya da Hartwig adlý öyküsü, aranan bir solcunun takma adla Avrupa'ya kaçýþ öyküsüdür (Eylül Öyküleri). Körebe, bir kaçaðýn Almanya'da sýðýnmacý olabilmek için bir Almanla anlaþmalý evlilik yapýþýný anlatýr. Evlendiði kadýnýn nikâhtan sonra ortadan yok oluþu öyle anlamsýz gelir ki oracýkta düþüp ölür bizim Türk kaçak (Eylül Öyküleri). 130 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

14 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE Talip Apaydýn Kaçarken de, sorguda polise adý verildiði için, suçsuz olduðu halde aylarca ortadan yok olmak zorunda kalan öykü kiþisinin yaþadýðý güçlükleri konu edinir (Karabasan). Cemil Kavukçu Eylül Yarýn da Gelmeyecek de 12 Eylül'ün yol açtýðý sürgün/kaçýþ ayrýlýklarýný, kopmuþluklar-kopamamýþlýklar gelgitinde anlatýr (Yalnýz Uyuyanlar Ýçin). Ahmet Ümit'in Sýðýnak adlý öyküsünün konusu, hiç dýþarý çýkmadan bir yýlý aþkýn sürmüþ bir saklanma sürecinin ve ilk dýþarý çýkýþýn duygularýdýr (Çýplak Ayaklýydý Gece). Behçet Çelik'in Pýnarbaþý, Kaçak, Sevda adlý öyküsünde, bir yayla evine saklanmaya giden siyasi kaçaðýn duygularý anlatýlýr (Ýki Deli Derviþ). Hürriyet Yaþar'ýn Kaçak adlý öyküsü, hem okuyup hem çalýþan üniversiteli bir marangozun, bilmediði bir kentte iþ ve kalacak yer bulma arayýþlarýndan bir kesit verir (Anlatmaya Biri Gerek). Berrin Kýrýmlýoðlu'nun Bir Damla Kan adlý öyküsünde, genç kadýnýn sevgilisi olan erkek, siyasi bir kaçaktýr. Hiç beklenmediði bir gün birdenbire, yine kaçak olarak geliþi ve birkaç saatten sonra, geldiði gibi kayýplara karýþmasý anlatýlýr (Elsa'nýn Sevdiði Biri). Süheyla Acar Kalyoncu Ayrýlýklardan Biri nde, biri darbeden sonra zorunlu Avrupa sürgünü, öbürü Türkiye'de kalmýþ iki kadýn arkadaþýn, sürgün olanýn gittiði ülkede buluþmalarýnýn duygularýný olanca etkileyiciliðiyle aktarýr. Sürgün olanýn kocasý gözaltýnda kaybedilmiþ, tek çocuklarý sürgünde okul çaðýna gelmiþtir (Dostluk Hüznü Paylaþmaktýr). Oya Baydar Çantan Neden Aðýr Postacý? da, bir siyasi kaçaðýn Almanya'da geçen günlerinde Türkiye'ye dönük ilgisinin, özleminin hiç azalmadan süren canlýlýðýný Bir Duraktýr Frankfurt ta, yine siyasi kaçak olan iki kiþinin Türkiye'ye dönme kararlýlýðýný Zaman Katilleri nde, iþsiz bir siyasi kaçaðýn Almanya'da iþ bekleme günlerini Madrid'de Ölmeyi Özlediðimiz Akþam da, Almanya'daki kaçaklýk-sürgünlük günlerinin akþamlarýndan birinde, Ýstanbul yaþamýndan anýmsanan politik çalýþmalarla dolu günlere özlemi Bir Düðün Fotoðrafý nda yine Almanya'da, yenilginin aðýrlýðýnýn baskýn bir biçimde duyumsandýðý hüzünlü bir raký sofrasýný öyküleþtirir (Elveda Alyoþa). Feride Çiçekoðlu'nun bir öyküsüne adýný veren Gafrut, Ýsviçre'ye kaçmýþ, artýk orada yaþayan elli sekiz yaþýnda bir devrimcidir (Sizin Hiç Babanýz Öldü mü). Özcan Karabulut Yüzünde Hep O Ýnce Gülüþünle adlý öyküsünde, 12 Eylül darbesiyle gelen baskýlarýn, gözaltýlarýn neden olduðu yabancý ülkelere savrulmalarý, böyle bir ayrýlýktan yola çýkarak iþler (Baþtan Sona Yalnýzlýk). Adýna Özlem Dediðim de ise politik göçmenliðin etkileri, Karabulut'un çoðu öyküsünde olduðu gibi, bir kadýn erkek iliþkisinin izlerinden yansýr okura (Baþtan Sona Yalnýzlýk). Ali Balkýz'ýn Kaçýþ adlý öyküsünde, tek çocuklu genç bir çiftin yakalanmamak için, yaþadýklarý kentten Ýstanbul'a kaçýþlarýnýn, sahte kimliklerle yeni bir yaþama baþlayýþlarýnýn gerili- ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

15 HÜRRÝYET YAÞAR mi yansýtýlýr. Okula yeniden baþlayan oðullarý, annesinin babasýnýn yeni adlarýný sýk sýk unutmaktadýr. Babasý, ikametgâh senedi, nüfus sureti istemeyen bir iþyerinde muhasebecilik bulmuþtur. Ancak bu iþyeri, seks filmleri çekip pazarlamaktadýr ve gazeteler polisin seks filmcilerine savaþ açtýðýný yazmaktadýr (Güller Kitaplara). Kavga Edememek te benzin istasyonunda muhasebecilik iþi bulan bir devrimci kaçak, bir gün iþyerinin parasýný yatýrmak için bankaya gittiðinde, camda, arananlarýn fotoðrafýnýn bulunduðu afiþte kendi fotoðrafýný da görür. Kimliðini, kýlýðýný deðiþtirmiþ olsa da tanýnmaktan çekindiði için iþten ayrýlmak isteyince, patronunun tekme tokadýyla, aþaðýlamalarýyla karþýlaþýr. Yakalanmamak için karakolluk olmamak zorunluluðundan kavga edemez, karþýlýk veremez durumdadýr (Güller Kitaplara). Ayrýlýklar ayrýlýklar Samim Kocagöz'ün Telgraf ýnda bir genç kýz, gecenin ortasýnda bir telgraf alýr. Getiren postacý, iyi haber demiþtir. Kýz sabahý zor eder. Coþkulu sevinciyle koþa koþa gider fabrikaya o gün. Beklediði delikanlý, sonunda geliyordur. Herkes, anasý, babasý, fabrikadaki arkadaþlarý, onun sevincini paylaþýrlar. Ancak, her gün paylaþýlan, acýlý, yalancý bir sevinç midir bu? Postacý, iyi haber düþlerinin artýk sýk sýk bir görünüp bir yiten postacýsý mýdýr yoksa? Genç kýz uzun zamandýr, düþle gerçeði ayýramadýðý iyi haberler verir olmuþtur çevresine (Gecenin Soluðu). Ýnci Aral'ýn Karanlýða Kumru Nakýþýdýr adlý öyküsünde, evinden uzakta üniversitede okuyan bir genç kýzýn, evlenmesine üç gün kala sevgilisiyle birlikte gözaltýna alýnýþý, kendisi býrakýldýktan sonra içerideki sevgilisine yazdýðý mektupta, onun da býrakýlmasýný beklemeden, görüþ günlerinin gerektirdiði yasal yakýnlýktan yararlanabilmek için evlenmek isteyiþi anlatýlýr (Uykusuzlar). Mehmet Kaptan, kocanýn hapiste oluþu nedeniyle yaþanan ayrýlýðý, dýþarýdaki kadýnýn gözünden anlatýr (Uykusuzlar). Gülderen Bilgili'nin Uzaktaki Sevgili si, siyasal nedenli olduðu düþünülebilecek bir gönüllü Avrupa sürgünlüðünde, Türkiye'den gelen ilk sevgiliyle (kadýn) buluþmayý ve yeniden ayrýlýþý anlatýr (Bir Gece Yolculuðu). Sezer Ateþ Ayvaz'ýn Narlýkapý Çýkmazý nda, bir annenin görüþ günlerini ve ayrýlýksýz kavuþmalarý bekleyiþindeki özlemin gerilimini okuruz (Yeryüzü Taksim). Semra Özdamar Aðlamak Yasak ta, bitmek bilmez kimlik denetimleri, üst aramalarý, kuyruklar gibi, saatlerce süren eziyetlerle ulaþýlabilen, baðýrýþ çaðýrýþ içinde geçen cam bölmeli görüþ günlerinden sonra, salýverilme ile yaþanan ana-oðul kavuþmasýnýn ilk bir iki saatindeki durulmamýþ sevinci verir (Kadýrga'da Son Horon). Erendiz Atasü'nün Hüzün ü, yazar olan sevgilisi siyasal nedenlerle hapiste olan genç bir kadýnýn, bir akþam evinde tek baþýna þarap içerken ayrýlýðýnýn, yalnýzlýðýnýn getirdiði üzüntüsünün koyulaþmasýdýr (Lanetliler). 132 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

16 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE Berrin Kýrýmlýoðlu'nun Sonbaharý Bekle Hüzün adlý öyküsünde kadýn, kocasýnýn cezaevinde oluþunun doðurduðu yalnýzlýkta tanýþtýðý baþka bir adamýn sevgisine de açmýþtýr yüreðini. Ýþsiz ve parasýzdýr. Bir akþam buluþmasýnda, çantasýnýn içine adamýn ona göstermeden koyduðu parayý ve eline tutuþturduðu balýklarý alýr. Paradan belki kocasýna bile gönderebilecektir (Elsa'nýn Sevdiði Biri). Iþýl Özgentürk'ün Bir Yýlbaþý Gecesi adlý öyküsündeki genç anne, altý yaþýndaki çocuðuna, neden babasýnýn da onlarla birlikte olmadýðýný, tutukluluðu anlatamamanýn sýkýntýsýný yaþar (Hançer). Ülkü Ayvaz'ýn Parmak Anne si, her pazartesi günü içerideki oðlunun görüþüne gelmektedir. Tutukevinin kapýsýndaki gazete satýcýsý ise, ayný tutukevinden tahliye olmuþ, tutuklu yakýnlarýnýn ve tutuklularýn gereksinimlerini bilen biridir. Her geliþinde yönetime dilekçeler veren, baskýlarla boðuþan kadýn, her pazartesi gazetecinin gözünde küçülmektedir. O son pazartesi ise parmak kadar kalmýþ, bir kamyonun tekerleði altýnda hiç kimse fark etmeden ezilivermiþtir. Gazete satýcýsý, gördüklerine herkesi inandýrma çabasýnda direnince, kendini akýl hastanesinde bulur (Gri Oðullar). Güldal Okuducu'nun Sardunya Kadar adlý öyküsünde, adamýn kýzýyla bir baþýna kalmýþlýðýnýn nedeni, içerdeyken tecavüz edilip hamile býrakýlan karýsýnýn, tahliyeden sonra canýna kýymýþ olmasýdýr (Yarýn Gene Uzak). Darbeli yaþamlar Cemil Kavukçu'nun Temmuz Suçlu adlý öyküsünde, darbeyi ve sonrasýný hâlâ yorumlayamamýþ dört beþ arkadaþýn ev buluþmasýndaki sýkýntý (ortada dolaþan çocuðun, ana babasýna surat asacak yaþa gelmiþliði, darbeden sonra geçen yýllarý da gösterir), temmuz sýcaðýnýn sýkýntýsý mýdýr yoksa neye uðradýklarýný bilemeyiþin, -hiç olmazsa kiþisel anlamda- nasýl toparlanacaklarýný bulamayýþýn sýkýntýsý mý? (Temmuz Suçlu) 12 Eylül'ün dayattýðý örgütsüzlük boþluðunda yaþamanýn sonuçlarýndan biri, kimi solcular için alkolizmdir. Cemil Kavukçu'nun Adý Yok unun kiþilerinden Ýlhan'ýn sonu, Almanya'yý da dolaþýp kasabasýna döndükten sonra alkole baðlanmak, karýsýnca terk edilmek ve genç yaþta ölümdür (Gemiler de Aðlarmýþ). Sanrý nýn öykü kiþisinin alkol düþkünlüðünün nedeni, arkadaþýný ele vermiþ olmanýn yarattýðý suçluluk duygusudur (Temmuz Suçlu). 12 Eylül'den sonraya kalan birey nasýl biridir? Özcan Karabulut'un öykülerinde onlara sýk sýk rastlarýz. Gecedeki Sevgili, darbeyle gelen yeni dönemin getireceði engelli, yasaklý, ayrýlýklý, ölümlü yaþama içsel bir tutunma hazýrlýðý gibidir (Hüzünle Bazý Günler). ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

17 HÜRRÝYET YAÞAR Sevgiliye Küçük Notlar, alabildiðine politik ve eylem dolu bir yaþamýn içinden geldiði halde, darbe sonrasýnýn dayattýðý durgun, eylemsiz yaþama alýþmaya çalýþan öykü kiþisinin yenilmiþliðini, þaþkýnlýðýný, acemiliðini yansýtýr (Karþý Öyküler). Meltem'in Ölüm Duyurusu, darbe öncesinde yaþanmýþ bir arkadaþlýða, arkadaþlýklara, darbe sonrasýndan bir bakýþtýr (Hüzünle Bazý Günler). Otel Odalarýnda nýn baþkiþisi 12 Eylül 1980'de kýzýl eþkýyalarý yitirdikten sonra oraya buraya sürükleniyor, sýk sýk yolculuklar yapýyor dur. 12 Eylül sonrasý yaþamýný bu yüzden, otel odalarý ndan anlatýr (Baþtan Sona Yalnýzlýk). Dönemeç te, 12 Eylül'den sonra solcularýn yaþadýðý bunalýmý ve alkole yakýnlaþmayý bulabiliriz (Baþtan Sona Yalnýzlýk). Feyza Hepçilingirler'in Dar Yerlerin Karanlýðý nýn öykü kiþisi artýk içeride deðildir, tahliye olmuþtur; ama içeriden edindiði bunalýmý henüz üstünden atamamýþtýr. Ýçeriyi içinde taþýyarak dýþarda dolaþmaktadýr. (Eski Bir Balerin) Ayþe Kilimci'nin Kitabýn Külü nün öykü kiþisi, bir fakültenin son sýnýf öðrencilerinin hazýrladýðý bitirme tezidir. Tezler birbirleriyle konuþurken, kendilerini yaratan son sýnýf öðrencilerinin 12 Eylül öncesi ve sonrasý kiþiliklerine, yaþamlarýna, yaþadýklarý dönüþümlere iliþkin bilgiler verirler (Gül Bekçisi). Aydýn Kýyýmý Yalnýzlaþma Ýçe Dönme Ýnci Aral'ýn Mor Damga sýnýn konusu, toplu memur sürgünlerinden payýna düþeni, arkadaþý olan sürgüncü genel müdürden alan bir memurun duygularýdýr (Uykusuzlar). Feyza Hepçilingirler'in Çiçekli Dallar Kýyýmý adlý öyküsü, emekten, aydýnlanmadan yana bir öðretmenin, görevden atýlmýþlýðýnýn yarattýðý bunalýmýný ve direncini birlikte yansýtýr (Eski Bir Balerin). Adý Masal, üniversitelerdeki YÖK düzeninin kuruluþunun, özerk üniversitenin ortadan kaldýrýlýþýnýn masallaþtýrýlmýþ öyküsüdür (Eski Bir Balerin). Ali Balkýz'ýn Profesör Haldun u, 12 Eylül faþizmini üniversiteye taþýmakta darbecilerle iþbirliði yapan bir zamane rektörüdür (Yaþam Bir Anlar Toplamýdýr). Özcan Karabulut'un Karþý Öyküler adlý kitabý, darbe öncesinin solcu gençlerinin darbeden sonraki iç dünyalarýný anlatýr. Bu yanýyla, içe kapanýk öykü anlatýmýnýn yaygýnlaþacak oluþunun da habercisidir. Sevgiliye Küçük Notlar adlý öykünün sunusu þu sözlerle biter: dirençsiz birçok insanýn derme çatma iç dünyalarýna kesin dönüþ yapmaya hazýrlandýklarý bir sýrada, öykü kiþisinin bu notlarý anlamlý sayýlmalý. Ülkü Ayvaz'ýn, yenilmiþliðin, daðýlmýþlýðýn duygularýný doðrudan anlatan Eski Þarkýlar ý, bir duygunun çevresinde dönenen, içine kapanýk, bungun öykünün örneklerinden olarak anýlabilir (Gri Oðullar). 134 ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

18 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE Büyük Yýkým Dönemi Özcan Karabulut'un Yalnýzlýktan Yalnýzlýða Fýsýldanan Sözcükler inde, orta yaþa doðru yürüyen bir kadýnla bir erkek arasýndaki çekimin, yeni tanýþmýþlýðýn gerilimini okurken, fonda Cumhuriyet gazetesinin her gün deðiþen baþlýklarýndan da 90'lý yýllarýn baþlarýndaki dünyayý ve Türkiye'yi görürüz. ABD Irak'la savaþmakta, Somali'ye uzanmaktadýr. Doktorlar beyaz yürüyüþ lerdedir, Uður Mumcu öldürülmüþtür. Doðu Avrupa'nýn sosyalist devletleri parçalanma sürecindedir (Baþtan Sona Yalnýzlýk). Yazmasam olmazdý. Merkez Kapalý Cezaevi'ndeki minik Barýþ'ý, Yargýç Ali Hüner'in gözlüðünün üstünden o dostluða benzer bakýþýný. Gayrettepe'deki polisin benden itibar arayýþýný Yaþamasam olmazdý Ýþte o yüzden Türkiye, bana çok hazin ve çok güzel, çok karanlýk ve çok aydýnlýk, gelmeye devam ediyor. Feride Çiçekoðlu'nun Ýdrarlarýný Ýçen Tutuklular, 100'lük Ülkeden Mektuplar, Can Yay., Öykünün geçtiði dönemin siyasal özelliklerini bir görünüp bir yiten görüntülerle veren Karabulut'un Kokteyl adlý yarý kapalý denebilecek öyküsünde okur, 12 Eylül'den sonra Türkiye'de cirit atmaya baþlayan emperyalist ülke vakýflarýna bile rastlayabilir (Baþtan Sona Yalnýzlýk). Hasan Özkýlýç'ýn Orada Yollarda adlý öyküsünde, öðretmen sevgilisinin (kadýn) atandýðý güneydoðu kentine onunla birlikte giden anlatýcýnýn (erkek) orada tanýþtýðý siyasal muhalif arkadaþlarýyla birlikte gözaltýna alýnýþýndan, 12 Eylül'ün bir rejim olarak yerleþmiþliði (Orada Yollarda) Benim Babam adlý öyküsünde devrimci gençlik önderlerinin devletin içinde yuvalandýrýlmýþ faþistlerce faili meçhul biçimde öldürülüþünün artýk kimseyi þaþýrtmayýþýndan, faili meçhul lere toplumun alýþtýrýlmýþlýðý yansýr (Orada Yollarda). Katlanarak yükselen sömürü Her þeye karþýn gülebilmek Her þeye karþýn direnmek 12 Eylül gözaltýlarýnýn, hapislerinin, iþkencelerinin amaçladýðý sonuçlardan biri de sosyal devleti yaratýp ayakta tutacak devlet tekellerinin batýrýlýp ya da özelleþtirilip halkýn özel tekellerin ve bankalarýn karþýsýnda savunmasýz býrakýlmasýydý. Türk halký Cumhuriyet'in hiçbir döneminde, þu son on, on beþ yýldaki kadar korunmasýz ve haksýz (haklarýndan yoksun) kalmamýþtý. Necati Güngör'ün Üsküdar'a Gidelim i, kredi kartlarýyla bankalara borçlanma sonucu bir ailenin daðýlýþýný anlatýr (Üsküdar'a Gidelim). Baykuþ ta ise, dar gelirli bir ailenin erkeði olan Cebrail, hem kendisinin hem de onlarla birlikte yaþayan baldýzýnýn tüm varýný yoðunu bankere yatýrarak, gelecek yüksek faizle eski evlerinin yerine yeni bir ev yapmayý düþlemektedir. Bu düþün ilk bölümünü gerçekleþtirir. Tüm varlýklarýný bankere yatýrýr, ama hiç faiz alamaz. Hatta anaparalarýný bile yitirmiþlerdir, çünkü banker ortadan yok olmuþtur (Ýyiler Genç Ölür). ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

19 HÜRRÝYET YAÞAR Ahmet Yurdakul'un Köpekler adlý öyküsünde, bir Batý Anadolu kasabasýnda, her gün köpek ölüleri bulunmaktadýr. Baðýmsýzlýk Savaþý gazisi Yakup Çavuþ (Yakup Aða), ulusal kurtuluþun ardýndan ülkeyi yeniden kuran kuþaktan biri olarak, devlet fabrikalarýnýn özelleþtirilmesini, yabancýlara satýlmasýný ihanet olarak izlemektedir. Yaþlýlýðýn getirdiði bunamanýn etkisiyle, kasabanýn köpeklerinin olan bitene hiç olmazsa havlayarak bekçilik yapmalarý gerektiðini düþünmektedir. Kendisi, Cumhuriyet'in kuruluþ yýllarýnda Mustafa Kemal'in emriyle kasabasýndaki þeker fabrikasýnýn yapýlýþýna ön ayak olanlardan biridir. Üretilen ilk þekeri Ankara'ya götürerek Gazi'ye o sunmuþtur. Ýþte o þeker fabrikasýnýn da özelleþtirilmesinin üzüntüsüne ruhsal dengesi dayanamaz. Kendi kendine konuþarak geçirdiði bir gecenin sabahýnda köpeðini yanýna alarak þeker fabrikasýna gider, tabancasýndaki bir kurþunu köpeðinin kafasýna, bir kurþunu da kendi kafasýna sýkarak intihar eder (Despina'nýn Gözyaþlarý). Muzaffer Ýzgü, gelmekte olan faþizme karþý tutumunu, daha darbeden önce belli etmiþ bir yazarýmýz. Dayak Birincisi, Diktatör, Kanlý Gülmece, Komünist Leylek, Her Eve Bir Karakol, Orta Direði Yýkan Ayý, Gözetim Kulübesi onun faþizmin karþýsýna hem darbeden önce hem darbeden sonra en korkusuz, en alaycý duruþuyla dikildiði öykülerinden, kitaplarýndan yalnýzca birkaçýnýn adý. Yerleþtirilmek istenen düzenin çeþitli boyutlarýný çok sayýda yapýtýyla iþlemiþ olmakla, adýna özel ayrý bir çalýþmayý hak etmiþ olan bu deðerli sanatçýmýzýn 12 Eylül'ü konu edinen tüm öykülerini burada anamasak bile, o karanlýk günlerde gülmece sanatýna kazandýrdýðý direniþçi öykülerle kendinden sonra gelecek sanatçýlara örneklik ettiðini söylemeden geçmeyelim. Berrin Kýrýmlýoðlu'nun ilk kez Varlýk dergisinde yayýmlanan Bebeðim adlý öyküsü, direniþ deyince hemen anýmsanabilecek güçte bir öykü. Umutla umutsuzluk arasýndaki salýnýmýn altýnda kendini gizleyen, seçim anýnda ise en sallantýsýz kararlýlýðýyla ortaya çýkan insan direncinin, söndü sanýldýðý anda kýzýllaþýp tutuþan umudun öyküsü. Ýki Açýklama: 1. Bebeðim i, benim öznel seçimim olduðunun ayrýmýnda olarak, bu çalýþmayla birlikte bir kez daha yayýmlanmasý için Ýmge Öyküler'e önerdiysem de, Berrin Kýrýmlýoðlu'na ulaþamayýnca önerim gerçekleþemedi. 2. Anýlabilecek kuþkusuz ki daha nice öykü vardýr. Baþlý baþýna bir iþ olmasý ve süre sýnýrý nedeniyle, yazarlarýn kendi kitaplarýna girmemiþ öykülere açýlamadým. Örneðin dergiler taranabilseydi, kim bilir kaç öyküyü daha saptayabilirdik. Dergiler bir yana, kitap taramasý bile bitmiþ sayýlamaz. Biten, bu çalýþma deðil, Ýmge Öyküler dergisinin Ekim 2005 sayýsýna yetiþmesi için Özcan Karabulut'un bana verebildiði süre idi. KAYNAKÇA 1. Samim Kocagöz, Gecenin Soluðu, Ýzlem Yay., Ýstanbul, Barýþ Býçakçý, Aramýzdaki En Kýsa Mesafe, Ýletiþim Yay., Ýstanbul, Berrin Kýrýmlýoðlu, Elsa'nýn Sevdiði Biri, Cem Yay., Ýstanbul, Ýnci Aral, Uykusuzlar, Kaynak Yay., Ýstanbul, Feyza Hepçilingirler, Eski Bir Balerin, Cem Yay., Ýstanbul, Demirtaþ Ceyhun, Babam ve Oðlum, Cem Yay., Ýstanbul, Demirtaþ Ceyhun, Eylül Öyküleri, Cem Yay., Ýstanbul, Nedim Gürsel, Cicipapa, Doðan Kitap, Ýstanbul, ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM 2005

20 12 EYLÜL VE ÖYKÜLERÝ ÜZERÝNE 9. Nemika Tuðcu, Eliþi Fotoðraflar, Remzi Kitabevi, Ýstanbul, Cemil Kavukçu, Patika, Varlýk Yay., Ýstanbul, Ali Balkýz, Güller Kitaplara, Cem Yay., Ýstanbul, Osman Þahin, Kollarý Baðlý Doðan, Cem Yay., Ýstanbul, Hakan Þenocak, Karanfilsiz, Cem Yay., Ýstanbul, Ahmet Ümit, Çýplak Ayaklýydý Gece, 2. Baský, Cem Yay., Ýstanbul, Ali Balkýz, Dolmuþta Bir Kadýn, Cem Yay., Ýstanbul, Nalan Barbarosoðlu, Ayçiçekleri, Can Yay., Ýstanbul, Feride Çiçekoðlu, Sizin Hiç Babanýz Öldü mü, Can Yay., Ýstanbul, Talip Apaydýn, Karabasan, Cem Yay., Ýstanbul, Ýzzet Kýlýçlý, Tozlarýn Dansý, Yazýt Yay., Ankara, Ahmet Yýldýz, Genç Kyros'un Yazgýsý, Everest Yay., Ýstanbul, Feride Çiçekoðlu, 100'lük Ülkeden Mektuplar, Can Yay., Ýstanbul, Semra Özdamar, Hayat Bizi Yaþar, Kibele Yay., Ýstanbul, Mehmet Baþaran, Dilsiz Oyunu, Cem Yay., Ýstanbul, Ülkü Ayvaz, Gri Oðullar, Cem Yay., Ýstanbul, Hürriyet Yaþar, Anlatmaya Biri Gerek, Gendaþ Kültür Yay., Ýstanbul, Eray Karýnca, Çökelez, Çankaya Belediyesi Yay., Ankara, Ahmet Yýldýz, Üçlü Kavþak, Cem Yay., Ýstanbul, Ali Balkýz, Karadeniz Dað Kartalý, Cem Yay., Ýstanbul, Alper Akçam, Yükledi Günahýný Sýrtýna, Gendaþ Kültür, Ýstanbul, Feyza Hepçilingirler, Kýrlangýçsýz Geçti Yaz, Cem Yay., Ýstanbul, Mustafa Balel, Turuncu Eleni, E Yay., Ýstanbul, Turgut Acar, Kimse Bilmez Bu Anýyý, Mavi Kitaplýk Yay., Ýstanbul, Ayþe Sarýsayýn, Yorgun Anýlar Zamaný, 2. Baský, Can Yay., Ýstanbul, Eray Karýnca, Erken Açan Papatyalar, Bilgi Yay., Ankara, Zafer Doruk, Çal Dedim Klarnetçi Çocuða, Bilgi Yay., Ankara, Cemil Kavukçu, Yalnýz Uyuyanlar Ýçin, Can Yay., Ýstanbul, Behçet Çelik, Ýki Deli Derviþ, Yazýlý Günler Yay., Ýstanbul, Süheyla Acar Kalyoncu, Dostluk Hüznü Paylaþmaktýr, Gölge Yay., Ýstanbul, Oya Baydar, Elveda Alyoþa, 3. Baský, Can Yay., Ýstanbul, Özcan Karabulut, Baþtan Sona Yalnýzlýk, Telos Yay., Ýstanbul, Gülderen Bilgili, Bir Gece Yolculuðu, 2. Baský, Can Yay., Ýstanbul, Sezer Ateþ Ayvaz, Yeryüzü Taksim, Cem Yay., Ýstanbul, Semra Özdamar, Kadýrgada Son Horon, Kavram Yay., Ýstanbul, Erendiz Atasü, Lanetliler, De Yay., Ýstanbul, Iþýl Özgentürk, Hançer, Yazko Yay., Ýstanbul, Güldal Okuducu, Yarýn Gene Uzak, Yaz Yay., Ýstanbul, Cemil Kavukçu, Gemiler de Aðlarmýþ, Can Yay., Ýstanbul, Cemil Kavukçu, Temmuz Suçlu, Can Yay., Ýstanbul, Özcan Karabulut, Hüzünle Bazý Günler, 2. Baský, Can Yay., Ýstanbul, Özcan Karabulut, Karþý Öyküler, Pür Yay., Ankara, Ayþe Kilimci, Gül Bekçisi, Bilgi Yay., Ýstanbul, Ali Balkýz, Yaþam Bir Anlar Toplamýdýr, Cem Yay., Ýstanbul, Hasan Özkýlýç, Orada Yollarda, Can Yay., Ýstanbul, Necati Güngör, Üsküdar'a Gidelim, Alkým Yay., Ýstanbul, Necati Güngör, Ýyiler Genç Ölür, Gendaþ Kültür Yay., Ýstanbul, Ahmet Yurdakul, Despina'nýn Gözyaþlarý, Bilgi Yay., Ankara, Muzaffer Ýzgü, Dayak Birincisi, Bilgi Yay., Ankara, Muzaffer Ýzgü, Her Eve Bir Karakol, Bilgi Yay., Ankara, Muzaffer Ýzgü, Orta Direði Yýkan Ayý, Bilgi Yay., Ankara, ÝMGE ÖYKÜLER YIL 1, SAYI 5, EKÝM-KASIM

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ

Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ Gökyüzündeki milyonlarca yýldýzdan biriymiþ Çiçekyýldýz. Gerçekten de yeni açmýþ bir çiçek gibi sarý, kýrmýzý, yeþil renkte ýþýklar saçýyormuþ çevresine. Bu adý ona bir kuyrukluyýldýz vermiþ. Nasýl mý

Detaylı

ünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez?

ünite1 Kendimi Tanıyorum Sosyal Bilgiler 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? ünite1 Sosyal Bilgiler Kendimi Tanıyorum TEST 1 3. 1. Resmî kimlik belgesi Verilen kavram ile aþaðýdakilerden hangisi iliþkilendirilemez? A) Nüfus cüzdaný B) Ehliyet C) Kulüp kartý D) Pasaport Verilen

Detaylı

ünite1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? A. saklambaç B. körebe C. evcilik (1, 2 ve 3. sorularý parçaya göre yanýtlayýn.

ünite1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? A. saklambaç B. körebe C. evcilik (1, 2 ve 3. sorularý parçaya göre yanýtlayýn. ünite1 Türkçe Sözcük - Karþýt Anlamlý Sözcükler TEST 1 3. Burcu yla çocuk hangi oyunu oynayacaklarmýþ? Annemle þakalaþýrken zil çaldý. Gelen Burcu ydu. Bir elinde büyükçe bir poþet, bir elinde bebeði vardý.

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler

ünite1 Sosyal Bilgiler ünite1 Sosyal Bilgiler Ýletiþim ve Ýnsan Ýliþkileri TEST 1 3. Ünlü bir sanatçýnýn gazetede yayýnlanan fotoðrafýnda evinin içi görüntülenmiþ haberi olmadan eþinin ve çocuklarýnýn resimleri çekilmiþtir.

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 4 puanlýk sorular 1. Küçük bir salyangoz, 10m yüksekliðinde bir telefon direðine týrmanmaktadýr. Gündüzleri 3m týrmanabilmekte ama geceleri 1m geri kaymaktadýr. Salyangozun direðin tepesine týrmanmasý

Detaylı

1 Sinmiþ analar, kavruk çocuklar Her sene bazý çevreler ve kiþiler "kadýnlar günü de ne demek, erkekler günü diye bir sey var mý ki'' "Aslýnda bir gün deðil, her gün kadýnlar günü

Detaylı

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum

ÇEVRE VE TOPLUM. Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum ÇEVRE VE TOPLUM 11. Bölüm DOÐAL AFETLER VE TOPLUM Konular DOÐAL AFETLER Dünya mýzda Neler Oluyor? Sel Erozyon Kuraklýk Kütle Hareketleri Çýð Olaðanüstü Hava Olaylarý: Fýrtýna, Kasýrga, Hortum Volkanlar

Detaylı

Matematik ve Türkçe Örnek Soru Çözümleri Matematik Testi Örnek Soru Çözümleri 1 Aþaðýdaki saatlerden hangisinin akrep ve yelkovaný bir dar açý oluþturur? ) ) ) ) 11 12 1 11 12 1 11 12 1 10 2 10 2 10 2

Detaylı

BİZ VE DEĞERLERİMİZ. 3. Ayþe yeni okulunda okuyacaðý için hangi duyguyu yaþýyormuş? A) B)

BİZ VE DEĞERLERİMİZ. 3. Ayþe yeni okulunda okuyacaðý için hangi duyguyu yaþýyormuş? A) B) Sosyal Bilgiler BİZ VE DEĞERLERİMİZ Hece ve Harf Bilgisi Sözlük Sırası Sözcükte Anlam Konu Kavrama Testi - 1 Ayþe nin gözleri, gördükleri karþýsýnda iri iri açýlmýþtý. Bu okul kocamandý. Köydeki eski okuluna

Detaylı

2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden. A. kuraklýk B. þiddetli yaðýþlar C. soðuklarýn baþlamasý

2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden. A. kuraklýk B. þiddetli yaðýþlar C. soðuklarýn baþlamasý TEST 2 Sözcük - Sihirli Sözler 2. Kazlarýn bulunduklarý gölü terk etmelerinin nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? Vaktiyle bir kaplumbaða ve iki kaz arkadaþý vardý. Birlikte bir gölde yaþarlardý. Gel zaman

Detaylı

Evvel zaman içinde, eski zamanlarýn birinde, zengin bir ülkenin gösteriþ meraklýsý bir kralý varmýþ. Kralýn yaþadýðý saray çok büyükmüþ.

Evvel zaman içinde, eski zamanlarýn birinde, zengin bir ülkenin gösteriþ meraklýsý bir kralý varmýþ. Kralýn yaþadýðý saray çok büyükmüþ. Evvel zaman içinde, eski zamanlarýn birinde, zengin bir ülkenin gösteriþ meraklýsý bir kralý varmýþ. Kralýn yaþadýðý saray çok büyükmüþ. Her yeri altýn kaplý olan bu sarayda onlarca oda, odalarda pek çok

Detaylı

Mine Haným sevinçliydi, mutluydu. Ýçinden gülmek, türkü söylemek, oynamak geliyordu. Bilmediði, ayrýmýnda olmadýðý bir coþku vardý içinde.

Mine Haným sevinçliydi, mutluydu. Ýçinden gülmek, türkü söylemek, oynamak geliyordu. Bilmediði, ayrýmýnda olmadýðý bir coþku vardý içinde. Mine Haným sevinçliydi, mutluydu. Ýçinden gülmek, türkü söylemek, oynamak geliyordu. Bilmediði, ayrýmýnda olmadýðý bir coþku vardý içinde. Güleç bir yüzle, Kýzým Özlem! Neredesin? diye seslendi. Sesi yumuþak,

Detaylı

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Ders 10, Romalýlar Mektubu, Onuncu bölüm «Tanrý nýn Mesih e iman yoluyla insaný doðruluða eriþtirmesi» A. Romalýlar Mektubu nun onuncu bölümünü okuyun. Özellikle

Detaylı

17 ÞUBAT kontrol

17 ÞUBAT kontrol 17 ÞUBAT 2016 5. kontrol 3 puanlýk sorular 1. Ahmet, Beril, Can, Deniz ve Ergün bir çift zar atýyorlar. Ahmet Beril Can Deniz Ergün Attýklarý zarlarýn toplamýna bakýldýðýna göre, en büyük zarý kim atmýþtýr?

Detaylı

Uður Tok ÇOK SEVMÝÞSÝN. Sen onu çok sevmiþsin, Daha da seveceksin, Sen onunla aðlayýp, (sen onunla var olup,) Onunla güleceksin. (Onunla öleceksin.

Uður Tok ÇOK SEVMÝÞSÝN. Sen onu çok sevmiþsin, Daha da seveceksin, Sen onunla aðlayýp, (sen onunla var olup,) Onunla güleceksin. (Onunla öleceksin. Uður Tok Onaylayan Administrator Çarþamba, 20 Haziran 2007 Son Güncelleme Cuma, 06 Haziran 2008 Besteciler.org ÇOK SEVMÝÞSÝN Sen onu çok sevmiþsin, Daha da seveceksin, Sen onunla aðlayýp, (sen onunla var

Detaylı

Ýlk 1 Mayýs Þiiri Ve Nezihe MERÝÇ

Ýlk 1 Mayýs Þiiri Ve Nezihe MERÝÇ Ýlk 1 Mayýs Þiiri Ve Nezihe MERÝÇ Nezihe MERÝÇ BÜKÜLMEZ, Amele Cemiyeti'ne üye olmuþ, düzyazýlarýnda da toplumcu görüþlerini açýklamýþtýr. Yaþar Nezihe'nin, 'yoksullarýn' ve 'acýlarýn' þairi olarak tanýtýlmasý,

Detaylı

T.C. MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI EÐÝTÝMÝ ARAÞTIRMA VE GELÝÞTÝRME DAÝRESÝ BAÞKANLIÐI KENDÝNÝ TANIYOR MUSUN? ANKARA, 2011 MESLEK SEÇÝMÝNÝN NE KADAR ÖNEMLÝ BÝR KARAR OLDUÐUNUN FARKINDA MISINIZ? Meslek seçerken

Detaylı

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor

TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor TOPLUMSAL SAÐLIK DÜZEYÝNÝN DURUMU: Türkiye Bunu Hak Etmiyor Türkiye'nin insanlarý, mevcut saðlýk düzeyini hak etmiyor. Saðlýk hizmetleri için ayrýlan kaynaklarýn yetersizliði, kamunun önemli oranda saðlýk

Detaylı

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... nisan 2005/sayý 83

mmo bülteni ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... nisan 2005/sayý 83 ...basýnda odamýz...basýnda odamýz...basýnda odamýz... 2 Mart 2005 Hürriyet Gazetesi Oto Yaþam Eki'nin Editörü Ufuk SANDIK, "Dikiz Aynasý" köþesinde Oda Baþkaný Emin KORAMAZ'ýn LPG'li araçlardaki denetimsizliðe

Detaylı

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak

Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Romalýlar Mektubu Kursu Doðrulukla Donatýlmak Ders 9, Romalýlar Mektubu, dokuzuncu bölüm: «Seçilmiþ Halkýn Ýmansýzlýðý» A. Romalýlar Mektubu nun dokuzuncu bölümünü okuyun. Özellikle þu konulara dikkat

Detaylı

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM

3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? AA 2 1 1 2 1. BÖLÜM 7. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 3. Çarpýmlarý 24 olan iki sayýnýn toplamý 10 ise, oranlarý kaçtýr? 2 1 1 2 A) B) C) D) 3 2 3

Detaylı

İletişim ve İnsan İlişkileri Kitle İletişim Araçları Atatürk ve İletişim

İletişim ve İnsan İlişkileri Kitle İletişim Araçları Atatürk ve İletişim 1. Ünite İletişim ve İnsan İlişkileri İletişim ve İnsan İlişkileri Kitle İletişim Araçları Atatürk ve İletişim 9 Ýletiþim Benimle Baþlar a. Bugüne kadar baþardýðým en zor iþ nedir? b. En çok gurur duyduðum

Detaylı

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3

ünite1 Sosyal Bilgiler Verilenlerden kaçý sosyal bilimler arasýnda yer alýr? A. 6 B. 5 C. 4 D. 3 ünite1 Sosyal Bilgiler Sosyal Bilgiler Öðreniyorum TEST 1 3. coðrafya tarih biyoloji fizik arkeoloji filoloji 1. Ali Bey yaþadýðý yerin sosyal yetersizlikleri nedeniyle, geliþmiþ bir kent olan Ýzmir e

Detaylı

12 Eylül'ün üzerinden çeyrek yüzyýl geçmiþ bile. Gençliðimizin en güzel yýllarý heba

12 Eylül'ün üzerinden çeyrek yüzyýl geçmiþ bile. Gençliðimizin en güzel yýllarý heba Yenilgide (Bile) Direnebilmek! K e m a l G ü n d ü z a l p 12 Eylül'ün üzerinden çeyrek yüzyýl geçmiþ bile. Gençliðimizin en güzel yýllarý heba edilmiþ. Hayatýmýzýn En Güzel Yýllarý diye bir Amerikan filmi

Detaylı

Üzülme Tuna, annem yakýnda gelecek, biliyorum ben. Nereden biliyorsun? Mektup mu geldi? Hayýr, ama biliyorum iþte. Postacýya telefon edip not

Üzülme Tuna, annem yakýnda gelecek, biliyorum ben. Nereden biliyorsun? Mektup mu geldi? Hayýr, ama biliyorum iþte. Postacýya telefon edip not 1. Anne Özlemi Ýlkbaharýn tatlý güneþi, Yeþilbað köyünde bütün çatýlarý, avlularý, tarlalarý, dað yollarýndaki keçileri ýsýtmaya baþlamýþtý yine. Tuna bu köyde yaþayan çocuklardan biriydi. Ablasý Suna

Detaylı

A teması 1. bölüm. Okul Heyecaným. Hayat Bilgisi. 3. Ders programı yanındadır. Ödevlerini kendi yapar. Okul çantasını akşamdan hazırlar.

A teması 1. bölüm. Okul Heyecaným. Hayat Bilgisi. 3. Ders programı yanındadır. Ödevlerini kendi yapar. Okul çantasını akşamdan hazırlar. A teması 1. bölüm Hayat Bilgisi Okul Heyecaným 1. TEST 1 Okulda baþarýlý olmak için neler yapýlmalýdýr? Öðretmenin sorusuna aþaðýdaki öðrencilerden hangisi yanlýþ yanýt vermiþtir? Okula hazýrlýklý gelinmelidir.

Detaylı

Ayakkabýlarýný çýkardýktan sonra sevindirici bir yüz anlatýmýyla bir elindeki pakete baktý, bir içeriye. Sonra oðluna seslendi: Murat, Murat!..

Ayakkabýlarýný çýkardýktan sonra sevindirici bir yüz anlatýmýyla bir elindeki pakete baktý, bir içeriye. Sonra oðluna seslendi: Murat, Murat!.. BEKLEYÝÞ Murat okuldan dönmüþ, odasýna çekilmiþti. Derin düþünceler içinde kitaplarýný, defterlerini karýþtýrýyordu. Bir gün önce üzdüðü annesinin aðlamaklý yüzü gözünün önünden gitmiyordu. Þunu da isterim,

Detaylı

Benim adým Evþen, annem bana bu adý, evimiz hep þen olsun diye vermiþ. On yaþýndayým, bir ablam bir de aðabeyim var. Ablamla iyi geçindiðimizi pek

Benim adým Evþen, annem bana bu adý, evimiz hep þen olsun diye vermiþ. On yaþýndayým, bir ablam bir de aðabeyim var. Ablamla iyi geçindiðimizi pek Benim adým Evþen, annem bana bu adý, evimiz hep þen olsun diye vermiþ. On yaþýndayým, bir ablam bir de aðabeyim var. Ablamla iyi geçindiðimizi pek söyleyemem. Ýþlerin paylaþýmý yüzünden aramýzda hep kavga

Detaylı

Eisenhower'dan Reagan'a Jules Feiffer'ýn Amerikasý

Eisenhower'dan Reagan'a Jules Feiffer'ýn Amerikasý 39 Jules Feiffer's America Jules Feiffer Eisenhower'dan Reagan'a Jules Feiffer'ýn Amerikasý Levent Gönenç Elinizde tuttuðunuz bu kitap bugüne kadar Amerikan toplumu üzerine yapýlmýþ en yetkin sosyolojik

Detaylı

HER ÝNSAN BÝRBÝRÝ ÝLE AYNI MIDIR?

HER ÝNSAN BÝRBÝRÝ ÝLE AYNI MIDIR? Kendimi Tanýyorum HER ÝNSAN BÝRBÝRÝ ÝLE AYNI MIDIR? Resimdeki kiþilerin fiziksel farklýlýklarý nelerdir? Ýnsanlarý birbirinden ayýran fiziksel ve duygusal özellikleri ile ilgi alanlarý vardýr. Bu farklýlýklar

Detaylı

2014 2015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ÝLKOKULLAR ARASI 2. Zeka Oyunlarý Turnuvasý 7 Mart Silence Ýstanbul Hotel TURNUVA PROGRAMI 09.30-10.00 10.00-10.45 11.00-11.22 11.35-11.58 12.10-12.34 12.50-13.15

Detaylı

Simge Özer Pýnarbaþý

Simge Özer Pýnarbaþý Simge Özer Pýnarbaþý 1963 yýlýnda Ýstanbul da doðdu. Ortaöðrenimini Kadýköy Kýz Lisesi nde tamamladý. 1984 yýlýnda Ýstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü nü bitirdi.

Detaylı

5. 2x 2 4x + 16 ifadesinde kaç terim vardýr? 6. 4y 3 16y + 18 ifadesinin terimlerin katsayýlarý

5. 2x 2 4x + 16 ifadesinde kaç terim vardýr? 6. 4y 3 16y + 18 ifadesinin terimlerin katsayýlarý CEBÝRSEL ÝFADELER ve DENKLEM ÇÖZME Test -. x 4 için x 7 ifadesinin deðeri kaçtýr? A) B) C) 9 D). x 4x ifadesinde kaç terim vardýr? A) B) C) D) 4. 4y y 8 ifadesinin terimlerin katsayýlarý toplamý kaçtýr?.

Detaylı

ünite1 3. Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi yan anlamda kullanýlmamýþtýr? A. Terazinin dili yaklaþýk 300 kg gösteriyordu.

ünite1 3. Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi yan anlamda kullanýlmamýþtýr? A. Terazinin dili yaklaþýk 300 kg gösteriyordu. ünite1 Sözcükte Anlam Türkçe 1. TEST 1 k e l e b e k o v a ç i ç e y d a l g a a u m ü z i k e n a k a ð ý t Bulmacada aþaðýda ý verilen sözcüklerden hangisi kullanýlmamýþtýr? 3. Aþaðýdaki altý çizili

Detaylı

Bir an hangisini giyeceðinin kararsýzlýðý içinde kaldýktan sonra miki fare desenli pembe tiþörtüyle mavi kot pantolonunu çýkardý. Çabucak giyindi.

Bir an hangisini giyeceðinin kararsýzlýðý içinde kaldýktan sonra miki fare desenli pembe tiþörtüyle mavi kot pantolonunu çýkardý. Çabucak giyindi. GÜNE BAÞLARKEN Uyandý. Gözlerini ovarak doðruldu, iki yanýna bakýndý. Alacalý aydýnlýkta içeriyi sisli sisli gördü. Zamanýn neresinde olduðunu bilemedi. Saatine baktý, onu geçiyordu. Bir yanlýþlýk olduðunu

Detaylı

d es ý KÝTAGAMÝ Nasýl Yapýlýr

d es ý KÝTAGAMÝ Nasýl Yapýlýr 20 ad d es et en kal ý içe ride bý KÝTAGAMÝ Nasýl Yapýlýr Kitagami Desenleri Cem ÖNGÝDER 2017 Kitagami Nasýl Yapýlýr Hazýrlayan: Cem Öngider 2017 Ýstanbul Merhaba, Çok uzun zaman önce baþladýðým ancak

Detaylı

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 2008-96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir Ýstanbul, 19 Kasým 2008 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2008/96 Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir 4857 sayýlý

Detaylı

1. FASÝKÜL 2. FASÝKÜL

1. FASÝKÜL 2. FASÝKÜL 1. Fasikül TEMA 5 Hayal Gücü TEMA 6 Eðitsel ve Sosyal Etkinlikler r, ýt lý z. Sa ma k l ra atý a S l O ek t Se ek T T ... Ýçindekiler 5. TEMA: HAYAL GÜCÜ Açelyanýn Bir Günü Harf Hece Test 1 Kelime Test

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Hangi þeklin tam olarak yarýsý karalanmýþtýr? A) B) C) D) 2 Þekilde görüldüðü gibi þemsiyemin üzerinde KANGAROO yazýyor. Aþaðýdakilerden hangisi benim þemsiyenin görüntüsü deðildir?

Detaylı

* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim:

* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim: 3. SINIF 1.ta haf * Okuyalım: Eșek * Matematik: Çevremizdeki Üçgenler * Alıștırma-Bulmaca: Sözcük Avı * Gezelim-Görelim: Doğal Yașam Parkı * Alıștırma-Bulmaca: Sıradaki Șekil Hangisi * Doğa: Karıncaların

Detaylı

Azıcık şundan, azıcık bundan, Azıcık yumurta kabuğundan; Bir çanak yaptım a dostlar Ne bulgur kazanı ne hamsi tavası, Görenler sanır bülbül yuvası.

Azıcık şundan, azıcık bundan, Azıcık yumurta kabuğundan; Bir çanak yaptım a dostlar Ne bulgur kazanı ne hamsi tavası, Görenler sanır bülbül yuvası. Azıcık şundan, azıcık bundan, Azıcık yumurta kabuğundan; Bir çanak yaptım a dostlar Ne bulgur kazanı ne hamsi tavası, Görenler sanır bülbül yuvası. Kulplar taktım sicimden, Boyadım bakır gibi; Doldurdum

Detaylı

ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI

ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Kýzýlcaþar Geleceðe Hazýrlanýyor Gelin Birlikte Çalýþalým ALPER YILMAZ KIZILCAÞAR MAHALLESÝ MUHTAR ADAYI Mart 2014 ALPER YILMAZ Halkla Bütünleþen MUHTARLIK Ankara Gölbaþý Kýzýlcaþar Köyünde 4 Mart 1979

Detaylı

HEM BENZERÝZ, HEM FARKLI. Mavi gözlü, kumral, uzun boylu, þiþman

HEM BENZERÝZ, HEM FARKLI. Mavi gözlü, kumral, uzun boylu, þiþman HEM BENZERÝZ, HEM FARKLI Sýnýfýnýzdaki arkadaþlarýnýzýn hepsinin kilosu, boyu, saç ve göz rengi ile ilgi alanlarý ayný mý? Sarýþýn, uzun boylu, zayýf kahverengi gözlü Mavi gözlü, kumral, uzun boylu, þiþman

Detaylı

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme

2 - Konuþmayý Yazýya Dökme - 1 8 Konuþmayý Yazýya Dökme El yazýnýn yerini alacak bir aygýt düþü XIX. yüzyýlý boyunca çok kiþiyi meþgul etmiþtir. Deðiþik tasarým örnekleri görülmekle beraber, daktilo dediðimiz aygýtýn satýlabilir

Detaylı

* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim:

* Okuyalım: * Akıl Oyunları: * Matematik: * El Becerisi: * Alıștırma-Bulmaca: * Bilim ve Teknoloji: * Gezelim-Görelim: 1. SINIF 1.ta haf * Okuyalım: Küçük Ressam * Matematik: Sayılar da Kurala Uyar * Alıștırma-Bulmaca: Nereye Gitsek? * Gezelim-Görelim: Disneyland * Alıștırma-Bulmaca: Sözcük Avı * Doğa: Ayaklar * Akıl Oyunları:

Detaylı

ÇOK DÝLLÝ ÇOCUÐUN KONUÞMASI VE DÝLÝNÝN GELÝÞMESÝ NASIL DESTEKLENMELÝ

ÇOK DÝLLÝ ÇOCUÐUN KONUÞMASI VE DÝLÝNÝN GELÝÞMESÝ NASIL DESTEKLENMELÝ Vantaan kaupunki Sosiaali- ja terveysvirasto / Puheterapia Monikielisen lapsen puheen ja kielen kehityksen tukeminen ÇOK DÝLLÝ ÇOCUÐUN KONUÞMASI VE DÝLÝNÝN GELÝÞMESÝ NASIL DESTEKLENMELÝ turkki ÇOK DÝLLÝ

Detaylı

Evimi misafirlerim gidince temizlemek için saatlerce uğraşıyorsam birçok arkadaşım

Evimi misafirlerim gidince temizlemek için saatlerce uğraşıyorsam birçok arkadaşım Yeni evli bir çift vardı. Evliliklerinin daha ilk aylarında, bu işin hiç de hayal ettikleri gibi olmadığını anlayıvermişlerdi. Aslında birbirlerini sevmiyor değillerdi. Son zamanlarda o kadar sık olmasa

Detaylı

Dersler, ödevler, sýnavlar, kurslar... Dinlence günlerinde bile boþ durmak yoktu. Hafta sonu gelmiþti; ama ona sormalýydý.

Dersler, ödevler, sýnavlar, kurslar... Dinlence günlerinde bile boþ durmak yoktu. Hafta sonu gelmiþti; ama ona sormalýydý. Dersler, ödevler, sýnavlar, kurslar... Dinlence günlerinde bile boþ durmak yoktu. Hafta sonu gelmiþti; ama ona sormalýydý. Üstüne, günlerin yorgunluðu çökmüþtü. Bunu ancak oyunla atabilirdi. Caný oyundan

Detaylı

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn 4. SINIF COÞMAYA SORULARI 1. BÖLÜM 3. DÝKKAT! Bu bölümde 1 den 10 a kadar puan deðeri 1,25 olan sorular vardýr. 1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn toplamý kaçtýr? A) 83 B) 78 C) 91 D) 87

Detaylı

17 ÞUBAT kontrol

17 ÞUBAT kontrol 17 ÞUBAT 2016 5. kontrol 3 puanlýk sorular 1. 20,16 ile 3,17 ondalýk sayýlarý arasýnda kaç tane tam sayý vardýr? A) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19 2. Aþaðýdaki trafik iþaretlerinden hangisinin simetri ekseni

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki seçeneklerden hangisinde bulunan parçayý, yukarýdaki iki parçanýn arasýna koyarsak, eþitlik saðlanýr? A) B) C) D) E) 2. Can pencereden dýþarý baktýðýnda, aþaðýdaki gibi parktaki

Detaylı

Mart 2010 Otel Piyasasý Antalya Ýstanbul Gayrimenkul Deðerleme ve Danýþmanlýk A.Þ. Büyükdere Cad. Kervan Geçmez Sok. No:5 K:2 Mecidiyeköy Ýstanbul - Türkiye Tel: +90.212.273.15.16 Faks: +90.212.355.07.28

Detaylı

Soðaným da kar gibi Elma gibi, nar gibi Kim demiþ acý diye, Cücüðü var bal gibi

Soðaným da kar gibi Elma gibi, nar gibi Kim demiþ acý diye, Cücüðü var bal gibi BÝRÝNCÝ BÖLÜM 1 Dünya döndü Son ders zili çalýnca tüm öðrenciler sevinç çýðlýklarý atarak okulu terk etti. Ýkili öðretim yapýlýyordu. Sabahçýlar okulu boþaltýrken, öðleci grup okula girmeye hazýrlanýrdý.

Detaylı

ÝÇÝNDEKÝLER 1. TEMA OKUL HEYECANIM Kazaným Testi Fiziksel Özelliklerim Duygularým Haftanýn Testi...

ÝÇÝNDEKÝLER 1. TEMA OKUL HEYECANIM Kazaným Testi Fiziksel Özelliklerim Duygularým Haftanýn Testi... ÝÇÝNDEKÝLER 1. TEMA OKUL HEYECANIM Fiziksel Özelliklerim............ 10 Duygularým................... 11 1. Haftanýn Testi............... 13 Yapabildiklerim - Hoþlandýklarým.. 15 Günümü Planlarým.............

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Kanguru Matematik Türkiye 2015 3 puanlýk sorular 1. Aþaðýdaki þekillerden hangisi bu dört þeklin hepsinde yoktur? A) B) C) D) 2. Yandaki resimde kaç üçgen vardýr? A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 3. Yan taraftaki þekildeki yapboz evin eksik parçasýný

Detaylı

Ozan Doðulu. Sen Çaðýr Yeter. Söz: Kenan Doðulu. Müzik: Ozan Doðulu. Alýþmak çok zor inan. Sebebim düþün bir an. Yakýþmaz bize haram

Ozan Doðulu. Sen Çaðýr Yeter. Söz: Kenan Doðulu. Müzik: Ozan Doðulu. Alýþmak çok zor inan. Sebebim düþün bir an. Yakýþmaz bize haram Ozan Doðulu Onaylayan Administrator Salý, 22 Mayýs 2007 Besteciler.org Sen Çaðýr Yeter Alýþmak çok zor inan Sebebim düþün bir an Yakýþmaz bize haram Ayrýlmak kayýp zaman Biz neyin kavgasýný ezberledik

Detaylı

þimdi sana iþim düþtü. Uzat bana elini de birlikte çocuklara güzel öyküler yazalým.

þimdi sana iþim düþtü. Uzat bana elini de birlikte çocuklara güzel öyküler yazalým. Kaybolan Çocuk Çocuklar için öyküler yazmak istiyordum. Yazmayý çok çok sevdiðim için sevinçle oturdum masanýn baþýna. Yazdým, yazdým... Sonra da okudum yazdýklarýmý. Bana göre güzel öykülerdi doðrusu.

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2018

Kanguru Matematik Türkiye 2018 3 puanlýk sorular 1. Þekildeki 9 balon sabit, 3 ok ise gösterilen doðrultuda hareket etmektedirler. Bir ok, balonu vurup patlattýktan sonra ayný yönde hareket etmeye devam etmektedir. Þekle göre oklarla

Detaylı

1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir?

1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir? Soru - Yanýt 3 1. Merkezi ve çevresel sinir sistemini oluþturan sinir hücrelerine ne ad verilir? Yanýt: Nöron 2. Merkezi sinir sistemini oluþturan organlar nelerdir? Yanýt: Beyin, beyincik, omurilik soðaný

Detaylı

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden

ünite 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr? Vatan ve ulus sevgisinin yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden ünite 1 OKUL HEYECANIM TEST 1 3. Ýlkokullarla ilgili aþaðýdakilerden hangisi yanlýþtýr? Hayat Bilgisi Vatan ve ulus sevgisinin öðrenildiði yerdir. 1. Okulun açýlýþ töreninde aþaðýdakilerden hangisi yapýlýr?

Detaylı

Gelin Bir Yolculuða Çýkalým Birlikte

Gelin Bir Yolculuða Çýkalým Birlikte Gelin Bir Yolculuða Çýkalým Birlikte Bir trenin düdük çala çala geçtiðini duyunca ne yaparsýnýz? Tekerlerin demiryoluna çarpa çarpa çýkardýðý sesi dinlemek için, elinizdeki iþi býrakýp kulak kesilmez misiniz?

Detaylı

Ebru Yiðit x. Hala üye olmamýþsýnýz..! Üye olun yolumuza devam edelim...! SEN BÝR GÜNAH ÝÞLEDÝN. Tek aþkýn bendim senin. Senin en çok sevenim

Ebru Yiðit x. Hala üye olmamýþsýnýz..! Üye olun yolumuza devam edelim...! SEN BÝR GÜNAH ÝÞLEDÝN. Tek aþkýn bendim senin. Senin en çok sevenim Ebru Yiðit x Onaylayan Administrator Çarþamba, 20 Haziran 2007 Son Güncelleme Cuma, 07 Eylül 2007 Besteciler.org Hala üye olmamýþsýnýz..! Üye olun yolumuza devam edelim...! SEN BÝR GÜNAH ÝÞLEDÝN Tek aþkýn

Detaylı

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::.

.:: TÇÝD - Tüm Çeviri Ýþletmeleri Derneði ::. Membership TÜM ÇEVÝRÝ ÝÞLETMELERÝ DERNEÐÝ YÖNETÝM KURULU BAÞKANLIÐINA ANTALYA Derneðinizin Tüzüðünü okudum; Derneðin kuruluþ felsefesi ve amacýna sadýk kalacaðýmý, Tüzükte belirtilen ilke ve kurallara

Detaylı

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor

2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor TD 161.qxp 28.02.2009 22:11 Page 1 C M Y K 1 Mart 2009 Sayý:161 Sayfa 6 da 2003 ten 2009 a saðlýkta dönüþüm þiddet le sürüyor Saðlýkta Dönüþüm Programý nýn uygulanmaya baþladýðý 2003 yýlýndan bu yana çok

Detaylı

1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý

1. Nüfusun Yaþ Gruplarýna Daðýlýmý Köylerden (kýrsal kesimden) ve iþ olanaklarýnýn çok sýnýrlý olduðu kentlerden yapýlan göçler iþ olanaklarýnýn fazla olduðu kentlere olur. Ýstanbul, Kocaeli, Ýzmir, Eskiþehir, Adana gibi iþ olanaklarýnýn

Detaylı

TEST. 8 Ünite Sonu Testi m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 K 25 6 L 30 5 M 20 7

TEST. 8 Ünite Sonu Testi m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 K 25 6 L 30 5 M 20 7 TEST 8 Ünite Sonu Testi 1. 40 m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 2. A noktasýndan harekete baþlayan üç atletten Sema I yolunu, Esra II yolunu, Duygu ise III yolunu kullanarak eþit sürede B noktasýna

Detaylı

Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi,

Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, 5 Prof. Dr. Semih KESKÝL Larson'un 1960'larda veciz olarak belirttiði gibi, yaþlýlarýn acil hastalýklarý diye bir durum yoktur. Bizimde burada söz konusu edeceðimiz yaþlýlar arasýndaki acil týbbi durumlardýr.

Detaylı

BÝRÝNCÝ BASAMAK SAÐLIK HÝZMETLERÝ: Sorun mu? Çözüm mü?

BÝRÝNCÝ BASAMAK SAÐLIK HÝZMETLERÝ: Sorun mu? Çözüm mü? BÝRÝNCÝ BASAMAK SAÐLIK HÝZMETLERÝ: Sorun mu? Çözüm mü? Hükümetler birinci basamak saðlýk hizmetleri konusundaki yasalarý açýkça çiðnemektedir. Türkiye saðlýk sisteminde, birinci basamaktaki kurumlar (saðlýk

Detaylı

C c. D d B b. G g. J j. O o. Y y Z z

C c. D d B b. G g. J j. O o. Y y Z z bilgi HARFLERİ TANIYALIM Sesleri yazıda göstermemizi sağlayan işaretlere harf denir. Dilimizde 29 farklı harf bulunmaktadır. Bu harflerin hem küçük hem de büyük şekilleri vardır. Bunlar, alfabemizde belli

Detaylı

21-23 Kasým 2011 Çeþme Ýzmir www.tgdfgidakongresi.com organizasyon Ceyhun Atýf Kansu Caddesi, 1386. Sokak, No: 8, Kat: 2, 06520 Balgat / Ankara T:+90 312 284 77 78 F:+90 312 284 77 79 Davetlisiniz Ülkemiz

Detaylı

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi

Sunuþ. Türk Tabipleri Birliði Merkez Konseyi Sunuþ Bu kitap Uluslararasý Çalýþma Örgütü nün Barefoot Research adlý yayýnýnýn Türkçe çevirisidir. Çýplak ayak kavramý Türkçe de sýk kullanýlmadýðý için okuyucuya yabancý gelebilir. Çýplak Ayaklý Araþtýrma

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2018

Kanguru Matematik Türkiye 2018 3 puanlýk sorular 1. Leyla nýn 10 tane lastik mührü vardýr. Her mührün üzerinde 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 rakamlarýndan biri yazýlýdýr. Kanguru sýnavýnýn tarihini þekilde görüldüðü gibi yazan Leyla,

Detaylı

TATÍLDE. Biz, Ísveç`in Stockholm kentinde oturuyoruz. Yılın bir ayını Türkiye`de izin yaparak geçiririz.

TATÍLDE. Biz, Ísveç`in Stockholm kentinde oturuyoruz. Yılın bir ayını Türkiye`de izin yaparak geçiririz. TATÍLDE Biz, Ísveç`in Stockholm kentinde oturuyoruz. Yılın bir ayını Türkiye`de izin yaparak geçiririz. Ízin zamanı yaklaşırken içimizi bir sevinç kaplar.íşte bu yıl da hazırlıklarımızı tamamladık. Valizlerimizi

Detaylı

düþürücü kullanmamak c-duruma uygun ilaç kullanmamak Ateþ Durumunda Mutlaka Hekime Götürülmesi Gereken Haller:

düþürücü kullanmamak c-duruma uygun ilaç kullanmamak Ateþ Durumunda Mutlaka Hekime Götürülmesi Gereken Haller: Ayna-Gazetesi-renksiz-11-06.qxp 26.10.2006 23:39 Seite 2 Çocuklarda Ateþ Deðerli Ayna okuyucularý, bundan böyle bu sayfada sizleri saðlýk konusunda bilgilendireceðim. Atalarýmýz ne demiþti: olmaya devlet

Detaylı

O gün televizyonda ve radyoda, Antalya da fýrtýna çýkacaðý her saat baþý duyurulmuþtu. Ben, sonuçlarýný düþünmeden sevinçle karþýladým bu haberi.

O gün televizyonda ve radyoda, Antalya da fýrtýna çýkacaðý her saat baþý duyurulmuþtu. Ben, sonuçlarýný düþünmeden sevinçle karþýladým bu haberi. O gün televizyonda ve radyoda, Antalya da fýrtýna çýkacaðý her saat baþý duyurulmuþtu. Ben, sonuçlarýný düþünmeden sevinçle karþýladým bu haberi. Çünkü fýrtýna olacaksa okullarýn tatil edilmesi kesin gibi

Detaylı

Bazen tam da yeni keþfettiðiniz, yeni tanýdýðýnýz zamanda yitirirsiniz güzellikleri.

Bazen tam da yeni keþfettiðiniz, yeni tanýdýðýnýz zamanda yitirirsiniz güzellikleri. C i h a n D e m i r c i Damdaki Mizahçý 90 Yaþýnda Eskimeyen Bir Usta: Haldun Taner Bazen tam da yeni keþfettiðiniz, yeni tanýdýðýnýz zamanda yitirirsiniz güzellikleri. 1986'da yitirdiðimiz Haldun Taner

Detaylı

Ön Hazýrlýk Geometrik Þekiller

Ön Hazýrlýk Geometrik Þekiller Ön Hazýrlýk Geometrik Þekiller 1 4 7 10 5 2 3 11 6 8 9 Noktalý kâðýtta bazý geometrik þekiller verilmiþtir. Bu þekillere göre aþaðýdaki ifadelerden doðru olanlarýn yanýna D yanlýþ olanlarýn yanýna Y harfini

Detaylı

ORAN - ORANTI TEST / 1

ORAN - ORANTI TEST / 1 ORAN - ORANTI TEST / 1 1. Aþaðýdaki oranlardan hangisi birimlidir? 4cm 5kg 5m A) B) C) 7cm 17g 7dk 4L 8dk D) E) 7L 15sa 5. a3b b2c a c A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 2. 4kg 100 kg iþleminin sonucu kaçtýr? 6.

Detaylı

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10

Konular 5. Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23. Örnek Çalýþtay Gündemi 29. Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Proje Yönetimi ÝÇÝNDEKÝLER Konular 5 Genel Bakýþ 7 Proje Yöneticilerinin Eðitimi 10 Eðitimde Kullanýlacak Araçlar 23 Araç 1: Araþtýrma sorularý Araç 2: Belirsiz talimatlar Araç 3: Robotlar 28 Örnek

Detaylı

Fiskomar. Baþarý Hikayesi

Fiskomar. Baþarý Hikayesi Fiskomar Baþarý Hikayesi Fiskomar Gýda Temizlik Ve Marketcilik Ticaret Anonim Þirketi Cumhuriyetin ilanýndan sonra büyük önder Atatürk'ün Fýndýk baþta olmak üzere diðer belli baþlý ürünlerimizi ilgilendiren

Detaylı

Ramazan Alkış. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Ramazan Alkış. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat - şiirler - Yayın Tarihi: 27.03.2017 Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat Yayın Hakkı Notu: Bu e-kitapta yer alan şiirlerin tüm yayın hakları şairin kendisine ve / veya yasal temsilcilerine aittir.

Detaylı

NURULLAH- Evet bu günlük bu kadar çocuklar, az sonra zil çalacak, yavaş yavaş toparlana bilirsiniz.

NURULLAH- Evet bu günlük bu kadar çocuklar, az sonra zil çalacak, yavaş yavaş toparlana bilirsiniz. Bozuk Paralar KISA FİLM Yaşar AKSU İLETİŞİM: (+90) 0533 499 0480 (+90) 0536 359 0793 (+90) 0212 244 3423 SAHNE 1. OKUL GENEL DIŞ/GÜN Okulun genel görüntüsünü görürüz. Belki dışarı çıkan birkaç öğrenci

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 Kanguru Matematik Türkiye 07 4 puanlýk sorular. Bir dörtgenin köþegenleri, dörtgeni dört üçgene ayýrmaktadýr. Her üçgenin alaný bir asal sayý ile gösterildiðine göre, aþaðýdaki sayýlardan hangisi bu dörtgenin

Detaylı

1 2 3 4 7 8 9 10 11 12 13 14 16 19 21 23 24 25 26 27 28 30 32 33 37 41 42 44 46 47 48 50 52 54 56 Kurum Kimliði Logo Logo Þube Logolarý Logonun Renkli Kullanýmý Logonun Siyah-Beyaz Kullanýmý Logonun Diþi

Detaylı

Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri

Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri Genel Yetenek Testi Örnek Soru Çözümleri 1 2 1 1 2 Çok Sýcak Soðuk Sýcak Çok Soðuk D B C Çorba Kutuplar Yanardað Sonbahar Yukarýda yer alan 1. ve 2. kutudakiler

Detaylı

Çevreyi Benim Ýçin. Güvenli Hale Getirebilir misin? MUTLU ÇOCUKLAR DERNEÐÝ MUTLU ÇOCUKLAR DERNEÐÝ

Çevreyi Benim Ýçin. Güvenli Hale Getirebilir misin? MUTLU ÇOCUKLAR DERNEÐÝ MUTLU ÇOCUKLAR DERNEÐÝ MUTLU ÇOCUKLAR DERNEÐÝ Çevreyi Benim Ýçin Güvenli Hale Getirebilir misin? MUTLU ÇOCUKLAR DERNEÐÝ Mebusevleri Mah. Þerefli Sok. 27/3 Tandoðan/ANKARA Tel : 0 312 222 03 55 Fax: 0 312 222 03 09 MUTLU ÇOCUKLAR

Detaylı

014-015 Eðitim Öðretim Yýlý ÝSTANBUL ÝLÝ ORTAOKULLAR ARASI "7. AKIL OYUNLARI ÞAMPÝYONASI" Ýstanbul Ýli Ortaokullar Arasý 7. Akýl Oyunlarý Þampiyonasý, 18 Nisan 015 tarihinde Özel Sancaktepe Bilfen Ortaokulu

Detaylı

Nokia HS-2R Radyolu kulaklýk seti Kullaným Kýlavuzu. 9355495 2. baský

Nokia HS-2R Radyolu kulaklýk seti Kullaným Kýlavuzu. 9355495 2. baský Nokia HS-2R Radyolu kulaklýk seti Kullaným Kýlavuzu 9355495 2. baský UYGUNLUK BÝLDÝRÝMÝ NOKIA CORPORATION olarak biz, tamamen kendi sorumluluðumuzda olmak üzere, HS-2R ürününün aþaðýdaki yönetmeliðin ilgili

Detaylı

Bolkar Daðlarý. AKD054 Acil Gerileme (-1)

Bolkar Daðlarý. AKD054 Acil Gerileme (-1) Bolkar Daðlarý AKD054 Acil Gerileme (-1) Ali Ýhsan Gökçen Yüzölçümü : 399366 ha Yükseklik : 210 m - 3524 m Boylam : 34,46ºD Ýl(ler) : Mersin, Niðde, Konya Enlem : 37,26ºK Ýlçe(ler) : Ereðli, Pozantý, Ulukýþla,

Detaylı

Noray Demirci. Bilemem Bilemem. Söz: Ülkü Aker. Müzik: Norayr Demirci. Niye geldim bu dünyaya, bilemem bilemem. Gece gündüz aðlarým ben,

Noray Demirci. Bilemem Bilemem. Söz: Ülkü Aker. Müzik: Norayr Demirci. Niye geldim bu dünyaya, bilemem bilemem. Gece gündüz aðlarým ben, Noray Demirci Onaylayan Administrator Salý, 22 Mayýs 2007 Besteciler.org Bilemem Bilemem Niye geldim bu dünyaya, bilemem bilemem Gece gündüz aðlarým ben, gülemem gülemem Ne yaptýmsa talihim gülmedi bana

Detaylı

Samet Kalkan GÝZEMLÝ MAVÝ. Deniz mavisi gözlerin. Dünya tatlýsý gülüþün. Can alýcý sözlerin. Sana ne kadar yakýþýyor bir bilsen.

Samet Kalkan GÝZEMLÝ MAVÝ. Deniz mavisi gözlerin. Dünya tatlýsý gülüþün. Can alýcý sözlerin. Sana ne kadar yakýþýyor bir bilsen. Samet Kalkan Onaylayan Administrator Pazartesi, 17 Aralýk 2007 Son Güncelleme Pazartesi, 02 Haziran 2008 Besteciler.org GÝZEMLÝ MAVÝ Deniz mavisi gözlerin Dünya tatlýsý gülüþün Can alýcý sözlerin Sana

Detaylı

MedYa KÝt / 26 Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetimi konusunda Türkiye nin ilk dergisi HR DergÝ Human Resources Ýnsan Kaynaklarý ve Yönetim Dergisi olarak amacýmýz, kurulduðumuz günden bu yana deðiþmedi: Türkiye'de

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2018

Kanguru Matematik Türkiye 2018 3 puanlýk sorular 1. Ailemdeki her çocuðun en az iki erkek kardeþi ve en az bir kýz kardeþi vardýr. Buna göre ailemdeki çocuk sayýsý en az kaç olabilir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 2. Þekildeki halkalarýn

Detaylı

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2017 3 puanlýk sorular 20 17 1. =? 2 + 0 + 1 + 7 A) 3,4 B) 17 C) 34 D) 201,7 E) 340 2. Berk tren yolu modeliyle oynamayý çok sever. Yaptýðý tren yolu modelinde, bazý nesneleri 1:87 oranýnda küçülterek oluþturmuþtur.

Detaylı

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve

TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi'nden Haberler *1 Þubat 2016 tarihinde faaliyetlerine baþlayan Suruç Mülteci Danýþma Merkezi; mülteci, sýðýnmacý ve MD Mülteci Danýþma M TOHAV e-bülten n S AYI: 2 TOHAV Suruç Mülteci Danýþma Merkezi Ýletiþim Bilgileri Adres: Yýldýrým Mah. Ziyademirdelen Sok. N0: D: 1 Suruç/ÞANLIURFA Tel: 0 (414) 611 98 02 TOHAV Suruç

Detaylı

Melike Koçak-Sezer Ateþ Ayvaz-Leyla Ruhan Okyay

Melike Koçak-Sezer Ateþ Ayvaz-Leyla Ruhan Okyay Nezihe Meriç'le Melike Koçak-Sezer Ateþ Ayvaz-Leyla Ruhan Okyay Sezer Ateþ Ayvaz, Nezihe Meriç, Melike Koçak, Leyla Ruhan Okyay Kararsýz yaðmurun oyun oynadýðý bir günde, bir çay bahçesindeyiz; önümüzde

Detaylı

Psikoloji ve Din: Psikologlarýn Din ve Tanrý Görüþleri Ali Ayten Ýstanbul: Ýz Yayýncýlýk, sayfa.

Psikoloji ve Din: Psikologlarýn Din ve Tanrý Görüþleri Ali Ayten Ýstanbul: Ýz Yayýncýlýk, sayfa. Ýslâm Araþtýrmalarý Dergisi Psikoloji ve Din: Psikologlarýn Din ve Tanrý Görüþleri Ali Ayten Ýstanbul: Ýz Yayýncýlýk, 2006. 151 sayfa. Herhangi bir bilimsel disiplinin zenginliði, o alanda düþünce üreten

Detaylı