REÇLERİ VE BANKACILIK SİSTEMİNİN N YENİDEN YAPILANDIRILMASINDA KURUMSAL İŞBİRL VE KOORDİNASYON: RLİĞİ

Transkript

1 BANKA ÇÖZÜMLEME SÜRES REÇLERİ VE BANKACILIK SİSTEMİNİN N YENİDEN YAPILANDIRILMASINDA KURUMSAL İŞBİRL RLİĞİ VE KOORDİNASYON: TÜRKİYE DENEYİMİ Dr. Hicabi ERSOY Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, TürkiyeT

2 Sunum Kapsamı Bankacılık k krizlerinin çözümlenmesi Kurumlar arası işbirliği i ve koordinasyon, Türkiye deneyimi

3 Bankacılık Krizleri; Genel olarak finansal liberalizasyonla özdeşleştirilmiş, Yanlış makroekonomi politikalarına, döviz kuru rejimlerine ve dışsal şoklara bağlanmaya çalışılmış, Krizlerin bankacılık sisteminin yapısal kırılganlıkları ile ilişkisi daha az dikkate alınmıştır.

4 Bankacılık k Sisteminin Yapısal Kırılganlıkları Piyasa disiplinin zayıfl flığı, Kredi kültk ltürünün n gelişmemi memiş olması, Yargılama, iflas ve tasfiye yasalarının yetersizliği, i, Düzenleme ve denetleme sistemlerinin yetersizliği, i, Otoritelerce alınan kararların şeffaf olmaması, Kurumsal yönetiy netişimin imin ya da yönetimde y etkinliğin bulunmamasından ndan kaynaklanmaktadır.

5 Diğer taraftan; Kredi analiz süreçleri, İstihbarat, Risk Yönetimi (likidite, faiz, kur, piyasa riskleri) uygulamalarının değişen şartlarda yetersiz kalması sistemdeki diğer bir kırılganlıktır.

6 Bu Bağlamda Kötü Yönetim Bankalarla ilgili otoriteler ve bankaların yönetsel ve organizasyonel yapılarının sistemik problemler karşısında gecikmeden tepki verebilecek esnekliğe sahip olmamasıdır.

7 Sorunlu Bankaların Çözümlenmesi ve Kriz YönetimindeY Sistemik risklere karşı etkin bir şekilde ve nasıl tedbir alınaca nacağı, Sektördeki sorunların n ekonomiye olumsuz etkilerinin nasıl l en aza indirileceği, i, Bankaların n nasıl l yeniden kârlı ve sağlıkl klı hale getirilebileceği i ve Krizlerin maliyetinin nasıl l sınırls rlı ölçüde tutulabileceği i sorunlarına na çözüm m aranmalıdır. r.

8 Krizlerin Büyümesinin B ve Kontrolden Çıkmasının Önlenmesi Acil tedbirlerin uygulanması, Makroekonomik politikaların n uygulamaya konulması, Bankacılık k sektörünün n yeniden yapıland landırmaya tabi tutulması, Kurumsal düzenlemelerin d yapılmas lmasına bağlı bulunmaktadır.

9 Acil Önlemler Bankacılık Krizlerinin Çözümlenmesinde Acil Önlemler Likidite Desteği Devlet Güvenceleri Tasfiye / Yeniden Yapılandırma

10 Makroekonomik Politikalar Döviz kurlarının n aşağıa ğıya çekilmesi için i in gerekli para politikası uygulamaları ile diğer makroekonomik tedbirlere ihtiyaç bulunmaktadır.

11 Bankacılık k Sisteminin Yeniden Yapıland landırılması Büyüme hedeflerinin tutturulabilmesi ve makroekonomik istikrarın n sürds rdürülebilmesi için in kapsamlı bir yeniden yapıland landırma programının n hazırlanarak uygulamaya konulması gereklidir.

12 Kurumsal DüzenlemelerD Finansal Krizlerin Çözümlenmesinde Kurumsal Düzenlemeler Etkin Denetim Etkin Düzenleme

13 Bir Krizin Başar arıyla Çözümlenmesi Reformların n zamanlaması,, süreklilis rekliliği i ve uygulamadaki kararlılık, k, Populist olmayan reform ve önlemler ile acı reçetelere etelere uyulmadaki isteklilik, Kamuoyu desteği, Karar alıcılar ların n toplumsal ve politik baskılara karşı gösterecekleri direnç, Otoritelerin krizi yönetmekteki y kurumsal kapasitesine bağlı bulunmaktadır.

14 Türk Bankacılık k Sektöründe Yeniden Yapıland landırma 1999 yılından y itibaren uluslar arası uygulamalar paralelinde düzenlemelere d gidilerek; Bir Bir taraftan bankacılık k sisteminde uluslar arası standartlara uyum sağlanmas lanması, Bir Bir taraftan da krizlerinin ortaya çıkardığı sorunların çözümlenmesi hedeflenmiştir tir.

15 Bankacılık k Sektörü Yeniden Yapıland landırma Programı Kamu bankalarının n finansal ve operasyonel açıdan yeniden yapıland landırılması, Krizlerden olumsuz etkilenen özel bankaların sağlıkl klı bir yapıya kavuşturulmas turulması, Bankacılık k sektörünün n daha etkin ve rekabetçi i bir yapıya kavuşturulmas turulması için in düzenleme ve denetleme sistemlerinin etkinliğinin inin arttırılmas lması, TMSF bünyesindeki b bankaların çözüme kavuşturulmas turulması amaçlanm lanmıştır.

16 Kamu Bankalarının n Yeniden Yapıland landırılması Hazine tarafından kamu bankalarının sermayeleri güçg üçlendirilmiş, Görev zararı alacakları ödenmiş, Bu zararların n tekrar oluşumunu umunu önlemek için in yasal düzenlemeler d yapılm lmıştır.

17 Özel Bankaların n Sağlıkl klı Bir Yapıya Kavuşturulmas turulması Özel Bankaların n Sermayelerinin Güçlendirilmesi Programı ile; Sermaye yetersizliği i tespit edilen bankalarla ilgili önlemler alınm nmış, Sermaye yapılar larını kendi kaynakları ile güçlendirmeleri ve piyasa risklerini sınırlandırmalarına ağıa ğırlık k verilmiştir.

18 Düzenleme ve Denetleme Sistemlerinin Etkinliğinin inin Arttırılmas lması Sermaye yeterliliği, i, Risk yönetimine y ilişkin düzenlemeler, d Kredi ve iştirak i sınırlars rları ile karşı şılıklarla ilgili düzenlemeler, Muhasebe standartları,, bağı ğımsız z denetim ve devir/birleşmelere ilişkin düzenlemeler, d Banka sahip ve yöneticilerinin y sahip olması gereken niteliklere ilişkin düzenlemeler, d Özel finans kurumlarına ilişkin düzenlemeler, d Yabancı ülkelerle denetim ve işbirlii birliği i anlaşmalar maları, Kurumlar arası işbirliği i ve kordinasyonun geliştirilmesi hususlarında yoğunla unlaşmıştır.

19 TMSF Bünyesindeki B Bankaların Çözüme Kavuşturulmas turulması 1997 yılından y itibaren 22 banka TMSF ye devredilmiş, Bu bankalar (Birleşik ik Fon Bankası A.Ş.. ve Türk Ticaret Bankası A.Ş.. hariç) ) yeniden yapıland landırılarak larak birleştirme, satış ve doğrudan tasfiye gibi yöntemlerle y sistem dışına çıkarılmıştır.

20 Fonun Çözümleme Faaliyet Gelirleri ( Milyon USD) e Kadar 2006 YılıY Toplam Çözümleme Gelirleri Takipli Alacaklardan Yapılan Tahsilatlar - İştiraklerden Yapılan Tahsilatlar - Gayrimenkul ve Menkullerden Yapılan Tah. - Fon Bünyesindeki B Bankalardan Yapılan Tah Diğer Finansal Gelirler Toplam

21 Sonuç Bankacılık k krizlerinin etkilerinin ve kamuya maliyetinin büyüklb klüğü,, krizin nasıl l yönetildiy netildiği i ve ne şekilde çözümlenmeye çalışıldığı ile yakından ilgilidir. Topluma maliyetin sınırlands rlandırılabilmesi labilmesi için in acil politika önlemlerinin alınmas nması gereklidir. Sorunlu finansal kuruluşlar ların n tasfiyesi veya yeniden yapıland landırılması konusunda kararlı olunmalıdır.

22 Çözümleme SüreS reçlerinde Şu u Hususların n Altı Çizilmelidir: Bankacılık k krizlerinin çözümlenmesi yönetsel bir sorundur. Bankaların n zararlarının n başlang langıçtan itibaren gerçek ekçi i olarak kabullenilmesi gerekmektedir. İlgili kurumlar arasında koordinasyon ve işbirliği i bulunmalıdır.

23 Kurumlar Arası İşbirli birliği i ve Koordinasyon Türk Bankacılık k Yasasında Yer Almış ıştır Yasada: Etkin ve şeffaf bir finansal sistem oluşturulmas turulması, Bankaların n kurumsal yönetim y ilkelerine uyum seviyesinin gözetimi, g Finansal piyasaları düzenleyen ve denetleyen kurumlar arasında bilgi paylaşı şımı,, işbirlii birliği i ve koordinasyonun sağlanmas lanması amaçlanm lanmıştır.

24 Bunu Teminen Yasa Kapsamında Finansal Sektörün n Geliştirilmesi, Bankaların n Yerinden Denetim ve Gözetimi, G Kurumlar Arası İşbirli birliği i ve Koordinasyonun Sağlanmas lanması, Finansal Sektör r Komisyonu Oluşturulmas turulması TMSF TMSF ve BDDK arasında Eşgüdüm E Komitesi Kurulması sağlanm lanmıştır.

25 Sonuç Olarak: Türk finans sektöründe 2000 ve 2001 yıllarında yaşanan anan krizlerden günümüze g uzanan süres reçte yapılan çalışmalarla; Krizlerin maliyetinin azaltılmas lmasında başar arıya ulaşı şılmış, Önemli bir tecrübe birikimi ve kurumsal hafıza oluşmu muştur.