İÇİNDEKİLER İTKİB Genel Sekreterliği Ar-Ge ve Mevzuat Şubesi

Transkript

1 TEKSTİL SEKTÖRÜ İHRACAT PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ 2013 OCAK - MART İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ NİSAN 2013

2 İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ Ocak Mart İlk Üç Aylık Tekstil İhracatı... 4 Ülke Grupları Bazında Tekstil İhracatındaki Gelişmeler... 4 Belli Başlı Pazarlara Tekstil İhracatında Gelişmeler... 5 Belli Başlı Ürün Grupları Bazında İhracat... 6 En Büyük İplik Pazarı İtalya iken, Rusya En Çok Dokuma ve Örme Kumaş İhraç Edilen Ülke... 7 Ev Tekstili İhracatı Artıyor... 8 Üretim ve Kapasite Kullanımındaki Gelişmeler... 8 Türkiye de ve Dünyada Pamuk Fiyatında Son Aylarda Artış Var... 9 Euro/Dolar Paritesi nin Tekstil İhracatına Etkisi... 9 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Dünya Ekonomisi: Riskler Devam Ediyor ABD Ekonomisi Toparlanma Yolunda Avrupa Birliği: Belirgin İyileşme Yok Almanya Ekonomisi İngiltere Ekonomisi Fransa Ekonomisi İtalya Ekonomisi Hollanda Ekonomisi İspanya Ekonomisi Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler BDT Ülkeleri nde Gelişmeler Ortadoğu Ekonomileri Türkiye Ekonomisi Sert Fren Yaptı II OCAK MART DÖNEMİNDE GENEL OLARAK TÜRKİYE İHRACATI. 23 Genel İhracat Artışı %3, Tekstil İhracatında Artış %6, Aylar İtibariyle Tekstil İhracatı AB Ülkeleri En Önemli Tekstil Pazarı En Fazla Tekstil Mamulü İhraç Edilen Ülkeler AB Ülkeleri AB Ülkelerine İhracat Artışı %8, İtalya, Almanya, Romanya ve İngiltere En Fazla Tekstil İhraç Edilen AB Ülkeleri Eski Doğu Bloku Ülkeleri ne Tekstil İhracatı %10,1 Arttı Ortadoğu Ülkeleri ne Tekstil İhracatında Düşüş: %14, Afrika Ülkeleri ne İhracat Artıyor: %7, Amerika Ülkeleri ne İhracatta Artış Oranı Küçüldü %0, Asya ve Okyanusya Ülkelerine İhracatta Artış Oranı %16, Serbest Bölgelere İhracat Performans Kaybı Devam Ediyor: %6, En Yüksek İhracat Artışı Türk Cumhuriyetleri ne İhracatta Ulaşıldı: %36, Diğer Avrupa Ülkeleri nde İhracat Artışı %26,2 Oldu IV. BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA TEKSTİL İHRACATI

3 Tekstil Ürünleri İçinde Elyaflar Hariç, Diğer Tüm Ürün Gruplarında İhracat Artıyor En Çok İplik İhraç Edilen Ülkeler İtalya, İngiltere ve Rusya Dokuma Kumaş İhracatında En Önemli Pazar: Rusya Rusya Federasyonu Örme Kumaş İhracatında En Önemli Pazar Ev Tekstili İhracatı Artışa Geçti %16, V. KAPASİTE KULLANIM ORANI VE ÜRETİM ENDEKSİ VI. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Pamuk Fiyatları Dünya Fiyatlarının Üstüne Çıktı Yılı Ocak-Mart Döneminde Tekstil İhracatına Euro/Dolar Paritesi nin Etkisi Ocak Mart Dönemi MartAyı Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2013 Ocak-Mart EK 2: TÜRKİYE TEKSTİL İHRACAT KAYDI EK 3: TÜRKİYE HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACAT KAYDI

4 YÖNETİCİ ÖZETİ 2013 Ocak Mart İlk Üç Aylık Tekstil İhracatı Türkiye nin tekstil ihracatı, 2013 yılının ilk çeyreğinde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla %6,8 oranında artarak 2,1 milyar dolar olmuştur. Tekstil ihracatı, küresel krizin etkilerinin geçmeye başladığı 2010 yılında %18,4 oranında artarken, 2011 yılı sonunda da artış oranı %21,9 a ulaşmıştı. Bununla beraber, tekstil ihracatı 2012 yılında %1,2 oranında gerilemişti yılının ilk üç aylık döneminde ise %6,8 artışa ulaşılmıştır yılının ilk çeyreğinde Türkiye nin genel ihracatı %3,3 oranında artışla 36,5 milyar dolara çıkarken; sanayi ihracatı da %1,8 oranında artarak 29 milyar dolara dolara yükselmiştir. Ocak-Mart 2013 döneminde tekstil ihracatının artış oranın (%6,8) hem Türkiye genel ihracatının artış oranından (%3,3) hem de sanayi ihracatının artış oranından (%1,8) yüksek olması neticesinde, Türkiye genel ihracatı içinde tekstil ihracatının payı %5,5 ten %5,7 ye, sanayi ihracatı içindeki payı %6,8 den %7,1 e çıkmıştır. Ülke Grupları Bazında Tekstil İhracatındaki Gelişmeler 2013 yılının Ocak-Mart döneminde Türkiye den Ortadoğu ülkelerine ve Serbest Bölgeler e yapılan tekstil ihracatında sırasıyla %14,6 ile %6,9 oranlarında düşüş olmuştur. Diğer yandan, AB (27) ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkeleri, Afrika ülkeleri, Amerika ülkeleri, Asya ve Okyanusya ülkeleri, Türk Cumhuriyetleri ve diğer Avrupa ülkelerine Türkiye den yapılan tekstil ihracatında %0,9 ile %36,1 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. Ocak-Mart 2013 döneminde gerçekleşen 2,1 milyar dolarlık tekstil ihracatının 945,2 milyon dolarlık kısmı AB ülkelerine yapılmış ve ihracat geçen yıla kıyasla %8,5 oranında artmıştır. Sektörel ihracatın en büyük pazarı konumundaki AB ülkelerine ihracatın %8,5 oranında artması, diğer ülke gruplarındaki artışların da katkısı ile Türkiye tekstil ihracatının %6,8 oranında artmasını sağlamıştır. Türkiye nin ikinci en büyük tekstil ihracat pazarı olan Rusya Federasyonu ile Ukrayna, Beyaz Rusya, gibi ülkelerin yer aldığı Eski Doğu Bloku Ülkeleri grubuna yönelik tekstil ihracatı, 2013 yılının ilk çeyreğinde %10,1 oranında artarak 445,1 milyon dolara yükselmiştir. Eski Doğu Bloku ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %21,5 olmuştur. 4

5 Cezayir, Libya, Mısır, Tunus, Fas ve Güney Afrika Cumhuriyeti nin dahil olduğu Afrika ülke grubuna 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %7,6 oranında artışla 207,4 milyon dolar değerinde tekstil ihracatı yapılmıştır. Afrika ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay, %10 olmuştur. Söz konusu ülke grubu,türkiye nin tekstil ihracatında üçüncü en büyük pazar konumundadır yılının Ocak-Mart döneminde Ortadoğu ülkelerine, %14,6 düşüşle 134,3 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edilmiştir. Suudi Arabistan, Irak, İran, İsrail, Kuveyt gibi ülkelerin yer aldığı Ortadoğu ülke grubuna yönelik tekstil ihracatının Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %6,5 düzeyinde olmuştur. ABD, Kanada, Brezilya ve Meksika gibi Amerika kıtasında yer alan ülkelerden oluşan Amerika ülke grubuna yönelik tekstil ihracatı, 2013 yılının ilk çeyreğinde %0,9 oranında artışla 123,3 milyon dolar olmuştur. Amerika ülke grubuna yönelik ihracatın toplam tekstil ihracatından aldığı pay ise %5,9 seviyesindedir yılının ilk üç ayında Japonya, Çin, Hong Kong, Hindistan gibi ülkelerin yer aldığı Asya ve Okyanusya ülkelerine yönelik tekstil ihracatı, %16,1 oranında artışla 127,3 milyon dolara yükselmiştir. Bu artış neticesinde, Asya ve Okyanusya ülke grubunun toplam tekstil ihracatındaki payı %6,1 e yükselmiştir. Ocak-Mart 2012 döneminde Serbest Bölgeler e yapılan tekstil ihracatı ise %6,9 oranında düşüşle 52,9 milyon dolar seviyesine inmiştir. Bu düşüş sonucunda, söz konusu ülke grubunun tekstil ihracatından aldığı pay %2,6 ya gerilemiştir. Diğer yandan, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan gibi Türk Cumhuriyetlerinin yer aldığı ülke grubuna yapılan tekstil ihracatı, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %36,1 oranında artarak 32,1 milyon dolara yükselmiştir. Türk Cumhuriyetleri ne yönelik tekstil ihracatının toplam tekstil ihracatından aldığı pay %1,5 seviyesine çıkmıştır. En yüksek oranlı ihracat artışına sözkonusu ülke grubunda ulaşılmıştır. Norveç, İsviçre ve KKTC nin dahil olduğu diğer Avrupa ülkeleri grubuna yönelik tekstil ihracatı, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %26,2 artışla 6 milyon dolara yükselmiştir. Söz konusu ülke grubunun Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %0,3 seviyesindedir. Belli Başlı Pazarlara Tekstil İhracatında Gelişmeler Ülke bazında incelendiğinde, Ocak-Mart 2013 döneminde Türkiye den en fazla tekstil ve hammaddeleri ihraç edilen ülkeler Rusya Federasyonu, İtalya, Almanya, Romanya, İngiltere, ABD, Bulgaristan, Polonya, Ukrayna ve 5

6 Mısır olarak sıralanmaktadır. En fazla ihracat yapılan ilk on ülkeden yedisine yönelik ihracatta %1,9 ile %75,8 arasında değişen oranlarda artışa ulaşılırken, diğer üçüne yapılan ihracatta %0,4 ile %4,6 arasında değişen oranlarda düşüş görülmüştür. Türkiye nin en fazla tekstil ve hammaddeleri ihracatı yaptığı ilk on ülkeden altısı AB ülkesidir yılının ilk çeyreğinde Rusya ya tekstil ve hammaddeleri ihracatı %0,4 oranında düşüşle 293,2 milyon dolar olurken, İtalya ya yönelik ihracat %19 artışla 211,3 milyon dolara yükselmiştir. Bir diğer önemli tekstil pazarı Almanya ya ihracat %6,8 artışla 106,6 milyon dolara, Romanya ya ihracat ise %9,3 artışla 78,5 milyon dolara yükselirken, İngiltere ye ihracat %4,6 oranında düşerek 73,3 milyon dolara inmiştir. Rusya nın Türkiye genel tekstil ihracatındaki payı %14,1, İtalya nın payı %10,2, Almanya nın payı %5,1, Romanya nın payı %3,8 ve İngiltere nin payı %3,5 olarak hesaplanmaktadır. İlk on ihracat pazarı içinde en büyük ihracat kaybı %4,6 ile İngiltere ye yapılan tekstil ihracatında görülmüştür. Ayrıca, Polonya ya ihracatta da %0,7 lük düşüş görülmüştür. En büyük 10 tekstil ihracat pazarı içinde en yüksek artış, %75,8 artış oranı ile Ukrayna ya yönelik tekstil ihracatında elde edilmiştir. ABD, Bulgaristan ve Mısır a tekstil ihracatında ise %1,9 ile %17,9 arasında değişen oranlarda artış görülmüştür. Belli Başlı Ürün Grupları Bazında İhracat 2013 yılının Ocak-Mart döneminde elyaf, iplik, dokuma kumaş, örme kumaş ve dokusuz yüzeyler, keçeler ve vatkalar olarak belirlenen belli başlı tekstil ürün gruplarında ihracat incelendiğinde, yalnızca elyaf ihracatı düşerken, diğer tüm ürün gruplarında ihracatında artış görülmüştür. Ocak-Mart 2013 döneminde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla, Türkiye den %16,9 oranında düşüşle 143,3 milyon dolar değerinde elyaf, %8,5 artışla 432,2 milyon dolar değerinde iplik ve %12,1 oranında artışla 701,8 milyon dolar dolar değerindeki dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Diğer önemli ihracat kalemlerinden örme kumaşların ihracatı %11,5 oranında artarak 432,4 milyon dolara yükselirken, dokusuz yüzeylerin ihracatı %7,7 oranında artarak 92,7 milyon dolara ulaşmıştır. Toplam tekstil ihracatında elyaf ihracatının payı %6,9, iplik ihracatının payı %20,8, dokuma kumaş ihracatının payı %33,8 olarak hesaplanmaktadır. 6

7 Dokuma kumaşların yanı sıra, konfeksiyon sanayiinin bir diğer temel hammaddesi olan örme kumaşların ihracatının toplam tekstil ihracatındaki payı %20,9 olurken, kullanımları ve dolayısıyla önemleri gün geçtikçe artan dokusuz yüzeyler (non-woven), vatka ve keçelerin payı ise %4,5 olarak kayda alınmıştır. Elyaf, iplik ve dokuma kumaşların alt ürün grupları incelendiğinde 2013 yılının ilk çeyreğinde en çok ihraç edilen elyaf türü %24,1 düşüş ve 83,6 milyon dolarlık ihracat değeri ile suni-sentetik devamsız lifler olmuştur yılının ilk çeyreğinde Türkiye den en fazla ihraç edilen iplik çeşidi %12,5 artış ve 148,8 milyon dolarlık ihracat değeriyle suni-sentetik filamentlerden ipliklerdir. Aynı dönemde, en fazla ihraç edilen dokuma kumaşlar, %28,5 oranında artış ve 328,7 milyon dolarlık ihracat değeri ile pamuklu dokuma kumaşlardır. Ocak-Mart 2013 de en çok ihraç edilen örme kumaş türü ise %5,7 artış ve 234,1 milyon dolar ihracat değeri ile diğer örme kumaşlardır. En Büyük İplik Pazarı İtalya iken, Rusya En Çok Dokuma ve Örme Kumaş İhraç Edilen Ülke En fazla iplik ihraç edilen ülkeler sırasıyla İtalya, İngiltere, Rusya Federasyonu, Belçika ve Brezilya olarak sıralanmaktadır. İtalya ya %8,5 artışla 53,4 milyon dolar, İngiltere ye %1,5 artışla 28,1 milyon dolar, Rusya Federasyonu na %5,8 düşüşle 28 milyon dolar, Belçika ya %39,3 artışla 26,1 milyon dolar ve Brezilya ya %3 artışla 23,4 milyon dolar değerinde iplik ihraç edilmiştir. En fazla dokuma kumaş ihraç edilen ülkeler sırasıyla Rusya Federasyonu, İtalya, Almanya, Romanya ve Tunus olarak sıralanmaktadır. Rusya Federasyonu na gerçekleştirilen dokuma kumaş ihracatı %2,6 düşüşle 77,8 milyon dolar, İtalya ya ihracat %15,8 artışla 53 milyon dolar, Almanya ya ihracat %17,1 artışla 44,6 milyon dolar, Romanya ya ihracat %7,8 artışla 38,7 milyon dolar ve Tunus a ihracat %30,1 artışla 35,4 milyon dolar olmuştur. En çok dokuma kumaş ihraç edilen 11. büyük pazar olan Çin e ihracat 2013 yılının ilk çeyrek döneminde %214,2 oranında artması dikkat çekmektedir. En çok örme kumaş ihraç edilen ülkeler Rusya Federasyonu, İtalya, Bulgaristan, Ukrayna ve Romanya olarak sıralanmaktadır. 7

8 2013 yılının Ocak-Mart döneminde, Rusya Federasyonu na %6 düşüşle 119,8 milyon dolar, İtalya ya %34,3 artışla 77,1 milyon dolar, Bulgaristan a %40,5 artışla 30,1 milyon dolar, Ukrayna ya %153,7 artışla 23,9 milyon dolar ve Romanya ya %17,6 artışla 23,7 milyon dolar değerinde örme kumaş ihracatı gerçekleştirilmiştir. Ev Tekstili İhracatı Artıyor Türkiye nin ev tekstili ihracatı, 2013 yılının ilk çeyreğinde %16,7 oranında artarak 484,2 milyon dolar olmuştur. Türkiye tekstil ve konfeksiyon sektörünün toplam ihracatının 2013 yılı Ocak- Mart döneminde %7,8 artarak 6,4 milyar dolar olduğu göz önüne alındığında ev tekstili sektörünün, genel ihracattan daha yüksek bir performans sergilediği görülmektedir. Söz konusu performans, ev tekstili sektörünün tekstil ve konfeksiyon ihracatından aldığı payın da %7 den %7,6 ya yükselmesine yol açmıştır yılında ev tekstili ürün gruplarından diğer mefruşat eşyası, yatak örtüleri ve el işi duvar halılarının ihracatında %12,1 ile %76,3 arasında değişen oranlarda azalma görülürken diğer tüm ürün gruplarında %1,8 ile %46,1 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. Değer bazında en büyük ihracat kalemi %23,1 artışla ve 165,1 milyon dolara ulaşan ihracatıyla havlular dahil tuvalet ve mutfak bezleridir. En çok ihraç edilen diğer ev tekstili ürünleri %46,1 artış ve 136,3 milyon dolarlık ihracatla yatak çarşafları, %25,7 artış ve 37,9 milyon dolarlık ihracat ile dokuma bornozlar ve %40,2 düşüş ve 31 milyon dolarlık ihracat ile diğer mefruşat eşyasıdır. Türkiye nin en önemli tekstil ve konfeksiyon ihracat pazarlarından biri olan Almanya, aynı zamanda en büyük ev tekstili ihracat pazarıdır. Bu ülkeye gerçekleştirilen ev tekstili ihracatı 2013 yılının ilk çeyrek döneminde %1,9 artışla 115,5 milyon dolar olarak kayda alınmıştır. Almanya dan sonra en çok ihracat yapılan ülkeler %25,3 artış ile 43,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilen Fransa, %28,9 artış ile 38,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu, %13,5 artış ile 36,9 milyon dolar ihracat gerçekleştirilen ABD ve %45,8 artış ile 27,4 milyon dolarlık ihracat yapılan İtalya dır. Üretim ve Kapasite Kullanımındaki Gelişmeler Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Nisan verilerine göre, tekstil ürünleri imalatında kapasite kullanım oranı 2012 yılının Mart ayında %75,3 iken, 8

9 2013 yılının Mart ayında %78 a yükselmiştir. Bir başka ifade ile, tekstil ürünleri imalatında kapasite kullanım oranı 2013 yılının Mart ayında bir önceki yılın Mart ayına göre %3,6 oranında artmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2013 yılı Ocak ayı tekstil ürünleri imalatında üretim endeksi, bir önceki ay olan Aralık ayına göre %3,4 oranında artarken, 2012 yılının Ocak ayına göre ise %7,1 oranında artmıştır. Türkiye de ve Dünyada Pamuk Fiyatında Son Aylarda Artış Var 2011 ve 2012 yıllarında dünya fiyatlarının altında seyreden Türkiye deki pamuk fiyatı, 2013 yılının ilk ayları itibariyle dünya fiyatının üstüne çıkmış durumdadır. Mart ayı sonunda İzmir STD.1 pamuk fiyatı 3,91 TL/kg olup, 3,76 TL/kg olan Cotlook A Indeksi pamuk fiyatından %3,93 oranında daha fazladır. Euro/Dolar Paritesi nin Tekstil İhracatına Etkisi 2012 yılı Ocak-Mart döneminde 1 Euro 1,31 ABD Dolarına eşit iken, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %0,78 lik artışla 1,32 dolar düzeyine çıkmıştır. Bu durumda, 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken ve böylelikle dolar bazındaki istatistiklerde %0,78 oranında fiktif bir artış yaratmaktadır. Bu çerçevede 945,2 milyon dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %0,78 lik pariteden kaynaklanan fiktif düşüşten arındırıldığında, AB ye ihracatın gerçek değeri 937,8 milyon dolar olmakta ve bu durumda 2013 yılı Ocak-Mart döneminde reel toplam ihracat tutarı 2,066 milyar dolar olmaktadır. Sözkonusu ihracat tutarı, 2012 yılı Ocak-Mart döneminde gerçekleştirilen 1,942 milyar dolarla kıyaslandığında ise 2013 yılının Ocak-Mart döneminde tekstil sektörünün ihracat performansında reel %6,8 lik artış değil, reel bazda %6,4 lük artış meydana gelmiş olmaktadır. 9

10 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER Dünya Ekonomisi: Riskler Devam Ediyor Dünya ekonomisi 2013 yılının ilk çeyrek dönemini bir önceki yıldan miras kalan küresel ekonomik kriz ve durgunluğun gölgesinde geçirirken, başta gelişmiş ülkeler olmak üzere Hükümet ve Merkez Bankaları ülkelerindeki ekonomik sorunları aşmak için parasal genişleme, faiz indirimi ve kur politikası gibi çeşitli para politikası araçlarını yoğun olarak kullanmaya başlamışlardır. Buna rağmen başta Euro Bölgesi sorunlu ekonomileri olmak üzere gelişmiş ülkelerde ekonomik sorunlar, güvensizlik ve belirsizlik devam etmektedir. Sözkonusu sorun ve belirsizlikler dünya ekonomisi üzerindeki risklerin yeni yılın ilk döneminde de devam etmesine neden olurken, gelişmiş ülkelerdeki gevşek para politikalarına rağmen bu ülkelerde ekonomik büyümenin düşük seviyelerde seyretmesi ve kamu borçlarının artmaya devam etmesi, dünya ekonomisi için de risk oluşturmaya devam etmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF), Nisan ayının ortasında yayımladığı World Economic Outlook raporunda, dünya ekonomisinin son 6 aylık dönemde Euro Bölgesi nin dağılması ve ABD deki mali uçurum tehlikesi gibi iki önemli riski en az badireyle atlatmayı başarmasına rağmen özellikle AB nin sorunlu ekonomilerindeki risklerin dünya ekonomisini tehdit etmeye devam ettiği ve geçen yıldan kalan sorunlara, kısa vadede İtalya daki siyasi istikrarsızlık ile G. Kıbrıs krizinin de eklendiği vurgulanırken, orta ve uzun vadede en önemli riskler ise Euro Bölgesi nde uzayan durgunluk, yüksek özel sektör borçları ve ekonomi yönetimlerinin politika ve müdahale alanlarının sınırlı olması olarak sıralanmaktadır. Bu çerçevede 2012 yılında % 3,2 büyüyen küresel ekonominin 2013 yılında % 3,3 büyüyeceği öngörülmektedir. Güncel verilere göre 2012 yılında % 2,5 artan dünya mal ve hizmetler ticaret hacminin 2013 yılında ise % 3,6 artması beklenmektedir. Son tahminlere göre gelişmiş ülke ekonomilerinin 2013 yılında ancak % 1,2 büyümesi beklenirken, AB ve ABD ekonomilerindeki sorunların tüketimi yavaşlatması sonucu, başta Asya ülkeleri olmak üzere bu ülkelere ihracatları azalan gelişmekte olan ülkelerin,bu olumsuz etkiye rağmen yine de gelişmiş ekonomilerden farklı olarak 2013 yılında % 5,3 büyümeleri öngörülmektedir. Son dönemde açıklanan veriler, dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin de belirgin bir yavaşlama olduğunu göstermektedir. Bu çerçevede 2012 yılında % 7,8 büyüyen Çin ekonomisi, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde ise kısmen yavaşlayarak % 7,7 büyümüştür. Aynı dönemde Çin sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemindeki %11,6 lık artışın altında kalarak % 9,5 yükselirken, ülke genelinde perakende satışlar da geçen yılın aynı dönemine göre % 12,4 artmıştır. Geçen yıl aynı dönemde perakende satışlardaki artış oranı ise % 14,8 di. 10

11 Güncel tahminlere göre Çin ekonomisinin 2013 yılında %8 büyümesi öngörülmektedir. Bilindiği gibi dış pazarlardaki daralmadan olumsuz etkilenen Çin in ekonomi yönetimi, dış ticarete dayalı ekonomik büyümeyi çeşitlendirmeye ve iç talebi artırmaya çalışmaktadır. Asya kıtasının diğer önemli ekonomisi Japonya nın ise küresel krizin de etkisiyle kronik durgunluk ve deflasyon sorunları devam etmekte olup, durgunluktan çıkmaya çalışan Japonya Merkez Bankası nın agresif para politikasına geçiş yaparak yen in değerini de düşürmeyi hedeflemesi Dünya Kur Savaşları nda yeni bir cephe açıldığı şeklinde yorumlanmaktadır. Güncel verilere göre Japon ekonomisinin 2013 yılında %1,6 büyümesi öngörülmektedir. Yılın ilk döneminde 110 dolar seviyesine kadar yükselen petrol fiyatları Nisan ayının ortasında 100 dolar seviyesinin altına dek inerken, bu gerilemede dünya ekonomisinde toparlanmanın umulandan daha zayıf olmasına paralel olarak özellikle gelişmiş ülkelerde petrol talebinin zayıf kalacağı beklentisinin etkili olduğu değerlendirilmektedir yılının Nisan ayının ikinci haftasında küresel ekonomiyi etkileyen diğer bir gelişme de altın fiyatlarının bir kaç gün içinde deyim yerindeyse tepetaklak düşerek son yılların en düşük seviyesine gerilemesi olmuştur. Dünya çapında altın fiyatları % 10 a yakın bir düşüşle ons / 1400 $ seviyesine kadar gerilerken, bu düşüşte dünya ekonomisindeki belirsizlikler kadar ekonomik kriz nedeniyle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi nin altın rezervlerinden çoğunu satacağını açıklamasıyla birlikte AB nin diğer sorunlu ülkeleri İtalya, İspanya ve Yunanistan ın da altın stoklarını satarak arz fazlası yarartacağı kaygısının etkili olduğu düşünülmektedir. Nisan ayının son haftasında altın fiyatları uluslararası piyasalarda toparlanarak kısmen yükselmesine rağmen yatırımcıların bugüne kadar 'güvenli liman' olarak nitelendirilen değerli madene yönelik endişeleri devam edecek gibi görünmektedir. Öte yandan, AB ve ABD arasında bu yıl görüşmelere başlanması beklenen olası bir kapsamlı Ticaret ve Yatırım Anlaşmasının dünya ekonomisindeki dengeleri derinden etkileyeceği ve küresel ticaretin koşullarını yeniden belirleyeceği belirtilerek Türkiye nin bu çerçevenin dışında kalmamasının büyük önem taşıdığı değerlendirilmektedir. ABD Ekonomisi Toparlanma Yolunda Dünyanın en büyük ekonomisi ABD de Merkez Bankası FED in gevşek para politikasının ve parasal genişlemenin de yardımıyla ekonomi 2012 yılının son çeyrek dönemi ile yeni yılın ilk döneminde büyümeye devam etmekte ve AB ekonomilerinden daha iyi bir görünüm sergilemekle birlikte büyüme ve istihdam hedeflerine henüz ulaşılamadığı da belirtilmektedir. Başkan Obama ile Cumhuriyetçi ağırlıklı Kongre nin bütçedeki kesintiler konusunda bir uzlaşmaya varamaması sonucunda kamu harcamalarında otomatik 11

12 kesintilerin devreye girmesi ülke ekonomisinin büyümesini bir nebze aşağı çekse de, daha tehlikeli bir risk olan borçlanma tavanında artışa gidilmemesi olasılığının düşük olduğu belirtilmektedir. Bu çerçevede ABD ekonomisi 2012 yılının 3. çeyrek döneminde % 0,4 büyüme gerçekleştirirken, 4. çeyrek dönemde ise %3,1 büyüme kaydetmiştir. Güncel tahminlere göre ABD ekonomisinin 2012 yılı tamamında % 2,2 büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise %1,9 büyüme öngörülmektedir. Ülke genelinde gıda dışı perakende satışlar 2013 yılının Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre %2,6 yükselirken, Ocak-Mart dönemi toplamında ise %2,7 artış göstermiştir. Hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre %2,1 yükselirken, Ocak-Mart dönemi toplamında ise % 2,7 artış göstermiştir. Öte yandan, ABD genelinde 2012 yılının Aralık ayında %7,8 seviyesinde olan işsizlik oranı, yeni yılın ilk ayında % 7,9 a çıkarken, Şubat ayında %7,7 ye, Mart ayında ise %7,6 ya gerilemiş bulunmaktadır. ABD genelinde işsizlik oranının yıl sonunda %7,7 seviyesinde kalacağı tahmin edilmektedir. ABD nin güncel dış ticaret verilerine göre ülkenin mal ihracatı 2013 yılı Ocak-Şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,8 artarak 263 milyar dolar olarak gerçekleşirken, aynı dönemde ithalat %0,5 artarak 383 milyar dolara yükselmiştir. Aynı dönemde ABD nin mallar bazında dış ticaret açığı ise %4 düşüşle 122 milyar dolara gerilemiştir. Avrupa Birliği: Belirgin İyileşme Yok AB ve Euro Bölgesi nde açıklanan veriler ekonomideki olumsuz gidişat ve zayıf seyrin devam ettiğini göstermektedir. Özellikle sorunlu Euro Bölgesi ekonomilerinde kronik bütçe açığı, kamu borcu, düşük büyüme ve işsizlik sorunlarına yönelik reformların uygulanmasındaki gecikmeler ve bu ülke halklarının acı ilaç niteliğindeki reformları desteklememesi krizin büyük ölçüde devam ettiğini göstermektedir yılının ilk çeyrek döneminde AB nin geçen yıldan kalan sorunlarına ek olarak başta Rusya kaynaklı olmak üzere yabancı paraların kara para aklama ve offshore merkezi haline gelen G. Kıbrıs Rum Kesimi nde bankacılık sektörü aktif varlıklarının GSYH nin 7 katına kadar ulaşması sonucu AB yeni bir krizle daha karşı karşıya kalmış olup, bu bankalardaki yüksek mevduatlardan kesinti yapılarak çözüm aranması AB genelinde sorunlu ülkelerde bankacılık sektörüne ve banka mevduatlarına olan güveni sarsmaktadır. Euro Bölgesi genelinde bankaların düşük karlılık ve yetersiz sermaye sorunları şirketler ve tüketiciler için kredi hacmini 12

13 sınırlandırdığından, bu ülke tüketimlerinin canlanması da zorlaşmaktadır. AB de işsizlik oranlarında yaşanan artış ise 2012 yılının ikinci yarısında da devam etmiştir. Euro Bölgesi işsizlik oranı Ocak ayında % 11,9 iken, Şubat % 12 ye yükselmiştir. AB-27 genelinde işsizlik oranı ise Ocak ayında % 10,8 olarak kaydedilirken, Şubat ayında ise % 10,9 a yükselmiştir. Güncel tahminlere gore AB-27 de işsizlik oranının 2013 yıl sonunda % 11 e yükselmesi beklenirken, Euro Bölgesi nde ise % 12,3 e ulaşması öngörülmektedir. Güncel verilere göre, Euro Bölgesi 2012 yılında % 0,6 küçülürken, 27 üyeli AB ekonomisi ise aynı dönemde % 0,2 daralmış bulunmaktadır. Mevcut tahminlere göre 2013 yılında Euro Bölgesi ekonomisinin % 0,3 daralacağı öngörülürken, 27 üyeli AB ekonomisinde ise aynı dönemde % 0 büyüme gerçekleşmesi beklenmektedir. AB genelinde 2013 yılının ilk iki aylık döneminde perakende satışlarda durgunluk devam etmektedir. Euro Bölgesi nde perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Ocak ayında % 1,9 düşerken, Şubat ayında ise % 1,4 gerilemiştir. AB-27 genelinde ise perakende satışlar Ocak ayında % 1,2 düşerken, Şubat ayında ise % 0,2 düşmüş bulunmaktadır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre 2012 yılı Aralık ayında % 3,8 azalırken, 2013 yılının ilk ayında ise % 3,7 artmıştır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları AB-27 genelinde ise 2012 yılı Aralık ayında % 2,8 azalırken, 2013 yılı Ocak ayında ise % 3,2 artmış bulunmaktadır. Diğer yandan, AB ekonomisinin önemli göstergelerinden sanayi üretimi Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre 2012 yılı Aralık ayında % 1,7 düşerken, 2013 yılı Ocak ayında ise % 1,3 oranında azalmıştır. 27 üyeli AB de ise sanayi üretimi 2012 yılı Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,8 azalırken, yeni yılın ilk ayında ise % 1,7 düşüş göstermiştir. Almanya Ekonomisi İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 büyüdüğü açıklanmıştır. Almanya ekonomisinin 2012 yılı genelinde ise % 0,9 büyüdüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 0,6 büyüme öngörülmektedir. AB deki krize rağmen bugüne kadar ihracat ağırlıklı güçlü büyüme trendini nispeten koruyan Alman ekonomisinin güncel verilere göre ivmesini kaybetmeye başladığı görülmektedir. Almanya da işsizlik oranı ise Ocak ayında % 5,3 seviyesindeyken, Şubat ayında % 5,4 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 13

14 5,7 ye ulaşması öngörülmektedir. Almanya genelinde perakende satışlarda ise Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 2,5 artış kaydedilirken, Şubat ayında ise % 2,1 artış meydana gelmiştir. AB nin sanayi üretiminde lokomotifi olan Almanya nın sanayi üretiminde ise son dönemdeki olumsuz gelişmelerin de etkisiyle 2012 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,3 düşüş kaydedilirken, yeni yılın Ocak ayında ise % 1,3 düşüş gerçekleşmiştir. AB yi derinden etkileyen finansal krize karşı güçlü sanayi ve ihracat altyapısıyla bugüne kadar iyi bir direnç gösteren Almanya nın daralan dış pazarlar nedeniyle 2013 yılının kalan bölümünde krizin etkilerini daha derinden hissetmesi ve artan enerji ve işgücü maliyetlerinin de eklenmesiyle ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. İngiltere Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere ekonomisinin 2012 yılı genelinde ise % 0,2 büyüdüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 0,7 büyüme öngörülmektedir. İngiltere de işsizlik oranı ise 2012 yılı Kasım ayında % 7,7 seviyesindeyken, Aralık ayında da aynı seviyede kaydedilmiştir. İşsizlik oranının 2013 yılı sonunda % 7,8 e yükselmesi öngörülmektedir. İngiltere genelinde perakende satışlarda ise Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,6 artış kaydedilirken, Şubat ayında ise % 3,8 artış meydana gelmiştir. İngiltere sanayi üretiminde 2012 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,6 düşüş kaydedilirken, yeni yılın Ocak ayında ise % 3,5 düşüş gerçekleşmiştir. Fransa Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden Fransa nın, GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 küçüldüğü açıklanmıştır. Fransa ekonomisinin 2012 yılı genelinde % 0 büyüdüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 0,1 küçülme öngörülmektedir. Fransa da işsizlik oranı işsizlik oranı ise Ocak ayında % 10,6 seviyesindeyken, Şubat ayında % 10,8 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik 14

15 oranının yıl sonunda % 11,2 ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Fransa genelinde perakende satışlarda ise Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,3 düşüş kaydedilirken, Şubat ayında ise % 2,9 düşüş meydana gelmiştir. Fransa sanayi üretiminde 2012 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,3 düşüş kaydedilirken, yeni yılın Ocak ayında ise % 1,3 düşüş gerçekleşmiştir. Öte yandan, Fransa da hükümetin kemer sıkma politikalarıyla birlikte 2013 yılı bütçesinden 30 milyar tasarruf etme planının vergileri artırmasından ve hane halkı gelirleri ile tüketimi olumsuz etkilemesinden endişe edilmektedir. İtalya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya nın GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,7 küçüldüğü açıklanmıştır. İtalya ekonomisinin 2012 yılı genelinde % 2,4 küçüldüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 1,5 küçülme öngörülmektedir. İtalya da işsizlik oranı ise Ocak ayında % 11,7 seviyesindeyken, Şubat ayında % 11,6 seviyesine gerilemiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 12 ye yükseleceği tahmin edilmektedir. İtalya genelinde perakende satışlarda ise 2012 yılının Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 3 düşüş kaydedilirken, 2013 yılının Ocak ayında ise % 4,1 düşüş meydana gelmiştir. İtalya da geçtiğimiz Şubat ayında yapılan seçimlerin sonucunda ortaya çıkan parçalı durum ve koalisyon hükümeti kurma çabalarının sonuç vermemesiyle ortaya çıkan siyasi belirsizlik zaten zorda olan ülke ekonomisini daha da sıkıntıya sokmakta ve yapısal reformları geciktirmektedir. Hollanda Ekonomisi Özellikle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatımızda önemli pazarlarımızdan olan Hollanda ekonomisinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,9 küçüldüğü açıklanmıştır. Hollanda ekonomisinin 2012 yılı genelinde %1,2 küçüldüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 0,5 daralma öngörülmektedir. AB nin en düşük işsizlik oranına sahip olan ülkelerinden biri olan Hollanda da işsizlik oranı Ocak ayında %6 seviyesindeyken, Şubat ayında 15

16 %6,2 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda %6,3 e yükseleceği tahmin edilmektedir. Hollanda da perakende satışlarda geçtiğimiz yılın Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,8 düşüş kaydedilirken, 2013 yılının Ocak ayında ise %6,6 düşüş meydana gelmiştir. Güncel IMF tahminlerine göre Hollanda ekonomisinin 2012 yılında %0,5 daraldığı öngörülürken, 2013 yılında ise %0,4 büyüme tahmin edilmektedir. İspanya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve hazırgiyim başta olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli pazarlarından İspanya ekonomisi içinde bulunduğu borç sarmalı ve durgunlaşan ekonomiye bağlı olarak artan işsizlik oranı nedeniyle zor bir dönemden geçerken, ülkenin GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %1,9 küçüldüğü açıklanmıştır. İspanya ekonomisi 2012 genelinde %1,4 daralırken, 2013 yılında ise %1,6 küçülme öngörülmektedir. İspanya genelinde perakende satışlarda Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 11,6 düşüş kaydedilirken, Şubat ayında ise % 9,7 düşüş meydana gelmiştir. İspanya nın sanayi üretiminde 2012 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 7,1 düşüş kaydedilirken, yeni yılın Ocak ayında ise % 5 düşüş gerçekleşmiştir. Yunanistan ile birlikte AB nin en yüksek işsizlik oranına sahip iki ülkesinden biri olan İspanya da işsizlik oranı Ocak ayında % 26,2 iken, Şubat ayında % 26,3 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 27 ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, bir çok uzman, İspanya Hükümeti nin tasarruf ve bütçe kesintileriyle borçları azaltmaya çalışmasını doğru bulmamaktadır. Böyle düşünen uzmanlar, asıl çözümün borç para ile bile olsa harcamaların ve tüketimin devam etmesi olduğunu ve ekonominin canlı tutularak işsizlik oranının daha da artmasının önüne geçilmesi gerektiğini belirtmektedirler. Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler BDT Ülkeleri nde Gelişmeler Rusya Pazarındaki Gelişmeler İhracat sektörlerimizin en önemli ihracat pazarlarından Rusya ekonomisinin 2012 yılı genelinde büyüme oranı ise % 3,4 olarak açıklanmıştır. Bu rakamın 16

17 son 3 yılın en düşük büyüme oranı olduğu kaydedilmektedir. Ülke genelinde perakende satışlarda 2012 yılının ikinci yarısında başlayan yavaşlama yeni yılın ilk döneminde de devam etmiş ve Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 3,5 artarken, Şubat ayında % 3 artışın ardından Mart ayında kısmen toparlanarak % 4,4 artış göstermiştir. Rusya genelinde resmi işsizlik oranının % 6 düzeylerinde olduğu kaydedilirken, 2013 yılı sonunda işsizlik oranınında düşüş beklenmektedir. Petrol fiyatlarındaki dalgalı seyir ve kamu harcamalarındaki artış nedeniyle Rusya nın cari fazlasının 2012 yılında % 4 olan seviyesinden 2013 yılında % 2,5 e gerilemesi beklenmektedir. Hazır giyim, deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli bir pazar olan Rusya ekonomisinde 2013 yılında bir yavaşlama olsa da iç pazardaki canlılığın devam etmesi beklenirken, olası bir küresel ekonomik krizde petrol fiyatlarının düşmesi durumunda gelirlerinin büyük bölümü petrole bağlı olan Rusya ekonomisinin orta ve uzun vadede düşük de olsa sıkıntıya girme olasılığı da mevcuttur. Nitekim Rusya Devlet Başkanı Putin in de derinleşen küresel ekonomik krizin petrol ihracatçısı Rusya yı 2013 yılında daha çok etkileyebileceğini vurgulayarak ekonomi yönetiminden gerekli tedbirleri almasını istediği belirtilmektedir. Güncel tahminlere göre Rusya ekonomisinin 2013 yılında % 3 civarında bir oranda büyümesi öngörülürken, küresel krizin derinleşmesi durumunda bundan olumsuz etkilenecek Rus ekonomisinin büyüme oranının bu oranın altına düşebileceği belirtilmektedir. Diğer BDT Ülkeleri Rusya dışındaki BDT ülkeleri ekonomileri 2012 yılında % 3,3 büyüme kaydederken, 2013 yılı için ise % 3,5 büyüme öngörülmektedir. BDT ülkeleri arasında birçok ihracat sektörü açısından potansiyel vaadeden pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı bir hammadde ekonomisi olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir. Kazakistan da kişi başına düşen gelir resmi verilere göre yaklaşık 12 bin dolar düzeyine yükselmiştir. Güncel verilere göre Kazak ekonomisi 2012 yılında % 5 oranında büyürken, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde ise % 4,5 büyüme kaydedilmiştir yıl geneli için büyüme tahmini ise % 5,5 olarak öngörülmektedir. Ülkede işsizlik oranı da % 5 5,5 aralığında gayet düşük bir seviyede olup, 2012 yılı yıllık enflasyon oranı da % 5 in biraz üzerindedir. BDT ülkeleri içinde büyük petrol rezervleri ve büyüyen ekonomisiyle önemli 17

18 ülkelerden biri olan Azerbaycan ekonomisinin daralma yaşanan 2011 yılının ardından 2012 yılında %3 e yakın bir oranda büyüdüğü tahmin edilmektedir yılı için öngörülen büyüme rakamı ise % 4 düzeyindedir. Resmi rakamlara göre ülkede işsizlik oranı halen % 5,5 düzeyinde açıklansa da gerçek oranın % 10 civarında olduğu belirtilmektedir. Türkiye den yoğun bir yatırımın olduğu ve bir çok sektörde Türk mallarının hakim olduğu Azerbaycan ekonomisi ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde GSYH'de artışın devam etmesi, özel sektörün ekonomideki payının yükselmesi, petrole olan bağımlılığın azaltılarak petrol dışı sektörün büyüme oranının ve yatırımların artması beklenmektedir. BDT üyeleri arasında diğer önemli bir ülke olan Ukrayna'da ise, önceki yıllara göre nispeten daha istikrarlı seyreden siyasi ortam, ülkenin ekonomik krizin etkilerinden sıyrılma sürecini de hızlandırmış görünmektedir. Öte yandan, ülke ekonomisinin önemli bir kısmı hala kayıtdışı ekonomiden oluşması ekonomi yönetiminin önündeki en ciddi sorunlardan biridir. Küresel krizin yaralarını sarmaya çalışan Ukrayna da ekonomi performansını en çok etkileyen iki faktör olarak kur hareketleri ile önemli bir bölümü Rusya dan alınan doğalgazın fiyatlandırılması gösterilirken, güncel verilere göre Ukrayna ekonomisinin 2012 yılında en fazla % 0,5 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. Ukrayna ekonomisinin 2013 yılı için öngörülen büyüme oranı ise en iyi olasılıkla % 1 düzeyindedir. Öte yandan, ülke genelinde işsizlik oranının yaklaşık % 9 olduğu tahmin edilmektedir. Bu arada Ukrayna da özellikle yılın 2. yarısında tüketimdeki durgunluk nedeniyle fiyatların düştüğü ve 2012 yılı genelinde ortalama fiyatların % 0,2 gerilediği kaydedilmektedir. Bölgenin diğer önemli ülkesi ve deri ürünleri pazarlarımızdan olan Beyaz Rusya ekonomisi ise yüksek enflasyon problemiyle boğuşmaktadır yılında % 53,2 olan yıllık enflasyonun 2012 yılı sonu itibariyle % 60,2 ye yükseldiği belirtilmektedir. Beyaz Rusya ekonomisinin 2012 yılında % 1,5 2,0 aralığında büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılı için ise % 2 2,5 oranında bir büyüme öngörülmektedir. Bilindiği gibi Beyaz Rusya ekonomi ve dış ticaret açısından büyük ölçüde Rusya ya bağımlı olup, Beyaz Rusya, Rusya ve Kazakistan arasında kurulan gümrük birliği de 2012 yılının Ocak ayından beri yürürlüktedir. Bu çerçevede Beyaz Rusya ile Rusya arasındaki ticaret hacminin 2012 yılında 45 milyar dolara ulaştığı kaydedilmektedir. Ortadoğu Ekonomileri Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. Bu çerçevede, ABD nin öncülük ettiği ek mali yaptırımlara AB nin de destek vermesinin de etkisiyle Türk bankacılık sistemi de İran bankaları ile çalışmama noktasında baskı altında olup, İran ile ticaret yapan Türk firmalarının ödemelerini tahsil etme 18

19 seçenekleri sınırlanmış bulunmaktadır. Bu kapsamda AB, İran a yönelik yaptırımların kapsamını daha da genişleterek insani ihtiyaçlar dışında Avrupalı banka ve finans kuruluşlarının İran bankalarıyla tüm işlemlerini yasaklarken, İran Merkez Bankası na yönelik kısıtlamaları da genişletmiştir. Son olarak İran ın en önemli petrol müşterilerinden Hindistan ın da son dönemde İran dan petrol alımını azaltmasının ardından şimdi de bu ülkeden petrol ithalatını tamamen durdurmaya hazırlandığı bildirilmektedir. Uluslararası yaptırımlar nedeniyle İran ın petrol gelirlerinin geçmiş yıllara gore % 50 azaldığı belirtilmektedir. Öte yandan, İran para birimi Riyal in dolar karşısında 2012 yılında % 50 ye yakın değer kaybetmesi ve İran Merkez Bankası nın döviz sıkıntısı nedeniyle İran a yapılan ithalatlarda döviz tahsisinde zorluk çıkarması Türkiye den bu pazara yapılan ihracatı daha da zorlaştırmaktadır. Diğer yandan, İran ekonomisinin ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle 2012 yılında en az % 1 düzeyinde küçüldüğü tahmin edilirken, işsizlik oranının ise % 20 ye yaklaştığı tahmin edilmektedir. Halk hayat pahalılığından yakınmakta ve gerek ambargo, gerekse İran Hükümeti nin döviz sıkıntısından dolayı kendi koyduğu yasaklar nedeniyle birçok kalem ürünün temininde zorluk yaşanmaktadır. İran ekonomisinin 2013 yılında ise en az % 1 1,5 oranında daralması beklenmektedir. Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden ve Türkiye nin yükselen ihracat pazarı Irak ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise en az % 9 oranında büyüme beklenmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmakta ve Kuzey Irak ta bir çok Türk hazır giyim firması mağaza açmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Halen milli gelirin büyük bölümü petrol ihracatından sağlanmaktadır. Diğer yandan, bilindiği üzere Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bölgeye gerçekleştirilen ithalatta sevk öncesi inceleme uygulamasını kesin olarak başlatmış, buna istinaden ihracatçıların ihraç mallarını sevk etmeden önce, yetkilendirilmiş olan Bureau Veritas ile SGS gözetim şirketlerinden uygunluk belgesi edinmeleri zorunlu hale getirilmiştir. Sözkonusu uygulama nedeniyle ihracatçılarımız zaman ve maliyet yönünden çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadır. 19

20 Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'sinin 600 milyar doları aştığı hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 25 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Öte yandan, yüksek refah düzeyine rağmen genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu kaydedilmektedir. Güncel verilere göre Suudi Arabistan ın 2012 yılında % 6 düzeyinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise % 4 ün üzerinde bir oranda büyüme beklenmektedir. Başta tekstil ve hammaddeleri olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli bir pazarı olan Ortadoğu ülke grubundaki Suriye tarafından Serbest Ticaret Anlaşması nın askıya alınması ve Türkiye den yapılan ihracatlarda % 30 oranında ek gümrük vergisi uygulanması sonucunda genel ihracatın yanı sıra başta en fazla sektörel ihracatımızın olduğu tekstil ve hammaddeleri ihracatında 2012 yılında % 70,4 olmak üzere diğer sektörel ihracatlarda da sert düşüşler yaşanmaktadır. Uluslararası yaptırımlar ve iç savaş nedeniyle Suriye ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda küçüldüğü tahmin edilirken, ülkede gıda ve akaryakıt temininde sıkıntılar yaşanmaktadır. Türkiye nin son dönemde önemli ticaret ortaklarından Mısır da ise ekonomi siyasi sorunların gölgesinde kalmaya devam etmekle birlikte, ülke ekonomisinin 2012 yılında % 2 büyüdüğü açıklanmıştır. Son dönemde ekonomideki olumsuz gelişmeler ışığında Mısır ın 2013 yılında da en fazla % 2 oranında büyümesi beklenmektedir. Ülkenin mevcut en acil ekonomik sorunu son dönemde Mısır para biriminin ABD doları karşısında önemli değer kaybetmesi ve ulusal altın-döviz rezervinin yarı yarıya azalmasına paralel yaşanan likidite sorunu olarak görülmektedir. Son dönemde ülkenin en önemli döviz ve geçim kaynağı olan turizm gelirlerinin de azaldığı kaydedilmektedir. Öte yandan, 2012 yılı sonunda % 12,3 olarak açıklanan işsizlik oranının da 2013 yıl sonunda % 13,5 e çıkmasından endişe edilmektedir Ocak 2011 Türkiye Ekonomisi Sert Fren Yaptı 2012 yılının ilk iki çeyrek döneminde sırasıyla % 3,3 ve % 2,9 büyüme gösteren Türkiye ekonomisi, 3. çeyrek dönemde % 1,6 büyüme ile verdiği ilk yavaşlama sinyallerini son çeyrekte % 1,4 e düşen büyüme oranı ile teyit etmiştir.. Bu sonuçla 2012 yılını % 2,2 büyüme ile kapatan Türkiye ekonomisi, böylelikle revize edilen % 3,2 lik OVP hedefinin de altında kalarak beklenenin altında büyümüştür.. Kişi başına milli gelir ise bu dönemde 10,504 dolara yükselmiştir. Bu dönemde en çok net ihracatın yanısıra kısmen kamu harcamalarındaki artış büyüme oranına pozitif katkı sağlarken, geçen yılın ikinci yarısında alınan önlemlerle daralan iç tüketimin büyüme oranını olumsuz yönde etkilediği belirtilmektedir. 20

21 Öte yandan, henüz resmi olarak açıklanmamakla birlikte 2013 yılının ilk çeyrek dönemi büyüme oranının kısmen toparlanma ile daha olumlu bir çizgide seyrettiği belirtilmektedir. Bu çerçevede uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S & P, Nisan ayının başında Türkiye nin kredi notunu BB den yatırım yapılabilir seviyenin bir kademe altı olan BB+ seviyesine yükseltirken, not artırımının gerekçeleri arasında olumlu ihracat performansına da dikkat çekilmektedir. IMF nin Nisan ayında yayımladığı 2013 Dünya Ekonomisinin Görünümü raporunda Türkiye ekonomisinin 2013 yılında % 3,4, 2014 yılında ise % 3,7 büyüyeceğini tahmin etmektedir. Ekonominin lokomotifi olan ihracat 2013 yılının Ocak-Mart döneminde % 3,3 artışla 36,5 milyar dolara yükselirken, başlıca ihracat pazarlarımızın yeraldığı AB deki daralmanın 2013 yılının kalan bölümünde de devam ederek ihracat artışını olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir. Öte yandan, kur sepetindeki değişimler ve Türk lirasındaki değerlenme de, ihracat sektörlerimizin rekabet gücünü önemli düzeyde etkilemektedir. Öte yandan, 2012 yılında ithalatın hız kesmesiyle azalan dış ticaret açığında 2013 yılının ilk 2 aylık döneminde yeniden artışa geçen iç talebin de etkisiyle kısmi bir yükseliş sözkonusudur. TUİK verilerine göre Türkiye genel ihracatı 2013 yılının ilk 2 aylık döneminde % 8,3 artışla 23,9 milyar dolara yükselirken, ithalat ise aynı dönemde % 8,3 artışla 38,2 milyar dolara yükselmiştir. Bu sonuçlara göre yılın ilk 2 aylık döneminde dış ticaret açığı % 8,4 artışla 14,3 milyar dolara yükselmiş ve ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı döneminde % 62,7 iken, bu yılın Ocak-Şubat döneminde de % 64,7 olarak gerçekleşmiştir yılının kalan dönemlerinde sektörlerimizin en büyük ihracat pazarı olan AB nin borç krizine bağlı olarak daralması beklenirken, alternatif pazarlar olarak değerlendirilen Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Rusya daki gelişmelerin de dış ticaret dengesinin seyrinde etkili olacağı düşünülmektedir. Bu dönemde Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yapılan ihracatta artışlar yaşanırken, AB ülkelerinin toplam ihracat içindeki payı da sektörler arasında farklar yaşansa da- düşmeye devam etmektedir. Öte yandan, azalan dış ticaret açığına paralel olarak 2012 yılında gerileyen cari açık ise yılın ilk 2 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 9,6 artarak 10,9 milyar dolara yükselmiştir. Önümüzdeki dönemde artması öngörülen yurtiçi tüketime paralel artması beklenen ithalat ile birlikte Türk ekonomisinin dış finansman ihtiyacı da sürmekte ve ekonomi üzerinde önemli bir risk unsuru olarak görülmeye devam etmektedir. Sanayi üretiminde yılın ilk çeyrek döneminde olumlu sinyaller alınmaktadır, nitekim TÜİK sanayi üretim endeksine göre imalat sanayii endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre 2012 yılının genelinde ortalama % 2,2 artış gösterirken, yeni yılın ilk ayında % 3,4, Şubat ayında ise hızlanarak % 7 artmış bulunmaktadır. Merkez Bankası tarafından açıklanan kapasite kullanım verilerine göre ise imalat sanayii kapasite kullanım oranı 2013 yılı 21

22 Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre % 2,3 düşüşle % 72,4'e gerilerken, Şubat ayında geçen yıla göre % 0,7 azalarak % 72,2 ye gerilemiş, Mart ayında ise yine bir önceki yıla göre % 0,4 düşüşle % 72,7 olarak kaydedilmiştir. Öte yandan, ekonominin yavaşlamasıyla birlikte yılın son döneminde işsizlik oranlarında yükseliş söz konusudur. Bu çerçevede TÜİK tarafından açıklanan verilere göre işsizlik oranı 2012 yılı Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 artarak % 9,4 e yükselirken, Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 artarak % 10,1 seviyesine yükselmiş ve yeni yılın ilk ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 artarak % 10,6 olarak açıklanmıştır. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, rekabet gücünü doğrudan etkileyen euro/dolar paritesinde Ocak-Şubat döneminde 1,36 1,37 seviyelerine dek yükselen parite, Mart ayının ilk haftası itibariyle doların yükselmesi sonucu tekrar 1,30 1,31 seviyesine gerilerken, Nisan ayının ilk haftası itibariyle 1,28-1,29 sınırına kadar gerilemiştir. Son gelişmeler çerçevesinde Merkez Bankası Para Politikası Kurulu politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını % 5,50'den % 5,0'e indirirken, gecelik faiz oranlarını borçlanmada % 4,50'den % 4,0'e, borç vermede ise % 7,50'den % 7,0'ye düşürmüş bulunmaktadır. Kurul tarafından yapılan açıklamada yurt içi tüketimde sağlıklı bir toparlanma izlenirken ihracatın zayıf küresel talebin etkisiyle yavaşladığı ve iç talepteki canlanmaya bağlı olarak cari işlemler açığında bir miktar yükseliş gözlense de mevcut politika çerçevesi ve emtia fiyatlarında gözlenen düşüşün cari işlemler açığındaki artış eğilimini sınırlayacağı ifade edilmektedir. Sanayi ve ihracat sektörleri son faiz indirimini yavaşlayan ekonominin canlanması ve son dönemde kıpırdanma yaşanan sanayinin toparlanmaya devam etmesi noktasında geç kalınmış ama yararlı bir adım olarak değerlendirmektedir yılında da, başta Euro Bölgesi kaynaklı olmak üzere küresel ekonomiye ilişkin risklerin varlığını koruyacağı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, döviz kurundaki gelişmelerin sağladığı nisbi rekabet avantajına rağmen dış talepte 2013 yılında radikal bir toparlanma beklenmemektedir. Mevcut iç ve dış ortam çerçevesinde 2013 yılında Türkiye ekonomisini bekleyen en önemli risklerin başında başta Euro Bölgesi olmak üzere Avrupa ekonomilerinde belirginleşen durgunluğun ihracatımıza yaptığı olumsuz etkinin daha da artmasının yanı sıra bölge ülkeleriyle yaşanan siyasi sorunların ihracatımıza yaptığı olumsuz etkiler yer almaktadır. Bu noktada, ülkemizin ticari ilişkilerinin ağırlıklı olduğu başta AB olmak üzere gelişmiş ülkelerde istihdam alanındaki toparlanmanın çok zayıf olması ve bununla bağlantılı olarak önümüzdeki dönemlerde bu ülkelerde özel tüketim harcamalarının zayıf kalmasının sonucunda bu ülkelere ihracatlarda yavaşlamanın önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. 22

23 II OCAK MART DÖNEMİNDE GENEL OLARAK TÜRKİYE İHRACATI Genel İhracat Artışı %3,3 Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıklanan verilere göre, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde Türkiye genel ihracatı 36,5 milyar dolar olmuştur yılının aynı dönemine kıyasla ihracat artışı %3,3 olarak hesaplanmaktadır. Türkiye sanayi ihracatı ise 2013 yılının ilk çeyreğinde %1,8 artış ile 29 milyar dolara ulaşmıştır. Tekstil İhracatında Artış %6, yılının ilk çeyrek döneminde Türkiye den 2,1 milyar dolar değerinde tekstil ihracatı yapılmıştır yılının ilk çeyreğine kıyasla ihracat %6,8 oranında artmıştır. Tekstil sektörünün ihracat artışı oransal olarak Türkiye genel ihracat artışının (%3,3) bir miktar üstündedir. Bunun bir sonucu olarak, tekstil ihracatının genel ihracattaki payı 2012 yılının Ocak-Mart döneminde %5,5 iken, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %5,7 seviyesine çıkmıştır. Paralel şekilde, tekstil ihracatında kaydedilen daha yüksek artış sonucu, tekstil ihracatının Türkiye nin sanayi ürünleri ihracatı içerisindeki payı da %6,8 düzeyinden %7,1 düzeyine çıkmıştır. Dolayısıyla, 2013 Ocak-Mart döneminde tekstil sektörünün hem genel ihracattan hem de sanayi ihracatından daha iyi bir ihracat performansı gösterdiği ifade edilebilir. Genel İhracat Performansı İçinde Birim: 1000 $ /12 Ocak - Mart Ocak - Mart Değişim % Türkiye Genel İhracatı ,3 Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı ,8 Teks.ve Hammaddeleri İhracatının Payı % 5,5 5,7 Sanayi İhracatı ,8 Teks.ve Hammaddeler İhracatının Sanayi İhracatındaki Payı % Tekstil ve Hammaddeleri İhracatının Payı 6,8 7,1 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 23

24 Milyon ABD Doları Ocak-Mart 2013 Ocak-Mart - Türkiye Genel İhracatı Tekstil ve Hammaddeleri İhracatı Sanayi İhracatı 2013 yılının ilk çeyrek döneminde tekstil ve konfeksiyon sektörü birlikte değerlendirildiğinde, toplam 6,4 milyar dolarlık toplam ihracat rakamı ile Türkiye de en fazla ihracat yapan bir numaralı sektör konumundadır. Otomotiv sektörü 5,1 milyar dolar ile en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci sektör olurken, kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü ise 4,2 milyar dolar ihracat ile üçüncü sırada yeralmaktadır. Aylar İtibariyle Tekstil İhracatı 2013 yılının ilk üç aylık döneminde ise tekstil ihracatı Ocak ayında %17,1 oranında artış, Şubat ayında %2,7 ve Mart ayında %2,1 oranında artışa ulaşıldığı görülmektedir. Bu veriler ışığında tekstil ihracatının aylık bazda küçülen bir ivme ile arttığı görülmektedir. Aylar itibariyle tekstil ihracatının seyrini gösteren bir tablo ve grafik aşağıda verilmektedir. 24

25 AYLAR İTİBARİYLE TEKSTİL İHRACATI Birim: ABD $ AYLAR DEĞİŞİM % 2013 DEĞİŞİM % OCAK , ,1 ŞUBAT , ,7 MART , ,1 NİSAN ,2-100,0 MAYIS ,5-100,0 HAZİRAN ,3-100,0 TEMMUZ ,3-100,0 AĞUSTOS ,2-100,0 EYLÜL ,2-100,0 EKİM ,0-100,0 KASIM ,7-100,0 ARALIK ,8-100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 25

26 III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARİYLE İHRACAT AB Ülkeleri En Önemli Tekstil Pazarı Ocak-Mart 2013 döneminde AB ülkeleri, Eski Doğu Bloku Ülkeleri, Ortadoğu Ülkeleri, Afrika Ülkeleri, Amerika Ülkeleri, Asya ve Okyanusya Ülkeleri, Serbest Bölgeler, Türk Cumhuriyetleri ve Diğer Avrupa Ülkeleri olarak sıralanan ülke gruplarına yönelik tekstil ihracatının detayı aşağıda verilmektedir yılının ilk çeyrek döneminde Türkiye den Ortadoğu ülkelerine ve Serbest Bölgeler e yapılan tekstil ihracatında sırasıyla %14,6 ve %6,9 oranlarında düşüş görülmüştür. Diğer yandan, AB ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkeleri, Afrika ülkeleri, Amerika ülkeleri, Asya ve Okyanusya ülkeleri, Türk Cumhuriyetleri ve Diğer Avrupa ülkelerine Türkiye den yapılan tekstil ihracatında %0,9 ile %36,1 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Tekstil İhracat Kaydı 2012 Ocak - Mart 1000$ 2012 PAY % 2013 Ocak - Mart 1000$ 2013 PAY % DEĞİŞİM % AB Ülkeleri (27) Toplamı , ,6 8,5 Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) , ,5 10, , ,0 7, , ,5-14, , ,9 0, , ,1 16,1 Serbest Bölgeler Toplamı , ,6-6,9 Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) , ,5 36, , ,3 26,2 Toplam Tekstil İhracat Kaydı , ,0 6,8 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 26

27 Ocak - Mart 2013 Ocak - Mart Bin $ AB Ülkeleri Eski Doğu Blok. Ülkeler. Afrika Ülkeleri Ortadoğu Ülkeleri Amerika Ülkeleri Asya ve Okyanusya Ülkeler. Türk Cumhuriyetleri Diğer Avrupa Ülkeleri Serbest Bölgeler En Fazla Tekstil Mamulü İhraç Edilen Ülkeler 2013 yılının ilk çeyrek döneminde Türkiye den en fazla tekstil ve hammaddeleri ihraç edilen ülkeler incelendiğinde, son yıllarda Türkiye nin en çok tekstil ihraç ettiği ilk üç pazar olan Rusya Federasyonu, İtalya ve Almanya nın sıralamadaki konumlarını koruduğu görülmektedir. Türkiye den Rusya ya tekstil ve hammaddeleri ihracatı %0,4 oranda düşerek 293,2 milyon dolara gerilerken, İtalya ya ihracat %19 artışla 211,3 milyon dolara ve Almanya ya ihracat %6,8 artışla 106,6 milyon dolara yükselmiştir. Bu üç ülkeyi dördüncü sırada 78,5 milyon dolarlık ihracat rakamı ile Romanya ve beşinci sırada 73,3 milyon dolarlık ihracat rakamı ile İngiltere izlemektedir. ABD, Bulgaristan, Polonya, Ukrayna ve Mısır Türkiye nin en fazla tekstil ürünü ihraç ettiği ilk on pazarı içerisinde yeralan diğer ülkelerdir. En fazla tekstil ihracatı yapılan bu ülkelerden ABD, Bulgaristan, Ukrayna ve Mısır a yönelik tekstil ihracatında %1,9 ile %75,8 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. Diğer üç ülkeye Rusya, İngiltere ve Polonya ya yönelik tekstil ihracatında ise %0,4 ile %4,6 arasında değişen oranlarda düşüş görülmüştür. İlk on pazar içinde, en yüksek ihracat artışının görüldüğü pazar %75,8 ile Ukrayna olurken, en fazla ihracat kaybının yaşandığı pazar %4,6 düşüş ile İngiltere dir. Ukrayna, daha önceki yıllarda ilk 10 pazar içinde yer almazken, 2013 yılının ilk çeyreği itibariyle 9. büyük ihracat pazarı konumuna yükselmiştir yılının Ocak-Mart döneminde en fazla tekstil ve hammaddeleri ihracatı yapılan ülkeler aşağıdaki tablodan görülebilir. 27

28 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKELER / $ SIRALI Birim: 1000 $ 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS.'DE PAY % 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS.'DE PAY % DEĞİŞİM % RUSYA FEDERASYONU , ,1-0,4 İTALYA , ,2 19,0 ALMANYA , ,1 6,8 ROMANYA , ,8 9,3 İNGİLTERE , ,5-4,6 ABD , ,5 1,9 BULGARİSTAN , ,4 17,9 POLONYA , ,3-0,7 UKRAYNA , ,0 75,8 MISIR , ,8 7,5 İLK 10 ÜLKE TOPLAMI , ,8 8,4 TOPLAM TEKSTİL İHRACATI ,8 KAYNAK: İhracatçı Birlikleri Kayıt Rakamları AB Ülkeleri AB Ülkelerine İhracat Artışı %8, Ocak-Mart döneminde 27 AB ülkesine yapılan tekstil ihracatı %8,5 artış ile 945,2 milyon dolara yükselmiştir. AB ülkelerine yönelik tekstil ihracatında kaydedilen %8,5 luk artış neticesinde, bu ülkelere yönelik tekstil ihracatının Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %44,8 den %45,6 ya yükselmiştir. Türkiye toplam tekstil ihracatının yaklaşık yarısının gerçekleştirildiği AB ülkelerine yapılan tekstil ihracatında kaydedilen %8,5 luk artış Türkiye nin toplan tekstil ihracatını da pozitif yönde etkilemektedir. İtalya, Almanya, Romanya ve İngiltere En Fazla Tekstil İhraç Edilen AB Ülkeleri AB ülkelerinden 15 ülkeye yönelik tekstil ihracatı %2,6 ile %32,7 arasında değişen oranlarda artarken, diğer 11 ülkeye yönelik ihracat %0,4 ile %90,8 arasında değişen oranlarda düşmüştür. AB ülke grubunda en çok ihracat gerçekleştirilen ülkeler olan İtalya, Almanya, Romanya, İngiltere, Bulgaristan ve Polonya aynı zamanda dünya genelinde de Türkiye nin en çok tekstil ihracatı gerçekleştirdiği ilk 10 ülke 28

29 arasında yer almaktadır. AB ülkeleri içinde Türk tekstil sektörünün en büyük ihracat pazarı İtalya dır yılının ilk çeyreğinde İtalya ya %19 artışla 211,3 milyon dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirilmiştir. İtalya ya yapılan tekstil ihracatı, toplam tekstil ihracatından %10,2 oranında pay almaktadır. Türkiye nin en önemli pazarlarından bir diğeri olan Almanya ya yapılan tekstil ihracatı %6,8 oranında artışla 106,6 milyon dolara yükselmiştir. Bu ülkeye yönelik tekstil ihracatının toplam tekstil ihracatındaki payı %5,1 olarak hesaplanmaktadır. Romanya ya yönelik ihracat ise %9,3 artışla 78,5 milyon dolara çıkarken İngiltere ye ihracat %4,6 azalışla 73,3 milyon dolara gerilemiştir. Romanya ya yönelik tekstil ihracatının toplam tekstil ihracatından aldığı pay %3,8, İngiltere nin ise %3,5 dir. Bu ülke grubunda yeralan diğer önemli pazarlar Bulgaristan, Polonya, İspanya, Fransa, Hollanda, Belçika, Yunanistan ve Portekiz olarak sıralanmaktadır yılında AB ülkeleri içinde en yüksek oranlı ihracat artışı %32,7 ile Avusturya ya yönelik ihracatta görülmüştür. Söz konusu artış ile Avusturya ya 12,3 milyon dolar değerinde tekstil ihraç edilmiştir. En yüksek oranlı ihracat kaybı ise %90,8 düşüşle 34 bin dolarlık tekstil ürünü ihraç edilen Lükemburg da kaydedilmiştir. Bunun yanında, %31,8 lik düşüş görülen Estonya da yüksek oranda düşüş görülen bir diğer AB ülkesidir. AB ülkelerine gerçekleştirilen tekstil ihracatı ile ilgili detaylar izleyen tabloda verilmektedir. 29

30 BİRİM: 1000 $ AB ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) İTALYA , ,2 19,0 ALMANYA , ,1 6,8 ROMANYA , ,8 9,3 İNGİLTERE , ,5-4,6 BULGARİSTAN , ,4 17,9 POLONYA , ,3-0,7 İSPANYA , ,7 2,6 FRANSA , ,1 9,9 HOLLANDA , ,0 14,1 BELÇİKA , ,0 23,0 YUNANİSTAN , ,6-2,7 PORTEKİZ , ,4-0,4 MACARİSTAN , ,0 6,7 LİTVANYA , ,6-6,9 AVUSTURYA , ,6 32,7 ÇEK CUMHURİYETİ , ,6-1,1 SLOVAKYA , ,3 26,9 DANİMARKA , ,3-2,1 FİNLANDİYA , ,2 27,8 İSVEÇ , ,2-15,8 LETONYA , ,2 7,3 ESTONYA , ,2-31,8 SLOVENYA , ,2 7,9 İRLANDA , ,1 13,6 MALTA 504 0, ,02-23,8 LÜKSEMBURG 371 0, ,00-90,8 DEĞER ÜLKELER 0 0,00 0 0,00 - AB ÜLKELERİ TOPLAMI , ,6 8,5 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,0 6,8 Eski Doğu Bloku Ülkeleri ne Tekstil İhracatı %10,1 Arttı Eski Doğu Bloku ülkelerine yönelik tekstil ihracatı 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %10,1 lik artışla 445,1 milyon dolara çıkmıştır. Türkiye tekstil ihracat artışının (%6,8) oldukça üzerinde olan bu artış neticesinde, Eski Doğu Bloku ülkelerinin Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %20,8 den %21,5 e yükselmiştir. Söz konusu ülke grubu, son yıllarda Türkiye nin devamlı ihracat artışı kaydettiği ülke grubu olarak dikkat çekmektedir yılının ilk çeyreğinde söz konusu ülke grubunda en çok tekstil ihracatı 30

31 gerçekleştirilen ülke aynı zamanda Türkiye nin en büyük tekstil pazarı olan Rusya Federasyonu dur. Eski Doğu Bloku ülke grubunda diğer önemli pazarlar Ukrayna, Sırbistan, Beyaz Rusya ve Makedonya olarak sıralanmaktadır. Ocak-Mart 2013 döneminde olan Rusya Federasyonu na %0,4 düşüşle 293,2 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edilmiştir. Bu düşüşle Rusya Federasyonu nun Türkiye tekstil ihracatından aldığı pay %15,1 den %14,1 e gerilemiştir. Eski Doğu Bloku ülke grubunda ikinci büyük pazar olan Ukrayna ya ihracat %75,8 ile yüksek bir artışla 61,8 milyon dolara yükselmiştir. Bu artış sonucunda, Ukrayna nın Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %3 e çıkmıştır. Sırbistan, söz konusu ülke grubunda üçüncü büyük pazar olup, 2013 yılının ilk çeyreğinde bu ülkeye yönelik ihracat %25,5 artışla 26,7 milyon dolara yükselmiştir. Sırbistan ın toplam tekstil ihracatından aldığı pay %1,3 oranındadır. Söz konusu ülke gubunda en yüksek oranlı ihracat artışı ise %75,8 ile Ukrayna ya yönelik ihracatta kaydedilirken, %72,8 ile yüksek artış görülen bir diğer ülke Kosova olmuştur. En yüksek oranlı ihracat düşüşü %4,7 ile Arnavutluk a yapılan ihracatta görülmüştür. Türkiye den Eski Doğu Bloku Ülkelerine yapılan ihracat detayı devam eden tabloda verilmektedir. BİRİM: 1000 $ ESKİ DOĞU BLOKU ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) RUSYA FEDERASYONU , ,1-0,4 UKRAYNA , ,0 75,8 SIRBİSTAN , ,3 25,5 BEYAZ RUSYA , ,1 20,3 MAKEDONYA , ,5 13,1 GÜRCİSTAN , ,3 15,1 KOSOVA , ,3 72,8 BOSNA-HERSEK , ,2 29,9 MOLDAVYA , ,2 5,5 ARNAVUTLUK , ,2-4,7 HIRVATİSTAN , ,2-0,8 ESKİ DOĞU BLOKU ÜLKELERİ TOPLAMI , ,5 10,1 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,0 6,8 31

32 Ortadoğu Ülkeleri ne Tekstil İhracatında Düşüş: %14,6 Irak, İran ve İsrail gibi ülkelerin yer aldığı Ortadoğu ülkelerine yönelik tekstil ihracatı 2013 yılının ilk üç aylık döneminde %14,6 oranında azalarak 134,3 milyon dolara gerilemiştir. Bu düşüşle söz konusu ülke grubunun Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay da %8,1 den %6,5 e gerilemiştir. Bu ülke grubunda İran, İsrail ve Suriye hariç, diğer tüm ülkelerde %1,8 ile %99,7 arasında değişen oranlarda ihracat artışı görülmüştür. Ortadoğu ülke grubunda en büyük pazar 41 milyon dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirilen İran dır. Bu ülkeye yönelik tekstil ihracatında %42,5 oranında sert bir düşüş yaşanmıştır. İran 2012 yılında Türkiye nin en çok tekstil ihracatı gerçekleştirdi ilk 10 ülke içinde yer alırken, 2013 yılının ilk üç aylık döneminde görülen %42,5 luk düşüşün ardından en çok ihracat gerçekleştirilen ülkeler arasında 17. sıraya gerilemiştir. Ayrıca, İran da kaydedien bu performans kaybı neticesinde, bu ülkenin toplam tekstil ihrcatından aldığı pay %3,7 den %2 ye inmiştir. Petrol gelirlerine bağımlı olan İran, son dönemde BM yaptırımlarının yanı sıra ABD tarafından ek yaptırımlara maruz kalmıştır. Ayrıca, ABD nin öncülük ettiği ek mali yaptırımlara AB nin de destek vermesinin de etkisiyle Türk bankacılık sistemi de İran bankaları ile çalışmama noktasında baskı altında olup, İran ile ticaret yapan Türk firmalarının ödemelerini tahsil etme seçenekleri sınırlanmış bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, İran da geçtiğimiz yıl olan 2012 yılında yaşanan devalüasyonlar ve bankacılık sisteminde yaşanan ödeme sıkıntıları Türkiye ile ihracatı olumsuz etkilemeye ilerleyen dönemde de devam edecektir. Ortadoğu ülke grubunda diğer önemli pazarlar İsrail, Suudi Arabistan, Irak ve Ürdün olarak sıralanmaktadır yılında Ortadoğu ülke grubu içinde ikinci büyük pazar olan İsrail e ihracat %0,2 oranında çok küçük bir düşüşle 23,1 milyon dolar olurken, üçüncü büyük pazar Suudi Arabistan a yapılan ihracat %15,7 artışla 19,1 milyon dolar olarak kayda alınmıştır. İsrail in toplam tekstil ihracatından aldığı pay %1,1, Suudi Arabistan ın payı ise %0,9 olarak hesaplanmaktadır. Ortadoğu ülke grubunda, oransal olarak en büyük ihracat artışı %99,7 ile Irak a yönelik ihracatta görülmüş olup, bu ülkeye ihracat 6,5 milyon dolardan 12,9 milyon dolara çıkmıştır. Ürdün 12,1 milyon dolar ihracat değeri ve %32,9 oranında artış ile yüksek oranlı ihracat artışı kaydedilen bir diğer pazar olmuştur. Ortadoğu ülke grubunda oransal olarak en büyük ihracat kaybı %65,5 ile 32

33 Suriye ye yönelik ihracatta görülmüştür. Suriye Ortadoğu ülke grubunda yer alan bir diğer önemli tekstil pazarı olup, söz konusu ülke, grubun tekstil performansını da belirleyen ülkelerden biridir yılının ilk çeyrek döneminde Suriye ye yönelik tekstil ihracatı %65,5 düşüş oranı neticesinde 12,4 milyon dolardan 4,3 milyon dolara gerilemiştir. Suriye halihazırda Şubat 2011 de Tunus ta başlayarak daha sonra diğer Arap ülkelerine yayılan iç karışıklıkların halen etkisi altındadır. Ülkede iç karışıklıkların devam etmesi ve ülkemiz ile bu ülke arasında yaşan sorunlara bağlı olarak yürürlükte olan STA nın askıya alınması ve ülkemiz menşeli ürünlere %30 oranında ek gümrük vergisi uygulanmaya başlanması Suriye ye yönelik tekstil ihracatında sert düşüşlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Türkiye nin Ortadoğu ülkelerine yönelik ihracatına ilişkin detaylar izleyen tabloda verilmektedir. BİRİM: 1000 $ 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) İRAN , ,0-42,5 İSRAİL , ,1-0,2 SUUDİ ARABİSTAN , ,9 15,7 IRAK , ,6 99,7 ÜRDÜN , ,6 32,9 LÜBNAN , ,4 1,8 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ , ,3 18,7 SURİYE , ,2-65,5 BAHREYN , ,1 23,2 KUVEYT , ,1 9,8 ORTADOĞU ÜLKELERİ TOPLAMI ORTA DOĞU ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART , ,5-14,6 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI , ,0 6,8 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Afrika Ülkeleri ne İhracat Artıyor: %7, yılının Ocak-Mart döneminde Afrika ülkelerine gerçekleştirilen tekstil ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla %7,6 oranında artarak 207,4 milyon dolara yükselmiştir. Bu ülke grubunda Fas, Güney Afrika ve Nijerya hariç diğer tüm ülkelerde %7,5 ile %121,8 arasında değişen oranlarda ihracat artışı görülmektedir. Ocak-Mart 2013 döneminde Afrika ülke grubunda en büyük pazar, %7,5 artışla 57,5 milyon dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirilen Mısır dır. Mısır ın toplam ihracattaki payı %2,8 seviyesindedir. 33

34 Bu ülke grubunda ikinci en fazla tekstil ihracatı gerçekleştirilen ülke Fas tır. Bu ülkeye %12,7 düşüşle 52 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edilmiştir. Fas ın Türkiye toplam tekstil ihracatından aldığı pay %2,5 seviyesindedir. Tunus, %24,9 artış ve 48,7 milyon dolarlık tekstil ihracatı ile üçüncü pazar konumundadır. Bu ülkeler aynı zamanda AB pazarı için önemli hazırgiyim tedarikçileridir. Libya, %121,8 artış oranı ile Afrika ülke grubunda en yüksek ihracat artışına ulaşılan ülke olarak dikkat çekmektedir yılının ile çeyreğinde Libya ya ihracat 5,6 milyon dolardan 12,3 milyon dolara yükselmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti, %24,2 ihracat kaybıyla bu ülke grubunda en yüksek performans kaybı görülen ülke olmuştur. Aşağıdaki tabloda, Türkiye den Afrika ülkelerine yapılan tekstil ihracatına ilişkin istatistikler verilmektedir. BİRİM: 1000 $ AFRİKA ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) MISIR , ,8 7,5 FAS , ,5-12,7 TUNUS , ,3 24,9 CEZAYİR , ,1 25,4 LİBYA , ,6 121,8 GÜNEY AFRİKA CUMHURİ , ,3-24,2 NİJERYA , ,1-11,9 AFRİKA ÜLKELERİ TOPLAMI , ,0 7,6 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,0 6,8 Amerika Ülkeleri ne İhracatta Artış Oranı Küçüldü %0,9 ABD, Kanada, Brezilya ve Meksika gibi Amerika kıtasında yer alan ülkelerden oluşan Amerika Ülke grubuna yönelik ihracat 2013 yılının ilk çeyreğinde %0,9 ile küçük bir oranda artarak 123,3 milyon dolara yükselmiştir. Söz konusu ülke grubuna yönelik ihracatın toplam tekstil ihracatından daha küçük oranda artması neticesinde Amerika ülkelerinin toplam ihracattan aldığı pay %6,3 den %5,9 a gerilemiştir. 34

35 Bu ülke grubunun ihracat performansını belirleyen ülke ABD dir yılının ilk üç aylık döneminde ABD ye yapılan ihracat %1,9 oranında artarak 72,6 milyon dolara çıkmıştır. Ayrıca, söz konusu ülke, toplam tekstil ihracatından %3,5 oranında pay almaktadır. Amerika ülke grubunda ikinci en fazla ihracat yapılan ülke %6,5 düşüş görülen Brezilya dır. Bu düşüş oranı ile Brezilya ya ihracat 26,6 milyon dolara gerilemiştir. Bu gruptaki üçüncü en büyük pazar olan Meksika ya %59,4 ile yüksek oranda bir artışla 7,1 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edilmiştir. Amerikan ülke grubundaki en büyük ihracat düşüş oranı %27,2 ile Kanada ya ihracatta görülmüştür. Türkiye den Amerika ülkelerine yapılan tekstil ihracatına ilişkin istatistikler aşağıdaki tabloda verilmektedir. BİRİM: 1000 $ AMERİKA ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) ABD , ,5 1,9 BREZİLYA , ,3-6,5 MEKSİKA , ,3 59,4 KANADA , ,2-27,2 KOLOMBİYA , ,2 15,6 ARJANTİN , ,1 12,8 VENEZUELLA , ,1-21,0 AMERİKA ÜLKELERİ TOPLAMI , ,9 0,9 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,0 6,8 Grubun en fazla tekstil ihracatı yapılan ülkesi olan ABD aynı zamanda Türkiye nin en büyük 6. ihracat pazarıdır. ABD, Amerika ülke grubuna yönelik tekstil performansını doğrudan etkilemektedir. Türkiye nin ABD pazarında ihracat performansının artmasında, kriz sonrası bu ülkenin ekonomik göstergelerinde ortaya çıkan olumlu tablo ve perakende piyasalarındaki hareketlenmenin büyük etkisi olmuştur. ABD nin Türkiye den tekstil ithalatı artarken, dünyadan iplik ve kumaş ithalatı da artmaktadır. ABD Tekstil ve Konfeksiyon Ofisi (Otexa) verilerine göre, 2013 yılının Ocak ayında 485,3 milyon dolar değerinde kumaş ithalatı 35

36 yapılmıştır yılının Ocak ayında ithalatta %1,8 oranında artış kaydedilmiştir. ABD nin en fazla kumaş ithalatı yaptığı ülkelerin başında Çin, Güney Kore, Kanada, Japonya, Tayvan, İtalya ve Hindistan gelmektedir. ABD nin en büyük kumaş tedarikçisi, toplam kumaş ithalatının %29,9 unu gerçekleştirdiği Çin dir. ABD Tekstil ve Konfeksiyon Ofisi (Otexa) verilerine göre 2013 yılı Ocak ayında ABD nin Türkiye den kumaş ithalatı %12,1 oranında artmış olup, 10,7 milyon dolardan 12 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye ABD nin 11. kumaş tedarikçisi konumundadır. ABD Tekstil ve Konfeksiyon Ofisi (Otexa) verilerine göre, 2013 yılı Ocak ayında ABD tarafından, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %1,5 artış ile toplam 126 milyon dolar değerinde iplik ithalatı yapılmıştır. ABD nin en fazla iplik ithalatı yaptığı ülkelerin başında Kanada, Meksika, Çin, Endonezya, Hindistan, Güney Kore ve Türkiye gelmektedir. Türkiye ABD nin 7. iplik tedarikçisidir. Türkiye den iplik ithalatı %2,5 oranında artışla 6 milyon dolar olmuştur. Asya ve Okyanusya Ülkelerine İhracatta Artış Oranı %16,1 Japonya, Çin, Hong Kong, Hindistan gibi ülkelerin yer aldığı Asya ve Okyanusya ülkelerine yönelik ihracat 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %16,1 oranında artışla 127,3 milyon dolar olmuştur. Ulaşılan bu ihracat artışı sonucunda söz konusu ülke grubunun Türkiye toplam tekstil ihracatında payı %5,6 dan %6,1 e yükselmiştir. Bu grupta en fazla tekstil ihracatı gerçekleştirilen ülkeler Çin, Hong Kong, Hindistan, Bangladeş ve Vietnam olarak sıralanmaktadır yılının ilk çeyreğinde Çin e yönelik tekstil ihracatı %24,8 oranında artışla 48,1 milyon dolara ve Hong Kong a yönelik ihracat %53,2 artışla 27,1 milyon dolara yükselirken, Hindistan a yapılan ihracat %32,8 oranında artarak 7,6 milyon dolara çıkmıştır. Bu ülke grubundaki en yüksek ihracat düşüşü %67,6 ile Tayland a yönelik ihracatta görülmüştür. Ayrıca, Sri Lanka ya yapılan ihracatta da %54,6 düşüş görülmüştür yılında Ocak-Mart döneminde bu ülke grubundaki Hong Kong, Pakistan, Vietnam ve Tayvan a yönelik tekstil ihracatlarında ulaşılan sırasıyla %53,2, %98,4, %88,8 ve %359,8 oranlarında yüksek artışlar dikkat çekicidir. Söz konusu yüksek artışlar neticesinde Hong Kong a yapılan ihracat ise 17,7 milyon dolardan 27,1 milyon dolara, Pakistan a yönelik 36

37 ihracat 2,4 milyon dolardan 4,7 milyon dolara, Vietnam a yönelik ihracat 2,7 milyon dolardan 5,1 milyon dolara ve Tayland a yönelik ihracat 725 bin dolardan 3,3 milyon dolara yükselmiştir. Asya ve Okyanusya bölgesine ülkeler bazında tekstil ihracat verileri aşağıdaki tablodan izlenebilir. BİRİM: 1000 $ ASYA VE OKYANUSYA ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) ÇİN HALK CUMHURİYETİ , ,3 24,8 HONG KONG , ,3 53,2 HINDISTAN , ,4 32,8 BANGLADEŞ , ,3 36,8 VIETNAM , ,2 88,8 PAKISTAN , ,2 98,4 JAPONYA , ,2 14,4 AVUSTRALYA , ,2 2,4 FILIPINLER , ,2 20,2 TAYVAN 725 0, ,2 359,8 ENDONEZYA , ,1-69,9 SRI LANKA , ,1-54,6 TAYLAND , ,1-67,6 ASYA VE OKYANUSYA ÜLKELERİ TOPLAMI TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,1 16, , ,0 6,8 Serbest Bölgelere İhracat Performans Kaybı Devam Ediyor: %6, yılının ilk çeyreğinde Serbest Bölgeler e gerçekleşen tekstil ihracatı ise %6,9 oranında düşerek 52,9 milyon dolar olmuştur. Türkiye toplam tekstil ihracatı artarken, Serbest Bölgelere yapılan tekstil ihracatında görülen bu düşüş neticesinde, anılan bölgeye yapılan ihracatın toplam tekstil ihracatındaki payı %2,9 dan %2,6 ya düşmüştür. En fazla tekstil ihracatı yapılan serbest bölge, Mersin Serbest Bölgesi dir Ocak-Mart döneminde Mersin Serbest Bölge ye %38,6 düşüşle 14,7 milyon dolarlık tekstil ihracatı yapılmıştır. Ege Serbest Bölge ye %24,8 artışla 11,5 milyon dolarlık tekstil ihracatı yapılırken, Avrupa Serbest Bölge ye %102,9 artışla 7,4 milyon dolar değerinde tekstil ihracatı gerçekleştirilmiştir. Bu grupta, performans kaybı %38,6 ile yalnız Mersin Serbest Bölge ye 37

38 yapılan ihracatta görülürken, en büyük ihracat artışına ise %102,9 ile Avrupa Serbest Bölge ye yapılan ihracatta elde edilmiştir. Türkiye den serbest bölgelere yapılan tekstil ihracatına ilişkin veriler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. BİRİM: 1000 $ SERBEST BÖLGELER TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) MERSİN SERBEST BÖLGE , ,7-38,6 EGE SERBEST BÖLGE , ,6 24,8 AVRUPA SERBEST BÖLG , ,4 102,9 BURSA SERBEST BÖLG , ,3 15,6 AHL SERBEST BÖLGE , ,3 15,2 KAYSERİ SERBEST BLG , ,1 24,8 SERBEST BÖLGLER TOPLAMI , ,6-6,9 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,0 6,8 En Yüksek İhracat Artışı Türk Cumhuriyetleri ne İhracatta Ulaşıldı: %36, yılının Ocak-Mart döneminde Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan gibi Türk Cumhuriyetlerinin yer aldığı ülke grubuna yapılan tekstil ihracatı %36,1 oranında artarak 32,1 milyon dolar seviyesine çıkmıştır. Türk Cumhuriyetleri ne yönelik tekstil ihracatının toplam tekstil ihracatından aldığı pay ise %1,2 den %1,5 e yükselmiştir Ocak-Mart dönemi itibarıyla en fazla ihracat yapılan Türk Cumhuriyeti Özbekistan dır. Yıl genelinde Özbekistan a Türkiye den 13,7 milyon dolar değerinde tekstil ürünü ihraç edilmiş olup %72 oranında ihracat artışı elde edilmiştir. Bu yüksek ihracat artışı neticesinde Özbekistan ın Türkiye toplam tekstil ihracatı içinde payı %0,4 den %0,7 ye (binde yedi) yükselmiştir. Grubun ikinci en fazla ihracat yapılan ülkesi Kırgızistan dır. Kırgızistan a 2013 yılının ilk çeyreğinde % 26,3 oranında artışla 5,4 milyon dolarlık tekstil ihracatı gerçekleştirilmiştir. Bu ülke grubunda yer alan üçüncü büyük pazar %18,2 düşüşle 4,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Kazakistan dır. Türk Cumhuriyetleri ülke grubunda ihracat performans kaybı görülen tek ülke Kazakistan olmuştur. 38

39 Türkiye den Türk Cumhuriyetleri ülke grubuna yapılan tekstil ihracatına ilişkin veriler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. BİRİM: 1000 $ TÜRK CUMHURİYETLERİ'NE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) ÖZBEKİSTAN , ,7 72,0 KIRGIZİSTAN , ,3 26,3 KAZAKİSTAN , ,2-18,2 AZERBAYCAN-NAHÇİVAN , ,2 59,3 TÜRKMENİSTAN , ,2 27,8 TÜRK CUMHURİYETLERİ TOPLAMI TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları , ,5 36, , ,0 6,8 Diğer Avrupa Ülkeleri nde İhracat Artışı %26,2 Oldu İsviçre, KKTC ve Norveç ülkelerinden oluşan diğer Avrupa ülkeleri grubuna yönelik tekstil ihracatı 2013 yılı ilk çeyrek döneminde %26,2 artışla 6 milyon dolar olmuştur. Söz konusu ülke grubunun toplam tekstil ihracatından aldığı pay %0,3 seviyesindedir. Diğer Avrupa ülke grubunun en fazla ihracat yapılan ülkeleri İsviçre, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Norveç tir. Bu ülkelerden İsviçre ye %43,1 artışla 3,6 milyon dolar değerinde ihracat yapılırken, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne %8,1 düşüşle 1,4 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Norveç e ihracat ise %37,8 artışla 945 bin dolar olmuştur. Türkiye den diğer Avrupa ülkelerine yapılan tekstil ihracatına ilişkin veriler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 39

40 BİRİM: 1000 $ 2012 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2013 OCAK - MART TOPLAM TEKS'DE PAY ( % ) 2012 / 2012 DEĞİŞİM (%) İSVİÇRE , ,2 43,1 KKTC , ,1-8,1 NORVEÇ 686 0, ,0 37,8 DİĞER AVRUPA ÜLKELERİ TOPLAMI DİĞER AVRUPA ÜLKELERİNE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI OCAK - MART , ,3 26,2 TÜRKİYE TEKSTİL VE HAMMADDELERİ İHRACATI , ,0 6,8 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları IV. BAŞLICA ÜRÜNLER VE ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA TEKSTİL İHRACATI Tekstil Ürünleri İçinde Elyaflar Hariç, Diğer Tüm Ürün Gruplarında İhracat Artıyor 2013 yılının Ocak-Mart döneminde elyaf, iplik, dokuma kumaş, örme kumaş ve dokusuz yüzeyler (keçeler ve vatkalar dahil) olarak belirlenen belli başlı tekstil ürün gruplarında ihracat incelendiğinde, yalnızca elyaf ihracatında düşüş görülmüş olup, diğer tüm ürün gruplarında %7,7 ile %12,1 arasında değişen oranlarda artış görülmüştür. Ocak-Mart 2013 döneminde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla, Türkiye den %16,9 oranında düşüşle 143,3 milyon dolar değerinde elyaf, %8,5 artışla 432,2 milyon dolar değerinde iplik ve %12,1 oranında artışla 701,8 milyon dolar değerinde dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Diğer önemli ihracat kalemlerinden örme kumaşların ihracatı %11,5 oranında artarak 432,4 milyon dolara yükselirken, dokusuz yüzeylerin ihracatı %7,7 oranında artarak 92,7 milyon dolara ulaşmıştır. Toplam tekstil ihracatında elyaf ihracatının payı %6,9, iplik ihracatının payı %20,8, dokuma kumaş ihracatının payı %33,8 olarak hesaplanmaktadır. Dokuma kumaşların yanı sıra, konfeksiyon sanayiinin bir diğer temel hammaddesi olan örme kumaşların ihracatının toplam tekstil ihracatındaki payı %20,9 olurken, kullanımları ve dolayısıyla önemleri gün geçtikçe artan dokusuz yüzeylerin payı ise %4,5 olarak kayda alınmıştır. Temel hammaddeler itibariyle elyaf ihracatı incelendiğinde değer bazında en fazla SSE (suni-sentetik) devamsız liflerin ihraç edildiği görülmektedir. Bu ürünlerin ihracatı %24,1 oranında azalarak 83,6 milyon dolara gerilerken, bir diğer önemli elyaf olan pamuğun ihracatı %7,1 oranında düşerek 49,5 milyon dolar olmuştur. Yün ve ince, kaba hayvan kıllarının ihracatı %14,4 artarak 10,1 milyon dolara yükselmiştir. Bitkisel lif ihracatı %214,7 ile oldukça yüksek oranda artışla 39 bin dolara çıkmıştır. 40

41 2013 yılının ilk üç aylık döneminde Türkiye den en fazla ihraç edilen iplik çeşidi, %12,5 artışla 148,8 milyon dolarlık ihracat yapılan SSE (sunisentetik) filamentlerden ipliklerdir. Bu ürün grubunda ikinci büyük ihracat kalemi, %10,6 oranında artışla 144,9 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirilen SSE devamsız liflerden ipliklerdir. Pamuk iplikleri %4,5 artışla ve 125 milyon dolar ihracat değeri ile üçüncü en fazla ihraç edilen iplik ürün grubudur. Yün ve kaba ince hayvan kıllarından ipliklerin ihracatı %13,3 düşüşle 12,1 milyon dolara ve bitkisel liften ipliklerin ihracat değeri %4,6 düşüşle 1,3 milyon dolara gerilemiştir. İpek ipliğinin ihracat değeri ise %128,5 ile yüksek artışla 94 bin dolar seviyesine yükselmiştir. Bilindiği üzere dokuma ve örme kumaşlar hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinin temel hammaddeleridir. Türkiye nin gerçekleştirdiği tekstil ihracatının değer olarak yaklaşık yarısını dokuma ve örme kumaşlar oluşturmaktadır. Dokuma kumaşlar Türkiye nin en çok ihracat yaptığı tekstil ürünleri içinde birinci sırada yer alırken, örme kumaşlar ikinci konumdadır. Diğer dönemlerde olduğu gibi Ocak-Mart 2013 döneminde de en çok ihraç edilen dokuma kumaş türü pamuklu dokuma kumaşlar olmuştur. Bu ürünlerin ihracatı %28,5 artışla 328,7 milyon dolara yükselmiştir. En fazla ihraç edilen ikinci dokuma kumaş türü ise SSE filament liflerden dokuma kumaşlar olup, ihracat değeri %1,2 oranında artışla 246,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu kumaşları %0,1 düşüş ve 95 milyon dolarlık ihracatla SSE devamsız liflerden dokuma kumaşlar takip etmektedir. Yün ve ince kaba hayvan kılından dokuma kumaşların ihracatı %0,3 düşüşle 25,9 milyon dolar olurken, bitkisel elyaftan dokuma kumaşların ihracatı %1,7 gerilemeyle 5,6 milyon dolar olmuştur. İpekli dokuma kumaşların ihracatı %4,3 artışla 549 bin dolara yükselmiştir. Örme kumaşların ihracatı incelendiğinde, bu ürünlerin ihracat değerinin 2013 yılının ilk çeyreğinde %11,5 artışla 432,4 milyon dolara ulaştığı görülmektedir. Örme kumaşlar bilindiği üzere rahat ve konfor veren yapılarıyla son yıllarda kullanımı artan tekstil ürünleridir yılının ilk üç ayında en çok ihraç edilen örme kumaş türü %5,7 artış ve 234,1 milyon dolar ihracat değeri ile diğer örme kumaşlar olmuştur. Eni 30 cm yi geçmeyen, elastromerik veya kauçuk iplik içerip eni 30 cm yi geçen ve geçmeyen örme kumaşlar ın ihracat değeri ise %17,6 artışla 127,6 milyon dolara ulaşmıştır. Çözgülü örme kumaş ihracatı %31,9 artışla 58 milyon dolar olurken, örme tüylü kumaş ihracatı %7,5 düşüşle 12,7 milyon dolara gerilemiştir. Son yıllarda kullanımı artan tekstil ürünlerinden biri de dokusuz yüzeylerdir. Özellikle son dönemlerde kişisel hijyene verilen önemin artması söz konusu ürünün tüketimini ve dolayısıyla üretimini de arttırmıştır. Aynı şekilde teknik kullanımları bulunan vatka ve keçelere olan talep de artmaktadır. Türkiye nin 41

42 dokusuz yüzeyler (vatkalar ve keçe dahil) ihracatı 2013 yılının ilk üç ayında %7,7 artarak 92,7 milyon dolara ulaşmıştır. Ocak-Mart 2013 döneminde belli başlı ürün gruplarında tekstil ihracatına ilişkin istatistiki veriler aşağıdaki tablodan görülebilir. 42

43 Belli Başlı Ürün Grupları Bazında Tekstil İhracatı Ocak - Mart Birim: ABD $ 2012 Ocak - Mart 2013 Ocak - Mart Pay % 2012/2013 Değişim % Sentetik-Suni Devamsız Lifler ,0-24,1 Pamuk Lifleri ,4-7,1 Yün ve İnce-Kaba Hayvan Kılları ,5 14,4 Btikisel lifler , ,7 İpek Lifi Elyaf* İhracatı ,9-16,9 Sentetik-Suni Filament İplikleri ,2 12,5 Sentetik-Suni Devamsız Liflerden İplikler ,0 10,6 Pamuk İpliği ,0 4,5 Yün ve İnce-Kaba Hayvan Kıllarından İplikler ,6-13,3 Bitkisel Liften İplik ,1-4,6 İpek İpliği ,0 128,5 İplik* İhracatı ,8 8,5 Pamuklu Dokuma Kumaş ,8 28,5 Sentetik-Suni Filament İpliklerinden Dokuma Kumaş Sentetik-Suni Devamsız Lif. İpliklerden Dokuma Kumaş Yün ve İnce-Kaba Hayvan Kıllarından Dokuma Kumaş ,9 1, ,6-0, ,2-0,3 Bitkisel Liften Dokuma Kumaş ,3-1,7 İpekli Dokuma Kumaş ,0 4,3 Dokuma Kumaş* İhracatı ,8 12,1 Diğer Örme Kumaş ,3 5,7 Örme Kumaş (eni 30 cm geçmeyen örme kumaşlar, %5 elastomerik veya kauçuk iplik içeren eni 30 cm geçen ve geçmeyen örme kumaşlar) ,2 17,6 Çözgülü Örme Kumaş ,8 31,9 Örme Tüylü Kumaş ,6-7,5 Örme Kumaş İhracatı ,9 11,5 Dokusuz Yüzeyler (non-woven)** ,5 7,7 Diğer Tekstil Ürünleri İhracatı ,1-0,1 TÜRKİYE TOPLAM TEKSTİL İHRACATI ,0 6,8 Kaynak : İhracatçı Birlikleri Konsolide Rakamları *Fasıl 50, 51, 52, 53, 54 ve 55'de yer alan ürünler dikkate alınmıştır. **Keçeler ve Vatkalar dahildir. 43

44 En Çok İplik İhraç Edilen Ülkeler İtalya, İngiltere ve Rusya Türkiye nin en büyük iplik ihracat pazarı İtalya dır. bu ülke, toplam iplik ihracatından %12,3 oranında pay almaktadır. İngiltere, Rusya, Belçika, Brezilya ve Almanya Türkiye nin en çok iplik ihraç ettiği diğer ülkeler olarak sıralanmaktadır yılının Ocak-Mart döneminde en fazla iplik ihraç edilen ilk 20 ülkenin 16 sına yönelik ihracat %1,5 ile %42 arasında değişen oranlarda artarken diğer 4 üne yapılan ihracat %2,6 ile %12,3 arasında değişen oranlarda düşmüştür. En büyük iplik ihracat pazarı olan İtalya ya 2013 yılının ilk çeyreğinde %8,5 artışla 53,4 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. İkinci en çok iplik ihracat edilen İngiltere ye yönelik ihracat %1,5 oranında artarak 28,1 milyon dolara yükselirken, üçüncü büyük pazar Rusya ya %5,8 düşüşle 28 milyon dolar değerinde iplik ihracatı yapılmıştır. En çok iplik ihracatı gerçekleştirilen ilk 20 pazar içinde en yüksek ihracat artışı Bulgaristan a yapılan ihracatta elde edilmiştir. Söz konusu ülkeye yapılan iplik ihracatı %42 oranında artarak 9,6 milyon dolardan 13,6 milyon dolara yükselmiştir. Ayrıca Belçika, ABD, Beyaz Rusya ve Fas a gerçekleştirilen iplik ihracatında da %31,4 ile %39,3 arasında değişen oranlarda yüksek artışlar dikkat çekicidir. Oransal olarak iplik ihracatında en fazla performans kaybı %12,3 ile Portekiz e yönelik iplik ihracatında olmuştur. Bu düşüş oranı neticesinde Portekiz e gerçekleşen iplik ihracatı 19,8 milyon dolara gerilemiştir. Brezilya, Almanya, Hollanda, Mısır, İspanya, Ukrayna, Fransa, Romanya ve Özbekistan a yönelik ihracatlar %2,1 ile %15,5 arasında değişen oranlarda artmıştır. En büyük ilk 20 iplik pazarında yer alan diğer ülkeler olan Rusya, Polonya ve Yunanistan a yapılan iplik ihracatlarında ise %2,6 ile %8,6 arasında değişen oranlarda performans kayıpları kaydedilmiştir. En fazla iplik ihraç edilen ülkelere ait detaylı veriler izleyen tabloda verilmektedir. 44

45 EN FAZLA İPLİK* İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER Birim:1.000 $ ÜLKELER 2012 OCAK-MART 2013 OCAK-MART PAY % DEĞİŞİM % İTALYA ,3 8,5 İNGİLTERE ,5 1,5 RUSYA FEDERASYONU ,5-5,8 BELÇİKA ,0 39,3 BREZİLYA ,4 3,0 ALMANYA ,2 10,5 HOLLANDA ,6 15,5 PORTEKİZ ,6-12,3 MISIR ,9 15,3 ABD ,6 31,4 BULGARİSTAN ,1 42,0 POLONYA ,8-8,6 BEYAZ RUSYA ,6 33,7 İSPANYA ,6 2,1 UKRAYNA ,0 6,9 FRANSA ,9 14,6 ROMANYA ,6 15,4 YUNANİSTAN ,6-2,6 ÖZBEKİSTAN ,5 15,4 FAS ,5 34,8 İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,1 9,4 TÜRKİYE TOPLAM İPLİK* İHRACATI İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM İPLİK* İHRACATINDAKİ PAYI ,0 8,5 79,4 80,1 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları *Fasıl 50, 51, 52, 53, 54 ve 55'de yer alan iplikler dikkate alınmıştır. Detaylı olarak ihracat verileri incelendiğinde İtalya ya ihraç edilen ipliklerin önemli bir kısmının pamuk iplikleri olduğu görülmektedir yılı Ocak- Mart döneminde İtalya ya 28,2 milyon dolarlık değerinde pamuk ipliği ihraç edilmiştir. Söz konusu ülkeye ihraç edilen bir diğer önemli iplik türü ise SSE (suni-sentetik) devamsız liflerden ipliklerdir. Bu ülkeye 16,3 milyon dolar değerinde SSE devamsız liflerden iplik ihracatı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca 45

46 İtalya ya 8,4 milyon dolar değerinde de SSE filamentlerden iplik ihraç edilmiştir. Türkiye nin önemli tekstil pazarlarından biri olan İngiltere ye 13,2 milyon dolar değerinde SSE filamentlerden iplik ihracatı gerçekleştirilmiştir. İngiltere ye ihraç edilen bir diğer önemli iplik türü ise SSE devamsız liflerden ipliklerdir. Anılan ülkeye 12 milyon dolar değerinde SSE devamsız liflerden iplik ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türk tekstil sektörünün bir numaralı pazarı olan Rusya ya 17 milyon dolar ile en çok ihraç edilen iplik türü SSE devamsız liflerden ipliklerdir. Ayrıca Rusya ya 7,7 milyon dolarlık pamuk ipliği ihraç edilmiştir. İplik ihracatında %42 ile en yüksek ihracat artışına ulaşılan Bulgaristan a ürün bazında gerçekleşen ihracat incelendiğinde en çok pamuk ipliği ihraç edildiği görülmektedir. Bulgaristan a pamuk ipliği ihracatı %77,1 artarak 5,6 milyon dolara ulaşmıştır. Ayrıca, Bulgaristan a SSE devamsız liflerden ipliklerin ihracatı da %35,9 oranında artarak 5,5 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye nin belli başlı iplik türleri bazında en çok ihracat gerçekleştirdiği ülkelere ait detaylı bilgi izleyen tabloda verilmektedir. BELLİ BAŞLI İPLİK* ALT ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA EN ÇOK İHRACAT GERÇEKLEŞTİRİLEN ÜLKELER OCAK - MART EN FAZLA PAMUK İPLİĞİ İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER EN FAZLA SUNİ-SENTETİK FİLAMENT LİFLERDEN İPLİK İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER EN FAZLA SUNİ-SENTETİK DEVAMSIZ LİFLERDEN İPLİK İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER Birim: $ Birim: $ Birim: $ ÜLKELER 2012 OCAK OCAK- MART MART PAY % DEĞİŞİM % ÜLKELER 2012 OCAK OCAK- MART MART PAY % DEĞİŞİM % ÜLKELER 2012 OCAK OCAK- MART MART PAY % DEĞİŞİM % İTALYA ,6 5,4 BELÇİKA ,6 55,8 BREZİLYA ,4 9,4 PORTEKİZ ,6-16,3 HOLLANDA ,8 7,7 RUSYA FED ,7 17,6 RUSYA FED ,2-22,7 İNGİLTERE ,9 10,1 İTALYA ,2 10,5 ALMANYA ,8-11,5 BEYAZ RUSYA ,3 33,7 İNGİLTERE ,3 6,7 POLONYA ,8-10,9 MISIR ,3 13,0 ABD ,4 31,2 İSPANYA ,8 10,5 İTALYA ,7 20,4 ALMANYA ,6 33,7 BULGARİSTAN ,5 77,1 ALMANYA ,8 14,2 BULGARİSTAN ,8 35,9 FRANSA ,7 42,0 ABD ,8 29,7 UKRAYNA ,8 4,8 YUNANİSTAN ,1-4,0 FAS ,6 94,2 PORTEKİZ ,5 3,5 UKRAYNA ,6 10,8 ÖZBEKİSTAN ,2-1,0 ROMANYA ,4 41,9 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM PAMUK İPLİK İHR ,7-0,9 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SSE FİL. LİF. İPLİK İHR ,8 24,7 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SSE DEVAMSIZ LİF. İPLİK İHR ,2 15,5 TÜRKİYE TOPLAM PAMUK İPLİĞİ İHRACATI ,0 4,5 TÜRKİYE TOPLAM SSE FİLAMENT LİFLERDEN İPLİK İHRACATI ,0 12,5 TÜRKİYE TOPLAM SSE DEVAMSIZ LİFLERDEN İPLİK İHRACATI ,0 10,6 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM PAMUK İPLİĞİ İHRACATINDAKİ PAYI 73,5 69,7 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SSE FİL. LİF. İPLİK İHRACATINDAKİ PAYI 62,9 69,8 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SENT-SUNİ DEVAMSIZ LİF.İPLİK İHRACATINDAKİ PAYI 66,3 69,2 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Konsolidasyon *Fasıl 50, 51, 52, 53, 54 ve 55'de yer alan dokuma kumaşlar dikkate alınmıştır. 46

47 Dokuma Kumaş İhracatında En Önemli Pazar: Rusya Türkiye nin en büyük tekstil ihracat kalemi olan dokuma kumaşların ihracatı 2013 yılının ilk çeyreğinde %12,1 artışla 701,8 milyon dolar olmuştur yılının Ocak-Mart döneminde en fazla dokuma kumaş ihraç edilen ilk 20 ülkenin 16 sına yönelik dokuma kumaş ihracatında %2,6 ile %42,2 arasında değişen oranlarda ihracat kaybı görülürken diğer 4 pazarda %2,4 ile %214,2 arasında değişen oranlarda artış olmuştur. En fazla dokuma kumaş ihraç edilen ülkeler sırasıyla Rusya Federasyonu, İtalya, Almanya, Romanya, Tunus ve Fas olarak sıralanmaktadır. Rusya ya gerçekleştirilen dokuma kumaş ihracatı %2,6 düşüşle 77,8 milyon dolar olurken, ikinci büyük pazar İtalya ya ihracat %15,8 artarak 53 milyon dolara ve Almanya ya ihracat %17,1 oranında artarak 44,6 milyon dolara yükselmiştir. En çok dokuma kumaş ihraç edilen ilk 20 pazar içinde oransal olarak en yüksek ihracat artışına Çin e ihracatta ulaşılmıştır. Bu ülkeye gerçekleşen dokuma kumaş ihracatı %214,2 ile oldukça yüksek oranda artarak 6,7 milyon dolardan 21,2 milyon dolara yükselmiştir. Ayrıca, İspanya, Hong Kong ve Ukrayna ya yönelik dokuma kumaş ihracatlarında da sırasıyla %40,5, %53 ve %100,7 oranlarında yüksek artışlara ulaşılmıştır. Oransal olarak dokuma kumaş ihracatında en büyük düşüş %42,2 ile İran a yönelik ihracatta görülmüştür. Bu düşüş oranı neticesinde İran a yapılan dokuma kumaş ihracatı 19,7 milyon dolardan 11,4 milyon dolara gerilemiştir. Rusya, Fas, ABD, İngiltere ve Bulgaristan a yönelik dokuma kumaş ihracatlarında da %2,6 ile %20,3 arasında değişen oranlarda ihracat performans kayıpları görülmüştür. Türkiye nin aynı zamanda en önemli tekstil pazarları arasında yer alan Romanya, Tunus, Polonya ve Mısır a yönelik dokuma kumaş ihracatı da %7,8 ile %30,1 arasında değişen oranlarda artmıştır. Ayıca, ilk yirmi dokuma kumaş ihracat pazarı arasında yer alan Fransa, Mersin Serbest Bölge, Macaristan ve Hollanda ya yönelik dokuma kumaş ihracatında da %2,4 ile %27,4 arasında değişen oranlarda artış kaydedilmiştir. En fazla dokuma kumaş ihraç edilen ülkelere ait detaylı veriler izleyen tabloda verilmektedir. 47

48 EN FAZLA DOKUMA KUMAŞ* İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER Birim: $ ÜLKELER 2012 OCAK-MART 2013 OCAK-MART PAY % DEĞİŞİM % RUSYA FEDERASYONU ,1-2,6 İTALYA ,5 15,8 ALMANYA ,4 17,1 ROMANYA ,5 7,8 TUNUS ,0 30,1 FAS ,5-20,3 POLONYA ,1 14,9 İSPANYA ,9 40,5 HONG KONG ,3 53,0 ABD ,2-5,5 ÇİN HALK CUMHURİYETİ ,0 214,2 MISIR ,6 8,4 İNGİLTERE ,6-15,5 FRANSA ,2 16,7 BULGARİSTAN ,0-4,6 UKRAYNA ,7 100,7 İRAN ,6-42,2 MERSİN SERBEST BÖLGE ,6 2,4 MACARİSTAN ,5 20,5 HOLLANDA ,4 27,4 İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,6 10,3 TÜRKİYE TOPLAM DOKUMA* KUMAŞ İHRACATI ,0 12,1 İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM DOKUMA* KUMAŞ 75,8 74,6 İHRACATINDAKİ PAYI Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları *Fasıl 50, 51, 52, 53, 54 ve 55'de yer alan dokuma kumaşlar dikkate alınmıştır. Türkiye nin en büyük tekstil ihracat pazarı olan Rusya ya ihraç edilen dokuma kumaşlar incelendiğinde, önemli bir bölümünün SSE filamentlerden dokuma kumaşlardan oluştuğu görülmektedir. Rusya ya 2013 yılı ilk çeyreğinde %1,7 artışla 52,5 milyon dolar değerinde SSE filamentlerden dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Bu ülkeye ihraç edilen bir diğer dokuma kumaş türü ise 15,6 milyon dolar değerinde SSE devamsız liflerden dokuma kumaşlardır. Ayrıca Rusya ya yönelik pamuklu dokuma kumaş ihracatı 7,5 milyon dolar olmuştur. Türkiye nin önemli tekstil pazarlarından biri olan Almanya ya 2013 yılının ilk çeyrek döneminde gerçekleşen dokuma kumaş ihracatının 19,4 milyon dolarlık önemli bir kısmı pamuk dokuma kumaşlardan meydana gelmektedir. 48

49 Ayrıca anılan dönemde Almanya ya 13,4 milyon dolar değerinde SSE filamentlerden dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Söz konusu ülkeye 6 milyon dolar değerinde SSE devamsız liflerden dokuma kumaş ihracatı da gerçekleştirilmiştir. Ürün gurubu bazında İhracat verileri incelendiğinde İtalya ya ihraç edilen dokuma kumaşların değer bazında büyük bir kısmının pamuklu dokuma kumaşlardan oluştuğu tespit edilmektedir yılının ilk üç aylık döneminde İtalya ya 41,4 milyon dolar değerinde pamuklu dokuma kumaş ihraç edilmiştir. İtalya ya ihraç edilen bir diğer önemli dokuma kumaş türü ise SSE filamentlerden dokuma kumaşlardır. Bu ülkeye 7,8 milyon dolar değerinde SSE filamentlerden dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Ayrıca İtalya ya anılan dönemde 2,7 milyon dolar değerinde SSE devamsız liflerden dokuma kumaş ihraç edilmiştir. Dokuma kumaş ihracatında %214,2 ile en yüksek ihracat artışına ulaşılan Çin e ürün bazında gerçekleşen ihracat incelendiğinde en çok pamuklu dokuma kumaş ihraç edildiği görülmektedir yılının ilk çeyrek döneminde Çin e pamuklu dokuma kumaş ihracatı %528,5 artarak 15,6 milyon dolara yükselmesi dikkat çekmektedir. Ayrıca, Çin e SSE devamsız liflerden dokuma kumaş ihracatı da %116,5 oranında artarak 3 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye nin belli başlı dokuma kumaş türleri bazında en çok ihracat gerçekleştirdiği ülkelere ait detaylı bilgi izleyen tabloda verilmektedir. BELLİ BAŞLI DOKUMA KUMAŞ* ALT ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA EN ÇOK İHRACAT GERÇEKLEŞTİRİLEN ÜLKELER OCAK - MART EN FAZLA PAMUKLU DOKUMA KUMAŞ İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER EN FAZLA SUNİ-SENTETİK FİLAMENT LİF. DOKUMA KUMAŞ İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER EN FAZLA SUNİ-SENTETİK DEVAMSIZ LİF. DOKUMA KUMAŞ İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER Birim: $ Birim: $ Birim: $ ÜLKELER 2012 OCAK-MART 2013 OCAK- MART PAY % DEĞİŞİM % ÜLKELER 2012 OCAK-MART 2013 OCAK-MART PAY % DEĞİŞİM % ÜLKELER OCAK-MART OCAK-MART PAY % DEĞİŞİM % İTALYA ,6 30,7 RUSYA ,3 1,7 RUSYA ,4 0,8 TUNUS ,2 43,0 ALMANYA ,5 6,3 ROMANYA ,2 32,5 FAS ,3-18,4 ROMANYA ,1-7,1 ALMANYA ,3 8,9 HONG KONG ,2 122,7 İSPANYA ,7 25,6 FAS ,3-0,5 ALMANYA ,9 23,9 ABD ,6 6,8 İNGİLTERE ,0 5,6 ROMANYA ,4 24,2 POLONYA ,1 6,7 İSPANYA ,9-5,3 POLONYA ,0 24,2 İNGİLTERE ,8-19,6 MERSİN SERB. BÖLGE ,6 13,7 ÇİN ,7 528,5 İTALYA ,2-8,9 ÜRDÜN ,4 32,9 MISIR ,2 29,2 İRAN ,2-41,4 BULGARİSTAN ,3-20,2 İSPANYA ,3 90,8 UKRAYNA ,8 74,7 ÇİN ,1 116,5 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM PAMUKLU DOK. KUMAŞ İHR ,9 38,2 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SSE. FİL. DOK. KUMAŞ İHR ,3-0,8 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SSE DEVAM. İP. DOK. KUMAŞ İHR ,6 8,5 TÜRKİYE TOPLAM PAMUKLU DOKUMA KUMAŞ İHRACATI İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM PAMUKLU DOKUMA KUMAŞ İHRACATINDAKİ PAYI ,0 28,5 58,5 62,9 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Konsolidasyon *Fasıl 50, 51, 52, 53, 54 ve 55'de yer alan dokuma kumaşlar dikkate alınmıştır. TÜRKİYE TOPLAM SSE FİL. DOK. KUMAŞ İHRACATI İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SENT-SUNİ FİALAMENT DOK. KUMAŞ İHRACATINDAKİ PAYI ,0 1,2 59,5 58,3 TÜRKİYE TOP. SENT-SUNİ DEVAMSIZ LİF. DOK. KUMAŞ İHRACATI İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM SENT- SUNİ DEVAM. İP. DOK. KUMAŞ İHRACATINDAKİ PAYI ,0-0,1 53,1 57,6 49

50 Rusya Federasyonu Örme Kumaş İhracatında En Önemli Pazar 2013 yılının ilk çeyreğinde Türkiye nin örme kumaş ihracatı %11,5 artışla 432,4 milyon dolara yükselmiştir. Rusya Federasyonu, İtalya, Bulgaristan, Ukrayna ve Romanya en çok örme kumaş ihraç edilen ülkeler olarak sıralanmaktadır. En çok örme kumaş ihracatı yapılan ilk 20 ülkenin 15 ine ihracat %1,5 ile %153,7 arasında değişen oranlarda artmıştır. Rusya Federasyonu na yönelik örme kumaş ihracatı 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %6 düşüşle 119,8 milyon dolara gerilemiştir. İtalya ya gerçekleştirilen örme kumaş ihracatı ise %34,3 oranında artarak 77,1 milyon dolara çıkarken, Bulgaristan a ihracat %40,5 artışla 30,1 milyon dolara yükselmiştir. En çok örme kumaş ihraç edilen ilk 20 pazar içinde en yüksek oranlı artış %153,7 ile Ukrayna ya gerçekleşen örme kumaş ihracatında kaydedilmiştir. Bu yüksek oranlı artış neticesinde Ukrayna ya örme kumaş ihracatı 9,4 milyon dolardan 23,9 milyon dolara yükselmiştir. Ayrıca Bulgaristan a ve Ege Serbest Bölgeye yönelik tekstil ihracatında sırasıyla %41,6 ve %40,5 oranlarında yüksek artış oranları kaydedilmiştir yılının ilk üç aylık döneminde örme kumaş ihracatında oransal olarak en büyük performans kaybına %28,6 ile Fas a yönelik ihracatta karşı karşıya kalınmıştır. Polonya, Fransa ve Litvanya da da %7,9 ile %28,6 arasında değişen oranlarda ihracat performans kaybı görülmektedir. Önde gelen örme kumaş ihracat pazarları olan Romanya, Yunanistan, Sırbistan, Cezayir, İsrail, İngiltere ve Almanya ya yönelik ihracatlarda %1,5 ile %31,6 arasında değişen oranlarda ihracat artışına ulaşılmıştır. En çok örme kumaş ihraç edilen ilk yirmi pazar arasında yer alan Tunus, Beyaz Rusya, Mısır ve Hollanda ya yönelik ihracatlarda %1,5 ile %20,3 arasında değişen oranlarda ihracat artışına ulaşılmıştır. En fazla örme kumaş ihraç edilen ülkelere ait detaylı veriler izleyen tabloda verilmektedir. 50

51 EN FAZLA ÖRME KUMAŞ İHRAÇ EDİLEN ÜLKELER Birim:1.000 $ ÜLKELER 2012 OCAK-MART 2013 OCAK-MART PAY % DEĞİŞİM % RUSYA FEDERASYONU ,7-6,0 İTALYA ,8 34,3 BULGARİSTAN ,0 40,5 UKRAYNA ,5 153,7 ROMANYA ,5 17,6 YUNANİSTAN ,0 16,3 SIRBİSTAN ,8 20,3 CEZAYİR ,2 9,1 İSRAİL ,0 1,5 İNGİLTERE ,9 5,1 ALMANYA ,8 31,6 FAS ,7-28,6 TUNUS ,7 17,6 POLONYA ,5-22,3 BEYAZ RUSYA ,4 20,3 MISIR ,3 8,1 FRANSA ,2-13,8 EGE SERBEST BÖLGE ,1 41,6 LİTVANYA ,0-7,9 HOLLANDA ,9 4,6 İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI ,9 12,9 TÜRKİYE TOPLAM ÖRME KUMAŞ KUMAŞ İHRACATI İLK 20 ÜLKENİN TOPLAM ÖRME KUMAŞ İHRACATINDAKİ PAYI ,0 11,5 88,8 89,9 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Ev Tekstili İhracatı Artışa Geçti %16,7 Yatak çarşafları, tüller, perdeler gibi ürünlerin yer aldığı ev tekstili sektörü Türkiye nin tekstil ve konfeksiyon sanayiinin en temel alt gruplarından birisidir. 51

52 Türkiye nin ev tekstili ihracatı, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla %16,7 aratarak 484,2 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatının 2013 yılının ilk çeyrek döneminde %7,7 oranında arttığı gözönüne alındığında, %16,7 oranında artış kaydeden ev tekstili sektörünün, sektör genelinden daha yüksek bir perfomans gösterdiği görülmektedir. Söz konusu performans artışı, ev tekstili sektörünün tekstil ve konfeksiyon ihracatından aldığı payın da %7 den %7,6 ya yükselmesini sağlamıştır yılının ilk çeyreğinde ev tekstili ihracatı ürün gubu bazında incelendiğinde, diğer mefruşat eşyaları, yatak örtüleri ve elişi duvar halılarının ihracatında performans kaybı görülürken, diğer tüm ev tekstili ürünlerinin arttığı kaydedilmiştir. Başlıca ev tekstili ürünlerinde 2013 yılı ilk çeyrek dönemine ait ihracat performansı izleyen tabloda verilmektedir. 52

53 Başlıca Ürün Grupları İtibariyle Ev Tekstil İhracatı Ocak - Mart 2012 Ocak - Mart 2013 Ocak - Mart Başlıca Ev Tekstili Ürün Grupları Değer (1000 $) Değer (1000 $) Toplam Ev Tekstilinde Pay % Değişim % Tuvalet ve Mutfak Bezleri ,1 23,1 Yatak Çarşafları ,1 46,1 Dokuma Bornozlar ,8 25,7 Diğer Mefruşat Eşyası ,4-40,2 Perde, Perde ve Yatak Farbelası ,3 22,3 Tüller ve İşlemeler ,8 2,2 Battaniyeler ,3 8,2 Yastık, Yorgan ve Uyku Tulumları ,5 2,5 Örme Bornozlar ,1 13,8 Masa Örtüleri ,9 1,8 Yatak Örtüleri ,5-12,1 Elişi Duvar Halıları , ,3 Toplam Ev Tekstili İhracatı ,0 16,7 Toplam Tekstil ve Konfeksiyon İhracatı ,7 Ev Tekstili'nin Payı % 7,0 7,6 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Ev tekstili sektöründe en büyük ihracat kalemi olan tuvalet ve mutfak bezlerinde %23,1 oranında artış ile 165,1 milyon dolarlık ihracat kaydedilmiştir. En çok ihraç edilen diğer ev tekstili ürünleri sırasıyla, %46,1 artış ve 136,3 milyon dolarlık ihracat ile yatak çarşafları, %25,7 artış ve 37,9 milyon dolarlık ihracat ile dokuma bornozlar, %40,2 düşüş ve 31 milyon dolarlık ihracat ile diğer mefruşat eşyası olarak sıralanmaktadır. Perde, perde ve yatak farbelalarının ihracatı %22,3 artışla 30,6 milyon dolara, tüller ve işlemelerin ihracatı %2,2 artış ile 23,5 milyon dolara ve battaniyelerin ihracatı %8,2 artışla 20,8 milyon dolara yükselmiştir. Yastık, yorgan ve uyku tulumlarının ihracatı %2,5 artışla 12,3 milyon dolara, örme bornozların ihracatı %13,8 artışla 10 milyon dolarave masa örtülerinin ihracatı %1,8 artışla 9,4 milyon dolara çıkmıştır. Yatak örtüleri ihracatı %12,1 düşüşle 7,3 milyon dolara gerilerken el işi duvar halıları ihracatı da %76,3 ile yüksek bir oranda düşerek 16,3 bin dolara gerilemiştir. 53

54 Ev tekstili ihracatında Türkiye nin ilk 20 pazarı incelendiğinde ilk 20 ihracat pazarının 17 sinde %1,9 ile %78,6 arasında değişen oranlarda ihracat artışı görülmektedir, diğer 3 pazarda %14 ile 36,1 arasında değişen oranlarda düşüş görülmüştür. Türkiye nin en büyük ev tekstili pazarı aynı zamanda en önemli tekstil ve konfeksiyon ihracat pazarlarından biri olan Almanya dır. Bu ülkeye gerçekleştirilen ev tekstili ihracatı 2013 yılının Ocak-Mart döneminde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla %1,9 oranında artarak 115,5 milyon dolara yükselmiştir. Almanya dan sonra en çok ihracat yapılan diğer ülkeler %25,3 artışla 43,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Fransa ile %28,9 artışla 38,7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilen Rusya dır. Diğer önemli pazarlar ABD, İtalya, İngiltere, Hollanda ve Ukrayna olarak sıralanmaktadır. Ev tekstili ihracat pazarları arasında en yüksek ihracat artışı %78,6 ile Estonya ya ihracatta elde edilmiştir. Bu yüksek artış neticesinde Estonya ya ev tekstili ihracatı 3,9 milyon dolardan 6,9 milyon dolara yükselmiştir. Ayrıca, İtalya, İngiltere, Hollanda, Ukrayna, Cezayir ve İsveç e yönelik ev teksitli ihracatında %42,6 ile %63,4 arasında değişen oranlarda ihracat artışına ulaşılmıştır. Ev tekstili ihracatında oransal olarak en büyük performans kaybı ise %36,1 ile Libya ya yönelik ihracatta görülmüştür. Ayrıca, Irak ve İsviçre ye yönelik ihracatlarda da sırasıyla %29,7 ve %14 oranlarında performans kaybı görülmüştür. ABD, Kazakistan, Avusturya, İspanya, İsrail, Yunanistan ve Suudi Arabistan a yönelik ev tekstili ihracatlarında da %10,8 ile %33,3 arasında değişen oranlarda ihrcat artışına ulaşılmıştır yılı Ocak-Mart döneminde Türkiye nin en fazla ev tekstili ihracatı yaptığı ilk 20 ülkeye ilişkin istatistiki bilgi izleyen tabloda verilmektedir. 54

55 Türkiye'nin En Çok Ev Tekstili İhracatı Yaptığı Ülkeler Birim:1.000 $ Ülkeler 2012 Ocak - Mart 2013 Ocak - Mart Değişim % Almanya ,9 Fransa ,3 Rusya Federasyonu ,9 ABD ,5 İtalya ,8 İngiltere ,6 Hollanda ,5 Ukrayna ,8 Kazakistan ,0 Avusturya ,1 Irak ,7 Cezayir ,5 İspanya ,8 İsrail ,2 Estonya ,6 İsviçre ,95 Libya ,1 İsveç ,4 Yunanistan ,3 Suudi Arabistan ,2 İlk 20 Ülke Toplamı ,9 İlk 20 Ülkenin Top. Aldığı Pay 82,5 82,7 Toplam ,7 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 55

56 V. KAPASİTE KULLANIM ORANI VE ÜRETİM ENDEKSİ Tekstil sektörünün 2013 Ocak-Mart döneminde gösterdiği ihracat performansı değerlendirilirken, kapasite kullanım oranı konusundaki gelişmelerin de dikkate alınması yararlı olacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre, 2012 yılının Mart ayında %73,1 olan imalat sanayii kapasite kullanım oranı, 2013 yılının Mart ayı itibarıyla %72,7 ye gerilemiştir. Buna göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı 2012 Mart ayına göre %0,5 oranında düşmüştür. Tekstil sektörünün kapasite kullanım oranı ise 2013 yılının Mart ayında %78 olmuştur. Tekstil sektörünün 2012 Mart ayındaki kapasite kullanım oranı %75,3 idi. Buradan tekstil sektörünün kapasite kullanım oranının, 2013 yılının Mart ayında 2012 yılının aynı ayına kıyasla %3,6 oranında arttığı ortaya çıkmaktadır. Tekstil sektörünün hammadde tedariği yaptığı hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2012 Mart ayında %76,5 olan kapasite kullanım oranı, 2013 yılının Mart ayında %76,5 olarak aynı kalmıştır. Yılın ilk üç ayında imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı az da olsa gerilemişken, hazırgiyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranının korunması, tekstil sektöründe ise artması, olumlu sektörel performans göstergeleri olarak değerlendirilebilir. 56

57 Yıllar Tekstil ve Konfeksiyon Sektörlerinde Kapasite Kullanım Oranı İmalat Sanayiinde Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Tekstil Ürünleri İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Giyim Eşyası İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % ,9 79,4 82, ,9-6,6 76,2-4,0 79,0-4, ,4 6,3 82,5 8,3 84,1 6, ,3 3,8 81,0-1,8 84,7 0, ,2 3,7 80,4-0,7 83,5-1, ,3-1,1 80,8 0,5 81,7-2, ,0 0,9 80,6-0,2 82,5 1, ,8 1,0 81,5 1,1 83,6 1, ,1-4,5 75,7-7,1 80,2-4, ,0-16,8 67,5-10,8 67,3-16, ,6 16,3 80,1 18, , ,4-0,3 76,6-4,4 76,4-2, ,2-1,6 78,0 1,8 77,8 1, Mart 73,1 75,3 76, Mart 72,7-0,5 78,0 3,6 76,5 0,0 Kaynak: TCMB / İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı - Nisan 2013 Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2013 yılı Ocak ayı tekstil ürünleri imalatında üretim endeksi, bir önceki ay olan Aralık ayına göre %3,4 oranında artarken, 2012 yılının Ocak ayına göre ise %7,1 oranında artmıştır. 57

58 VI. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Pamuk Fiyatları Dünya Fiyatlarının Üstüne Çıktı Son yıllarda poliamid, poliester, akrilik gibi sentetik ve viskon, modal gibi suni liflerin tekstil ve konfeksiyon sektöründe kullanımının artmasına rağmen doğal bir lif olan pamuk tekstil sektörünün en temel ve stratejik hammaddesi olma özelliğini halen korumaktadır. Tekstil ürünleri toplam üretim maliyeti içinde hammadde maliyetinin %50 nin üzerinde olduğu bilinmektedir, dolayısıyla hammadde fiyatları üretim maliyetleri açısından önem arz etmektedir. Hammadde tedariki anlamında Türkiye Dünya nın önde gelen pamuk üreticilerinden olmak gibi bir avantaja sahiptir. Zira, ICAC 2013 yılı Nisan ayı tahminlerine göre Türkiye 2013/14 sezonunda 432 bin ton pamuk üretimi ile Çin, Hindistan, ABD, Pakistan, Brezilya, Özbekistan ve Avustralya nın ardından Dünya nın sekizinci büyük pamuk üretici ülkesidir. Ancak üretim talebi karşılayamamakta ve hatırısayılır miktarda ithalat da yapılmaktadır. Aşağıdaki tabloda Dünya nın önde gelen pamuk üreticisi ülkeleri için yayınlanan üretim ve tüketim tahminleri yeralmaktadır. Dünya'da ve Türkiye'de Pamuk Üretim ve Tüketim Tahminleri Birim:1000 Ton En Fazla Pamuk Üreten Ülkeler 2012 / 2013 ve 2013 / 2014 Sezonları 2012/ /2014 % Değişim % Değişim Üretim Tüketim Fark Üretim Tüketim Fark Üretim Tüketim ÇİN ,2-5,0 HİNDİSTAN ,3 10,0 ABD ,6 0,0 PAKİSTAN ,9 2,0 BRAZİLYA ,2 0,0 ÖZBEKİSTAN ,0 6,2 AVUSTRALYA ,0 0,0 TÜRKİYE ,5 4,0 TÜRKMENİSTAN ,8 4,3 BURKİNA FASO ,8 0 Diğer Ülkeler ,2 33,1 Dünya Toplam ,8 1,3 Kaynak: Cotton Outlook, April 1,

59 Uluslararası pamuk fiyatları hakkında gösterge mahiyetinde olan Cotlook A indekse göre 2011 yılında İzmir STD.1 pamuk fiyatı 5,27 TL/kg olarak hesaplanırken, Cotlook A indeksi pamuk fiyatı 5,63 TL/kg olup Türkiye deki pamuk fiyatı, dünya pamuk fiyatından %6,4 daha ucuz duruma gelmiştir. Özellikle son yıllarda devamlı olarak dünya pamuk fiyatı üzerinde seyreden Türkiye deki pamuk fiyatı böylelikle dünya pamuk fiyatının altına inmiştir yılının özellikle ilk yarısında hem dünyada hem Türkiye de oldukça yüksek seyreden pamuk fiyatları, 2012 yılında bir iki ay hariç devamlı azalmıştır yılı genelinde İzmir STD.1 pamuk fiyatı 3,49 TL/kg olarak hesaplanırken, Cotlook A indeksi pamuk fiyatı 3,54 TL/kg olup Türkiye deki pamuk fiyatı, dünya pamuk fiyatından %1,5 daha ucuz duruma gelmiştir yılının ilk üç ayı incelendiğinde ise, Ocak ayında 3,38 TL/kg olan İzmir STD.1 pamuk fiyatının Şubat ta 3,67 TL/kg a, Mart ayında ise 3,91 TL/kg a yükseldiği görülmektedir. Benzer şekilde, Ocak ayında 3,33 TL/kg olan Cotlook A indeksi pamuk fiyatı Şubat ayında 3,51 TL/kg, Mart ayında ise 3,76 TL/kg a yükselmiştir. Görüldüğü üzere hem dünya hem Türkiye de pamuk fiyatları yükselme eğilimi göstermektedir. Ayrıca, 2013 yılının ilk üç ayında İzmir STD.1 pamuk fiyatı Cotlook A indeksi pamuk fiyatının %1,37 ile %3,93 arasında değişen oranlarda devamlı üzerinde olmuştur. İzmir Standard 1 / Cotlook A İndex pamuk fiyat karşılaştırması aşağıdaki tablodan izlenebilir. Cotlook A Indeks İzmir STD.1 İzmir Ticaret Borsası STD.1 ve Cotlook A İndeks Pamuk Fiyat Karşılaştırması Cotlook A Indeks İzmir STD.1 Cotlook A Indeks İzmir STD.1 Cotlook A Indeks İzmir STD / /13 Aylar ( TL / kg ) ( TL / kg ) Fark % ( TL / kg ) ( TL / kg ) Fark % ( TL / kg ) ( TL / kg ) Fark % Fark % Fark % Ocak 6,13 6,15 0,25 4,10 3,60-12,24 3,33 3,38 1,37-18,72-6,11 Şubat 7,46 7,04-5,62 3,90 3,78-3,08 3,51 3,67 4,70-10,12-2,91 Mart 7,99 7,37-7,82 3,91 3,75-4,18 3,76 3,91 3,93-3,87 4,27 Nisan 7,15 6,73-5,94 3,94 3,71-5,78 Mayıs 5,73 5,70-0,60 3,57 3,53-1,05 Haziran 5,85 5,49-6,15 3,30 3,47 5,22 Temmuz - 4,20-3,35 3,48 3,96 Ağustos 4,40 4,51 2,51 3,33 3,43 2,88 Eylül 4,62 4,47-3,15 3,34 3,44 3,06 Ekim 4,47 4,14-7,33 3,25 3,20-1,48 Kasım 4,17 3,75-10,16 3,19 3,20 0,27 Aralık 3,90 3,63-6,97 3,28 3,24-1,30 12 Aylık Ortalama 5,63 5,27-6,42 3,54 3,49-1,5 12 Aylık Fiyat Değişimi % -36,4-41,0-20,0-10,0-100,0-100,0-100,00 Kaynak: İzmir Ticaret Borsası 59

60 2013 Yılı Ocak-Mart Döneminde Tekstil İhracatına Euro/Dolar Paritesi nin Etkisi Ocak Mart Dönemi 2013 yılı Ocak-Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine oranla %6,8 lik artışla 2,074 milyar dolarlık tekstil ihracatı yapılmıştır. Sözkonusu ihracatın, 945,2 milyon dolarla %45,6 sı ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Ocak-Mart döneminde 1 Euro 1,31 ABD Dolarına eşit iken, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %0,78 lik artışla 1,32 dolar düzeyine çıkmıştır. Bu durumda, 2013 yılı Ocak-Mart döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken ve böylelikle dolar bazındaki istatistiklerde %0,78 oranında fiktif bir artış yaratmaktadır. Bu çerçevede 945,2 milyon dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %0,78 lik pariteden kaynaklanan fiktif düşüşten arındırıldığında, AB ye ihracatın gerçek değeri 937,8 milyon dolar olmakta ve bu durumda 2013 yılı Ocak-Mart döneminde reel toplam ihracat tutarı 2,066 milyar dolar olmaktadır. Sözkonusu ihracat tutarı, 2012 yılı Ocak-Mart döneminde gerçekleştirilen 1,942 milyar dolarla kıyaslandığında ise 2013 yılının Ocak-Mart döneminde tekstil sektörünün ihracat performansında reel %6,8 lik artış değil, reel bazda %6,4 lük artış meydana gelmiş olmaktadır. MartAyı 2013 yılı Mart ayında geçen yılın aynı ayına oranla %2,1 lik artış ile 737,2 milyon dolarlık tekstil ihracatı yapılmıştır. Sözkonusu ihracatın, 342,7 milyon dolarla %46,5 u ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Mart ayında 1 Euro 1,32 ABD Dolarına eşit iken, 2013 yılının Mart ayında Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %1,78 lik düşüşle 1,30 dolar düzeyine inmiştir. Bu durumda, 2013 yılı Mart ayında Euro bazında yapılan ihracat, dolar 60

61 olarak istatistiklerde yeralırken, 2012 yılının aynı ayına göre %1,78 daha az yansımakta ve böylelikle dolar bazındaki istatistiklerde %1,78 oranında fiktif bir düşüş yaratmaktadır. Bu çerçevede 342,7 milyon dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %1,78 lik pariteden kaynaklanan fiktif düşüşten arındırıldığında 348,8 milyon dolarlık gerçek değere ulaşılmakta ve bu durumda 2013 yılı Mart ayında reel bazda toplam ihracat tutarı 743,3 milyon dolar olmaktadır. Sözkonusu ihracat tutarı, 2012 yılı Mart ayında gerçekleştirilen 722,3 milyon dolarla kıyaslandığında ise 2013 yılının Mart ayında tekstil sektörünün ihracat performansında %2,1lik artış değil, reel anlamda %2,9 luk artış meydana gelmiştir. EURO - DOLAR PARİTESİ Aylar Çapraz Kur Çapraz Kur Değişim % Ocak 1, , ,89 Şubat 1, , ,27 Mart 1,32 1,30-1,78 Nisan 1,31658 Mayıs 1,28324 Haziran 1,25259 Temmuz 1,23125 Ağustos 1,23822 Eylül 1,28384 Ekim 1,29772 Kasım 1,28313 Aralık 1,31148 Yıllık Ortalama 1, , ,74 Ocak - Mart Ortalaması 1, , ,78 1 Euro=... ABD Doları Olarak Verilmiştir. Dr. Türkan BAYRAKTAR TAŞBAŞI AR&GE ve Mevzuat Şube Şefi Bu raporun Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler bölümü, AR&GE ve Mevzuat Şubesi Uzmanı Ahmet ŞİŞMAN tarafından hazırlanmıştır kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 61

62 Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2013 Ocak-Mart MART 2013 İHRACAT RAKAMLARI SEKTÖREL BAZDA İHRACAT RAKAMLARI $ MART OCAK-MART Değişim ('13/'12) Pay(13) (%) Değişim ('13/'12) SON 12 AYLIK Pay(13) (%) Değişim ('13/'12) Pay(13) (%) SEKTÖRLER I. TARIM ,5 13, ,7 14, ,37 14,05 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER ,6 9, ,0 10, ,75 9,96 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mam ,1 4, ,4 4, ,90 4,25 Yaş Meyve ve Sebze ,4 1, ,5 1, ,10 1,58 Meyve Sebze Mamulleri ,2 0, ,0 0, ,93 0,91 Kuru Meyve ve Mamulleri ,8 0, ,4 0, ,80 1,00 Fındık ve Mamulleri ,4 1, ,8 1, ,37 1,34 Zeytin ve Zeytinyağı ,4 0, ,0 0, ,22 0,22 Tütün ve Mamulleri ,5 0, ,4 0, ,10 0,60 Süs Bitkileri ,1 0, ,2 0, ,34 0,05 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER ,3 1, ,5 1, ,71 1,24 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller ,3 1, ,5 1, ,71 1,24 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ ,0 2, ,9 2, ,14 2,85 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri ,0 2, ,9 2, ,14 2,85 II. SANAYİ ,0 83, ,8 82, ,13 82,70 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER ,3 8, ,8 8, ,64 8,43 Tekstil ve Hammaddeleri ,1 5, ,8 5, ,77 5,75 Deri ve Deri Mamulleri ,0 1, ,7 1, ,39 1,20 Halı ,9 1, ,7 1, ,04 1,49 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM ,9 11, ,4 12, ,83 12,55 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ,9 11, ,4 12, ,83 12,55 C. SANAYİ MAMULLERİ ,6 63, ,8 61, ,23 61,72 Hazırgiyim ve Konfeksiyon ,2 12, ,1 12, ,58 11,81 Otomotiv Endüstrisi ,9 14, ,4 14, ,69 13,74 Gemi ve Yat ,8 0, ,2 0, ,40 0,63 Elektrik - Elektronik Mak. Bilişim ,2 7, ,6 7, ,36 8,28 Makine ve Aksamları ,8 4, ,4 3, ,44 3,92 Demir ve Demir Dışı Metaller ,8 4, ,2 4, ,61 4,64 Çelik ,4 11, ,1 11, ,30 11,17 Çimento Cam Seramik ve Toprak ,6 2, ,1 2, ,66 2,26 Mücevher ,5 1, ,1 1, ,88 1,51 Savunma Sanayii ,2 0, ,5 0, ,24 0,93 İklimlendirme Sanayii ,2 2, ,0 2, ,89 2,76 Diğer Sanayi Ürünleri ,3 0, ,2 0, ,46 0,07 III. MADENCİLİK ,3 3, ,2 3, ,53 3,25 Madencilik Ürünleri ,3 3, ,2 3, ,53 3,25 T O P L A M (TİM) ,3 100, ,6 100, , İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat , ,95 9,63 T O P L A M (TİM+TUİK) ,3 100, ,3 100, , ŞUBAT 2013 İHRACAT RAKAMLARI İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ BAZINDA İHRACAT RAKAMLARI (1000 $) MART OCAK- MART SON 12 AY İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ Değişim ('13/'12) Pay(13) (%) Değişim ('13/'12) Pay(13) (%) AİB ,2 1, ,9 1, ,8 0,9 AKİB ,8 8, ,7 9, ,5 9,3 DAİB ,4 2, ,0 2, ,2 2,3 DENİB ,4 1, ,8 1, ,5 1,4 DKİB ,7 0, ,3 0, ,8 0,8 EİB ,3 8, ,9 8, ,1 8,2 GAİB ,4 6, ,7 6, ,8 6,1 İİB ,9 4, ,7 4, ,0 4,3 İMMİB ,5 28, ,3 28, ,4 29,2 İTKİB ,0 13, ,5 14, ,4 13,7 KİB ,2 0, ,4 1, ,0 1,1 OAİB ,6 7, ,7 7, ,7 7,9 UİB ,0 16, ,4 15, ,4 14,8 TOPLAM , , , Değişim ('13/'12) Pay(13) (%) 62

63 EK 2: TÜRKİYE TEKSTİL İHRACAT KAYDI TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATI 2012 MART 1000 $ 2013 MART 1000 $ DEĞİŞİM % 2012 OCAK - MART 1000 $ TOPLAM TEKS.'DE PAY % 2013 OCAK - MART 1000 $ TOPLAM TEKS.'DE PAY % 13 /12 DEĞİŞİM % 1 RUSYA FEDERASYONU , , ,1-0,4 2 İTALYA , , ,2 19,0 3 ALMANYA , , ,1 6,8 4 ROMANYA , , ,8 9,3 5 İNGİLTERE , , ,5-4,6 6 ABD , , ,5 1,9 7 BULGARİSTAN , , ,4 17,9 8 POLONYA , , ,3-0,7 9 UKRAYNA , , ,0 75,8 10 MISIR , , ,8 7,5 İLK 10 ÜLKE TOPLAMI , , ,8 8,4 11 İSPANYA , , ,7 2,6 12 FAS , , ,5-12,7 13 TUNUS , , ,3 24,9 14 ÇİN HALK CUMHURİYETİ , , ,3 24,8 15 FRANSA , , ,1 9,9 16 HOLLANDA , , ,0 14,1 17 İRAN (İSLAM CUM.) , , ,0-42,5 18 BELÇİKA , , ,0 23,0 19 YUNANİSTAN , , ,6-2,7 20 PORTEKİZ , , ,4-0,4 İLK 20 ÜLKE TOPLAMI , , ,7 5,8 21 HONG KONG , , ,3 53,2 22 SIRBİSTAN , , ,3 25,5 23 BREZİLYA , , ,3-6,5 24 CEZAYİR , , ,1 25,4 25 BEYAZ RUSYA , , ,1 20,3 26 İSRAİL , , ,1-0,2 27 MACARİSTAN , , ,0 6,7 28 SUUDİ ARABİSTAN , , ,9 15,7 29 MERSİN SERBEST BÖLGE , , ,7-38,6 30 ÖZBEKİSTAN , , ,7 72,0 31 IRAK , , ,6 99,7 32 LİBYA , , ,6 121,8 33 LİTVANYA , , ,6-6,9 34 AVUSTURYA , , ,6 32,7 35 ÜRDÜN , , ,6 32,9 36 ÇEK CUMHURİYETİ , , ,6-1,1 37 EGE SERBEST BÖLGE , , ,6 24,8 38 MAKEDONYA , , ,5 13,1 39 LÜBNAN , , ,4 1,8 40 HINDISTAN , , ,4 32,8 41 AVRUPA SERBEST BÖLG , , ,4 102,9 42 MEKSİKA , , ,3 59,4 43 BURSA SERBEST BÖLG , , ,3 15,6 44 SLOVAKYA , , ,3 26,9 45 AHL SERBEST BÖLGE , , ,3 15,2 46 BANGLADEŞ , , ,3 36,8 47 DANİMARKA , , ,3-2,1 48 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ , , ,3 18,7 49 GÜRCİSTAN , , ,3 15,1 50 KOSOVA , , ,3 72,8 İLK 50 ÜLKE TOPLAMI DİĞER ÜLKELER VE S.BÖLGELER AB (27) TOPLAMI , , ,7 8, , , ,3-8, , , ,6 8,5 TOPLAM TEKSTİL İHRACATI , , ,0 6,8 Kaynak: İhracatçı Birlikleri / e-birlik Sistemi 63

64 EK 3: TÜRKİYE HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACAT KAYDI 64