KONYA KATI ATIK DEPONİ SAHASINDAKİ POLİKLORLU BİFENİL BİLEŞİKLERİNİN (PCBs) BELİRLENMESİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KONYA KATI ATIK DEPONİ SAHASINDAKİ POLİKLORLU BİFENİL BİLEŞİKLERİNİN (PCBs) BELİRLENMESİ"

Transkript

1 TMMOB Çevre Mühendisleri Odası V. ULUSAL ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ KONYA KATI ATIK DEPONİ SAHASINDAKİ POLİKLORLU BİFENİL BİLEŞİKLERİNİN (PCBs) BELİRLENMESİ Mehmet Emin AYDIN, Sezen SARI, Senar ÖZCAN Selçuk Üniversitesi, Müh.-Mim. Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, KONYA ÖZET Poliklorlu bifenil bileşikleri kalıcı organik kirleticiler olarak adlandırılan 12 grup kirletici içerisinde yer alan ve nonpolar özellikler taşıyan bir gruptur. Normal şartlar altında oldukça yüksek bir fiziksel, kimyasal ve termodinamik stabiliteye sahiptir. PCB lerin yüksek elektrik yalıtma özelliği nedeniyle transformatörlerde soğutucu ve yağlayıcı olarak, kapasitörlerde dielektrik akışkanı olarak ve benzeri kapalı sistemlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Çok stabil oluşu, asit ve alkalilere karşı hidroliz olmaya dayanıklılığı ve uygun bir viskozitesıcaklık ilişkisine sahip oluşu, kesme ve yağlama yağı olarak, alevlenmeyi geciktirici olarak kullanımı; boya, plastik ve kauçuk sanayinde, karbonsuz kopya kağıdı ve tutkal üretiminde katkı maddesi olarak kullanımı gibi açık sistemlerde de kullanılmaktadır. Hidrofobik bileşikler olmaları nedeniyle verildikleri ortamda kolaylıkla parçalanamazlar ve biyolojik olarak birikmeye eğilimlidirler. Ayrıca insanlar üzerinde kanserojenik etkilere neden olmaları ve suda yaşayan canlılar üzerindeki toksik etkileri nedeniyle bu bileşiklerin çevredeki durumu ve taşınımı önemli olmaktadır. Elektrikli cihazlarda dielektrik olarak kullanımı gibi kapalı ve kontrollü kullanımlarında, yanlış işleme, yanlış uzaklaştırma veya kazalar sonucu, uygulama alanı veya katı atık deponi sahalarında oldukça yüksek konsantrasyonlara ulaşabilmektedir. Bu çalışmada Konya katı atık deponi sahasındaki poliklorlu bifenil bileşiklerinin miktarı belirlenmeye çalışılmıştır. Katı atık deponi sahasından alınan katı atık örneklerinde Alman Araştırma Kurumu nun (DFG) S19 metodu uygulanarak ekstraksiyon işlemi yapılmış, alumina ve silika jel kolonlardan geçirilerek örneklerin temizlenmesi gerçekleştirilmiştir. Bu metoda göre PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 138 ve PCB 153 standart bileşikleri eklenerek yapılan fortifikasyon örneklerinin analizinde geri kazanım oranları % 75 ve % 95 aralığında elde edilmiştir. Örneklerin analizinde HP 5890 seri II gaz kromatograf cihazı kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: PCBs, Konya, katı atık deponi sahası, gaz kromatografi (GC). DETERMINATION OF POLYCHLORINATED BIPHENYLS (PCBs) IN KONYA WASTE LANDFILL SITE ABSTRACT Polychlorinated biphenyls (PCBs) are nonpolar, persistent organic contaminants. They are highly stable physically and chemically. PCBs are used widely in transformators, capacitors and similar closed systems as cooling or dielectric liquid. In addition PCBs are used as lubricating oil, fire retardant, in paint, plastic and adhesive production. Since they are hydrophobic in nature they could not be broken down easily and tend to accumulate. PCBs are toxic and carcinogenic for human being and water life. PCBs are released to environment by accidents, misuses or improper disposals. Therefore PCBs could be found in high concentrations in waste disposal sites.

2 In this work, PCBs contents of samples taken from Konya waste disposal site were measured. Solid waste samples were extracted according to German Research Association (DFG) S19 method. Fortification experiments were carried out by adding PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 138, PCB 153 and PCB 180 to the samples. Recovery ratios are between 75 % and 95 % for fortified sample analyses. Samples were analyzed using HP 5890 series II gas chromatograph. Key Words: PCBs, solid waste landfill, gas chromatograph, Konya. 1. GİRİŞ Poliklorlu bifenil bileşikleri genellikle sentetik organik kimyasallardır ve her bir PCB molekülü 10 karbon atomu üzerinde farklı sayıda klor atomlarının bulunduğu bir bifenil halkasına sahiptir. PCB bileşikleri C 12 H 10-n Cl n (n=1-10) formülü ile belirtilen 209 farklı bileşikten oluşur. PCB bileşiklerinin genel yapısı Şekil 1 de verilmektedir. PCB bileşikleri ticari olarak 1929 lu yıllardan başlayarak kompleks karışımlar şeklinde üretilmiştir ve bu ticari ürünler yaklaşık % aralığında değişen oranlarda PCB bileşiklerini içermektedir (Wu 1996). Bu bileşiklerin Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından kalıcı organik kirleticiler olarak adlandırılan gruba dahil edilmesi ile birlikte çevrede oluşturdukları etkiler üzerinde daha detaylı araştırmalar yapılmaya başlanmıştır ve yaklaşık son 20 yıldır pek çok ülkede bu bileşikleri içeren ürünlerin kullanımı yasaklanmıştır. Ancak uygun olmayan yöntemlerle PCB içeren katı ve sıvı atıkların uzaklaştırılması, evsel ve endüstriyel atıkların gerekli önlemler alınmadan yakılarak imhası, düzenli katı atık deponi sahalarındaki sızmalar ve daha önceki kullanımlarından kaynaklanan atıklar nedeniyle günümüzde yüzeysel sular, atıksular, katı atıklar, sediment ve hava örneklerinde yapılan analizler PCB bileşiklerinin halen önemli bir kirletici olduğunu göstermektedir (Quingyu ve ark. 2001). Ayrıca insanlar üzerinde kanserojen etkilere neden olmaları ve suda yaşayan canlılar üzerinde toksik etkileri nedeniyle bu bileşiklerin çevredeki durumu ve taşınımı önemli olmaktadır (Alkhatib ve Weigand 2002). Şekil 1. PCB Bileşiklerinin Genel Yapısı PCB bileşiklerinin çevrede mevcudiyeti öncelikle endüstriyel aktivitelere bağlıdır ve Aroclor, Clophen, Fenchlor, Delor gibi ticari ürünlerin kullanımından kaynaklanmaktadır. PCB lerin transformatör ve kondansatörlerde dielektrik akışkanlar, hidrolik akışkanlar, boya ve vernik endüstrisinde, plastiklerin üretiminde katkı maddesi olarak kullanımının sürdürülmesi, bu bileşiklerin dünya çapında dağılımına neden olmuştur. Poliklorlu bifeniller normal şartlar altında oldukça yüksek bir fiziksel, kimyasal ve termodinamik stabiliteye sahiptir. Asit, baz ve oksidantlara karşı mukavemetlidir. Poliklorlu bifenil bileşiklerindeki klor sayısı, bileşiklerin sanayideki kullanım amacına göre uygunluğunu belirler ve değişen klor sayısı bileşiklerin fizikokimyasal özelliklerini de belirlemektedir. Aromatik halkadaki halojen sayısının artması, 217

3 bileşiği daha lipofilik, termostabil, daha az uçucu ve oksidasyona karşı daha dayanıklı hale getirmektedir. PCB lerin yüksek elektrik yalıtma özelliği transformatörlerde soğutucu ve yağlayıcı olarak ve kapasitörlerde dielektrik akışkanı olarak kapalı sistemlerde kullanımını sağlamıştır. Bu kullanım alanı ABD de yaklaşık % oranında en yüksek kullanım alanı olarak görülmektedir. Yüksek stabilitesi, asit ve alkalilere karşı hidroliz olmaya dayanıklılığı ve uygun bir viskozite-sıcaklık ilişkisine sahip oluşu, kesme ve yağlama yağı olarak, alevlenmeyi geciktirici olarak kullanımı; boya, plastik ve kauçuk sanayinde, karbonsuz kopya kağıdı ve tutkal üretiminde katkı maddesi olarak kullanımı gibi açık sistemlerde de kullanılmaktadır. Bu sebeplerle PCB bileşikleri 40 yıldan daha fazla bir süredir çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılmaktadır (Tampal 2002). PCB bileşiklerinin potansiyel çevresel kaynakları, geçmişteki açık ve kontrolsüz kullanımları, geçmişteki uzaklaştırma uygulamaları, illegal uzaklaştırmalar ve kazara salınışlar olarak özetlenebilir. Bu durum özellikle düzenli katı atık deponi sahaları ve tehlikeli atık sahalarının birçoğunu PCB bileşikleri açısından önemli kaynaklar haline getirmektedir (Erickson 1997). Poliklorlu bifenil bileşikleri oldukça lipofilik bileşikler oldukları ve verildikleri ortamda kolaylıkla parçalanmadıkları için kalıcıdırlar ve biyolojik olarak birikmeye veya katı maddeler üzerinde adsorplanmaya eğilimlidirler. Mürekkeplerde kullanımı gibi sonu kapalı uygulamaları geniş bir alanda düşük konsantrasyonlarda dağılımıyla sonuçlanır. Elektrikli cihazlarda dielektrik akışkanı olarak kullanımı gibi kapalı ve kontrollü kullanımlarında ise uygunsuz işleme, hatalı uzaklaştırma veya kazaen dökülmesi gibi durumlarda küçük bir alanda veya katı atık deponi sahasında oldukça yüksek konsantrasyonlara neden olabilmektedir. PCB bileşiklerinin düşük uçuculuk ve yüksek lipofilik özellikleri nedeniyle çevrede oldukça büyük bir kısmı toprak veya sedimentler tarafından adsorplanmış halde bulunmaktadır. Çevresel taşınımları ise oldukça kompleks ve global düzeydedir. PCB içeren atıkların oluşturacağı kirlenme atığın oluştuğu noktaya yakın mesafelerde daha yüksek konsantrasyonlardadır, taşınımı ve dağılımının zor olması nedeniyle de bu alan oldukça küçüktür. Bu nedenle yerleşimin ve sanayileşmenin yoğun olduğu bölgelerdeki PCB konsantrasyonları diğer alanlara göre daha yüksektir. PCB bileşiği içeren atıkların en çok uygulanan uzaklaştırma metotları araziye gömme ve yakmadır. Tamamlanmamış yanma, kapalı sistemlerde delik ve sızmalar, deponi sahalarından sızma da bu kirleticilerin çevreye verilmesinde önemli kaynaklardır. Elektrikli transformatörlerin ve kapasitörlerin yanması gibi kazalar da çevreye PCB bileşiklerinin verilmesine neden olmaktadır (Tampal 2002). Düzenli depolama tekniği dünyada pek çok ülkede halen yaygın olarak kullanılmakta olan bir katı atık uzaklaştırma metodudur ve katı atıkların çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edildiği bir yöntemdir. Deponi sahasındaki yağmur suyunun süzülmesi veya yüzeysel suların drenajı sonucu katı atıklar içerisindeki pek çok kimyasal maddeyi de bünyesine alan sızıntı suları, bölgedeki yer altı sularının kirlenmesinde önemli rol oynayan faktörlerden birisidir. Pek çok düzenli depolama sahası sızıntı sularının çevreye verilmesinden dolayı yer altı sularında kirlenme ve bölgedeki flora ve fauna üzerinde olumsuz etkiler oluşturma gibi ciddi problemlere neden olmaktadır (US Department of Energy, 2000). Katı atık deponi sahalarındaki sızıntı suları katı atığın kompozisyonu ve deponideki atıkların bozunma derecesine bağlı olarak farklı maddeleri içerebilmektedir. Organik bileşikler evsel katı atık deponi sahalarındaki en önemli kirleticilerden birisidir. Kimyasal karakteristikleri deponinin yaşına bağlı olmakla birlikte özellikle deponideki atıkların biyolojik aktiviteleri sonucu da oluşmaktadır. Organoklorlu pestisitler, poliklorlu bifeniller ve klorlu solventler yüzeysel sularda oluşturabileceği etkiler nedeniyle organik kirleticiler içerisinde oldukça önemlidir (Bras ve diğerleri, 2000). PCB bileşikleri ile kirletilmiş maddeler tehlikeli atık sahalarına veya düzenli katı atık deponi sahalarına depolanmaktadır. Bu deponi sahalarının su temini kaynaklarına yakın olması, yer altı suyu kaynaklarının deponi sahası sızıntı suları ile kirlenmesine neden olmakta, sızıntı sularındaki PCB bileşikleri nedeniyle de yer altı suyu kaynaklarına PCB bileşikleri karışmaktadır (Royal ve diğerleri 2003). 218

4 PCB bileşikleri insanlar ve diğer canlılar üzerinde toksik etkilere sahip olan bileşiklerdir. Bu bileşiklerin toksisitesi ve kanserojen etkileri, klorlu dibenzodioksinler ve klorlu dibenzofuranlarla kirletilmeleri halinde, daha da karmaşık hale gelmektedir. Bu bileşiklere maruziyet durumunda, deri tahrişi, akne, burun tahrişi, akciğer ve karaciğerlerde tahriş ve tiroid bezi ile ilgili oluşabilecek rahatsızlıklardan, gelişme bozuklukları, kanser ve ölüme kadar oluşabilecek etkiler meydana gelebilmektedir (Orlinskii ve diğerleri 2001). Poliklorlu bifenil bileşiklerinin kullanımı ile ilgili ABD de ve diğer pek çok Avrupa ülkesinde özellikle son 20 yıldır sınırlandırmalar getirilmiştir ve birtakım kullanım amaçlarının dışında belirli konsantrasyonların üzerinde kullanımı yasaklanmıştır. Türkiye de ise 11 Temmuz 1993 tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği ne göre polihalojenli bifeniller ve terfenilleri ve bunların karışımlarını ihtiva eden malzeme ve ürünlerin tarihinden itibaren kullanımları yasaklanmıştır. Poliklorlu bifeniller ve bunların ağırlıkça % 0.1 den daha fazlasını içeren karışımlarının 1996 yılına kadar olan kullanımlarına ise belirli kategorilerde kullanılmak üzere bir takım sınırlandırmalar getirilmiştir. Bu kategoriler kapalı sistemli elektrikli cihazlar (transformatör, rezistör ve indiktör), büyük yoğuşturucular (toplam ağırlığı 1 kg veya daha büyük olanlar), küçük yoğuşturucular (klorür içerikleri % 43 den fazla olmayan ve % 3.5 den fazla penta ve daha yüksek klorlanmış bifenil içermeyen poliklorobifeniller), kapalı devre ısı transfer cihazlarında kullanılan ısı transfer sıvılarında (gıda, ilaç, hayvan yemi ve diğer veterinerlik ürünlerinin işlendiği durumlar dışında), yer altı kazı ekipmanları ve elektrolitik alüminyum üretimindeki cihazlarda kullanılan hidrolik sıvılarda kullanımı olarak sınıflandırılmıştır. 27 Ağustos 1995 tarihinde yayınlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nde de poliklorlu bifeniller, poliklorlu terfeniller ve polibromlu bifeniller ile birlikte tehlikeli atık kategorisinde belirtilmiş ve yasal bertaraf yöntemleri hakkında bilgi verilmiştir. US EPA tarafından poliklorlu bifenil bileşiklerinin üretimi, kullanımı ve uzaklaştırılmaları ile ilgili hem katı atıklarda hem de sıvı atıklarda çeşitli sınırlandırmalar getirilmiştir. PCB bileşiklerini içeren atıklardan özellikle 500 ppm den daha yüksek konsantrasyonlarda olan atıklara özel bir önem verilmektedir, bunun yanı sıra ppm arasında poliklorlu bifenil bileşiklerini içeren katı atıklar için ise bir önceki grup kadar sert olmasa da, insan sağlığı ve çevre açısından potansiyel bir riske sahip olması nedeniyle sınırlandırmalar getirilmiştir. 50 ppm den daha düşük konsantrasyonlarda PCB bileşiklerini içeren ürünler ise yasalarda belirtilen alanlarda kullanılarak uygun bir metotla uzaklaştırılabilmektedir. Ancak bir takım amaçlar için 50 ppm den daha düşük konsantrasyonlarda PCB bileşiklerini içermesi halinde bile kullanımı yasaklanmıştır. Bu kullanım alanları içerisinde toz kontrol ajanları, kaplama, pestisit ve herbisitlerde sürekli bir bileşen, yol yağlama ajanları, zararlı mantar önleyici veya endüstriyel olmayan ocak ve kazanlarda yakıt olarak kullanımı gibi uygulamalar yer almaktadır. 2. MATERYAL VE METOT 2.1. Çalışma Alanı: Bu çalışmada Konya katı atık deponi sahasındaki PCB bileşiklerinin miktarı belirlenmeye çalışılmıştır. Konya katı atık deponi sahası şehir merkezine 8 km mesafede bulunan Aslım mevkiinde Aslım Çöplüğü olarak adlandırılan, m 2 lik alana gelişigüzel bir şekilde atıkların boşaltılmasıyla oluşmuştur. Halihazırda çöplerin yayıldığı alan m 2 dir. Yer altı su seviyesi zeminden m derinliğindedir. Saha eskiden bataklık bir bölge olup drenaj ile kurutulmuştur. Mart 2000 tarihinden itibaren deponi sahası kapatılmaya başlanmıştır. Sanayiden kaynaklanan atıklar da diğer evsel atıklarla birlikte deponi sahasına verilmektedir ve gerek taşınmasında gerekse depolanmasında farklı bir uygulama mevcut değildir. Bu çalışmada kullanılan katı atık örnekleri belirli periyotlarla deponi sahasında halen depolamanın devam ettiği bölümlerden, bunun yanı sıra eski depo alanından ve daha yeni atıkların bulunduğu farklı bölümlerden alınmıştır. Ayrıca deponi sahasının yer yer 219

5 kapatılmaya başlanması nedeniyle ileride örneklemenin zorlaşacağı da düşünülerek ve aynı zamanda katı atıkların aerobik olarak stabilizasyonun takip edilebilmesi amacıyla, deponi sahasından alınan eski, yeni ve yarı olgunlukta katı atıkların karıştırılması ile laboratuvar ölçeğinde bir reaktör oluşturulmuştur m yüksekliğinde ve 0.7 m çapındaki bu reaktörün yan duvarlarına havalandırmanın devam etmesi için delikler açılmış ve nem içeriğinin % 35 civarında olması için düzenli olarak sulanmış ve nem içeriği kontrol edilmiştir. Laboratuvar ölçekli reaktörden de belirli periyotlarla katı atık örnekleri alınarak PCB bileşiklerinin analizi yapılmıştır Kullanılan Kimyasallar: Katı atık örneklerinde PCB bileşiklerinin belirlenmesinde Promochem firmasından temin edilen 10 ng/ µl konsantrasyonunda izo-oktan içerisinde çözülmüş PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 138, PCB 153 ve PCB 180 standartları kullanılmıştır. İnternal standart olarak kullanılan PCB 209 standardı da Promochem firmasından temin edilmiştir. Kullanılan n- hekzan, metanol, aseton, siklohekzan ve etil asetat ile sodyum sülfat, sodyum klorür Merck firmasından temin edilmiştir Metot: Alınan katı atık örneklerindeki PCB bileşiklerinin belirlenmesi için Alman DFG S19 metodu uygulanmıştır. Bu metoda göre 50 gram katı atık örneği bir erlene alınarak üzerine 40 ml saf su ve 100 ml aseton ilave edilmiştir. Işık görmeyeceği bir ortamda, hazırlanan numune yaklaşık 12 saat karıştırıcıda 221 rpm hızla karıştırılmıştır. Daha sonra 15 gram NaCl ilave edilmiş ve 100 ml siklohekzan da eklenerek yaklaşık 60 dakika yine 221 rpm hızında çalkalanmıştır. 60 dakika sonra 10 gram Na 2 SO 4 eklenerek bir süre karıştırılmış ve 100 ml lik kısmı Whatman 1 No lu filtre kağıdından süzülerek alınmıştır. Bu 100 ml lik kısım rotary evaporatörde 235 mbar basınç altında ve 40 0 C su sıcaklığında yaklaşık 1 ml ye konsantre edilmiş ve 0.45 µm gözenek çaplı şırınga filtreden geçirilerek viale alınmıştır. Yüksek molekül ağırlıklı organik maddeler, yüksek molekül ağırlıklı hidrokarbonlar ve yağlar gibi girişim yapabilecek maddelerin giderilmesi amacıyla ekstrakte edilen katı atık örneklerinde temizleme işlemi uygulanmıştır. Temizleme işlemindeki en yüksek geri kazanım oranlarının elde edildiği kolonu belirleyebilmek amacıyla fortifikasyon deneyleri yapılmıştır. Fortifikasyon deneylerinde 1 ng/µl konsantrasyonunda 6 PCB bileşiğini içeren standart 20 gram (% 2 su ile deaktive edilmiş olan) silika jel içeren kolona verilmiştir. Elüsyon 100 ml n- hekzan/ etil asetat (7:3, v/v) geçirilerek gerçekleştirilmiş ve elüat 40 0 C su sıcaklığında 335 mbar vakum altında rotary evaporatör ve azot gazı altında 1 ml ye konsantre edilerek 1 µl lik kısmı GC ye enjekte edilmiştir. Diğer kolonlardaki geri kazanım oranlarının belirlenmesi amacıyla 6 PCB bileşiğini içeren standart 20 gram (% 2 su ile deaktive edilmiş olan) alumina kolona da verilerek bu kolondaki geri kazanım oranları da belirlenmiştir. İlk kolon ise 20 gram mm çaplı silika jel ve 2 gram sodyum sülfat içermektedir. İkinci fortifikasyon deneyinde kullanılan kolon 20 gram mm çaplı alüminyum oksit ve 2 gram sodyum sülfat içermektedir. Çalışmada kullanılan alüminyum oksit ve sodyum sülfat Merck firmasından temin edilmiş ve alüminyum sülfat ve silika jel kolona yerleştirilmeden önce C de 2 saat aktive edilerek, % 2 su ile deaktive edilmiştir. Fortifikasyon deneyleri sonucu alumina içeren kolondaki geri kazanım oranlarının daha uygun olması nedeniyle katı atık örneklerinin temizlenmesinde bu kolon kullanılmıştır. Temizleme işleminde alumina kolondan geçirilermiş, elüsyondan sonra elde edilen 100 ml lik kısım 40 0 C su sıcaklığında 335 mbar vakum altında rotary evaporatör ve azot gazı altında 1 ml ye konsantre edilerek 1 µl lik kısmı GC ye enjekte edilmiştir. 220

6 2.4. Kullanılan Cihaz: Elde edilen ekstraktın analizi için Hewlett-Packard 5890 Series II Gaz Kromatograf/ Elektron Yakalayıcı Dedektör (GC/ ECD), Agilent 6890 Series Injector Autosampler ve DB-5 (30 m x 0.25 mm ve 0.25 µm film kalınlığı) kolon kullanılmıştır. Analizlerde kullanılan fırın sıcaklık programında sıcaklık 60 0 C den başlatılmış, C ye kadar sıcaklık 40 0 C/ dakika oranında artırılmış ve 1 dakika bekletilmiştir. Ardından C ye kadar 3 0 C/ dakikalık bir oranla artırılmıştır. Enjektör sıcaklığı C ve dedektör sıcaklığı C ye ayarlanmıştır. Splitsplitless enjektör ile ve splitless modda çalışılmıştır. Taşıyıcı gaz (1.4 ml/dakika ) ve make-up gaz olarak (45 ml/dakika) nitrojen kullanılmıştır. Sonuçlar HP Chemstation programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Katı atık örneklerindeki PCB bileşiklerinin miktarlarının belirlenmesinde Promochem tarafından üretilen izo-oktan içerisinde çözülmüş 10 ng/ µl konsantrasyonunda PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 138, PCB 153 ve PCB 180 standartları kullanılmıştır. bu standartlardan 1 ng/ µl lik karışık standart ve bu standardın seyreltilmesi ile farklı konsantrasyonlarda standartlar hazırlanmıştır. 1 ng/ µl konsantrasyonunda 1 µl hacminde karışık PCB standardından gaz kromatografa enjekte edilerek elde edilen kromatogram Şekil 2 de görülmektedir. PCB180 PCB28 PCB153 PCB101 PCB138 PCB52 PCB209 Zaman (dakika) Şekil 2. 1 ng/µl lik karışık standardın kromatogramı 3. SONUÇ VE YORUM Katı atık örneklerindeki PCB bileşiklerinin konsantrasyonlarını belirleyebilmek amacıyla, öncelikle temizleme işlemlerinde kullanılan kolonlardaki geri kazanım oranları belirlenmiştir. Elüsyonları 100 ml n-hekzan/ etil asetat (7:3, v/v) ile yapılan alüminyum oksit ve silika jel kolonlar için fortifikasyon deneyleri sonucu elde edilen geri kazanım oranları Şekil 3 de verilmektedir. Alüminyum oksit kolon ile analizde girişim yapan istenmeyen maddelerin giderim daha uygun bulunmuş ve örneklerin analizinde bu kolonla temizleme işlemi uygulanmıştır. 221

7 Geri kazanım oranı (%) PCB 28 PCB 52 PCB 101 PCB 138 PCB 153 PCB 180 alüminyum oksit silika jel Şekil 3. Fortifikasyon deneyleri geri kazanım oranları Deponi sahasından alınan katı atık örneklerinde belirlenen PCB içerikleri Tablo 1 de verilmektedir. Tabloda deponi sahasında eski atıkların ve yarı olgunluktaki atıkların bulundukları bölümlerden, ayrıca katı atıkların birlikte verildiği bölümlerden alınan örneklere ait analiz sonuçlarıdır. Laboratuvar ölçekli katı atık reaktöründen de belirli periyotlarla örnekler alınmış ve PCB içerikleri belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar Tablo 2 de verilmektedir. Tablo 1. Deponi sahasındaki katı atıklardaki PCB konsantrasyonları (ng/g) PCB Yeni Atık Orta Yaşlı Atık Eski Atık Ortalama Maksimum Ortalama Maksimum Ortalama Maksimum PCB PCB PCB PCB PCB PCB Tablo 2. Laboratuvar ölçekli reaktörden alınan örneklerin PCB konsantrasyonları (ng/g) PCB Örnek 1 Örnek 2 Örnek 3 Örnek 4 PCB PCB PCB PCB PCB PCB Konya katı atık deponi sahasından alınan katı atık örneklerinde yapılan analizler sonucu en yüksek konsantrasyon değerleri PCB 28 bileşiği için elde edilmiştir. Ancak yine de belirlenen sonuçlar US EPA tarafından belirlenen ve öncelikli olarak insan sağlığını tehdit edebilecek düzeylerde değildir. Ancak yine de yer altı suyuna karışabilme riskini oluşturduğu için bu durum önemlidir. PCB 52, PCB 138 ve PCB 153 için elde edilen değerler diğer PCB bileşikleri içerisinde daha düşük düzeylerdedir. Yarı olgunluktaki katı atıklardaki PCB bileşiklerinin konsantrasyonu eski katı atıklara göre daha yüksek düzeylerdedir. PCB bileşiklerinin taşınımı ve sızma özellikleri deponi sahasındaki diğer bileşiklere bağlı olsa da, öncelikli olarak deponinin yaşı ile de bağlantılıdır. Bu bileşiklerin verildikleri ortamda parçalanmaları ve taşınımları oldukça yavaş gerçekleşmektedir ve uzun bir periyot sonrasında 222

8 biyolojik olarak parçalanmaya eğilimlidirler. Ayrıca belirli bir süre verildikleri ortamda sızmaları sonucu katı partiküller üzerinde adsorplanma eğilimine sahiptirler. Konya katı atık deponi sahasında özellikle eski katı atıklarda konsantrasyonların daha düşük olması bu durumun bir sonucudur. Depolamanın halen devam ettiği bölgelerden alınan örneklerde ise daha düşük ya da yakın değerler elde edilmiştir. Ancak yine de 1996 yılından bu yana Türkiye de PCB bileşiklerinin kullanımının yasaklanmış olmasına rağmen halen depolamanın yapıldığı bölümlerde bu bileşiklerin belirli konsantrasyonlarda bulunduğu görülmüştür. Özellikle deponi sahasının civarındaki topraklarda ve yer altı suyu örneklerinde PCB bileşiklerinin incelenmesi bu açıdan önemlidir. Laboratuvar ölçekli stabilizasyon reaktöründe elde edilen sonuçlar ise katı atık deponi sahasından alınan örneklerde elde edilen sonuçlarla uyumludur. Bu reaktörde elde edilen sonuçlar ve eski katı atıklardaki kadar yüksek konsantrasyonlarda PCB bileşiklerini içermese de, halen depolamanın devam ettiği bölgelerdeki sonuçlarla uyumludur. Deponi sahasının kapatılarak katı atıkların bertarafında alternatif yöntemlerin uygulanması çalışmaları halen devam etmektedir ve bu durumda PCB bileşiklerinin uzun dönemli davranışlarının incelenmesinde bu reaktörden alınan katı atık örneklerinin analizi yol gösterici olacaktır. PCB bileşiklerinin kullanımı ve uzaklaştırılmasına 1970 li yıllardan bu yana önemli sınırlandırmalar getirilmiş olmasına rağmen, bazı atık maddeler ve onların uygunsuz yakılmaları sonucu oluşan kalıntılar sıklıkla katı atık deponi sahalarına diğer katı atıklarla birlikte verilmektedir. Polonya da yapılan bir çalışmada atık motorlar ve transformatör yağlarının poliklorlu bifenil bileşiklerinin çevredeki en önemli kaynaklardan birisi olması nedeniyle farklı bölgelerden alınan ve rasgele seçilen örneklerin içerdiği PCB bileşiklerinin konsantrasyonu belirlenmeye çalışılmıştır. Bölgede 1993 yılında PCB bileşikleri tehlikeli maddeler kategorisine alınmasına rağmen incelenen örneklerden atık motor yağları ve transformatör yağlarının yaklaşık yarısının 50 µg/g dan daha yüksek miktarlarda PCB bileşiklerin içerdiği görülmüştür (Lulek, 1998). Sudaki düşük çözünürlükleri nedeniyle bu bileşiklerin sızma özellikleri ile ilgili çok az çalışma yapılmıştır ve yüzey gerilimini azaltıcı maddeler ile çözünebilir tuzların ortamda bulunması halinde sızma özellikleri oldukça değişebilmektedir (Sakai ve diğerleri, 2000). Dolayısıyla katı atık deponi sahalarının yaşı ve içeriği de poliklorlu bifenil bileşiklerinin sızıntı suyunda ve deponi sahası içerisindeki dağılımını ve konsantrasyonunu etkileyen faktörlerden birisidir. PCB bileşikleri düşük suda çözünürlük özellikleri nedeniyle biyolojik olarak birikmeye veya katı partiküller üzerinde adsorplanmaya eğilimlidir. Pek çok ülkede bu bileşiklerin kullanımının son yıldır yasaklandığı düşünülürse, katı atık deponi sahalarında katı atık içerisindeki ve sızıntı suyundaki bileşiklerin analizinin yanı sıra, o bölgedeki atmosferde ve sahanın civarındaki toprak örneklerinde de PCB bileşiklerinin analizinin yapılması bu kirleticilerin bölgesel dağılımı hakkında daha sağlıklı bilgi edinilmesini sağlayacaktır. 4. KAYNAKLAR Alkhatib, C. ve Weigand, C. (2002) Parameters Affecting Partitioning of 6 PCB Congeners in Natural Sediments, Environmental Monitoring and Assessment, 78, Bras, I, Santos, L., Alves, A., (2000) Monitoring Organochlorine Pesticides From Landfill Leachates by Gas Chromatohragphy-Electron Capture Detection After Solid-Phase Microextraction, Journal of Chromatography A, 891, Erickson, M. D. (1997) Analytical Chemistry of PCBs, Second Edition, Lewis Publishers, New York. Lulek, J. (1998) Levels of Polychlorinated Biphenyls in Some Waste Motor and Transformer Oils From Poland, Chemosphere, 37, 9-12,

9 Orlinskii, D., Priputina, I., Popova, A., Shalanda, A., Tsongas, T., Hinman, G., Butcher, W. (2001) Influence of Environmental Contamination with PCBs on Human Health. Environmental Geochemistry and Health, 23, Quingyu, M., Shaogang, C., Xiaobai X. (2001) Sorption Phenomena of PCBs in Environment, Chinese Science Bulletin, Vol 46, Issue 2. Royal, C. L., Preston, D. R., Sekelsky, A. M., Shreve, G.S. (2003) Reductive Dechlorination of Polychlorinated Biphenyls in Landfill Leachate, International Biodeterioration&Biodegration, Article in Press. Sakai, S., Urano, S., Takatsuki, H. (2000) Leaching Behavior of PCBs and PCDDs/DFs From Some Waste Materials, Waste Management, 20, Tampal, N. M. (2002) Distribution and Disposition of Polychlorinated Biphenyls (PCBs), D. Ph. Thesis University of Kentucky. US Department of Energy (2000) Alternative Landfill Cover, Office of Environmental Management, Office of Science and Technology. Wu, Q. (1996) Microbial Reductive Dechlorination of Polychlorinated Biphenyls (PCBs) in Anaerobic Freshwater Sediments, D. Ph. Thesis University of Georgia. 224

PCBler 209 ayrı bileşikten oluşurlar Bifenil üzerinde artan klor miktarı ile Suda çözünürlük azalır Buhar basıncı düşer Toprak ve/veya sedimanda birikme eğilimi artar 3 ortho meta 2 2 3 4 4 para 5 6 6

Detaylı

KOCAELİ İLİ YOL TOZLARINDA POLİKLORLU BİFENİL SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ. Demet ARSLANBAŞ* Mihriban CİVAN

KOCAELİ İLİ YOL TOZLARINDA POLİKLORLU BİFENİL SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ. Demet ARSLANBAŞ* Mihriban CİVAN KOCAELİ İLİ YOL TOZLARINDA POLİKLORLU BİFENİL SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Demet ARSLANBAŞ* Mihriban CİVAN 1 GİRİŞ Kalıcı Organik Kirleticiler (KOK lar), yüksek dirençleri nedeniyle doğaya karıştığında ortamda

Detaylı

ULUSAL GIDA REFERANS LABORATUVARI

ULUSAL GIDA REFERANS LABORATUVARI İnsanların Balık Yagları Yolu ile Dioksin ve Furanlar (PCDD/F ler), Dioksin Benzeri Poliklorlu Bifeniller (DL-PCB ler) ve ndikatör Poliklorlu Bifenillere (PCB ler) Olan Maruziyetinin Degerlendirilmesi

Detaylı

KONYA YERALTISULARINDA KLORLU FENOLLER

KONYA YERALTISULARINDA KLORLU FENOLLER S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., c.20, s.1, 2005 J. Fac.Eng.Arch. Selcuk Univ., v.20, n.1, 2005 KONYA YERALTISULARINDA KLORLU FENOLLER Mehmet Emin AYDIN, Senar ÖZCAN Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık

Detaylı

Dioksinler & PCB'lere ilişkin kaygılar

Dioksinler & PCB'lere ilişkin kaygılar Dioksinler & PCB'lere ilişkin kaygılar Özellikleri, Kaynakları ve Oluşumları RIGHT S O L U T I O N S RIGHT PARTNER İçerik Dioksinler ve PCB'lere giriş Kaynakları ve oluşumları Çevresel ortamda akıbetleri

Detaylı

HPLC ile Elma Suyunda HMF Analizi

HPLC ile Elma Suyunda HMF Analizi UYGULAMA NOTU Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografi L019 HPLC ile Elma Suyunda HMF Analizi HAZIRLAYANLAR Kim. Akın Osanmaz ve Uzm. Kim. Ozan Halisçelik Ant Teknik Cihazlar Ltd. Şti. KONU: Elma suyu numunelerinde,

Detaylı

Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR

Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR AMAÇ Çorlu katı atık depolama sahası sızıntı sularının ön arıtma alternatifi olarak koagülasyon-flokülasyon yöntemi ile arıtılabilirliğinin değerlendirilmesi Arıtma alternatifleri

Detaylı

Hava Kirliliğinin Sucul Ekosistemlere Etkileri

Hava Kirliliğinin Sucul Ekosistemlere Etkileri Hava Kirliliğinin Sucul Ekosistemlere Etkileri Prof. Dr. Gülen GÜLLÜ Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü E-mail: ggullu@hacettepe.edu.tr Ulusal Su ve Sağlık Kongresi Antalya-26-30 Ekim 2015

Detaylı

TEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ

TEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ TEHLİKELİ ATIK ÖN İŞLEM TESİSLERİ i. Elleçleme (Handling) Tesisi Elleçleme tesisi, uygun tehlikeli ve tehlikesiz endüstriyel atıkların, parçalanması ve termal bertaraf tesislerinin istediği fiziksel şartları

Detaylı

ÇİMENTO FABRİKALARINDA ALTERNATİF YAKIT OLARAK KULLANILACAK ATIK KODLARI

ÇİMENTO FABRİKALARINDA ALTERNATİF YAKIT OLARAK KULLANILACAK ATIK KODLARI ÇİMENTO FABRİKALARINDA ALTERNATİF YAKIT OLARAK KULLANILACAK ATIK KODLARI ATIK KODU ATIK AÇIKLAMASI 16 01 03 Ömrünü tamamlamış lastikler 08 03 19* Dağıtıcı yağ 08 04 17* Reçine yağı KULLANILMIŞ LASTİKLER

Detaylı

Kalıcı Organik Kirleticiler ve Stockholm (KOK) Sözleşmesi

Kalıcı Organik Kirleticiler ve Stockholm (KOK) Sözleşmesi Kalıcı Organik Kirleticiler ve Stockholm (KOK) Sözleşmesi Kalıcı Organik Kirleticilerin (KOK) özellikleri nelerdir? -Zehirlidirler. - Çevrede kolayca yok olmazlar. -Besin zincirinde birikirler - Hava,

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 9.Çözünmüş İnorganik ve Organik Katıların Giderimi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK İnorganiklerin Giderimi Çözünmüş maddelerin çapları

Detaylı

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi (*) * Ders notları 12.10.2018 tarihinde güncellenmiştir. Dr. Öğr. Üyesi Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Kanunlar 1983: 2872 sayılı Çevre Kanunu 2006: 5491

Detaylı

ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ

ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY SIVI KROMATOGRAFİSİ Hareketli fazın sıvı olduğu bu kromatografi türünde sabit faz bir dolgu maddesi üzerine

Detaylı

HAVA KİRLETİCİLERİNİN ULTRASONİK BANYO İLE EKSTRAKSİYONU VE GC-MS İLE ANALİZİ

HAVA KİRLETİCİLERİNİN ULTRASONİK BANYO İLE EKSTRAKSİYONU VE GC-MS İLE ANALİZİ HAVA KİRLETİCİLERİNİN ULTRASONİK BANYO İLE EKSTRAKSİYONU VE GC-MS İLE ANALİZİ Tansel TOPAL, Sifatullah M K, Gülşah KESKİN, Rabia Büşra AKKARTAL, Toghrul ALMAMMADOV, Semra G. TUNCEL (*) Orta Doğu Teknik

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 3. Endüstriyel Kirlenme Problemleri Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK 3.1. Endüstriyel Atık Kaynak ve Türleri Endüstriyel faaliyetlerin asıl amacı; üretim yapmak Endüstriyel

Detaylı

ATIK YAĞLARDAN KAYNAKLANAN ÇEVRE SORUNLARI

ATIK YAĞLARDAN KAYNAKLANAN ÇEVRE SORUNLARI 2012 ATIK YÖNETİMİ SEMPOZYUMU 24-26 Nisan 2012 Antalya ATIK YAĞLARDAN KAYNAKLANAN ÇEVRE SORUNLARI Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Çevre Mühendisliği Bölümü kgedik@akdeniz.edu.tr YAĞ, YAĞLAMA, YAĞLAYICI? İnsanoğlunun

Detaylı

Ankara Atmosferinde Toplanan PM2.5 Örneklerinde n Alkan Konsantrasyon Seviyelerinin Mevsimsel Değişimlerinin Değerlendirilmesi

Ankara Atmosferinde Toplanan PM2.5 Örneklerinde n Alkan Konsantrasyon Seviyelerinin Mevsimsel Değişimlerinin Değerlendirilmesi Ankara Atmosferinde Toplanan PM2.5 Örneklerinde n Alkan Konsantrasyon Seviyelerinin Mevsimsel Değişimlerinin Değerlendirilmesi EBRU KOÇAK, SEDA ASLAN KILAVUZ, İPEK İMAMOĞ LU, GÜRDAL TUNCEL Giriş Partikül

Detaylı

PCB (POLİKLORİNATE BİFENİL) LERİN BALIKLAR ÜZERİNE OLUMSUZ ETKİLERİ

PCB (POLİKLORİNATE BİFENİL) LERİN BALIKLAR ÜZERİNE OLUMSUZ ETKİLERİ PCB (POLİKLORİNATE BİFENİL) LERİN BALIKLAR ÜZERİNE OLUMSUZ ETKİLERİ Simay ANGİŞ* Pınar OĞUZHAN* *Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Anabilim Dalı. Erzurum E posta: simayangis@atauni.edu.tr Özet PCB (poliklorinate

Detaylı

KONYA ANA TAHLİYE KANALINDA SU VE SEDİMENTTE ORGANOKLORLU PESTİSİTLER (OCPs)

KONYA ANA TAHLİYE KANALINDA SU VE SEDİMENTTE ORGANOKLORLU PESTİSİTLER (OCPs) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası V. ULUSAL ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ KONYA ANA TAHLİYE KANALINDA SU VE SEDİMENTTE ORGANOKLORLU PESTİSİTLER (OCPs) Mehmet Emin AYDIN, Senar ÖZCAN, Sezen SARI Selçuk Üniversitesi,

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/7 SU/ ATIK SU 1 ph Elektrometrik Metot TS 3263 ISO 10523 Çözünmüş Oksijen Azid Modifikasyon Metodu SM 4500-O C İletkenlik Elektrometrik Metot SM 2510 B Renk Spektrometrik

Detaylı

tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi

tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi tmmob makina mühendisleri odası uygulamalı eğitim merkezi Buhar Kazanı Verim Hesapları Eğitimi Alpaslan GÜVEN Makina Yük.Mühendisi Enerji Yöneticisi EEP Eğitmeni Ekim - 2012 BUHAR KAZANLARI Kazan: İçerisinde

Detaylı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Alanında Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Alanında Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Alanında Kapasitesinin Kitapçık B63 (Ek II 27e) Zeytin İşleme Tesislerinin Çevresel Etkileri I. GİRİŞ Bu belge zeytin işleme tesislerinin

Detaylı

ANADOLU UOB PASİF ÖRNEKLEYİCİSİNİN TİCARİ PASİF ÖRNEKLEYİCİLERLE PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA ÇALIŞMALARI

ANADOLU UOB PASİF ÖRNEKLEYİCİSİNİN TİCARİ PASİF ÖRNEKLEYİCİLERLE PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA ÇALIŞMALARI 6.ULUSAL HAVA KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ SEMPOZYUMU (HKK2015) 7-9 Ekim 2015, İzmir ANADOLU UOB PASİF ÖRNEKLEYİCİSİNİN TİCARİ PASİF ÖRNEKLEYİCİLERLE PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA ÇALIŞMALARI Özlem ÖZDEN ÜZMEZ, Akif

Detaylı

+ PCBlerin. Yönetimi ve Mevzuat Eğitimi. Prof.Dr. İpek İmamoğlu Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi

+ PCBlerin. Yönetimi ve Mevzuat Eğitimi. Prof.Dr. İpek İmamoğlu Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi PCBlerin Yönetimi ve Mevzuat Eğitimi Prof.Dr. İpek İmamoğlu Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi EĞİTİMİN İÇERİĞİ Poliklorlu bifeniller (PCBler) hakkında genel bilgiler Kimlik bilgileri

Detaylı

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi Yrd. Doç. Dr. Özgür ZEYDAN Kanunlar 1983: 2872 sayılı Çevre Kanunu 2006: 5491 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapan Kanun Uluslararası Sözleşmeler 1994: Tehlikeli Atıkların

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/7 (1, 2, 3,4) SU, ATIK SU ph Elektrometrik Metot SM 4500 H+ B Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM 2550 B İletkenlik Elektrokimyasal Metot SM 2510 B Renk Spektrofotometrik

Detaylı

UYGULAMA NOTU. LCMSMS ile Bebek Devam Formülleri ve Süt Tozunda Melamin Analizi. Sıvı Kromatografi Kütle Spektrometre HAZIRLAYAN

UYGULAMA NOTU. LCMSMS ile Bebek Devam Formülleri ve Süt Tozunda Melamin Analizi. Sıvı Kromatografi Kütle Spektrometre HAZIRLAYAN UYGULAMA NOTU Sıvı Kromatografi Kütle Spektrometre M033 LCMSMS ile Bebek Devam Formülleri ve Süt Tozunda Melamin Analizi HAZIRLAYAN Dr. Engin Bayram Ant Teknik Cihazlar Ltd. Şti. KONU: Bebek devam formülü

Detaylı

Katı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru. Enes KELEŞ Kasım / 2014

Katı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru. Enes KELEŞ Kasım / 2014 Katı Atık Yönetiminde Arıtma Çamuru Enes KELEŞ Kasım / 2014 İÇİNDEKİLER Arıtma Çamuru Nedir? Arıtma Çamuru Nerede Oluşur? Arıtma Çamuru Çeşitleri Arıtma Çamuru Nerelerde Değerlendirilebilir? 1. Açık Alanda

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. ÜRÜN VE TEDARİKÇİ TANIMLAMA Ürün Adı Üretici : İzocam Ekspande Polistren (EPS) : İzocam Ticaret ve Sanayi A.Ş. 41455 Gebze - Kocaeli TÜRKİYE Telefon Numarası : + 90 262

Detaylı

Üretici / Dağıtıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Posta kutusu 11 62, D-34201 Melsungen Telefon ++49 5664/9496-0, Fax ++49 5664/9496-8444

Üretici / Dağıtıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Posta kutusu 11 62, D-34201 Melsungen Telefon ++49 5664/9496-0, Fax ++49 5664/9496-8444 Sayfa 1/5 1. Madde/Müstahzar ve Firma Tanıtımı Ürünün adı: Üretici / Dağıtıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Posta kutusu 11 62, D-34201 Melsungen Telefon ++49 5664/9496-0, Fax ++49 5664/9496-8444

Detaylı

1. Çevrede Kirletici Taşınımına Giriş

1. Çevrede Kirletici Taşınımına Giriş 1. Çevrede Kirletici Taşınımına Giriş ÇEV 3523 Çevresel Taşınım Süreçleri Prof.Dr. Alper ELÇİ Ders Tanıtımı Dersin Amacı Öğrenme Çıktıları Değerlendirme Yöntemi Ders Kitapları Ders Programı Çevresel Taşınım

Detaylı

Fıçı, Varil, IBC ve Tanklardan Atık Yağ Numunelerinin Alınması, Atık Yağ Analizleri ve Yaşanan Sorunlar. Erkan BAYSAL İZAYDAŞ Laboratuvar Şefi

Fıçı, Varil, IBC ve Tanklardan Atık Yağ Numunelerinin Alınması, Atık Yağ Analizleri ve Yaşanan Sorunlar. Erkan BAYSAL İZAYDAŞ Laboratuvar Şefi Fıçı, Varil, IBC ve Tanklardan Atık Yağ Numunelerinin Alınması, Atık Yağ Analizleri ve Yaşanan Sorunlar Erkan BAYSAL İZAYDAŞ Laboratuvar Şefi Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Resmi Gazete No: 26952 R.G.

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 10. Endüstriyel Çamur Arıtımı Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Giriş Sıvı atıkların arıtılmasındaki en önemli nokta askıda veya çözünmüş katıların giderimidir. Sıvıdan

Detaylı

İÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç

İÇERİK. Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç SAKARYA 2011 İÇERİK Amaç Yanma Dizel motorlardan kaynaklanan emisyonlar Dizel motor kaynaklı emisyonların insan ve çevre sağlığına etkileri Sonuç Yanma prosesinin incelenmesi ve temel yanma ürünleri Sıkıştırmalı

Detaylı

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi

Detaylı

İ Ç İ NDEKİ LER. Çevre Mühendisliği ve Bilimi İçin Kimyanın Temel Kavramları 1. Fiziksel Kimya ile İlgili Temel Kavramlar 52.

İ Ç İ NDEKİ LER. Çevre Mühendisliği ve Bilimi İçin Kimyanın Temel Kavramları 1. Fiziksel Kimya ile İlgili Temel Kavramlar 52. İ Ç İ NDEKİ LER Ön Söz xiii K I S I M 1 Çevre Mühendisliği ve Bilimi İçin Kimyanın Temel Kavramları 1 BÖLÜM 1 Giriş 3 1.1 Su 4 1.2 Atık Sular ve Su Kirliliği Kontrolü 5 1.3 Endüstriyel ve Tehlikeli Atıklar

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/8 ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 SU, ATIK SU 1,2 İletkenlik Elektrot Metodu TS 9748 EN 27888 Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM

Detaylı

Atık Yönetimi Mevzuatı ve Yeni Uygulamalar. Oğuzhan AKINÇ Kimya Yüksek Mühendisi

Atık Yönetimi Mevzuatı ve Yeni Uygulamalar. Oğuzhan AKINÇ Kimya Yüksek Mühendisi Atık Yönetimi Mevzuatı ve Yeni Uygulamalar Oğuzhan AKINÇ Kimya Yüksek Mühendisi Atık Nedir Atık: Üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI TESİSE KABUL EDİLECEK ATIKLAR VE KODLARI 01 03 09 01 03 07 dışındaki alüminyum oksit üretiminden çıkan kırmızı çamur 01 04 10 01 04 07 dışındaki tozumsu ve pudramsı atıklar 01 05 04 Temizsu sondaj ı ve

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 6.Endüstriyel Kirlenme Kontrolü - Nötralizasyon Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Birçok endüstrinin atıksuyu asidik veya bazik olduğundan alıcı ortama veya kimyasal ve/veya

Detaylı

İŞ HİJYENİ ÖLÇÜMLERİ... Fiziksel Parametreler Aydınlatma Şiddeti Ölçümü Termal Konfor Ölçümü Gürültü Ölçümü Titreşim Ölçümü

İŞ HİJYENİ ÖLÇÜMLERİ... Fiziksel Parametreler Aydınlatma Şiddeti Ölçümü Termal Konfor Ölçümü Gürültü Ölçümü Titreşim Ölçümü ÇEVRE ANALİZLERİ... Emisyon Ölçüm ve Analizleri Çevresel Gürültü ve Titreşim Ölçümleri İmisyon Ölçümleri Su, Atık Su ve Deniz Suyu Analizleri Atık Yağ Analizleri Atık Analizleri Toprak Analizleri Arıtma

Detaylı

Ürün Güvenlik Bilgi Formu

Ürün Güvenlik Bilgi Formu Ürün Güvenlik Bilgi Formu 91/155/EEC- ISO 11014-1 ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usül ve Esasları Tebliğine uygun olarak hazırlanmıştır. Sayfa 1 of 5 MSDS No. 1368314 V001 Revizyon tarihi: 05.05.2005

Detaylı

KATI ATIKLARDAN ENERJİ ÜRETİMİ

KATI ATIKLARDAN ENERJİ ÜRETİMİ KATI ATIKLARDAN ENERJİ ÜRETİMİ Artan nüfus, kentlesme ve sanayilesmeye paralel olarak olusan katı atık miktarı da hızla artmakta ve kentler için giderek daha büyük bir sorun haline gelmektedir. Gelismis

Detaylı

OTOMOBİL KLİMALARINDA PCB SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ. Demet ARSLANBAŞ Ebru KOCASLAN NARCI

OTOMOBİL KLİMALARINDA PCB SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ. Demet ARSLANBAŞ Ebru KOCASLAN NARCI Özet OTOMOBİL KLİMALARINDA PCB SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Demet ARSLANBAŞ Ebru KOCASLAN NARCI Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, İzmit/Kocaeli demetars@gmail.com Poliklorlu

Detaylı

SELECTION OF THE OPTIMUM CLEANING TECHNOLOGY

SELECTION OF THE OPTIMUM CLEANING TECHNOLOGY CLEANING AND SURFACE PROCESSING SELECTION OF THE OPTIMUM CLEANING TECHNOLOGY Ümit Tekeli, Global Area Sales Turkey Forum: Surfaces in the metalworking industry, Istanbul, February 2016 www.durr.com DÜRR

Detaylı

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ

ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ 0010020036 KODLU TEMEL ĠġLEMLER-1 LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYÜ DENEY NO: 5 HAVAANDIRMA ÇEVRE MÜHENDĠSĠĞĠ BÖÜMÜ Çevre Mühendisi atmosfer şartlarında suda çözünmüş oksijen ile yakından ilgilidir. Çözünmüş oksijen (Ç.O) su içinde çözünmüş halde bulunan oksijen konsantrasyonu

Detaylı

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006

DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 DETERJAN VE DEZENFEKTANLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 ÖNEMLİ! Gıdaları insanların sağlıklarını çok ciddi şekilde etkiler. Bu nedenle, gıda üreten kişilerin temizlik kurallarına uyması çok önemlidir.

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 5

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 5 ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE 1 / 5 Atık Su Metaller ( Alüminyum, Bakır, Çinko, Demir, Kadmiyum, Krom, Kurşun, Nikel, Sodyum ) ICP-OES Metodu TS EN ISO 11885 Amonyak/ Amonyak Azotu; Amonyum/ Amonyum

Detaylı

PETROKİMYA KOMPLEKSİ ARITMA ÇAMURLARININ EKSTRAKSİYONU

PETROKİMYA KOMPLEKSİ ARITMA ÇAMURLARININ EKSTRAKSİYONU PETROKİMYA KOMPLEKSİ ARITMA ÇAMURLARININ EKSTRAKSİYONU T. GÜNGÖREN 1, H. MADENOĞLU 1, M. SERT 1, İ.H. METECAN 2, S. ERDEM 1, L. BALLİCE 1, M. YÜKSEL 1, M. SAĞLAM 1 1 Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarının Akreditasyon No: Adres : Merkez Mahallesi Ceylan Sokak No:24 Mart Plaza Kat:2 Kağıthane İSTANBUL / TÜRKİYE Tel : 0 212 321 09 00 Faks : 0

Detaylı

Hidrojen Depolama Yöntemleri

Hidrojen Depolama Yöntemleri Gazi Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Maltepe-Ankara Hidrojen Depolama Yöntemleri Y.Doç.Dr.Muhittin BİLGİLİ İçerik Enerji taşıyıcısı olarak H 2 ve uygulamaları, Hidrojen depolama metodları, Sıkıştırılmış

Detaylı

MADDELERE SOLUNUM İLE MARUZİYETTE RİSK DERECESİ BELİRLENMESİ

MADDELERE SOLUNUM İLE MARUZİYETTE RİSK DERECESİ BELİRLENMESİ TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERE SOLUNUM İLE MARUZİYETTE RİSK DERECESİ BELİRLENMESİ BASİT RİSK DEĞERLENDİRMESİ METODU (HSE/COSHH-Control of substances hazardous to health ) 1 TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERE SOLUNUM

Detaylı

TÜRKİYE DE ÜRETİLEN TEHLİKELİ ATIKLAR VE UYGUN BERTARAF YÖNTEMLERİ

TÜRKİYE DE ÜRETİLEN TEHLİKELİ ATIKLAR VE UYGUN BERTARAF YÖNTEMLERİ TÜRKİYE DE ÜRETİLEN TEHLİKELİ ATIKLAR VE UYGUN BERTARAF YÖNTEMLERİ Şeyma Taşkan 1, Barış Çallı 2 1 MarmaraÜniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri Programı, Göztepe Kampüsü, 34722 Kadıköy,

Detaylı

TOPRAK. Bitki ve Toprak İlişkisi ÇAKÜ Orman Fak. Havza Yönetimi ABD. 1

TOPRAK. Bitki ve Toprak İlişkisi ÇAKÜ Orman Fak. Havza Yönetimi ABD. 1 TOPRAK TOPRAK Toprak arz yüzeyini ince bir tabaka halinde kaplayan, Kayaların ve organik maddelerin türlü ayrışma ürünlerinin karışımından meydana gelen, İçerisinde ve üzerinde geniş bir canlılar alemini

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Belge No Kapsam T.C. : Y 41/006/2016 Düzenleme Tarihi : 18.10.2016* : Kömür,Sıvı Yakıt,Atık Su,Atık Yağ,Numune Alma,Emisyon Laboratuvar Adı Adres : STANDART LABORATUARLAR İŞLETMECİLİĞİ A.Ş. : Atalar Mah.

Detaylı

AYÇİÇEK YAĞI ÜRETİMİ YAN ÜRÜNLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

AYÇİÇEK YAĞI ÜRETİMİ YAN ÜRÜNLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ AYÇİÇEK YAĞI ÜRETİMİ YAN ÜRÜNLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ U. OLGUN, Ö. ÖZYILDIRIM, V. SEVİNÇ Sakarya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Mithatpaşa, 54, Sakarya ÖZET Ayçiçek yağı üretim tesislerinden

Detaylı

Akvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon

Akvaryum veya küçük havuzlarda amonyağın daha az zehirli olan nitrit ve nitrata dönüştürülmesi için gerekli olan bakteri populasyonunu (nitrifikasyon Azotlu bileşikler Ticari balık havuzlarında iyonize olmuş veya iyonize olmamış amonyağın konsantrasyonlarını azaltmak için pratik bir yöntem yoktur. Balık havuzlarında stoklama ve yemleme oranlarının azaltılması

Detaylı

TANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir.

TANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir. AKTİF KARBON NEDİR? TANIMI Aktif karbon çok gelişmiş bir gözenek yapısına ve çok büyük iç yüzey alanına sahip karbonlaşmış bir malzemedir. Bu nitelikler aktif karbona çok güçlü adsorpsiyon özellikleri

Detaylı

Biyolojik Besi Maddesi Gideren Atıksu Arıtma Tesisi Geri Devir Çamurunda Farklı Dezentegrasyon Uygulamalarının İncelenmesi

Biyolojik Besi Maddesi Gideren Atıksu Arıtma Tesisi Geri Devir Çamurunda Farklı Dezentegrasyon Uygulamalarının İncelenmesi Biyolojik Besi Maddesi Gideren Atıksu Arıtma Tesisi Geri Devir Çamurunda Farklı Dezentegrasyon Uygulamalarının İncelenmesi Nevin Yağcı, Işıl Akpınar İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Çevre

Detaylı

Toz Aktif Karbon Püskürtme İle Dioksin-Furan Giderimi

Toz Aktif Karbon Püskürtme İle Dioksin-Furan Giderimi Toz Aktif Karbon Püskürtme İle Dioksin-Furan Giderimi Sayfa 1 TÜRKTAY 19-20 Ekim 2016 Ankara Yakma Tesisi Dizayn Parametreleri Yakma Kapasite si 35.000 ton/yıl Isıl Değer Enerji kurulu güç 86 Gj/saat 5,2

Detaylı

Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI

Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : mustafa.odabasi@deu.edu.tr Ders İçeriği Gaz kanunları-ideal gaz yasası İdeal

Detaylı

Yakma Küllerinin Bertarafı

Yakma Küllerinin Bertarafı 6-7 Kasım 2017 İstanbul Yakma Küllerinin Bertarafı Disposal of Incineration Ashes Prof.Dr. Bülent İNANÇ İstanbul Teknik Üniversitesi Yanma proseslerinde oluşan ve bertarafı gereken katı atıklar 1. Taban

Detaylı

Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre kekleri dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar

Gaz arıtımı sonucu oluşan ve tehlikeli maddeler içeren çamurlar ve filtre kekleri dışındaki gaz arıtımı sonucu oluşan çamurlar Düzenli Depolama - 1. Sınıf (Tehlikeli Atık Düzenli Depolama) 01 03 04* Sülfürlü cevherlerin işlenmesinden kaynaklanan asit üretici maden atıkları 01 03 05* Tehlikeli madde içeren diğer maden atıkları

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot adı Metot Numarası CO Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot adı Metot Numarası CO Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039 Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/13 CO Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039 EMİSYON 1 O 2 Tayini Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039 CO 2 Tayini Elektrokimyasal

Detaylı

Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI

Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Prof.Dr. Mustafa ODABAŞI Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : mustafa.odabasi@deu.edu.tr Ders İçeriği Organik kimyaya giriş Temel fonksiyonel

Detaylı

BATUHAN ATIK YÖNETİMİ

BATUHAN ATIK YÖNETİMİ BATUHAN ATIK YÖNETİMİ Tesise Kabul Edilecek Atıklar ve Kodları 120120*:Tehlikeli maddeler içeren öğütme parçaları ve öğütme maddeleri 150110*:Tehlikeli maddelerin kalıntılarını içeren ya da tehlikeli maddelerle

Detaylı

PCB LERİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ ve PCB İÇEREN EKİPMANLARIN ARINDIRILMASI ve/veya BERTARAF TEKNOLOJİLERİ

PCB LERİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ ve PCB İÇEREN EKİPMANLARIN ARINDIRILMASI ve/veya BERTARAF TEKNOLOJİLERİ 2011 ATIK YÖNETİMİ SEMPOZYUMU 16-21 Nisan 2011 Antalya PCB LERİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ ve PCB İÇEREN EKİPMANLARIN ARINDIRILMASI ve/veya BERTARAF TEKNOLOJİLERİ Dr. Kadir GEDİK Akdeniz Üniversitesi Çevre

Detaylı

GAZ TÜRBİN TEMİZLEYİCİLER

GAZ TÜRBİN TEMİZLEYİCİLER TURBOT www.turbotect.com GAZ TÜRBİN TEMİZLEYİCİLER TURBOTECT KİMYASALLARININ GEREKLİLİKLERİ & FAYDALARI TURB TURBOTECT LTD., SWITZERLAND TEMİZLİK MEKANİZMALARI Yüzey Etkinleştirme Yüzey etkinleştirme maddeleri

Detaylı

8. Atık Madeni Yağların Yeniden Rafine Edilmesi 2017/270 (NACE GRUP: Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı )

8. Atık Madeni Yağların Yeniden Rafine Edilmesi 2017/270 (NACE GRUP: Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı ) 8. Atık Madeni Yağların Yeniden Rafine Edilmesi 2017/270 (NACE GRUP: 38.32 Tasnif edilmiş materyallerin geri kazanımı ) Ürün kodu: 38.32.12.00.01 Yeniden rafine edilmiş atık madeni yağ - kilogram Hammadde

Detaylı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde/Müstahzar, Kimyasalın /Malzemenin Tanıtılması Ürün Adı : CAS No : 57-55-6 Kullanım alanları : Polyester üretiminde, kozmetik sanayisinde,

Detaylı

Atık depolama sahalarından kaynaklanan emisyonlar

Atık depolama sahalarından kaynaklanan emisyonlar Atık depolama sahalarından kaynaklanan emisyonlar 5 Ekim 2016 TASK-GHG Proje Ofisi, Ankara F. Betül DEMİROK 1 Atık (CRF Sektör 5) - Genel Bu sektör, atık depolama sahalarından kaynaklanan CH 4 emisyonları,

Detaylı

TEHLİKELİ ATIKLAR YÖNETMELİĞİ'NDE ANLAŞILMAZ BİR TABLO: EK-11A

TEHLİKELİ ATIKLAR YÖNETMELİĞİ'NDE ANLAŞILMAZ BİR TABLO: EK-11A TEHLİKELİ ATIKLAR YÖNETMELİĞİ'NDE ANLAŞILMAZ BİR TABLO: EK-11A Doç.Dr.M.Talha GÖNÜLLÜ Yıldız Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Tehlikeli, zararlı, özel, zor vb. isimlerle dünya ülkelerinde

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU Temmuz 2014 OZON NEDİR Ozon (O 3 ) üç tane oksijen atomunun birleşmesi ile oluşmaktadır. Ozon, atmosferde

Detaylı

SANAYİ TESİSLERİNDE KASITSIZ ÜRETİM SONUCU OLUŞAN KOK LARIN ATMOSFERE VERİLMESİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN MEVZUAT VE ÇALIŞMALAR

SANAYİ TESİSLERİNDE KASITSIZ ÜRETİM SONUCU OLUŞAN KOK LARIN ATMOSFERE VERİLMESİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN MEVZUAT VE ÇALIŞMALAR SANAYİ TESİSLERİNDE KASITSIZ ÜRETİM SONUCU OLUŞAN KOK LARIN ATMOSFERE VERİLMESİNİN KONTROLÜNE İLİŞKİN MEVZUAT VE ÇALIŞMALAR Aralık 2016 GENEL MEVZUAT H AV A K A L İ T E S İ N İ N K O R U N M A S I Y Ö

Detaylı

DOLGULU KOLONDA AMONYAK ÇÖZELTİSİNE KARBON DİOKSİTİN ABSORPSİYONU

DOLGULU KOLONDA AMONYAK ÇÖZELTİSİNE KARBON DİOKSİTİN ABSORPSİYONU DOLGULU KOLONDA AMONYAK ÇÖZELTİSİNE KARBON DİOKSİTİN ABSORPSİYONU Duygu UYSAL, Ö. Murat DOĞAN, Bekir Zühtü UYSAL Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü ve Temiz Enerji Araştırma

Detaylı

Gıda Analizlerinde Toksik Madde Tayini LC-GC Aplikasyonu Tanım:

Gıda Analizlerinde Toksik Madde Tayini LC-GC Aplikasyonu Tanım: Gıda Analizlerinde Toksik Madde Tayini LC-GC Aplikasyonu Tanım: İşlem görmüş gıda matrislerinde LC-MS/MS ve GC-MS ile Yüksek dozda toksik madde kalıntısı teşhis ve miktarlandırma analizleri için geliştirilmiş

Detaylı

KİMYASALLARIN GÜVENLİ DEPOLANMASI (Toplam 3 Bölüm) Bölüm:1

KİMYASALLARIN GÜVENLİ DEPOLANMASI (Toplam 3 Bölüm) Bölüm:1 KİMYASALLARIN GÜVENLİ DEPOLANMASI (Toplam 3 Bölüm) Bölüm:1 HURİYE KUMRAL KİMYA Y. MÜH. Huriye Kumral 1 TEHLİKELİ MADDE Tehlikeli maddeler içerisinde bulunan formülasyonlarla kişiyi ve çevreyi zarara uğratma

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. MADDE VEYA MÜSTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANITICI BİLGİLERİ Ürün Adı : MEGABOARD EXPANDE POLISTIREN (EPS) Tanım : Genleştirilmiş polistiren (EPS) kullanılarak imal edilen

Detaylı

6-Maddelerin daha az çözünür tuz ve esterleri kullanılabilir. 7-Isı, ışık ve metaller gibi katalizörlerin etkisi önlenebilir.

6-Maddelerin daha az çözünür tuz ve esterleri kullanılabilir. 7-Isı, ışık ve metaller gibi katalizörlerin etkisi önlenebilir. Hidrolize engel olmak veya hidroliz hızını yavaşlatmak için alınabilecek önlemler nelerdir? 1-pH ayarlanabilir. 2-Çözücü tipi değiştirilebilir. 3-Kompleks oluşturulabilir. 4-Yüzey aktif maddeler ilave

Detaylı

Sizce ne oldu da endüstriyel kirlilik kavramı önem kazandı???

Sizce ne oldu da endüstriyel kirlilik kavramı önem kazandı??? ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 1. Endüstriyel Çevre Kirliliği Tarihi Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Sizce ne oldu da endüstriyel kirlilik kavramı önem kazandı??? GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÇEVRESEL ATIKLAR

Detaylı

Elektroflokülasyon Elektrokoagülasyon tekniği 1940 yılından bu yana bilinen ve sanayide kullanılan bir teknolojidir.

Elektroflokülasyon Elektrokoagülasyon tekniği 1940 yılından bu yana bilinen ve sanayide kullanılan bir teknolojidir. ENVİ-CLEAN Sistemi Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenen kriterlere göre tesis atık sularının en iyi şartlara getirildikten sonra alıcı ortama verilmesi gerekmektedir. Bu konuda ülkemiz de Avrupa

Detaylı

TÜRKİYE DE PCB YÖNETİMİ. ATIK YÖNETİMİ SEMPOZYUMU 24-26 Nisan 2012

TÜRKİYE DE PCB YÖNETİMİ. ATIK YÖNETİMİ SEMPOZYUMU 24-26 Nisan 2012 TÜRKİYE DE PCB YÖNETİMİ ATIK YÖNETİMİ SEMPOZYUMU 24-26 Nisan 2012 PCB MEVZUATININ GELİŞİMİ STOCKHOLM SÖZLEŞMESİ UNEP tarafından 2001 yılında kabul edilen ve 2004 te yürürlüğe giren Stockholm Sözleşmesi,

Detaylı

Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Böl., Konya. *sgezgin@selcuk.edu.

Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Böl., Konya. *sgezgin@selcuk.edu. Toprağa Farklı Şekil ve Miktarlarda Uygulanan TKİ-Hümas ın Toprak Reaksiyonu ve luluğuna Etkisi, Bu Etkisinin Diğer Bazı Humik asit Kaynakları ile Karşılaştırılması Prof. Dr. Sait GEZGİN, Uzman Nesim DURSUN

Detaylı

KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ

KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ Atıktan enerji elde edilmesi, atıkların fazla oksijen varlığında yüksek sıcaklıkta yakılması prosesidir. Yanma ürünleri, ısı enerjisi, inert gaz ve kül şeklinde sayılabilir.

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ A. NUMUNE ALMA/ÖRNEKLEME A.1.Emisyon Kapsamında Numune Alma/Örnekleme Uçucu Organik

Detaylı

1. Giriş ve çevrede kirletici taşınımı. ÇEV 3523 Çevresel Taşınım Süreçleri Doç.Dr. Alper ELÇĐ

1. Giriş ve çevrede kirletici taşınımı. ÇEV 3523 Çevresel Taşınım Süreçleri Doç.Dr. Alper ELÇĐ 1. Giriş ve çevrede kirletici taşınımı ÇEV 3523 Çevresel Taşınım Süreçleri Doç.Dr. Alper ELÇĐ Ders Tanıtımı Dersin Amacı Öğrenme Çıktıları Değerlendirme Yöntemi Ders Kitapları Ders Programı Bazı Tanımlar

Detaylı

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AY EKİM 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI. SINIF VE MEZUN GRUP KİMYA HAFTA DERS SAATİ. Kimya nedir?. Kimya ne işe yarar?. Kimyanın sembolik dili Element-sembol Bileşik-formül. Güvenliğimiz ve Kimya KONU ADI

Detaylı

Arıtma Çamurlarının Yönetimi ARITMA ÇAMURLARININ YÖNETİMİ VE YASAL ÇERÇEVE

Arıtma Çamurlarının Yönetimi ARITMA ÇAMURLARININ YÖNETİMİ VE YASAL ÇERÇEVE Arıtma Çamurlarının Yönetimi ARITMA ÇAMURLARININ YÖNETİMİ VE YASAL ÇERÇEVE Prof. Dr. F. Dilek Sanin Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü 06800 Ankara Çamurun oluşumundan bertarafına

Detaylı

ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ

ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ (Kontrol Listesinin Kriter metni ile birlikte değerlendirilmesi gerekir.) 1)Atık Kabul ve Atık depolarının hacimleri toplamı en az 250 m3

Detaylı

Gökhan ÖKTEM Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Çevre Mühendisi

Gökhan ÖKTEM Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Çevre Mühendisi Gökhan ÖKTEM Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Çevre Mühendisi Yasal Gerekliliklere Uygunluk! Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlar amurlarının n Toprakta Kullanılmas lmasına Dair Yönetmelik (03.08.2010 tarihli

Detaylı

UYGULAMA NOTU. HPLC ve RF-20Axs Dedektör ile Gıda Maddelerinde Aflatoksin Analizi. Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografi HAZIRLAYAN

UYGULAMA NOTU. HPLC ve RF-20Axs Dedektör ile Gıda Maddelerinde Aflatoksin Analizi. Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografi HAZIRLAYAN UYGULAMA NOTU Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografi L17 HPLC ve RF-2Axs Dedektör ile Gıda Maddelerinde Aflatoksin Analizi HAZIRLAYAN Uzm. Kim. Ozan Halisçelik Ant Teknik Cihazlar Ltd. Şti. KONU: HPLC ve

Detaylı

Öncelikli Kimyasallar Yönetimi Şube Müdürlüğü Faaliyetler ve KOK Projesi

Öncelikli Kimyasallar Yönetimi Şube Müdürlüğü Faaliyetler ve KOK Projesi Öncelikli Kimyasallar Yönetimi Şube Müdürlüğü Faaliyetler ve Bursev DOĞAN ARTUKOĞLU Şube Müdürü V. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Kimyasallar Yönetimi Dairesi Başkanlığı Mart 2017 - Antalya Yapılan Çalışmalar

Detaylı

ÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA SU KİRLİLİĞİ Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Su Kirliliği Tabii sular, çözünmüş ve askı halinde bulunan yabancı maddeleri ihtiva ederler. Çoğunlukla, suyu kullanılabilir hale getirmek için bu maddeler

Detaylı

Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri

Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri Environment International Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri Hoş Geldiniz 23 Temmuz 2010 Wim van Doorn TEMĠZ HAVA NEDĠR? Temiz hava bileşimi Azot Oksijen Su buharı Diğer kirleticiler Karbon dioksit Organik

Detaylı

TEKSTİL VE METAL SANAYİ ARITMA ÇAMURLARININ SUSUZLAŞTIRMA İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ

TEKSTİL VE METAL SANAYİ ARITMA ÇAMURLARININ SUSUZLAŞTIRMA İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ TEKSTİL VE METAL SANAYİ ARITMA ÇAMURLARININ SUSUZLAŞTIRMA İŞLEMLERİNİN İNCELENMESİ Canan BAKKAL a, Hacer Elif ÖZÇELİK b, Dilek CANTÜRK c, Erdal KARADURMUŞ d a Hitit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Ürün Güvenlik Bilgi Formu

Ürün Güvenlik Bilgi Formu Ürün Güvenlik Bilgi Formu 91/155/EEC- ISO 11014-1 ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usül ve Esasları Tebliğine uygun olarak hazırlanmıştır. Sayfa 1 of 5 MSDS No. 283540-908187 V002 Revizyon tarihi: 12.04.2011

Detaylı

ŞEKİL LİSTESİ... ix TABLO LİSTESİ... xxxi MEVCUT TESİSLERİN İNCELENMESİ (İP 1)... 1

ŞEKİL LİSTESİ... ix TABLO LİSTESİ... xxxi MEVCUT TESİSLERİN İNCELENMESİ (İP 1)... 1 İÇİNDEKİLER ŞEKİL LİSTESİ... ix TABLO LİSTESİ... xxxi MEVCUT TESİSLERİN İNCELENMESİ (İP 1)... 1 Bölgesel Değerlendirme... 2 Marmara Bölgesi... 2 Karadeniz Bölgesi... 13 1.1.3. Ege Bölgesi... 22 Akdeniz

Detaylı

FOTOKATALİZÖR VE UYGULAMA ALANLARI

FOTOKATALİZÖR VE UYGULAMA ALANLARI FOTOKATALİZÖR VE UYGULAMA ALANLARI 1. Fotokatalizör (photocatalyst) hakkında genel bilgi Özellikle son yıllarda evsel ve endüstriyel atıklardan kaynaklanan su kaynaklarının, atmosferin ve yaşadığımız çevrenin

Detaylı

Tehlikeli Atıkların Yönetimi. Betül DOĞRU Şube Müdürü

Tehlikeli Atıkların Yönetimi. Betül DOĞRU Şube Müdürü Tehlikeli Atıkların Yönetimi Betül DOĞRU Şube Müdürü Tehlikeli Atık Nedir Genel tanımı: İnsan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek, tutuşabilen ve enfeksiyon yapıcı gibi özelliklerle, tahriş edici, zararlı,

Detaylı