ARTHROLOGIA. Önder ORHAN

Transkript

1 ARTHROLOGIA Önder ORHAN

2 Dersin önemi ve amacı Lokomotor sistemin aktif hale geçmesini sağlayan eklem yapı ve çeşitlerinin öğrenilmesi. Yere basış şekillerine göre postur yapıları Discus hernia nedir? Arthritis nedir?

3 Postur yapılarına göre Ayağın yere basışı: Çift tırnaklı Tek tırnaklı - Plantigrade - Digitigrade - Unguligrade

4 Arthrologia- Syndesmologia - (Eklem Bilimi) Articulationes fibrosae- (Synarthrosis - Oynamaz eklemler):fibröz birleşme Articulationes cartilagineae- Amphiarthrosis (Yarı oynar eklem):kıkırdaksal birleşme Articulationes synoviales- Diarthrosis (Tam oynar eklem):synovial birleşme

5 A-) Articulationes fibrosae (Synarthrosis) Fibröz birleşme Ara dokunun bağ doku olduğu hareket etmeyen birleşmelerdir. Sutura Dikiş şeklinde birleşme, örnek kafatası kemikleri arasındaki birleşmeler Sutura serrata- Testere birleşme Sutura squamosa- Pulsal birleşme Sutura foliata- Yapraksı birleşme Sutura plana- Düz birleşme Schindylesis- Rostrum sphenoidale nin vomer in sulcus una oturması Syndesmosis -Bağ doku aracılığıyla bağlantı. Dil kemiğinin bağlanışı. Syndesmosis hyothyroidea Gomphosis- Dişlerin alveollere yerleşmesi.

6 Gomphosis (Gömülme şeklinde birleşme): Bir kemiğin çıkıntısının diğer kemiğin karşısındaki parçasını çökerterek onun içerisine gömülmesi şeklinde oluşan eklemdir. Örneğin; diş kökleri nin çene kemiklerindeki alveollere gömülmesi şeklindeki birleşme.

7 Eklem yüzeyleri arasında fibröz bağ dokusu (Ligament) bulunur. Örn: Art.tibiofibularis distalis Syndesmosis

8 B-) Articulationes cartilagineae (Amphiarthrosis) Kıkırdaksal birleşme, Yarı oynar birleşmeler. Synchondrosis, Symphysis Bu tip eklemlerde kemikler hiyalin kıkırdak veya fibröz kıkırdak (fibrocartilago) aracılığı ile birleşmişlerdir. Çok az olan eklem hareketlerinin derecesi ve türü eklem yüzlerinin şekline ve birleştirici öğenin çokluğuna ve yumuşaklığına bağlıdır. Bunlarda yaşın ilerlemesiyle kemikleşebilirler. Bu tip yarı oynar eklemler iki alt guruba ayrılırlar.

9 Synchondrosis Hyalin kıkırdaklı eklemler. Sonradan synostosis denen kemikleşmeyle neticelenen eklemlerdir. Örnek: Uzun kemiklerin epiphysis in diaphysis ile birleşmesi böyledir. Synchondrosis sphenooccipitele.

10 Synchondrosis Syncondrosis manubriosternalis Hyalin kıkırdaklı eklemler. Sonradan synostosis denen kemikleşmeyle neticelenen eklemlerdir. Örnek: Uzun kemiklerin epiphysis in diaphysis ile birleşmesi böyledir. Synchondrosis sphenooccipitele.

11 Symphysis Fibrocartilago lu eklemler. Örnek: Symphysis pelvis, symphysis mandibulae, symphysis intervertebralis (omurlar arası eklemler) Bu tür eklemler zamanla kemikleşir, buna Synosytosis denir.

12 Symphysis (fibrocartilago lu eklemler): Kemikleri bağlayan fibrocartilaginos bir eklem diski bulunan eklemlerdir. Bu tür eklemler zamanla kemikleşir, buna Synosytosis denir. Örneğin; symphysis pelvis, symphysis mandibulae ve sternebra ların birleşmesi gibi.

13 Symphysis Örnek: Symphysis pelvis, symphysis intermandibulae, symphysis intervertebralis (omurlar arası eklemler)

14 C-) Articulationes synoviales, (Diarthrosis) Hareketli veya tam oynar birleşmeler. Facies articularis Cartilago articularis Capsula articularis Membrana fibrosa (stratum fibrosum) Membrana synovialis (stratum synoviale) Plica synovialis Villi synovialis Synovia Ligamenta Discus articularis Meniscus articularis Labra articularia (labrum glenoidale, labrum acetabulare)

15 Articulationes synoviales, (Diarthrosis) Hareketli veya tam oynar birleşmeler. Facies articularis Cartilago articularis Capsula articularis Membrana fibrosa (stratum fibrosum) Membrana synovialis (stratum synoviale) Synovia, plica synovialis, villi synovialis, Cavum articulare Ligamenta Discus articularis Meniscus articularis Labra articularia (labrum glenoidale, labrum acetabulare)

16 Capsula articularis (Eklem kapsülü) Cavum articularis Cartilago articularis Membrana fibrosa: (stratum fibrosum) Fibröz bağ dokudan yapılmıştır, sert ve dayanıklıdır. Hem eklemi dış etkilere karşı korur, hem de eklemin aşırı hareketlerine engel olarak tespit edici rol oynar. Bu tabakanın kalınlaşmasından oluşan bağlara da ligamenta capsularia adı verilir. Membrana synovialis: (stratum synoviale) Bağ dokudan yapılmış yumuşak ve ince olan bu tabaka, gevşek bir bağ doku vasıtası ile dıştaki fibröz tabakaya bağlanmıştır. Damar ve sinirden çok zengindir.

17 2- Capsula articulare 3-Cartilago articulare Yağ dokusu ihtiva eden (1)-plica synovialis adı verilen kıvrımlar ile villi synoviales denilen uzantılar kapsar. Bu tabakanın en önemli özelliklerinden biri de synovia denilen yumurta akına benzer bir eklem sıvısını salgılamak, hem de sıvının fazlasını hemen emebilmektir.

18 Discus intervertebralis: Yer aldığı omur cisimlerinin yüzlerine uygunluk gösterir. İlgili yüzlere çok sıkı bir şekilde yapışır. Bunun sonucu olarak iki omur cismi, aralarında hiçbir boşluk bırakmayacak tarzda birbirlerine bağlanır. 6-Nucleus pulposus: Merkezi (orta) kısmı 7-Anulus fibrosus: Periferik (çevresel) kısmı

19 Discus articularis Eklem diskidir. Farklı şekildeki eklem yüzlerinin birbirine uyumunda rol oynayan orta kesimi ince, çevresi kalın fibrokartilaginöz bir yapıdır. Eklem kapsülüne yapıştığı için eklem boşluğunu tam olarak ikiye böler. Art.temporomandibularis Çene ekleminde. Proc. articularis Fossa articularis

20 Meniscus articularis : Eklem ayçalarıdır veya yarımay şeklindeki eklem ara kıkırdaklarıdır. Eklem çıkıntısına uygun bir eklem çukurluğu bulunmadığı durumlarda yani eklem çıkıntısı ile eklem çukurluğu şekil yönünden uygunluk göstermediği durumlarda, eklem yüzlerinin birbirine uyumunu sağlamak için araya giren fibröz kıkırdaktan yapılmış bir yapıdır. Diz ekleminde var olan bir oluşumdur. Labra articularia : Eklem yüzünün kenarına bir halka tarzında yapışarak hem eklem yüzünü genişleten hem de eklem çukurunu derinleştiren fibröz kıkırdaktan yapılmış bir oluşumdur. Omuz ekleminde cavitas glenoidalis in çevresinde bulunur ve labrum glenoidale adını alır. Kalça ekleminde acetabulum un çevresinde yer alır, bu da labrum acetabulare adını alır.

21 Eklem Hareketleri Flexion- Bükülme, Açıyı daraltmak Extention-Gerilme,Açıyı genişletmek Abduction- Orta düzlemden uzaklaşma Adduction- Orta düzleme yakınlaşma Rotation- Dönme hareketi Pronation- Baş parmak içte, dorsum manus öne bakar. Supination- Baş parmak dışta, palma manus öne bakar.

22 Hareketli Eklem Çeşitleri A. Eklem yüzlerinin sayısına göre a- Articulatio simplex b- Articulatio complex B. Eklem Çıkıntısının Şekline Göre; 1- Ginglymus (Menteşe eklem) Tam (kongrent), Art. cubiti Tam olmayan (inkongrent) Art. genus 2- Articulatio spheroidea (Küre eklem) Art. humeri 3- Articulatio ellipsoidea (Elipsoid eklem) Art. radiocarpea 4- Articulatio delabens (Kızak eklem) Art. femorapatellaris 5- Articulatio trochoidea (Milli eklem) Art. atlantoaxilis 6- Articulatio plana (Düz eklem) Art. sacroiliaca 7- Articulatio sellaris (Eyer eklem) Artt. interphalengea

23 A- Art.plana B-Ginglymus C-Art.trochoidea D-Art.condylaris E-Art.elipsoidea F-Art.sellaris G-Art.spheroidea

24 Ligamenta (Eklem Bağları) Bir eklemi oluşturan kemikler arasında uzanan ve kemik uçlarını birbirine bağlayan bağlardır. Bağ dokudan yapılmış, sert ve dayanıklı oluşumlardır. Eklem kapsülünün içinde yer alan iç bağlara ligamenta intracapsularia (1,2), eklem kapsülünün dış yüzünde yer alan dış bağlara da ligamenta extracapsularia (6,8)denir.

25 Omur direğinin bağları Lig.longitudinale ventrale- 8., 9. vert. thoracalis den sacrum a kadar crista ventralis e yapışarak uzanır. Lig.longitudinale dorsale- Axis in dens inden canalis ventralis için de sacrum a kadar uzanır. Ligg.flava (interarcuale)- Omur kemerleri arasında Ligg.intertransversaria Ligg.interspinalia Lig.supraspinale Lig.nuchae (Ense bağı) Funiculus nuchae - Eq, rum da Protuberentia occipitalis externa dan, Canis de axis in proc. spinosus undan başlar. 4. vert. thoracalis in proc. spinosus una yapışır. Lamina nuchae Pars cucularis vert. thoracalis arasındaki genişleme Bursa subligamentosa supraspinalis vert. thoracalis

26 Omur direğinin uzun bağları Lig.longitudinale ventrale- 8., 9. vert. thoracalis den sacrum a kadar crista ventralis e yapışarak uzanır. Lig.longitudinale dorsale- Axis in dens inden canalis ventralis için de sacrum a kadar uzanır. Lig.nuchae (Ense bağı)

27 Car da lamina nuchae yok. Funiculus nuchae axis in proc. spinosus undan başlıyor. Rum ve Eq de de Lig. nuchae protuberantia occipitalis externadan başlıyor Eq de tuberculum spinosum ile ligament arasında bursa yer alır.

28 Lig.flava Lig.longitudinale ventrale Lig.longitudinale dorsale Ligg.flava (interarcuale) Ligg.intertransversaria Ligg.interspinalia Lig.supraspinale Discus intervertebralis Nucleus pulposus-anulus fibrosus

29 Lig.supraspinale Symphysis intervertebralis Discus intervertebralis Ligg.flava (interarcuale) Ligg.intertransversaria Ligg.interspinalia Lig.longitudinale dorsale Nucleus pulposus Annulus fibrosus Lig.longitudinale ventrale

30 Sutura capitis Özel Arthrologia Articulationes cranii Syncondroses cranii Articulatio temporomandibularis- İncongruent ginglymus bir eklemdir. Eklem yüzlerinin uyumlu hale gelebilmesi için arada Discus articularis bulunur. Articulatio temporohyoidea- Dil kemiği ile olan eklem Articulatio intermandibularis Rum da syncondrosis, Equidae, Sus, Car da synostosis

31 Articulatio temporomandibularis çene eklemi Discus articularis, Inkongrent ginglimus Articulatio temporohyoidea: Dil kemiği ile os temporale nin proc. styloideus u arasındaki eklem.

32 Hangi kemiğin hangi çıkıntısını gösterebilirsiniz. Eklemlerin yerlerini gösteriniz?

33 ARTICULATIONES COLUMNAE VERTEBRALES Articulatio atlantooccipitalis- Elipsoid bir eklemdir. Articulatio atlantoaxialis- Trochoid bir eklemdir. Articulationes processuum articularium Symphysis intervertebralis Discus intervertebralis Articulationes intertransversaria lumbales (Eq.) Articulatio lumbosacralis Articulationes intertransversaria lumbosacrales

34 Articulatio atlantooccipitalis- Elipsoid bir eklemdir. Articulatio atlantoaxialis- Trochoid bir eklemdir.

35 Articulationes thoracocostales Articulationes costovertebrales Articulatio capitis costae Articulatio costotransversaria Articulationes costochondrales Articulationes sternocostales Syncondroses sternales Articulatio synovialis manubriosternalis (rum, sus)

36 ARTICULATIONES THORACIS Göğüs kafesindeki eklemlerin tümünü yani kaburgalar,sırt omurları ve göğüs kemiği arasındaki eklemlerin tümünü kapsar Articulationes costovertebrales Kaburgalar ile omurlar arasındaki bağlantı iki eklem aracılığı ile olmaktadır. Articulatio capitis costae: Fovea costalis arasındadır. Articulatio costotransversaria: Bir omurun processus transversus u üzerindeki fovea costalis processus transversi arasında oluşur. Articulationes costochondrales: Bir kaburganın os costale si ile cartilago costalis i arasındaki eklemdir Articulationes sternocostales:kaburgaların sternum ile eklemleri Synchondrosis sternales:sternum un eklemleri

37 Articulationes costovertebreles (Art.costotransversaria, Art.capitis costa) Articulationes sternocostales Art.costochondralis Syncondrosis sterneles

38 ARTICULATIONES MEMBRI THORACICI Articulatio humeri Articulatio cubiti Articulatio radioulnaris proximalis Articulatio radioulnaris distalis Articulationes manus * Articulatio carpi Articulatio antebrachiocarpea Articulationes mediocarpea Articulationes intercarpea Articulationes carpometacarpeae Articulationes intermetacarpeae Articulationes metacapophalangeae Articulationes interphalangeae proximales manus Articulationes interphalangeae distales manus

39 Articulatio humeri Articulatio cubiti Articulatio radioulnaris proximalis Articulatio radioulnaris distalis Articulationes manus

40 ARTICULATIONES MEMBRI THORACICI Articulatio humeri lig.coracohumerale ligg.glenohumeralia

41 Articulatio humeri Omuz eklemi Labrum glenoidale

42 Articulatio cubiti Articulatio humeroulnaris Articulatio humeroradialis Lig.collaterale cubiti mediale Lig.collaterale cubiti laterale

43 Ligamentum collaterale laterale Articulatio cubiti Dirsek eklemi

44 humerus Art. cubiti önden görünüş Lig.oblique radius

45 Articulationes manus- Önayak eklemleri Articulatio carpi 1-Articulatio antebrachiocarpea 2-Articulatio mediocarpea 3-Articulationes carpometacarpeae 4-Articulationes intercarpeae Lig.collaterale carpi laterale Lig.collaterale carpi mediale Ligg.intercarpea dorsalia Ligg.intercarpea palmaria

46

47 Articulatio carpi ön ayak bilek eklemi

48 Art. carpi - köpek Articulatio antebrachiocarpea Articulatio mediocarpea Articulationes carpometacarpeae Articulationes intercarpeae prox. et distalis

49 Articulationes metacarpophalangeae Articulationes metacarpophalangeae Ligg.collateralia Ligg.sesamoidea collateralia Lig.sesamoideum rectum Ligg.sesamoidea obliqua Articulationes interphalangea proximales manus Ligg.collateralia Articulationes interphalangea distales manus Ligg.collateralia

50 Articulationes metacarpophalangeae Ligg.collateralia Ligg.sesamoidea collateralia Lig.sesamoideum rectum Ligg.sesamoidea obliqua Articulationes interphalangea proximales manus Ligg.collateralia Articulationes interphalangea distales manus Ligg.collateralia Art. metacarpophalangea Art. interphalangea proximalis manus Art. interphalangea distalis manus Lig. anulare

51 equidae Lig. sesamoideum rectum Lig. sesamoideum obliquum

52 ARTICULATIONES MEMBRI PELVINI 1- Articulatio sacroiliaca Symphysis pelvina 2- Articulatio coxae 3,4- Articulatio genus 4- Articulatio femorotibialis 3- Articulatio femoropatellaris Articulatio tibiofibularis proximalis et distalis 5-Articulationes pedis * Articulatio tarsi * Articulatio tarsocruralis * Articulatio intertarsea * Articulationes tarsometatarsea * Articulationes intermetatarsea * Articulationes metatarsophalangeae * Articulationes interphalangeae proximales et distales pedis

53 Art.sacroiliaca- Art.plana Art.coxae- Art.spheroidea Symphysis pelvina Lig.sacrotuberale latum (Lig.sacrospinotuberale) (Lig.sacrotuberosum)

54 Articulatio sacroiliaca Lig.sacrotuberale latum (lig.sacrospinotuberale) Lig.sacrotuberale (car.) For.ischiadicum majus For.ischiadicum minus

55 Articulatio genus Lig.cruciatum craniale Lig.cruciatum caudale Lig.collaterale laterale Lig.collaterale mediale Lig.femoropatellare laterale Lig.femoropatellare mediale Lig.patellae laterale Lig.patellae mediale Lig.patellae intermedium

56 Articulatio genus Articulatio femorotibialis Articulatio femoropatellaris

57 Lig.cruciatum craniale Lig.cruciatum caudale Lig. popliteum obliquum Lig.collaterale laterale Lig.collaterale mediale

58 Lig. femoropatellare mediale Lig. patella laterale Lig. patella mediale Lig. patella intermediale

59 Lig.femoropatellare laterale Lig.patellare Ossa sesamoides gastrocnemius Lig.meniscofemorale Lig. cruciatum caudale

60 Articulationes pedis- Ayak eklemleri Articulatio tarsi 1- Articulatio tarsocruralis 2,3- Articulationes intertarseae 4-Articulationes tarsometatarseae Articulationes metatarsophalangeae Articulationes interphalangea proximales pedis Articulationes interphalangea distales pedis

61 Abaxial- Çift tırnaklılarda tırnakların birbirine bakan yüzü Axial- Çift tırnakllılarda tırnakların dışarıya bakan yüzü