Çocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi
|
|
- Gülistan Ceren
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Tıp Eğitimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Pediatrik Aciller Sempozyumu Haziran 2001, stanbul, s Sürekli İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Komisyonu Çocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi Uzm. Dr. Dolli Yafet Aji Çocuk acil servislerine yap lan baflvurular aras nda zehirlenmeler önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde zehirlenmeler trafik kazas, düflme ve yan klardan sonra, çocuklarda 4. s kl kta görülen kaza çeflididir. 1,2 Zehirlenmeler Bildirimi zorunlu hastal klar listesinde yer almaktad r. 3 Ankara da 1988 den beri görev yapan Zehir Araflt rma Müdürlü ü verilerini belli aral klarla yay nlamaktad r. 4 Ancak, bildirilen olgu say s n n azl ihbarlar n yeterince yap lmad n göstermektedir. 2 Yurdumuzda yap lan çal flmalarda mortalite %0-4.5 aras nda bildirilmifltir y l nda Türkiye nin her bölgesinden 38 sa l k kuruluflunun verilerine dayanarak yapt m z bir araflt rmada 5077 çocuk zehirlenme olgusu irdelenmifltir. Zehirlenmelerin toplam acil olgulara oran %0.9 idi ve hastalar n %54.7 si erkek idi. 5 Zehirlenme toksik bir maddenin vücuda zarar verecek miktarda ve de iflik yollardan al nmas sonucu organizmada baz belirti ve bulgular n ortaya ç kmas d r. 6 Zehirlenmeler akut veya kronik olabilirler. Kronik zehirlenmeler daha çok çevre koflullar na ba l d r. Ör: kurflun, a r metal zehirlenmesi veya uzun süre ilaç kullan lmas gibi. 6 Akut zehirlenmeler ise %80-85 kaza sonucu, %10-15 bilinçli olarak meydana gelmektedir. 7 Zehirlenenlerin büyük bölümü befl yafl alt ndaki çocuklard r. Bunlar n ço u kaza ile zehirlenmifllerdir. Bu yafltaki çocuklar merakl ve kar flt r c d rlar. Ailelerin e itimsizli i ve sorumsuzlu u zehirlenmelere neden olmaktad r. ntihar amaçl zehirlenmeler ise yapt - m z bir çal flmada %6.7 oran nda bulunmufltur. Olgular n hepsi 10 yafl n üzerindeydi, ço unlu u k zd (%71.4) ve %45 i birden fazla ilaçla zehirlenmifllerdi. 8 Ayn araflt rmada ailelerin de yanl fll kla çocuklara zehirli maddeler vererek zehirlenmeye neden olduklar gösterilmifltir. 8 Yurdumuzda zehirlenmeler daha çok ilkbahar ve yaz aylar nda görülmektedir. 5 Do ald r ki zehirlenme nedenleri mevsimlere göre de iflmektedir. Ör- 69
2 Dolli Yafet Aji ne in hidrokarbon, temizlik maddeleri, besin zehirlenmeleri yaz n; karbon monoksit zehirlenmesi k fl n; insektisid zehirlenmeleri yaz ve sonbaharda daha çok görülmektedir; ilaç zehirlenmeleri ise hemen her mevsim ayn olmaktad r. 8 Türkiye genelinde zehirlenme nedeni %43.4 ilaçlar, %21.8 besin ve bitkiler, %8.5 insektisid ve pestisidler, %8 karbon monoksit, %7.2 temizlik maddeleri, %5.4 hidrokarbon ve %5.7 nedeni bilinmeyenlerdir. 5 laç zehirlenmeleri aras nda en s k a r kesici, atefl düflürücü ve sinir sistemine etki eden ilaçlar yer almaktad r. 5 Toksik madde insan vücuduna gastrointestinal sistem, solunum sistemi yoluyla, deri ve mukozalardan ya da parenteral yolla girebilir. Zehirlenme nedeniyle getirilen bir hastada bir yandan acil tedavi uygulan rken, di er yandan iyi bir anamnez almal d r. Anamnez kaza zehirlenmelerinde, bilinçli yap lan zehirlenmelere göre çok daha kolay al n r. Klini imizde yapt m z bir araflt rmada ilaçlarla kaza zehirlenmelerinde olgular n %92.4 ü zehirlenme anamnezi veriyordu ve yar ya yak n al nan ilac n miktar n belirtiyordu. 8 Anamnez al nam yorsa afla dakilerin bulunmas zehirlenmeyi akla getirmelidir: 1. Akut bafllang ç 2. Olgunun 1-5 yafl aras nda olmas 3. Pika varl veya eskiden geçirilmifl zehirlenme 4. Psikososyal yönden uygun çevre - aile içi geçimsizlik, yeni bir kardefl, okul baflar s zl gibi 5. Birden fazla organ sistemlerinin tutulmas 6. Bilinç de iflikli i 7. Bilmece gibi klinik tablo Zehirlenmelerde anamnez al rken flu noktalar n üzerinde önemle durmal d r: 9 1. Toksek maddenin cinsi 2. Al nan miktar 3. Zehirlenme yolu 4. Al n fl zaman 5. Önceden mevcut hastal k varl 6. Zehirlenme belirtileri 7. Yap lm fl olan sa lat mlar 8. Daha önce zehirlenme olup olmad 9. Zehirlenme nedeni (kaza, intihar) 10. Birlikte zehirlenmifl olabilecek kifliler 70
3 Çocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi KL N KTE ZEH RLENMELER Klinik belirtiler olgular n ço unda 2-4 saat içinde ortaya ç kar. 6-8 saat içinde klinik belirti görülmeyenlerde genellikle zehirlenme olmad düflünülse de, baz zehirlenmelerde klinik belirtilerin geç ortaya ç kabilece i unutulmamal d r. Örne in Amanita phalloides, asetaminofen, talyum ve salisilat zehirlenmelerinde klinik belirtiler geç ortaya ç kar. 6 Türkiye genelinde yapt m z araflt rmada özellikle Karadeniz, Do u ve Güneydo u Anadolu Bölgeleri nde hastalar n klinik belirtiler ortaya ç kt ktan sonra hastaneye getirildikleri görülmüfltür. Bunda sosyoekonomik ve kültürel düzey ile sa l k kurulufllar na ulaflmada güçlük etkileyici olabilir. 5 Klini imizde yapt m z çal flmada, zehirlenmelerin en çor saatleri aras nda, annenin telafll ve meflgul oldu u saatlerde meydana geldi i, hastalar n ise en çok saatleri aras nda, yani baban n eve dönüflünden sonra hastaneye getirildikleri gösterilmifltir. 8 Birden fazla kiflinin zehirlendi i durumlarda, herbir olgunun toksik doz alm fl olabilece i düflünülmelidir. 10 Kardefl zehirlenme olgular n n olabilece i gözard edilmemelidir. 11 Zehirlenme kuflkusu ile getirilen bir hastada her fleyden önce vital belirtiler (solunum, nab z, kan bas nc, vücut s s ), pupilla büyüklü ü ve reaktivitesi ve bilinç de erlendirilmelidir. Cilt rengi, cilt, kusmuk ve nefesin kokusu ayd nlat c olabilir. Baz zehirlenmelerde toksik semptom ve belirtiler bir arada görülürler. Bunlara toksidromlar denir. Bunlarla ilgili tablolar acil birimlerde mutlaka bulunmal d r. Klini imizde yapt m z araflt rmada klinik belirtiler besin zehirlenmesi ile getirilen olgarda %100 oran nda, di er zehirlenmelerde ise %50 dolay nda ortaya ç km flt r. 8 Besin zehirlenmelerinde en s k ortaya ç kan klinik belirti kusma (%58.3), ilaç zehirlenmelerinde kusma (%80), hidrokarbon zehirlenmelerinde ise öksürük (%48.4) idi. 8 Zehirlenme nedeniyle getirilen hastalarda çeflitli laboratuvar incelemeleri yol göstericidir. Bunlar: 6 1. drar tahlili 2. Kan say m, p ht laflma testleri, sedimantasyon 3. Biyokimyasal incelemeler 4. EKG, EMG, EEG 5. Radyolojik inceleme 6. Serum, d flk, mide s v s, idrar, saç, t rnak ve di er organlarda toksik madde araflt r lmas d r. fiunu unutmamak gerekir ki, toksikolojik araflt rmalar çok güvenilir de ildir ve hiçbir zaman iyi bir anamnez ve fizik muayenenin yerini tutmaz. Yap - lan bir araflt rmada toksikolojik testlerde %30-50 oran nda yalanc negatiflik, %7 oran nda da yalanc pozitiflik bulunmufltur
4 Dolli Yafet Aji Zehirlenmelerde Tedavi lk tedavi vital belirtilere yönelik olmal, yani, solunum, dolafl m ve vücut s s n n normal olmas sa lanmal d r. Bat ülkelerinde uyuflturucu kullan m s k oldu undan bu olas l k ve hipoglisemi düflünülerek Naloksan ve dekstroz uygulanmaktad r. 13 Zehirlenme tedavisi befl bölümde incelenir: 6 1. Toksik madde emiliminin engellenmesi 2. Antidot ile toksik etkinin ortadan kald r lmas 3. Toksik maddenin metabolizmas n n de ifltirilmesi 4. Toksik maddenin vücuttan at l m n n h zland r lmas 5. Semptomatik destek tedavisi Toksik Maddenin Emiliminin Engellenmesi 6 Bu amaçla: 1. ntrauterin geçiflli toksik maddeler: Gebe böyle maddelerden uzak tutulur. 2. Anne sütü ile geçen toksik maddeler: Anne bu maddelerden uzak tutulur veya süt kesilir. 3. Göz yolu ile bulaflma: Göz bol su ile y kan r. 4. Cilt yoluyla bulaflma: Giysiler ç kart l r ve cilt bol su ve sabunla y kan r (Ör: organik fosfor, iyot, c va). 5. Rektal yolla bulaflma: lk yar m saat içinde lavman yap l r. 6. Parenteral bulaflma ( s r k, sokma, enjeksiyon): Yara temizlenir, a r giderilir, turnike ve buz uygulan r. 7. Solunum yoluyla bulaflma: Hasta toksik ortamdan uzaklaflt r l r ve oksijen verilir. 8. Oral yolla bulaflma: Gastrointestinal dekontaminasyon yöntemleri kullan l r. Gastrointestinal Dekontaminasyon Yöntemleri 6 1. Dilüsyon 2. Mide boflaltma A. Cerrahi B. Cerrahi d fl a. Kusturma b. Mide y kama 3. Aktif kömür 4. Katartik 5. Barsak y kama 72
5 Çocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi Dilüsyon laç zehirlenmelerinde emilimi artt raca ndan yap lmaz. Sadece korozif zehirlenmelerinde su veya sütle yap l r. Mide boflaltma A. Cerrahi: Al nan ilaçlar veya bitkiler mide içinde kitle, bezoar oluflturmuflsa uygulanan bir yöntemdir. B. Cerrahi d fl : a) Kusturma Zehirlenmelerde genellikle spontan kusma görülür. E er az olmuflsa hasta kusturulmal d r. Kusma ilk bir saat içinde olursa toksik maddenin %30-60 at l r. Afla daki durumlarda kusturma yap lmamal d r: 1. Bilinç bozuklu u 2. Kuvvetli asit veya alkali al m : Perforasyona yol açar. 3. H zla nörolojik belirtilerin ortaya ç kmas : Kusma konvülsiyonlara yol açabilir. Afla daki durumlarda da hastan n kusturulmamas uygundur: 1. Hasta 6 ayl ktan küçük ise: Aspirasyon riski vard r. 2. Hidrokarbon zehirlenmesi: Aspirasyon riski vard r. 3. Gebeli in son dönemleri 4. A r kalp ve solunum hastal klar 5. Kontrol edilemeyen hipertansiyon Kusturma s ras nda hasta sol taraf na, yüzü yere bakacak flekilde yat r l r, Buna modifiye Sim s pozisyonu denir. Kusturma mide y kamaya üstündür çünkü travmatik de ildir, daha fazla mide içeri i ve tüpten geçemeyecek büyüklükte parçalar ç kar labilir; ayr ca, ters peristaltizm ile duodenum ve üst jejunumdaki toksik maddeler de at labilir. Kusturucu olarak çeflitli ajanlar vard r. Bunlardan peka hem lokal hem de santral etkili kusturucudur; ancak, etkisi geç bafllad ndan çabuk emilen zehirlenmelerde kullan lmamal d r Türk Farmakopenisi nde yer alan peka flurubu önerilenden 7 kat daha seyreltik olup etkisizdir. Apomorfin santral etkili kusturucudur; ancak, merkezi sinir sistemi depresyonuna yol açt ndan çocuk ve adolesanlarda kullan lmas önerilmez. 6 Farenksin parmakla uyar lmas yla sa lanan kusma çok etkili olmamaktad r. 14 Tuzlu su kusma sa lar, ancak, hipernatremiye yol açaca ndan kesinlikle kullan lmamal d r. S v bulafl k deterjan ise peka ya alternatif çok etkili bir kusturucudur. Hastaya 2 yemek 73
6 Dolli Yafet Aji kafl s v bulafl k deterjan ve ard ndan su içirilir. Yap lan 106 olguluk bir çal flmada hastalar n 5 dakikadan k sa bir süre içinde kustuklar görülmüfltür. 15 Kesinlikle elektrikli bulafl k makinesi deterjan veya çamafl r makinesi deterjan kullan lmamal d r. b) Mide y kama Bunun için hasta Trendelenburg pozisyonunda sol yan na yat r l r. Böylece tüp gastrik içeri e dah iyi girer ve kusma olursa aspirasyon riski daha az olur. En genifl çapl orogastrik sondalar kullan lmal d r. Nazogastrik sondalar dar ve delikleri küçük oldu undan kolayca t kanabilirler. lk al nan örnek inceleme için saklanmal d r. Y kama s v s büyük çocuklarda su veya %0.45 lik NaCI olabilir. Küçük çocuklarda ise mutlaka serum fizyolojik kullan lmal d r. Aksi taktirde elektrolit bozukluklar na ba l ölüm görülebilir. 16 S v n n hipotermiye yol açmamas için vücut s s nda olmas gerekir. Verilecek s v miktar çocuklarda her seferinde 15 ml/kg, eriflkinlerde cc olmal ve y kama ifllemi gelen s v berrak olana dek sürdürülmelidir. Süt çocu u için 500 cc - 1 litre, adolesan için en az 2 litre, genellikle 5-10 litre s v gerekir. Verilen s v n n tamamen geri al nmas na dikkat etmelidir. H zl emilen zehirlenmelerde mide 2 saat geçmeden y kanmal d r. Mide boflalmas geç olan salisilat, trisiklik antidepresan, antikolinerjikler gibi ilaçlarla olan zehirlenmelerde saat geçmifl olsa bile mide y kanabilir. Enterogastrik ve enterohepatik dolafl ma giren ilaçlarla olan zehirlenmelerde ise aral kl mide y kama yararl d r. Örne in A.phalloides zehirlenmesi böyle bir zehirlenmedir. Hasta asit, alkali veya hidrokarbon içmiflse, komadaysa, konvülsiyon geçiriyorsa ya da kanama riski varsa mide y kanmamal d r. Aktif Kömür Lokal antidottur. Siyanid, alkol, asit, alkali, alifatik hidrokarbon, DDT zehirlenmeleri d fl nda tüm zehirlenmelerde kullan l r. 6 Doz 12 yafl n alt nda g, 12 yafl n üstünde g veya 1-2 g/kg d r. Bir silme çorba kafl aktif kömür 5-6 g d r. Su veya serum fizyolojik ile %25 lik konsantrasyon haz rlan r (25 g aktif kömür cc su). 13 Tad kötü oldu undan çocuklar zor içer. Hasta dakikada aktif kömürü içemezse orogastrik sonda ile verilmelidir. Kab zl a yol açmas n önlemek için sorbitol veya tuzlu müshil önerilir. Aktif kömür a z s k kapal cam veya metal kaplarda saklanmal d r. Aksi taktirde adsorbe etme özelli ini yitirir. Katartikler Magnezyum sülfat, sodyum ve magnezyum sitrat, sorbitol gibi katartikler ishal oluflturarak toksinin gastrointestinal sistemden uzaklaflt r lmas n sa lar. 74
7 Çocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi Asit ve alkali zehirlenmelerinde, ileusta, fliddetli ishalde ve önceden ba rsak ameliyat geçirmifl olan kiflilerde kullan lmazlar. Dehidratasyon ve elektrolit dengesizli ine yol açabilirler. Bu nedenle çocuk hekimli inde rutin olarak kullan lmazlar. Ba rsak Y kama Nazogastrik sonda ile verilen polietilen glikol elektrolit solüsyonu ile masif zehirlenmelerde ba rsa n y kanarak zehrin uzaklaflt r lmas d r. Y kama 6-8 saat süre ile rektal yoldan berrak s v gelene kadar sürdürülür. Antidot ile Toksik Etkinin Ortadan Kald r lmas Antidotlar belirli toksinleri çeflitli biyokimyasal yollarla zarars z hale getirirler. Toksik Maddenin Metabolizmas n n De ifltirilmesi Amaç depolanan toksik maddenin parçalanmas n sa lamak, parçalanarak toksik metabolit oluflturanlar n da parçalanmas n önlemektir. Toksik Maddenin Vücuttan At l m n n H zland r lmas Bunun için afla daki yöntemlere baflvurulur: 6 1. Gastrointestinal diyaliz (Aktif kömür enteroperfüzyonu) 2. Renal yolla at l m n h zland r lmas a. Forse diürez b. Ozmotik diürez c. yonize diürez (asit, alkali) d. Diüretikler 3. Beden d fl yöntemler a. Peritoneal diyaliz b. Hemodiyaliz c. Hemoperfüzyon d. Hemofiltrasyon 4. Kan de iflimi 5. Plazmaferez 6. BOS drenaj ve replasman Beden d fl yöntemler aras nda hemoperfüzyon, klirensi en yüksek olan yöntemdir. 6 Kan de iflimi diyaliz uygulanamayan bebeklerde tercih edilmelidir. 75
8 Dolli Yafet Aji Semptomatik-Destek Tedavi 1. Solunum deste i 2. Dolafl m deste i ve flok tedavisi 3. Konvülsiyonlar n önlenmesi ve tedavisi 4. Normal vücut s s n n sa lanmas 5. Su-elektrolit ve asit-baz dengesinin düzenlenmesi 6. Akut böbrek yetersizli i tedavisi 7. Beyin ödeminin önlenmesi ve tedavisi 8. Beslenme 9. Antibiyotikler 10. Analjezikler 11. Anaflaksi tedavisi 12. Psikiyatrik konsültasyon 13. Taburcu olma zaman n n belirlenmesidir. Zehirlenmelerin önlenmesi ve erken tedavisinin iyi bir e itimle sa lanabilece i unutulmamal d r. MANTAR ZEH RLENMELER NE KISA B R BAKIfi Yurt çap nda yapt m z zehirlenmeler araflt rmas nda besin ve bitki zehirlenmelerinin 2. s rada yer ald klar görülmüfltür. 5 Klini imizde yapt m z zehirlenme araflt rmas nda ise, besin zehirlenmesi ile getirilen olgular n %53.4 ünün et, %27.3 ünün süt ürünleri ile %5.5 inin ise mantarlarla zehirlendiklerini gördük. 8 Suya ba l zehirlenmelerin saptanmas ise zordur. Bu olgular n ço u akut gastroenterit tan s almaktad rlar. Mantar zehirlenmeleri en s k ya fllar n çok oldu u sonbahar ve ilkbahar aylar nda görülür. Bu zehirlenmeler klinik belirtilerin ortaya ç k fl zaman na göre iki grupta incelenir: 17,18,19,20 Erken Belirti Gösteren Mantar Zehirlenmeleri Belirtiler 2-3 saat içinde ortaya ç kar. Ölüm oran çok düflüktür. Mide y kama ve semptomatik tedavi yeterlidir. Bu grupta: Coprinus sendromu Gastrointestinal sendrom Muskarin sendromu Pantherina sendromu Psilosibin sendromu yer al r. 76
9 Çocukluk Ça nda Zehirlenmeler ve Mantar Zehirlenmesi Geç Belirti Gösteren Mantar Zehirlenmeleri Belirtiler 6-24 saat sonra veya daha geç ortaya ç kar. Ço u kez ölümle sonlan r. Tedavisi güçtür. Bu grupta: Gyromitra sendromu Orrelanus sendromu Phalloides sendromu yer al r. Bu zehirlenmeler aras nda en korkulan Phalloides sendromudur. Toksin Amatoksindir. Amanita, Galerina ve baz Lepiota türü mantarlar bu zehirlenmeye neden olurlar. Klinik belirtiler 6-24 saat sonra ortaya ç kar. Toksin ne kadar az ise o kadar geç belirti verir. Klinikte üç evre görülür: 1. Gastrointestinal evre: saatten 2-4 güne kadar sürer. Kar n a r s, kusma, kolera tipi kanl olabilen ishal, dehidratasyon, flok görülür. Atefl yoktur. 2. Latent evre: saat sürer. Klinik belirti yoktur. Karaci er enzimleri yükselir. 3. Hepatorenal evre: Sar l k, hepatomegali, karaci er ve böbrek yetersizli i, koagülopati, kardiyomiyopati, ansefalopati, konvülsiyon, koma ve ölüm görülür. Tan 1. Kanda alfa amanitin, hasta 12 saatten daha geç geldi inden ender saptan r. 2. drarda 72 saate kadar amatoksinler bulunabilir. 3. Tan da klinik önemlidir. 4. Mantar örne i getirilirse hasta bafl nda Wieland testi ile tan konur. Tedavi A. Zehrin uzaklaflt r lmas ve emiliminin azalt lmas 1. Kusturma, mide y kama 2. Aktif kömür, katartik uygulama 3. Forse diürez - renal toksisite ve beyin ödemine dikkat 4. Aktif kömür hemoperfüzyonu B. Antidot tedavi 1. Penisilin: Ü/kg/gün üç gün verilir veya 2. Silibinin: Türkiye de bulunmamaktad r. C. Destek tedavi 77
10 Dolli Yafet Aji Prognoz Ölümcül mantar zehirlenmelerinin %90 Amanita ya ba l d r. Günümüzde en iyi tedaviye ra men mortalite %10-20 dir. KAYNAKLAR 1. Gümüfl H. Çocukluk ça kazalar. HÜ Çocuk Sa l Enstitüsü Uzmanl k Tezi, Ankara Müftü Y. Çocukluk ça kazalar. Çocuk Sa ve Hast Der 1975; 18: Tümerdem Y. Halk Sa l II (Toplum Hekimli i), stanbul 1992; Besbelli N, Yalç nlar O, Yeflilada E. Çocuk zehirlenmeleri konusunda yap lan baflvurular n de erlendirilmesi. Yeni T p Der 1989; 6(4): Aji DY, lter Ö. Türkiye de çocuk zehirlenmeleri. Türk Ped Arflivi 1998; 33(3): Aji DY. Zehirlenmeler. st Çocuk Klini i Der 1993; 28: Hentretig FM, Cupit GC, Temple AR, Collins M. Toxicologic emergencies In: Fleisher GR, Ludwig S. Textbook of pediatric emergency medicine 2nd ed. Baltimore: Williams Wilkins 1998; Aji DY, Keskin S, lter Ö. ÜCTF Çocuk Sa l ve Hastal klar Anabilim Dal Acil Birimi nde izlenen zehirlenmelerin de erlendirilmesi. Türk Ped Arflivi 1998; 33(3): Beyazova U, Üstel L, Üstel. Çocukluk ça nda zehirlenmeler. 1. bask, Ankara: Mine Ofset Gautreault P, Lovejoy FH. Acute poisoning. In: Dickerman JD, Lucey JF. Smith s the critically ill child. 3rd ed. Philadelphia: Saunders, 1985; 78: Aji DY, Sever L, Ulukutlu L. Çocukluk ça nda zehirlenmeler 409 olgunun incelenmesi. Klinik Geliflim 1991; 4: Ingelfinger JA, Isakson G, Shine G, Shine D. Reliability of toxic screen in drug overdose. Clin Pharmacol Ther 1981; 29: Fine JJ, Goldfrank LR. Update in medical toxicology. Pediatr Clin North Am 1992; 39: Dabbous IA, Bergman AB, Robertson WO. The ineffectiveness of mechanically induced vomiting. J Pediatr 1965; 66: Podgers GC, Fort P. Use of dish soap as an emetic in the outpatient management of accidental poisoning. Pediatr Res 1984; 18: Peterson CD. Electrolyte depletion following emergency stomach evaluation. Am J Hosp Pharm 1979; 36: Aji DY, Çal flkan S. Amanita phalloides zehirlenmesi. st Çoc Kl Der 1992; 27(3-4): Aji DY, Çal flkan S, Nay r A ve ark. A.phalloides zehirlenmesinde hemoperfüzyon. st Çoc Kl Der 1992; 27(1-2): Aji DY, Çullu F, Çal flkan S. Mantar zehirlenmelerinde klinik tan ve tedavi. In: Mat A. Türkiye de mantar zehirlenmeleri ve zehirli mantarlar. 2. bask. Ankara: Nobel T p Kitabevi, 2000; Aji DY. Besin zehirlenmeleri. In: Kutlu T. Yaz ishalleri, besin zehirlenmeleri. ÜCTF Sürekli T p E itimi Komisyonu Yay n No: 7, 1998;
İLK YARDIM KURSUNUN KONULARI ZEH RLENMELER
İLK YARDIM KURSUNUN KONULARI ZEH RLENMELER Zehirlenme Nedir? Vücuda toksik bir maddenin girmesi ile normal fonksiyonlar n n bozulmas d r. Vücudun ya amsal fonksiyonlar na zarar verebilece inden vücuda
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62
DetaylıZehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları. Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Zehirlenmelerde Diyaliz Uygulamaları Dr. Ali Rıza ODABAŞ İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Paracelsus (1493-1541) Grandfather of Toxicology "All things are poison and
DetaylıÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM
ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıBEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.
Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu
Detaylı.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 57 Nisan 2007; s. 147-161. Uz. Dr.
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri PED ATR K AC LLER Sempozyum Dizisi No: 57 Nisan 2007; s. 147-161 Çocuklarda Akut Zehirlenmeler Uz. Dr. Dolly Yafet Aji Dünyada 5 yafl alt
DetaylıUzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI
Uzm. Dr. Müge GÜNALP ACİL TIP ANABİLİM DALI Bütün maddeler zehirdir. Zehirli olmayan madde yoktur. İlaçla zehir arasındaki farkı doz belirler. PARACELSUS (1493-1541) ZEHİR: Vücudun bir parçasına yada bir
DetaylıGÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman
GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar
DetaylıFen ve Teknoloji VÜCUDUMUZDAK S STEMLER Ünite 1
BOfiALTIM S STEM Besinlerin hücrelerimizde kullan lmas sonucu karbondioksit, amonyak, üre, ürik asit, madensel tuz gibi vücut için zararl maddeler oluflur. Bu zararl maddelerin vücuttan uzaklaflt r lmas
DetaylıDEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018
DEMİR İÇEREN İLAÇLARLA ZEHİRLENME UZM.DR. SEVGİ YUMRUTEPE MALATYA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 22.O4.2018 GİRİŞ Demir ilaçları anemi tedavisinde (özellikle gebelerde ve çocuklarda) En sık 6 yaş altı çocuklarda
DetaylıLisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği
Lisans ve Lisanüstü Düzeyde Klinik Toksikoloji Eğitimi: Dokuz Eylül Üniversitesi Örneği Dr. Yeşim Tunçok Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Klinik Toksikoloji Bilim Dalı,
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıGENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL
Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading
DetaylıBALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
Detaylı6 MADDE VE ÖZELL KLER
6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
DetaylıMantar Zehirlenmeleri. Yard. Doç. Dr. Deniz Oray İzmir Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Nisan 2014 Sunum süresi: 25dk
Olgu 51 yaşında, erkek çiftçi. Göğüs ağrısı, terleme, bulantı ile başvuruyor. Akşam kırda topladığı mantarlardan yemiş, çorba ve bir kadeh rakı içmiş 1 saat sonra bulantı ve çarpıntı şikayetleri başlamış
DetaylıD VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI 01.11.2008. 25-D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her
VİTAMİN BİYOKİMYASI D VİTAMİNİ BU BÖLÜMDE ANLATILACAK KONULAR: Tarihsel Bakış D vitamininin kimyasal ve biyolojik fonksiyonları Besin kaynakları Hazırlayan: V. Murat BOSTANCI Toksisite 1 2 TARİHSEL BAKI
DetaylıOkumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1
Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. çindekiler
DetaylıŞeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri
ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz
DetaylıKimdir? Alkoller. Günlük yaşantımızdaki alkoller HİPOKRAT MÖ. 460-370. Doktor ne demektir? Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD
Kimdir? Alkoller Doç Dr Özlem GÜNEYSEL Marmara Ü Acil Tıp AD HİPOKRAT MÖ. 460-370 Doktor ne demektir? La. Öğretmen. Doktor, 1000 yıl önce, ilk üniversitelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, akademik bir unvan
DetaylıHepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.
Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla
DetaylıPnömokokal hastal klar
Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar
DetaylıŞeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?
Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Hayatınız boyunca öngöremediğiniz ve hayat kalitenizi düşürecek pek çok sorun yaşayabilirsiniz. Şeker hastalığı(kısa olarak Diyabet diyebiliriz) ve obezite
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
DetaylıHasta Rehberi Say 6. KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Kolay okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü,
DetaylıVenöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil
DetaylıTürk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr
Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi
DetaylıAFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)
AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD) 1 GÜNDEM Tanım Epidemiyoloji (Hastalığın Yayılımı) Mücadele Soru-Cevap 2 Afrika Hastalığı Nedir? Sivrisinek, kene ve sokucu sineklerle
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıGirifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu
G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk
DetaylıYoğun Bakım Ünitesi Enfeksiyon Kontrol Talimatı
1. AMAÇ (YBÜ) nde hastane enfeksiyonlarının oluşmasının ve önlenmesinin kontrolü. 2. KAPSAM İlgili birimde görev yapan, üniteye giren ve hastayla ilgilenen herkesi kapsar. 3. TEMEL İLKELER 1. YBÜ hastane
DetaylıHİÇBİR KADIN YAŞAM VERİRKEN ÖLMEMELİ! GÜVENLİ ANNELİK. Doç. Dr. Günay SAKA MAYIS 2011
HİÇBİR KADIN YAŞAM VERİRKEN ÖLMEMELİ! GÜVENLİ ANNELİK Doç. Dr. Günay SAKA MAYIS 2011 1 GÜVENLİ ANNELİK GİRİŞİMİ Yüksek maternal mortalite ve morbiditeyi azaltmak için, 1987 yılında DSÖ öncülüğünde Nairobi
DetaylıT.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ
T.C SAĞLIK BAKANLIĞI MÜMİNE HATUN HASTANESİ DOK.NO: TA/122 YAY.TAR.: 24/10/2011 REV.TAR..01/10/2013 REV.NO:41 ZEHİRLENME VAKALARINDA GENEL YAKLAŞIM TALİMATI 1. AMAÇ Acil servise başvuran zehirlenme tanısıyla
DetaylıKent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!
Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana
DetaylıİLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4
İLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4 1) İlkyardımla ilgili yazılanlardan doğru olan hangisidir? a) İlkyardım esnasında ilaç kullanılır. b) İlkyardım eldeki mevcut araç gereçlerle yapılır. c)
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi
K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıTablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri
2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim
DetaylıDiyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet
Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları
DetaylıİLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-3
İLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-3 1) Dış kalp masajı hangi bölgeye uygulanır? a) Göğüs kemiğinin 1/3 üst kısmına b) Göğüs kemiğinin 1/3 alt kısmına c) Göğüs kemiğinin 2 parmak üst kısmına
DetaylıDR. ERGÜN ÇİL. www.erguncil.com
DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 2 TAŞİARİTMİLER BURSA TABİP ODASI 2014 3 DR. ERGÜN ÇİL www.erguncil.com Taşiaritmiler: Dar QRS li ( 0.08 sn) taşikardi Sinüzal taşikardi
DetaylıTarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
Detaylıelero SoloTel Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z!
SoloTel elero Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z! elero GmbH Antriebstechnik Linsenhofer Str. 59 63 D-72660 Beuren info@elero.de www.elero.com 309400 Nr. 18 101.5401/0305 çerik Güvenlik
DetaylıÇocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu (Nefes Borusuna Yabancı Madde Kaçması) Nedir? Nasıl Korunmalı? Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Grubu
DetaylıCO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :
CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin
DetaylıCerrahi Alan Enfeksiyonu Önleme Talimatı
1. AMAÇ Cerrahi alan enfeksiyonlarının (CAE) önlenmesidir. 2. KAPSAM Ameliyat sürecinde hastaya sağlık hizmeti sunan tüm birimleri ve bireyleri kapsar. 3. GENEL ESASLAR Cerrahi alan enfeksiyonları; cerrahi
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
Detaylı4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari
4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari Mustafa CER T* I. G R fi Bu yaz da 1479 say l yasaya göre yafll l l k, malullük ve ölüm
DetaylıÇocuk ve Tüberküloz (Verem)
TÜRK TORAKS DERNEĞİ EĞİTİM KİTAPLARI SERİSİ Çocuk ve Tüberküloz (Verem) Pediyatrik Akciğer Hastalıkları Çalışma Grubu TÜRK TORAKS DERNE E T M K TAPLARI SER S Türk Toraks Derne i yay n d r Türk Toraks Derne
DetaylıHEMŞİRELİKTE DEĞİŞİM VE ÖRGÜTLENME
HEMŞİRELİKTE DEĞİŞİM VE ÖRGÜTLENME Prof. Dr. Aytolan Yıldırım İstanbul Üniversitesi Hastaneleri Hemşirelik Direktörü İstanbul Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi THD İstanbul Şubesi Başkanı HEMŞİRELİK &
DetaylıTarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname Teknik Alan BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON Buluş, böbreküstü bezi yetmezliğinin tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıKULLANMA TALİMATI FERICOSE
KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit
DetaylıKULLANMA TALİMATI. ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır.
KULLANMA TALİMATI ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ml çözelti 2 mg ondansetron baza eşdeğer miktarda ondansetron hidroklorür dihidrat
DetaylıHASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.11.2012 Acil Servis Hemşire İzlem Formu ifadesi kaldırıldı. 01 Yerine Acil Servis hasta Değerlendirme ve Gözlem Formu ndaki hemşire izlem notları
DetaylıHücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
DetaylıANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI 16.08.2011
ANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI 16.08.2011 1. Hemodiyaliz sırasında kan akımının yetersizliğinin nedenleri nelerdir? (en az 4 adet)
DetaylıHASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ
Sayfa No: / 5. AMAÇ: Bu Prosedürün amacı Sakarya Yenikent Devlet Hastanesinde yapılan faaliyetlerde "Hasta ve Çalışan Güvenliği" açısından oluşabilecek tehlikeleri tanımlayarak, bu tanımlamalar neticesinde
DetaylıÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91 / 155 / EEC, 93 / 112 / EC, 2001 / 58 / EC ye göre
ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU Düzenleme tarihi 1/12/2012 1. Ürün ve Firma Tanıtımı Ürün Adı FAGOR DEZ-930 Ürün Tanımı Perasidik asit bazlı temizlik maddesi Ürün Kodu FH-024 Ürünün Uygulama Alanı Gıda Hijyeni
DetaylıORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:
YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete
DetaylıZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + =
ZARLARLA OYNAYALIM Zar kullanarak toplama ve ç karma ifllemleri yapabiliriz. Zarda karfl l kl iki yüzdeki say lar n toplam daima 7 dir. Zarda 2 gözüküyorsa karfl s ndaki yüzeyin 7 2 = 5 oldu unu bulabilirsiniz.
DetaylıÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU
Sayfa 1/7 Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: DONA KLOR 60 Ürünün uygulama alanı: Havuz Kimyasalı Üretici/Tedarikçi:UKM Uğur Kimya Makina Bilgi merkezi: UKM Uğur Kimya Makina
Detaylı4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI
4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI AMBREKS PEDİATRİK şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 5 ml (1 ölçek) şurup solüsyonu, 15 mg ambroksol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol % 70 solüsyonu, metil paraben, propil paraben,
DetaylıKULLANMA TALİMATI SOMATOSTATİN EUMEDICA 250 µg i.v. İnfüzyon için Liyofilize Toz içeren Flakon Damardan uygulanır. Etkin madde: Her flakonda etkin madde olarak, 250 µg somatostatine eşdeğer miktarda hidratlanmış
DetaylıSÜTÇÜ İNEKLERDE SAĞIM HİJYENİ
SÜTÇÜ İNEKLERDE SAĞIM HİJYENİ Sütçü inek işletmelerinde Yasal düzenlemeler ve standartlara uygun üretim Hayvan sağlığı ve refahı Çalışanların bilgi-becerisi ve memnuniyeti MASTİTİSLERDE AZALMA - SÜT KALİTESİNDE
DetaylıParasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri. Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad
Parasetamol ve Salisilat Zehirlenmeleri Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Tıp Fak. Acil Tıp Ad Sunu planı Sunu hedefleri Olgu örnekleri Genel yaklaşım Spesifik tedavi yöntemleri Yatış taburculuk kriterleri
Detaylı2. Kapsam: Bu prosedür erişkin ve çocuk hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilmesinden taburcu edilmesine kadar yürütülen işlemleri kapsar.
1 / 5 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yaşam desteğine gerek duyan ve komadaki erişkin ve çocuk hastalara sunulacak yoğun bakım hizmetlerinin eşit, standart ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
DetaylıSizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler
Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.
DetaylıMANTAR ZEHİRLENMESİ. Uzm. Dr. Nur YALÇIN Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
MANTAR ZEHİRLENMESİ Uzm. Dr. Nur YALÇIN Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı MANTARLAR- GENEL BİLGİ Mantarlar sporla üreyen saprofit veya parazit yaşayan klorofil içermeyen organizmalardır. 1 kilogram
Detaylıdan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.
TÜB TAK BAfiKANLIK, MERKEZ VE ENST TÜLERDE ÇALIfiIRKEN YÜKSEK L SANS VE DOKTORA Ö REN M YAPANLARA UYGULANACAK ESASLAR (*) Amaç ve Kapsam Madde 1- Bu Esaslar n amac ; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıBaflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM),
TÜRK YE B L MSEL VE TEKN K ARAfiTIRMA KURUMU YAYIN YÖNETMEL (*) B R NC BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan mlar Amaç ve Kapsam Madde 1. Bu Yönetmelik ile; Baflkanl k, Merkez ve Enstitülere ait tüm yay nlar
DetaylıBuzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210
Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR
DetaylıMAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının
MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki
DetaylıTarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir.
1 Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu 1 Günümüzde anksiyete
DetaylıHepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları
HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde
DetaylıDünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)
Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde
DetaylıBÜYÜME HORMONU EKS KL
Hasta Rehberi Say 2 BÜYÜME HORMONU EKS KL Kolay okunabilir rehber Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 2 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü, Reading,
DetaylıARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.
ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,
DetaylıZehirlenmelere Genel Yaklaşım
Kitap Bölümü DERMAN Zehirlenmelere Genel Yaklaşım Evvah Karakılıç, Gülsüm Kavalcı Vücuda alındığında biyolojik sistemler üzerinde zararlı etki oluşturan maddelere zehir denir. Organizmaya yabancı olan
DetaylıAMELİYATHANELERDE HİJYENİK KLİMA TESİSATI
1 AMELİYATHANELERDE HİJYENİK KLİMA TESİSATI K.Oktay GÜVEN ÖZET Hastanelerde klinik tedavinin yanında hijyenik Ģartların sağlanması da önemlidir. Hastanelerde hijyenik ortamın yaratılabilmesi için hastane
DetaylıÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91 / 155 / EEC, 93 / 112 / EC, 2001 / 58 / EC ye göre
Düzenleme tarihi 01/12/2012 1. Ürün ve Firma Tanıtımı Ürün Adı FAGOR SY 820 Ürün Tanımı Alkali Köpüğü Kontrollü Şişe Yıkama Maddesi Ürün Kodu FH-017 Ürünün Uygulama Alanı Gıda Hijyeni Üretici/Tedarikçi
DetaylıÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi
KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,
DetaylıYÖNETMELİK. c) Merkez (Hastane): Selçuk Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezini (Selçuklu Tıp Fakültesi Hastanesini),
31 Mart 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28250 Selçuk Üniversitesinden: YÖNETMELİK SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
DetaylıTÜRK YE Ç DENET M ENST TÜSÜ 2011 FAAL YET RAPORU 45 TÜRK YE Ç DENET M ENST TÜSÜ F NANSAL TABLOLAR VE DENET M RAPORLARI
TÜRK YE Ç DENET M ENST TÜSÜ 2011 FAAL YET RAPORU 45 TÜRK YE Ç DENET M ENST TÜSÜ F NANSAL TABLOLAR VE DENET M RAPORLARI 46 TÜRK YE Ç DENET M ENST TÜSÜ 2011 FAAL YET RAPORU BA IMSIZ DENET M RAPORU Türkiye
DetaylıGAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)
ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar
DetaylıCO RAFYA KONUM. ÖRNEK 2 : Afla daki haritada, Rize ile Bingöl il merkezlerinin yak n ndan geçen boylam gösterilmifltir.
CO RAFYA KONUM ÖRNEK 1 : Aralar nda 1 lik fark bulunan iki paralel aras ndaki uzakl k de iflmezken, aralar nda 1 lik fark, bulunan iki meridyen aras ndaki uzakl k Ekvator dan kutuplara gidildikçe azalmaktad
DetaylıTarifname KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON
1 Tarifname Teknik Alan KRONİK YORGUNLUK SENDROMUNUN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON Buluş, kronik yorgunluk sendromunun tedavisine yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıEGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ
EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI Doç.Dr.Mitat KOZ Fiziksel Uygunluk Test Sonuçları Klinik Egzersiz Test Sonuçları Fiziksel Uygunluk Test Sonuçlarının Yorumlanması Bireyler arası karşılaştırmalar
DetaylıÇocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı
Çocukta Analjezik Antipiretik Kullanımı Doç. Dr. Betül ULUKOL AKBULUT Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Ateş Hipotalamik set-point in yükselmesi Çevre ısısının çok artması Ektodermal
Detaylıfiekers Z D YABET (Diyabet nsipit)
Hasta Rehberi Say 12 fiekers Z D YABET (Diyabet nsipit) Kolay okunabilir rehber Diyabet nsipid - Say 12 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri Enstitüsü, Reading,
Detaylılaç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m
.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Zehirlenmeler Sempozyum Dizisi No: 32 Aral k 2002; s. 147-152 laç Al m ile ntihar Olgular na Acil Yaklafl m Uz. Dr. Sibel Yaylac Suisid girişiminde
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a
DetaylıKan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad
OTOPS Cengiz Özak nc 1965 ten Günümüze DÜNYA DA VE TÜRK YE DE LK KEZ! İngiliz Devlet Arşivlerinden Gizli Belgelerle Kan tl yoruz: Dersim de Zehirli Gaz Kullan lmad Türkiye ye yöneltilen suçlama; özetle
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
SPRAMAX 1.5 M.I.U film kaplı tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her kaplanmış tablet; 1.500.000 IU Spiramisin içerir. Yardımcı maddeler: Hidroksipropil selüloz, Prejelatinize Mısır Nişastası,
DetaylıHaz rlayan: Halime Ayd n Kartal E itim ve Ara rma Hastanesi Stoma ve Yara Bak m Hem iresi
Haz rlayan: Halime Ayd n Kartal E itim ve Ara rma Hastanesi Stoma ve Yara Bak m Hem iresi *Ac badem Üniversitesi 2. Geleneksel Bilgi Güncelleme Sempozyumunda Sunulmu tur 1-BASINÇ YARASI Tan m Evreleri
DetaylıÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNĐTE 1 : VÜCUDUMUZDA SĐSTEMLER (MEB)
ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNĐTE 1 : VÜCUDUMUZDA SĐSTEMLER (MEB) B- BOŞALTIM SĐSTEMĐ (6 SAAT) BOŞALTIM SĐSTEMĐMĐZ VÜCUDUMUZDAN ATIKLARI UZAKLAŞTIRIR 1- Boşaltım Sistemi 2- Boşaltım Sistemi Organları
Detaylı