BEBEĞİNİZDE GÖRME VE GÖRSEL GELİŞİM

Transkript

1 BEBEĞİNİZDE GÖRME VE GÖRSEL GELİŞİM Bir çocuk sahibi olmanın en heyecanlı anı yeni doğan bebeğinizin gözlerini açıp sizinle ilk defa bağlantı kurmasıdır. Ama bu durumu hemen yaşamıyorsanız sakın endişe etmeyin. Yeni doğan bir bebeğin görsel sistem gelişimi biraz zaman alır. Yaşamın ilk haftasında bebekler bir çok ayrıntıyı göremezler. Dü nyayı illk görüşleri belirsiz ve sadece gri tonlarındadır. Bebeğinizin görmesinin tam olarak gelişimi birkaç ay sürer. Sizin bebeğinizdeki görsel gelişimin kilometre taşlarını ve buna nasıl yardımcı olacağınızı bilmeniz, onun düzgün görmesi ve hayattan tam manasıyla zevk almasını sağlamasının sigortasıdır. Bebek Görsel Gelişimi Hamilelik Sırasında Başlar Çocuğunuzun görme gelişimi doğumdan önce başlar. Kendi vücudunuzun bakımına hamilelik sırasında verdiğiniz önem, bebeğinizin göz ve beyindeki görme merkezleri dahil olmak üzere tüm bedensel ve zihinsel gelişimi için çok önemlidir. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanınızın gebelik esnasındaki beslenme ve destek ilaçlar ile nasıl dinlenmeniz gerektiği talimatlarını doğru bir şekilde uyguladığınızdan emin olmalısınız. Ge belik sırasında sigara ve alkol kullanımından kaçının. Bu maddelerin toksinleri ciddi görme sorunları dahil bebeğiniz için birçok başka problemlere neden olabilir. 1 / 7

2 Sigara dumanı potansiyel olarak insana zarar verebilecek yaklaşık farklı kimyasal ve özellikle karbon monoksit olarak bilinen ölümcül bir toksin içerdiği için özellikle gebelik sırasında çok zararlıdır. Hatta normal şartlarda sık kullanılan aspirin gibi ilaçlar bile hamilelikte risklidir. Zira doğum esnasında düşük doğum ağırlıklı bebeklere ve başka bir çok probleme neden olabilir. Düşük doğum ağırlığı bebeklerde görme problemleri riskini arttırmaktadır. Gebelikte annenin geçirdiği kızamıkçık gözlerde hasarlara yol açmaktadır. Gebelik esnasında herhangi bir ilaç, hatta bunlar içinde reçetesiz satılanlar veya bitkisel olanlar da dahil, almadan önce mutlaka doğum doktorunuz ile konuşunuz. Doğumda Görsel Gelişimin Durumu Bebeğinizin görsel gelişimi doğumdan hemen önce başlar; Doğum öncesi bakımınızı iyi bir şekilde yaptırmanız, iyi beslenmeniz, ve gerektiği kadar bol dinlenmeniz önemlidir. Doğumdan kısa bir süre sonra, doğum ve çocuk doktorları bebeğinizin gözlerini doğuştan katarakt veya diğer ciddi yenidoğan göz sorunları açısından kısaca incelerler. Her ne kadar bu tür göz problemleri nadirse de, bunların erken tespiti ve tedavileri çocuğun görme gelişiminin düzgün tamamlanabilmesi için önemlidir.. Bebek doğar doğmaz, antibiyotikli bir göz merhemi genellikle yenidoğanın gözlerine doğum kanalından bulaşabilecek bir bakteri enfeksiyonunu önlemek için uygulanır. 2 / 7

3 Doğumdan hemen sonra, bebeğiniz sadece siyah beyaz ve gri tonlarında görür. Görmeyi kontrol eden retina ve beyindeki sinir hücreleri tam olarak gelişmemiştir. Ayrıca, yenidoğan bir bebeğin gözleri yakın nesneler üzerine baktığında odaklama yeteneğine sahip değildir. Bu nedenle yakına baktığında, özellikle sizin yüzünüze odaklanmıyormuş gibi hissederseniz sakın endişelenmeyin. Bu durum sadece zaman alır ve düzelir. Bu görsel eksikliğe rağmen, araştırmalar doğumdan birkaç gün içinde bebeklerin annelerinin yüzlerine bir yabancıya bakarmış gibi baktıklarını göstermektedir. Araştırmacılar bebeğin annenin yüzündeki yüksek kontrast hatlarını (yani saç ve yüzün birleştiği sınırlar gibi) tercih ederek baktıklarına inanmaktadırlar. Bu çalışmalar, eğer annenin başına bone veya eşarp gibi sınırları maskeleyici başlıklar takılırsa, bebeğin annenin yüzüne bakma tercihinin ortadan kalktığını göstermektedir. Bu yüzden yeni doğan çocuğun görsel etkileşimi teşvik etmek için saç stilinizi aynı tutun ve görünümünüzü değiştirmekten kaçının. Yenidoğan bebeğinizde farkedeceğiniz en önemli şey gözlerinin ne kadar büyük olduğudur. Bun un nedeni bebeğin gelişiminin başından aşağı doğru olmasısır. Doğumda, bebeğin gözleri zaten erişkindekinin yüzde 65 i boyutundadır. İlk Ay İçinde Bebeğinizin Gözleri Bebeğinizin gözleri yaşamın ilk ayında ışığa çok duyarlı değildir. Aslında, ışığı farketmek için gerekli olan miktar 1 aylık bebekte erişkindekinin 50 katıdır.. 3 / 7

4 Doğumdan sonra görünüşünüzü aynı tutmaya gayret etmek bebeğinizin sizi hızlı tanımasını ve sizinle ilişkiye girmesini kolaylaştırır. Emzirme odasında ışıkları hafif açık bırakmak bebeğinizin uyumasına engel olmayacağı gibi, parmak uçlarınızda karanlık odada yürümede zorlanmamanıza da yardımcı olur. Bebeklerde renkleri görme hissi çok hızla gelişmeye başlar. Doğumdan bir hafta sonra, bebekler turuncu, sarı, kırmızı ve yeşili görebilirler. Ama mavi ve mor görmek biraz vakit alır. Çünkü mavi ışık daha kısa dalgaboyludur ve insan retinasında bu renge karşı daha az algılama reseptörleri vardır. Eğer bebeğinizin gözleri bazen birlikte hareket etmiyor gibi görünüyorsa çok endişe etmeyin. Bir göz bazen içe veya dışa doğru kayabilir. Bu normaldir.ama eğer, gözleri büyük açılarda ve sabit bir şekilde kayma gösteriyorsa hemen göz doktorunuza haber verin. İpuçları: Bebeğinizin görmesini uyarmaya yardım etmek istiyorsanız, odasını parlak ve neşeli renklerle dekore edin. Kontrast renkler ve şekiller içeren mobilya ve sanatsal uyaranlar yerleştirin. Ayrıca beşiğinin üzerine ve yanlarına parlak renkli ve hareketli objeler asın. Çeşitli renke ve şekiller olmasına gayret edin. Görsel Gelişim: 2 ve 3 Ay Görsel gelişimde pek çok ilerleme ilk iki ve üç ay içinde gerçekleşmektedir. Bebeklerde bu dönemde en keskin görme keskinliği gelişimi başlamakla birlikte gözler bir ekip gibi birlikte çalşımaya işlevine kavuşurlar. Çocuğunuz bu safhada hareket eden nesneleri takip etmeye ve gördüklerine ulaşmaya çalışmaktadır. Bir çok renk içeren parlak, neşeli bir oda ve değişik şekiller çocuğunuzun görsel gelişimini uyarır. 4 / 7

5 Bu dönemde bebekler başlarını sağa sola oynatmadan bakışlarını bir cisimden öbürüne doğru çevirmeyi öğrenmektedirler. Gözlerini daha fazla ışığa duyarlı hale gelmektedir. Üçüncü ayda bebeğin ışığa duyarlılığı erişkindekinden 10 kat fazladır. Bu nedenle şekerlemeler veya gece uykularında ışığı biraz daha fazla kısmanızda bu dönemde yarar vardır. İpuçları: 2-3 aylık çocuğun görsel gelişiminin uyarılması için Amerikan Optometri Derneği (AOA) nin şu önerileri vardır: 1. Odasına yeni öğeler ekleyin ve/veya yerlerini değştirin ve sık sık yatağının yerini değiştirin. 2. Odasında dolaşırken bebeğinizle konuşun. 3. Beşiklerinde uyanıkken görsel uyarı sağlayabilmek için bi gece lambası kullanın devamlı surette. 4. Ani bebek ölümü sendromunu azaltabilmek için uykuda sırt üstü yatmalarını sağlanmasına karşılık, uyanıkken ve siz onu gözleyebiliyorken karın üstü yatırın ki görsel ve motor tecrübeleri artsın. Görsel Gelişim: 4 ve 6 Ay Şaşırtıcı bir hızda büyürler! Altıncı ayda beyinlerinin görme merkezlerindebelirgin ilerlemeler olur. Daha keskin görme ve daha hızlı cisimleri takip edebilme yetileri gelişir. 5 / 7

6 Görme keskinliği 6. ayda 5% den 80% lere ulaşmaya başlar. Renk görme hemen hemen erişkindeki haline gelip gökkuşağını bile ayırt edebilirler. Bebeklerin el ve göz koordinasyonları 4-6 ayda çok daha iyi hale gelmeye başlar böylece şişe veya diğer nesneleri ağızlarına daha rahat götürmeye başlarlar. Altıncı ay önemli bir kilometre taşıdır. Çünkü bebeğiniz bir göz doktoru tarafından ilk muayenesini olmalıdır! Bebeğiniz duvardaki harfleri okuyamasa bile doktorunuz onun uzak, veya yakın görme bozukluğu olup olmadığını ya da astigmatismasını anlayabilir. Ayrıca gözbebeklerinin ışık reaksiyonları ve gözlerindeki kaymalar farkedilebilir. Bu muayenede çocuk doktorunun dışında bir göz doktorunun oldukça önemli faydaları olabilir. Görsel Gelişim: 7 ve 12 Ay Bebeğiniz emeklemeye başladığında onun göz ve el koordinasyon gelişimi ve motor hünerlerinin artması için onunla yerde oynayın. Çocuğunuz artık hareket etmektedir, ve tahmin ettiğinizden daha çok mesafe katetmektedir. Dik katli olun mesafeleri tahmin ettiğinizden daha iyi farkedip cisimleri oralara fırlatabilmektedir! Bu aylar çocuğunuz için önemli bir gelişimsel dönemdir. Bu aşamada bebekler görmeleriyle vücut hareketlerini daha iyi koordine etmeyi öğrenmektedirler. 6 / 7

7 Şimdi sizin artık bebeğinizi kendisine zarar vermekten korumanız gereken bir dönemdir. Fiziksel olarak çevresini keşfetmeye başladığı bu dönemde vücudunda şişlikler, morluklar ve diğer ciddi yaralanmaların meydana gelebildiği önemli bir döneme girmiş olursunuz. Özellikle temizlik malzemeleri içeren dolapları kilitli tutmanız ve merdivenlere önlerine engeller koyarak dikkat etmeniz gerekmektedir. Eğer çocuğun gözlerinin rengi değişiyorsa endişe etmeyin. Çünkü iris doğumda açık renkli olup henüz koyu pigmentleri tamamen gelişmemiştir. Bebeklerin çoğu mavi gözlü doğarlar. Zamanla, daha koyu pigment oluşumu iriste mavi, yeşil, gri ya da bu renklerin karışımından kahverengiye doğru dönmeye başlayabilir İpuçları: Bebeğinizin el-vücut koordinasyonunu geliştirebilmek için onunla yerde emekleme pozisyonlarında cisimlere uzanma hareketleri yapmasını sağlayın. Onun en sevdiği oyuncaklara yerde uzanmasını ve yakalamasını sağlayın. 7 / 7