Ekonomi Bülteni. 15 Temmuz 2013, Sayı: 27. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Makro Ekonomi ve Strateji

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 27 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Makro Ekonomi ve Strateji FED in Açıklamaları Doğrultusunda Beklentiler Türkiye Piyasaları FED in 19 Haziran daki açıklamalarına Nasıl Tepki Gösterdi? Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Ali Can Duran 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Bernanke nin yorumları risk iştahını arttırdı. Açıklanan FED Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanaklarında varlık alım programından çıkışın genel bir görüş olduğu fakat üyelerin bunun zamanlaması konusunda ikiye bölündüğü dikkat çekmişti. Üyelerin neredeyse yarısı alımların bu yıl sonunda sonlandırılması gerektiği görüşündeydiler. Tutanakların açıklanmasından birkaç saat sonra Boston da bir konuşma gerçekleştiren FED Başkanı Ben Bernanke, yakın gelecekte gevşek para politikasına halen gerek olduğunu belirtti. Genel olarak vermek istedikleri mesajın gevşek para politikası olduğunu politika araçlarında yapılacak kademeli değişikliklerin sıkılaştırma anlamına gelmediğini vurguladı. Ayrıca faiz oranları ile ilgili sözlerini tekrarlayarak %6.5 işsizlik oranına erişilmesinin faizleri hemen yükseltecekleri anlamına gelmediğini bir kez daha belirtti. FOMC sonrası gerçekleştirdiği konuşmasından biraz daha güvercin açıklamalar yaptığı düşünülen Bernanke nin konuşması piyasalarda risk iştahının bir nebze artmasını sağladı. BOJ Japonya nın Toparlandığını belirtti. Japonya Merkez Bankası (BOJ) politika toplantısı sonrası ekonomi hakkındaki değerlendirmesini yükselterek ülke ekonomisinin ılımlı bir toparlanmaya başladığı belirtti. Böylece BOJ Ocak 211 den bu yana ilk kez toparlanma kelimesini kullanmış oldu. Parasal gevşeme programının boyutunda ve faiz oranlarında bir değişikliğe gitmeyen BOJ (parasal tabanın yıllık 6-7 trilyon Yen arttırılması), enflasyon ve büyüme tahminlerini ise aşağı revize etti. 15 yıldır süregelen deflasyonla mücadele etmek için agresif para politikaları kullanan BOJ bu yılın enflasyon tahminini ise %.7 den %.6 ya, önümüzdeki yılın tahminini de %1.4 den %1.3 e indirdi. 215 mali yılında ise çekirdek TÜFE nin %1.9 oranında artacağı tahmini değişmedi. Büyüme tarafında ise bu yıl dahil olmak üzere büyüme tahminlerini.1 er puan aşağıda çekerek sırasıyla %2.8, %1.3 ve %1.5 olarak açıkladı. Global toparlanmaya yönelik endişeler artıyor. IMF Nisan ayında açıkladığı Dünya Ekonomik Görünümü raporundaki büyüme tahminlerini revize etti. Bu yıl ve önümüzdeki yıl için global büyüme tahminlerini.2 şer puan aşağıya indirerek sırasıyla %3.1 ve %2.8 seviyesine çekti. IMF aşağı yönlü revizenin nedeni olarak düşük iç talebi, yavaşlayan önemli gelişmekte olan ülke ekonomilerini ve Euro Bölgesi ndeki resesyonun tahminlerden daha uzun sürmesini gösterdi. Ek olarak Çin in dış ticaret verileri ise büyümeye yönelik endişeleri bir kat daha arttırdı. Dünya nın büyüme motoru olarak bilinen Çin de Haziran ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracat %3.1, ithalat ise %.7 gerileyerek beklentilerin oldukça altında gerçekleştiler. (Beklentiler ihracatın %3.7, ithalat ise %6 artması yönündeydi). Ülkedeki bu yavaşlama işaretlerine karşın hükümet yetkililerinden büyüme oranının kabul edilebilir seviyede olduğuna dair açıklamalar gelmeye devam ediyor. Çin maliye bakanı resmi hedefin de altında %6.5 lik büyüme oranının kabul edilebilir bir seviye olduğu açıklamasında bulundu. Ayrıca beklentileri aşan Haziran ayı TÜFE verisi de kısa vadede bir önlem alınma ihtimalini baskı altına alan bir gelişme olarak öne çıktı. Brezilya ve Endonezya Politika Faizini arttırdı. Brezilya Merkez Bankası beklentiler dahilinde politika faiz oranını ekonomik büyüme baskı altında olmasına karşın enflasyonla mücadele için 5 baz puan arttırarak %8.5 seviyesine yükseltti. Brezilya da enflasyon 212 sonunda %5.84 seviyesinden sürekli artış göstererek Mayıs ayında %6.7 seviyesine ulaşmıştı. Ek olarak son dönemde ülkenin para biriminin USD karşısında yaşadığı sert değer kaybı da enflasyon üzerinde yaratacağı baskı nedeniyle endişe yaratıyordu. Endonezya Merkez Bankası da enflasyonla mücadele için 25 baz puan olan beklentilerin üzerinde 5 baz puanlık bir artış ile politika faizini %6.5 e yükseltti. Haziranda ülkedeki manşet enflasyon gıda ve ulaşım fiyatları nedeniyle %5.9 a yükselmişti. Merkez Bankası artan petrol fiyatlarının yansıması ve Ramazan ayında artan talebinde etkisiyle enflasyon oranının %7.5 seviyesine yükselmesini bekliyor. S&P İtalya nın kredi notunu düşürdü. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P İtalya nın kredi notunu BBB+ dan bir basamak aşağıya BBB ye düşürdüğünü açıkladı. İndirime gerekçe olarak ülke ekonomisindeki yaşanan resesyonun devam etmesini ve görünümün giderek kötüleşmesini gösterdi. Notun görünümünü ise negatif olarak belirleyerek yakın dönemde notunun düşme ihtimalinin devam ettiğinin sinyalini verdi. İtalya en son not indirimi ile birlikte halen yatırım yapılabilir seviyenin iki basamak üstünde bulunuyor. Not indiriminin İtalya nın hafta içerisinde gerçekleştirdiği tahvil ihraçları üzerinde hafif bir etkisi görüldü ve borçlanma maliyetleri hafif arttı. ABD de bilanço sezonu beklentilerin üzerinde başladı. Hafta başında, her yıl olduğu gibi Alcoa nın ilk açıklayan şirket olmasıyla beraber bilanço sezonu başladı. 2. çeyrek bilanço sezonu beklentilerin üzerinde devam ediyor. Alcoa 2.çeyrekte tek seferlik harcamaları (yeniden yapılandırma maliyeti vb.) hariç bırakıldığında 2.çeyrekte beklentilerin üzerinde kar açıkladı. Alcoa tek seferlik masraflar hariç çeyreklik bazda.6$ hisse başına kar olan beklentilerin üzerinde.7$ hisse başına kar açıkladı. Anketler S&P5 şirketlerinin ikinci çeyrekte karlarının bir önceki yıla göre %2.9 artış göstermesi yönünde. (1. Çeyrekte %5.4 lük artış göstermişlerdi). Bilançolarını açıklayan diğer orta ölçekli şirketlerin çoğu beklentileri Alcoa gibi aştı. Cuma günü açıklayan 2 büyük banka JPMorgan ve Well Fargo da beklentileri aştı. 2

3 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Ödemeler Dengesi, Mayıs 213 Mayıs ayında Cari Denge aylık bazda 6.8 milyar $ olan piyasa beklentilerinin üzerinde 7.5 milyar $ açık verdi. Nisan dan sonra Mayıs da da 12 aylık cari açık 2.2 milyar $ lık artış ile 53.6 milyar $ seviyesine yükseldi. Böylece 12 aylık cari açık ilk 4 ayda 3 defa artış göstermiş oldu. Cari açıktaki artışta Nisan ayında olduğu gibi dış ticaret açığındaki artışın önemli rol oynadığı gözlemlenirken, Gelir Dengesi nde görülen bozulmanın da bu artışta etkili olduğu görülüyor. Gelir Dengesinin ayrıntılarına bakıldığında yatırım geliri dengesinin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net çıkışın bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.5 milyar $ artarak 4.7 milyar $ a ulaştığı dikkat çekiyor. 212 nin Mayıs ayına göre %42 artış gösteren aylık bazdaki cari açık ile birlikte yılın ilk 5 ayında 31.9 milyar $ lık açık verilmiş oldu. Yılın ilk 5 ayında verilen %22 daha fazla açık ile yıl sonu 6.7 milyar $ olan OVP hedefinin yarısından fazlası kadar açık veriliş durumda. 12 aylık Enerji açığının (Enerji İhracatları Enerji İthalatları) Mayıs da 14 milyon $ lık sınırlı bir artış ile 51 milyar $ a yükseldiği gözlemlenirken, Mayıs ayından sonra artış gösteren enerji fiyatlarının Haziran ve Temmuz aylarında enerji açığı üzerinde baskı oluşturması beklenmekte. Öte yandan Enerji dışı tarafta 12 aylık Enerji Dışı Cari Denge Mayıs ayında 2.6 milyar $ açık vererek son iki aydır açık vermiş oldu. Finansman tarafı incelendiğinde, kaynağı belli olmayan döviz hareketlerinin yer aldığı Net Hata Noksan kaleminin Mayıs ayında son 8 aydır ilk defa girişe işaret ettiği görüldü. 2.8 milyar $ lık giriş ile yılın ilk 5 ayındaki çıkış miktarı 2.9 milyar $ a inmiş oldu. Doğrudan yatırımların geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %5 oranında gerilediği 12 aylık verilerde ise %4 lık gerileme ile Cari Açığı karşılama oranının %14 e gerilediği görülüyor. Portföy yatırımları tarafında ise son 3 yıldır olduğu gibi Mayıs ayında bir yavaşlamanın olduğu fakat terse bir çıkış olmadığı bir önceki yılın aynı ayına göre artış gösterdiği görülüyor. Bankacılık sektörüne bakıldığında yılın ilk 5 ayında net kredi kullanımı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 3 katından fazla artarak 8.8 milyar $ seviyesinde gerçekleşti. Cari açıkta beklenen kademeli artıştan daha hızlı bir artışa işaret eden son 2 ayın verisine karşın yılın kalanında bu artışın daha da yavaşlayacağı ve yıl sonu OVP hedefinin çok fazla aşılmayacağını düşünüyoruz. Sanayi Üretim Endeksi, Mayıs Cari Açık Sanayi Üretim Endeksindeki volatil seyir Mayıs ayında da devam etti. Nisan ayında beklentilerin üzerinde artış gösteren endeks Mayıs ayında ise beklentilerin altında kaldı. Mevsimsellikten arındırılmış endeks Mayıs ayında bir önceki aya göre %.6 oranında geriledi. Mayıs ayı piyasa beklentisi takvim etkisinden arındırılmış endeksin geçtiğimiz yılın aynı ayına göre %3.4 oranında artış göstermesi yönündeyken endeks %1 lik bir artış kaydederek beklentilerin altında kaldı. Halen potansiyelinin altında artış oranları gösteren sanayi üretiminin Nisan ayında gösterdiği yıllık performans makro ihtiyati önlemlerin yoğun uygulandığı 212 yılının Mayıs ayı artış oranı olan %2.1 in de altında kaldı. Trendi daha net ortaya koyan yıllıklandırılmış artış oranı da %2.4 den %2 ye gerileyerek son 4 aydır arka arkaya gerilemiş oldu. (Milyar $) Cari Denge'nin Kompozisyonu Enerji Dışı Cari Açık Enerji Açığı Geniş ekonomik sınıflandırmalara göre incelendiğinde, önceki ayın %3.4 lük artışına en büyük katkıyı gerçekleştiren endeksin %38 ini oluşturan Ara Malı İmalatının Mayıs ayında % 2.8 lik artış ile katkısının yarı yarıya düştüğü gözlemleniyor. Ek olarak Sermaye Malı imalatının yaptığı negatif katkının da iki katına çıkması Mayıs ayında beklentilerin altında yaşanan performansın nedenleri olarak öne çıkıyor. İç talebin önemli bir göstergesi olan dayanıklı tüketim malları ise bir önceki ay gösterdiği sınırlı %1.5 lik yıllık performansın ardından Mayıs ayında da yine %1.6 lik sınırlı bir artış gerçekleştirdi. 2% 15% 1% 5% % -5% -1% -15% -2% Sanayi Üretim Endeksi (Takvim Etkisinden Arındırılmış) Yıllık Değişim %1. %2. Yıllıklandırılmış (12 ay hareketli ortlama) -25%

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. Altın Emtia End. Altın TL-Basket -.3 TL-Basket -2.9 EURO/$ 1.7 EURO/$ -2.2 MSCI TR -1.9 MSCI TR -7. MSCI EM 2.8 MSCI EM -1.2 ABD-S&P 3.7 ABD-S&P FOMC tutanaklarından sonra Bernanke nin daha güvercin açıklamaları risk iştahını arttırdı USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 12 Aylık USD Libor 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor %.69 % %.19 Ocak 13 Mart 13 Mayıs 13 Temmuz Aylık Libor Faizi (%) USD.3 JPY EUR.25.2 %.27 % %.14.1 Ocak 13 Mart 13 Mayıs 13 Temmuz 13 USD Libor aşağı, EUR Libor ise yukarı yönlü sınırlı hareket ettiler Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai TR- BIST Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac4 UK-FTSE EU-DJ Stoxx 5 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 211=) MSCI Türkiye Endeksi MSCI GOÜ Endeksi Hemen hemen bütün hisse senetleri Bernanke nin açıklamalarıyla primlendi Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge Tahvil Faiz Oranı Politika Faiz Oranları (%) 4 3 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB 8 6 MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi hacimsiz geçen haftada %9 un üzerinde kaldı. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL MXN 1.9 CZK PLN HUF 1 Aylık Değ (%) ZAR 5 Günlük Değ (%) 1.7 KRW 1.6 TRY JPY GBP EURO GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı, Ocak '12=) Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak 13 Mayıs TL GOÜ Ortalaması 115 Risk iştahının arttığı haftada USD diğer para birimlerine karşı değer kaybetti. Tarım Tem. Maden Değ. Maden Enerji Top. Endeks Emtia Endekslerinde Değişim (%) Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Endişe (VIX) Endeksi Emtia endekslerinin genelindeki artış ikinci haftada da devam etti. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12: itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Makro Ekonomi & Strateji FED in Açıklamaları Doğrultusunda Beklentiler Bu yılın sonuna kadar olan dönemde finansal gündemin en önemli konusu FED in (ve Bernanke nin) 19 Haziran daki açıklamaları ardından yaşananlar olacak. FED i bu açıklamaları yapmaya iten 3 temel neden vardı: Birincisi, ultra gevşek likidite koşullarının bazı finansal varlık fiyatlarında balon yaratma riski olması. 21 Haziran da Afrika nın ufak ülkelerinden Rwanda tarihinde ilk defa 1 yıllık 4 milyon $ lık bir tahvil çıkardı ve buna 3 milyar $ lık teklif geldi, faiz (getiri) %6.875 te oluştu. Gelen teklif miktarı Rwanda ekonomisinin büyüklüğü kadar. Bir karşılaştırma yapmak açısından 27 yılında ABD nin 1 yıllık hazine tahvil getirisi%4.5-%5 li seviyelerdeydi. (FED in açıklamalarından sonra Rwanda nın 1 yıllık tahvilindeki getiri oranı %8.4 e yükseldi) İkincisi, enflasyon beklentilerini kontrol altına almak. Merkez bankalarının 28 sonrasında yaşanan gevşek para politikası döneminde enflasyon beklentilerini kontrol altında tutmak için dönem dönem şahin açıklamalar yaptıklarını biliyoruz. FED in açıklamasını biraz da bu çerçeveden değerlendirmek gerek. Gerçekten de FED in açıklamalarının ardından enflasyon beklentileri yandaki grafikte görülebileceği üzere sert şekilde geriledi (yandaki grafik). Üçüncüsü, FED QE1 den QE3 e evrilen süreçte parasal gevşeme programlarının pozitif katkısının giderek azalan; ortaya çıkaracağı risklerin ise yukarıda anlatıldığı üzere artan bir oranda olduğunu görmeye başladı. Bu anlamda aylık 85 milyar $ lık tahvil alımlarını artık limitsiz olmaktan çıkarıp bir takvime bağlaması gerekiyordu ve bunu yaptı. Eylül 212 de açıkladığı QE3 ün üzerinden 9 ay geçti ve bu süreçte FED 765 milyar $ lık tahvil alımı yaptı. Piyasaların beklediği gibi önümüzdeki Eylül ayında tahvil alımlarını azaltmaya başlasa ve Haziran 214 te sonlandırırsa toplamda 1.4 trilyon $ lık tahvil alımı yapmış olacak ki bu 1.25 trilyon $ lık QE1 ve 6 milyar $ lık QE2 rakamlarının üzerinde. Özetle, QE3 le yapması gerekenin fazlasını yaptı, bunu bir noktada sonlandırması gerekiyordu. Açıklamalara paralel piyasalarda FED in para politikasının nasıl şekilleneceğiyle ilgili genel bir konsensüs oluşmuş durumda. Buna göre: Yıllık Enflasyon Beklentileri (%, tahvil vs. enf. endeksli tahvil farkı) ABD Almanya İngiltere Japonya (Sağ Eksen).5 Ocak 1 Ocak 11 Ocak 12 Ocak FED bu sene Eylül ayında 85 milyar $ lık tahvil alımlarını kademe kademe azaltmaya başlayacak (örneğin aylık 85 milyar $ dan 6 milyar $ a gerilemesi) ve 214 Haziran gibi bunu sonlandıracak (ama bugüne kadar satın aldığı tahvilleri vade sonuna kadar bilançosunda tutmaya devam edecek, yani piyasaya geri satmayacak) 214 sonundan itibaren ise %.25 lik politika faizini arttırmaya başlayacak. İlk beklenti ile hemfikir olmakla beraber, faiz artışları için piyasaların şu an fiyatladığı 214 sonu beklentisinin erken bir tahmin olduğu görülüyor: 1) FED açıklamasında sadece işsizlik oranına değil, aynı zamanda ekonomik aktiviteye de bakarak karar vereceğini açıkladı. Yani işsizlik oranı 214 sonunda FED in belirttiği %6.5 seviyesinin altına dahi inse ekonomik büyüme FED in beklentilerinin altında kalırsa faiz artışları başlamayacak. FED in 214 büyüme tahmini ise %3.-%3.5 bandında. Son 3 senede dünyadaki olumlu seyre ve güçlü para politikası desteğine karşın ancak %2 ler civarında büyüyebilen ABD nin önümüzdeki sene %3 ün üzerinde büyümesi çok kolay değil. Bunu doğrular biçimde bugün itibarıyla 12 finansal kuruluşun ABD 214 büyüme beklentisi ortalamasının %2.7 olduğu görülüyor. 6

7 DenizBank Ekonomi Bülteni Makro Ekonomi & Strateji 2) ABD dışında başta Çin olmak üzere tüm gelişmekte olan ülke ekonomileri yavaşlıyor. Son 1 yılda ortalama %9.2 büyüyen Çin ekonomisinde büyüme bu sene %7 nin altına inecek gibi görünüyor. İşin kötüsü Çin in bu sefer büyümeyi 28 krizinde olduğu gibi çift haneli seviyelere çıkaracak araçları yok. (28 de %6.8 büyüyen Çin ekonomisi ertesi yıl gevşek parasal ve bütçe politikaları sayesinde %1.7 büyümüştü) Çünkü 28 de finansal sistemin ülke ekonomisine büyüklüğü %125 ten bugün %2 lerin üzerine çıkmış durumda (Türkiye de bu oran %97). Çin de yavaşlayan ekonomi ile beraber sorunlu kredilerin artmaya başlaması bundan sonraki dönemde yüksek büyüme hızlarına kamu bankaları kredilerinin katkısının azalacağını gösteriyor (çünkü halihazırda ekonomisinin 2 katı büyüklüğüne ulaşmış bir finansal sistemi aynı hızla büyütmek başka sorunlara yol açacaktır). Avrupa nın durumu zaten ortada, bölge ekonomisinin önümüzdeki sene küçülmeye devam etmesi bekleniyor. Bu ortamda büyümeyle ilgili ciddi bir sorun varken, ABD nin tüm dünyada faizleri yükseltecek bir politikayla (kendi büyümesi oldu da % 3 ün üzerine çıksa bile) 214 sonu gibi erken sayılabilecek bir dönemde başlaması çok olası gözükmüyor. Yukarıda yazılanlar toparlanırsa, piyasalar açısından ortaya çıkan mesajlar şu şekilde: 1. FED parasal gevşeme programından çıkışı 214 ortaları gibi sonlandıracak, faiz artışlarına en erken 215 ortaları gibi başlayacak. 2. Ama cin şişeden çıktı bir kere. Son 5 yılda ultra düşük faiz ortamında ciddi talep gören tahvil piyasaları bundan sonraki 5 yılda geçmişe kıyasla daha negatif bir performans sergileyecek. 3. Buna karşın önce FED i, ardından diğer merkez bankalarını er ya da geç faiz artırımına iten sürecin büyüme oranlarının 28 global krizinden önceki seviyelerine çıkacak olması düşünüldüğünde hisse senedi piyasalarının daha iyi performans göstereceği anlaşılıyor. (Bu durum halihazırda defter değerinin altında işlem gören gelişmiş ülke piyasalarında daha fazla hissedilecek) 4. Son 5 yılda gevşek para politikalarından nemalanan finansal varlık gruplarından bir diğeri de emtia piyasalarıydı. Önümüzdeki dönemde büyüme geri gelene kadarki dönemde emtia piyasaları için çok pozitif bir resim gözükmüyor. 5. Bu durum ekonomilerinde emtia gelirlerinin payı yüksek olan GOÜ leri olumsuz etkileyecek. Bir diğer olumsuz etkilenecek grup da dünyada likidite kaynaklarının azaldığı ortamda dış finansman ihtiyacı daha fazla olan GOÜ ler olacak. Türkiye Piyasaları FED in 19 Haziran daki açıklamalarına Nasıl Tepki Gösterdi? Diğer tüm GOÜ piyasaları gibi Türkiye de de satış dalgasının olduğu görüldü. Fakat bunun benzer GOÜ lere kıyasla derecesini görebilmek amacıyla aşağıda her bir finansal varlık sınıfı için Türkiye ile benzer ligde değerlendirilebilecek GOÜ ler karşılaştırıldı: 1) Tahvil Piyasaları: 18 Haziran dan bugüne 232 baz puan; 5 yıllık CDS spreadi ise 49 baz puan artarak benzer gelişmekte olan ülkelerden daha olumsuz bir performans gösterildi Yıllık Yerel Tahvil Getirisi (%) CDS Spreadleri (5 Yıl) Türkiye Brezilya Rusya Türkiye Brezilya Rusya 7

8 DenizBank Ekonomi Bülteni Makro Ekonomi & Strateji 2) Para Piyasaları: TL bu dönemde Ruble ve Real e çok paralel bir seyir izledi. Bunda kısmen Merkez Bankası nın 11 Haziran dan bugüne 6.35 milyar $ lık döviz satışı, kısmen de fonlama faizini yükseltmesi etkili oldu. Bu dönemde Brezilya Merkez Bankası nın da politika faizini %8. dan %8.5 a yükselttiğini belirtmek gerek. 11 Para Birimleri (18 Haziran=, USD'ye Karşı) ) Hisse Senedi Piyasaları: Hisse sendi piyasalarında da tahvil piyasalarında olduğu gibi görece olarak daha olumsuz bir performans ortaya konuldu. Olumsuz performansın nedenlerine bakıldığında (FED in açıklamalarının dışında) 1. Türkiye nin Mayıs ayında gelen rating artışına paralel ciddi primli hale gelmesi, 2. Haziran ayıyla beraber başlayan politik gerginliğin fiyatlara yansıması 3. Global likidite nin azalmasının beklendiği bir ortamda Türkiye gibi dış finansman ihtiyacı daha yüksek GOÜ lerin (cari açığın ekonomiye oranı %6.5 lu seviyelerde) daha negatif etkileniyor olması Türkiye Brezilya Rusya Hisse Senedi Piyasaları (18 Haziran=) Türkiye Brezilya Rusya 14.5 Bu doğrultuda önümüzdeki dönemlerde FED in açıklamalarının daha iyi anlaşılmaya başlanmasıyla birlikte piyasalarda panik havasının dağılmaya başlaması ve ardından Türkiye nin de diğer GOÜ lerle birlikte son dönemdeki panik satışlarını yavaş yavaş yerine koyması ve yıl sonunda mevcut seviyelerinin olumlu anlamda üzerinde seviyelere ulaşılması ana senaryo olmaya devam ediyor. 8