JOURNAL OF BANK AND FINANCE LAW

Transkript

1 ISSN: BANKA VE FİNANS HUKUKU DERGİSİ JOURNAL OF BANK AND FINANCE LAW Üç Ayda Bir Yayınlanır This journal is a peer reviewed journal published four times a year. Cilt: 1 / Sayı: 4 Volume: 1 / Issue: 4 Yıl / Year: 2012 LEGAL

2 Banka ve Finans Hukuku Dergisi Journal of Bank and Finance Law Hakemli Dergidir / Peer reviewed Journal Yayın Sahibi / Publisher: Cilt: 1 / Sayı: 4 Volume: 1 / Issue: 4 Yıl / Year: 2012 Legal Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti. adına Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni On Behalf of Legal Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Sti. Publisher and Executive Editor Av. / Atty. Lütfürrahman BAŞÖZ Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Responsible Manager: Av./Atty. Ramazan ÇAKMAKCI Yayımcının Adı / Name of Publishing Company: Legal Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti. (Sertifika No. / Certificate No ) Tel.: Basımcının Adı / Printed by: Net Kırtasiye Tanıtım ve Matbaa San. Tic. Ltd. Şti (Net Copy Center) (Sertifika No./Certificate No ) Tel Basıldığı Yer / Place of Publication: İnönü Cad. Beytülmalcı Sk. No: 23/A Gümüşsuyu/Beyoğlu-İstanbul Basım Tarihi / Publication Date: Mart/March 2013 Yönetim Yeri / Place of Management: E-posta / Bahariye Cad. No: 63/6 Kadıköy/İstanbul Tel.: (216) Faks (Fax): (216) (Sertifika No./Certificate No ) legal@legal.com.tr URL: Yayın Türü / Type of Publication: Bu dergi yılda dört sayı olarak yayımlanan yerel, süreli hakemli bir hukuk dergisidir. This journal is a peer reviewed national law journal published four times a year. ISSN:

3 Derginin Önerilen Kısa (Atıf) Adı: BFHD For citations please use the abbreviation: BFHD Katkıda bulunmak isteyenler için iletişim bilgileri/ All correspondence concerning articles and other submissions should be addressed to: Telefon / Phone: Faks / Fax: Posta Adresi / Postal Address: Bahariye Cad. Çam Apt. No: 63 D. 6 Kadıköy İstanbul Bu dergide yayımlanan yazılarda ileri sürülen görüşler yazarlara aittir. Articles published in this journal represent only the views of the contributors. Copyright 2013 Tüm hakları saklıdır. Bu yayının hiçbir bölümü, LEGAL YAYINCILIK SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. nin yazılı izni olmadan, fotokopi yoluyla veya elektronik, mekanik ve sair suretlerle kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz, kayda alınamaz. All rights reserved. No part of this publication may be copied, reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by means, without the prior expressed permission in writing of the LEGAL YAYINCILIK SAN. ve TIC. LTD. STI. BANKA VE FİNANS HUKUKU DERGİSİ Bahariye Cad. Çam Apt. No: 63 D. 6 Kadıköy İstanbul Tel: (216) Faks: (216) İnternet adresi: / E-posta: legal@legal.com.tr

4

5 Editör / Editor Av. Tülin Zırhlıoğlu T. Garanti Bankası A.Ş. Hukuk Müdürlüğü-Danışman Yayın Kurulu / Editorial Board Doç. Dr. Ömer Özkan İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. A. Caner Yenidünya Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Hayati Eriş Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Dr. Sıtkı Anlam Altay Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku ABD Soner Altaş Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi Av. Serkan İçtem Hukuk Danışmanı Av. Gizem Bilgiç Finansbank A.Ş. Hukuk Müşavirliği Av. Serap Yılmaz Bilirkişi-Sermaye Piyasası Faaliyetleri Yetkilisi Lisans no:110139

6 Danışmanlar Kurulu / Advisory Board Prof. Dr. Erişah Arıcan Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Prof. Dr. Ahmet Battal Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Köksal Bayraktar Prof. Dr. Nuray Ekşi Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Turgut Kalpsüz Prof. Dr. Sami Karahan Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Bilsay Kuruç E. T.C. Merkez Bankası Meclis Üyesi Prof. Dr. Fatih Selami Mahmutoğlu İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Güzin Üçışık Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hakan Üzeltürk Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Necla Akdağ Güney Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Doç. Dr. Mehmet Çağlar Manavgat Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç. Dr.Sinan Bayındır İstanbul Aydın Üniv.Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Eroğlu Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Mustafa Akın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Üyesi

7 Yavuz Akbulak SPK-Kurul Başkanlık Danışmanı Abdurrahman Özalp Dış Ticaret Danışmanı ve ICC Türkiye Milli Komite Üyesi Av. Nilay Acar Av. Cemil Aygün Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Hukuk Müşavirliği Kanuni Takipler Grup Başkanı Av. Nihat Boz Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. Baş Hukuk Müşaviri Av. Murat Duman HSBC Bank A.Ş. Hukuk Müşavir Yardımcısı Av. Bora Durmaz Finansbank A.Ş. Hukuk Müşavirliği Genel Dava Birim Yöneticisi Av. İbrahim Murat Haznedar Türkiye İş Bankası Bölge Hukuk Müşaviri Av. Mehmet Emin Karaağaç Vakıfbank Baş Hukuk Müşaviri Av. Hasan Köroğlu TMSF Başkanlık Hukuk Müşaviri Av. Gürhan Okay TAIB YatırımBank A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Hukuk Av. Tülin Zırhlıoğlu T. Garanti Bankası A.Ş. Hukuk Müdürlüğü-Danışman

8

9 BANKA VE FİNANS HUKUKU DERGİSİ YAYIN İLKELERİ PUBLICATION AND SUBMISSION REQUIREMENTS OF JOURNAL OF BANK AND FINANCE LAW Banka ve Finans Hukuku Dergisi, üç ayda bir (yılda dört kez) yayımlanan hakemli bir dergidir. The Journal of Bank and Finance Law is a peer reviewed journal published four times a year. Dergi de yayımlanabilecek yazılar, banka ve finans hukuku alanını ilgilendiren içerikte her türlü makale, karar incelemesi, ve kitap incelemesi ile çevirilerdir. Yazıların dili, Türkçe veya diğer Avrupa dilleridir. This is a journal of law focusing on legal issues concerning bank and finance law. Articles, case notes and comments, discussions of legislative development, book reviews and other similar type of papers which are written in Turkish and in other European languages are welcome. Dergi de yayımlanmak üzere gönderilen yazılar başka bir yerde yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Articles that will be sent to the editor should not be published elsewhere, nor be submitted to other journals simultaneously. Yazılar Microsoft Word (Microsoft Office 98 ve üzeri versiyonlar) formatında (.doc veya.docx dosya uzantılı olarak) yazılmış olmalıdır. Ayrıca yazılar, aşağıdaki şekil şartlarına uygun olarak kaleme alınmış olmalıdır. Kağıt Boyu: A4 Üst: 2.5 cm; Alt: 2.5 cm; Sol: 2 cm; Sağ; 2 cm Metin: Times New Roman, 12 punto, 1.5 satır aralığı, iki yana yaslı Dipnotlar: Sayfa altında, Times New Roman, 10 punto, 1 satır aralığı, iki yana yaslı Articles should be submitted as Microsoft Word (either with.doc or.docx file extensions) documents (Microsoft Office 1998 or higher

10 X versions). Articles should be written according to the following style guidelines: Paper size: A4 Top: 2.5 cm; Bottom: 2.5 cm; Left: 2 cm; Right; 2 cm Text body: Times New Roman, 12 points, at 1.5 line spacing, justified Foodnotes: Times New Roman, 10 points, at 1 line spacing, justified Her yazı, kaydedildiği bir CD ile ya da elektronik posta yolu ile Microsoft Word formatında editöre teslim edilmelidir. Yazının basılı olarak teslimi gerekmemektedir. Softcopy of the article either on a CD or as an attached Microsoft Word Document via should be submitted to the editör. There is no need to submit any hardcopy of the article. Yazıyla birlikte yazarın (veya yazarların) adına, unvanına, çalıştığı kuruma, açık adresine, kolay ulaşım sağlanabilecek telefon numaralarına ve elektronik posta adreslerine ilişkin bilgiler de editöre ulaştırılmalıdır. The name(s), formal positon(s), institutional affiliation(s) and contact details (especially (s)) of the author(s) must be clearly included with the submission to the editor. Dergi ye gönderilen makaleler Türkçe ve İngilizce başlık ile hem İngilizce hem de Türkçe özet kısmı içermelidir. Each submission should contain a Turkish (only for Turkish authers) and an English Title, as well as structured Abstract in Turkish (only for Turkish authers) and English. Dergi ye gönderilen makalelerde, ilgili makaledeki konuyu tanımlayan Türkçe ve İngilizce uygun anahtar kelimeler bulunmalıdır. All articles should be accompanied by sufficient number of keywords in Turkish (only for Turkish authors) and English that reflect the content of the article.

11 Dergi ye gönderilen makalelerde kullanılan kaynaklar, makale sonunda kaynakça olarak alfabetik sırada verilmiş olmalı ve kullanılan kaynaklar dipnotunda veya metin içerisinde kısa olarak yer almalıdır. All references cited in the text should be numbered in order of mention in the text and should be given abbreviated form in footnotes. They should be listed in full form at the and of the article in an alphabetically arranged bibliography as well. Dergi ye gönderilen makalelerin yazım bakımından son denetimlerin yapılmış olduğu ve basılmaya hazır olarak verildiği kabul edilir. All submissions are regarded as ready to publish and already proofread by the author himself or herself. Yayım Kurulu nda ilk değerlendirilmesi yapılan makaleler, anonim olarak hakeme gönderilecek, hakemden gelen rapor doğrultusunda makalenin yayımlanmasına, hakemden gelen rapor çerçevesinde düzeltme istemesine ya da yayımlanmamasına karar verilecek ve yazar durumdan en kısa zamanda ve genellikle e-posta yolu ile haberdar edilecektir. Tamamlanmış veya düzeltilmiş yazı, Yayım Kurulu nca, tekrar hakeme gönderilebilir. Articles will initially be examined by the editorial board. After initial evaluation by the editorial board, the submissions will be sent to an anonymous peer reviewer, who is determined b the editorial board. In case of rejection or proposed amendments, the contributer(s) will be informed (generally via ) in adequate detal and provided with a copy of the reviewer s report. Whenever needed or necessary, a reviewed and amended submission may be sent to a second reviewer. Dergi, hakemin yazarı bilmemesi esasına (kör hakemlik) dayanır. Hakeme gönderilecek makalelerde de yazarın kimliğine ilişkin bilgilerin gizliliği sağlanır. All articles submitted are subject to a blind peer review. The identity of the author(s) and reviewer(s) will not be revealed to the other party. XI

12 XII Dergi basıldıktan sonra ilgili sayının yazarlarına ve bu sayıda hakemlik yapmış olanlara ücretsiz olarak gönderilir. Free copies of the published issue will be sent both to the author(s) and to the reviewer(s).

13 Dergimiz Hakkında / About Our Journal Banka ve Finans Hukuku Dergisi (BFHD), yılda dört sayı olarak yayımlanan, hakemin yazarı bilmemesi esasına dayalı hakemli bir hukuk dergisidir yılında yayın hayatına başlayan dergide hakem denetiminden geçmiş makaleler, karar tahlilleri, içtihat ve mevzuat kronikleri ile eser incelemelerine yer verilmektedir. Her sayıda Türk ve yabancı akademisyenler ve hukuk uygulamacıları tarafından kaleme alınan, banka ve finans hukuku ile ilgili değerli eserler yayımlanmaktadır. Okuyucularımızın göndereceği banka ve finans hukuku alanına ilişkin makaleler ve diğer türdeki eserlerle (karar tahlilleri, eser incelemeleri vb.), dergimizin daha da zenginleşeceğine inanıyoruz. Journal of Bank and Finance Law (BFHD) is a peer reviewed academic law journal published regularly four times a year, concentrating on issues of bank and finance law and considers for publication articles, case notes and comments, discussions of legislative developments and book reviews. It s publication life begins at Each issue contains scholarly works concerning bank and finance law, authored by scholars and practitioners around the globe. We welcome your contributions in the form of articles, notes, comments or reviews on topics reflecting a broad range of perspectives on bank and finance law; with your contributions and support our journal will progress.

14

15 EDİTÖRDEN /FROM THE EDITOR Değerli Okuyucularımız, Geride bıraktığımız 2012 senesinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunumuz ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunumuz ticari hayata ilişkin son derece önemli değişiklikler, ciddi yükümlülükler getirmiştir. Söz konusu hükümlere uyum sağlayabilmek için de gerekli yapılar kurulmaya başlanmıştır. Bu değişim süreci yaşanırken 2012 nin son günlerinde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir yılının yasal düzenlemelere yönelik değişikliklerin yoğun olarak gerçekleştiği bir dönem olduğunu söyleyebiliriz. Bu bakımdan yaşadığımız bu günlerin, akademik çalışma yapılabilmesi için elverişli olduğu ve yine uygulamada yer alan meslektaşlarımız açısından da bu çalışmaların ilgi ve merak ile takip edildiği düşüncesindeyim. Yeni ve mevcut düzenlemeler kapsamında aydınlatıcı çalışmalarını bizimle paylaşarak dergimize destek veren tüm eser sahiplerine teşekkür ediyor, mümkün olduğu ölçüde sizlerin de eserlerinizi yayımlama dileğimiz olduğunu belirtmek istiyorum. Bir sonraki sayımızda görüşmek dileğiyle Av./Atty. Tülin ZIRHLIOĞLU

16

17 BANKA VE FİNANS HUKUKU DERGİSİ Cilt: 1 / Sayı: 4 Yıl: 2012 İÇİNDEKİLER Makaleler Sayılı Bankacılık Kanununda Hakim Ortak Kavramı ve Bu Kavrama Bağlanan Hukuki Sonuçlar Prof. Dr. Sami KARAHAN... 3 Kredi Kartı Ücreti Av. İbrahim Murat HAZNEDAR Av.Özay Şule GÜRSES Türk Bankacılık Sisteminin Ekonomik ve Hukuki Gelişimi Av. Hanifi DARICI Uzman Görüşü Şarta Bağlı Sermaye Artırımına Nasıl Gidilir? Soner ALTAŞ (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi) Yurtiçi Tasarrufların Artırılmasına Dönük Düzenlemeler: Bireysel Emeklilik Sistemi, Kira Sertifikası, Bireysel Katılım Sermayesi ve Girişim Sermayesi Fonu Yavuz AKBULAK (SPK Başkanlık Danışmanı) BPO (Bank Payment Obligation) Abdurrahman ÖZALP (TEB Dış Ticaret Merkezleri Danışman) Haberler Yargıtay Kararları Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları Yargıtay Hukuk Daire Kararları Danıştay Kararları Danıştay Genel Kurul Kararı Danıştay Daire Kararı Uygulamaya İlişkin Bilgiler Önemli Bilgiler LEGAL HUKUK DERGİLERİ SİPARİŞ FORMU LEGALBANK ABONELİK FORMU

18 JOURNAL OF BANK AND FINANCE LAW Volume: 1 / Issue: 4 Year: 2012 CONTENTS Articles... 1 Notion of Controlling Shareholder and the Related Legal Consequences in Banking Law No Prof. Dr. Sami KARAHAN... 3 Credit Card Fee Atty. İbrahim Murat HAZNEDAR Atty. Özay Şule GÜRSES Economic and Legal Development of Turkish Banking System Atty. Hanifi DARICI Legal Opinion How to Proceed with Contingent Capital Increase? Soner ALTAŞ (Ministry of Science, Industry and Technology Chief Inspector) Regulations For Domestic Savings Increase: Individual Retirement Annuity, Sukuk Islamic Bonds, Personal Private Equity and Venture Capital Fund Yavuz AKBULAK (Capital Markets Board of Turkey Advisor) BPO (Bank Payment Obligation) Abdurrahman ÖZALP (TEB Foreign Trade Centers Advisor) The News Decisions of the Court of Appeal Decisions of Joint Civil Chambers of the Court of Appeal Decisions of Civil Chambers of the Court of Appeal Council State Decisions Plenary Assembly of the Council of State Chamber of Council State Decision Practical Informations Substantial Informations ORDERING FORM FOR THE LEGAL LAW JOURNALS SUBSCRIPTION FORM FOR THE LEGALBANK LAW DATABASE

19 MAKALELER ARTICLES * 5411 Sayılı Bankacılık Kanununda Hakim Ortak Kavramı ve Bu Kavrama Bağlanan Hukuki Sonuçlar Notion of Controlling Shareholder and the Related Legal Consequences in Banking Law No Prof. Dr. Sami KARAHAN * Kredi Kartı Ücreti Credit Card Fee Av./Atty. İbrahim Murat HAZNEDAR Av./Atty. Özay Şule GÜRSES * Türk Bankacılık Sisteminin Ekonomik ve Hukuki Gelişimi Economic and Legal Development of Turkish Banking System Av./Atty. Hanifi DARICI

20

21 H 5411 SAYILI BANKACILIK KANUNUNDA HAKİM ORTAK KAVRAMI VE BU KAVRAMA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR (NOTION OF CONTROLLING SHAREHOLDER AND THE RELATED LEGAL CONSEQUENCES IN BANKING LAW NO. 5411) Prof. Dr. Sami KARAHAN * ÖZET Türk Kanun Koyucusu, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun Amaç başlığını taşıyan birinci maddesinde Kanun'un amacını finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanmasına, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir şeklinde ifade etmiştir. Kanun incelendiğinde görülmektedir ki, kanun koyucu zikredilen amaca önceki kanunlar döneminde de var olan, geçmiş kriz sürecinde veya sonradan oluşturulan birçok enstrümanın kullanılması ile ulaşmayı hedeflemektedir. Bu makalenin konusu olan hakim ortak kavramına ilişkin düzenlemeler de kanunun amacına ulaşmak için öngörülen araçlardan bir tanesidir 1. Aşağıda hakim ortak kavramı ile bu kavrama bağlanan hukuki sonuçlara değinilecektir. Anahtar Kelimeler: 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, hakim ortak, hakim ortak kavramına bağlanan hukuki sonuçlar H * 1 Hakem denetiminden geçmiştir. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi Diğer araçlardan birisi de nitelikli pay sahipliği kavramıdır. Bu kavram hakkında geniş bilgi için bkz. Prof.Dr.Sami Karahan, 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu'da Nitelikli Pay Sahipliği Kavramı ve Bu Kavrama Bağlanan Hukuki Sonuçlar, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi Hukuk Sayısı, 2010/2.

22 Sayılı Bankacılık Kanununda Hakim Ortak Kavramı ve Bu Kavrama Bağlanan Hukuki Sonuçlar ABSTRACT Turkish Legislative, defined the purpose of Banking Law no as to regulate the principles and procedures of ensuring confidence and stability in financial markets, the efficient functioning of the credit system and the protection of the rights and interests of depositors. in the first article of the Law, Objective. When the Law is analyzed, it can be seen that the Legislative aims to reach the aforementioned objective through instruments created in previous crises or after which existed also during predecessor laws. Controlling shareholder, which is the main subject of this article, is one of those mentioned instruments. In the article below, the notion of controlling shareholder and the related legal consequences have been studied. Keywords: Banking Law no. 5411, controlling shareholder, legal consequences regarding notion of controlling shareholder... Görüldüğü üzere, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nda bankaların denetim altında tutulabilmesi amacıyla hakim ortak kavramına büyük önem atfetmiş ve bu sıfatın kazanılması ve kaybedilmesine önemli hukuki sonuçlar bağlanmıştır. Bu nedenle, banka yönetiminde söz sahibi olan kişilerin işlemlerinin sonuçlarına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler getirilmiştir. Bununla birlikte, getirilen kanuni düzenlemelerin kendi içerisinde tutarlı, eksiksiz ve amaca uygun olduğunu ifade etmenin mümkün olmadığı, getirilen birçok düzenlemenin anayasa, diğer temel kanun hükümleri ve uluslararası hukuk normları ile çatıştığı görülmektedir. Kanaatimizce, amaca hukuka uygun araçlarla varmanın hukuk devletinin gereklerinden birisi olduğu unutulmadan, kanun gözden geçirilmeli ve kişilerin anayasa ile teminat altına alınmış hakları ihlal edilmeden uluslararası normlara uygun hükümlerle donatılmalıdır. Makalenin devamına, dergimizin 2012 yılı 1. Cilt 4. sayısından ulaşabilirsiniz BFHD - Cilt: 1 / Sayı: 4 / Yıl: 2012

23 H KREDİ KARTI ÜCRETİ (CREDIT CARD FEE) Av./Atty. İbrahim Murat HAZNEDAR Av./ Atty. Özay Şule GÜRSES ÖZET Bankalarca kredi kartı müşterilerinden talep edilen yıllık kredi kartı ücretleri, son dönemlerde kamuoyunda sıkça tartışılmakta, bankaların ücret talepleri karşısında kart hamilleri tarafından sıklıkla tüketici hakem heyetlerine başvurulmakta ve yargıya intikal eden ihtilaflarda ciddi bir artış yaşanmaktadır. Bu çalışmamızda, bankalarca talep edilen kredi kartı ücreti ile ilgili mevcut yasal düzenlemeler, konu hakkındaki yasa çalışmaları, kart ücretlerinin haksız şart olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği hususları üzerinde durulmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Kredi kartı, kredi kartı ücreti, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ABSTRACT Annual credit card fees demanded by the banks from their credit card customers have been an issue of interest for the public opinion in recent years. Card holders have been applying to arbitration commitees for consumers against the fee demans of banks and there has been an increase in the conflicts that are submitted to the courts. In this study, provisions such as current legal regulations regarding the credit card fees demanded by banks, drafts regarding the issue, whether credit card fees can be deemed as an unfair term have been studied. Keywords: Credit card, credit card fee, Bank Cards and Credit Cards Law, Law no on the Protection of the Consumer *** H Hakem denetiminden geçmiştir.

24 6 Kredi Kartı Ücreti... Bankalarca kredi kartı hamillerinden yıllık kredi kartı ücreti talep edilebilmesine ilişkin olarak yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda sonuç olarak şu tespitlere ulaşmak mümkündür: 1- Bankalarca kredi kartı hamillerinden kredi kartı ücreti talep edilebilmesini engelleyen yasal bir düzenleme bulunmamaktadır. Bilakis, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu nun 13/2 maddesinde bankaların yıllık kart ücreti alabilecekleri belirtilmiştir. 2- Bankalar; a- Taraflar arasında bir sözleşme akdedilmiş olması, b- Sözleşmenin yasada belirtilen koşullara uygun olarak en az oniki punto ve koyu siyah harflerle hazırlanmış olması, c- Sözleşmede, yıllık kredi kartı ücreti talep edileceği hususuna yer verilmesi ve talep edilecek ücretin miktarının sözleşmede açıkça belirtilmesi, d- Hesap ekstrelerinde tahakkuk ettirilen yıllık ücrete ve devam eden yıllar için de kart ücreti alınacağı uyarısına yer verilmesi, e- Sözleşmenin bir örneğinin kart hamili tüketiciye teslim edilmiş olması, durumunda, kart hamili tüketicilerden kart ücreti talep edebileceklerdir. 3- Kredi kartı sisteminin kurulması ve devam ettirilmesinde bankalarca katlanılan birçok maliyet bulunduğundan, kart ücreti alınmasına ilişkin sözleşme koşulunun tarafların hak ve yükümlülüklerinde, tüketici aleyhine bir dengesizlik yarattığından ve iyiniyet kurallarına aykırı olduğundan söz etme imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle, kart ücreti alınacağına ilişkin sözleşme koşulunun bankalarca önceden tek taraflı olarak hazırlanan sözleşmelerde yer alması ve tüketici ile müzakere edilmemiş olması onun haksız şart olduğu sonucunu doğurmaz. 4- Haksız Şartlar Yönetmeliğinin 6/3 maddesi gereğince, talep edilen kredi kartı ücretinin miktarıesas alınarak haksız şart değerlendirilmesi yapılamaz. Makalenin devamına, dergimizin 2012 yılı 1. Cilt 4. sayısından ulaşabilirsiniz BFHD - Cilt: 1 / Sayı: 4 / Yıl: 2012

25 H TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNİN EKONOMİK VE HUKUKİ GELİŞİMİ (ECONOMIC AND LEGAL DEVELOPMENT OF TURKISH BANKING SYSTEM) Av./Atty. Hanifi DARICI * ÖZET Özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinde başlayan ve günümüzde de hızla devam eden küreselleşme, iletişim teknolojilerindeki gelişme, sermaye hareketlerindeki serbestleşme ve finans sektörüne yeni ürünler kazandırılması ve bu ürünlerin kullanımının yaygınlaşması, ülke ekonomilerini ve ekonomi içerisinde payı giderek artan bankacılık kesimini riske daha açık hale getirmiştir. Bankacılık kesiminin son yıllarda yaşanan gelişmelerle riske daha açık hale gelmesi krizlerin nedenlerini, etkilerini, sonuçlarını ve yaşanma sıklıklarını da değiştirmiştir. Bu çerçevede, Cumhuriyetin ilanından sonraki dönemde, dünya ekonomisindeki gelişmelerin de etkisiyle ülkemiz ekonomisinde görülen dalgalanmalar ve bu durumun bankacılık sektörü üzerinde yarattığı etkiler nedeniyle bankacılık alanında ihtiyaç duyulan düzenlemeler genel bir bakışla bu makalede ele alınmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Türk Bankacılık Sistemi, bankacılık, Osmanlı Bankası, Merkez Bankası, Bankacılık Kanunu ABSTRACT The developments that started in the first quarter of the 20th century and accelerated ever since to present day, such as globalism, developments in information technologies, liberilization of capital movements, the new products in financial sector and widespread use H * Hakem denetiminden geçmiştir. TMSF Fon Avukatı/Savings Deposit Insurance Fund Attorney

26 8 Türk Bankacılık Sisteminin Ekonomik ve Hukuki Gelişimi of these products put more vulnerability to risks on national economies and the banking sector which has an incresing share in economy. This vulnerability also changed the causes, effects, aftermaths and the frequency of financial crises. In this context, in the period after the proclamation of the Republic, the fluctuations in national economy caused by the developments in the world economy and the needed regulations in banking sector against the effects of this situation are generally analyzed in this article. Keywords: Turkish Banking System, banking, Ottoman Bank, Central Bank of Turkey, Banking Law ***... Ortaya çıkan kriz, finansal kesim kaynaklı olduğu için, bankalar krizin yayılmasında ve sonrasındaki kurtarma süreçlerinde çok kritik rollere sahip olmuşlardır ve 2009 yıllarında sadece ABD de 150 den fazla banka kapanmıştır. Dünya çapında başta bankalar olmak üzere birçok finans kurumuna devletler tarafından el konulmuştur. Bazı ülkelerde hükümetler bankalara doğrudan sermaye yardımında bulunmuş ve bankaları kamulaştırma yoluna gitmişlerdir. Bunların yanı sıra, dünyada bankacılık sektörü ile ilgili alınan diğer önlemler mevduat garanti limitlerinin yükseltilmesi, banka bilançolarının yeniden yapılandırılması, banka kredilerine ve borçlarına devlet garantisi verilmesi olarak sıralanabilir. Krizin Türkiye üzerindeki etkileri ise diğer gelişmekte olan ülkelerde meydana gelen ekonomik sorunlara benzer olmakla birlikte, göreceli olarak daha düşük şiddetlerde gerçekleşmiştir. GSYH küçülmüş, işsizlik yükselmiş, dış ticaret hacimleri daralmış, talep düşmüş ve yabancı sermaye çıkışları yaşanmıştır. Makalenin devamına, dergimizin 2012 yılı 1. Cilt 4. sayısından ulaşabilirsiniz BFHD - Cilt: 1 / Sayı: 4 / Yıl: 2012

27

28 UZMAN GÖRÜŞÜ LEGAL OPINION * Şarta Bağlı Sermaye Artırımına Nasıl Gidilir? How to Proceed with Contingent Capital Increase? Soner ALTAŞ (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi/ Ministry of Science, Industry and Technology Chief Inspector) * Yurtiçi Tasarrufların Artırılmasına Dönük Düzenlemeler: Bireysel Emeklilik Sistemi, Kira Sertifikası, Bireysel Katılım Sermayesi ve Girişim Sermayesi Fonu Regulations For Domestic Savings Increase: Individual Retirement Annuity, Sukuk Islamic Bonds, Personal Private Equity and Venture Capital Fund Yavuz AKBULAK (SPK Başkanlık Danışmanı/Capital Markets Board of Turkey Advisor) * BPO (Bank Payment Obligation) Abdurrahman ÖZALP (TEB Dış Ticaret Merkezleri Danışmanı/ TEB Foreign Trade Centers Advisor)

29

30 ŞARTA BAĞLI SERMAYE ARTIRIMINA NASIL GİDİLİR? (HOW TO PROCEED WITH CONTINGENT CAPITAL INCREASE?) Soner ALTAŞ (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi/ Ministry of Science, Industry and Technology Chief Inspector) sayılı Türk Ticaret Kanunu sermaye taahhüdü yoluyla sermaye artırımı ve iç kaynaklardan sermaye artırımı şarta bağlı sermaye artımını da izin vermektedir. Şarta bağlı sermaye artırımında, anonim şirket genel kurulu, yeni çıkarılan tahviller veya benzeri borçlanma araçları nedeniyle şirketten veya topluluk şirketlerinden alacaklı olanlara veya çalışanlara, esas sözleşmede değiştirme veya alım haklarını kullanarak yeni payları edinmek hakkı sağlamakta ve sermayenin şarta bağlı artırılmasına karar verebilmektedir. Şarta bağlı sermaye artırımına gidebilmek için, şirket esas sözleşmesinde bir hüküm bulunmalı, artırımın şartları ve kuralları bu hükümde yer almalıdır. Yazının devamına, dergimizin 2012 yılı 1. Cilt 4. sayısından ulaşabilirsiniz Bu çalışmada belirtilen görüşler yazarına ait olup, çalıştığı Kurumunu bağlamaz.

31 YURTİÇİ TASARRUFLARIN ARTIRILMASINA DÖNÜK DÜZENLEMELER: BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ, KİRA SERTİFİKASI, BİREYSEL KATILIM SERMAYESİ VE GİRİŞİM SERMAYESİ FONU * (REGULATIONS FOR DOMESTIC SAVINGS INCREASE: INDIVIDUAL RETIREMENT ANNUITY, SUKUK ISLAMIC BONDS, PERSONAL PRIVATE EQUITY AND VENTURE CAPITAL FUND) Yavuz AKBULAK (SPK Başkanlık Danışmanı/Capital Markets Board of Turkey Advisor) sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun la; - Bireysel emeklilik sisteminde çok önemli değişikliklere gidilmiş, - Hazine Müsteşarlığı tarafından kira sertifikaları ihracına olanak sağlanmış, - Bireysel katılım sermayesi sistemi oluşturulmasına ilişkin esaslar düzenlenmiş, - Özellikle bireysel emeklilikle ilgili düzenlemelere koşut olarak, çeşitli vergi kanunlarında değişiklikler yapılmıştır. Yazının devamına, dergimizin 2012 yılı 1. Cilt 4. sayısından ulaşabilirsiniz * Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz.

32 BPO (BANK PAYMENT OBLIGATION) Abdurrahman ÖZALP (TEB Dış Ticaret Merkezleri Danışmanı/ TEB Foreign Trade Centers Advisor)... BPO kendisi sahteciliği önleyen bir sistem değildir, taraflar bilgileri girerken kendi kontrol mekanizmalarını kullanabilirler. Yani TMA ya gönderilen bir verinin müşteri tanıma kriterlerine (KYC- Know Your Customer) veya yaptırım (Sanction) konusu olup olmadığını göndermeden önce kendi harici sistemlerinden kontrol edebilirler. Örneğin; wordcheck, swbase, Ofac list, KYC programları gibi. BPO, ICC kurallarına tabi bir akreditif, standby veya talep garantinin alternatifi değildir, mal mukabili veya vesaik mukabili gibi korumasız ödeme yöntemlerine banka ödeme taahhüdü getiren bir üründür. Fiziki belgeler ile ilgilenmez, sadece verileri karşılaştırıp ödeme yapar. Fiziki belgeleri taraflar birbirlerine gönderebilirler. Alıcı ve satıcı ödeme şartlarına, diğer şartlara ve BPO nun kullanılmasına karar verdikten ve bankalarına teklif verdikten sonra bankalar dahil olurlar ve ödemenin yapılması için hangi bilgilerin gerektiğini belirlerler. Taraflar mutabık kaldıktan sonra alıcı ve satıcı Yapılandırılmış Temel Veri yi oluşturmak için bankalarına talimat verirler. BPO tamamen işlem verilerinin Yapılandırılmış Temel veriler ile karşılaştırılması üzerine çalışır. Yapılandırılmış Temel Veri (Established Baseline), BPO nun yürütülmesi için hangi veri elemanlarının yani bilgilerin eşleşmesi gerektiğini belirler. Yapılandırılmış Temel Veri normalde sipariş emrindeki bilgiler ile varsa BPO nun çalışması için gerekli bilgileri içerir. Yapılandırılmış Temel Veri deki bilgilere ve eşleşecek bilgilerin adedine tamamen alıcı ve satıcı karar verir ve bankalarına bu konuda talimat verirler.... Yazının devamına, dergimizin 2012 yılı 1. Cilt 4. sayısından ulaşabilirsiniz