DEPRESYONU OLAN VE OLMAYAN GENÇ KIZLAR VE ANNELER NDEK ADET ÖNCES YAKINMALARIN KARfiILAfiTIRILMASI*

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DEPRESYONU OLAN VE OLMAYAN GENÇ KIZLAR VE ANNELER NDEK ADET ÖNCES YAKINMALARIN KARfiILAfiTIRILMASI*"

Transkript

1 DEPRESYONU OLAN VE OLMAYAN GENÇ KIZLAR VE ANNELER NDEK ADET ÖNCES YAKINMALARIN KARfiILAfiTIRILMASI* Fisun Akdeniz**, Saniye Korkmaz***, Müge Tamar****, Burcu Beker***** ÖZET Amaç: Bu çal flmada depresyonu olan genç k zlarla depresyonu olmayan genç k zlarda adet öncesi yak nmalar n fliddetini ve profilini, ve ayr ca annelerdeki ve k zlar ndaki adet öncesi duygusal, davran fl ve fiziksel yak nma dalgalanmalar n n iliflkisini araflt rmak amaçlanm flt r. Yöntem: Hasta nu majör depresif bozukluk tan s konmufl ve en az iki y ld r düzenli adet gören yafllar aras ndaki 0 genç k z ve kontrol nu da hiçbir fiziksel ve ruhsal yak nmas olmayan 17 genç k z oluflturmufltur. Adet öncesi duygusal, davran fl ve fiziksel belirtilerini geriye dönük olarak sorgulayan Premenstrüel De erlendirme Formu (PDF) ve depresyon belirtilerinin fliddetini belirlemek için de Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullan lm flt r. Genç k zlar n ve annelerinin adet döngüsü bilgileri ve annelerin t bbi ve ruhsal hastal k varl derlenmifltir. Bulgular: Araflt rma ve kontrol nu oluflturan k zlar aras nda sosyodemografik veriler aç s ndan istatistiksel olarak anlaml bir fark yoktur. Hasta nda daha fazla k z dismenoreden yak nd ve daha fazla okula devams zl k yapt halde iki grup aras nda istatistiksel olarak anlaml bir farkl l k yoktur. Depresyon genç k zlarla kontrol genç k zlar aras nda PDF toplam puanlar nda ve PDF nun baz alt ölçeklerinde (depresyon ile iliflkili) istatistiksel olarak anlaml farkl l klar bulunmufltur. Depresyon genç k zlarla anneleri aras nda PDF toplam puanlar ve baz alt ölçekler aras nda istatistiksel anlaml farkl l klar gözlenirken kontrol genç k zlar ile annelerinin PDF toplam puanlar ve alt ölçekleri aras nda istatistiksel olarak anlaml bir fark bulunmam flt r. Tart flma: Depresyonu olan ergenler premenstrüel dönemde daha fazla yak nmalar oldu unu belirtmifllerdir. Bu sonuç depresif ergenlerin daha fazla premenstrüel yak nma yaflad fleklinde yorumlanabilir. Ancak depresif bireylerin olumsuz biliflleri nedeniyle özbildirim ölçe ini doldururken olumsuz cümlelerden daha fazla etkilendi i bilinmektedir. Bu sonuçlarla depresyon tan l bireylerde premenstrüel belirtilerin varl n ve fliddetini belirlemek için geriye dönük ölçekler yerine ileriye dönük formlar n kullan lmas n n uygun olaca söylenebilir. Anahtar sözcükler: Depresyon, premenstrüel sendrom, ergenlik SUMMARY: COMPARISON OF DEPRESSED AND NON-DEPRESSED ADOLESCENT GIRLS AND THEIR MOTHERS PREMENSTRUAL SYMPTOMS Objective: In this study, we aimed to compare the severity and profile of premenstrual complaints between depressed and non-depressed adolescent girls and make a correlation between mother s and daughter s premenstrual emotional, behavioral and physical complaints. Method: Twenty girls between age of years who had met DSM-IV criteria for major depressive disorder and had regular menstrual cycle for at least two years were recruited. The control group included 17 volunteer high school female students who had no physical and mental illnesses. The Premenstrual Assessment Form (PAF) was used for the evaluation of the premenstrual emotional, behavioral, and physical symptoms. The Beck Depression Inventory (BDI) was used for the evaluation of the severity of depressive symptoms. The history of menstrual cycle and medical and mental disorders from the mothers were gathered. Result: There were no significant differences between depressed and non-depressed group on sociodemographic variables. Even though more depressed girls complained about dysmenorhea than normal controls, there were no statistical significant differences between two groups. There were statistically differences between depressed and non-depressed adolescent girls on variables of total PAF score, and subscales of PAF scores. There were no statistically differences between the control girls and their mothers on variables of the total PAF scores and subscales of PAF scores. Discussion: The adolescent girls who experienced emotional distress, such as depression, are likely to report the more change in emotional, behavioral and physical problems due to menstruation. The severity of depression is correlated with the severity of premenstrual problems. The results may suggest that depressed girls experience more premenstrual problems or because of their negative cognitions, they are influenced by the negative words/sentences in a self-report scale. We may suggest that the scales which are used to evaluate the premenstrual complaints of depressed subjects retrospectively do not show the correct severity of the premenstrual complaints. Key words: Depression, premenstrual syndrome, adolescence * Ad geçen araflt rma Türkiye Psikiyatri Derne i, Bahar Sempozyumlar 001 Poster Bildirisi birincili i ödülünü alm flt r. ** Yrd. Doç. Dr., Ege Üniv. T p Fak. Psikiyatri Anabilim Dal, zmir. *** Uzm. Dr., Ege Üniv. T p Fak. Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dal, zmir. **** Doç. Dr., Ege Üniv. T p Fak. Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dal, zmir. ***** Arfl. Gör. Dr., Ege Üniv. T p Fak. Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dal, zmir. Çocuk ve Gençlik Ruh Sa l Dergisi : 9(1) 00 1

2 Depresyonu Olan ve Olmayan Genç K zlar G R fi Depresyonun kad nlarda erkeklerden daha yayg n ve s k görüldü ü kan tlanm flt r. Yap lan araflt rmalarda majör depresif bozuklukta cinsiyet farkl l n n yafla özgü oldu u, üreme ça nda ve özellikle 1-14 yafllar aras nda belirginleflmeye bafllad gösterilmifltir (Angold ve ark. 1998, Steiner ve ark. 000). Ayr ca üreme ça nda birçok kad n adet döngüsü ile iliflkili duygusal ve/veya davran flsal de ifliklikler yaflamaktad r. Adet döngüsünün luteal faz nda ortaya ç - kan ve adet kanamas ile birlikte birkaç gün içinde kaybolan duygusal, davran flsal ve bedensel belirtilere premenstrüel sendrom (PMS) denir. Premenstrüel belirtiler menarfldan (ilk adet kanamas ) sonra herhangi bir yaflta bafllayabilir (Erikson ve ark. 000). Geriye dönük al nan verilerle yap lan çal flmalarda bildirilen bafllang ç yafl ergenlik döneminin bafllang c ndan yirmili yafllar n sonuna kadard r (Freeman ve Halbreich 1998, Pearlstein ve Stone 1998). Araflt rmac lar ergenlik döneminde görülen premenstrüel duygudurum bozukluklar na daha az ilgi göstermifllerdir. Özellikle ileriye dönük desende yap lm fl yeterli say da araflt rma yoktur. leriye dönük çal flmalarda ovulasyonun gösterilmesi gerekmektedir. Ancak menarfl ile birlikte ilk iki y l içinde anovulatuvar döngülere çok s k rastlanmaktad r. Ayr ca, ergenlerde dismenore (a r l adet kanamas n n) s k görülebildi i ve a r n n kendisinin duygusal sorunlara yol açt iddia edildi i için premenstrüel sendromu de erlendirmenin güç oldu u vurgulanmaktad r. Bir grup araflt rmac ise ergenlik ça nda premenstrüel sendromun olmad n ileri sürmektedir (Freeman ve ark. 1995). Klinisyenler ve araflt rmac lar ergenlerde PMS görülme s kl n n ve belirti da l m - n n daha ileri yafllardaki kad nlarla benzer oldu- unu (Raja ve ark. 199), ancak baz yay nlarda ise ergenlerin yetiflkin kad nlardan farkl premenstrüel yak nmalardan söz ettiklerini bildirmifllerdir (Fisher ve ark. 1989, Shye ve Jaffe 1991). Ergenlerdeki PMS un etiyolojisini araflt ran bir çal flmada anneler ve k zlar aras nda benzer adet öncesi yak nmalar n n oldu u ileri sürülmüfltür (Wilson ve ark. 1989); özellikle yorgunluk, irritabilite, dismenore ve ödem aç s ndan benzerliklerin oldu u görülmüfltür. Ayr ca PMS yaflam fl annelerin k zlar nda PMS yaflamam fl annelerin k zlar na göre daha s k PMS a rastlanmaktad r (Wilson ve ark. 1991). Bu çal flmada depresyonu olan genç k zlarla depresyonu olmayan genç k zlarda adet öncesi yak nmalar n fliddetini ve profilini ve ayr ca annelerdeki ve k zlar ndaki adet öncesi duygusal, davran fl ve fiziksel yak nma dalgalanmalar n n iliflkisini araflt rmak amaçlanm flt r. YÖNTEM Örneklem Hasta nu, Ege Üniversitesi T p Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisinin ayaktan hasta birimine bafl vuran, fiziksel hastal olmayan, DSM-IV tan ölçütlerine göre majör depresif bozukluk tan s konan, en az iki y ld r düzenli adet gören (son ayda adet döngüsü 4 ile 3 gün aras nda olan) ve do um kontrol ilac kullanmayan yafllar aras ndaki 0 genç k z oluflturmufltur. nu da en az iki y ld r düzenli adet gören (son ayda adet döngüsü 4 ile 3 gün aras nda olan), do um kontrol ilac kullanmayan yafllar aras ndaki 17 ortaö retim ö rencisi gönüllü genç k z oluflturmufltur. Gönüllü genç k zlarla görüflme yap l p fiziksel ve/veya ruhsal bozuklu u olmayanlar bu gruba seçilmifltir. Görüflme yap lan dört genç k z, (ikisinde majör depresif bozukluk, birinde hipotiroidi ve birinde epilepsi oldu u için) çal flma d fl b rak lm flt r. Ayr ca çal flmaya hasta ve kontrol deneklerin biyolojik anneleri de kat lm flt r. Hasta nda bir anne ve kontrol nda 3 anne adet düzenleri ile bilgi vermemifllerdir. Olgulara ve annelerine çal flma konusunda bilgi verilmifl ve çocuklar n n çal flmaya kat lmas na izin verildiklerine dair yaz l onay al nm flt r. Veri Toplama Araçlar Araflt rma ve kontrol deneklerde adet öncesi duygusal, davran fl ve fiziksel belirtileri ge- 17

3 AKDEN Z VE ARK. riye dönük olarak sorgulayan Premenstrüel De- erlendirme Formu (PDF) ve araflt rma ve kontrol nu oluflturan genç k zlarda depresyon belirtilerinin fliddetini belirlemek için Beck Depresyon Envanteri (BDE) kullan lm flt r. Premenstrüel De erlendirme Formu (Premenstrual Assesment Form, PDF) Kad nlar n premenstrüel dönemde kendilerinde gözlemledikleri duygusal, davran flsal ve fiziksel de iflimleri ölçmeye yönelik 95 soruluk bir özbildirim ölçe idir. Halbreich ve arkadafllar taraf ndan 198 y l nda gelifltirilmifltir. Türkiye deki geçerlik ve güvenirlik çal flmas Dereboy ve arkadafllar taraf ndan 1994 y l nda yap lm flt r (Dereboy ve ark. 1994). Sorular alt l likert skalas üzerinden yan tlanmaktad r: 1 seçene i de iflim yok anlam na gelirken, seçene i afl r de- iflim e karfl l k gelmektedir. PDF nun 18 alt ölçe i bulunmaktad r. PDF de erlendirilirken toplam puan, toplam puan n yan tlanan soru say s - na oran ve olanakl maksimum de iflimin yüzdesi kullan lmaktad r. Bir alt ölçekten al nan ham skorun o ölçekten al nacak en yüksek skora oran olanakl maksimum de iflimin yüzdesi ni oluflturmaktad r. Beck Depresyon Envanteri (Beck Depression Inventory, BDE) Olgular n kendilerince doldurulan bu ölçek Beck ve arkadafllar (191) taraf ndan gelifltirilmifl olup Türkiye deki geçerlik çal flmas 1989 da Hisli taraf ndan üniversite ö rencilerinde yap lm fl ve 17 puan kesim noktas olarak saptanm flt r (Hisli 1989). Ergenlerde depresyon fliddetini ölçmek için yayg n olarak kullan lan bir envanterdir. Genç k zlar ve annelerinin sosyodemografik verileri (flimdiki yafl, e itim y l ) ve adet döngüsü bilgileri (menarfl yafl, adet döngüsü süresi ve düzeni, adet kanama süresi, kanama fliddeti, dismenore öyküsü ve fliddeti, a r ya ba l okul devams zl, a r nedeniyle a r kesici ilaç kullan - m ) ve annelerin t bbi ve ruhsal hastal k varl derlenmifltir. lk görüflmede genç k zlara PDF ve BDE, ve annelerine PDF verilmifltir. Dismenore fliddeti kiflinin a r yak nmas na göre hafif, orta ve a r olarak kodlanm flt r. A r nedeniyle son ayd r her adet kanams s ras nda en az bir a r kesici ilaç kullananlar a r kesici ilaç kullan yor olarak kabul edilmifltir. Dismenore nedeniyle son ayd r her adet kanamas s - ras nda en az bir gün okul devams zl yapan genç k z a r ya ba l okul devams zl var olarak kabul edilmifltir. statistiksel Analizler statistiksel analizler Sosyal Bilimler için statistik Paketi 9.0 ile yap lm flt r (SSPS 9.0). Say sal ölçümlerin ortalamalar n karfl laflt rmak için, e er da l m normal ise student-t testi, e er da l m normal de ilse nonparametrik test (Mann-Whitney U testi) kullan lm flt r. Kategorik de iflkenleri karfl laflt rmak için ise ki-kare testi ve Fisher kesin ki-kare testi kullan lm flt r. Hasta ve kontrol genç k zlarda depresyon fliddetinin (BD toplam puan kovaryant ve ba ms z de iflken olarak al nd zaman) premenstrüel yak nma fliddeti (lineer regresyon analizinde PDF toplam puan ba ml de iflken ve lojistik regresyon analizinde premenstrüel yak nma kümeleri ba- ml de iflken olarak atand zaman) için öngörücü olup olmad n araflt r lm flt r. BULGULAR Depresyon tan l 0 genç k z ve annesi ile 17 sa - Tablo 1: Hasta ve kontrol k zlar n adet döngü düzeni ile ilgili verileri Hasta Grubu ort ± ss t de eri p de eri fiimdiki yafl (y l) Menarfl yafl (y l) Adet döngüsü uz. (gün) Kanama süresi 1.5 ± ± ± ± ± ± ± ± 1.3 t = 1.035, df = 34.4 t = 0,99, df = 33.8 t = 1.00, df = 30.5 t = 0,54, df = AD 0.4 AD 0.3 AD 0.5 AD AD Anlaml de il 18

4 Depresyonu Olan ve Olmayan Genç K zlar l kl genç k z ve annesi adet öncesi belirtiler yönünden de erlendirilmifltir. Hasta ve kontrol deneklerin adet döngüsü ile ilgili bilgileri Tablo 1 ve de özetlenmifltir. Adet döngüsü ile ilgili veriler (dismenore dahil olmak üzere) karfl laflt r ld zaman gruplar aras istatistiksel anlaml bir fark bulunmam flt r. Depresyon tan l k zlar n annelerinin 10 u (%5.) ve kontrol k zlar n annelerinin 9 u (%9.3) halen düzenli adet gördü ünü bildirmifltir. Hasta k zlar n annelerinin 5 inde (%.3) fiziksel, 4 ünde (%0) ruhsal bozukluk ve kontrol k zlar n annelerinin 4 ünde (%5) fiziksel, 1 inde (%.3) ruhsal bir bozukluk belirlenmifltir. Tablo 3 de gruplar n PDF toplam puanlar, PDF Tablo : Hasta ve kontrol k zlar n a r l adet ile ilgili verilerinin karfl laflt r lmas A r fliddeti Hafif Orta A r Dismenore nedeniyle devams zl olanlar Dismenore nedeniyle a r kesici kullanan. Hasta (n=0) kikare =.30, df=. Fisher kesin ki-kare testi (n=17) p de eri Tablo 3: Gruplar aras premenstrüel yak nmalar n da l m ve karfl laflt r lmas PDF toplam puan PDF oran 1: Çökkünlük : Endojen depresif özellikler 3: Labilite 4: Atipik depresif özellikler 5: histeroid özellikler : Düflmanl k/k zg nl k 7: Sosyal geri çekilme 8: Bunalt 9: Kendini iyi hissetmede art fl 10: mpulsivite 11: Organik mental özellikler 1: Su tutulumu 13: Genel fzikisel rahats zl k 14: Otonomik fiziksel de iflimler 15: Yorgunluk 1: Sosyal ifllevsellikte bozulma 17: Çeflitli duygudurum/ davran fl de iflimleri 18: Çeflitli fiziksel de iflimler Beck Depresyon Envanteri puan Hasta 94±9 3.1±1.0 0±4 53±0 5±3 1±19 49±1 51±3 0±5 ± 37±15 50±4 50±1 45±17 57± 45±1 ±0 50±19 4±18 49±17 3±7 9±7.4±0.7 4±3 41±1 4±19 50±18 39±1 40±1 44±17 48±1 9±1 39±19 3±15 43±19 49±0 3±14 55±0 39±13 35±11 41±11 14±8 Hastalar n annesi 1±87.±0.9 3±0 35±18 38±1 37±1 3±1 39±3 40± 4±17 3±15 34±1 33±15 47±1 50± 38±15 54±3 37±18 3± 37±13 anneleri 5±83.3±0.8 3±17 41±0 40±18 4± 35±17 33±14 44± 50±19 3±17 38±15 3±17 41±18 48±3 40±1 5± 37±15 35±1 40±0 1 ve. grup 99.5* 9.5* AD 95.0* AD AD 14.0 AD 15.0 AD 10.0 AD 103.0* AD 15.0 AD 94.0* AD 14.0 AD AD AD 105.0* 105.0* 15.0 AD 9.0* 1 ve 3. grup 101.0* 103.0* 90.0* 91.0* 99.0* 70.0* 10.5* 18.5 AD AD AD AD 11.0 AD AD AD 15.5 AD 15.0 AD 13.0 AD AD AD 19.5 AD ve 4. grup 19.5 AD 17.5 AD AD AD AD 99.5 AD 11.5 AD AD AD AD AD AD AD AD AD AD 18.5 AD 13.5 AD 13.5 AD 13.0 AD 3 ve 4. Grup AD 11.5 AD 11.0 AD AD AD AD AD 15.0 AD AD 14.5 AD AD AD AD AD 17.5 AD 1.5 AD 14.0 AD 10.0 AD AD 11.5 AD K saltmalar: ort: ortalama; ss: standart sapma; PDF: Premenstrüel de erlendirme formu; 1 ve. grup: Depresif k zlarla kontrol k zlar n karfl laflt r mas ; 1 ve 3. grup: Depresif k zlarla annelerinin knarfl laflt r lmas ; ve 4. grup: k zlarla annelerinin karfl laflt r lmas ; 3 ve 4. grup: depresif k zlar n anneleri ile kontrol annelerinin karfl laflt r lmas * Mann-Whitney U testi, p < 0.05 AD Mann-Whitney U testi, anlaml de il. 19

5 AKDEN Z VE ARK. oran ve alt ölçeklerin olanakl maksimum de iflim oranlar verilmifltir. Hasta ile kontrol aras nda PDF toplam puanlar, PDF oran, PDF nun endojen depresif özellikler, bunalt, organik mental özellikler (dikkat ve konsantrasyonu sorgulayan maddeler), sosyal ifllevsellikte bozulma ve çeflitli duygudurum/davran fl de iflimleri alt gruplar aras nda istatistiksel olarak anlaml farklar n oldu u bulunmufltur. PDF alt gruplar nda en çok de iflim depresyon tan l k zlarda yorgunluk (%), anksiyete (%) ve atipik depresif özellikler (%1) alt ölçeklerinde ve kontrol nda yorgunluk (%55), atipik depresif özellikler (%50), genel fiziksel rahats zl k (%49) ve anksiyete (%48) alt ölçeklerinde görülmüfltür. Depresyon tan l k zlar ile annelerinin PDF toplam puanlar aras nda istatistiksel olarak anlaml farkl l klar n oldu u bulunmufltur. Alt ölçeklere bakt m z zaman, düflmanl k/k zg nl k, kendini iyi hissetmede art fl ve fiziksel belirti de iflimleri (su tutulumu, genel fiziksel rahats zl k, otonomik fiziksel de iflimler, yorgunluk) d fl nda tüm alt ölçeklerde farkl l klar gözlenmifltir (Tablo 3). Depresyon tan l k zlar n annelerinde ruhsal bozukluk varl ile toplam PDF puanlar aras nda bir iliflki bulunmam flt r (r=0.39, p=0.11). ile annelerinin PDF toplam puanlar ve profili karfl laflt r ld zaman hiçbir istatistiksel anlaml farkl l k bulunmam flt r. Benzer flekilde depresif k zlar n anneleri ile kontrol nun annelerinin PDF puanlar ve profili karfl - laflt r ld nda istatistiksel anlaml farkl l k saptanmam flt r. Premenstrüel yak nma fliddetine göre gruplar kümelere ayr lm fl ve Tablo 4 te bu kümeler gösterilmifltir. Toplam skorun soru say s na bölünmesiyle elde edilen de erler için Dereboy ve arkadafllar n n önerdikleri kesme noktalar kullan lm flt r (Dereboy ve ark. 1994). Kesme noktalar birinci küme (hafif premenstrüel yak nmalar) için 1.7, ikinci küme (orta fliddette premenstrüel yak nmalar) için.8 ve üçüncü küme (a r premenstrüel yak nmalar) için 3.7 dir. Premenstrüel yak nmalar n fliddetini karfl laflt rmak için hücre bafl na düflen olgu say s az oldu u için karfl laflt rma yap lmam flt r. Ancak depresif genç k zlar n %70 nin (n=14) orta ve/veya a r premenstrüel yak nma gösterdi i görülmüfltür. Tablo 4: Premenstrüel De erlendirme Formu oranlar na göre belirlenen kümeler Hasta (n=0) (n=17) Hastalar n anneleri (n=0) lerin anneleri (n=17) PDF oran 1.7 den düflük olanlar 1 Küme 1 * Toplam PDF puan n n yan tlanan soru say s na oran na göre: Birinci küme (hafif premenstrüel yak nmalar) için 1.7 kinci küme (orta fliddette premenstrüel yak nmalar) için.8 Üçüncü küme (a r premenstrüel yak nmalar) için 3.7 Genç k zlar aras nda var olan depresyonun fliddetinin premenstrüel yak nma fliddeti için belirleyici oldu u bulunmufltur (Tablo 5), baflka bir deyiflle BDE puanlar yükseldikçe PDF toplam puanlar da yükselmektedir. Premenstrüel yak nma fliddetine göre kümelere ayr ld zaman 1 Küme Küme Tablo 5: Depresif belirti fliddetinin premenstrüel yak nma fliddeti için belirleyicili i Ba ml Ba ms z R R R Standardize β F df t p de iflken de iflken PDF toplam BDE puan Not: Lineer regresyon analizi 0

6 Depresyonu Olan ve Olmayan Genç K zlar (premenstrüel yak nma yok ve hafif bir kümede, orta ve a r fliddet ise baflka kümede topland zaman) ise yine depresyon fliddetinin premenstrüel dönemde daha fazla yak nma ile ba lant l oldu u görülmüfltür (Tablo ). ile onlar n anneleri aras nda yak nma da l m aç s ndan bir fark n gözlenmemesi olgu say s n n az olmas na ba l olabilir. Bu nedenle bu araflt rman n sonuçlar ile ergenlerdeki ve eriflkinlerdeki adet öncesi belirti da l m hakk nda yorum yapmak olas de ildir. Tablo : Depresyon fliddetinin PMS varl n öngörücülü ü Ba ml Kovaryant β SE wald df Exp (β) p de iflken PMS fliddeti BDE 0,095 0, Not: Lojistik regresyon analizi TARTIfiMA K s tl olgu say s na ra men depresyonu olan ergenlerin premenstrüel dönemde duygulan m, davran fl ve fiziksel belirtiler aç s ndan daha fazla de iflim yaflad klar görülmüfltür. statistiksel aç dan anlaml bir farkl l k bulunmasa da, depresyonlu k zlar kontrol na göre daha fazla fliddetli dismenoreden yak nm fl ve dismenoreye ba l okul devams zl ve a r kesici ilaç kullan m depresyon olgular nda daha s kt r (Tablo ). Yaz nda ergenlerin %15-5 inde fliddetli dismenorenin günlük yaflam etkiledi i belirtilmifltir (Wilson ve Keye 1989). Bu çal flmadaki kontrol olgular n n %5 de dismenorenin günlük yaflam etkiledi i yaz na benzerlik gösterdi i söylenebilir. Yaz nda ergen k zlarda adet öncesi dönemde daha az su tutulumunun oldu u, ancak daha fazla irritabilite, sosyal geri çekilme ve impulsivite gibi yak nmalardan söz ettikleri bildirilmektedir (Fisher ve ark. 1989, Shye ve Jaffe 1991, Dereboy ve ark. 1994, Cleckner-Smith ve ark. 1998). Bu çal flmada depresyonu olan genç k zlarda PDF alt ölçekleri için hesaplanan olanakl maksimum de iflimin yüzdesi 37 (kendini iyi hissetme) ile 5 (yorgunluk) aras nda de iflirken, kontrol genç k zlarda 9 (kendini iyi hissetme) ile 55 (yorgunluk) aras ndad r. Bu çal flmada depresyon fliddetinin artmas ile premenstrüel yak nma fliddetinin de artt gözlenmifltir. Bu sonuç depresif ergenlerin daha fazla premenstrüel yak nma yaflad fleklinde yorumlanabilir ya da olumsuz biliflleri nedeniyle özbildirim ölçe ini doldururken olumsuz cümlelerden daha fazla etkilendikleri söylenebilir. Depresyonu olan ve olmayan kad nlar premenstrüel sendrom aç s ndan karfl laflt ran bir araflt rmada depresyonlular n daha fliddetli premenstrüel sendrom yaflad klar bildirilmifltir (Siegel ve ark. 198). Yak n zamanda yap lan bir izleme çal flmas nda depresif bozuklu u olan kad nlar n olmayanlara göre PMS puanlar n n daha yüksek oldu u görülmüfl ve premenstrüel belirtilerdeki yüksek puanlar yüksek depresif puanlarla iliflkilendirilmifltir (Harlow ve ark. 1999). Bulgular m z destekleyen çal flmalarda olumsuz sözcüklerin ve cümlelerin depresyonu olan bireylerin dikkatlerini daha çok çekti i (Yonkers 1997), baflka bir deyiflle geriye dönük olarak ölçe i doldururlarken içinde bulunduklar ruhsal durumlar n n yarg lamalar n etkiledi i ileri sürülmektedir (Endicott ve Halbreich 198). Bir baflka çal flmada da PDF unda daha fazla premenstrüel de iflim belirten kiflilerin depresyon, kayg ve aleksitimi puanlar n n daha yüksek oldu u bulunmufltur (Dereboy ve ark. 1994). Bu sonuçlarla depresyonlu premenstrüel belirtilerin varl n ve fliddetini belirlemek için geriye dönük ölçeklerin uygun olmad düflünülmektedir. Ayr ca geriye dönük olarak inceleme yapan formlarda menstruasyon ile ba lant l belirtiler daha az ya da daha fazla bildirilebilir (Freeman ve ark. 1993). 1

7 AKDEN Z VE ARK. Depresyonu olan bireylerde premenstrüel duygulan m dalgalanmalar n ve sa l kl genç k zlarda premenstrüel sendrom klinik özelliklerini belirlemek için adet öncesi de iflikliklerin günlük ileriye dönük de erlendirildi i ayl k izlem çal flmas taraf m zdan yürütülmektedir. Devam eden bu araflt rman n sonuçlar ile geriye dönük olarak derlenen bilgilerin karfl laflt r lmas durumunda depresyon s ras nda premenstrüel dönemde belirtilerde alevlenme olup olmad ile ilgili daha tutarl verilere ulaflt racakt r. KAYNAKLAR Angold A, Costello EJ, Worthman CM (1998) Puberty and depression: the roles of age, pubertal status and pubertal timing. Psychol Med 8:51-1. Cleckner-Smith CS, Doughty AS, Grossman JA (1998) Premenstrual symptoms. Prevalence and severity in an adolescence sample. J Adolesc Health : Dereboy Ç, Dereboy F, Yi itol F, Coflkun A (1994) Premenstrüel de erlendirme formunun psikometrik verileri: küme analitik bir çal flma. Türk Psikiyatri Dergisi 5: Endicott J, Halbreich U (198) Retrospective reports of premenstrual changes: factors affecting confirmation by daily ratings. Psychopharmacol Bull 18: Eriksson E, Sundblad C, Yonkers KA, Steiner M (000) Premenstrual dysphoria and related conditions: symptoms, pathophysiology and treatment. Mood Disorders in Women içinde, M Steiner, KA Yonkers ve E Eriksson (eds). Martin Dunitz, London, s Fisher M, Trieller K, Napolitano B (1989) Premenstrual symptoms in adolescents. J Adolesc Health 10: Freeman EW, Rickels K, Sondheimer SJ (1993) Premenstrual symptoms and dysmenorrhea in relation to emotional distress factors in adolescents. J Psychosom Obstet Gynael 14: Freeman EW, Rickels K, Schweizer E, Ting T (1995) Relationships between age and symptom severity among women seeking medical treatment for premenstrual symptoms. Psychol Med 5: Freeman EW, Halbreich U (1998) Premenstrual syndromes. Psychophramacol Bull 34: Harlow BL, Cohen LS, Otto MW (1999) Prevalence and predictors of depressive symptoms in older premenopausal women. Arch Gen Psychiatry 5: Hisli N (1989) Beck depresyon envanterinin geçerlili i üzerine çal flma. Psikoloji Dergisi : Pearlstein T, Stone AB (1998) Premenstrual syndrome. Psychiatr Clin North Am 1: Raja SN, Feehan M, Stanton WR, Gee R (199) Prevalence and correlates of the premenstrual syndrome in adolescence. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 31: Shye D, Jaffe B (1991) Prevalence and correlates of perimenstrual symptoms: a study of Israeli teenage girls. J Adolesc Health 1:17-4. Siegel JP, Meyers B, Dineen MK (198) Comparison of depressed and non depressed women with severe premenstrual tension syndrome. Psychother Psychosom 45: Steiner M, Born L, Marton P (000) Menarche and mood disorders in adolescence. Mood Disorders in Women içinde, M Steiner, KA Yonkers ve E Eriksson (eds). Martin Dunitz, London, s Wilson CA, Keye WR (1989) A survey of adolescent dysmenorrhea and premenstrual symptom frequency. J Adolesc Health 10: Wilson CA, Turner CW, Keye WR (1991) Firstborn adolescent daughters and mothers with and without premenstrual syndrome: a comparison. J Adolesc Health 1: Yonkers KA (1997) The association between premenstrual dysphoric disorder and other mood disorders. J Clin Psychiatry 58(suppl 15):19-5.

ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi

ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi Nöropsikiyatri Arflivi, 2004; 41(1-2-3-4): 5-20 ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi Asl han Polat *, Baflak Yücel ** Amaç: Bu çal flmada, iki uçlu duygudurum

Detaylı

Premenstrüel disforik bozuklukta semptomatolojinin adet döngüsüyle ilişkisi

Premenstrüel disforik bozuklukta semptomatolojinin adet döngüsüyle ilişkisi 15 Esen Danacı ve ark. 15 Premenstrüel disforik bozuklukta semptomatolojinin adet döngüsüyle ilişkisi Ayşen Esen Danacı, 1 E. Oryal Taşkın, 2 Semra Oruç Koltan, 3 Yıldız Uyar 4 ÖZET Amaç: Premenstrüel

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki Çocuklarda Sosyal Fobinin Araflt r lmas

lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki Çocuklarda Sosyal Fobinin Araflt r lmas Çocuk Dergisi 8(2):102-107, 2008 lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki Çocuklarda Sosyal Fobinin Araflt r lmas Fadime ÜSTÜNER TOP *, Bar fl KAYA *, H. Sibel GÜNDÜZ ** lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

Major Depresif Bozukluk Tan s Alan Hastalarda Aleksitiminin Belirti Örüntüsü Üzerine Etkisi

Major Depresif Bozukluk Tan s Alan Hastalarda Aleksitiminin Belirti Örüntüsü Üzerine Etkisi Nöropsikiyatri Arflivi, 2002; 39(2-3-4): 67-74 Major Depresif Bozukluk Tan s Alan Hastalarda Aleksitiminin Belirti Örüntüsü Üzerine Etkisi Mehmet Murat Demet *, Artuner Deveci **, Erol Özmen ***, Firdevs

Detaylı

Manisa İlinde Premenstrüel Sendrom Belir Örüntüsü ve Belir Yaygınlığının Araş rılması

Manisa İlinde Premenstrüel Sendrom Belir Örüntüsü ve Belir Yaygınlığının Araş rılması Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(3):215-222 Manisa İlinde Premenstrüel Sendrom Belir Örüntüsü ve Belir Yaygınlığının Araş rılması Dr. Hakan ADIGÜZEL 1, Dr. E. Oryal TAŞKIN 2, Dr. Ayşen Esen DANACI 3 Özet

Detaylı

Adolesanlarda premenstruel sendrom yaygınlığı ve depresyon riski arasındaki ilişki

Adolesanlarda premenstruel sendrom yaygınlığı ve depresyon riski arasındaki ilişki Yücel ve ark. 55 Adolesanlarda premenstruel sendrom yaygınlığı ve depresyon riski arasındaki ilişki Ummahan YÜCEL, 1 Ayşegül BİLGE, 2 Nazan ORAN, 3 Mehmet Akif ERSOY, 4 Başaran GENÇDOĞAN, 5 Özgen ÖZVEREN

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Çocuk ve Ergen Ruh Sa l Klini ine Baflvuran Ergen Hastalar n Özellikleri

Çocuk ve Ergen Ruh Sa l Klini ine Baflvuran Ergen Hastalar n Özellikleri Çocuk ve Ergen Ruh Sa l Klini ine Baflvuran Ergen Hastalar n Özellikleri Uz. Dr. Gonca ÇEL K*, Yrd. Doç. Dr. Ayflegül TAH RO LU*, Prof. Dr. Ayfle AVCI*, Doç. Dr. Gülflah SEYDAO LU** Bu araflt rma XVII.

Detaylı

PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ)

PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ) PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ) Özgün ad : Panic & Agoraphobia Scale Bandelow B, Hajak G, Holzrichter S, Kunert HJ, Rüther E: Assesing the efficacy of treatments for panic disorder and agoraphobia. I. Methodological

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

Üniversite öğrencilerinde premenstruel sendrom ve somatizasyon: İlişkisel bir inceleme

Üniversite öğrencilerinde premenstruel sendrom ve somatizasyon: İlişkisel bir inceleme 32 Üniversite öğrencilerinde premenstruel sendrom ve somatizasyon: İlişkisel bir inceleme Araştırma / Original article Üniversite öğrencilerinde premenstruel sendrom ve somatizasyon: İlişkisel bir inceleme

Detaylı

L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S *

L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S * Kriz Dergisi 13 (2): 35-42 L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S * F. Adana**, N. Kaya*** ÖZET S nav kayg s birçok ö renci için akademik yaflamlar

Detaylı

Sivas l Merkezinde Sosyoekonomik Düzeyi Farkl Üç lkö retim Okulu Ö rencilerinin Depresyon Düzeyi

Sivas l Merkezinde Sosyoekonomik Düzeyi Farkl Üç lkö retim Okulu Ö rencilerinin Depresyon Düzeyi Sivas l Merkezinde Sosyoekonomik Düzeyi Farkl Üç lkö retim Okulu Ö rencilerinin Depresyon Düzeyi Selma Çetinkaya*, Seher Arslan**, Naim Nur***, Ö. Faruk Demir***, Deniz Özdemir****, Haldun Sümer***** *

Detaylı

DEPRESYONUN TANIMI VE EP DEM YOLOJ S

DEPRESYONUN TANIMI VE EP DEM YOLOJ S Eğitimi Etkinlikleri.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Depresyon, Somatizasyon ve Psikiyatrik Aciller Sempozyumu 2-3 Aral k 1999, stanbul, s. 11-17 Sürekli Tıp İ.Ü. Cerrahpaşa

Detaylı

4 STAT ST K-II. Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler

4 STAT ST K-II. Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler 4 STAT ST K-II Amaçlar m z Bu üniteyi tamamlad ktan sonra; Say sal olmayan de iflkenler aras ndaki iliflkinin varl n test edebilecek, Farkl örneklemlerin ayn evrenden seçilip seçilmedi ini test edebilecek,

Detaylı

Panik Bozuklu u: Solunumsal Alt Tipler, Yak n ve Geçmifl Yaflam Olaylar n n Rolü

Panik Bozuklu u: Solunumsal Alt Tipler, Yak n ve Geçmifl Yaflam Olaylar n n Rolü 05-27/7/07 18:58 Page 128 Panik Bozuklu u: Solunumsal Alt Tipler, Yak n ve Geçmifl Yaflam Olaylar n n Rolü Çetin ET K*, Ender TANER**, Selçuk ASLAN***, Erdal IfiIK**** * Uzm. Dr., Ifl klar Ruh Sa l ve

Detaylı

Araflt rmalar/researches E. Bayramkaya, F. Toros, C. Özge. Ergenlerde Sosyal Fobi ile Depresyon, Öz kavram, Sigara Al flkanl Aras ndaki liflki

Araflt rmalar/researches E. Bayramkaya, F. Toros, C. Özge. Ergenlerde Sosyal Fobi ile Depresyon, Öz kavram, Sigara Al flkanl Aras ndaki liflki Araflt rmalar/researches E. Bayramkaya, F. Toros, C. Özge Ergenlerde Sosyal Fobi ile Depresyon, Öz kavram, Sigara Al flkanl Aras ndaki liflki Ersin Bayramkaya 1, Fevziye Toros 2, Cengiz Özge 3 ÖZET: Ergenlerde

Detaylı

GENÇ ER fik N KEKEMEL K VAK ALARINDA ANKS YETE DÜZEY LE BAfiA ÇIKMA TUTUMLARININ L fik S

GENÇ ER fik N KEKEMEL K VAK ALARINDA ANKS YETE DÜZEY LE BAfiA ÇIKMA TUTUMLARININ L fik S GENÇ ER fik N KEKEMEL K VAK ALARINDA ANKS YETE DÜZEY LE BAfiA ÇIKMA TUTUMLARININ L fik S Murat Erdem*, Cemil Çelik**, Ali Doruk***, Fuat Özgen****, Aytekin Özflahin***** * Yrd. Doç. Dr., GATA Psikiyatri

Detaylı

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,

Detaylı

Manisa İlinde Premenstrüel Sendrom Belir Örüntüsü ve Belir Yaygınlığının Araş rılması

Manisa İlinde Premenstrüel Sendrom Belir Örüntüsü ve Belir Yaygınlığının Araş rılması Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(2): 3. ÇIKTI Manisa İlinde Premenstrüel Sendrom Belir Örüntüsü ve Belir Yaygınlığının Araş rılması BASKIDA Dr. Hakan ADIGÜZEL 1, Dr. E. Oryal TAŞKIN 2, Dr. Ayşen Esen DANACI

Detaylı

Gebelikte Sosyodemografik De iflkenlerin Kayg ve Depresyon Düzeyleriyle liflkisi

Gebelikte Sosyodemografik De iflkenlerin Kayg ve Depresyon Düzeyleriyle liflkisi Özgün Makale / Original Article 85 Gebelikte Sosyodemografik De iflkenlerin Kayg ve Depresyon Düzeyleriyle liflkisi Association Between Sociodemographic Variables with the Levels of Depression and Anxiety

Detaylı

Gebelikte fiiddet ve Benlik Sayg s

Gebelikte fiiddet ve Benlik Sayg s Araflt rmalar / Researches Gebelikte fiiddet ve Benlik Sayg s Güliz Onat Bayram stanbul Üniversitesi, Bak rköy Sa l k Yüksekokulu, Kad n Sa l ve Hastal klar Hemflireli i AD stanbul ÖZET Gebelikte fliddet

Detaylı

Sakarya da Do um Sonras Depresyon S kl ve liflkili Faktörler

Sakarya da Do um Sonras Depresyon S kl ve liflkili Faktörler Sakarya da Do um Sonras Depresyon S kl ve liflkili Faktörler Gülgün DURAT*, Yasemin Kutlu** * Yrd. Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi Sa l k Yüksekokulu, Hemflirelik Program ** Yrd. Doç. Dr., stanbul Üniversitesi

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

Birinci Basamakta Psikiyatrik De erlendirme Ölçeklerinin Kullan m THE USE OF PSYCHOMETRIC SCALES IN PRIMARY CARE. Serpil Ayd n

Birinci Basamakta Psikiyatrik De erlendirme Ölçeklerinin Kullan m THE USE OF PSYCHOMETRIC SCALES IN PRIMARY CARE. Serpil Ayd n Derleme Review Türk Aile Hek Derg 2005; 9(1): 26-31 Birinci Basamakta Psikiyatrik De erlendirme Ölçeklerinin Kullan m THE USE OF PSYCHOMETRIC SCALES IN PRIMARY CARE Serpil Ayd n Özet Tüm dünyada oldukça

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

Sa k yüksekokulu ö rencileri aras ndaki depresyon s kl ve ili kili etkenler

Sa k yüksekokulu ö rencileri aras ndaki depresyon s kl ve ili kili etkenler 46 Sa k yüksekokulu ö rencileri aras ndaki depresyon s kl ve ili kili etkenler Sa k yüksekokulu ö rencileri aras ndaki depresyon s kl ve ili kili etkenler Rukiye AYLAZ, 1 Burhanettin KAYA, 2 Nilgün DERE,

Detaylı

Evli kad nlarda premenstrual sendrom görülme durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi 1

Evli kad nlarda premenstrual sendrom görülme durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi 1 Cilt:8 Say :1 Y l:2011 Evli kad nlarda premenstrual sendrom görülme durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi 1 Nülüfer Erbil 2 Nurgül Bölükba 3 Sevcan Tolan 4 Fatma Uysal 5 Özet Amaç: Bu çal ma, evli

Detaylı

SA LIK YÜKSEKOKULU 1. SINIF Ö RENC LER NDE PS K YATR K SEMPTOMLAR

SA LIK YÜKSEKOKULU 1. SINIF Ö RENC LER NDE PS K YATR K SEMPTOMLAR SA LIK YÜKSEKOKULU 1. SINIF Ö RENC LER NDE PS K YATR K SEMPTOMLAR Nalân Gördeles Befler*, Figen nci* * Yrd. Doç. Dr., Ni de Üniversitesi Zübeyde Han m Sa l k Yüksekokulu E-Posta: nalanbeser@hotmail.com

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

Sa l k Yüksekokulu 1. S n f Ö rencilerinde Görülen Psikiyatrik Semptomlar

Sa l k Yüksekokulu 1. S n f Ö rencilerinde Görülen Psikiyatrik Semptomlar Sa l k Yüksekokulu 1. S n f Ö rencilerinde Görülen Psikiyatrik Semptomlar Nalân Gördeles Befler*, Figen nci * Yrd. Doç. Dr., Ni de Üniversitesi Zübeyde Han m Sa l k Yüksekokulu E-posta: nalanbeser@hotmail.com

Detaylı

LKÖ RET M Ö RENC LER Ç N MATEMAT K VE B LG SAYAR ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇEKLER

LKÖ RET M Ö RENC LER Ç N MATEMAT K VE B LG SAYAR ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇEKLER Hacettepe Üniversitesi E itim Fakültesi Dergisi 25 : 109-118 [2003] LKÖ RET M Ö RENC LER Ç N MATEMAT K VE B LG SAYAR ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇEKLER THE SCALES OF PERCEIVED MATHEMATICS AND COMPUTER SELF-EFFICACY

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar

Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar Nöropsikiyatri Arflivi, 2003; 40(1-2): 5-12 Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar E. Oryal Taflk n *, Dilek Özmen **, Erol Özmen *, M. Murat Demet * Amaç: Bu çal flmada sa l k

Detaylı

Geriatrik Hastalar çin Hemflire Gözlem Ölçe i nin (GHHGÖ) Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri

Geriatrik Hastalar çin Hemflire Gözlem Ölçe i nin (GHHGÖ) Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri Araflt rma Makalesi / Research Article 135 DOI: 10.4274/npa.y5716 Geriatrik Hastalar çin Hemflire Gözlem Ölçe i nin (GHHGÖ) Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri Psychometric Propert es of the Turkish

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ 1. ADI SOYADI: NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT 2. DOĞUM TARİHİ: 15.01.1969 3. UNVANI: ÇOCUK PSİKİYATRİSİ UZMANI 4.

ÖZGEÇMİŞ 1. ADI SOYADI: NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT 2. DOĞUM TARİHİ: 15.01.1969 3. UNVANI: ÇOCUK PSİKİYATRİSİ UZMANI 4. ÖZGEÇMİŞ 1. ADI SOYADI: NESLİM GÜVENDEĞER DOKSAT 2. DOĞUM TARİHİ: 15.01.1969 3. UNVANI: ÇOCUK PSİKİYATRİSİ UZMANI 4. ÖĞRENİM DURUMU: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Tıp Fakültesi 9 Eylül Üniversitesi

Detaylı

Sosyal Kayg Bozuklu unda Cinsiyet Farkl l klar

Sosyal Kayg Bozuklu unda Cinsiyet Farkl l klar Nöropsikiyatri Arflivi, 00; 39(-3-): 79-86 Sosyal Kayg Bozuklu unda Cinsiyet Farkl l klar Nesrin Dilbaz *, Hatice Güz ** Gender Differences in Social Phobia Amaç: Bu çal flman n amac DSM-IV tan ölçütlerine

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Yay n No : 1700 flletme-ekonomi Dizisi : 196. 1. Bask Ocak 2007 - STANBUL

Yay n No : 1700 flletme-ekonomi Dizisi : 196. 1. Bask Ocak 2007 - STANBUL I Doç.Dr. Faz l GÜLER T E M E L STAT ST K II Yay n No : 1700 flletme-ekonomi Dizisi : 196 1. Bask Ocak 2007 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-594 - 3 Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar

Detaylı

Gö üs Hastal klar Klini inde Yatan Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Düzeyleri ile Sosyodemografik Faktörlerin ve Hastal k Tan lar n n liflkisi

Gö üs Hastal klar Klini inde Yatan Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Düzeyleri ile Sosyodemografik Faktörlerin ve Hastal k Tan lar n n liflkisi Orijinal Araflt rma 11 Gö üs Hastal klar Klini inde Yatan Hastalarda Anksiyete ve Depresyon Düzeyleri ile Sosyodemografik Faktörlerin ve Hastal k Tan lar n n liflkisi Özet T. Bahad r Üskül*, Ahmet Selvi*,

Detaylı

HUZUREV NDE YAfiAYAN YAfiLILARDA A RI VE YAfiAM AKT V TELER : DEPRESYON, ANKS YETE VE SOMAT ZASYON YÖNÜNDEN B R NCELEME

HUZUREV NDE YAfiAYAN YAfiLILARDA A RI VE YAfiAM AKT V TELER : DEPRESYON, ANKS YETE VE SOMAT ZASYON YÖNÜNDEN B R NCELEME Turkish Journal of Geriatrics 2012; 15 (3) 299-305 Aysun BABACAN GÜMÜfi 1 Gülseren KESK N 2 Fatma ORGUN 3 HUZUREV NDE YAfiAYAN YAfiLILARDA A RI VE YAfiAM AKT V TELER : DEPRESYON, ANKS YETE VE SOMAT ZASYON

Detaylı

Ergenlik Döneminde Psiko-Sosyal Sorunlar ve Depresyon

Ergenlik Döneminde Psiko-Sosyal Sorunlar ve Depresyon Ergenlik Döneminde Psiko-Sosyal Sorunlar ve Depresyon Öğr. Gör. Ümit ERTEM* Yrd. Doç. Dr. Saadet YAZICI* Özet Bu çalışma Zeytinburnu Sağlık Grup Başkanlığı bölgesindeki karma lise eğitimi alan 4 lisede

Detaylı

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans Hasan UÇMAK 1, Ömer Faruk KÖKO LU 1, Mustafa ÇEL K 2, Nuretdin KUZHAN 1, Remzi TOPRAK 1 1 Kahraman Marafl Sütçü mam Üniversitesi T p Fakültesi,

Detaylı

Parçalanm fl Aile ve Gençlerde Sapm fl Davran fllar: Lise Son S n f Gençli i Örne i

Parçalanm fl Aile ve Gençlerde Sapm fl Davran fllar: Lise Son S n f Gençli i Örne i Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 2005 / Cilt : 22 / Say : 2 / ss. 61-66 Parçalanm fl Aile ve Gençlerde Sapm fl Davran fllar: Lise Son S n f Gençli i Örne i Demet ULUSOY*, Nilüfer ÖZCAN

Detaylı

Araflt rmalar/researches E. C. Evren, S. Can, B. Evren, D. Çakmak

Araflt rmalar/researches E. C. Evren, S. Can, B. Evren, D. Çakmak Araflt rmalar/researches E. C. Evren, S. Can, B. Evren, D. Çakmak Yatarak Tedavi Gören Erkek Alkol Ba ml lar nda Aleksitiminin Depresyon, Anksiyete ve Erektil fllev Bozuklu u ile liflkisi: Kontrollü Bir

Detaylı

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1

Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1 Dr. Aflk n Y ld z 1, Prof. Dr. Atilla Köksal 1, Dr. Külal Çukurova 1, Dr. Adnan Keklik 1, Dr. Neriman Çelik 2, Dr. Hüseyin vit 1 1 zmir Atatürk E itim ve Araflt rma Hastanesi, 3. Kad n Hastal klar ve Do

Detaylı

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

ORHAN YILMAZ (*) B- 3095 SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER: YASAL TEMERRÜT FA Z ORHAN YILMAZ (*) A- G R fi: Bilindi i üzere, gerek yasal kapital faizi ve gerekse yasal temerrüt faizi yönünden uygulanmas gereken hükümler, 19.12.1984 gün ve 18610 say l Resmi Gazete

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

B R HUZUREV NDE YAfiAYAN VE B L fisel BOZUKLU U OLMAYAN YAfiLILARIN UYKU DÜZEN ÖZELL KLER N N NCELENMES

B R HUZUREV NDE YAfiAYAN VE B L fisel BOZUKLU U OLMAYAN YAfiLILARIN UYKU DÜZEN ÖZELL KLER N N NCELENMES Turkish Journal of Geriatrics 2009; 12 (3): 138-146 ARAfiTIRMA B R HUZUREV NDE YAfiAYAN VE B L fisel BOZUKLU U OLMAYAN YAfiLILARIN UYKU DÜZEN ÖZELL KLER N N NCELENMES ÖZ Aysun BABACAN GÜMÜfi 1 Esra ENG

Detaylı

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com

RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com NTERNET S TES TANITIMI RAN SLÂM CUMHUR YET ANKARA KÜLTÜR MÜSTEfiARLI I WEB S TES H ZMETE AÇILDI www.irankulturevi.com ran slâm nk lâb n n 25. y ldönümü münasebetiyle hizmete aç lan ran slâm Cumhuriyeti

Detaylı

Depresif rahatsızlık nedir?

Depresif rahatsızlık nedir? Turkish Depresif rahatsızlık nedir? (What is a depressive disorder?) Depresif rahatsızlık nedir? Depresyon sözcüğü genel olarak hepimizin yaşamımızın bazı dönemlerinde hissettiğimiz üzüntüyü tanımlamak

Detaylı

Yatarak Tedavi Gören Hastalarda T bbî Hastal a Efllik Eden Ruhsal Bozukluklar n Görülme S kl ve Yaflam Kalitesi ile fllevsellik Üzerine Etkileri

Yatarak Tedavi Gören Hastalarda T bbî Hastal a Efllik Eden Ruhsal Bozukluklar n Görülme S kl ve Yaflam Kalitesi ile fllevsellik Üzerine Etkileri Yatarak Tedavi Gören Hastalarda T bbî Hastal a Efllik Eden Ruhsal Bozukluklar n Görülme S kl ve Yaflam Kalitesi ile fllevsellik Üzerine Etkileri Gültürk Köro lu*, Ümit Tural** * Uzm. Dr. Kocaeli Üniversitesi

Detaylı

Türk Psikoloji Yaz lar 2006, 9 (18) 33-48

Türk Psikoloji Yaz lar 2006, 9 (18) 33-48 Türk Psikoloji Yaz lar 2006, 9 (18) 33-48 Spence Çocuklar için Kayg Ölçe i-ebeveyn Formu: Ön Çal flma Özge Orbay Baflkent Üniversitesi H. Belgin Ayvafl k* Orta Do u Teknik Üniversitesi Özet Spence Çocuklar

Detaylı

HUZUREVLER NDE ÇALIfiAN HEMfi RELER N TÜKENM fil K DÜZEYLER BURNOUT LEVEL OF THE NURSES WORKING IN RESIDENTIAL HOUSES. ARAfiTIRMA RESEARCH ABSTRACT

HUZUREVLER NDE ÇALIfiAN HEMfi RELER N TÜKENM fil K DÜZEYLER BURNOUT LEVEL OF THE NURSES WORKING IN RESIDENTIAL HOUSES. ARAfiTIRMA RESEARCH ABSTRACT Turkish Journal of Geriatrics 2008; 11 (3): 128-135 ARAfiTIRMA HUZUREVLER NDE ÇALIfiAN HEMfi RELER N TÜKENM fil K DÜZEYLER ÖZ Gülnur BEKTAfi Nesrin LHAN Girifl: Bu araflt rma Huzurevlerinde çal flan hemflirelerin

Detaylı

ÖZET. GİRİŞ Sa l k hizmetlerinin yayg nlaflmas

ÖZET. GİRİŞ Sa l k hizmetlerinin yayg nlaflmas T RAKYA ÜN VERS TES TIP FAKÜLTES PS K YATR SERV S NDE YATIRILARAK TEDAV ED LEN GER ATR K HASTALARIN SOSYODEMOGRAF K ÖZELL KLER, TANI ve TEDAV DA ILIMLARI GİRİŞ Sa l k hizmetlerinin yayg nlaflmas ve t ptaki

Detaylı

OKUL ÇA I ÇOCUKLARI Ç N DUYGULANIM BOZUKLUKLARI VE fi ZOFREN GÖRÜfiME Ç ZELGES -fi MD VE YAfiAM BOYU fiekl - TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERL K VE GÜVEN RL

OKUL ÇA I ÇOCUKLARI Ç N DUYGULANIM BOZUKLUKLARI VE fi ZOFREN GÖRÜfiME Ç ZELGES -fi MD VE YAfiAM BOYU fiekl - TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERL K VE GÜVEN RL OKUL ÇA I ÇOCUKLARI Ç N DUYGULANIM BOZUKLUKLARI VE fi ZOFREN GÖRÜfiME Ç ZELGES -fi MD VE YAfiAM BOYU fiekl - TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERL K VE GÜVEN RL Bahar Gökler *, Fatih Ünal *, Berna Pehlivantürk **,

Detaylı

A R A fi T I R M A ABSTRACT ÖZET SAL HA KOÇ* Gelifl Tarihi: , Kabul Tarihi:

A R A fi T I R M A ABSTRACT ÖZET SAL HA KOÇ* Gelifl Tarihi: , Kabul Tarihi: A R A fi T I R M A Hastane Palyaçolar n n Ameliyat Öncesi Dönemdeki Çocuklar ve Ebeveynlerinin Anksiyete Düzeylerine Etkisinin Belirlenmesi The Effects of Hospital Clowns on the Anxiety Levels of Preoperative

Detaylı

ERKEN BAfiLANGIÇLI VE YET fik N T P fi ZOFREN DE KL N K BEL RT LER

ERKEN BAfiLANGIÇLI VE YET fik N T P fi ZOFREN DE KL N K BEL RT LER Yeni Symposium 39 (3): 155-159, 2001 ERKEN BAfiLANGIÇLI VE YET fik N T P fi ZOFREN DE KL N K BEL RT LER Dr. Hatice GÜZ*, Dr. Nesrin D LBAZ** ÖZET Amaç: Son y llarda flizofrenide bafllang ç yafl na göre

Detaylı

Bir Üniversite Hastânesinde Çal flan Asistan Doktorlar n Örgütsel Stres Düzeylerinin De erlendirilmesi

Bir Üniversite Hastânesinde Çal flan Asistan Doktorlar n Örgütsel Stres Düzeylerinin De erlendirilmesi Bir Üniversite Hastânesinde Çal flan Asistan Doktorlar n Örgütsel Stres Düzeylerinin De erlendirilmesi Dr. M. Fatih Önsüz, Dr. Seyhan H d ro lu, Dr. Yücel Gürbüz, Yrd. Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu, Prof. Dr.

Detaylı

UMUTSUZLUK, ÇARES ZL K VE TAL HS ZL K ÖLÇE N N TÜRK ÖRNEKLEM NDE GÜVEN RL K VE GEÇERL K ÇALIfiMASI

UMUTSUZLUK, ÇARES ZL K VE TAL HS ZL K ÖLÇE N N TÜRK ÖRNEKLEM NDE GÜVEN RL K VE GEÇERL K ÇALIfiMASI Kriz Dergisi 14 (1): 21-29 UMUTSUZLUK, ÇARES ZL K VE TAL HS ZL K ÖLÇE N N TÜRK ÖRNEKLEM NDE GÜVEN RL K VE GEÇERL K ÇALIfiMASI F. Gençöz* S. Vatan, D. Lester** ÖZET: * Doç. Dr., ODTÜ, Psikoloji Bölümü.

Detaylı

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki

Detaylı

Bafl a r s yak nmas ile baflvuran hastalarda yayg n anksiyete bozuklu u

Bafl a r s yak nmas ile baflvuran hastalarda yayg n anksiyete bozuklu u Türk Aile Hek Derg 2010; 14(4): 157-161 www.turkailehekderg.org Research Article doi:10.2399/tahd.10.157 Bafl a r s yak nmas ile baflvuran hastalarda yayg n anksiyete bozuklu u Generalized anxiety disorder

Detaylı

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Horlama ve Uyku Apne Sendromu BEZMİÂLEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Polikliniği rtibat : 0212 453 17 00 GH-02 V;01/2010 Horlama ve Uyku Apne Sendromu

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i Devrim ÖZDEM R ALICI * Özet Bu ara t rmada 2002-2003

Detaylı

Alkol tanısı almış ve tedavi alan hastaların hastalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi*

Alkol tanısı almış ve tedavi alan hastaların hastalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi* Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com Alkol tanısı almış ve tedavi alan hastaların hastalıklarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi* Yrd.Doç.Dr.Mursayettin EKSEN

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DOI:10.7816/sed-01-02-05 MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Arş. Gör. Dr. H. Onur KÜÇÜKOSMANOĞLU 1 ÖZET Araştırmada müzik öğretmeni

Detaylı

Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi

Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi Ankara Med J, 2014, 14(3): 85-90 Araştırma / Research Primer Enürezis Noktürna Tanılı Çocuk ve Ergenlerde Anksiyete ve Depresyon Belirti Şiddetinin Değerlendirilmesi Evaluation of Anxiety and Depression

Detaylı

KONVERS YON BOZUKLU U TANISI KONAN ÇOCUK VE ERGENLER N SOSYODEMOGRAF K, KL N K ÖZELL KLER VE Efi TANILARI

KONVERS YON BOZUKLU U TANISI KONAN ÇOCUK VE ERGENLER N SOSYODEMOGRAF K, KL N K ÖZELL KLER VE Efi TANILARI KONVERS YON BOZUKLU U TANISI KONAN ÇOCUK VE ERGENLER N SOSYODEMOGRAF K, KL N K ÖZELL KLER VE Efi TANILARI Selma Tural Hesapcioglu*, Evrim Aktepe**, Zeynep Göker*, Sema Tanr över Kandil*** * Dr. Araflt

Detaylı

Kayseri de 6-18 yafl grubu çocuklarda antropometrik ölçümlerden türetilen referans de erler

Kayseri de 6-18 yafl grubu çocuklarda antropometrik ölçümlerden türetilen referans de erler Türk Aile Hek Derg 200; (1): 4-5 www.turkailehekderg.org Letter to the Editor doi:.23/tahd.0.04 Kayseri de -1 yafl grubu çocuklarda antropometrik ölçümlerden türetilen referans de erler Say n Editör, Kayseri

Detaylı

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri TRAKYA ÜN V TIP FAK DERG 2005;22(2):88-92 KL N K ARAfiTIRMA Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri Demographic Characteristics

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI

A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI ARAfiTIRMA (Clinical Investigation) A LE PLANLAMASI YÖNTEMLER YLE LG L TUTUMLARIN ETK N A LE PLANLAMASI DANIfiMANLIK H ZMET ÖNCES VE SONRASINDA KARfiILAfiTIRILMASI Esra Esim BÜYÜKBAYRAK 1, Bülent KARS

Detaylı

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU Hazırlayan Sosyolog Kenan TURAN Veteriner Hekimi Volkan İSKENDER Ağustos-Eylül 2015 İÇİNDEKİLER Araştırma Konusu

Detaylı

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Ayfer Bayındır Çevik Doç. Dr. Şeyda Özcan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu

Detaylı

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i I DR. NA L YILMAZ HEMfiEHR K ML Kastamonulular Örne i II Yay n No : 2039 Sosyoloji : 1 1. Bas - Ekim 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-936 - 1 Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m

Detaylı

OBEZ BİREYLERİN DEPRESİF BELİRTİ DÜZEYLERİNİN VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

OBEZ BİREYLERİN DEPRESİF BELİRTİ DÜZEYLERİNİN VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ OBEZ BİREYLERİN DEPREİF BELİRTİ DÜZEYLERİNİN VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMEİ Gönül ÖZGÜR * Aysun BABACAN GÜMÜŞ ** Ceren PALAZ *** Kabul Tarihi:12/07/2007 ÖZET Bu araştırmanın amacı, obez bireylerin

Detaylı

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNE BABALARIN PSİKOPATOLOJİK SEMPTOMLARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA(AMASYA İLİ ÖRNEĞİ)

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNE BABALARIN PSİKOPATOLOJİK SEMPTOMLARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA(AMASYA İLİ ÖRNEĞİ) ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNE BABALARIN PSİKOPATOLOJİK SEMPTOMLARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA(AMASYA İLİ ÖRNEĞİ) Şenay ŞEKER 1 Atıf/ : Şeker, Şenay, (2015). Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Psikopatolojik

Detaylı

AYRILIK KAYGISI BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARDA SOSYODEMOGRAF K VE KL N K ÖZELL KLER

AYRILIK KAYGISI BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARDA SOSYODEMOGRAF K VE KL N K ÖZELL KLER AYRILIK KAYGISI BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARDA SOSYODEMOGRAF K VE KL N K ÖZELL KLER S. Ebru Çengel Kültür*, Ahmet Tiryaki**, Fatih Ünal*** ÖZET Amaç: Ayr l k Kayg s Bozuklu u nun temel özelli i bireyin evden

Detaylı

ÖFKE YÖNET M PROGRAMININ L SE Ö RENC LER N N ÖFKE DÜZEYLER N AZALTMADAK ETK S *

ÖFKE YÖNET M PROGRAMININ L SE Ö RENC LER N N ÖFKE DÜZEYLER N AZALTMADAK ETK S * Kriz Dergisi 16 (3): 21-32 ÖFKE YÖNET M PROGRAMININ L SE Ö RENC LER N N ÖFKE DÜZEYLER N AZALTMADAK ETK S * Z. Karatafl** ÖZET Öfke ergenler için çok önemli bir duygu ve ayn zamanda problemdir. Negatif

Detaylı

Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr.

Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr. Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr. Hayri Polat 5 1 S. B. stanbul E itim ve Araflt rma Hastanesi ç Hastal klar

Detaylı

Fevzi Pafla Cad. Dr. Bar fl Ayd n. Virgül (,) 2. Baz k saltmalar n sonuna konur.

Fevzi Pafla Cad. Dr. Bar fl Ayd n. Virgül (,) 2. Baz k saltmalar n sonuna konur. 2. Baz k saltmalar n sonuna konur. Dr. Bar fl Ayd n Fevzi Pafla Cad. 3. Say lardan sonra s ra bildirmek için konur. Sonucu ilân ediyorum: 1. Ali, 2. Kemal, 3. Can oldu. Hepsini tebrik ederim. Virgül (,)

Detaylı

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler 1 TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza Hukuku ve Kriminoloji Araflt rma ve Uygulama Merkezi 2003

Detaylı

Hemflirelik Yüksekokulu Ö rencilerinde Görülen Perimenstrual Sorunlar

Hemflirelik Yüksekokulu Ö rencilerinde Görülen Perimenstrual Sorunlar Hemflirelik Yüksekokulu Ö rencilerinde Görülen Perimenstrual Sorunlar Perimenstrual Complaints of the Nursing Students Ümran OSKAY*, Gülbeyaz CAN*, Dersu TAfi**, Öznur SEZG N** 157.Ü.F.N. Hem. Derg (2008)

Detaylı

ÇOCUK PSİKYATRİSİ KONSÜLTASYON VE STAJ PROGRAMI

ÇOCUK PSİKYATRİSİ KONSÜLTASYON VE STAJ PROGRAMI ÇOCUK PSİKYATRİSİ KONSÜLTASYON VE STAJ PROGRAMI Programın Amacı: Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Konsültasyon ve Staj Programı nın amacı, asli olarak bilimsel bilgi ve mesleki etik kuralları gözeterek ruh

Detaylı