1. Dövlәt proqramlarının mahiyyәti vә iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi sistemindәki yeri
|
|
- Alp Gökçe
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 AZӘRBAYCAN RESPUBLİKASI TӘHSİL NAZİRLİYİ AZӘRBAYCAN DÖVLӘT İQTİSAD UNİVERSİTETİ FAKÜLTӘ: Magistratura KAFEDRA: İqtisadiyyatın Dövlәt Tәnzimlәnmәsi İXTİSAS: İqtisadiyyatın Hüquqi Tәnzimlәnmәsi FӘNN: Milli iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi problemlәri REFERAT MÖVZU: Dövlәt proqramları iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsinin mühüm alәti kimi QRUP: 46 MAGİSTRANT: Bağırzadә Elşәn Rәsul oğlu RӘHBӘR: i.e.n Hacıyev Әlәddin BAKI 2004
2 MÜNDӘRİCAT 2 Giriş Dövlәt proqramlarının mahiyyәti vә iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi sistemindәki yeri İqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsindә dövlәt proqramlarından istifadәnin müasir vәziyyәti Dövlәt proqramlarından istifadәnin tәkmillәşdirilmәsi istiqamәtlәri Nәticә vә tәkliflәr İstifadә olunan mәnbәlәr... 21
3 3 Giriş Dünya iqtisadiyyatında son onilliklәr әrzindә özәllәşdirmә, kapital, qiymәtli kağızlar bazarı vә ticarәtin liberallaşdırılması kimi tәdbirlәrin güclәnmәsi iqtisadi idarәetmәdә dә liberallaşdırma vә bazar mexanizmi prinsiplәrinin hakim olmasını zәruri etmişdir. Bu mәqsәdlә iqtisadi siyasәtin hazırlanması vә hәyata keçirilmәsindә daha mütәrәqqi, bazar mexanizmi prinsiplәrinә daha uyğun gәlәn üsul vә mexanizmlәrdәn geniş istifadә edilmәsi dә aktuallaşır ki, bunlardan biri dә proqramlaşdırma mexanizmidir. Son illәr proqramlaşdırma mexanizmi tәbii olaraq, bazar iqtisadiyyatına keçid prossesinә qәdәm qoymuş Azәrbaycanda da hökumәtin iqtisadi siyasәtinin әsas mexanizmlәrindәn birinә çevrilmişdir. Bu araşdırmamız da mәhz proqramlar vә onun xüsusi formalarından biri olan dövlәt proqramlarının iqtisadi idarәetmәdә oynadığı rola hәsr edilmişdir. Bu mәqsәdlә mövzu aşağıdakı istiqamәtlәrdә tәdqiq edilmәyә çalışılmışdır: Birinci istiqamәtdә iqtisadiyyatın idarә edilmәsi prossesi, onun zәruriliyi, iqtisadi idarәetmәdә istifadә edilәn üsul vә mexanizmlәrә qısaca nәzәr yetirilir vә onlar arasında proqramlaşdırma mexanizminin yerinin müәyyәn edilmәsinә çalışılır. İkinci istiqamәtdә müstәqilliyin әldә edilmәsi vә bazar iqtisadiyyatına keçid prossesinә start verilmәsindәn sonra ölkәmizdә hökümәtlәrin hәyata keçirdiyi iqtisadi siyasәt çәrçivәsindә istifadә etdiklәri әsas dövlәt proqramları vә onların mәzmununa nәzәr yetirilmәyә çalışılır. Nәhayәt sonuncu istiqamәtdә dövlәt proqramlarından istifadәnin mövcud çatışmazlıqları vә onlardan istifadәnin sәmәrәliliyinin artırılması imkanlarından bәhs edilir.
4 4 1. Dövlәt proqramlarının mahiyyәti vә iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi sistemindәki yeri Son illәr ölkәdә aparılan iqtisadi transformasiya prossesinin mәqsәdi planlaşdırma mexanizmli vә dövlәt mülkiyyәtli komanda iqtisadiyyatından azad bazar mexanizmli vә xüsusi mülkiyyәtin hakim olduğu çoxmülkiyyәtli bazar iqtisadiyyatına keçidi tәmin etmәkdir. Lakin azad bazar mexanizminin tәtbiq olunduğu bir sıra ölkәlәrin tәcrübәsi vә azad bazar iqtisadiyyatı nәzәriyyәlәri dә göstәrir ki, bu mexanizm әn sәmәrәli mexanizm olsa da bir sıra çatışmazlıqlardan da kәnarda deyil vә bunların tamamlanması dövlәtin sәmәrәli tәnzimlәmә mexanizmini tәlәb edir. Mәhz bu çatışmazlıqlardan irәli gәlәrәk dövlәtin aşağıdakı tamamlayıcı iqtisadi funksiyaları ortaya çıxır 1 : Bazar mexanizminin sәmәrәli fәaliyyәt göstәrmәsinә şәrait yaradan ictimai mühit vә hüquqi bazanın tәmin edilmәsi (legal and social framework); Sağlam rәqabәtin tәmin edilmәsi üçün zәruri tәdbirlәrin görülmәsi (pure competition); Gәlir vә sәrvәtin yenidәn bölgüsünü tәmin etmәk (redistribution); Milli mәhsulun strukturunu dәyişmәk mәqsәdilә resursların bölgüsünü tәkmillәşdirmәk (allocation); İqtisadiyyatın stabillәşdirilmәsini tәmin etmәk (stabilization); Göstәrilәn bu әsas iqtisadi funksiyaların hәyata keçirilmәsi üçünsә dövlәtә müәyyәn üsul vә mexanizmlәrin işlәnib hazırlanması gәrәkdir. Bu baxımdan iqtisadiyyata dövlәt müdaxilәsinin zәruriliyi dәrk edilәn dövrdәn indiyәdәk onun iqtisadi prosseslәrә tәsir edә bilmәsi üçün müxtәlif metod vә mexanizmlәr ortaya atılmış vә tәtbiq edilmişdir ki, bunları da nisbi olaraq birbaşa vә dolayı olmaqla iki әsas qrupa bölürlәr. Göstәrilәn üsul vә mexanizmlәr haqqında müәyyәn tәsәvvürә malik olmaq üçün iqtisadi 1 Bax: Campell R. Mcconnell (Professor of Economics, Emeritus University of Nebraska), Stanley L.Brue (Professor of Economics Pacific Lutheran University), Economics: principles, problems, and policies, 14 th edition, Irwin McGraw-Hill Companies, 1999, International Edition;
5 münasibәtlәrin tәnzimlәnmәsini sxemә diqqәt yetirәk: ümumi şәkildә әks etdirәn aşağıdakı 5 Sxem 1: Bazar iqtisadiyyatının tәnzimlәnmәsi sxemi 2 Bazar iqtisadiyyatının tәnzimlәnmәsi Dövlәt sәviyyәsindә Tәsәrrüfatlar sәviyyәsindә Mülkiyyәt vә sahibkarlıq münasibәtlәrinin tәnzimlәnmәsi üzrә hüquqi aqtlar Dövlәt sahibkarlığı Maliyyә-kredit vasitәlәri: vergilәr, qiymәt, pul tәdavülünün tәnzimi Dövlәt investisiyaları, dövlәt sifarişlәri Marketinq fәaliyyәti Müstәqim tәsәrrüfat әlaqәlәri Sahibkar birliklәri, informasiya mәrkәzlәri vә.s-in fәaliyyәti İri tәsәrrüfat vә sosial proqramlar iqtisadi proqnozlaşdırma vә planlaşdırma Bunlardan perespektivә yönәldilmiş tәnzimlәmәnin әsas mexanizmlәri olan iqtisadi proqnozlaşdırma, planlaşdırma vә proqramlaşdırmanın rolu çox böyükdür. Belә ki, bazar iqtisadiyyatı şәraitindә bu mexanizmlәr dövlәtә imkan verir ki, iqtisadi prosseslәri öz nәzarәti altında saxlaya bilsin vә onların gәlәcәk inkişafını yönlәndirsin. Cәmiyyәtin iqtisadiyyatda qeyri-müәyyәn olan gәlәcәyә müәyyәnlik gәtirmәk vә öz müqәddәratına bir növ sahib çıxa bilmәk cәhdlәrinin 2 Kamil Sadıqov, Milli iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsinin konseptual əsasları, Bakı-1999, səhfə: 38;
6 6 nәticәsindә meydana gәlәn perespektivә yönәlmiş tәnzimlәnmәnin göstәrilәn bu alәtlәri әslindә bütöv bir tәnzimlәmә sisteminin ardıcıl şәkildә bir-birini tamamlayan elementlәridir: Sxem 2: Perespektivә yönәlmiş tәnzimlәmә sistemi Planlaşdırma Proqnozlaşdırma Proqramlaşdırma Makroiqtisadi baxımdan yanaşdıqda proqnozlaşdırma ilә başlayıb ayrıayrı istiqamәtli proqramların hәyata keçirilmәsi ilә başa çatan bu fasilәsiz prossesi aşağıdakı kimi izah edә bilәrik: İlk mәrhәlәdә ölkәdә sosial-iqtisadi prosseslәrin ayrı-ayrı növlәrinin gәlәcәk inkişaf meylini özündә әks etdirәn proqnoz sәnәdi işlәnib hazırlanır. Bu sәnәdlәr cari, orta vә uzunmüddәtli dövrü әhatә etmәklә yanaşı, axtarış (mövcud obyektin gәlәcәkdәki vәziyyәti haqqında mәlumat verәn) vә normativ (görülәcәk tәdbirlәrlәr nәticәsindә obyektin gәlәcәkdә necә dәyişәcәyi haqqında mәlumat verәn) xarakterli dә ola bilәr. İkinci mәrhәlәdә proqnozlaşdırma mәlumatları qiymәtlәndirilir, mövcud vә baş verә bilәcәk problemlәri aradan qaldırmaq vә iqtisadiyyatın gәlәcәk inkişafına yön vermәk üçün sosial-iqtisadi inkişafın mәqsәdlәrini vә bu mәqsәdlәrә nail olmaq üçün zәruri olan vasitәlәri özündә birlәşdirәn planlaşdırma sәnәdlәri işlәnib hazırlanır. Makroiqtisadi planlarda bütövlükdә iqtisadiyyat vә onun ayrı-ayrı sahәlәri üzrә planlaşdırılan dövr üçün inkişaf hәdәflәri tәyin edilir vә bu hәdәflәrә nail olmaq üçün hәmin sahәlәr üzrә qarşıdakı dövrә dövlәtin iqtisadi siyasәtinin әsas istiqamәtlәri, prinsip vә
7 7 metodları müәyyәnlәşdirilir. Bu mәrhәlәdә hәm dә proqramlaşdırma üçün zәruri hәdәflәr ortaya qoyulur. Sonuncu mәrhәlәdә isә planlaşdırma nәticәsindә tәsbit edilәn әn mühüm problemlәri hәll etmәk vә hәdәflәrә nail olmaq mәqsәdilә mövcud hökumәt tәrәfindәn konkret istiqamәtlәrә yönәldilmiş vә konkret maliyyәlәşmә mәnbәlәrinә sahib olan proqramlar işlәnib hazırlanaraq hәyata keçirilir. Konkret istiqamәtlәr üzrә işlәnib hәyata keçirilәn belә proqramlardan biri dә dövlәt proqramlarıdır. Dövlәt proqramlarının әsas xarakterik xüsusiyyәti milli proqramlar olması vә ayrı-ayrı sahә nazirliklәri sәviyyәsindә deyil, bütövlükdә hökumәt sәviyyәsindә hәyata keçirilmәsidir. Bu tip proqramların mahiyyәtini daha yaxşı dәrk etmәk mәqsәdilә onların struktur modelini әks etdirәn sxemә nәzәr yetirәk: Sxem 3: Dövlәt proqramlarının struktur modeli Giriş Proqramlaşdırma obyekti üzrә mövcud vәziyyәtin tәhlili Proqramın mәqsәdlәri Proqramın qarşıya qoyduğu vәzifәlәr Proqramın maliyyәlәşdirilmә mәnbәlәri Proqramın icraçıları Proqram üzrә görülәcәk әsas tәdbirlәr matrisi Hökumәt tәrәfindәn hazırlanaraq dövlәt başçısının imzası ilә qüvvәyә minәn dövlәt proqramlarının әn mühüm hissәsi proqram üzrә görülәcәk әsas tәdbirlәrin matrisidir. Bu bölmәdә proqramın tәtbiq olunduğu sahәnin
8 8 ayrı-ayrı istiqamәtlәri üzrә körülәcәk konkret tәdbirlәr, onların mәqsәdi, icraçılar vә tәdbirin başa çatdırılacağı müddәt açıq şәkildә öz әksini tapır. İcraçıları ayrı-ayrı nazirlik, idarә vә tәşkilatlar olan bu tip proqramlar müxtәlif maliyyәlәşmә mәnbәlәrinә malik olurlar ki, bunların arasında da әn әsasları dövlәt büdcәsi vә digәr ictimai fondlar, daxili vә xarici özәl bölmә investisiyaları vә beynәlxalq yardımlardır. Hal-hazırda iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsinin dünya praktikasında istәr konkret hәdәflәri hәyata keçirmәk, istәr resurslardan daha sәmәrәli istifadә etmәk, istәrsә dә idarә edilmәsinin әlverişliliyi baxımından geniş tәtbiq olunan proqramlaşdırma mexanizmindәn ölkәmizdә dә istifadә olunur vә son illәr bu meyl daha da güclәnmişdir.
9 9 2. İqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsindә dövlәt proqramlarından istifadәnin müasir vәziyyәti Azәrbaycan Respublikasının yenidәn öz müstәqilliyini әldә etmәsi bütün sahәlәrdә olduğu kimi iqtisadi hәyatda da müstәqil milli siyasәtin formalaşdırılmasına әlverişli zәmin hazırlamışdır. Bu baxımdan Azәrbaycan hökumәti iqtisadi siyasәtin hazırlanmasında, hәyata keçirilmәsindә vә bu mәqsәdlә tәnzimlәmә alәtlәrinin seçimindә tam sәrbәstliyә malikdir. Mәhz belә bir şәrait imkan verir ki, iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi sahәsindә dünya ölkәlәrindә tәtbiq olunan әn müxtәlif üsul vә mexanizmlәrdәn istifadә edilsin. Müstәqillik dövründә Azәrbaycan hökumәti tәrәfindәn iqtisadi siyasәtin hәyata keçirilmәsindә geniş istifadә olunan belә mexanizmlәrdәn biri dә proqramlaşdırmadır. Tәtbiq olunan proqramların strukturuna nәzәr saldıqda görürük ki, onların müxtәlif növlәrindәn istifadә olunmaqdadır. Lakin son illәr onun xüsusi bir növü olan dövlәt proqramlarından istifadәnin geniş yayıldığı müşahidә olunur. Dövlәt proqramları adәtәn iki vә daha artıq il üçün nәzәrdә tutulur vә dövlәt başçısının imzaladığı fәrmanla qüvvәyә minirlәr. Yönәldiyi sahә üzrә geniş tәdbirlәr sistemini özündә әks etdirәn bu proqramlardan әsasәn aqrar bölmә, sahibkarlığın inkişaf etdirilmәsi, regional inkişaf vә yoxsulluğun azaldılması iqtiqamәtindә istifadә olunmuş vә olunmaqdadır. Aqrar bölmә üzrә ilk belә proqram AR Prezidentinin li fәrmanı ilә qüvvәyә minәn ci illәrdә AR-da aqrar islahatların dәrinlәşdirilmәsi vә kәnd tәsәrrüfatında sahibkarlığın inkişafına kömәk göstәrilmәsinә dair Dövlәt Proqramı dır. Proqram aşağıda göstәrilәn istiqamәtlәr üzrә aqrar islahatların dәrinlәşdirilmәsinә dövlәt himayәsini nәzәrdә tutur vә hәr istiqamәt üzrә müvafiq tәdbirlәr sisteminә malik idi: Aqrar sahәdә әmlakın özәllәşdirilmәsinin başa çatdırılması;
10 10 Torpaq islahatının başa çatdırılması; Meliorasiya vә su tәsәrrüfatı sahәsindә islahatların sürәtlәndirilmәsi; Aqrar sahәdә sahibkarlığın inkişafına dövlәt yardımı; Aqrar sahәdә idarәetmә sisteminin islahatı; Kәndin sosial inkişafı; Aqrar sahәnin elmi, normativ-hüquqi tәminatı vә kadr hazırlığı; Aqrar sahәnin informasiya tәminatı; Proqram çәrçivәsindә digәr tәdbirlәrlә yanaşı sudan tәsәrrüfat mәqsәdlәri üçün istifadә edәnlәrin hüquq vә mәnafelәrini qorumaq mәqsәdilә Sudan İstifadәedәnlәr Assosiasiyasının yaradılması, aqrar sahәdә elmi tәdqiqat işlәrini inkişaf etdirmәk vә bu sahәdә xarici ölkәlәrlә әmәkdaşlığı genişlәndirmәk mәqsәdilә Kәnd Tәsәrrüfatı Elmi Mәrkәzinin vә onun regional strukturlarının yaradılması kimi tәdbirlәr diqqәti cәlb edir 3. Dövlәt proqramlarının tәtbiq olunduğu әsas istiqamәtlәrdәn biri dә kiçik vә orta sahibkarlığın inkişafıdır. Belә ki, indiyәdәk bu sahәdә , vә ci illәri әhatә edәn AR-da kiçik vә orta sahibkarlığın inkişafının dövlәt proqramı adlı üç proqram qәbul edilmişdir. Birinci proqram әsasәn bu sahәdә normativ-hüquqi aqtların qәbulu, müvafiq dövlәt yardım vә tәnzimlәmә strukturlarının yaradılmasını әhatә etdiyi halda, ikinci proqram qanunvericiliyin tәkmillәşdirilmәsi, Sahibkarlığa Kömәk Milli Fondunun fәaliyyәtinin genişlәndirilmәsi, ümumәn ölkә iqtisadiyyatında özәl sahibkarlığın, xüsusilә dә kiçik vә orta sahibkarlıq subyektlәrinin rolunun artırılması ilә bağlı tәdbirlәri әhatә etmişdir. Nәticәdә üçüncü proqramın qәbul edildiyi 2002-ci ilә qәdәr özәl bölmәnin payı ÜDMdә 71%-ә, sәnaye istehsalında 48,3%-ә, kәnd tәsәrrüfatı istehsalında 99%-ә, tikintidә 76,1%-ә, daxili әmtәә dövriyyәsindә 98,4%-ә, әhaliyә göstәrilәn pullu xidmәtlәrdә 62,5%-ә, sәrnişin daşımada 83,9%-ә, xarici ci illərdə AR-da aqrar islahatların dərinləşdirilməsi və kənd təsərrüfatında sahibkarlığın inkişafına kömək göstərilməsinə dair Dövlət Proqramı, AR Qanunvericilik Külliyatı, səhfə: ;
11 11 ticarәt dövriyyәsindә 59%-ә, ixracda 52,6%-ә, idxalda isә 69%-ә yüksәlmişdir. Bununla yanaşı mәşğulluğun strukturunda qeyri-dövlәt bölmәsinin payı 70%-ә yüksәldiyi halda, dövlәt büdcәsi gәlirlәrindәki payı cәmi 39,6% tәşkil etmişdir. Bu dövrdә qeydiyyatdan keçmiş qeyri-dövlәt hüquqi şәxsli tәsәrrüfat strukturlarının sayı 58,6 mini keçmişdir ki, bunların da 80,1%-i kiçik vә orta müәssisәlәrdir. KOS-un bu illәrdә ÜDM-dә payı da 25%-dәn 43%-ә yüksәlmişdir 4. Bütün bunlara baxmayaraq strateji sahәlәrdә, xüsusilә ixrac yönümlü sahәlәrdә, regionlarda sahibkarlığın inkişafı, onun maliyyәlәşdirilmәsi, sahibkarlıq subyektlәri arasındakı tәsәrrüfat әlaqәlәrinin inkişafı vә.s mәsәlәlәrdә hәlә dә ciddi problemlәr qalmaqdadır. Bütün bu mәsәlәlәrin hәllinә yardım mәqsәdilә ci illәr üzrә qәbul edilәn proqramda bir sıra tәdbirlәr nәzәrdә tutulmuşdur. Bu mәqsәdlә proqram üzrә әsas vәzifәlәr belә müәyyәnlәşdirilmişdir: Sahibkarlıq fәaliyyәtinin dövlәt qeydiyyatı, lisenziyalaşdırılması vә KOS mәhsullarının sertifikatlaşdırılması qaydalarının tәkmillәşdirilmәsi; Müasir informasiya texnologiyasının geniş tәtbiqi әsasında KOS-ların bilgi (informasiya) tәminatının yaxşılaşdırılması; Gәnclәrin sahibkarlıq fәaliyyәtinә hazırlanması sisteminin yaradılması; KOS-ların beynәlxalq işgüzar әlaqәlәrinin yaradılmasına vә genişlәndirilmәsinә kömәk göstәrilmәsi; KOS-ların rәqabәt qabiliyyәtli ixrac mәhsullarının istehsalı üçün texniki, maddi vә maliyyә kömәyi mexanizmlәrinin hazırlanması; KOS-ların istehsal yönümlü fәaliyyәtinә maliyyә-kredit vә investisiya kömәyi mexanizmlәrinin genişlәndirilmәsi; Sahibkarlığın regional inkişafının tәmin edilmәsi; Daxili istehsalçılar arasında kooperasiya әlaqәlәrinin inkişafının stimullaşdırılması; 4 AR-da KOS-un inkişafının Dövlət Proqramı, , səhfə: 1, tam mətn: web ünvanında;
12 12 KOS sferasında texnoloji inkişafın dәstәklәnmәsi; Sahibkarların hüquqlarının müdafiәsi sisteminin inkişaf etdirilmәsi; Son bir-iki ildә iqtisadi siyasәtin әsas strateji istiqamәtlәri regional inkişaf vә yoxsulluğun azaldılması şәklindә müәyyәnlәşdirildiyindәn bu sahәlәrdә dövlәt proqramlarından istifadә dә genişlәnmişdir. Bu mәqsәdlә qәbul olunmuş ci illәr yoxsulluğun azaldılması vә iqtisadi inkişaf vә ci illәr AR regionlarının sosialiqtisadi inkişafı proqramları istәr әhatәlilik, istәrsә dә maliyyәlәşdirilmәsi baxımından indiyә qәdәr qәbul olunan әn böyük dövlәt proqramları sayıla bilәr. AR Prezidentinin tarixli fәrmanı ilә qәbul edilmiş yoxsulluğun azaldılması vә iqtisadi inkişaf üzrә dövlәt proqramı qәbul edilәn proqramlar arasında әn çox ictimai müzakirәdәn keçmiş vә regionlar da daxil olmaqla aparılan çoxlu sayda müzakirәlәrin nәticәsindә ortaya qoyulan bir proqramdır. Proqramda ilk öncә ölkәdәki mövcud sosial-iqtisadi vәziyyәt, onun regional aspektlәri, xüsusilә yoxsulluqla birbaşa bağlı olan sәhiyyә vә tәhsil kimi sosial sfera sahәlәri vә onların infrastruktur tәminatının mövcud sәviyyәsi geniş tәhlil edilәrәk qiymәtlәndirilmişdir. Bundan sonra isә yoxsulluğun azaldılmasına yönәldilmiş sosial vә iqtisadi siayasәtin әsas istiqamәtlәrinә, yoxsulluğun azaldılması üzrә strategiyanın institutsional çәrçivәsi vә aparılacaq istitutsional islahatlara ayrı-ayrılıqda açıqlıq gәtirilir. Bütün bunlarla yanaşı proqram çәrçivәsindә ölkәdәki yoxsulluq sәviyyәsinin müәyyәnlәşdirilmәsi, proqramın hәyata keçirilmәsindә cәmiyyәtin iştirak prossesi, onun icrası, monitorinqi vә qiymәtlәndirmә mәsәlәlәrinә dә geniş yer verilmişdir. Proqramda Statistika Komitәsi tәrәfindәn aparılan Ev Tәsәrrüfatlarının Büdcә Müayinәsinә әsaslanaraq ölkә üzrә yoxsulluq hәddi tәyin edilmişdir. Bu zaman adambaşına aylıq minimum istehlak sәbәti manat
13 13 (25,8$) götürülmәklә mütlәq yoxsulluq ölkә әhalisinin 49%-i kimi tәyin edilmiş, nisbi yoxsulluq hәddi isә (bu adambaşına aylıq orta xәrcin median göstәricisinin 60%-i hәddindә hesablanıb) manat (15,5$) qәbul edilmәklә ölkә әhalisinin 17%-i kimi tәyin edilmişdir. Proqramın әsas xarakterik cәhәti digәr proqramlardan fәrqli olaraq görülәcәk hәr bir tәdbirin mәqsәdi vә icraçıları ilә yanaşı, onun konkret maliyyәlәşdirmә mәblәğinin dә tәyin edilmәsidir. Bir sözlә ümumi şәkildә yanaşsaq, yoxsulluğun azaldılması proqramını әhatәlilik baxımından yoxsulluğun azaldılmasının milli strategiyası adlandıra bilәrik. Lakin bu strategiyanın hәyata keçirilmәsindә digәr bir proqramın, regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlәt proqramının rolu çox әhәmiyyәtlidir tarixli fәrmanla tәsdiq olunan vә bir növ mövcud hökumәtin fәaliyyәt müddәti әrzindә onun әsas iqtisadi proqramı kimi qәlәmә verilәn regionların sosial-iqtisadi inkişafı proqramı çәrçivәsindә regionlar iqtisadi siyasәtin hәyata keçirilmәsi baxımından 10 iqtisadi rayona ayrılmış, proqramın icraçısı qismindә bütün mәrkәzi vә yerli icra hakimiyyәti orqanları, әlaqәlәndiricisi qismindә isә İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tәsbit edilmişdir (bu mәqsәdә İİN-dә müvafiq proqram üzrә katiblik yaradılmışdır). Proqramda iqtisadi rayonların bütün inzibati rayonları üzrә görülәcәk konkret tәdbirlәr, onların mәqsәdi, icraçıları vә başa çatdırılma müddәti müәyyәnlәşdirilmiş, nәzәrdә tutulan kompleks sosial-iqtisadi inkişafın tәmin edilmәsi mәqsәdilә bütövlükdә aşağıdakı vәzifәlәrin hәyata keçirilmәsi qeyd edilmişdir: Müәssisәlәrin istehsal fәaliyyәtini bәrpa etmәk vә yeni istehsal müәssisәlәri yaratmaq; Yerli resurslardan istifadәnin sәmәrәsini artırmaq; Regionların inkişafı üçün zәruri infrastrukturun yaradılmasını vә inkişafını tәmin etmәk;
14 14 Aqrar sektorda islahatların ikinci mәrhәlәsini sürәtlәndirmәk, bunun üçün regionlarda fermerlәrә vә digәr kәnd tәsәrrüfatı işçilәrinә kömәk mәqsәdilә müxtәlif servis mәrkәzlәri yaratmaq, toxumçuluq bazasını genişlәndirmәk, texnika ilә tәminatı yaxşılaşdırmaq vә digәr zәruri tәdbirlәri hәyata keçirmәk; İnvestorların regionlara cәlb olunması üçün әlverişli şәraitin yaradılmasını tәmin etmәk; Yeni iş yerlәrinin yaradılmasını hәvәslәndirmәk; Әhalinin kommunal xidmәtlәrlә tәminatını yaxşılaşdırmaq; Bütün bu proqram çәrçivәsindә nәzәrdә tutulan tәdbirlәr vә digәr tәdbirlәrin hәyata keçirilmәsi nәticәsindә 2008-ci ildә ÜDM-nin 2003-cü illә müqayisәdә 2,3 dәfә artaraq adambaşına 1578 ABŞ dollar, әsasәn regional potensialı әks etdirәn qeyri-neft sektorunun ÜDM-dә xüsusi çәkisinin 85% tәşkil edәcәyi proqnozlaşdırılır. Bununla yanaşı kәnd tәsәrrüfatı istehsalının artım tempinin ildә orta hesabla 10-15% olmaqla 5 il әrzindә real artımın 62,5%, bütün maliyyә mәnbәlәri üzrә iqtisadiyyata investisiya qoyuluşunun 60%-i regionlara olmaqla 16,8 mlrd. ABŞ dolları, ümumilikdә yeni yaradılan iş yerlәrinin 600 min, orta aylıq әmәk haqqı artımının isә 3,1 dәfә olacağı nәzәrdә tutulmuşdur. Belәliklә, yuxarıda tәtbiq olunan әsas dövlәt proqramlarına nәzәr saldıqda görürük ki, proqramlaşdırma artıq Azәrbaycanda iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi sisteminin mühüm mexanizmlәrindәn birinә çevrilmişdir.
15 15 3. Dövlәt proqramlarından istifadәnin tәkmillәşdirilmәsi istiqamәtlәri Azәrbaycan hökumәti tәrәfindәn hazırlanaraq hәyata keçirilәn dövlәt proqramları sosial-iqtisadi prosseslәrin yönlәndirilmәsindә mühüm rola malikdir. Lakin hәyata keçirilәn proqramların qarşısına qoyduğu vәzifәlәri daha sәmәrәli şәkildә yerinә yetirmәsi üçün bir sıra istiqamәtlәrdә tәkmillәşdirmә tәdbirlәrinin görülmәsi vacibdir: Proqramların hazırlanma pressesinin sәmәrәliliyi yüksәldilmәlidir: Bu mәqsәdlә ilk növbәdә dövlәt tәrәfindәn etibarlı bir şәkildә işlәnib hazırlanan milli vә regional sәviyyәli informasiya sisteminә ehtiyac vardır. Belә ki, hazırlanan hәr bir proqram müәyyәn statistik vә ya analitik informasiyalar әsasında hazırlanır vә bu informasiyaların etibarlılıq sәviyyәsi nә qәdәr yüksәk olarsa, hazırlanan proqramların uğur qazanmaq şansı da bir o qәdәr yüksәk olacaqdır. Ölkәmizdә hazırlanan proqramlarla İEÖ-dә hazırlanan bir sıra proqramlar arasında müqayisә apardıqda bu sahәdә nә qәdәr ciddi problemlәrin olduğunu görmәkdәyik. Mәsәlәn, regional inkişafla bağlı proqrama diqqәt yetirәk. Proqramda ayrı-ayrı regionlar vә rayonlar üzrә geniş tәdbirlәr sistemi nәzәrdә tutulsa da bunların hansı sosial-iqtisadi informasiyalar әsasında tәyin edildiyini açıq bir şәkildә görmәk mümkün deyil. Regionlar yalnız bir sıra tarixi-coğrafi vә makroiqtisadi informasiyalar әsasında xarakterizә edilmişdir ki, fikrimizcә bu tipli informasiyalara dayanaraq külli miqdarda maliyyә-investisiya ehtiyatlarını sәmәrәli bir şәkildә, regionların hәqiqi ehtiyacları istiqamәtindә bölüşdürmәk mümkün deyil. Proqramların hazırlanması mәrhәlәsindә diqqәt yetirilmәsi zәruri olan digәr bir mәsәlә onun aid olduğu sahә vә ümumilikdә cәmiyyәt miqyasında müxtәlif hökumәt, qeyri-hökumәt tәşkilatlarının, ictimai birliklәrin vә müstәqil ekspertlәrin fikirlәrinin öyrәnilmәsini, proqramın hazırlanması prossesindә onların iştirakını tәmin etmәkdir. Bu, proqramda cәmiyyәtin әn
16 16 müxtәlif tәbәqәlәrinin maraqlarını birlәşdirmәyi tәmin etmәklә onun hәyata keçirilә bilmәk imkanlarını yüksәldir. Bundan başqa digәr zәruri mәsәlә dә xarici ölkәlәrin tәcrübәlәrindәn yararlanmaqdır. Bu mәqsәdlә beynәlxalq tәşkilatlarla әmәkdaşlıq artırılmalı, xarici ölkәlәrlә mütәxxәsis mübadilәsi genişlәndirilmәlidir. Göstәrdiyimiz hәr üç mәsәlә üzrә ölkәmizdәki vәziyyәt o qәdәr dә ürәk açan deyil. Proqramların daha geniş ictimaiyyәt tәrәfindәn dәstәklәnmәsi tәmin edilmәlidir: Proqramın hazırlanmasında vә icrasında cәmiyyәtin daha böyük hissәsinin iştirakının tәmin olunmasını nәzәrdә tutan bu prosses onun geniş tәbliği yolu ilә qoyulmuş hәdәflәrinin әhali tәrәfindәn düzgün dәrk edilib mәnimsәnilmәsi, QHT-lәr, siyasi partiyalar vә ictimai birliklәrin proqramın icrasında hökumәtә mümkün qәdәr güclü dәstәk vermәsi ilә mümkündür. Bu hәm dә iqtisadi demokratiyanın әsas prinsipidir. Artıq sübut olunmuşdur ki, iqtisadi idarәçilikdә insanların iştirakı nә qәdәr geniş çәrçivәdә tәmin olunarsa, o zaman iqtisadi inkişafın sәviyyәsi dә bir o qәdәr yüksәk olacaqdır. Başqa sözlә iqtisadi idarәetmәdә fәrdlәrin iştirak sәviyyәsilә iqtisadi inkişaf düz mütәnasibdir 5 : P=K٠G Burada, P mәcmuu insan iştirakı sәviyyәsi indeksi, G istehsalın artım vә sәmәrәlilik indeksi, K mütәnasiblik әmsalıdır. Bunu nәzәrә alaraq qeyd edә bilәrik ki, Azәrbaycanda iqtisadi siyasәtin hәyata keçirilmәsindә әhalinin iştirak sәviyyәsi çox aşağıdır. Daha çox demokratik tәsisatların zәif inkişaf etmәsi nәticәsindә ortaya çıxan bu meyl dövlәt proqramlarının sәmәrәliliyini dә xeyli aşağı salır. Proqramların hәyata keçirilmәsi mexanizmindә desentralizasiya meyli güclәndirilmәlidir: Azәrbaycan hökumәtinin hәyata keçirdiyi iqtisadi siyasәt daha çox mәrkәzlәşdirilmiş xarakterlidir vә bu özünü dövlәt 5 Prof. Dr. Saleh Məmmədov, Azərbaycan: İqtisadi inkişaf Proqramı ( ), Bakı-2000, səhfə: 17;
17 17 proqramlarının icrası zamanı da göstәrir. Lakin müasir dünyada iqtisadi siyasәtin hәyata keçirilmәsindә tamamilә әks bir meyil, desentralizasiya meyli güclәnmişdir. Belә ki, bu mexanizm iqtisadi siyasәtin hazırlanması vә hәyata keçirilmәsindә verilәn qәrarların regionlar vә әhalinin ehtiyaclarını daha dolğun dәrk edәn vә onlara daha yaxın olan dairәlәr tәrәfindәn verilmәsini tәmin edir ki, bu da iqtisadi siyasәtin effektivliyinin artırılmasını mümkün edir. Bu mәqsәdlә tәtbiq olunan proqramların icrasında da bu prinsip nәzәrdә tutulur, onların hәyata keçirilmәsindә yerli icra vә özünüidarә orqanlarının rolu artırılır, bәzi ölkәlәrdә isә proqramların icrası mәqsәdilә ayrı-ayrı regionlar üzrә dövlәt, özәl bölmә vә QHT nümayәndәlәrindәn tәşkil olunan desentralizasiya edilmiş icra orqanları tәşkil edilir. Azәrbaycanda tәtbiq olunan proqramların icrası isә kifayәt qәdәr mәrkәzlәşdirilmiş vә qarışıq struktura malikdir. Fikrimizcә, bu yöndә bәlәdiyyәlәrin rolunu güclәndirmәk daha mәqsәdә uyğun olardı. Әvvәla, bәlәdiyyәlәr ölkә әrazisinin daha geniş dairәsini әhatә edir ki, bu da tәtbiq olunan proqramın daha geniş xalq kütlәlәrinә yayılmasını tәmin edәcәkdir. İkincisi, bәlәdiyyәlәr nisbәtәn daha demokratik, şәffaf vә mәsuliyyәtli idarәetmә sistemini tәşkil etmәyә imkan verir ki, bu da vәsaitlәrin tәyinatı üzrә sәrf edilmәsinә şәrait yaradır. Әn nәhayәt hökumәt dövlәt proqramlarının icrası prossesindә bәlәdiyyәlәrin yaxından iştirakını tәmin etmәklә onların yaradılandan bәri formalaşmış simvolik qurum reputasiyasını aradan qaldırmaqda böyük rol oynayacaqdır. Dövlәt proqramlarının, bütövlükdә dövlәtin iqtisadi siyasәtinin effektivliyini artıracaq instutsional islahatlar hәyata keçirilmәlidir: Dünya tәcrübәsi göstәrir ki, iqtisadi siyasәtin hәyata keçirilmәsindә, dövlәt proqramlarının reallaşdırılmasında mövcud instutsional çәrçivә, başqa sözlә idarәetmә sistemi, onun sәmәrәliliyi çox mühüm әhәmiyyәt kәsb edir. Tәcrübә göstәrir ki, müxtәlif ölkәlәrdә zaman-zaman sosial-iqtisadi inkişaf yolunda hazırlanan çox ciddi dövlәt proqramları mәhz sәmәrәsiz, qeyri-
18 18 şәffaf, nәzarәtdәnkәnar vә korrupsioner idarәetmә sistemi nәticәsindә uğursuzluğa düçar olmuş vә ya nәzәrdә tutulan hәdәflәri reallaşdıra bilmәmişdir 6. Bu problem Azәrbaycan Respublikasında da aktualdır vә onun aradan qaldırılması yolunda dәrin instutsional islahatların hәyata keçirilmәsi zәruridir. Әks halda әldә etdiyi imkanlardan istifadә edәrәk müәyyәn bir kompleks inkişaf tempi әldә etmәyә çalışan ölkәmiz bu mәqsәdi reallaşdıra bilmәyәcәk vә xalqımızın böyük әzablara qatlanaraq әldә etdiyi vә ya edәcәyi maliyyә-iqtisadi resurslar sәmrәsiz yerlәrә, bir ovuc insanın maddi vә mәnәvi rifahının yüksәldilmәsinә xidmәt edәcәkdir. Bu artıq qaçılmaz bir reallıqdır. Bu mәqsәdlә aparılacaq islahatlar әsasәn aşağıdakı istiqamәtlәrdә olmalıdır: İdarәetmә sistemindә demokratik prinsiplәr hakim olmalı vә şәffaflıq yüksәldilmәlidir; Köhnә idarәçilik sistemindәn qalma strukturlar lәğv edilәrәk müasir bazar prinsiplәrinә uyğun gәlәn çevik strukturlar yaradılmalıdır; Qeyri-mәhsuldar mәmurluq sistemindәn, müasir texnologiyalardan istifadә әsasında fәaliyyәt göstәrәn peşәkar mәmurluq sisteminә keçilmәlidir; İdarәetmәdә maarifçilik fәaliyyәtlәri genişlәndirilmәli, mәmurların әxlaq kodeksi hazırlanaraq korrupsiya ilә mübarizә güclәndirilmәlidir; İcra orqanları üzәrindә effektli nәzarәt sistemi yaradılmalı vә mәhkәmә sisteminin müstәqilliyi artırılmalıdır vә.s; Göstәrilәn istiqamәtlәrdә artıq son illәr müәyyәn tәdbirlәrin görüldüyü müşahidә edilmәkdәdir. Xüsusilә dә 1 yanvar 2005-ci ildәn qüvvәyә minәcәk korrupsiyaya qarşı mübarizә qanunu vә müvafiq proqram bu yolda atılan mühüm addım hesab oluna bilәr. 6 Bax: Susan Rose-Ackerman, Hakimiyyət və korrupsiya: səbəblər, nəticələr və islahatlar, (İngilis dilindən tərcümə), Bakı-2004;
19 19 Yuxarıda әsas başlıqlar altında izah etmәyә çalışdığımız tәkmillәşdirmә tәdbirlәri kompleks xarakterli olub, digәr әlaqәli tәdbirlәrlә birgә hәyata keçirilәrәk qarşıdakı illәrdә dövlәtimizin sabitlәşdirmәdәn inkişafa doğru hazırlamağa çalışdığı strategiyaların reallaşdırılması üçün kifayәt qәdәr әlverişli mühit yaradacaqdır.
20 Nәticә vә tәkliflәr 20 Perespektivә yönәlmiş sosial-iqtisadi strategiyaların reallaşdırılmasında әhәmiyyәtli rol oynayan proqramlaşdırma mexanizmi istәr konkret hәdәflәri hәyata keçirmәk, istәr resurslardan daha sәmәrәli istifadә etmәk, istәrsә dә idarә edilmәsinin әlverişliliyi baxımından üstün bir mexanizm kimi dünya praktikasında geniş yayılmışdır. Bu baxımdan AR hökumәtlәri tәrәfindәn son illәr bu mexanizmә üstünlük yer verilmәsi tәqdir edilmәlidir; Proqramlaşdırma әslindә iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi sisteminin mühüm bir elementi olmaqla digәr üsul vә mexanizmlәrlә sıx şәkildә bağlıdır. Bu baxımdan onun daha sәmәrәli şәkildә hәyata keçirilmәsi üçün digәr mexanizmlәrlә, xüsusilә perespektivә yönәlmiş iqtisadi idarәetmәnin proqnozlaşdırma vә planlaşdırma kimi mexanizmlәrilә әlaqәli şәkildә tәtbiq olunması zәruridir; Son illәr Azәrbaycanda bir sıra dövlәt proqramları tәtbiq olunmuş vә onların miqyası daha da genişlәndirilmәkdәdir. Lakin icrası başa çatmış proqramların әldә etdiyi nәticәlәri qiymәtlәndirdikdә görürük ki, heç dә mövcud imkanlardan әlverişli şәkildә istifadә edilmәmiş vә nәzәrdә tutulan hәdәflәrә istәnilәn sәviyyәdә nail olunmamışdır. Bu baxımdan bir sıra istiqamәtlәrdә, xüsusilә proqramların keyfiyyәt sәviyyәsinin yüksәldilmәsi, onların icrasında cәmiyyәtin daha geniş tәbәqәlәrinin iştirak vә dәstәyinin tәmin edilmәsi, әks-mәrkәzlәşdirmә vә dövlәt idarәetmә sisteminin yenidәn qurulması istiqamәtlәrindә ciddi tәkmillәşdirmә tәdbirlәrinin hәyata keçirilmәsinә ehtiyac vardır;
21 İstifadә olunan mәnbәlәr Campell R. Mcconnell (Professor of Economics, Emeritus University of Nebraska), Stanley L.Brue (Professor of Economics Pacific Lutheran University), Economics: principles, problems, and policies, 14 th edition, Irwin McGraw-Hill Companies, 1999, International Edition; 2. Kamil Sadıqov, Milli iqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsinin konseptual әsasları, Bakı-1999; 3. H.Ә. Allahverdiyev, K.S. Qafarov, Ә.M. Әhmәdov, İqtisadiyyatın dövlәt tәnzimlәnmәsi, Dәrslik, Nasir nәşriyyatı, Bakı-2002; AR-da aqrar islahatların dәrinlәşdirilmәsi vә kәnd tәsәrrüfatında sahibkarlığın inkişafına kömәk göstәrilmәsinә dair Dövlәt Proqramı, ; 5. AR-da kiçik vә orta sahibkarlığın inkişafının Dövlәt Proqramı, ; 6. AR Yoxsulluğun azaldılması vә iqtisadi inkişaf üzrә dövlәt proqramı ( ), ; 7. AR regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı dövlәt proqramı ( ), ; 8. Prof. Dr. Saleh Mәmmәdov, Azәrbaycan: İqtisadi inkişaf Proqramı ( ), Bakı-2000; 9. Susan Rose-Ackerman, Hakimiyyәt vә korrupsiya: sәbәblәr, nәticәlәr vә islahatlar, (ingilis dilindәn tәrcümә), Bakı-2004; 10. AR Statistik Göstәricilәri 2004, Azәrbaycan Dövlәt Statistika Komitәsi, Bakı-2004; AR İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin rәsmi web ünvanı; Sahibkarlara Yardım Saytı;
22 İqtisadçılar üçün faydalı istinadlar; Azәrbaycan Elektron Kitabxanası; Ekonomistlerin Kaynak Sitesi; Prof.Dr. Coşkun Can Aktan ın Sosyal Bilimler Kütüphanesi; Yrd. Doç. Dr. İsmail Güneş in Sanal Kütüphanesi;
Nanobiotexnologiya nanotexnologiyanın bir istiqaməti kimi son 10 ildə insan fəaliyyətinin çox vacib bir sahəsinə çevrilmişdir. Xüsusilə tibbdə və
NanoBiotexnologiya və ya BioNanotexnologiya XXI əsrin texnologiyası Mühazirə :2 Nanobiotexnologiya nanotexnologiyanın bir sahəsi kimi Dr. İsmәt Әhmәdov Bakı Dövlәt Universiteti Nanoaraşdırmalar Mәrkәzinin
DetaylıREFERAT AZӘRBAYCAN RESPUBLİKSI TӘHSİL NAZİRLİYİ AZӘRBAYCAN DÖVLӘT İQTİSAD UNİVERSİTETİ. FAKÜLTӘ : Magistratura. KAFEDRA : Hüquq
AZӘRBAYCAN RESPUBLİKSI TӘHSİL NAZİRLİYİ AZӘRBAYCAN DÖVLӘT İQTİSAD UNİVERSİTETİ FAKÜLTӘ : Magistratura KAFEDRA : Hüquq İXTİSAS : İqtisadiyyatın Hüquqi Tәnzimlәnmәsi FӘNN : Mülki Hüququn Problemlәri REFERAT
DetaylıM. M. Musayev. Türkoloji dilçilik
M. M. Musayev Türkoloji dilçilik Bakı-2012 1 AӘRBAYCAN RESPUBLİKASI TӘHSİL NAZİRLİYİ BAKI SLAVYAN UNİVERSİTETİ M. M. MUSAYEV TÜRKOLOJİ DİLÇİLİK Dәrslik Azәrbaycan Respublikası Tәhsil Nazirliyinin 23.01.2012-ci
DetaylıMÜHAZİRƏ 1. FƏNNİN PREDMETİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ.
MÜHAZİRƏ 1. FƏNNİN PREDMETİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ. Qida məhsullarının İstehsalının təşkili fənni Qida məhsulları mühəndisliyi istiqamətində müxtəlif ixtisaslar üzrəgeniş profilli mütəxəssislər hazırlamaq üçün
DetaylıAcademic Views 1. Dünya Düzdür Şamxal Әbilov
Academic Views 1 Dünya Düzdür Şamxal Әbilov Thomas L. Friedman: Dünya Düzdür: XXI Әsrdә Qloballaşan Dünya. Penguin Books Ltd tәrәfindәn nәşr edilmişdir, 6 April 2006. ISBN-10: 0141022728, ISBN-13: 978-0141022727,
DetaylıTest: AAA_1602#01#Q16#01 Edumat Fenn: 1602 İnformasiya sistemlәrindә tәhlükәsizliyin tәminatı Sual sayi: 700
Test: AAA_1602#01#Q16#01 Edumat Fenn: 1602 İnformasiya sistemlәrindә tәhlükәsizliyin tәminatı Sual sayi: 700 1) Sual:Cәdvәllәrә süzgәc qoymaq üçün hansı menyudan istifadә olunur (MS Excel)? A) Format B)
DetaylıAZƏRBAYCANDA INNOVASIYA POTENSIALı. Mehdiyev Əkbər 1313A
AZƏRBAYCANDA INNOVASIYA POTENSIALı Mehdiyev Əkbər 1313A Dunya təcrubəsi gostərir ki, innovasiya texnologiyalarından geniş istifadə olunması olkənin hərtərəfli inkişafına xidmət edir. Bu texnologiyalar
DetaylıAZƏRBAYCANIN XARİCİ İQTİSADİ ƏLAQƏLƏRİ
AZƏRBAYCANIN XARİCİ İQTİSADİ ƏLAQƏLƏRİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2014 XARİCİ İQTİSADİ ƏLAQƏLƏRİN BAŞLICA İSTİQAMƏTLƏRİ Bir ölkənin xarici iqtisadi əlaqələri əsasən aşağıdakı istiqamətlər
DetaylıMilli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritəsinin başlıca istiqamətləri Milli iqtisadiyyat
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 16 mart tarixli Sərəncamı ilə TƏSDİQ EDİLMİŞDİR və ın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritəsinin başlıca istiqamətləri 1 : Azərbaycan ının dərindən və
DetaylıİRFANİ LƏQƏBLİ AŞIQLAR VƏ URFANİ HAVALARI
ƏLİ ŞAMİL İRFANİ LƏQƏBLİ AŞIQLAR VƏ URFANİ HAVALARI (Araşdırmalar, şeirləri, dastanrəvayətlər və not yazıları) BАKI 2016 1 Çıldırlı Aşıq İrfani (şеirlәri, haqqındakı dastan-rәvayәtlәr) kitabını nәşrә hazırlayarkәn
DetaylıMarketinq. Mehdiyev Əkbər
Marketinq Mehdiyev Əkbər 1313A Marketinqin mahiyyəti Marketinq, planlaşdirma prosesidir; Bu proses, məhsulun yaradilması, qiymətləndirilməsi, təbliğatının aparılması və yayılmasından ibarətdir; Marketinqin
DetaylıSosial Xərc Müştəriləri Üçün Xərclərin Ödənilməsinə İmkan Verən Kommunal Xidmət Tariflərinin Müəyyənləşdirilməsi Metodları
Sosial Xərc Müştəriləri Üçün Xərclərin Ödənilməsinə İmkan Verən Kommunal Xidmət Tariflərinin Müəyyənləşdirilməsi Metodları Cozef K. Uitmer, Müşavir Müavini Pensilvaniya Kommunal Təsərrüfat Müəssisəsi NARUC
DetaylıT Ü R K O L O G İ Y A
T Ü R K O L O G İ Y A 1 2016 SEYFӘDDİN ALTAYLI (Türkiyə) * KİTABİ-DƏDƏ QORQUD DAKI AT RƏNGLƏRİNİN TÜRK DÖVLƏT GƏLƏNƏYİ VƏ YÖNLƏRLƏ BAĞLILIĞI Ulu babalarımız Türküstan coğrafiyasında Böyük Sak imperiyasını,
DetaylıAzərbaycanda alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrinin (ABOEM) inkişafı: nailiyyətlər və hədəflər
Azərbaycanda alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrinin (ABOEM) inkişafı: nailiyyətlər və hədəflər AREA-nın yaranması Alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə olunması üzrə Dövlət Proqramı
DetaylıAZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI
2009-cu il 18 mart tarixli referendum nəticəsində qəbul edilmiş Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavələr və dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının referendum aktının tətbiqi
DetaylıYaponiyanın Azərbaycan Respublikasına göstərdiyi Rəsmi İnkişaf Yardımı (RİY)
Oktyabr, 2015 nın Azərbaycan Respublikasına göstərdiyi Rəsmi İnkişaf Yardımı (RİY) I. İki tərəfli RİY 1. Kreditlər RİY (mln.yen) (mln.$) Mübadilə Notalarının imzalanma tarixi Şimal QRES layihəsi 1 20,699
DetaylıMÜASİR AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ FORMALAŞMASININ ƏSAS MƏRHƏLƏLƏRİ. Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
MÜASİR AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ FORMALAŞMASININ ƏSAS MƏRHƏLƏLƏRİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2014 MÜSTƏQİLLİYƏ QƏDƏRKİ DÖVR... XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəlləri: Qurudan çıxarılan
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ SEKTORLAR ÜZRƏ TƏHLİLİ. Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ SEKTORLAR ÜZRƏ TƏHLİLİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2018 ÜDM İSTEHSALINDA SEKTORLARIN PAYI (2017) 40.1% 54.3% Sənaye Kənd təsərrüfatı Xidmətlər 5.6% ÜDM
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ SEKTORLAR ÜZRƏ TƏHLİLİ. Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ SEKTORLAR ÜZRƏ TƏHLİLİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2016 ÜDM İSTEHSALINDA SEKTORLARIN PAYI (2015) ÜDM İSTEHSALINDA SEKTORLARIN PAYI Azərbaycanda ÜDM-nin
DetaylıAzərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı yanında Maliyyə Monitorinqi Xidmətində daxili proseduralarla bağlı qəbul edilmiş qaydalar
Monitorinqi Xidmətində daxili proseduralarla bağlı qəbul edilmiş qaydalar Qaydanın adı «Azərbaycan Respublikasnın Mərkəzi Bankı yanında Maliyyə Monitorinqi Xidmətində protokol işinin təşkili üzrə Qaydalar»
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ SEKTORLAR ÜZRƏ TƏHLİLİ. Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ SEKTORLAR ÜZRƏ TƏHLİLİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2014 ÜDM İSTEHSALINDA SEKTORLARIN PAYI (2013) 31.8% 58.8% Sənaye Kənd təsərrüfatı Xidmətlər 9.4% ÜDM
DetaylıAZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI TƏHSIL NAZIRLIYI AZƏRBAYCAN TEXNIKI UNIVERSITETI. KREDİT SİSTEMİ İLƏ BaKALAVR HAZIRLIĞININ Tədris planı
AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI TƏHSIL NAZIRLIYI AZƏRBAYCAN TEXNIKI UNIVERSITETI 050627- Elektronika, telekommunikasiya və radiotexnika mühəndisliyi Təhsil müddəti 4 il (əyani) Sıra Fənlərin şifri Fənlərin adı
DetaylıAzərbaycan Respublikasında Kiçik Hidroelektrik stansiyaların (KSES) inkişaf perspektivləri
Azərbaycan Respublikasında Kiçik Hidroelektrik stansiyaların (KSES) inkişaf perspektivləri AR prezidentinin 462 saylı 21.10.2004-cu il Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş Azərbaycan Respublikasında alternativ
DetaylıAzərbaycan Respublikası İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
Azərbaycan Respublikası İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI 2018 MÜNDƏRİCAT Azərbaycan iqtisadiyyatına qısa baxış [ÜDM-in artımı] Makroiqtisadi
DetaylıT.C. DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI
T.C. DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Birimi Temmuz 2013 T.C. DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI İçindekiler Azerbaycan Cumhuriyeti Hakkında Genel Bilgiler...5 Azerbaycan Cumhuriyeti
Detaylı3. Mütəhərrik oyunlara fiziki tərbiyyə vasitəsi kimi nəzəri əsas verən kim olmuşdur (rus alimi)?
s 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 sual 1. A.M.Qorki mütəhərrik oyun haqqında hansı fikri söyləmişdir? 2. Mütəhərrik oyunların təhsil sisteminə daxil olmasında, habelə oyunların nəzəri və praktiki
DetaylıİŞ YERİNƏ DAİR ARAYIŞ ELEKTRON XİDMƏTİNDƏN İSTİFADƏ ÜZRƏ MEDODİKİ GÖSTƏRİŞLƏR
İŞ YERİNƏ DAİR ARAYIŞ ELEKTRON XİDMƏTİNDƏN İSTİFADƏ ÜZRƏ MEDODİKİ GÖSTƏRİŞLƏR Mündəricat 1. Elektron xidmətdən istifadə üçün sisteminə daxil olmaq.... 2 Şəkil 1. Sisteminə giriş... 2 Şəkil 2. Elektron
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
Azərbaycan Respublikasi İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI FİSKAL İSLAHATLAR XÜSUSİ BURAXILIŞ Bizim üçün müstəqilliyimizin gücləndirilməsi, islahatların
DetaylıMALIYYƏ VƏZIYYƏTI HAQQINDA HESABAT VÖEN
MALIYYƏ VƏZIYYƏTI HAQQINDA HESABAT «Qeyri-hökumət təşkilatının illik maliyyə hesabatının forması, məzmunu və təqdim edilməsi Qaydası»na 1 nömrəli əlavə 31 dekabr 2009 il tarixə FORMA 1 VÖEN 1 3 0 0 1 2
DetaylıAzərbaycan Respublikası Prezidentinin cı il 5 oktyabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir. Əlavə Ümumi müddəalar
Xarici ölkələrə ixrac missiyalarının təşkilinə, xarici bazarların araşdırılması və marketinq fəaliyyətinə, Made in Azerbaijan brendinin xarici bazarlarda təşviqinə, yerli şirkətlərin ixracla bağlı xarici
Detaylı(11) TÜRKLER VE KAFKASYA Yrd. Doç. Dr. Elvira LATİFOVA
(11) TÜRKLER VE KAFKASYA Yrd. Doç. Dr. Elvira LATİFOVA ÖZET Kafkasya, topraklarında yaşayan halkların sayısına göre dünyanın ender bölgelerinden biri olarak kabul edilebilir. Asya ile Avrupa arasında köprü
DetaylıAZƏRBAYCANIN İQTİSADİ SİYASƏTİNİN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ
AZƏRBAYCANIN İQTİSADİ SİYASƏTİNİN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2018 İQTİSADİ SİYASƏT VƏ ƏSAS NÖVLƏRİ İqtisadi siyasət, makroiqtisadi tarazlıqların hansı istiqamətdə
DetaylıAzərbaycan Ölkə Tərəfdaşlıq Çərçivəsi (ÖTÇ)
Azərbaycan Ölkə Tərəfdaşlıq Çərçivəsi (ÖTÇ) 2015-2020 Dünya Bankı Qrupunun Qoşa Məqsədləri Məqsəd 1: 2030-cu ilədək ifrat yoxsulluğa son qoymaq Məqsəd 2: Ortaq rifahı təşviq etmək Azərbaycanın tarixçəsi:
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
Aprel 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI Baş redaktor : Dr. Vüsal Musayev İqtisad Elmləri Doktoru London Universiteti AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA KİÇİK VƏ ORTA SAHİBKARLIQ SƏVİYYƏSİNDƏ İSTEHLAK
DetaylıAzərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ TƏDQİQAT İNSTİTUTU İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ HAQQINDA BİR SIRA STİMULLAŞDIRICI
Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ TƏDQİQAT İNSTİTUTU İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİ HAQQINDA BİR SIRA STİMULLAŞDIRICI MEXANİZMLƏR Bakı - 2017 Tədqiqat qrupu Rəhbər: i.e.d.
DetaylıMALIYYƏ VƏZIYYƏTI HAQQINDA HESABAT. 31 dekabr 2013-ci il tarixə
MALIYYƏ VƏZIYYƏTI HAQQINDA HESABAT "Qeyrihökumət təşkilatının forması, məzmunu və təqdim edilməsi Qaydası»na 1 nömrəli əlavə 31 dekabr 2013ci il tarixə FORMA 1 Müəssisə, təşkilat Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını
Detaylı2017-Cİ İL ÜZRƏ İLLİK MONİTORİNQ VƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ HESABATI
1 2 2017-Cİ İL ÜZRƏ İLLİK MONİTORİNQ VƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ HESABATI Azərbaycan Respublikasının milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji Yol Xəritəsi* Görülmüş işlər barədə qısa məlumat: 2017-ci ildə Azərbaycan
Detaylı2 www.iqtisadiislahat.org www.ereforms.org www.ecoreform.az MÜNDƏRİCƏT www.iqtisadiislahat.org www.ereforms.org www.ecoreform.az 3 Baş redaktordan 2017-ci ilə retrospektiv baxış Ötən, 2017-ci ildə Azərbaycan
DetaylıAzərlotereya ASC tərəfindən Azərbaycan Respublikasında lotereya fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, vətəndaşların hüquqlarının və qanuni mənafelərinin
AZƏRLOTEREYA AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİNİN 2012-ci il üzrə İLLİK HESABATI Azərlotereya ASC tərəfindən Azərbaycan Respublikasında lotereya fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, vətəndaşların hüquqlarının və qanuni
DetaylıÖDƏNİŞ KARTLARI ÜZRƏ TARİFLƏR
ÖDƏNİŞ KARTLARI ÜZRƏ TARİFLƏR 1.1 Kartın növü İllik (əsas kart) İllik (əlavə kart) 1. ÖDƏNİŞ KARTLARI ÜZRƏ TARİFLƏR Gold Virtual* Gold Gold İnfinite 1 il 10 AZN 5 AZN 5 AZN 8 AZN 20 AZN 40 AZN 3 AZN 10
DetaylıSentyabr AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
Sentyabr 2 0 1 7 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI Azərbaycan Respublikasının Kredit Zəmanət Fondu Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən Azərbaycan Respublikasında sahibkarların maliyyə resurslarına
DetaylıQiymətli kağızların təkrar bazar likvidlyinin emitent üçün imkanları. Elxan Həsənov SOCAR Capital Markets
Qiymətli kağızların təkrar bazar likvidlyinin emitent üçün imkanları Elxan Həsənov SOCAR Capital Markets 100% dövlət şirkəti və ölkənin ən böyük vergi ödəyicisi; Şaxələnmiş gəlir mənbələri - Neft, qaz
DetaylıBAKI BEYNƏLXALQ DƏNİZ TİCARƏT LİMANI QSC AZƏRBAYCAN. Statistik İcmal
BAKI BEYNƏLXALQ DƏNİZ TİCARƏT LİMANI QSC AZƏRBAYCAN Statistik İcmal 215 www.portofbaku.com Bakı 216 215 Statistik İcmal MÜNDƏRİCAT İcmal...2 Gəmilərin Hərəkəti...4 Yükaşırmanın Xülasəsi...4 Qalaq Səpkili
DetaylıAZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ 2011-Cİ İL DÖVLƏT BÜDCƏSİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ 2011-Cİ İL DÖVLƏT BÜDCƏSİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU Maddə 1. Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il dövlət büdcəsinin gəlirləri 12 061 000,0 min manat, xərcləri
DetaylıAzərbaycan Texniki Universiteti. Maşınqayırma texnologiyası kafedrası
Azərbaycan Texniki Universiteti Maşınqayırma texnologiyası kafedrası KAFEDRA ELMİ-TƏDQİQAT İŞLƏRİNİN TƏŞKİLİ VƏ PLANLAŞDIRILMASI HAQQINDA ƏSASNAMƏ 1.Ümumi müddəalar 2. Kafedranın elm-tədqiqat fəaliyyəti
Detaylı2014-cü ilin üçüncü rübünün nəticələri
2014-cü ilin üçüncü rübünün nəticələri Əsas göstəricilər Hasilat AÇG neft (min barel/gündə) neft (milyon ton) ŞD qaz (milyard kubmetr) kondensat (milyon ton) Əməliyyat məsrəfləri, $milyon AÇG BTC ŞD CQBK
DetaylıAZƏRBAYCANIN İQTİSADİ SİYASƏTİNİN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ
AZƏRBAYCANIN İQTİSADİ SİYASƏTİNİN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2014 İQTİSADİ SİYASƏT VƏ ƏSAS NÖVLƏRİ İqtisadi siyasət, makroiqtisadi tarazlıqların hansı istiqamətdə
DetaylıKƏND TƏSƏRRÜFATI ÜZRƏ ELEKTRON QİYMƏT İNFORMASİYA PORTALININ STRUKTURUNA VƏ FƏALİYYƏTİNƏ DAİR TƏLİMAT. I. Ümumi bölmə
KƏND TƏSƏRRÜFATI ÜZRƏ ELEKTRON QİYMƏT İNFORMASİYA PORTALININ STRUKTURUNA VƏ FƏALİYYƏTİNƏ DAİR TƏLİMAT I. Ümumi bölmə 1. Bu Təlimat Kənd Təsərrüfatı üzrə Elektron İnformasiya Portalında (bundan sonra KEQİP)
DetaylıSEKTORUN QİYMƏTLƏNDİRMƏSİ (İCMAL): ENERJİ 1
Sektorun Yol Xəritəsi SEKTORUN QİYMƏTLƏNDİRMƏSİ (İCMAL): ENERJİ 1 A. Sektorun İcrası, Problemləri və İmkanları 1. Azərbaycan müxtəlif olan bol enerji ehtiyatları ilə zəngindir. Ölkənin karbohidrogen ehtiyatlarının
DetaylıMühasibat uçotu haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
Mühasibat uçotu haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU Maddə 1. Qanunun təyinatı Fəsil I ÜMUMİ MÜDDƏALAR 1.1. Bu qanun mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikası
DetaylıAZƏRBAYCAN BANKLAR ASSOSİASİYASI BANK SEKTORU TRENDLƏRİ 2016 /12/
AZƏRBAYCAN BANKLAR ASSOSİASİYASI BANK SEKTORU TRENDLƏRİ 2016 /12/ BAKI - 2017 1 MÜNDƏRİCAT BANKLARIN SAYI, XİDMƏT ŞƏBƏKƏSİ VƏ HEYƏTİ HAQQINDA 3 BANK SEKTORUNUN İCMAL BALANSI 4 BANK SEKTORUNUN MƏNFƏƏT (ZƏRƏR)
DetaylıBaş redaktor AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI. Dr. Vüsal Musayev. İqtisad Elmləri Doktoru London Universiteti FEVRAL 2017
FEVRAL 2017 1 Baş redaktor Dr. Vüsal Musayev İqtisad Elmləri Doktoru London Universiteti www.vusalmusayev.com dr.vusal.musayev@ereforms.org AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI 2 AZƏRBAYCAN RƏQƏMSAL TİCARƏT
DetaylıABŞERON AQROPARKI İNVESTİSİYA LAYİHƏSİ
ABŞERON AQROPARKI İNVESTİSİYA LAYİHƏSİ AZƏRBAYCANDA KƏND TƏSƏRRÜFATI 2015-ci ildə respublikada tərəvəz istehsalı 1.3 milyon ton, o cümlədən pomidor istehsalı 515.2 min ton, xiyar istehsalı isə 230.7 min
DetaylıFərdi ev və kottec qəsəbələri üçün IP həllər
Fərdi ev və kottec qəsəbələri üçün IP həllər sayta keçid www.grandstream.az Rəsmi nümayəndə Pronet şirkəti Fərdi ev və kottec qəsəbələri üçün IP həllər Grandstream avadanlığının bazası əsasında fərdi ev
Detaylıqs di il Az rbaycan Respublikas M rk zi Bank n dar Hey ti Az rbaycan
AZ RBAYCAN RESPUBL KASININ HÜQUQ AKTLARIN DÖVL T REYESTR Akt n növü Az rbaycan Respublikas M rk zi Bank n dar Hey tinin rar bul edildiyi tarix 18.12.2013 Qeydiyyat nömr si 25/7 Kassa dövriyy si haqq nda
DetaylıÖZƏL SEKTORUN QIYMƏTLƏNDIRILMƏSI (XÜLASƏ) 1
ÖZƏL SEKTORUN QIYMƏTLƏNDIRILMƏSI (XÜLASƏ) 1 1. Ümumi məlumat 1. Azərbaycan iqtisadiyyatı 2006-cı ildən bəri sürətlə artaraq, ümumi daxili məhsulun illik orta real artımı 2006-2013-ci illərdə 11.6%-dən
DetaylıÜçüncü yol şəbəkəsinin inkişafına investisiya proqramı
Bu tərcümə olunmuş LDS, ingilis dilində olan 8 iyul 2015-ci il tarixli versiyasına əsaslanır. Layihə Data Sənədi Layihə data sənədi (LDS) layihə və ya proqram ilə bağlı xülasə məlumatı ehtiva edir: LDS
DetaylıƏlavə C3 ƏMSSTQ Əlavəsi Düzəlişlər Reyestri
Əlavə C3 ƏMSSTQ Əlavəsi Düzəlişlər Reyestri QOŞMA C3 ƏMSSTQ SƏNƏDİNƏ ƏLAVƏYƏ DÜZƏLİŞLƏRİN REYESTRİ Qoşma C3: ƏMSSTQ sənədinə Əlavəyə Düzəlişlərin Reyestri i MÜNDƏRİCAT 1 MÜQƏDDİMƏ... I Cədvəllər Cədvəl
Detaylı2016-cı il Azərbaycan tarixində dərin islahatlar ili kimi yadda qalacaq! Vusal Musayev
2016 İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi İqtisadi Təhlil və Analitik-İnformasiya Departamenti 2016-cı il Azərbaycan tarixində dərin
DetaylıMay 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
May 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI 2017-Cİ İLDƏ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI DÖVLƏT NEFT FONDUNUN VƏSAİTİNDƏN İSTİFADƏNİN ƏSAS İSTİQAMƏTLƏRİ (PROQRAMI) VƏ İNVESTİSİYA SİYASƏTİ Azərbaycan Respublikası
DetaylıQ A N U N U. Azərbaycan Respublikasının 2005-ci il dövlət büdcəsi haqqında
A Z Ə R B A Y C A N R E S P U B L İ K A S I N I N Q A N U N U Azərbaycan Respublikasının 2005-ci il dövlət büdcəsi haqqında Maddə 1. Azərbaycan Respublikasının 2005-ci il dövlət büdcəsinin gəlirləri 10222000,0
DetaylıBiznes əməliyyatları hesabatı 2015-ci ilin 1-ci yarısının nəticələri
Biznes əməliyyatları hesabatı 2015-ci ilin 1-ci yarısının nəticələri Əsas göstəricilər Hasilat AÇG neft (min barel/gün) neft (milyon ton) Sahdəniz qaz (milyard kubmetr) kondensat (milyon ton) Əməliyyat
DetaylıH E S A B A T Q E Y D Ə A L I N D I!
R Ə S M İ S T A T İ S T İ K A H E S A B A T I 1-İstehsal -li forma Hesabatı təqdim edən müəssisənin adı: Bazarstore Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti Müəssisənin kodu: 1173024 Hesabat dövrü: 2016 -ci il 9
DetaylıAZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ KAFEDRA: QİDA MƏHSULLARININ TEXNOLOGİYASI FƏNN: BİOTEXNOLOGİYANIN ƏSASLARI GENETIK MÜHƏNDISLIK VƏ ONUN ƏSAS ANLAYIŞLARI Tərtib etdi: Dos.,t.e.n. Qədimova Natəvan
DetaylıMobilBank. Mobil telefon vasitəsilə kart hesabının idarə olunması
MobilBank Mobil telefon vasitəsilə kart hesabının idarə olunması Xidmət siyahısı Kommunal xidmətlərin ödənişi Mobil operator xidmətlərinin ödənişi İnternet provayderlər xidmətlərinin ödənişi Pulun kartdan
DetaylıAzərbaycan Respublikasında çimərlik turizminin inkişafına dair ci illər üçün. Tədbirlər Planı
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 30 mart tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir Azərbaycan Respublikasında çimərlik turizminin inkişafına dair -ci illər üçün Tədbirlər Planı Tədbirin adı
DetaylıAz rbaycanda kiçik v orta sahibkarl n inki af n hüquqi bazas n
li M simli Az rbaycanda kiçik v orta sahibkarl n inki af n hüquqi bazas n kmill dirilm si m ri Az rbaycanda h yata keçiril n iqtisadi siyas td lveri li biznes v investisiya mühiti yaratmaqla daxili v xarici
DetaylıYeyinti məhsulları haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu
Yeyinti məhsulları haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu Bu Qanun Azərbaycan Respublikasında yeyinti məhsullarının keyfiyyətinin idarə edilməsinin, istehsalının və bazarının təşkilinin, əhalinin ərzaq
DetaylıBakı Tədris proqramı. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi. Təhsil Problemləri İnstitutu
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Təhsil Problemləri İnstitutu Ilk peşə ixtisas təhsilli mütəxəssislərin hazırlığı üçün Kompüterlərin konstruksiyası və komponovkası fənninin Tədris proqramı Bakı
DetaylıAZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ 2009-CU İL DÖVLƏT BÜDCƏSİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ 2009-CU İL DÖVLƏT BÜDCƏSİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU Maddə 1. Azərbaycan Respublikasının 2009-cu il dövlət büdcəsinin gəlirləri 12177000,0 min manat, xərcləri
DetaylıMay 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
May 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI MÜNDƏRİCAT 1. VALYUTA TƏNZİMİ HAQQINDA AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNUNDA DƏYİŞİKLİKLƏR...3 2.ÖDƏMƏ QABİLİYYƏTİNİ İTİRMİŞ BANKLARIN REZOLYUSİYASI VƏ SAĞLAMLAŞDIRMA
DetaylıAzərbaycan Respublikasının Nəqliyyat Sektorunun İnkişafı Strategiyası
Azərbaycan Respublikasının Nəqliyyat Sektorunun İnkişafı Strategiyası Nəqliyyat sisteminin inkişafı Azərbaycan Respublikası üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ölkə iqtisadiyyatının infrastruktur sahələri
DetaylıAvqust 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
Avqust 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına və emalına dair Strateji Yol Xəritəsi Strateji Yol Xəritəsinin 2016-2020-ci illər
DetaylıBALANS HESABATI A-AKTİVLƏR
BALANS HESABATI A-AKTİVLƏR Aktivlərin maddələri Cəmi (min AZN) Xarici valyutada (2-ci sütundan) 1. Nağd vəsaitlər (banknotlar v ə sikkələr, yolda, bankomatlarda v ə 20330.03 8764.68 valyuta mübadil ə məntəqələrind
DetaylıKassa dövriyyəsi haqqında statistik hesabatın tərtibi və təqdim olunması haqqında Təlimat. 1. Ümumi müddəalar
Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı İdarə Heyətinin _06_ oktyabr 2009-cu il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmişdir. Protokol 28 Kassa dövriyyəsi haqqında statistik hesabatın tərtibi və təqdim olunması
DetaylıNaxçıvan : inkişafın yeni mərhələsi
Naxçıvan : inkişafın yeni mərhələsi Đstəyirəm ki, mənim arzum, istəklərim, Azərbaycan dövləti haqqında, müstəqli Azərbaycanın gələcəyi haqqında və Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Naxçıvan haqqında planlarım,
DetaylıTəcrübəçi və Yeni Məzunların işə qəbulu
Təcrübəçi və Yeni Məzunların işə qəbulu 2013 Məzmun Nə etməli Texniki müsahibəyə dair məsləhətlər Seçim prosesinə ümumi baxış Gənc mütəxəssis (Challenge) proqramı Nə etməli Müsahibədə uğur qazanmaq üçün
DetaylıSentyabr AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
Sentyabr 2 0 1 7 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI www.azexport.az internet portalı haqqında Əsasnamə Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən imzalanmış 12 sentyabr 2017-ci il tarixli müvafiq
DetaylıBiznes əməliyyatları hesabatı 2015-ci ilin ilk üç rübünün nəticələri
Biznes əməliyyatları hesabatı 2015-ci ilin ilk üç rübünün nəticələri Əsas göstəricilər Hasilat AÇG neft (min barel/gün) neft (milyon ton) Sahdəniz qaz (milyard kubmetr) kondensat (milyon ton) Əməliyyat
Detaylıİyul 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI
İyul 2017 AZƏRBAYCAN İQTİSADİ İSLAHATLAR İCMALI AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA İXTISASLAŞMIŞ TURİZM SƏNAYESİNİN İNKİŞAFINA DAİR STRATEJİ YOL XƏRİTƏSİ Strateji Yol Xəritəsi nəzərdə tutulmuş müddətlər ərzində
Detaylıİslam bankçılığı üzrə sertifikatlaşdırılmış treyninqin P R O Q R A M I may 2016-cı il, Bakı, Azərbaycan. 22 may 2016-cı il (Bazar günü)
İslam bankçılığı üzrə sertifikatlaşdırılmış treyninqin P R O Q R A M I 22-27 may 2016-cı il, Bakı, Azərbaycan 22 may 2016-cı il (Bazar günü) VAXT MÖVZU MƏRUZƏÇİ 09:00-09:30 İŞTİRAKÇILARIN QEYDİYYATI TREYNİNQİN
Detaylıci İLLƏRDƏ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA RƏQƏMSAL ÖDƏNİŞLƏRİN GENİŞLƏNDİRİLMƏSİ ÜZRƏ DÖVLƏT PROQRAMI
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2018-ci il 26 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir 2018 2020-ci İLLƏRDƏ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA RƏQƏMSAL ÖDƏNİŞLƏRİN GENİŞLƏNDİRİLMƏSİ ÜZRƏ DÖVLƏT PROQRAMI
Detaylı2017-ci ilin 4 ayında qeyri-neft sektoru üzrə 5 əsas ixrac ölkəsi
2017-ci ilin 4 ayında qeyri-neft sektoru üzrə 5 əsas ixrac ölkəsi 2017-ci il/may 2 2 Azexport portalının yaradılması çox müsbət hadisədir və getdikcə bu portala dünyada maraq artacaq Azərbaycan Respublikasının
DetaylıQrant haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu
Qrant haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu Bu Qanun Azərbaycan Respublikasında qrantların (o cümlədən sub-qrantın, qranta əlavənin, habelə ianələr istisna olmaqla, bu Qanunun 1-ci maddəsinin birinci
DetaylıBeynəlxalq iqtisadi təşkilatlar
Beynəlxalq iqtisadi təşkilatlar Hazırlad rladı: Sevər r MəmmM mmədova Beynəlxalq TəşT əşkilatlar Əsas məqsm qsəd d vəv rolları Cəmiyyətin inkişaf afının n bütün b n dövrld vrlərində Beynəlxalq təşt əşkilatların
DetaylıETGi Video Konfrans E-Learning, Uzaqdan Təhsil Həlləri
Dünyanı Dəyişdirən İnnovativ Texnologiyalar və Həllər ETGi Video Konfrans E-Learning, Uzaqdan Təhsil Həlləri Məhsullar Həllər Xidmətlər Video Konfrans Xidmət içi Təhsil Qurumsal Kommunikasiya Sadəcə Software
DetaylıAzərbaycan Respublikasının 2007-ci il dövlət büdcəsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
Layihə Azərbaycan Respublikasının 2007-ci il dövlət büdcəsi haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU Maddə 1. Azərbaycan Respublikasının 2007-ci il dövlət büdcəsinin gəlirləri 5 335 700.0 min manat,
DetaylıAZƏRBAYCAN. Vətəndaş cəmiyyəti: Ümumi məlumat. Ölkə və dövlət haqqında məlumat VƏTƏNDAŞ CƏMIYYƏTI HAQQINDA QISA MƏLUMAT
VƏTƏNDAŞ CƏMIYYƏTI HAQQINDA QISA MƏLUMAT AZƏRBAYCAN Ölkə və dövlət haqqında məlumat Azərbaycan Qafqaz dağlarının cənub-şərq hissəsində yerləşir. Ərazi 86,600 kvadrat kilometri əhatə edir. Ölkə şimaldan
DetaylıTA-9106 AZE: AZƏRBAYCANDA HASİLAT SƏNAYESİNDƏ BENEFİSİAR SAHİBLİK MƏLUMATLARININ AÇIQLANMASINA DAİR YOL XƏRİTƏSİNİN TƏTBİQİNƏ DƏSTƏK ( )
TA-9106 AZE: AZƏRBAYCANDA HASİLAT SƏNAYESİNDƏ BENEFİSİAR SAHİBLİK MƏLUMATLARININ AÇIQLANMASINA DAİR YOL XƏRİTƏSİNİN TƏTBİQİNƏ DƏSTƏK (49451-001) SORĞU: BENEFİSİAR SAHİBLİYİN TƏRİFİ LAYİHƏSİ AZƏRBAYCAN
DetaylıAZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI BİZNES UNİVERSİTETİ «VERGİ VƏ GÖMRÜK ƏMƏLİYYATLARININ UÇOTU» fənninin P R O Q R A M I
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI BİZNES UNİVERSİTETİ Mühasibat uçotu və audit kafedrası «VERGİ VƏ GÖMRÜK ƏMƏLİYYATLARININ UÇOTU» fənninin P R O Q R A M I (magistr hazırlığı üçün) Azərbaycan
DetaylıBizim qeyri-neft ixracımız, o cümlədən ərzaq məhsullarının ixracı sürətlə artır
Bizim qeyri-neft ixracımız, o cümlədən ərzaq məhsullarının ixracı sürətlə artır Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Nazirlər Kabinetinin 2017-ci ilin sosial-iqtisadi inkişafının
DetaylıEDİTÖR DEN. Aşk olsun böyle dostluğa ve kardeşliğe. Eşq olsun belə dostluğa. və qardaşlığa. www.petkim.com.tr - 1
EDİTÖR DEN Aşk olsun böyle dostluğa ve kardeşliğe PETKİM YAŞAM ın 1-4 Haziran 2010 tarihleri arasında Bakü de düzenlenen Caspian Oil & Gas (COG) Fuarı için hazırladığımız özel sayısı ile karşınızdayız
DetaylıAVRASİYA SOSİAL ELMLƏR FORUMU
II CİLD Azərbaycan Dövlət Hacettepe Qırğızıstan-Türkiyə Ahmet Yesevi İqtisad Universiteti Universiteti Manas Universiteti Universiteti Dünya İqtisadiyyatının İnkişaf Paradiqması: Bazar və Sonrası mövzusunda
DetaylıElektron Təhlükəsizlik Mərkəzi. Qaynar xətt: Ünvan: Azərbaycan, Bakı, Droqal döngəsi, 702-ci məhəllə
Qaynar xətt: 1654 Email: reports@cert.az Ünvan: Azərbaycan, Bakı, Droqal döngəsi, 702-ci məhəllə Elektron Təhlükəsizlik Mərkəzi, 2014 İnformasiya təhlükəsizliyi insidentlərinin qarşısının alınması və nəticələrinin
DetaylıHüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında AZӘRBAYCAN RESPUBL"KASININ QANUNU ÜMUMİ MÜDDӘALAR
Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında AZӘRBAYCAN RESPUBL"KASININ QANUNU Madd# 1. Qanunun təyinatı I f#sil ÜMUMİ MÜDDӘALAR Bu Qanun Az#rbaycan Respublikasının #razisind# hüquqi
DetaylıAzərbaycan Respublikasında logistika və ticarətin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi nin icra vəziyyəti
Azərbaycan Respublikasında logistika və ticarətin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi nin icra vəziyyəti 90 ÜMUMİ NƏTİCƏ İcra olunmuşdur Qismən icra İcra edilmişdir edilməmişdir 60% 27% 13%
DetaylıAzərbaycanda turizmin vəziyyəti
Azərbaycanda turizmin vəziyyəti İqtisadi islahatların həyata keçirilməsində iqtisadi və sosial mexanizmlərin formalaşması, dinamikası və proqnozlaşdırılması, xüsusi tədqiqat obyekti kimi təhlili, islahatların
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ REGİONAL TƏHLİLİ. Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ REGİONAL TƏHLİLİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2014 AZƏRBAYCANIN İQTİSADİ RAYONLARI ABŞERON İQTİSADİ RAYONU Ərazisi: 3, 29 min km2 Əhalisi: 538,4 min nəfər
Detaylıİnformasiya məhsullarını Beynəlxalq bazarı
İnformasiya məhsullarını Beynəlxalq bazarı İnformasiya məhsulları anlayışı İnformasiya məhsullarının təsnifatı İnformasiya bazarı anlayışı və informasiya məhsullarının satışı Müasir dövrdə digər ənənəvi
DetaylıAZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ REGİONAL TƏHLİLİ. Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru
AZƏRBAYCAN İQTİSADİYYATININ REGİONAL TƏHLİLİ Elşən Bağırzadə iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Bakı - 2016 AZƏRBAYCANIN İQTİSADİ RAYONLARI ABŞERON İQTİSADİ RAYONU Ərazisi: 3, 29 min km2 Əhalisi: 551,8 min nəfər
Detaylı