ÜÇÜ BİR ARADA REKLAMCILIĞA GİRİŞ MEDYA PLANLAMA KREATİF DÜŞÜNCE

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÜÇÜ BİR ARADA REKLAMCILIĞA GİRİŞ MEDYA PLANLAMA KREATİF DÜŞÜNCE"

Transkript

1 ÜÇÜ BİR ARADA REKLAMCILIĞA GİRİŞ MEDYA PLANLAMA KREATİF DÜŞÜNCE

2 Hayat Yayınları: 303 Başarı Dizisi: 109 Kitabın Adı Üçü Bir Arada Kitabın Yazarý Mehmet Özkundakcı Yayın Editörü Esranur Bayrak 2009, Hayat Yayıncılık İletişim, Yapım, Eğitim Hizmetleri ve Tic. Ltd. Şti. Tüm yayın hakları anlaşmalı olarak Hayat Yayınları na aittir. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir; izinsiz çoğaltılamaz, basılamaz. ISBN: Sertifika No: ÜÇÜ BİR ARADA REKLAMCILIĞA GİRİŞ MEDYA PLANLAMA KREATİF DÜŞÜNCE Baský Yeri & Tarihi : Ýstanbul, 2014 Ýç Tasarım : Gonca Özdemir Kapak Tasarýmý : Hüseyin Güler & Ahmet Kuşçu Baský & Cilt : Şan Ofset Kemerburgaz Cad. No: 13 Ayazağa - Şişli / İstanbul Tel: Sertifika No: GSM: hayat@hayatyayinlari.com.com/hayatyayingrubu -.com/hayatyayingrubu

3 İÇİNDEKİLER Giriş... 7 Bir Hatıra yılında İzmir de doğan Mehmet Özkundakcı evli ve iki çocuk babasıdır. Orta öğretimini İzmir in köklü okullarından İzmir Atatürk Lisesi nde tamamlayan Özkundakcı, Dokuz Eylül Üniversitesi nde Jeoloji Mühendisliği, Anadolu Üniversitesi nde İktisat eğitimi aldı yılından beri medya sektöründe çeşitli görevlerde bulunan Özkundakcı, 2001 yılından itibaren bir Medya Pazarlama Şirketi nde idarecilik yapmaktadır. Ayrıca bir Medya Danışmanlık Şirketi nin de yöneticisidir. Bir Vakıf Üniversitesi nde 2005 yılından bu yana Medya Planlama, Reklamcılığa Giriş ve Kreatif Düşünce dersleri vermektedir. Uluslararası Reklamcılar Derneği (IAA) ve ülkemizdeki sektörel derneklere üye olan Özkundakcı İstanbul da ikamet etmektedir. Üniversitelerde reklam eğitimi alan öğrencilerin ve reklamla ilgili okuyucuların istifadesine sunduğu bu çalışması ile yazar, günlük uygulamalarla teorinin birleştirilmiş örneklerini sunuyor. 1. BÖLÜM / REKLAMCILIĞA GİRİŞ Reklam, Günümüzde Anladığımız Manada Nasıl Doğmuştur? Reklamcılığın Gelişmesindeki Etkenler Reklam Yapılış Amaçları Reklam Özellikleri Reklam Fonksiyonları Reklamın Sınıflandırılması Mecra Ne Demektir? Mecralar Açısından Reklama Bakış Reklam Yönetimi Reklamın Sonuçları ve Etkileri BÖLÜM / MEDYA PLANLAMA Medya Planlama Nedir ve Ne İşe Yarar? Medya Planlama Ajansları Nasıl Çalışır ve Yapılanır? Medya Planlama Ajanslarının Kullandığı Programlar Hedef Kitle Nasıl Tespit Edilir ve Günümüzde Kullanılan Kaç Çeşit Hedef Kitle Vardır? Sonuç Medya Planlamada Mecralara Göre Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar İnternet Medyası Dijital Reklamcılıkta Yeni Trendler Medya Enflasyonu Nedir ve Bu Durum Nasıl Yönetilir? Sektördeki Genel Tanımlar Sektörle İlgili Kurum ve Kuruluşlar Hakkında Genel Bilgiler Rekabet Savunuculuğu BÖLÜM / KREATİF DÜŞÜNCE Kreatif Düşünce Müşteri İlişkileri Kısaca Özetlersek Reklamveren Reklam Ajansını Nasıl Yönetmelidir? Medya Planlama Ajansları Reklamlar Kaynaklar

4 Yenİden Baskıya Gİrerken (İkİncİ Baskı İçİn) Gİrİş Reklamcılığa Giriş ve Medya Planlama isimli iki kitaptan sonra ikisinin derlenmiş ve genişletilmiş baskısı ve kreatif düşünceye katkısını umduğum birkaç konu ile bu kitabın yayınlanmasını istedim. Reklamcılığın iki yüzünden biri olan üreticilik, reklamcılığın her zaman çok takdir alan ve konuşulan yanıdır. Ben de bu kitapta üretici olmadan bir gözlemci ve uygulayıcı olarak sektöre katkı sunmayı hedefledim. Okullu olmayan ve bence gözlem güçleriyle büyük reklamcı olan büyüklerimizin efsane olmadan yapmaları gereken, küçüklerinin araştırmalarına itibar etmeleridir. Bunu yapabildiğimiz zaman başarılarımızın artması kaçınılmazdır. Kitap ile ilgili yorumlarınızı adresine iletebilirsiniz. Bazen kadın figürünü öne çıkaran düşüncelerimiz kelimeleri istismar etmiştir. Espri ve komedi hep kullanılmış, müzik vazgeçilmez bir unsur olmuştur. Peki bir formül var mıdır başarılı olabilmek için? Şu kadar şundan, bu kadar bundan var mıdır bu dünyada? Ben sanmıyorum. Ama bu kitapta bunu sorgulamak istiyor ve sizlerle paylaşıyorum. Eleştirmek çok kolay yapabildiğimiz bir şey. Fakat reklam briefini bilmeden eleştirmek, dinlemeden eleştirmek hele de bunun profesyonel bakışla yapıl-

5 8 ması başlı başına bir yanlış değil midir? Reklamcılıkta brief olmadan bir iş başlamaz. Peki briefi bilinmeden bir iş eleştirilir mi? Yaptığımız hatalardan biri de bu belki. Eleştirmek geliştirir ama bilgiyi önemsemek, briefi önemsemek gerekmez mi? Bir iş yapmak, bir reklam üretmek bir de bundan çok sayılabilecek bir ücret kazanmak güzel bir şeydir. Ama evrensel ahlakî kuralların yok sayılması mı gerekir? Konuşurken, mesaj verirken verimli olmak varken uygulamada olmamak doğru mudur? Sektörümüzdeki yaklaşımların da değerlendirildiği bölümler bulabileceğiniz bu kitap hem üniversitelerde öğrenim gören arkadaşlarımızın hem de reklam sektöründe çalışmak isteyen arkadaşlarımızın başucu kitabı olacak şekilde hazırlanmıştır. Umarım faydalı olur. İki metal 1 TL nin birini diğerinden değerli kılan iyi bir reklamcıdır. sözünün üzerine yapıştığı başarılı reklamcılar olmanız ya da olanları fark etmeniz dileklerimle. Mehmet Özkundakcı İstanbul, 2009 B İr Hat ı r a (Bİrİncİ Baskı İçİn) İzmir de vapura ilk bindiğimde sakin sakin etrafı seyrediyor ve heyecanlı olduğumu belli etmemeye çalışıyordum. İnsanlar vapura biniyor ve gazetelerini okuyor, simitlerini yiyor ve çekirdek çitliyorlardı. Denize atıyorlar mıydı bilmiyorum ama körfez çok kirliydi. Hatta ben bir hikâye yazmış ve ödül almıştım yılında körfez kirlilikten dolacak ve Konak tan Karşıyaka ya eski denizin üzerinden gidilebilecek. diye. Her neyse, birden birisi kalktı ve çantasından çıkardığı birkaç ürünü satmaya başladı. Ama çok akıcı konuşuyor, adeta çığırtkanlık yapıyordu. Herkes işini bırakmış onu dinliyordu. Ya da ben dinlediğim için onların da dinlediğini ve etkilendiğini düşünüyordum. Sonra birkaç kişiye satış yaptı ve çantasını topladı. Bu arada biz de Karşıyaka ya gelmiştik. Bu olay beni o kadar etkilemişti ki bundan sonra hep konuşarak ve ikna ederek satışı önemsemiştim. Bu kitabın hazırlanmasındaki katkılarından dolayı çocuklarım Furkan ve Kaan Özkundakcı ya sonsuz teşekkürler... Reklamın insanların birbiriyle konuşmaya başladığı an başladığını düşünüyorum. Onun için bir vapurda yapılan bu şov, reklamın ta kendisidir. Mecra kendisi, ürün elinde, hedef kitle vapur içinde, satış gerçekleşiyor, maliyet çok düşük ve rekabet zayıf. Mecralar o kadar büyüdü ve reklamcılık o kadar zenginleşti ki artık bu sahneler görülmez oldu. Görülse de halkın ilgisi çok çok azaldı. Ben reklamın günümüzde çok zenginleştiğini, gelecekte teknolojik gelişmelerle daha da büyüyeceğini ama yıllar arasındaki espri zenginliğini veremeyeceğini düşünüyorum.

6 10 Bu dönemdeki reklamların şirketleri büyüttüğünü ve günümüzde bir pazar oluşturduğunu düşündüğümüzde, yeni markalar üretecek kampanyaların işlerinin çok zor olduğunu düşünmek zor olmayacaktır. Bu da o yıllarda yakalanan başarının gelecekte yaşanmasının zorluğunu ve var olan şirketlere rekabet için yapılan reklamların pazarda yoğun olacağını gösteriyor. Sektörün en önemli sorunu da insan kaynaklarının azlığı ve darlığıdır. Kendini yetiştirmiş insan azlığı ve üniversiteler, bu işe önem verseler de başarılı insanların sorunlar içinde kaybolması en büyük sorundur. Biz de bu kitapla üniversitelerde okuyan öğrencileri market hakkında bilgilendirmeyi ve reklamcılığa giriş yapmalarını hedefledik. Umarım başarılı olmuşuzdur. Ama iyi bir reklamcının kitaplardan değil, bol bol reklam seyreden ve fikir yürüterek kendisine verilen imkânları değerlendiren nasipli insanlardan çıkacağını düşünenlerdenim. Çok kitap okumak, kültürleri tanımak hele hele reklam yaptığınız toplumu çok iyi tanımak olmazsa olmazdır. Günümüz dünyasında dijital dünya devrim yapsa da kitap başkadır. Reklam filmlerindeki ortam da ancak reklam seyredilerek kazanabilecek bir kazanımdır. Her niyet edenin başarılı bir reklamcı olması zor, ama her niyet edenin iyi reklamcı olması için çalışması lazım. 1. BÖLÜM REKLAMCILIĞA GİRİŞ Mehmet Özkundakcı İstanbul, 2008

7 Reklam, GÜNÜMÜZDE ANLADIĞIMIZ MANADA NASIL DOĞMUŞTUR? Bir ürünün, bir kuruluşun veya markanın en kısa ve anlaşılır şekilde görsel ve/veya işitsel hâlinde hedef kitlesine anlatımına reklam denir. Demek ki bir hedef kitle olacak, neyin reklamı yapılacağı konuşulacak, reklamın süresi kısa olacak, hedef kitlesi rahatlıkla anlayacak ki reklam olsun. Reklamın tanımı çok farklı yapılsa da bizce kabul gören reklam tanımını şöyle ifade edebiliriz: Tam zamanında ve yerinde, ikna edici ve bilgilendirici mesajların firmalar, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar ve kamu kurumlarının ürünleri, hizmetleri, organizasyonları ve fikirleri hakkında izleyicileri ya da hedef kitle üyelerini ikna etmek ve/veya bilgilendirmek için kitle iletişim araçlarında herhangi birinde yerleştirmelerin ve düzenlemelerin satın alınmasıdır. Peki, nasıl doğdu reklamcılık? İnsanlığın var olduğu zamandan itibaren başlayan, birbirleri ile iletişim insanın tek başına ihtiyaçlarını giderememesi, mutlaka başkaları ile iletişim içinde olmasına ihtiyaç duyması reklamcılığın ortaya çıkmasının en önemli nedenidir. Çarşı pazarda, kişinin kişiye yaptığı reklamlarla, tanıtım faaliyetleri ile gelişmeye çalışan, satıcının beceriklisinin reklamcılığı önde olanlardan ve kreatif olanlarından çıktığı dönem matbaanın bulunması ile(1450) farklı bir sürece girmiştir yılında ise bilinen ilk açıkhava ilanı basılmış ve kilise kapılarına asılmıştır. Reklam tarihçisi Henry Sampson 1650 yılında bir İngiliz gazetesinde (Parliament) ilk gazete ilanına rastlandığını söyler. Bu, 12 atını kaybeden bir insanın (Several Proceedings) atını bulacaklara mükâfat verileceği ilanıdır.

8 14 ÜÇÜ BİR ARADA 15 Başka bir tarihçi olan Frank Presbery ise ilk ilanın Mercurius Britannicus da 1625 de çıkan bir kitap reklamı olduğunu ileri sürmektedir. Her hâlükârda 17. yüzyılın, yeni bir medya olan basının doğuşu ile modern reklamcılığa ilk adımın atıldığı devir olduğu söylenebilir. Bilinen gazete ilanı 1525 te Almanya da neşredilen bir ilaç reklamıdır. Bundan tam bir asır sonra 1625 te Londra gazetelerinde de ilanlara rastlanmaya başlanır ki, 1650 de Londra gazeteleri çay, kahve, çikolata ilanlarıyla dolup taşıyordu. Çok ileri bir görüşle reklam yaptıracak müşterinin reklamlarının bir ajans tarafından yönetilmesi düşüncesi ilk kez 1588 de Fransız düşünürü Montaigne tarafından şöyle ortaya atılmıştır: Birisinin satılık incileri varsa, bir hizmetçi veya Paris e seyahat için müracaat edeceği bir büroya ihtiyaç vardır. Bu, günümüzün reklam ajansına ilk referans olarak alınabilecek bir tanımlamadır. Reklamcılığın öncülerinden Joseph Addison, 1710 yılında Tatlere e yazdığı bir mektupla, reklamcılık anlayışını şöyle açıklıyor: Reklam yazarlığı denen büyük sanat, okuyucuyu avlamak için keşfedilmiş en uygun metottur. Bu sanat olmasaydı birçok güzel şey görünemez, kaybolurdu. Tatler, hükümetteki işinden ayrılınca Addison ve Richard Steele ile Spectator gazetesinde birleştiler. Yayınları arasında çay, kahve, çikolata kitap, ev eşyası, mezat ve buluşma reklamları yer alıyordu da Spectator da bir diş macunu şöyle tanıtılıyor. Dişleri temizleyen bu eşsiz toz, İngiltere de asiller ve kibarlar arasında büyük memnuniyet uyandıracaktır. Montague Dükü, halkın reklam vasıtasıyla her şeye inandırabileceğini savunan İngiliz asillerinden biridir. Dük, arkadaşı Lord Chesterfield ile bu konuda bahse tutuşur. Tiyatroda bir adam, yalnız bastonu ile bir orkestranın çalabileceği bir parça çalacak ve alelade bir şarap şişesine girerek şarkı söyleyecektir. şeklinde bir ilan ile halkı kandırabileceğini iddia eder. Lord Chesterfield, tam tersini düşünmektedir da bu ilan birkaç Londra gazetesinde yayınlandı. Montague Dükü haklı çıkmıştı, bina kalabalıktan sıkıştı, hayal kırıklığına uğrayıp bu şakadan hoşlanmayan halk tiyatroyu yerle bir etti. Aynı yıllarda Amerika da bir reklamcı faaliyetteydi; paratoneri icat eden ve fizik tarihine adını yazdıran Benjamin Franklin, reklamcılık ve halkla ilişkilerde gerekli bütün özelliklere yaradılıştan sahip bir kişiydi da Pennsylvania Gazetesi nin ilk sayısında baş makalenin üstünde ilk sabun ilanını yerleştirmiştir te bir biografist, Franklin için şunları yazmaktadır; Franklin reklamcılığın ana prensiplerini vaaz eden, ilancılığı bir lokomotif olarak kullanan adamdır. Biz şimdi onun sistemlerini kullanıyoruz. Franklin iyi bir yayıncı, iyi bir satıcı ve iyi bir reklamcı olmasının yanı sıra, iyi bir reklam yazarıdır da. İşte ondan bir örnek: Soğuk havalar insanı tedirgin etmenin yanı sıra, tehlikeli sonuçlar da doğurabilir. Bilhassa bütün gün evde oturan kadınlar, üşütüp nezle, grip gibi hastalıklara sık sık yakalanarak genç yaşta çökerler. Özellikle Kuzey kolonilerinde çok yaygın olan bu duruma mani olmak için Pennsylvania şöminelerini kullanın. Bu örnekte görüldüğü gibi Franklin, günümüzün usta reklam yazarları gibi direkt olarak malın değil, dolaylı olarak sıhhat ve konfor temasını işlemek yoluyla fonksiyonun reklamını yapmaktadır. 18. asrın İngiltere sinde reklamcılık ağırbaşlı kişilerin gözüne batmaya başlar. Dr. Samuel Johnson 1759 da Idler de: Reklamlar bir hayli çoğaldı. Vaatlerin ihtişamı ve belagatli sözler karşısında dikkatli olmak gerekiyor. diyor ve şunu da itiraf ediyor: Reklamcılık mesleği artık mükemmelliğe yaklaşmıştır. Herhangi bir ıslahata lüzum yoktur. Dr. Johnson reklamcılığın kudreti sayesinde çok aptal ve çok zeki iki adamın aynı kabiliyeti gösterilebileceğini söylemektedir de, John Walter, hâlâ muteber bir gazete olan London Times i yayınlamaya başlarken şu prensibi benimsemişti: Gazete bir hana benzer. Aynen bir han gibi, ahlâk ve kanuna mugayir olmamak ve parasını ödemek şartı ile herkese kapıları açık olmalıdır. Bu prensibi sayesinde büyük reklam gelirine sahip oldu. Eski bir İrlandalı muharip ve koyu bir İngiliz aleyhtarı olan Mathew Carey, Dublin de yayınladığı Volunteers Journal Gazetesi nde 1784 te, reklamcılara şöyle seslenmektedir: Lütfen bugünkü geniş yayın imkânları ile yüksek okuma ve kültür seviyesiyle mütenasip reklam fikirleri kullanınız. Amerikalı Faul Revere, meslek olarak, gümüş, altın ve takma diş imalatının yanı sıra bunların tanıtımını da yapardı te yayınladığı bir ilanın metni şöyle: Talihsiz bir kaza sonucu ön dişlerinizi kaybederek büyük zarara uğrayabilirsiniz. Üzülmeyin, takma diş kullanın ve bizim yaptığımız dişlerin ne kadar kullanışlı ve tabii görünüşlü olduğunu kullananlardan sorun. Başkan George Washington da reklama inanmış ve onu kullan-

9 16 ÜÇÜ BİR ARADA 17 mıştı da topraklarına yerleşmek üzere göçmenleri davet eden reklamlar kullanmıştı. Benjamin H. Day, ilk defa çocuklar vasıtasıyla gazete satmayı deneyen ve 1833 te muhtemel müracaatları karşılamak üzere devamlı bir reklam müşaviri tutan ilk gazete sahibidir. Kabiliyetli kişilerin şahsi çabalarıyla ilerleyen reklamcılık 1841 de ilk reklam ajansının kurulması ile daha bilinçli, planlı bir devreye girdi. Philadelphia da kendi adına ilk reklam ajansını kuran Volney B. Palmer, reklamcıyı şöyle tanımlıyor: Reklamcı, tanıdığınız herkesin üstünde hikâye anlatma gücüne sahip, mücevherlerle kaplı tarlalarda, elinde altın bir asa ile köy köy dolaşıp sipariş toplayan, özel kabiliyetleri ve kendine müthiş güveni olan bir adamdır. Palmer; 1845 de Boston, 1849 da Newyork ta 2 şube açtı. Gazetelerden %25 komisyon alıyor, ayrıca müşteriden ne koparsa kâr sayıyordu. New Hampshire lı bir çiftçi çocuğu olan George P. Rowell, 19. asrın ortalarında önemli reklam ajanslarından birini kurmuştur. Rowell in ajansı, Palmer in aksine yalnız basın değil, birçok sahalarda reklam faaliyetinde bulunuyordu. Medyalardaki reklam yerlerinin tamamını toptan kiralıyor, sonra bölerek yüksek fiyatla reklam yapacaklara satıyordu. Bu işteki başarısını gören birçok reklamcı, bu rolü taklit ettiler. Tarihçiler, ilk Amerikan reklamcılarının, ekonomi piyasasında önemli ve hayati rol oynadığına hak vermektedirler. Tarihçi Ralph Hower, yılları arasındaki reklam ajanslarının faaliyetlerini şöyle özetlemektedir: Reklam ajanslarının mevcudiyeti, reklamverenler ve yayıncıların budalalığı sonucudur... Ajanslar, bu sağlam ekonomik kuruluşların sırtından kazanç sağlamaktadırlar. Ancak şunu da inkâr etmemelidir ki, ajanslar mal ve medyaların satışlarını büyük çapta kolaylaştırarak pazarlamanın gelişmesi ve ucuzluğun yayılmasına hizmet etmişlerdir. Fransız İhtilali nden sonra iş hayatında da büyük gelişmeler oldu. Teknik gelişmeler el işçiliğinden makine çağına geçişi sağladı, dolayısıyla bu önüne geçilmez gelişme sonucu, pazarlama ve reklamcılıkta büyük tatbikat sahaları açıldı. Phineas Taylor Barnum, bu devrede yetişen büyük reklamcılardan biridir. En ilginç reklamlardan biri Joice Heth adlı bir kadınla ilgilidir. Meşhur Barnum sirkinde rol alan bu kadın, sözde George Washington un dadısıdır ve 1835 te 161 yaşındadır. Dişsiz ve kör olan kadın... Onu ben büyüttüm demesini öğrenmişti. Barnum New York un her tarafını el ilanları, duvar afişleri ile donattı, gazeteleri hikâyelerle doldurdu. Kadın ölüp muazzam bir cenaze töreni ile kaldırılana kadar bu iş devam etti. Ancak otopsi sonucu kadının 80 yaşlarında olduğu anlaşıldı. Barnum buna karşı yayınladığı bir seri makale ile aslında kadının inancı ve imanı sayesinde sahip olduğu sağlam bünyesi nedeniyle böyle göründüğünü savunarak reklamına devam eti. Barnum, enteresan buluşlarla halkı defalarca aldattı. Bu durum Federal Trade Commission tarafından endişe ile karşılanıyor, bazı kişiler Barnum un bu son moda usullerinden hoşlanmıyordu. James Gordon Bennett, halkı reklamları takip için gazete okumaya alıştıran ilk gazetecidir. Bennett, bugün de kullanılan sınıflandırılmış reklam tarzını uyguluyor, her konu için ayrı bir kolon ayırıyor ve reklamlar, ait olduğu konuya ait kolonun dışına çıkmıyordu. Fransız İhtilali sonrasında Aristokrasi yıkılmış, orta sınıf duruma hâkim olmuştur. Tenkitçi Norman Foerster, bu dönemi şöyle tanımlamaktadır: Yeni kralların saltanat asaları makinelerdir. Bunun sonucu doğan büyük endüstri ve dolayısıyla geniş tüketici kitleleri ihtiyacı 1880 den sonra fabrika reklamlarının yaygınlaşmasını sağladı arası, reklamcılığın en süratli gelişme gösterdiği dönemlerden biridir. Bu dönem, ulusal düzeyde pazarlama devridir. Bu devir büyük şehirlerin doğduğu, demiryolunun Amerika yı baştanbaşa sardığı dönemdir, özetle bu devir Bırakınız yapsın devridir da 200 bin nüfusu olan New York, 1870 de 1, 5 milyona, 1905 de 3, 5 milyona çıkmış; Chicago, Pittsburg, Cleveland, Kansas ve Omaha bu devirde büyük şehir hüviyetine bürünmüştür. Böylece endüstri; şehirlilerin yaşantılarını kolaylaştırma amacına yönelmiş, kesif tüketici kitleleri doğmuştur. Amerika da basın ilancılığı biraz geç başladı; ama baş döndürücü bir süratle ilerledi. 24 Nisan 1704 te Boston News Letter gazetesinde ilk ilanın çıkmasından sonra, 1820 de Amerika da 532 gazete 9,635,000 Amerikalı ya hitap ediyordu. Bir Amerikan gazetesinde çıkan ilk tam sayfa reklamın 1878 in Aralık ayında John Wannamaker tarafından Philadelphia Record a veril-

10 18 ÜÇÜ BİR ARADA 19 diği söylenir. Ne var ki, bu ayrıcalığa San Francisco daki White House da sahip çıkmaktadır. Modern Reklamcılığın Babası olarak tanınan John Wannamaker ın, 1874 te bir reklamın yayın hakkını alan ilk büyük mağaza sahibi olduğu kesindir. Tüccarlar prensinin, bulduğu reklam fikirlerini başka mağazaların çalmasını engellemek amacıyla almak zorunda kaldığı bir önlemdi bu. Erken dönem reklamları çoğu zaman abartılıydı; gazetelerde ve dergilerde yayınlanan birkaç nükteli reklamı öne çıkarmak için pek çok şamatalı şeyler yayımlanıyordu. Örneğin Philadelphia Sunday Gazette, 1877 de büyük Wannamaker mağazasını alaya alan bir yapmacık reklamlar dizisi yayımlamıştı. Wannamaker, reklam için şöyle der: Bu sanıldığı gibi haince bir oyun veya anormal bir hareket değil, sadece itici bir kuvvettir. Artemus Ward, iyi bir yazar ve felsefecidir de Sapolio sabunları için meşhur Lekesiz Şehir kampanyasını uygulamıştır. Reklam metni açık, ayrıntılı ve esprili idi. Calkins ve Holden, bunun ilk başarılı jingle olduğunu söylerler. O lepiska saçlı ünlü bir hizmetçidir. Lekesiz şehrin döşemelerini temizler. İşini bitirdikten sonra bir değil, iki gözlük bile taksanız, tek leke bulamazsınız. İşi yavaş da değildir, çünkü Sapolio kullanır. Bir başka temizleyici Phoebe Snow hakkında, Earnest Elmo Calkıns, Lackawanna demiryolları için bir seri reklam yapmış. O da şöyle: Buffalo ya deyin ki: Sabahtan akşama kadar Antrasit yollarında seyahat ettiğim hâlde Phoebe Snow sayesinde eldivenim temiz kaldı te Calkins, Gillette traş bıçakları için ulusal düzeyde bir kampanya düzenledi, Prof P. D. Converse e yazdığı bir mektupta Calkins, çalışmalarını şöyle özetliyor: Bütün safhalar açıklanmıştır. Grafik çalışmalarla resimlendirilmiş, istatistikler, gazete ve mecmualar için eskizler, ticari yayınlar, afişler, dekaller, broşürler ve eğitim planları hazırlanmıştır. Londra da 1812 de ilk reklam acentesinin kurulmasından sonra 1841 de Philadelphia da Volney B. Palmer, ilk Amerikan reklam acentesini kurdu ve 4 yıl sonra Boston ve New York ta iki şube açtı lerde Amerika da çeşitli reklam ajansları faaliyetteydi te aylık Ladies Home Journal ile dergi reklamcılığı da başladı da bankaların kesif bir kampanyaya girişmesi reklam ajanslarını teşkilatlanmaya zorladı. Bir İngiliz icadı olan bisikletin Amerika ya girişi yeni bir saha doğurdu de Richard W. Sears, mail-order sistemiyle 100 milyon dolarlık bisiklet satışlarından en büyük hisseyi elde etti de Kanada da Mc Kim ilk reklam şirketini kurdu de Amerikan basınının sekizde birini otomobil reklamları işgal ediyordu de 200 milyon dolar tutan basın ilanına mukabil 1911 de 1 milyarlık reklam yapılmış. Bu tarihten itibaren baş döndürücü süratle artan reklam bütçeleri sadece basın sahasında 1946 da 3, 1950 de 5, 1960 ta 11, 6, 1963 te 13, 2 milyar dolara erişiyor. Reklamcılık uzmanı Julian Lois Watkins in, The World s 100 Greatest Advertisement/dünyanın en büyük 100 reklamı için seçtiği dört büyük mağaza reklamının ikisi Macy s reklamlarıydı. Bunların en ünlüsü, 1948 Noel inde, Ah, Sevgilim bunu almalıydın! diyen ve Macy s mağazasından alınmış Noel armağanını açtıktan sonra kocasını öpen bir kadını gösteriyordu. Watkins Macy s mağazasında çalışan Barbara Coliyer tarafından yazılan bu reklamın, reklam çıkmadan önce ve çıktıktan sonra müşterilerden çok sayıda mektup, telefon ve kişisel ziyaret almalarına yol açtığı belirtiliyor. Bloomingdale s, Lane Bryand, Rich s, Penny s ve daha pek çok mağaza dikkate değecek ölçüde erken bir zamanda çeşitli reklamlar düşünüp geliştirdiler. Bu arada Penny s mağazasının Penny Düşüncesi bunlar arasında belki de en ünlü olanıydı. Lyman Bloomingdale, zekâsıyla New York taki perakende satış mağazalarının başlattığı ilk ve en büyük kampanyasını oluşturdu. Lyman Bloomingdale yüzyılın başında, bütün trenlerin ve troleybüslerin üstünü şu sloganla kaplattırdı; Bütün vagonlar Bloomingdales e aktarma yapacaklar! 1902 de, bu sloganı görsel olarak yaygınlaştırmak üzere The Yellow Kid ile Buster Brown adlı resimli öykülerin babası olan Richard F. Outcault, tutuldu. Bunun sonucunda, duvarlarda ve kentin her köşesinde açılan şemsiyelerin oluşturduğu tasarım ortaya çıktı ile 1920 yılları arası sermayenin konsantrasyonu sürecinde Birleşik Devletler de beliren tekelci eğilim ve giderek artan işyeri kapanmaları, rek-

11 20 ÜÇÜ BİR ARADA 21 lamın gücünü yadsıyanlar için büyük bir gerçeği ifade etmektedir. Özellikle, 1903 yılından sonraki dönem, pazarlama açısından reklamcılık literatürünün hızlı geliştiği bir zaman dilimi olmuştu. Bu süreç içerisinde ders kitapları ikiye ayrılmıştır. İşadamlarına, uygulamada yararlanabilmeleri için hazırlanan reklamcılık kitapları, ders malzemesi olarak kullanılmamıştır. Reklamcılığı bir bütün olarak ele alan kitaplarda; reklam metninin hazırlanması, düzenlenmesi, reklam kampanyası, ekonomi ve psikoloji gibi konulara yer verilmişti. Reklamcılık konusunda yazılan ilk eserlere örnek olarak; Walter D. Scott, The Theory of Advertising ve The Psychology of Advertising, Small Maynard Co. Boston, 1903 ve 1908 verilebilir. Reklamcılığın işletmecilikle ilişkisini ilk kuran yazar ise Paul T. Cherington olmuştu. Cherington; mal ve hizmetlerin dağıtımında reklamın oynadığı rol ile ilgili üç faktör tanımlamıştı. Bunlar; mallar, tüketiciler ve bunları birbirine bağlayan araçlardı. Cherington; dağıtımı, kanallarında bir işletme tekniği olarak reklamın kullanımını savunmuştu. Reklamcılığın birdenbire büyük bir ivme kazanmasında en etkili faktörlerden biri olan ilk ticari radyo istasyonu 1922 de Weaf adı ile kuruldu te N. W. Ayer and Son firması EVERYDAY saati adı altında ilk özel reklam programını hazırladı. Ayer, 11 gazetenin birden bütün reklam yerlerini satın alıp bunları müşterilerine kiralıyor, hangisinde ümit görürse ona ağırlık veriyordu arasında müşterileri için metin hazırlamaya başladı. Homer e göre, bu konuda hizmet eden ilk ajanstır. Bu yönleri ile N. W. Ayer&Son bugünkü tam hizmet reklam ajanslarının öncüsü sayılabilir. Chicago nun kalburüstü kişilerinden Albert Lasker, konusu öncelikle reklam yazarlığı olan bir ajans kurdu. Reklamcılık tarihinin en büyük iki yazarı sayılan John E. Kennedy ile Claude C. Hopkins, yardımcıları idi. Kendi beyanına göre bu işten 60 milyon dolara yakın para kazanmıştır. Hopkins başarısını halk üzerinde yaptığı etütlere borçludur. Görüşüne göre Halk satınalmaktan hoşlanmakta ancak satınalmak için ikna olacağı sebepler aramaktadır. Buna dayanan Hopkins, Taklit değil, hakiki ve özet ikna unsurları bulunması fikrinin babasıdır. Lasker in talimatı üzerine Hopkins, Schilitz biraları konusunda çalışmaya girişmeden, fabrikayı baştan aşağı dolaşıp imalatı tetkik etti. Bu arada şişelerin istimle temizlendiğini gördü. Aslında bu, o dönemde bütün gelişmiş ve ileri teknikle çalışılan bira fabrikalarında kullanılan bir yöntem olduğu hâlde Hopkins, Schiltz biraları için hazırlayacağı kampanyanın dayanacağı platform olarak bu özelliği kullandı. Schiltz in temizliği temasını işledi, bu amaçla şişelerin istimle temizlendiğini gösterdi. Ancak bu konuda Schiltz in tek fabrika olduğunu hiçbir zaman ileri sürmedi. Yine de rakipler aynı noktaya dikkati çekmekte tereddüt ettiler; zira taklitçi addedilmeleri en büyük korkuları idi. Ayrıca Hopkins, ilk defa pazar araştırması yapanlardan biridir. Anketörlerini kapı kapı dolaştırıp şöyle konuşturuyordu: Ajansımız Van Camp s müessesesi için bir kampanya düzenlemektedir. Bize yardımcı olmak üzere, mamullerimizin özellikleri, pişirimi, sindirimi hakkındaki fikirlerinizle, geliştirilebilmesi hususunda öğütlerinizi öğrenmek istiyoruz. 20. yüzyılın ilk 20 yılında reklamcılık baş döndürücü hızla gelişmesine devam etti. Bu dönem tröstlerin kurulduğu ve bu büyük kuruluşlara yan gözle bakıldığı devirdir ler yeni kuruluşlar ve o nispette kapanış ve iflas yıllarıdır. Birçok kişi bu hayati hareketleri reklamcılığa bağlar. Bir arada bilhassa tıbbi ilanlar büyük hüsranlara maruz kalıyordu. Bu ilanlardan biri bütün hastalıkları kati surette tedavi ettiği savunulan bir ilaca aitti. Birçok yayın organı bu hareketli devirde batmamak için mecburen bu tür ilanları dahi kabul etmek zorunda kalıyordu. Dikkatle incelenecek olursa gerçekten kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalan veya kapanan işletmelerin büyük çoğunluğu, reklam olgusuna gerekli önemi vermeyen firmalardır. Reklamın öneminin yüzyılın başlarından itibaren kendini kriz dönemlerinde hissettirmesi reklam uygulamalarının ilk başladığı 1880 de ABD de yayımlanan Tarım Dergisi nin bir sayfasında reklamcılık konusunda okuyuculara hitap eden bir makalede: Bu dergide yayımlanacak bütün reklamlar güvenilir şahıslara ait olacaktır. Okuyucularımızın menfaati ile oynamak isteyenler, derginin sütunlarından yararlanamayacaklardır. Bilerek bu yola sapanların okuyucularımıza verecekleri zarar karşılanacaktır. şeklinde bir hatırlatma yer almaktadır. Bir taraftan pazardan pay alabilmek için reklama önem veren işletmeler, diğer taraftan gelirlerinin o dönem için belirli bir bölümünü reklamdan karşılayan gazete ve dergiler, halkı, bir enformasyon ve iletişim bombardımanına tutmaya başlamış-

12 22 ÜÇÜ BİR ARADA 23 lardır te Scripps Mc. Rae Gazeteciler Birliği, bir oto sansür uygulayarak, reklam metinlerinin dikkatle incelenmesi iddiası ile ortalığı iyice tahrik etti. Willard G. Bleyer e göre bu nedenle bir yıl zarfında dolarlık reklam reddedildi. Çok geçmeden Amerikan Birleşik Reklamcılar Derneği, Amerikan Reklamcılar Federasyonu na dönüştü. Reklamcıların yayım organı Printers ınk da mücadeleye katıldı. Baştan çıkmış, aldatılmış reklamcıları ve asılsız taklit yayınları cezalandırmak için bir yasa hazırlamak üzere anketörlerini görevlendirdi ve bu çalışma sonucu meşhur Printers ınk Nizamnamesi hazırlandı da meşhur bir dergi yayıncısı olan Cyrus Curtis, Curtis Advertising ilaç ve alkollü içki reklamlarının kati surette yayınlamayacağını bildiriyordu. Psikolog Walter Dill Scott, reklamcılığın akademik bir disipline alınmasını ilk savunanlardan biridir te Theory Of Advertising adlı eserinde şöyle demektedir: Her önemli teşebbüsün teorik bir dayanağı olmalıdır. Ana prensiplerin dayanacağı mantıki bir reklamcılık tüzüğü oluşturulmasına reklamcıların dikkati çekilmelidir. Tarım Dergisi örneğinde ilk kez gördüğümüz halkı yalan ve yanlış beyanlardan koruma çabası, 1911 de reklamcılık ahlâkı konusunda çıkarılan bir yasaya kadar sürmüş, bu yasanın çıkarılmasıyla birlikte Amerikan Reklamcılar Derneği Truth in Advertising - Reklâmda Doğruluk ilkesini benimsemiştir. Ekonomik alanda reklam, sanayileşme hareketi ile birlikte gelişmeye başlamıştır. Tüketici haklarını korumaya yönelik ilk göstergelerden biri olan bu ilandan sonra, Milletlerarası Ticaret Odası nın kendi kendine denetleme yoluyla uygulanacak, hukuka uygun ticari ahlâk kurallarını getirmeyi amaçlayan tutumu doğrultusunda 1937 de yayımlanan, 1949, 1955, 1966 da tekrar gözden geçirilen bu ahlâk yasası, sanayi ve ticaret çevrelerinin ve reklamla ilgili tarafların toplum ve tüketiciye karşı sorumluluklarının bilincinde olduklarının bir göstergesi olarak reklamcılığın tarihsel gelişim sürecinde yerini almıştır. Bu alanda reklamı ortaya çıkaran makineleşme hareketi ve bunun doğal sonucu olarak da kitle üretimidir, denilebilir. Ancak bu dönemde yapılan reklamlar gerek teknik açıdan, gerekse mesaj ve stratejik çalışmalar yönünden detaylı ve profesyonelce hazırlanmadıkları için yeterince etkili değillerdi ler ise, reklamcılığın büyük bir hızla gelişmeye başladığı yıllar oldu. Bu yıllarda pazarlama çalışmaları, satış ve reklamı da kapsayarak ön plana çıkmış, imalat kadar önem kazanmıştır da 2, 282 milyar olan toplam reklam harcamaları, 1929 da milyar dolara ulaşmıştır. Wood, bu dönemi şöyle anlatıyor: Birinci Dünya Savaşı sonundan 1929 a kadar olan devri, büyük satış müesseselerin yıkıldığı, ifratlar, coşkunluklar, istihzalar, ulu orta iyimserlikler, romantik üzüntüler çağıdır. Her şey yeni, her yer eskidir. Bu çağ lüle lüle saçlı kızların çağıdır. Yepyeni kotralar ve hurda çöp mavunaları bir aradadır. Sloganların da reklam dünyasına girmesi ve ortama egemen olması bu döneme rastlar. Kuvvetli satıcı ve reklamcılar 1920 lerin en gözde kişileriydi. Çünkü her ikisi de kitlesel imalatın gerektirdiği kitlesel pazarlamada büyük gelişmeye yardımcı oluyorlardı. Bu devirde sloganlar reklamcılığa yerleşmeye başladı. Mezar taşına Burada pis kokulu nefeslerin babası yatıyor diye yazılmasından korkan reklam yazarı Gerald B. Lambert, en büyük süksesini Absorbine Jr. Mamulü için bulduğu Atlet Ayakları sloganı ile yaptı. Bu sayede milyonlarca şişe ürün satışı sağlandı. İpana inci dişler sloganını kullanırken Pepsodent, Claude Hopkins in buluşu olan Dişlerde koruyucu film tabakası sloganını uyguluyordu. Bu arada otomobil üreticisi ve iyi bir reklamcı olan Edward S. Jordan, kendi imal ettiği Jordan otomobilleri için The Saturday Evening Post un tarihli sayısında bir reklam yayınlıyordu: Laramie nin batısında bir yer başlığı altında, direksiyonda bir kadın olan otomobil resmi yer alıyor ve ana metin şöyle başlıyordu: Laramie nin batısında, parıldayan şimşeklerin çarpıştığı bir yerde, sevimli midillisinin dizginlerine asılmış ve vahşi duruşlu bir kızla ne konuştum, biliyor musunuz? 1100 Poundluk bir çelik yığının üstünde gidişiyle harikulade bir görünüşü vardı. diye devam ediyordu. Bu direkt olarak özellik göstermekten ziyade, hayali ve edebi metinlerle duygulara yönelen reklam biçimine iyi bir örnek teşkil etmektedir. 80 li yıllarda gördüğümüz Cadillac a binecekler ibaresi de bu tarzın örneklerinden biri olarak gösterilebilir. Jordan in ilanı, yeni bir arabanın çıkışı ve lansmanına kadar büyük satışlar sağladı. Bu yeni araba 1927 de orijinal bir kampanya ile sunulan Ford un meşhur A modelidir. Önce bir Teaser (Merak) kampanyası düzenlendi. Bu arada bazı dedikodularda, esrarlı sızıntı haberlerde, Henry Ford un çekingen ve üstü örtülü beyanları yer alıyordu. Nihayet şu ilan patlatıldı. Yeni Ford a dair mühim hadiseler, Yeni Ford eşsiz bir desene ve renk güzelliğine sahiptir. Yeni Ford her bakımdan yeni ve modern bir arabadır, fevkalade süratli ve kuvvetlidir.

13 24 ÜÇÜ BİR ARADA 25 Yeni Ford kolaylıkla saatte mil yapabilmektedir. Tecrübe sırasında 65 mil sürat yapmıştır. Reklamcılık tarihindeki başarılı pazarlamacılar arasında Albert D. Lasker in müşterisi American Tobacco nun müdürü George Washington Hill in adını vermek gerekir. Patronlarını, tatlı sevenler ve kadınları sigara içmeye teşvik amacını güden reklamlar yapmaya ikna ederek; 1931 yılında 19 milyon dolarlık bir reklam harcaması ile düşündüklerinin çok üstünde bir satış artışı sağladı. Advertisino Age e göre sadece bu konu için Albert Lasker, metin yazarına on bin dolar ödül vermiştir. J.Walter Thompson un ilk defa Lux sabunları reklamlarında sinema yıldızlarının tavsiyesi ve tecrübelerini kullanmasının sık sık taklit edilen bir yol olduğu bugün bile görülmektedir. 20 li yılların reklamcılık açısından belki de en önemli olayı radyonun bir reklam aracı olarak yerini almasıdır. Matbaa makinesinin icadı geniş çapta basın ilancılığına nasıl yol açtıysa, 1907 de Marconi nin ilk radyo yayınını yapmasından itibaren radyoculuğun gelişimi de yepyeni bir reklam mecrasının doğuşuna sebep oldu. Öyle ki Amerika da 1927 yılında 7 milyon radyo alıcısına karşılık 4 milyon dolarlık reklam yapılırken 1960 ta 166,5 milyona çıkan alıcı adedine paralel 672 milyon dolarlık bir radyo reklam harcaması doğdu. Bu rakam 1963 te 779 milyon doları bulmuştu. Başlangıçta sadece üründen bahseden basit mesajlardan ibaret spotlar kullanılıyordu. Bu sırada PrintersInk ve ticari sekreteri Herbert Hoover, radyonun bir reklam aracı olacağı fikrine karşıydılar. Hâlbuki kısa bir süre sonra radyo sayesinde büyük paralar kazanmaya başladılar. Daha önce yukarıda da bahsettiğimiz gibi reklamcılığın birdenbire büyük bir ivme kazanmasında en etkili faktörlerden biri olan ilk ticari radyo istasyonu 1922 de Weaf adı ile kuruldu te N. W. Ayer and Son firması Everyday saati adı altında ilk özel reklam programını hazırladı de radyolar reklam saatlerinden 10, 5 milyon dolar kazanmışlardı yılında ise Amerikan halkının yarısı radyo alıcısına sahipti. Ancak 1930 yılı, beraberinde buhran ve ekonomik zorluklar getiriyordu. Bu dönem reklamcılar açısından da oldukça zor ve mücadele ile geçmiştir. Reklamcılar önceki dönemlere kıyasla çok daha sert ve gerçekliklerden uzak eleştirilere hedef olmuşlardır. Bunun sonucu olarak da tüketicilerde satışa karşı bir direnme meydana gelmiştir. Aynı yıllarda reklamcılık açısından olumlu bir gelişme olarak A.C. Nielsen, George Gallup, Arch Crossley ve Daniel Starch gibi kişiler tarafından araştırma şirketlerinin kurulduğunu görmekteyiz. Bu şirketler halkın niçin herhangi bir markayı satın alıp diğerini almadığını, radyoların hangi saatlerde dinlendiğini, bazı ürünlerin satışlarının belirli dönemlerde neden arttığını ortaya çıkarmaya yönelik çeşitli araştırmalar yapmışlardır. Tüm bu olumsuz koşullar ve İkinci Dünya Savaşı na karşın, lerde reklamcılık inanılmaz bir hızla gelişmiştir. İkinci Dünya Savaşı nın başlamasıyla Birinci Dünya Savaşı sonrasında olduğu gibi devlet ile reklamcılar bir kere daha el ele verdiler. Harp Reklamcılığı Divanı, özel reklamcılar tarafından destekleniyor, halk servisi kampanyaları düzenlenip uygulanıyordu. Reklam Konseyi, harp bonoları satışında Maliye Bakanlığı (Hazine Dairesi) ile birlikte çalıştı. WAVES için gönüllü kadınların temininde, donanmaya yardım edildi. Öyle ki, sonuçta başvuru sayısı tahminlerin çok üzerinde oldu. Gönüllü hemşire temininde de Halk Sağlığı Servisi ile birlikte çalışıldı. Ordu için hazırlanan bir sloganda şöyle deniliyordu: Silah ve teçhizatını iyi koru ki, o da seni korusun. Savaş sıralarında özel reklamcılık yine savaş temasını işlemeye devam ediyordu. Örneğin; New-York New Hawen&Hartford demiryolları şöyle bir metinle başlayan reklamlar yapıyordu: Saat 3.42 A.M. Bir askeri tren. Battaniyelerine sarılmış, ağır ağır soluyan insanlar... Bu alelade bir seyahat değildir. Onlar yarın açık denizlerde olacaklar ve belki de bir daha Amerika yı göremeyecekler. Bütün direnmelere rağmen reklamcılık 1940 ve 1950 lerde geniş çapta gelişti. Bu arada televizyonun da yepyeni ve kuvvetli bir mecra olarak yayın hayatına girmesi reklamcılığın dev adımlarla ilerleyip bugünkü duruma gelmesinde en büyük etken oldu. Özellikle televizyonun hem görsel hem işitsel özelliğe sahip bir araç olarak reklam dünyasının hizmetine girmesiyle birlikte, reklamcılık, dev adımlarla büyüyen bir sektör durumuna gelmiştir. Öyle ki, 1950 de Amerika daki 3 milyon alıcıya karşılık 210 milyon dolarlık reklam yapılırken 1960 ta 528 istasyon ve 54 milyon alıcı, 1.5 milyarlık bir reklam harcamasına sebep oldu te televizyon reklamlarının 2 milyar doları aşması karşısında küçük gazeteler battı, büyük tirajlılar ise sarsın-

14 26 tı geçirmeye başladı. Radyo tamamen üçüncü plana düşmüştü. Öyle ki, Federal Haberleşme ve Ulaştırma Komisyonu Başkanı William Henry; Televizyonda ilanı ve reklamı frenleyiniz, yoksa bizim müdahalemiz gerekecek demek zorunda kaldı da PrinhtersInk e göre 57,8 milyon dolara ulaşan televizyon reklamları 1967 de üç milyar dolara erişmiştir, Amerika da bu sıralarda her on eve bir renkli televizyon alıcısı düşmekte idi. Bu yıllardan sonra ise televizyon ve televizyon reklamcılığı hızla gelişti ve ölçülebilir ve verilen reklamın kaç kişiye ulaştığı bilimsel olarak hesaplanabilir bir durum kazandı. Bu diğer mecralar karşısında daha elverişli bir hâl almasına ve rekabette çok üstün olmasına sebebiyet verdi. Reklam dünyası hızla televizyon reklamcılığına uyum sağladı ve televizyonların tanıtım departmanlarında yetişen insanlar reklam ajanslarının vazgeçilmez insanları oldular. Üniversitelerde yetiştirdikleri öğrencilerin de bu durumu göz ardı etmediler. REKLAMCILIĞIN GELİŞMESİNDEKİ ETKENLER Reklamcılığın gelişmesindeki etkenleri 13 başlık altında incelemeye çalışacağız. Profesyonel manada reklamcılık, 1950 li yıllardan itibaren ve televizyon reklamcılığının gelişmesi ile ortaya çıkmıştır. Pazarın ve marketin rekabet ortamı arttıkça, günümüz manasında anladığımız bilimsel ve stratejik reklam ortaya çıkmıştır. Teknolojik Gelişmeler Günümüz dünyasından 100 yıl geriye bakmak bile çok zordur. Ulaşımın, haberleşmenin, sağlık ve bilimin bu kadar arttığı bir ortamda geriye dönüp, ulaşımın en büyük aracının deve ve at olduğu, haberleşmenin kuşlarla sağlandığı bir ortamı anlamak mümkün değildir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi reklamcığının gelişmesini direkt olarak etkilemiş ve daha fazla insana daha hızlı bir şekilde ulaşılması sağlanmıştır. Ayrıca teknoloji geliştikçe iletişim araçları ucuzlamış ve daha çok insan bu araçları edinmiş ve hazırlanan reklamlar hedef kitleye çok çabuk ulaşır hâle gelmiştir. Gelirdeki Artış İnsanların gelirlerinin artması, üretimin artışını, daha çok ara mal üretilmesini ve ihtiyaçların artmasını tetiklemiştir. Böylece geliri artan herkes tasarruftan ve başkalarına yardımdan çok kişisel harcamalarını artırmış, bu da tüketimi tetiklemiştir. Son yüzyılda üretimi az ama fiyatı çok pahalı markaların çıkmasının ana sebebi geliri çok artan kesimin kendisini özel hissetmesini sağlamak ve orta

15 28 ÜÇÜ BİR ARADA 29 gelirli kesim içinde idol hâline gelmesini sağlamaktır. Bu da ileride bahsedeceğimiz erişilmesi zor ama kullanılmasında toplumda prestij sağladığına inanılan markalar doğuracaktır. Orta ve düşük gelir içinde gelirdeki artış daha rahat bir alışveriş anlamına gelmiştir. Bu sebeple tüketim artmış, bunun tabii sonucu olarak üretim artmış ve bunların sonucu olarak reklamcılık gelişmiştir. Orta Sınıfın Gelişmesi Çok geniş kesimlerin yalnızca ne yiyeceğini düşündüğü bir dünyadan orta sınıf ya da ülkemizde çok sık kullanılan orta direğin doğması hızlı tüketim mallarında, mobilya ve beyaz eşyada, temizlik ve kişisel bakım gereçlerinde büyümeyi getirmiştir. Bu da bu alanda reklam yapılmasına, markaların doğmasına ve rekabetin oluşmasına sebebiyet vermiştir. İşbaşı Verimliliğin Artması Teknolojinin artması kişilerin ve çalışanların verimliliğini artırmıştır. Bu daha az zamanda istenilen sonuca ulaşılmasını sağlamaktadır. Bu aynı zamanda daha fazla üretim, yeni pazar arayışları, reklamcılığın gelişmesi demektir. Rekabetin artması, hem üretimin artmasıyla, hem de yeni müteşebbislerin aynı işe yatırımları ile mümkündür. Eğer bir de üretilen ürüne talep düşükse rekabet çok sertleşir. Eğitimde Gelişme Tüketicinin eğitiminin artması üretici için hem avantaj hem de dezavantajdır. Eğer tüketici eğitimli ise başarılı olmayan ve kalitesiz bir malı ve markayı reddeder ve onu satınalmayacağı gibi yakın çevresine de almaması için baskı yapar. Ama buna rağmen eğitimli bir tüketici beğendiği ve değer verdiği bir malı ve markayı sahiplenir ve reklamını yapar, pazarının gelişmesini sağlar. Bu nedenle eğitimde gelişme, markette değişik sonuçlar doğurur. Kişisel Satış Kullanılmasının Azalması Teknolojinin gelişmesi, iletişim araçlarının artması, erişimin zenginleşmesi ve eğitimin gelişmesi birebir satışın azalmasına sebebiyet vermiştir. Bu herkesi ilgilendirmeyen ürünlerde devam etse de her yerde bulunan ürünlerde neredeyse bitmiştir. Yalnız her yerde bulunmayan ve patentli ve çok özel ürünler için bu satış yöntemi devam etmektedir. Reklam Ajanslarındaki Gelişme Her yeni iş ve yapılan iş sayısındaki artış reklam ajanslarının gelişmesine yapılan hataların azalmasına sebebiyet vermiştir. İletişimin artması reklam ajanslarının da birbirleri ile iletişimini güçlendirmiştir. Kurulan dernekler, ulusal ve uluslararası yarışmalar bu gelişmede önemli rol almıştır. Araştırmadaki Gelişme İletişimin gelişmesi ve markaların başka ülkelerde yatırım yapmaları ve yeni ürünlerde tüketici davranışlarını öğrenme isteği araştırmaları doğurmuştur. Her yeni oluşumda olduğu gibi araştırmalar da yavaş yavaş gelişmiş ama günümüzde gelebilecek en üst seviyededir. Bunun sebebi olarak Teknolojik gelişmelerde varılan son nokta, araştırmalar içinde gelinen son noktadır. demek mümkündür. Teknoloji ile araştırmalar çok yakın ilişki içindedir. Bu nedenle gelecekte çok daha iyi olacak ve gizli saklı bir şey kalmayacak diyebiliriz. Ambalajdaki Gelişme Reklam ajanslarının gelişmesi, iletişimin ve ulaşımın ilerlemesi, etkileşimi doğurmuştur. Böylelikle bu bundan daha güzel, bu daha kötü sözleri daha çok duyulur olmuştur. Araştırmalardaki gelişme de tüketicinin ne

16 30 istediğini öğrenip yorumlamıştır. Bu nedenle ambalaj çok önem kazanmış ve çok ileri bir çalışma zemini doğurmuştur. Bir markette öne çıkabilmek, albeni oluşturabilmek, imajımızı korumak ve zenginleştirmenin ilk basamağı olmuştur. Üretim ve Serviste Gelişim Üretilen malın servisinin yaygınlığı ve sorunsuz kullanım kolaylığının markanın büyümesini sağladığı anlaşılmıştır. Bu nedenle markalar, teknolojinin gelişmesi ve verimliliğin artması ile üretimlerini artırırken, aynı zamanda satış sonrası hizmetlerini de geliştirmiş ve üstün bir müşteri memnuniyeti yakalayan şirketler gelişmiştir. Üreticinin Tüketiciden Uzaklaşması İnsanların çoğalması daha geniş bir coğrafyaya yayılmamıza sebebiyet vermiştir. Bu nedenle üretici ile tüketici her geçen zamanda birbirinden uzaklaşmıştır. Hatta günümüzde birçok ürün ülkemizde yetiştirilmemekte, ithal edilmektedir. Bu da reklamcılığın her geçen gün daha önemli bir hâle getirmiştir. Üretici pazar payını artırabilmek, malını ve kendisini daha iyi tanıtabilmek, markasının imajını oluşturabilmek ve koruyabilmek amacıyla reklamveren olmuş ve reklamcılığın gelişmesini etkilemiştir. REKLAM YAPILIŞ AMAÇLARI Niçin reklam yapıldığı, süregelen bir sorudur. Yaptıranlar açısından paramız boşuna mı gidiyor? sorusu, üretenler açısından yine sıradan bir iş mi yapıyoruz? sıkıntısı, tüketici açısından Yine mi reklam? üzüntüsü hep tartışılan problemlerdir. Bu bölümde reklamın yapılış amaçlarını belirtmeye çalışacağız. Bundan sonra reklam seyrederken, üretirken ve reklamveren olmaya niyet ettiğinizde dikkat etmemiz gerekenleri belirtmeye çalışacağız. Ürün Hakkında Bilgi Vermek Reklamveren, bir markası için reklam yapmaya karar verdiğinde, ilk düşündüğü, Bilgi vereyim ki, herkes beni bilsin, ben de çok satayım. duygusudur. Bu da ister istemez reklamverendeki hırs duygusunu tetikler ve birden daha da zengin olacağım duygusuna kapılır. Bu da reklam ajansları tarafından bazen kullanılır bazen de verimli bir hâle kanalize ettirilir. Ama reklamın yapılış amaçlarından biri ürün hakkında bilgi vermektir. Bilgiyi en anlaşılır, en kısa ve ağızlardan düşmeyecek ifadelerle veren reklam, müşteri açısından da tüketici açısından da çok verimli olacak ve satışı artıracaktır. Satışın artması; ürünün iyi olması, tüketicinin ihtiyacı olması ve kolay ulaşılabilir olması ile ilgilidir; ama reklamın gücü tamamlayıcı ve tetikleyicidir. Hedef Kitlenin Ürünün Farkında Olmasını Sağlamak Reklamveren için en önemli ve öncelikle bilinmesi gereken unsur, ürünün hedef kitlesinin tespitidir. Bu olmazsa olmazdır. Çünkü reklam yapıldığında ulaşılması gereken kitle, o ürünle ilgili ve onu satın alacak kitledir.

17 32 ÜÇÜ BİR ARADA 33 Bu nedenle reklamını yapacağımız ürünün hedef kitlesini araştırmalarla belirlememiz, o ürünün hedef kitlenin ihtiyaçlarını karşılar ve hedef kitlenin farkına varmasına sebebiyet verecek özellikleri barındırmasını sağlarız. Böylece reklam yaptığımızda hedef kitlenin ürünümüzün farkına varmasını sağlarız. Reklam Yapılan Üründe Deneme Arzusu Uyandırmak Hedef kitle, reklamı yapılan ürünü hiç olmazsa bir sefer almak ve deneme arzusu kazanmak zorundadır. Eğer reklam bunu sağlayamıyorsa, başarılı bir kampanya olması çok zordur. Eğer hedef kitlemizin içindeki bir tüketici, reklamı seyrediyor ve ilgisiz kalıyorsa, onun içinde bir kıpırtı olmuyor ve deneme arzusu uyanmıyorsa kampanyamızda erişim yüksek çıksa bile hedef kitlemizin içinde bir kesimi harekete geçiremediğimizden paramız boşa gidecektir. Hep söylenegelen boşa mı gidiyor sözü buradan doğmaktadır. Yani medya ajansları hedef kitleye ulaşmaktadır. Ama ya ürün ya da yapılan reklam herkesi harekete geçiremezse ve deneme arzusu uyandıramazsa, uyandırmadığı kadar kitle, toplam hedef kitlemizin içinden düşeceği için herkese ulaşacak, ama bir kısmını harekete geçirecektir. Başarılı olan kampanyalarda ise, hedef kitlenin tümü harekete geçmiş; ama bazıları düzenli kullanır hâle gelmiştir. Buna en güzel örnek fındık tanıtım grubunun kampanyasıdır. Herkes çerez yer, ama fındığın yeri hepimiz için ayrıdır. Ürünün Hedef Kitleye Uygunluğunu Göstermek Reklamlarımızın yapılış amaçlarından biri de ürünümüzün hedef kitlemize en uygun ürün olduğunu anlatabilmektir. Bu sebeple hedef kitlemizin, ürünü tanırken bu bana daha uygun herhâlde demesini sağlamak ve ürünümüzün özelliklerini anlaşılır ve kısa sürede anlatabilmemiz başarılı bir kampanya yapabilmemiz için çok önemlidir. Başından beri belirttiğimiz gibi hedef kitlemizin davranışları, tutumu, beğenileri, zevkleri, dikkat ettikleri-etmedikleri her şey çok önemlidir. Çünkü yaptığımız filmleri onlara göstermek için bedelini ödeyeceğiz, ama onların hoşlanmadıkları bir şekilde sunarsak bize fayda doğurmasını düşündüğümüz işlerimiz belki zarar doğuracak ve onu tekrar temizleyebilmek için bedel ödemek zorunda kalacağız. Başarılı ve başarısız işlerden burada bahsetmek isterdim; ama briefini bilmediğimiz işler için bu çok başarısız demek çok hakkaniyetli değildir. Ama başarılı işlerin bir kaçından bahsedebiliriz. Mesela En güzel boya??? dediğimde hepiniz filli boya der gibisiniz. Ne kadar başarılı bir iştir ki, yıllardır herkesin aklında. Bence nesilden nesle de geçecek bir iştir bu iş. 1 Yine aganigi naganigi ne demek? Herkes fındık diyor. Neden fıstık değil, neden badem değil de fındık? 2 Yenilik demek ne demek? Arçelik der gibisiniz. Bunlar hep insanları etkilemiş ve başarılı olmuş sloganlardır. Ama bu işler başarılı slogan olarak kalmamış ve markaların pazar paylarını artırmalarını sağlamıştır. 3 Üründe Yapılan Değişiklikleri Göstermek Market koşullarında yenilenen ve özellikleri değişen ürünlerin de reklamları yapılarak tüketicilere duyurulması hem pazar payı açısından hem de tüketici sadakati açısından önemlidir. Üründe yapılan değişiklikler için de reklam yapılır. Hatta birçok güçlü marka, pazar payını artırabilmek ve güçlü marka imajını devam ettirebilmek için bu tür reklamları yapmaktadırlar. Marka İmajı Oluşturmak Eğer reklamveren bir markanın imajı zedelenmiş ve var olan imajını değiştirmek ister ise ve var olan imajını geliştirmek ve güçlendirmek ister ise reklam yapar. 1 bakmak isteyenler için 2 bakmak için 3 bakmak için ReklamFilmleri/?language=tr-TR

18 34 İmaj reklamları günümüzde çok sık yapılan reklam türlerindendir. Bunun nedenleri arasında en belirgini pazardaki sert rekabettir. Bazen tabiat şartlarının etkisinde çıkan söylentiler de imaj reklamı yaptırır. Tavuk eti satan şirketlerin Uğur Dündar la yaptıkları reklam buna iyi bir örnektir. 4 REKLAM ÖZELLİKLERİ Markayı Meşrulaştırmak Reklamı olanla olmayan arasındaki en büyük fark, bu olsa gerektir. Reklamı olan marka, tüketici nazarında olmayana göre meşrudur ve daha değerlidir. Olmayan şirket değerleri açısından daha değerli de olsa, tüketici nazarında reklamı olan daha değerlidir. Bu nedenle reklam, markayı meşrulaştırır. Bunu birçok araştırma desteklemiştir. Yan yana konan birçok reklamı olanolmayan ürün denemesinde insanların, reklamı olanı tercih ettikleri tespit edilmiştir. Bunu siz de gözlemleyebilirsiniz. Satışların artmasının beklenmesi kadar reklamveren açısından bu da göz ardı edilmemesi gereken bir kazanımdır. İmaj Oluşturmak Var olan ya da olamayan marka imajı ancak reklam sayesinde doğru bir yere oturabilir. Tabi doğru yapılan bir reklam sayesinde istenilen bir imaj oluşturulabilir. Bunun için herkese kabul edilebilir bir reklam ajansı, doğru bir brief, iyi bir araştırma ve iyi swot analizi şarttır. Bunları ilerleyen konularda daha çok açacağız. 4

19 36 ÜÇÜ BİR ARADA 37 Kreatif İfade Bir reklamda herkesin çok dikkat ettiği ve bir reklamverenin işi satın alırken ilk aklında kalan, tüketicinin ağzında tekerleme yaptığı iş, kreatif ifadedir. Bir reklam ajansının bir reklam üretirken onun için bu ifadeyi çok önem vermesi şarttır. Bir reklamverenin de hedef kitlesinin hoşuna gideceğine inandığı bir ifadeyi onaylaması esastır. Yenilik demek Arçelik demek. Çok ileri gittik. Bir kilim yeter sevgilim. Ne diyorsa o. Ağzı olan konuşuyor. Yılbaşı bayram yüzde 30 ikram. Bunlar güzel örneklerden birkaçıdır. Karşılaştırma Özelliği Yapılan işlerde karşılaştırma riskli bir alandır. Tüketici açısından ise verimli bir iştir. Burada eğer rakiplerinizden önde bir özelliğiniz varsa bunu reklamda belirtmeniz tüketiciye neden onu alıyorsun ben daha iyiyim mesajı vermeye yarar ki, tüketici bunu olumlu cevaplar. Yalnız bu asırda ortaya çıkan ve Love Marks diye ifade edilen, tüketicinin markaya sadakati diye özetleyeceğimiz bir konu var ki, bu durumdaki tüketici bir müddet eski markası ile devam eder; ama eğer o marka gelişen şartlara ayak uyduramazsa mutlaka ve mutlaka bu sadık tüketicisini kaybeder. Tüketici her zaman ne ödediğine ve ne aldığına bakar. Bir müddet sabreder, ama hiçbir zaman aldatılmaktan hoşlanmaz. Bir de bu sadık tüketici kitlesine sahip markalar hareket eden tren özelliği taşır. Eğer bu trenden yolcular inmeye başlarsa herkes iner. Eğer hareket ediyor ve yolcular biniyorsa da o zaman herkes biner ve yolcu almaya devam eder. O nedenledir ki, bu markalar hep hareket hâlinde olmak zorundadırlar. Geniş Kitlelere Sunabilme Özelliği Niçin reklam yapıyoruz? Geniş kitlelere ulaşabilmek için. Onlara mesajımız ne ise ulaştırabilmek için. Evet, bütün iletişim araçlarının yani mecraların en önemli isteği en çok kişiye ulaşan mecra olabilmektir. Bunun nedeni ise yayınladığı reklamı en yüksek bedelle satma isteğidir. Reklamveren de hedef kitlesine en ucuz maliyetle ulaşmak ister. İşte bu isteklerden dolayıdır ki, medya ajansları vardır. Bunun içindir ki reklam ajansları doğmuştur. Şu an en geniş kitlelere televizyonla ulaşılabilmekte ve en önemli mecra olarak da televizyon adlandırılmaktadır. Ve TV ler günümüzde ölçümlenen mecralardandır. Gayri Şahsilik Reklam; geniş kitlelere hitap eden, bütün hedef kitleye gösterilen ama sanki bir kişiye anlatılıyormuş gibi hitap eden bir iştir. Bu da onun en büyük özelliğidir ki, inandırıcılığı bu özelliği sağlar. Harekete Geçirebilme Özelliği Reklamların insanları harekete geçirebilme özelliği vardır. Yani bugüne kadar yapageldiklerinden farklı bir şey yapabilmelerini teşvik eder bir özelliği vardır. Yani reklam; ihtiyacı olmadığı bir ürünü sanki ihtiyacı varmış hissi uyandırıp onu satınalmasını sağladığı gibi, bugüne kadar farklı bir markadan aldığı bir ürünü şimdi başka bir markadan almayı sağlar. Bu harekete geçirebilme özelliği reklamvereni harekete geçiren en büyük özelliktir. Reklamsız bir televizyon kanalının kitlesel iletişim olma özelliği yoktur.

20 REKLAM FONKSİYONLARI Hatırlatma Bir markanın kendini hatırlatması, kendisini unutturmaması ve reklamın fonksiyonunu icra etmesi önemlidir. Aynı zamanda markanın pazarda tutunması ve konumunun devam etmesi için de bu fonksiyon önemlidir. İkna Etme Mutlaka ikna etme ve inandırıcılık fonksiyonu çok önemlidir. Bilgilendirme En kısa sürede, en anlaşılır bir şekilde tüketicinin bilgilendirilmesi önemlidir. Operasyonun Diğer Fonksiyonlarına Yardımcı Olma Bir şirkette dağıtım, satış, pazarlama ve bunlara bağlı birçok yapılanma mevcuttur. Reklam, bütün bu yapılara destek olan, geliştiren ve destekleyen bir unsurdur. Dağıtım, fiyat, ürün özellikleri, rekabet, satış, promosyon ve reklam. Hepsini birden tetikleyen tek faaliyet reklam gibi peki ya sizce? REKLAMIN SINIFLANDIRILMASI Reklamların Sınıflandırılması adı altında bugüne kadar yapılan reklamları sınıflandırmaya ve türlerini oluşturmaya çalışacağız. Ama bu zamana ve reklamcıya göre farklılık arz edebilir. Ama reklama bir bakış açısı kazandıracağına inandığımız için bu konuyu ele almakta fayda görüyoruz. Reklamveren Açısından Reklam Reklam yapmaya niyet etmiş ve bununla ilgili bir reklam ajansı ile çalışmaya başlamış her kişiye reklamveren denir. Ülkemizde reklamverenler birleşerek Reklamverenler Derneği ni kurmuşlardır ( Dünyada da örnekleri mevcuttur. Üreticinin Reklamları Sattıkları malı üreten şirketlerin reklamlarını bu ad altında toplamak mümkündür. Yani bu kuruluşların reklamları o ülkede üretilen ürünlerden oluşmaktadır. Bunlara örnek vermek gerekir ise: Ülker, Eti, Pınar, royal halı, istikbal mobilya, hayat kimya temizlik ürünleri gibi... Aracının Reklamları Sattıkları malı ithal eden yani üretmeyen şirketlerin reklamlarını bu ad altında sınıflandırabiliriz. Yani bu gibi şirketlerin üretim tesisleri yok ama satış ekipleri sayesinde ithal ettikleri malları pazarda satmaktadırlar. Bu şirketlere örnek vermek gerekirse; Sinbo Küçük Ev Aletleri, Arzum Ev Aletleri, bazı otomobil firmaları...

Reklam, GÜNÜMÜZDE ANLADIĞIMIZ MANADA NASIL DOĞMUŞTUR?

Reklam, GÜNÜMÜZDE ANLADIĞIMIZ MANADA NASIL DOĞMUŞTUR? Reklam, GÜNÜMÜZDE ANLADIĞIMIZ MANADA NASIL DOĞMUŞTUR? Hedef kitlesine bir ürünün, kuruluşun veya markanın en kısa ve anlaşılır şekilde görsel veya işitsel halinde anlatımına reklam denir. Demek ki bir

Detaylı

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000) 14.08.2014 SIRA SIKLIK SÖZCÜK TÜR AÇIKLAMA 1 1209785 bir DT Belirleyici 2 1004455 ve CJ Bağlaç 3 625335 bu PN Adıl 4 361061 da AV Belirteç 5 352249 de

Detaylı

Pazarlama Taktikleri

Pazarlama Taktikleri Pazarlama Taktikleri Umut Al umutal@hacettepe.edu.tr - 1 Pazarlama Taktikleri Halkla ilişkiler Doğrudan posta Telepazarlama Reklâm (Walters 1992) Internet - 2 Halkla İlişkiler - Tarihçe Toplum olarak yaşam

Detaylı

TURİZM PAZARLAMASI REKLAM

TURİZM PAZARLAMASI REKLAM TURİZM PAZARLAMASI Turizm Pazarlamasında Tutundurma REKLAM Reklâm; belirli bir ücret karşılığında ve ücretin kimin tarafından ödendiği bilinecek biçimde; bir turizm işletmesinin ve turizm bölgesinin ürünlerinin

Detaylı

I. Bölüm REKLAM(CILIK) Advertising. Doç. Dr. Olgun Kitapcı

I. Bölüm REKLAM(CILIK) Advertising. Doç. Dr. Olgun Kitapcı I. Bölüm REKLAM(CILIK) Advertising Doç. Dr. Olgun Kitapcı Akdeniz Üniversitesi, Pazarlama Bölümü 1 Reklama maruz kaldığınız mecralar (TV, Radyo, Gazete, Dergi, Sosyal Medya v.s.) En son ne zaman bir reklamdan

Detaylı

Pazarlama Taktikleri Kut 470, 16 Mart 2005. Pazarlama Taktikleri. Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.

Pazarlama Taktikleri Kut 470, 16 Mart 2005. Pazarlama Taktikleri. Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu. Pazarlama Taktikleri Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü umutal@hacettepe.edu.tr Pazarlama Taktikleri Halkla ilişkiler Doğrudan posta Telepazarlama Reklam (Walters 1992) Internet Halkla İlişkiler

Detaylı

5 milyon kişi online ticarete 31 milyar lira harcıyor

5 milyon kişi online ticarete 31 milyar lira harcıyor Tarih: 06.10.2013 Sayı: 2013/16 Türkiye de e-ticaret Raporu na göre online alışveriş beş yılda 3 e katlandı 5 milyon kişi online ticarete 31 milyar lira harcıyor İSMMMO nun Türkiye de e-ticaret adlı raporuna

Detaylı

Kreatif yaklașımımız, profesyonel bakıș açımız, dinamik fikirlerimiz ile emek ve zamanımızı da harmanlayarak sizlere hizmet vermeyi hedefliyoruz.

Kreatif yaklașımımız, profesyonel bakıș açımız, dinamik fikirlerimiz ile emek ve zamanımızı da harmanlayarak sizlere hizmet vermeyi hedefliyoruz. Tanıtım Kataloğu Kreatif yaklașımımız, profesyonel bakıș açımız, dinamik fikirlerimiz ile emek ve zamanımızı da harmanlayarak sizlere hizmet vermeyi hedefliyoruz. www.janrmedya.com 05 07 09 11 13 15 17

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 1. REKLAMIN TANIMI, KAPSAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ... 5 1.1. Reklamın Pazarlamadaki Yeri... 5 1.2. Reklamın Tanımı... 6 1.2.1. Üretici Açısından Reklam... 7 1.2.2. Tüketici Açısından

Detaylı

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor!

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! BASIN BÜLTENİ MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! MediaCat dergisi tarafından bu yıl 8. düzenlenen Felis Ödülleri medya planlama stratejilerini ödüllendirmesinin yanı sıra bu yıl genişleyen

Detaylı

Doğruların buluştuğu adres...

Doğruların buluştuğu adres... M E D I A Doğruların buluştuğu adres... İletişim Sanattır Firmaların kıyasıya rekabet ettikleri Etnik Pazar sürekli yeniliklere açıktır. Reklam stratejileri yapılırken hedef kitlenin doğru bir şekilde

Detaylı

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor!

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! BASIN BÜLTENİ MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor! MediaCat dergisi tarafından bu yıl sekizincisi düzenlenen Felis Ödülleri ne başvurular 8 Temmuz Pazartesi günü başlıyor. Başvuruda bulunmak

Detaylı

Pazarlamanın Önemi. Toplumsal açıdan önemi. İşletmeler açısından önemi. Para Uzmanlık Pazar - 1. BBY 465, 6 Ekim 2015

Pazarlamanın Önemi. Toplumsal açıdan önemi. İşletmeler açısından önemi. Para Uzmanlık Pazar - 1. BBY 465, 6 Ekim 2015 Pazarlamanın Önemi Toplumsal açıdan önemi Para Uzmanlık Pazar İşletmeler açısından önemi - 1 Pazarlamanın Topluma Sağladığı Katkılar Toplumun gereksinim ve isteklerini karşılama hizmeti görür Ekonomik

Detaylı

DESKPORT. Bilișim Hizmetleri. 2014 Yılı Hizmet Tanıtım Kataloğu

DESKPORT. Bilișim Hizmetleri. 2014 Yılı Hizmet Tanıtım Kataloğu 2014 Yılı Hizmet Tanıtım Kataloğu info@deskport.net BİZ KİMİZ? Biz Kimiz? Deskport Bilişim ekibinin karakteristik özellikleri olan; özgüven, çalısma azmi, tecrübe ve liderlik vasıflarımızla amacımız, müşterilerimizi

Detaylı

ÜNİTE:1. Reklam Nedir? ÜNİTE:2. Bütünleşik Pazarlama İletişimi ve Reklam ÜNİTE:3. Reklamın İletişim Etkileri ÜNİTE:4. Reklamcılık Sektörü ve Kurumlar

ÜNİTE:1. Reklam Nedir? ÜNİTE:2. Bütünleşik Pazarlama İletişimi ve Reklam ÜNİTE:3. Reklamın İletişim Etkileri ÜNİTE:4. Reklamcılık Sektörü ve Kurumlar ÜNİTE:1 Reklam Nedir? ÜNİTE:2 Bütünleşik Pazarlama İletişimi ve Reklam ÜNİTE:3 Reklamın İletişim Etkileri ÜNİTE:4 1 Reklamcılık Sektörü ve Kurumlar ÜNİTE:5 Reklam ve Tüketiciler ÜNİTE:6 Reklam Planlama

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLER ve SPONSORLUK. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLER ve SPONSORLUK. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ HALKLA İLİŞKİLER HALKLA İLİŞKİLER ve SPONSORLUK Günümüzün bilgi ve iletişim çağında, ulusal ve uluslar arası rekabet ortamında rakipler arasında ön plana çıkmak, farkındalık yaratmak, hedef kitlelerle

Detaylı

E-KİTAP SATIŞLARINIZLA, SÜREKLİ BİR GELİRE NE DERSİNİZ? Www.EkitapKazanclari.coM. By Alia RİOR. Alia RİOR www.ekitapkazanclari.com

E-KİTAP SATIŞLARINIZLA, SÜREKLİ BİR GELİRE NE DERSİNİZ? Www.EkitapKazanclari.coM. By Alia RİOR. Alia RİOR www.ekitapkazanclari.com E-KİTAP SATIŞLARINIZLA, SÜREKLİ BİR GELİRE NE DERSİNİZ? E-KİTAP KAZANÇLARI Www.EkitapKazanclari.coM By Alia RİOR Alia RİOR www.ekitapkazanclari.com Sorumluluk Sınırları ve Garanti Feragatnamesi ÖNEMLİ:

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları İÇİNDEKİLER Sunuş... 13 Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü... 15 1. Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları 1.1. Küreselleşme Kavramı... 15 1.1.1. Küreselleşme Sürecinin

Detaylı

www.maviperde.com Elektronik ticaret e-ticaret

www.maviperde.com Elektronik ticaret e-ticaret www.maviperde.com 1995 li yıllardan sonra Dünyada ve Türkiye'de elektronik ticaretin ön plana çıkmasıyla ve gelecek yıllarda mekanik perde sistemi pazarının çoğunu elektronik ticaretle olacağı varsayımı

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U)

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U) KISA ÖZET

Detaylı

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Ünite 1 Yrd. Doç. Dr. Polat TUNCER Pazarlama: Müşteri talep, istek ve ihtiyaçlarını tatmin etmek için değişim yönetimini kolaylaştırmaya yönelik birtakım insan aktiviteleridir. Pazarlama: Tüketicileri

Detaylı

ÜRÜN KATEGORİSİYLE İLGİLİ:

ÜRÜN KATEGORİSİYLE İLGİLİ: ÜRÜN KATEGORİSİYLE İLGİLİ: 1. Gün içinde ürünü ne zaman satın aldı/tüketti/kullandı? (Hangi saatlerde) 2. Ürünü kendisi mi satın aldı, başkası mı? Kim? 3. Ürünü tüketmesini/satın almasını/kullanmasını

Detaylı

0216 693 08 08 info@ph1istanbul.com

0216 693 08 08 info@ph1istanbul.com 0216 693 08 08 info@ph1istanbul.com Adını aldığı Ph1 gezegenin sahip olduğu 4 güneşi Kalite, Uzmanlık, Güven ve Yenilikçi olarak yörüngesine koyarak, markanızı 4 koldan saracak ve sizi gezegen savaşlarına

Detaylı

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Medya Ekonomisi Kavram ve Gelişimi Ünite 1 Medya ve İletişim Önlisans Programı MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Nurhayat YOLOĞLU 1 Ünite 1 MEDYA EKONOMİSİ KAVRAM VE GELİŞİMİ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

HP, Y Kuşağına Ulaşmak için İlgi Çekici YouTube Reklamları Kullanıyor

HP, Y Kuşağına Ulaşmak için İlgi Çekici YouTube Reklamları Kullanıyor HP, Y Kuşağına Ulaşmak için İlgi Çekici YouTube Reklamları Kullanıyor Yayınlanan Mayıs ayı 2016 Konular Video Reklâm HP artık dijital video ile tek bir platform üzerinden tüm Y kuşağı kitlesine ulaşabiliyor.

Detaylı

Türkiye nin geleceğini 25 milyonluk kitle belirleyecek

Türkiye nin geleceğini 25 milyonluk kitle belirleyecek Tarih: 19.01.2013 Sayı: 2014/01 İSMMMO dan Türkiye nin Yaratıcı Geleceği / Y Kuşağı Raporu Türkiye nin geleceğini 25 milyonluk kitle belirleyecek İSMMMO nun Türkiye nin Yaratıcı Geleceği / Y Kuşağı adlı

Detaylı

Editör Yrd.Doç.Dr. Nilüfer Fatma Göksu HALKLA İLİŞKİLER

Editör Yrd.Doç.Dr. Nilüfer Fatma Göksu HALKLA İLİŞKİLER Editör Yrd.Doç.Dr. Nilüfer Fatma Göksu HALKLA İLİŞKİLER Yazarlar Yrd.Doç.Dr. A. Naci Karabulut Yrd.Doç.Dr.M. Canan Can Murat Ertilav Nedim Yakut Neslihan İnanöz S. Eyyup Çiçek Senem Altay Sevilay Kılınçarslan

Detaylı

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ 1 M.İ.Y. ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ Kitlesel pazarlamanın gittikçe pahalı bir müşteri kazanma yolu olması Pazar payının değil müşteri payının önemli hale gelmesi Müşteri memnuniyeti

Detaylı

2011 yılında yeni konsepti ve büyüyen ekibiyle şu anki yüzüne kavuşmuştur.

2011 yılında yeni konsepti ve büyüyen ekibiyle şu anki yüzüne kavuşmuştur. 2002 2005 2008 2011 2014 2016 Adjans Kimdir Dijital reklam ajansı olan Adjans, 2002 yılında dijital dünya sektörüne giriş yapmış ve sektörde hızla yükselerek adını duyurmuş prestijli bir kuruluştur. Markanızı

Detaylı

PAZARLAMA YÖNETİMİNDE SATIŞ PROMOSYONU

PAZARLAMA YÖNETİMİNDE SATIŞ PROMOSYONU PAZARLAMA YÖNETİMİNDE SATIŞ PROMOSYONU Tutundurma karmasının tekrar hatırlayacak olursak Satış promosyonu, tutundurma karmasının bir bileşenidir. Tutundurma elemanları: 1. Reklam, 2. Halkla ilişkiler (PR),

Detaylı

Pazarlama İletişimi-3

Pazarlama İletişimi-3 Pazarlama İletişimi-3 Reklamın Makro Ekonomik Rolü Ad=Market Power Ad=Information Sentezci görüş Reklam Türleri Doğrudan harekete geçirici Dolaylı olarak etkili Birincil talep yaratan reklamlar Seçici

Detaylı

herkesin bir reklamı olmalı

herkesin bir reklamı olmalı bilgi@herkesinreklami.com www.herkesinreklami.com herkesin bir reklamı olmalı herkesin bir reklamı olmalı Günümüzde reklam ve tanıtım gibi faaliyetlerin öneminin herkes farkında. Ancak çok zaman bu işler

Detaylı

REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI

REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI 2015-2016 1 ) Daha samimi, daha şahsi ve nazik bir hitap şekline sahip ve bireysel ziyaretler kadar etkili olan doğrudan postalama reklam aracı Mektup

Detaylı

Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar. Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir.

Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar. Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir. Mark Zuckerberg, Facebook ve Aldatıcı Reklamlar Mark Zuckerberg, Facebook adlı sosyal medya sitesinin kurucularından biridir. Facebook şirketinin kendisi ve sahip olduğu Instagram, WhatsApp, Oculus ve

Detaylı

REKABET. Tüketicinin rekabetteki kaldıraç etkisi. Fulya DURMUŞ, GfK Türkiye

REKABET. Tüketicinin rekabetteki kaldıraç etkisi. Fulya DURMUŞ, GfK Türkiye REKABET Tüketicinin rekabetteki kaldıraç etkisi Fulya DURMUŞ, GfK Türkiye 1 Hemen her ürüne, markaya her yerden ulaşabiliyoruz Ben yine çarşıdaki ayakkabıcıya gideyim Biliyorum o telefonu istiyorsun ama

Detaylı

Oyder Toplu Sms Gönderimi MART 2014

Oyder Toplu Sms Gönderimi MART 2014 Oyder Toplu Sms Gönderimi MART 2014 OTOMOTİV SEKTÖRÜ Satışlarınızı ve karlılığınızı arttıracak kampanyaları hedef kitlenize toplu SMS ile duyurabilirsiniz, Müşterilerinizi özel günlerini, doğum günlerinin,

Detaylı

IT-515 E-Devlet ve e-dönüşüm Türk Hava Kurumu Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Yüksek Lisans Programı 2014

IT-515 E-Devlet ve e-dönüşüm Türk Hava Kurumu Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Yüksek Lisans Programı 2014 IT-515 E-Devlet ve e-dönüşüm Türk Hava Kurumu Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Yüksek Lisans Programı 2014 İLETİŞİM VE ALGI YÖNETİMİ Yalçın DOĞANAY yalcindoganay61@gmail.com Ders Öğretim Görevlileri

Detaylı

Ürünü tüketmesini/satın almasını/kullanmasını ne tetikledi?

Ürünü tüketmesini/satın almasını/kullanmasını ne tetikledi? Alkollü İçecek: 18.12.2011 Gün içinde ürünü ne zaman satın aldı/tüketti/kullandı? -Akşam yemeğinden sonra saat 20:00 civarında. Ürünü kendisi mi satın aldı, başkası mı? Kim? -Kendim satın almadım. Kız

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ 7.A.1. Teknoloji ve Tasarım Öğreniyorum Burdur İl Koordinatörleri Teknoloji Nedir? Teknoloji, insanların gereksinimlerine(ihtiyaçlarına) uygun yardımcı araç ve aletlerin yapılması

Detaylı

İnteraktif Pazarlama Stratejimiz. www.grafiketinteractive.com

İnteraktif Pazarlama Stratejimiz. www.grafiketinteractive.com İnteraktif Pazarlama Stratejimiz amaç Neden İnteraktif Pazarlama? Günümüz Dünyasında internet, hızlı bilgi paylaşımı ve iletişimin yanısıra, pazarlama ve satış alanında çok ciddi avantajlar geliştirmiştir.

Detaylı

Yeni Göç Yasas Tecrübeleri

Yeni Göç Yasas Tecrübeleri Eflref Ar kan Bildiğiniz gibi Almanya aile birleşiminin gerçekleşmesi konusunda göç yasasında bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklikleri eleştirenler ve olumlu görenler bulunmaktadır. Ben göç yasasının

Detaylı

ORGANİK HABERLEŞME TEKNOLOJİLERİ

ORGANİK HABERLEŞME TEKNOLOJİLERİ Mobil pazarlama nedir? Mobil pazarlama, tüke4cide sa7n alma isteği yaratma amacıyla, mobil mecra üzerinden ve/ veya mobil ürünler kullanılarak yapılan faaliyetler olarak tanımlanmaktadır. Bir başka ifadeyle;

Detaylı

TEKNOLOJI VE TASARıM DERSI. Ürün Tanıtım ve Pazarlama Etkinliği Gurup çalışması Yrd.Doç.Dr. Doğan Arslan

TEKNOLOJI VE TASARıM DERSI. Ürün Tanıtım ve Pazarlama Etkinliği Gurup çalışması Yrd.Doç.Dr. Doğan Arslan TEKNOLOJI VE TASARıM DERSI Ürün Tanıtım ve Pazarlama Etkinliği Gurup çalışması Yrd.Doç.Dr. Doğan Arslan Bu etkinlik ile öğrencilerin tasarım ürünlerinin markalaşmasına yönelik tanıtım ve pazarlama stratejileri

Detaylı

ŞİRKET TANITIM DOSYASI

ŞİRKET TANITIM DOSYASI ŞİRKET TANITIM DOSYASI Serçeönü Mah.Ahmet Paşa Cad. Uğur Plaza Kat:1 No:5 Kocasinan / KAYSERİ Tel & Fax: 0352 220 0 155 e-mail: bilgi@uzgrup.com HİZMETLERİMİZ GAYRİMENKUL ALIŞ, SATIŞ ve KİRALAMADA PROFESYONEL

Detaylı

L Oréal in Dijital Dönüşümü

L Oréal in Dijital Dönüşümü L Oréal in Dijital Dönüşümü Yazan: Marie Gulin-Merle Yayınlanma tarihi: Nisan 2017 Konular Reklamcılık, Perakende, Mobil, Önemli Anlar Dijital dünyada, özellikle de mobil platformda tüketicilere gitgide

Detaylı

ENDÜSTRİYEL REKLAMCILIK VE BASKI SEKTÖRÜ ÖLÇÜMLEME ÇALIŞMASI SORU FORMU

ENDÜSTRİYEL REKLAMCILIK VE BASKI SEKTÖRÜ ÖLÇÜMLEME ÇALIŞMASI SORU FORMU Sayın Yetkili, ENDÜSTRİYEL REKLAMCILIK VE BASKI SEKTÖRÜ ÖLÇÜMLEME ÇALIŞMASI SORU FORMU Sektörün rakamsal verilerle tanımlanması amacıyla yapılan bu çalışmada, firmanıza ilişkin bilgiler gizlilik çerçevesinde

Detaylı

Video Reklamcılığında, Daha Uzun Videolar Daha Güçlü Videolar mıdır?

Video Reklamcılığında, Daha Uzun Videolar Daha Güçlü Videolar mıdır? Video Reklamcılığında, Daha Uzun Videolar Daha Güçlü Videolar mıdır? Yayınlanan Aralık 2015 Konular Video Çekirdek kitlenizde kaç oyun meraklısı olduğunu biliyor musunuz? MediaVest te Grup Kıdemli Başkan

Detaylı

12. Araştırmacılar Zirvesi nin açılış konuşmasını yapmak için beni davet etmenizden, bana bu fırsatı vermenizden dolayı sizlere teşekkür ederim.

12. Araştırmacılar Zirvesi nin açılış konuşmasını yapmak için beni davet etmenizden, bana bu fırsatı vermenizden dolayı sizlere teşekkür ederim. 1 GÜLER SABANCI KONUŞMA METNİ 12. ARAŞTIRMACILAR ZİRVESİ 12. Araştırmacılar Zirvesi nin açılış konuşmasını yapmak için beni davet etmenizden, bana bu fırsatı vermenizden dolayı sizlere teşekkür ederim.

Detaylı

Marketing Anadolu Mektep Eğitimleri. Yerel İşletmeler

Marketing Anadolu Mektep Eğitimleri. Yerel İşletmeler Marketing Anadolu Mektep Eğitimleri Yerel İşletmeler Marketing Anadolu Platformu, üretici Anadolu sanayicisine satışı artırıcı bir fonksiyon olarak pazarlama ve bileşenleri konusunda yön göstermek amacıyla

Detaylı

SORUMLU BESLENME İLETİŞİMİ KILAVUZU

SORUMLU BESLENME İLETİŞİMİ KILAVUZU SORUMLU BESLENME İLETİŞİMİ KILAVUZU Yıldız Holding olarak, bünyemizde bulunan tüm marka ve şirketlerin reklamlarının, tüketicilerin kendi bilinçli tercih haklarını kullanmalarına yardım eden en önemli

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLERDE FAYDALANILAN YÖNTEM ve ARAÇLAR - 2. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLERDE FAYDALANILAN YÖNTEM ve ARAÇLAR - 2. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ HALKLA İLİŞKİLER HALKLA İLİŞKİLERDE FAYDALANILAN YÖNTEM ve ARAÇLAR - 2 Yüzyüze İlişkiler Yüzyüze ilişkilerde, kararların verilmesinde halktan gelen geri bildirimlerin önemli bir işlevi vardır. Bu tür ilişkilerde

Detaylı

Çocukların Medya Tüketimleri ve Yaşam Tarzları. Nobody s Unpredictable

Çocukların Medya Tüketimleri ve Yaşam Tarzları. Nobody s Unpredictable Çocukların Medya Tüketimleri ve Yaşam Tarzları 1 Nobody s Unpredictable Çocukluk Affan Dede ye para saydım,. Havuzda su şırıl şırıldır Zıpzıplarım pırıl pırıldır. Ne güzel güzel dönüyor çemberim; Hiç bitmese

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER I-II

HALKLA İLİŞKİLER I-II Editörler Yrd.Doç.Dr. Gonca Yıldırım & Seçil Utma HALKLA İLİŞKİLER I-II Yazarlar Yrd.Doç.Dr.Gonca Yıldırım Yrd.Doç.Dr.İlker Özdemir Hasan Çiftçi Hatice Aydoğmuş Özcan Kahraman Koktürk Melis Yalçın Seçil

Detaylı

Müşteri Sadakat Kartlarınız Fraud Kanalınız Olabilir mi?

Müşteri Sadakat Kartlarınız Fraud Kanalınız Olabilir mi? Müşteri Sadakat Kartlarınız Fraud Kanalınız Neden Müşteri Sadakat Kartı? Müşteriyi tanımak, müşterilerin alışveriş alışkanlıklarını analiz edebilmek, müşteri odaklı pazarlama stratejileri geliştirebilmek,

Detaylı

1. Aşama: Terminoloji değişimi

1. Aşama: Terminoloji değişimi 1. Aşama: Terminoloji değişimi Perakende satış yok tüketici / alışverişçi talebi (alımı) var Dağıtım sistemi tuzaklarla doludur İş başarısının ölçümü nihai taleptir Her şey talebi anlamakla başlar 2 Dağıtım

Detaylı

Markanızın Vitamini. www.cizgeadam.com.tr

Markanızın Vitamini. www.cizgeadam.com.tr Markanızın Vitamini www.cizgeadam.com.tr Markanızın Vitamini Çizgeadam Ekibini oluşturma fikri daha eskilere dayansa da, 2003 yılında Kocaeli de Tam Hizmet Ajansı olarak faaliyete geçtik. Karşılaştığımız

Detaylı

ÖRNEK OLAY. L Oréal Canada

ÖRNEK OLAY. L Oréal Canada ÖRNEK OLAY L Oréal Kanada DoubleClick Bid Manager ve Google Analytics Premium ile Programlı Satın Almanın Güzelliğini Görüyor L Oréal Kanada, DoubleClick Bid Manager ve Google Analytics Premium ile Programlı

Detaylı

TURİZM PAZARLAMASI. Turizm Pazarlamasında Tutundurma SATIŞ TUTUNDURMA 17.11.2015. Şevki Ulama

TURİZM PAZARLAMASI. Turizm Pazarlamasında Tutundurma SATIŞ TUTUNDURMA 17.11.2015. Şevki Ulama TURİZM PAZARLAMASI Turizm Pazarlamasında Tutundurma SATIŞ TUTUNDURMA Satış tutundurma, diğer tutundurma etkinliklerini desteklemek üzere veya onların ikamesi olarak kullanılabilen, kısa süreli, hemen sonuç

Detaylı

Türkiye nin En Büyük Online Mağazacılık Sistemine Hoşgeldiniz

Türkiye nin En Büyük Online Mağazacılık Sistemine Hoşgeldiniz Türkiye nin En Büyük Online Mağazacılık Sistemine Hoşgeldiniz MARPAR Ev Gereçleri San.ve Tic. Ltd. Şti. 2001-2009 tarihleri arasında ulusal ve uluslararası alanda bilinen markaların Karadeniz ve Doğu Anadolu

Detaylı

Yaz l Bas n n Gelece i

Yaz l Bas n n Gelece i Emre Aköz Yeni Okur-Yazarlar ve Gazetelerin Geleceği ABD li serbest gazeteci Christopher Allbritton õn yaşadõklarõ bize yazõlõ medyanõn (ki bu tabirle esas olarak gazeteleri kastediyorum) geleceği hakkõnda

Detaylı

TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU KOZMETİK ÜRÜNLERİN TANITIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN KILAVUZ SÜRÜM 1.0

TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU KOZMETİK ÜRÜNLERİN TANITIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN KILAVUZ SÜRÜM 1.0 TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU KOZMETİK ÜRÜNLERİN TANITIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN KILAVUZ SÜRÜM 1.0 Amaç MADDE 1- (1) Bu Kılavuz, piyasada bulunan kozmetik ürünlerin tanıtım faaliyetlerinde dikkat edilmesi

Detaylı

GIDA ZİNCİR MARKETLER SEKTÖRÜ

GIDA ZİNCİR MARKETLER SEKTÖRÜ Native Media iletişim bültenidir. GIDA ZİNCİR MARKETLER SEKTÖRÜ Native Media bu ay Gıda Zincir Marketler sektörünün medya iletişimlerini mercek altına aldı. Bu raporda, pazarda yer alan markaların medya

Detaylı

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir?

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir? Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir? Hayatımızın en değerli varlığıdır anneler. O halde onlara verdiğimiz hediyelerinde manevi bir değeri olmalıdır. Anneler için hediyenin maddi değeri değil

Detaylı

TEKNOLOJİ ve TASARIM DERSİ 7. SINIF I. DÖNEM YAZILI-TEST SINAV ÇALIŞMA SORULARI

TEKNOLOJİ ve TASARIM DERSİ 7. SINIF I. DÖNEM YAZILI-TEST SINAV ÇALIŞMA SORULARI TEKNOLOJİ ve TASARIM DERSİ 7. SINIF I. DÖNEM YAZILI-TEST SINAV ÇALIŞMA SORULARI 1. İnsanların gereksinimlerine (ihtiyaçlarına) uygun yardımcı araç ve aletlerin yapılması veya üretilmesi için, gerekli olan

Detaylı

Yakın Tarihsel Teknolojik Gelişim Kronolojisi

Yakın Tarihsel Teknolojik Gelişim Kronolojisi Yakın Tarihsel Teknolojik Gelişim Kronolojisi 1900 lerden sonra öğretim teknolojileri alanının tarihsel kronolojisini ise Reiser in çalısmasını takip ederek, akım, öğretim tasarımı, katkıda bulunanlar

Detaylı

PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U)

PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U) 1 KISA

Detaylı

SİNEMA YÖNETMENİ TANIM

SİNEMA YÖNETMENİ TANIM TANIM Sinema için oyunlaştırılmış öykü ve romanların (senaryoların) oyuncular tarafından canlandırılması ve oyunun filme alınmasını sağlayan kişidir. A- GÖREVLER - Yazılı metni (senaryoyu) görsel olarak

Detaylı

Rafine. 360 Hizmet Özünde tutku var. Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi. İşi bilen yapar! Farabians Strategy #araştır. Rafine Video #derinleş

Rafine. 360 Hizmet Özünde tutku var. Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi. İşi bilen yapar! Farabians Strategy #araştır. Rafine Video #derinleş Rafine Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi Sektörel Reklam Ajansı Rafine; mobilya sektöründe uzmanlaşan kadrosuyla, sektörel hizmet veren bir reklam ajansıdır. 20 yıllık Mobilya Sektörü tecrübemize güveniriz.

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER PAZARLAMA İLETİŞİMİ ARAÇLARI. (Bölüm 5)

HALKLA İLİŞKİLER PAZARLAMA İLETİŞİMİ ARAÇLARI. (Bölüm 5) HALKLA İLİŞKİLER PAZARLAMA İLETİŞİMİ ARAÇLARI (Bölüm 5) Bu bölümde incelenecek başlıklar; 1. Halkla İlişkiler 2. Halkla ilişkiler faaliyetleri 3. Hedef kitle grupları 4. Halkla İlişkilerde amaçlar ve görevler

Detaylı

Bu resmi ne yönden yada nasıl gördüğünüz,nasıl yorumladığınız çok önemli! Çünkü medya artık hayatımızın her alanında ve her an yanı başımızda!

Bu resmi ne yönden yada nasıl gördüğünüz,nasıl yorumladığınız çok önemli! Çünkü medya artık hayatımızın her alanında ve her an yanı başımızda! SUNUMUMUZA HOŞGELDİNİZ Bu resmi ne yönden yada nasıl gördüğünüz,nasıl yorumladığınız çok önemli! Çünkü medya artık hayatımızın her alanında ve her an yanı başımızda! Haber ve bilgi verme amacı başta olmak

Detaylı

Sütlüce YERLEŞKESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ. Halkla İlİşkİler Bölümü Görsel İletİşİm Tasarımı Bölümü Medya ve İletİşİm Sİstemlerİ Bölümü Reklamcılık Bölümü

Sütlüce YERLEŞKESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ. Halkla İlİşkİler Bölümü Görsel İletİşİm Tasarımı Bölümü Medya ve İletİşİm Sİstemlerİ Bölümü Reklamcılık Bölümü Sütlüce YERLEŞKESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ Halkla İlİşkİler Bölümü Görsel İletİşİm Tasarımı Bölümü Medya ve İletİşİm Sİstemlerİ Bölümü Reklamcılık Bölümü Bilginin sürekli bir gelişme içinde bulunduğu ve bilgi

Detaylı

DUMANKAYA DA ANALİTİK YOLCULUK Bu defa da bilgiyi veriler ile inşa ettik

DUMANKAYA DA ANALİTİK YOLCULUK Bu defa da bilgiyi veriler ile inşa ettik DUMANKAYA DA ANALİTİK YOLCULUK Bu defa da bilgiyi veriler ile inşa ettik Ufuk Kayador Pazarlama ve Satış Direktörü 10 Nisan 2012 - İstanbul YIL 2005 Müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerini daha iyi anlamaya

Detaylı

YEPYENİ BİR SAYFA AÇIYORUZ! SİZ DE GELİN...

YEPYENİ BİR SAYFA AÇIYORUZ! SİZ DE GELİN... N YEPYENİ BİR SAYFA AÇIYORUZ! SİZ DE GELİN... Merhaba, Araştırma sektöründe uzun zamandır ihtiyacını hissettiğimiz bir çalışmaya başlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bilginin yayılması ve sürekli kayıt altında

Detaylı

ATBÖ Sürecinde Ölçme-Değerlendirmeye Hazırlık: ATBÖ Yaklaşımı Nasıl Bir Ölçme Değerlendirme Anlayışını Öngörüyor?

ATBÖ Sürecinde Ölçme-Değerlendirmeye Hazırlık: ATBÖ Yaklaşımı Nasıl Bir Ölçme Değerlendirme Anlayışını Öngörüyor? Not: Bu doküman, TÜBİTAK tarafından desteklenen ATBÖ (Argümantasyon Tabanlı Bilim Öğrenme) Projesi kapsamında hazırlanan öğretmenlerin 3 yıl boyunca yaşadıkları sınıf tecrübelerini paylaştıkları ATBÖ Öğretmen

Detaylı

BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) İZNİ İLE DÜZENLENMEKTEDİR.

BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) İZNİ İLE DÜZENLENMEKTEDİR. . EVLİLİK HAZIRLIKLARI, EV GEREÇLERİ VE MOBİLYA FUARI 10-14 NİSAN 201 TRABZON DÜNYA TİCARET MERKEZİ BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) İZNİ İLE DÜZENLENMEKTEDİR.

Detaylı

GAZETECİLİK ALANI. Bu faaliyet sonucunda gazetecilik alanındaki meslekleri tanıyabileceksiniz.

GAZETECİLİK ALANI. Bu faaliyet sonucunda gazetecilik alanındaki meslekleri tanıyabileceksiniz. GAZETECİLİK ALANI AMAÇ Bu faaliyet sonucunda gazetecilik alanındaki meslekleri tanıyabileceksiniz. A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ Gazetecilik alanı, kamuya ve özel sektöre ait kurum ve kuruluşların

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1... Teknik veriler 2... Dergi profili 3... ½ milyon okuyucu 4... Erişim alanı : Ülke geneli

İÇİNDEKİLER. 1... Teknik veriler 2... Dergi profili 3... ½ milyon okuyucu 4... Erişim alanı : Ülke geneli MEDYA VERİLERİ 2015 İÇİNDEKİLER 1... Teknik veriler 2... Dergi profili 3... ½ milyon okuyucu 4... Erişim alanı : Ülke geneli 5... Hedef kitle : Türk okuyucu 6... Almanya da yaşayan Türk nüfusu 7... Sayıca

Detaylı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı

DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık anlayışı DÜŞÜNCE KURULUŞLARI: DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE DEKİ YERİ VE ÖNEMİ Furkan Güldemir, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Tarihsel Süreç Düşünce Kuruluşları genel itibariyle, herhangi bir kâr amacı ve partizanlık

Detaylı

MÜHENDİSLİK KARİYERİ Mühendislik Kariyeri Mezun olduktan sonra çalışmak için seçtiğiniz şirket ne olursa olsun genelde işe basit projelerle başlayacaksınız. Mühendis olmak için üniversitede 4 yıl harcamanıza

Detaylı

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA ALANI ANKARA 2007 ÖĞRENME FAALİYETİ -26 AMAÇ MATBAA Bu faaliyetteki verilecek bilgiler sonucunda

Detaylı

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Tamamı Çözümlü DENEME E 65 D Ö U K. 80 soruda SORU

KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME. Tamamı Çözümlü DENEME E 65 D Ö U K. 80 soruda SORU KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ 2019 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Tamamı Çözümlü 20 DENEME C N E BİZ SOR 65 D Ö 80 soruda SORU U K Komisyon KPSS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 20 DENEME ISBN- 978-605-241-402-6

Detaylı

KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI. Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL

KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI. Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL I KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL II Yay n No : 1668 flletme Ekonomi : 186 1. Bask - A ustos 2006 - STANBUL ISBN 975-295 - 561-4 Copyright Bu kitab n bu bas

Detaylı

ERKEKLER ve Demografik Büyüklükler Hedef Kitle Tanımlamaları Yaşam Trendleri

ERKEKLER ve Demografik Büyüklükler Hedef Kitle Tanımlamaları Yaşam Trendleri ERKEKLER ve Demografik Büyüklükler Hedef Kitle Tanımlamaları Yaşam Trendleri 21 Ekim 2005 A company of ( Kadınlar dan hatırlatma) Pazarlama yönetimini geliştirmek için ilerleyebileceğimiz alanlar Hedef

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ

HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ Küreselleşen Dünyada Daralan Pazar Paylarını Artırmada Tutundurma Elemanı Olarak HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ Dr. Mustafa KARADENİZ Yayın No : 2338 İşletme-Ekonomi Dizisi : 391 1. Bası

Detaylı

Birinci Medya Reklam. Markanıza Değer KATALIM. Yeni Nesil TV - GençTVExpress Apple Ipad Online SMS EXPRESS CEP ABONE 2399

Birinci Medya Reklam. Markanıza Değer KATALIM. Yeni Nesil TV - GençTVExpress Apple Ipad Online SMS EXPRESS CEP ABONE 2399 HABER PORTALINIZ www.kibrisgenctv.com Kıbrıs ta Birinci, Akdeniz de bir inci 90.0* 96.6 Mağusa Yeni Nesil TV - GençTVExpress Apple Ipad Online SMS EXPRESS CEP ABONE 2399 Birinci Medya Reklam Markanıza

Detaylı

RYD / Bilgi Üniversitesi Reklam Yaratıcılığı Eğitimleri

RYD / Bilgi Üniversitesi Reklam Yaratıcılığı Eğitimleri RYD / Bilgi Üniversitesi Reklam Yaratıcılığı Eğitimleri Reklam Yazarlığı Atölyesi Eğitimin İçeriği: Reklam sektöründe, reklam ajansları içindeki yaratıcı ekipte yer alan reklam yazarlığı mesleğini seçmek

Detaylı

Büyük düşün... İstanbul da Yaklaşan Etkinlik Büyük düşün ve Pazarını Küresel Olarak Genişlet! 195 ülke potansiyel pazarınızdır

Büyük düşün... İstanbul da Yaklaşan Etkinlik Büyük düşün ve Pazarını Küresel Olarak Genişlet! 195 ülke potansiyel pazarınızdır Büyük düşün... David Avrin Bugün dünyada en çok talep gören İş Dünyası Pazarlama/Markalaştırma Konuşmacısı olan DAVİD AVRİN, Görünürlük Koçu olarak tanınır. Şaşırtıcı derecede eğlenceli bir tarzı olan

Detaylı

Tesla nın Çok Fazlı AC Sistemi Erim Arıcı

Tesla nın Çok Fazlı AC Sistemi Erim Arıcı Tesla nın Çok Fazlı AC Sistemi Erim Arıcı Doğa bilimleri yardımıyla elektromagnetik kuvvetleri kontrol etmemizi sağlayarak günümüzü aydınlatan tüm insanlara huzurlarınızda teşekkürü bir borç bilirim. Görülmesi

Detaylı

Ürün Fiyatlandırılması

Ürün Fiyatlandırılması Ürün Fiyatlandırılması Ürünümüzün üretilmesi ve paketlenmesi kararı verilirken karşımıza çıkacak satış fiyatı için: Sabit masraflar, form masrafları, değişken masraflar, giderler, kâr göz önünde bulundurulur.

Detaylı

GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ NE HOŞGELDİNİZ

GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ NE HOŞGELDİNİZ NE HOŞGELDİNİZ Sevgili Öğrencilerimiz; 2008 yılında kurulan Gümüşhane Üniversitesi nin dünyaya açılan penceresi sloganıyla kısa sürede büyük gelişim sağlayan Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi,

Detaylı

Digital Age. Yeni Nesil Mutluluk Araştırması. Nisan, ZENNA Digital Age Yeni Nesil Mutluluk Araştırması Nisan, 2017

Digital Age. Yeni Nesil Mutluluk Araştırması. Nisan, ZENNA Digital Age Yeni Nesil Mutluluk Araştırması Nisan, 2017 Digital Age Yeni Nesil Mutluluk Araştırması Nisan, 2017 Digital Age Yeni Nesil Mutluluk Araştırması, ZENNA Kurumsal Marka Yönetimi Araştırmaları ve Danışmanlığı tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırma

Detaylı

1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir?

1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir? 1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir? Görsel iletişim Yüz yüze iletişim Sözsüz iletişim Sözlü iletişim Araçlı

Detaylı

Tüm Kurumsal İşlerinizde Profesyonel Çözümler

Tüm Kurumsal İşlerinizde Profesyonel Çözümler Tüm Kurumsal İşlerinizde Profesyonel Çözümler www.faktorgrup.com İşlerinizde Profesyonel Çözümler Değerli yöneticiler, Bildiğiniz gibi, içinde yaşadığımız yüzyılda modern işletmecilik kavramı beraberinde

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE...

HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE... İÇİNDEKİLER 1. Bölüm: HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE... 1 1.1. HALKLA İLİŞKİLERİN TANIMI... 1 1.1.1. Halkla İlişkilerin Farklı Tanımları... 2 1.1.2. Farklı Tanımlarda Halkla İlişkilerin Ortak Özellikleri

Detaylı

+ MENU WALL. Restorant/Fast Food Menü Ekranları

+ MENU WALL. Restorant/Fast Food Menü Ekranları Digital Tabela İşletmenize özel Digital Tabela (Signage) ihtiyaçlarınız için dilediğiniz yerden içeriğini güncelleyebileceğiniz merkezi yönetim destekli, video wall, digital menu ekranları, birleşik led

Detaylı

2. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (16 Şubat-27 Mart 2015 )

2. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (16 Şubat-27 Mart 2015 ) 2. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (16 Şubat-27 Mart 2015 ) Sayın Velimiz, Okulumuzda yürütülen PYP çalışmaları kapsamında; disiplinler üstü temalarımız ile ilgili uygulama bilgileri size tüm yıl boyunca her

Detaylı

Hayatı ve Çalışmaları

Hayatı ve Çalışmaları Hayatı ve Çalışmaları Hayatı Albert Einstein, 14 Mart 1879 da, Almanya nın Ulm şehrinde dünyaya geldi. Babası Hermann Einstein bir mühendis ve satıcıydı. Annesi Pauline Einstein müziğe oldukça ilgiliydi.

Detaylı

30.12.2010 HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE ARAŞTIRMA. SBR 215 Halkla İlişkiler ve İletişim

30.12.2010 HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE ARAŞTIRMA. SBR 215 Halkla İlişkiler ve İletişim SBR 215 Halkla İlişkiler ve İletişim HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE ARAŞTIRMA Kamu kurumunun halkla ilişkiler uygulamasındaki aşamalar ile özel sektördeki aşamalar farklı ve değişik amaçlıdır. Özel kesimde

Detaylı