TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULAR POLİTİKASINDA KARŞILAŞTIĞI KISITLAR: DİCLE-FIRAT ÖRNEĞİNDE YENİ BİR HİDRO-STRATEJİ
|
|
- Bora Erkoç
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULAR POLİTİKASINDA KARŞILAŞTIĞI KISITLAR: DİCLE-FIRAT ÖRNEĞİNDE YENİ BİR HİDRO-STRATEJİ Onur Öktem (MA) Uluslararası İlişkiler / Hidropolitik Ankara, Türkiye ÖZET Çevresel güvenlik yaklaşımları içerisinde değerlendirilen hidropolitik, 21. yüzyılın en önemli konularından biridir. Kısa vadeli tahminlerin ve uygulamaların marjinal maliyeti artmış, hidropolitik tasarımlar günümüzde daha önce hiç olmadığı kadar değer kazanmıştır. Bu değer, su kaynaklarının uzun vadeli stratejik planlaması anlayışının giderek daha fazla benimsenmesi sonucunu getirmiştir. Demografik ve coğrafi gerçeklerle birleşerek, siyasi, ekonomik ve sosyal parametrelerin etkileri ile maliyetleri katlanan bu sonuç, Türkiye için önemi tartışılmaz bir nehir havzası Dicle-Fırat için de geçerlidir. Türkiye nin Dicle-Fırat sınıraşan sularının kullanımı ve tahsisi konusunda izlediği politikanın birtakım öncelik ve hassaslıklara cevap verici nitelikte, aynı zamanda karşılaşılan birtakım kısıtları çözebilme potansiyeline sahip olması gerekmektedir. GİRİŞ TEMEL KAVRAM VE KURAMLAR Eleştirel Jeopolitik ve Çevresel Güvenlik 1648 Vestfalya tasarımı olan ulusal güvenlik, devletlerin yaşamlarını sürdürmek üzere kendilerine yönelen tehditleri algılayarak buna karşı bir mekanizma geliştirmeleri fikrine dayanıyordu (1). Bu algılamanın çevresel güvenlik anlayışlarını içermesi ise 90 lı yılların ürünüdür (2). Askeri olmayan güvenlik anlayışlarını yakından izlediğimiz bu yıllar, doğal kaynakların kullanımı ve tahsisi konularına da yönelmiş bulunmaktaydı (3). Çevresel güvenlik çalışmaları ile jeopolitik düşüncenin Soğuk Savaş sonrası geçirdiği evrimin birleşmesi, sınırları hiç olmadığı kadar genişlemiş bir doğal kaynak güvenliği yaratıyordu. Nitekim su kaynaklarının, artan nüfus ve gereksinimler karşısında yetersiz hale gelmesi ile bunun bir çeşit güvenlik ihtiyacı doğurması, jeopolitik disiplini için de çarpıcı bir alan oluşturmaktaydı. Kjellen in tanımıyla; ülkelerin coğrafi özelliklerinin ve sahip olduğu kaynakların politikaya verdiği yönü araştıran (4) klasik jeopolitik, Soğuk Savaşın sonrası yeni dünya düzenine uyum sağlamış, doğal kaynak kıtlığı, çevresel yıkım, sınıraşan kirlilik ve küresel ısınma gibi
2 sorunların yeni bir jeopolitik alan oluşturacağı ifade edilerek eleştirel ve yeni bir jeopolitik doğmuştur (5). Bu çalışmada, gerek eleştirel jeopolitikten gerek çevresel güvenlik yaklaşımlarından, su kaynaklarının kullanımı ve tahsisi uyuşmazlıklarının çözümü bağlamında yararlanılmış bulunmaktadır. Hidropolitik Ülkeler arasında su kaynaklarının kullanımı nedeniyle ortaya çıkan çıkar ilişkilerini değerlendirerek, sudan yararlanmaya dönük sosyo-ekonomik, politik ve hukuki önlemlerin alınmasına yönelik politikaları inceleyen bilim olan hidropolitik, seçilen örnek havzadaki ilişkileri tanımlama aracıdır (6). Dicle-Fırat nehir havzası suları, kıyıdaşları arasında hidropolitik ilişki biçimleri doğurmuş bulunmaktadır. Hidro-stratejik 21. yüzyıl, devlet politikalarını yürüten ve karar-verici durumda bulunan organların, kısa vadeli ve operasyonel düzeydeki uygulamalarla hidropolitika yapamayacakları bir yüzyıldır. Nitekim, küreselleşme, devletlerin artık bu türdeki kararlarının ve politikalarının marjinal maliyetlerini üstlenemeyebilecek bir uluslararası ortam yaratmış durumdadır (7). Uzun dönem tanımlaması olmayan, kademeli planlama anlayışının bulunmadığı, kısaca hidro-stratejik unsurları olmayan politikaların sürdürülebilirliği tartışmalıdır. Ortadoğu da demografik ve coğrafi gerçeklerle birleşen bu durum, Dicle-Fırat nehir havzası için son derece önemli olmaktadır. Türkiye nin Dicle-Fırat hidropolitikasının hidro-stratejik unsurlarının tespiti, öncelik ve hassaslıkların değerlendirilmesi, hidropolitik kısıtların ortadan kaldırılabileceği formül için de kilit olabilecektir. Kısıt Çalışmada kullanılan kısıt kelimesi (8), Türk hidropolitikasının karşılaşacağı, çok yönlü bir değerlendirmenin yapılmaması halinde bir olumsuzluk olarak belirebilecek gelişmelerden oluşmaktadır. Sözü geçen öğelerin, Türkiye nin Dicle-Fırat suları politikalarında bir engel olarak belirmesinden değil, Türkiye nin bu sulardaki dış politikasını yürütürken, küresel gelişmelerin yaratabileceği olumlu ve olumsuz koşullara cevap verebilecek nitelikte stratejik bir yol geliştirmesi gereğinden hareketle sınırlama biçiminde bir vurgulama yapılmaktadır (9). AMAÇ Bu çalışmanın amacı, Türk hidropolitikasındaki kısıtların örnek havza ölçeğinde belirlenmesi ve hidropolitik alan sınırlayıcılara işaret edilmesidir. Böylece hidro-stratejik bakış açısının oluşturulmasına katkı yapmak istenmektedir. Türkiye nin sınıraşan sular politikasının büyük bir bölümünün Dicle-Fırat özelinde ortaya çıktığı ve havzadaki hidropolitik kaymaların diğer sınıraşan sularımıza nazaran daha etkili uyuşmazlık noktaları yarattığı görülmektedir. Dicle- Fırat nehir havzası olumsuzluklarının çözümünün, bu uyuşmazlıkların doğduğu yer olduğu düşünülmektedir. Havzanın kıyıdaşları, bugüne kadar izledikleri (ya da izlemedikleri) politikalarla bölgede hassas bir hidropolitik ortam yaratmış bulunmaktadır. Hassas dengenin yarattığı kısıtların, Türkiye nin ulusal çıkarlarını etkileme gücü ise hidro-stratejik durumun kendisini oluşturmaktadır. Türkiye, bu sularda yukarı kıyıdaş konumunda, havzadaki uyuşmazlık çözümü inisiyatiflerinin başlatıcısıdır fakat politikasının anlatımında, dış dünyaya ve havzanın
3 diğer kıyıdaşlarına ifadesinde ve yansımasında güçlük yaşamaktadır. Söz konusu durumun analiz edilmesi büyük önem taşımakta, bölgesel ve küresel hidropolitik konjonktüre cevap veremeyecek öğelerin belirlenmemesi ciddi sorunlarla karşılaşılabileceğini göstermektedir. Çalışma, tüm bunlara işaret edilmesi hedefini taşımaktadır ve bu hedefe ulaşılırken birtakım temel kabullerden yola çıkılmaktadır: Doğal kaynaklar politiği ve özellikle su kaynakları politiği (hidropolitik) siyasi coğrafyanın sağladığı teorik alt yapı ile analiz edilebilir ve bu analiz uygulamada tüm verilerin değerlendirildiği kademeli planlama anlayışının gerçekleşmesi anlamına gelmelidir. Bölgesel ve küresel hidropolitik konjonktür, bu gereğin Türkiye için son derece önemli ve öncelikli olduğunu göstermektedir. (AB süreci- Ortadoğu ve Doğu Akdeniz kara havzalarındaki siyasi, ekonomik ve sosyal gelişmeler) Küresel düzeydeki su kaynakları politiği alanındaki çalışmalar yukarıdaki topludurumun çok ciddi bir parçasını oluşturmaktadır. Dicle-Fırat örneğinde irdelenirse, söz konusu çalışmaların bağlantılı değerlendirilmesinde tıkanmalar tespit edilmektedir. Türkiye nin sınıraşan sular politikası, Türkiye nin su yönetiminin ve bu yönetimin unsurlarının izlediği politikaların ayrılmaz bir parçasıdır. Aksini düşünmek mümkün olsa da çalışmanın temel argümanı olan hidro-stratejik anlayışa uygun düşmemektedir dolayısıyla yönetimde yetkili kurum ve kuruluşların bu politika içerisindeki rollerinin karmaşıklığının devam etmesi, Türk hidropolitikasının argümanlarını her halükarda zayıflatmaktadır. Dicle-Fırat nehir havzası uyuşmazlıklarının, Türkiye nin sınıraşan sularda izlediği politikada karşılaştığı kısıtların değerlendirilmesi ile ele alınmasının amacı, stratejik bakış açısının oluşturulmasına ilk adımı atarak, bu adımı havzada karşılaşılan ya da karşılaşılması olası kısıtlardan yola çıkarak gerçekleştirmektir. 1. TÜRKİYE DE SU Tatlı su kaynaklarının kullanımı ve dağılımı sorunları, içinde bulunduğumuz yüzyılda, dünyamızın coğrafi-fiziksel koşulları düşünüldüğünde, son derece karmaşık bir su yönetimi manzarası ortaya koymaktadır (10). Bu yönetim; su arzı, su arıtma, su depolama, hidroelektrik enerji üretimi ve su sanitasyonu v.d. konuları içermekte, kullanımları belirleyen akarsu havzalarının yönetimi ve planlaması, uluslararası nitelikteki suların havzalarındaki kıyıdaş kullanımlarında ve tahsis konularında son derece önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Su kaynaklarının kullanımı ile ilgili sınıraşan sorunları çözmek üzere, kıyıdaş ülkelerin su yönetiminden sorumlu yetkili kurum ve kuruluşların kurumsal ve hukuksal yapılarının, suyun yönetilmesi sürecinde yaratılan etkilerin ve sonuçların, ilgili sınıraşan sular için belirlenecek politikanın çıkış noktasını oluşturduğu ifade edilebilir (11). Sınıraşan su politikasının değerlendirilmesi, ülke su kaynaklarının ve bu kaynakların yönetiminin bir yansımasını oluşturmaktadır. Dicle-Fırat nehir havzasındaki sınıraşan sular politikasının en önemli parametrelerinden biri de bu bağlamda, Türkiye nin su yönetim kültürü ve planlama metodolojisidir. Havzadaki su yönetim uygulamaları ile beraberinde gelen teknik ve ekonomik politika hassaslıkları havza hidropolitiğini meydana getirmektedir ve getirmiştir. Kıyıdaşların
4 siyasi duruşlarının temelindeki faktörlerden birini oluşturmuştur. Türkiye, uluslararası taahhütlerinde hep bu hassaslıkları dikkate alarak genel kararlarını almakta ve hassaslıklara büyük önem vermektedir Türkiye nin Su Kaynakları Ülkeye düşen yağış, oluşturduğu dağılım ile ülke tatlı su kaynaklarını meydana getirmektedir ki bu dağılım coğrafi bir sabittir. Kaynağın kullanılması, teknik olarak değerlendirilmesi ve politik öğelerinin belirlenmesi demek olan su yönetimi, yağışın oluşturduğu bütçenin verilerine göre şekillenmektedir. Türkiye, tatlı su kaynakları düşünüldüğünde (ihtiyaçları karşılanmak üzere) istenilen yer ve zamanda suyu sağlama konusunda her daim uygun koşullarda bulunmamaktadır(12). Su sıkıntısı yaşayabildiği ve yaşayabileceği ifade edilebilir. Teknik anlamda tatlı su kaynaklarını oluşturan 26 nehir havzasına sahip olan Türkiye de ortalama yıllık yağış 643 mm.dir. Ortalama yıllık yağış, yılda ortalama 501 milyar m 3 suya karşılık gelmektedir. Ortalama yıllık akış, yaklaşık 186 milyar m 3, kişi başına düşen su miktarı 1700 m 3 tür. Su varsıllığı ve yoksulluğu endekslerinin kişi başına m 3 suya sahip ülkeleri, su zengini kabul ettiği düşünüldüğünde; Türkiye, su zengini bir ülke değildir (13). Türkiye nin su bütçesinde yerüstü sularını değerlendirecek olursak; Ortalama yıllık yağış olan 501 milyar m 3 suyun 274 milyar m 3 ü yüzeyden buharlaşmaktadır, 69 milyar m 3 ü yeraltı suyunu beslemektedir, Kalan 158 milyar m 3, düşen yağışın akışa geçen kısmıdır (14). Türkiye de yeraltı suyu potansiyeli araştırmaları 1956 yılında başlamış ve yıllık emniyetli yeraltı suyu işletme rezervi potansiyeli 12,3 milyar m 3 olarak tespit edilmiştir (15). Net 28 milyar m 3 yeraltı suyunun nehirleri beslediği tahmin edilmektedir (16). 12,3 milyar m 3 sektörler arasında tahsis edilmekte (5.84 milyar m 3 sulama, 4.83 milyar m 3 içme-kullanma ve endüstriyel amaçlı) ve fiili çekilen miktar 6 milyar m 3 tür (17). Türkiye nin toplam yüzey akışı 193 milyar m 3 tür (yerüstü 158 milyar m 3 + yeraltı 28 milyar m 3 +7 milyar m 3 ), yüzey akışındaki 7 milyar m 3, komşu ülkelerden Türkiye ye gelen su miktarıdır: Meriç nehri ve kolları Tunca, Arda ile Asi nehri ve Arpaçay suları, Türkiye nin toplam su bütçesine eklenmektedir. Türkiye toplam su bütçesini oluşturan bu miktarın tamamından teknik ve ekonomik nedenlerle yararlanamamaktadır. Devlet Su İşleri nin yaptığı çalışmalar bu miktarın ancak 95 milyar m 3 ünün teknik ve ekonomik olarak geliştirilebilir ve kullanılabilir olduğunu göstermektedir (18). Suyun sektörlere göre dağılımı ise teknik ve ekonomik uygulanabilirliği yakından etkilemektedir Türkiye de Suyun Sektörlere Göre Tahsisi ve Kullanımı Yenilenebilir tatlı su kaynağı bütçesinin çeşitli kullanıcılara istenilen anda ve miktarda, hangi kullanım amaçlarına göre tahsis edildiği, sınıraşan suların bulunduğu nehir havzalarındaki uluslararası anlaşmazlıkların özüne ilişkin kayda değer bilgiler vermektedir. Buna göre Devlet Planlama Teşkilatı nın hazırlamış olduğu ve Türkiye deki su havzalarına ilişkin İhtisas Komisyonu Raporunda farklı kullanım amaçlarına yönelik olarak 38.9 milyar m 3 bir su
5 tüketimi tespit edilmiş, rakamın sektörler arasındaki dağılımı: 29.2 milyar m 3 sulama amaçlı (%75), 5.7 milyar m 3 içme-kullanma amaçlı (%15) ve 4.0 milyar m 3 endüstriyel amaçlı (%10) tahsis edilmiştir (19). İçme-kullanma suyu, kentsel kullanımları kapsamakta ve 2000 yılı itibariyle milyon m 3 toplam tüketimin milyon m 3 nü oluşturmaktadır (20). Endüstriyel kullanım, imalat faaliyetlerinin soğutma, yıkama v.d süreçlerini kapsamakta ve tahsisatın % 52 si yüzey, % 48 i yeraltı sularından karşılanmaktadır (21). Marmara Bölgesi, toplam endüstriyel su tüketiminin en büyük kısmını kullanan bölge olarak öne çıkmaktadır. Endüstriyel kullanım 2000 yılı itibariyle toplam tüketim içinde milyon m 3 lük kısmı oluşturmaktadır (22). Tarımsal su kullanımı, Türkiye de toplam suyun % 75 ini tüketen bir sektördür. Su kaynakları geliştirme projeleri ise tahsis edilen fonların en büyük tüketicisidir yılı toplam su tüketiminin milyon m 3 ü sulama suyu tüketimini oluşturmaktadır (23). Akarsu boyunca kullanım, hidroelektrik potansiyelin kullanılması anlamına gelmektedir. Türkiye, 433 milyar kwh brüt hidroelektrik potansiyeline sahip olarak, yararlanılabilir potansiyel 216 milyar kwh olarak hesaplanmaktadır (24). Değerlendirilebilir potansiyelin % 35 i geliştirilebilmiş olup, potansiyel içinde Fırat nehri ilk, Dicle ikinci sırada gelmektedir. Hidroelektrik kullanım, uygulamaya geçirilen kaynak geliştirme projelerinin baraj buharlaşma miktarlarına, havza ekosistemine ve nehir tuzluluk oranlarına etki etmesi nedeniyle su tüketimi anlamında değerlendirilmektedir. 2. TÜRKİYE DE SU YÖNETİMİ Su kaynağı yönetimi, nehir havzalarının coğrafi sınırları ile ülke sınırlarının aynı olmaması nedeniyle suyun kullanımına dair çıkar uyuşmazlıklarının önemli bir unsurudur. Türkiye de su kaynaklarının yönetiminden ve planlamasından sorumlu merkezi kurum ve kuruluşlar, teknik, izleme-değerlendirme, sivil toplum kuruluşları biçiminde su sektörünü oluşturmaktadır. Kurumsal yapıyı oluşturan teknik kurumlar; Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Elektrik İşleri Etüt İdaresi, İller Bankası ve eski Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün yerini alacağı düşünülen Bölgesel Kalkınma Ajanslarıdır. İlgili kurumlar, su sektörü planlamasının ulus çapındaki uygulamalarını gerçekleştirmektedirler. İzleme ve değerlendirme yapan kuruluşlar; Çevre ve Orman Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, GAP İdaresi ve Sağlık Bakanlığıdır. Devlet Planlama Teşkilatı nın buradaki rolü son derece önemlidir. Yurt çapında doğal kaynak politikalarına ilişkin tüm sektörlerin yatırım ihtiyaçlarını değerlendirmektedir. Bu değerlendirme, kaynakların optimum dağılımına yönelik olduğundan kilit bir nitelik taşımaktadır. Ulusal düzeyde faaliyet gösteren hükümet dışı kuruluşlar, su kaynaklarına ve çevreye ilişkin sorunlar konusunda katılım ve bilinç faaliyetlerini örgütlemektedir ve karar alma sürecinde baskı grubu rolü oynamaktadır. Su kaynaklarını gündemine alarak hidropolitikada etkili olmaya çalışan sivil toplum inisiyatifleri ise; Doğal Hayatı Koruma Vakfı, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma Vakfı, Türkiye Erozyonla Mücadele Vakfı ve Türkiye Çevre Vakfıdır. Kurumsal yapıdaki yetki karmaşası, su yönetimi hukuksal yapısında ikilikler biçiminde kendini göstermektedir. Türkiye su kaynaklarının kullanılması ile ilgili olarak kamu yararının gözetildiği esasları kabul etmektedir Anayasasının Tabii Servetlerin ve Kaynakların Aranması ve İşletilmesi başlığı (m. 168), kamu yararı ilkesi hükmüne yer vermiştir. Medeni
6 Kanunda yer alan umuma ait suların kullanılmasıyla ilgili esaslar da kamu hukukuna bırakılmıştır (25). Medeni Kanun düzenlemeleri ile beraber uygulanan diğer su yönetimi kanunları mikro ikilikler yaratmakta ve bu ikiliklerin önlenmesi varolan yasaların düzenlenmesi yahut da ulusal bir su yasası ile mümkün görünmektedir. Türkiye de su kaynakları yönetiminin, birbirinden tamamen farklı olmayan, bağlantılı sahalarda otuzu aşan hukuki düzenlemeye göre gerçekleştirilmesi, söz konusu kurum ve kuruluşların politikalarında karmaşaya işaret etmektedir (26). Kurumsal ve hukuksal yapının arz ettiği bu olumsuzluk, siyasal yapının özellikleri hakkında ipucu vermektedir. Planlama Teşkilatı nın su yönetimiyle ilgili tüm tarafları kapsayan bir planlama hedefi oluşturması ile en üst katı oluşturan politik tasarım, ilgili diğer kurum ve kuruluşların hedeflerine dağıtılmaktadır. Kurum hedeflerinin ayrıksılığı, ulusal ekonomik fayda, optimum kaynak kullanımı ve uluslararası konjonktür, su yönetimi sürecinde ve ulusal politikada bir anlayış değişikliğini gerekli kılmaktadır. Bu anlayış değişikliği, hali hazırda yukarıda adı geçen kurumların da gündemlerini meşgul etmektedir. Ulusal sürdürülebilir su politikası, tümleşik su kaynakları yönetimi ve kaynak yönetimine bütünsel yaklaşım gittikçe siyasal yapı içerisinde daha fazla telaffuz edilmektedir. 3. SINIRAŞAN SULAR: DİCLE-FIRAT Türkiye 26 hidrolojik nehir havzasına bölünmüştür. Bu 26 havzadan; Çoruh, Aras, Meriç- Ergene, Fırat, Dicle ve Asi havzaları olmak üzere 6 sı sınır aşmakta veya sınır oluşturmaktadır. Türkiye, Meriç ve Asi havzalarında hariç, diğer tüm sınıraşan ve sınır oluşturan havzalarda yukarı kıyıdaş ülkedir. Dicle nehir havzası, yıllık ortalama su potansiyeli sıralamasında milyar m 3 yıllık ortalama akışı ve ortalama yıllık verimi ile 2. sırada yer alan sınıraşan bir nehirdir(27). Üç althavzadan oluşmaktadır: Büyük Zap (İran dan doğup Türkiye-Irak sınırı boyunca akan Hacibey Deresi, Şemdinli Çayı ve Küçük Zap), Hezil Çayı (Türkiye-Irak sınırı) ve Dicle nehri (Hazar Gölü-Elazığ dan doğar, Türkiye-Suriye sınırı boyunca akar) (28). Dicle nin kıyıdaşlarının katkıları ise sırasıyla; Türkiye % 42, Irak % 58 biçiminde olup, Suriye nin bu nehre hiçbir katkısı bulunmamaktadır (29). Fırat nehir havzası, Türkiye nin su potansiyeli sıralamasında milyar m 3 yıllık ortalama akışı ile ilk sıradadır (30). Bu potansiyeldeki payı % 17 olup, toplam brüt yüzey suyu potansiyeline de en büyük miktarda katkıyı yapan nehirdir. Fırat havzası; Habur Çayı, Culap Deresi, Fırat Nehri ve Sacir den oluşmaktadır. Irak ın hiçbir katkısı olmadığı Fırat a: Türkiye % 90 oranında, Suriye ise % 10 oranında katkı yapmaktadır(31). Dicle-Fırat nehirlerinin hidropolitiğini bu oranlar belirlemektedir. Yukarıda rakamsal olarak ifade edilen coğrafi gerçekler, hidropolitik hareket tarzlarına dönüşmekte ve sıcak uyuşmazlık noktası olarak belirmektedir. Nitekim toplam su potansiyeli 50 milyar m 3 olan Dicle den; Türkiye, 6.17 milyar m 3 (% 12), Suriye 2.60 milyar m 3 (% 5), Irak 45 milyar m 3 (% 90) yaralanmak istemekte, toplam su potansiyeli 35 milyar m 3 olan Fırat tan; Türkiye milyar m 3 (%49), Suriye milyar m 3 (%32), Irak milyar m 3 (%66) yararlanmak istemektedir (32). Dağılımlar, kaynağa katkı ile ilişkilendirildiğinde, uluslararası hakça ve adil kullanım ilkeleriyle çelişmektedir. Üç ülkenin büyük kalkınma ve su kaynakları projeleri, sulardan yararlanmanın hidropolitik bir sorun haline gelmesine sebep olmuş bulunmaktadır
7 4. TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULARA BAKIŞI Türkiye nin su politikası; su kaynaklarının sürdürülebilir geliştirilmesi, sınıraşan sular politikası, Avrupa Birliği ne uyum ve su baskısı yaşayan ülkelere su satışı unsurlarından oluşmaktadır(33). Bu politikanın hidro-stratejik noktasını oluşturan sınıraşan sularda; 1. Hakça, makul ve optimum yararlanma ilkeleri ile güven artırıcı önlemlere dayalı, 2. Suyun kendisini değil yararlarını paylaşan, 3. Şeffaf ve tutarlı uygulamaları havza bazında gözeten bir politika benimsendiği ifade edilmektedir(34). Bu hidropolitiğin dayandığı temel ilkeler ise şu şekilde belirlenmiş bulunmaktadır; a) su, temel bir insan ihtiyacı ve hakkıdır, b) sınıraşan sular, hakça, makul ve optimum kullanılmalıdır, c) kıyıdaş ülkeler sınıraşan sulardaki yararlanmalarında önemli zarar vermemelidir, d) sınıraşan nehire kıyıdaş olan her ülke, suyun kendi sınırları içerisinde kalan kısmını kullanmada egemen haklara sahiptir, e) hakça kullanım, sınıraşan nehir sularının kıyıdaş ülkeler arasında eşit dağıtımı (paylaşımı) anlamına gelmemektedir (35). Türkiye, sınıraşan ve sınır oluşturan sularında izlediği siyasayı belirlerken bu ilkeleri tutarlı biçimde uygulamaya çalışmaktadır. Dicle-Fırat nehir havzası uyuşmazlıklarında, belirlenen politika ilkelerinin ifade edilmesinde adeta laboratuar işlevi gördüğü söylenebilir Sınıraşan Sulara Bakışta Hukuksal Parametreler Müzakere masasında su, öyle bir doğal kaynaktır ki kıyıdaşlar arasındaki diğer problemlerin çabucak bir parçası haline gelebilmekte, teknik yaklaşımlarla değerlendirilmesi gereği, tarafların masadan bir anda fazladan maliyetle kalkmasıyla sonuçlanabilecek bir konum yaratabilmektedir(36). Türkiye nin sınıraşan sular politikasının hukuki yönünü hakça-makul ve optimum kullanım ilkesi oluşturmaktadır. Bu ilkeyi, önemli zarar vermeme ve sınıraşan suyun ülke sınırları içinde kalan kısmının kullanılmasında tam egemenlik ilkeleri desteklemektedir. Türkiye, hidropolitikasının hukuki yönünü oluşturmak ve pekiştirmek üzere; sınıraşan su terimini kullanmakta, suyun ortak kullanımında kullanılan sınırlı havza egemenliği doktrinini benimsemektedir Sınıraşan Sulara Bakışta Siyasal Parametreler Türkiye, sınıraşan ve sınır oluşturan sularında şeffaf ve tutarlı bir hidropolitika benimsemiştir. Su ve toprak kaynaklarının kullanılmasına ve bu kaynaklardan yararlanılmasına ilişkin verilerin doğruluğu, sistematiği ve güvenilirliği son derece önemli görülmekte, sınıraşan kaynağa ilişkin verilerin tutarlı bir şekilde taraflar arasında paylaşılması, sunulması ve şeffaf bir anlayışla değerlendirilmesi, uyuşmazlık çözümünün kilit bir aşamasını oluşturmaktadır. Türkiye, sınıraşan sularının paylaşılmasına olumlu bakmamakta, kaynaktan optimum yararlanmanın kıyıdaşlar arasında temin edilmesini sağlayacak ve suyun yararlarının paylaşılmasına yönelik su tahsisatını hidropolitiğinin esası olarak belirlemiştir. Sürdürülebilir kaynak yönetimi anlayışının sınıraşan sularda, gerçekleştirilme çalışmaları, hidropolitik tasarımda öne çıkmaktadır. Dicle-Fırat ın tek bir havza ya da iki ayrı nehir olarak kabul edilip edilmediği sorunsalı ve Üç Aşamalı Plan teklifi hidropolitik parametreleri görebildiğimiz örneklerdir
8 4.3. Sınıraşan Sulara Bakışta Ekonomik ve Çevresel Parametreler Su kaynağının ekonomik bir değer arz etmesi kabulü bir yana Türkiye, sınıraşan sularının ülke kalkınmasında ne kadar önemli olduğunu gösteren uygulamalar gerçekleştirmektedir. İlgili havzalarda su kaynaklarının geliştirilmesi projelerine bakıldığında bunların odağında, bölgenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya olan katkısının arttırılması, GSYH artışının tarım ve sanayi sektörlerinde gerçekleştirilmesi, su verimliliğinin arttırılarak bölgesel ve endüstriyel gelişmenin sağlanması bulunmaktadır. Dicle-Fırat nehirlerini kapsayan Güneydoğu Anadolu Projesi nin bu amaçlara yöneldiği görülmektedir. Ülkemizde suyun bölgesel kalkınma katalizörü görevi görmesinin bir dönem sembolleştirilmesi ulusal ekonomide yaratacağı düşünülen etkiyle yakından ilgilidir. Sınıraşan su kaynaklarının korunması ile bu sulardaki yararlanmayı engelleyen ve ekosistem tahribatı gerçekleştiren su kirliliği, su kalitesindeki olumsuz değişimleri yaratmakta ve su potansiyelini kötü bir şekilde etkilemektedir. Bu sulara ekonomik bakışı da riskli hale getiren çevresel parametreler, suyun kullanıcılara istenilen zaman ve yerde sunulmasını imkansız hale getirebilmektedir. Baraj göllerinin sınıraşan etkileri bu bağlamda Stratejik Çevresel Etki Değerlendirmesi kavramını ortaya çıkarmış bulunmaktadır ki Türkiye bu konuda ciddi çalışmalar yürütmektedir (37). 5. SINIRAŞAN SULAR POLİTİKASINDA KISITLAR Türkiye nin sınıraşan sularına bakış açısı kapsamlı hidropolitikanın unsurlarını oluşturmaktadır. Fakat bu hidropolitika, sınıraşan dış politikaya gelindiğinde birtakım kısıtları karşılamak durumunda kalmaktadır. Bu kısıtlar iki bölümde incelenebilir ki, yüzleşmek durumunda bulunduğumuz durumu hidropolitik artılar ve kazanımlar (hydropolitical bonus) haline getirebilmek, bu kısıtları sağlam bir analiz sürecinden geçirerek üçüncü bir başlık (güçlü olunan yanlar) altında eritmek ile mümkündür. Buna göre; Kullanıma Yönelik Kısıtlar: BM Uluslararası Su Yollarının Ulaşım Dışı Amaçlarla Kullanılması Konvansiyonu, 2. İnsan hakkı olarak su hakkı BM Ekonomik ve Sosyal Haklar Sözleşmesi, 3. AB Su Çerçeve Direktifi Müktesebat uyumu, 4. GAP ın tamamlanması sorunu Ilısu örneğinde baskılar, Politika Üretmedeki Kısıtlar: 1. Küresel hükümet dışı su kuruluşları ve oluşturulan kavramlar, 2. Sınıraşan Sulara İlişkin Uyuşmazlıklarda BM Danışmanlık-Arabuluculuk Mekanizmaları, Politika Üretmede Güçlü Olunan Yanlar: 1. Üş Aşamalı Plan, 2. Merkezden periferik su transferi, 3. Tutarlı dış hidropolitika, 4. Sürdürülebilir politikaların benimsenmesi,
9 biçiminde belirlenen unsurlar sağlam bir analiz süzgecinden geçirilmeli, ortaya konacak argümanlar ve arz ettiği hidropolitik ortam Tümleşik Su Kaynakları Yönetimi anlayışı ile kesişme noktaları yaratmalıdır. Fakat asıl mesele, kavramın sınıraşan sulardaki pratiğinin test edilmesi ve gerçek anlamda Dicle-Fırat için de model oluşturabilecek olgunluğa getirilmesidir. SONUÇ Dicle-Fırat nehir havzası sisteminde suyun kullanım ve tahsisi nedeniyle ortaya çıkan sorunlar ile bu sorunları çözmek ya da onları daha karmaşık hale getirmek üzere oluşturulan hidropolitiğin Türkiye nin yaklaşımına kısıt biçimde geri döndüğü görülmektedir. Dicle-Fırat nehir havzası bölgesindeki su sorunlarının büyük ölçüde kıyıdaşların su kaynakları yönetimi uygulamalarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Türkiye nin su yönetiminde son yıllarda yaşanan değişmeler, kurumsal düzeyde Tümleşik Su Kaynakları Yönetimi (TSKY) uygulamalarına yönelik çalışmaların yapılması ve su yönetim anlayışının değiştirilmesi, sınıraşan ve sınır oluşturan suların kullanım ve tahsisine, özel olarak da Dicle-Fırat nehir havzası hidropolitikasına etki edecektir. Böyle bir geçiş yaşanırken, Türkiye nin söz konusu havzadaki komşularının, bulundukları yerden klasik argümanlarını devam ettirme lüksleri bulunmamaktadır. İlk başta havzanın hidrolojik gerçekleri, Türkiye nin iki nehirde de kaynak ülke konumunda bulunması ve aşağı kıyıdaşlık konumunun yarattığı mağduriyet hidropolitikasının TSKY uygulamalarında sürdürülebilir tarafının ortadan kaldırmıştır. Temel hidropolitik yaklaşımlar ise, Irak ve Suriye açısından teknik olarak devam ettirilemeyecek haldedir. Dicle-Fırat sularının kıyıdaşlarının, bu suların kullanımı ve tahsisi konusundaki uygulamalarını yeni bir noktaya getirme çabaları, tümleşik yönetim anlayışını benimseme eğilimleri, havzadaki sınıraşan ve sınır oluşturan suların kullanımından ve tahsisinden kaynaklanan sorunları da olumlu bir hale getirmekle kalmayacak, küresel düzeyde Türkiye nin bu konuda karşılaştığı kısıtların spekülatif değerlendirmeleri de son bulabilecektir. KAYNAKLAR ve NOTLAR 1. Sander, Oral, İlkçağlardan 1918 e Siyasi Tarih, Ankara: İmge Kitabevi, 2002, s Muir, Richard, Political Geography: A New Introduction, London:Mac Millan, 1997 s O Tuathail, Gearoid, Thinking Critically About Geopolitics, (The Geopolitics Reader [Eds. G.O. Tuathail, S.Dalby, P.Routledge], London: Routledge, 1998, içinde) s O Tuathail, 1998, ibid., s O Tuathail, 1998, ibid., s Öktem, Onur, Türkiye nin Sınıraşan Sular Politikasında Karşılaştığı Kısıtlar: Dicle-Fırat Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Hacettepe Üniversitesi- Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara, 2005, s Wilton Park & National Intelligence Council, 2004, NIC 2020 Project on the Middle East, s.1, tarihinde alınmıştır. 8. Kısıt kelimesine İngilizce jargondaki constraint restraint challenge limitation kelimelerinden yola çıkılarak ulaşılmıştır
10 9. Öktem, 2005, ibid., s Falkenmark, Malin, Competing Freshwater and Ecological Services in the River Basin Perspective An Expanded Conceptual Framework, International Water Resources Association, Water International, Vol. 25, No. 2, June 2000, s Öktem, 2005, ibid., s Rende, Mithat, Water Transfer From Turkey to Water-stressed Countries in the Middle East, 2nd-Israeli Palesitinian International Conference on Water for Life in the Middle East (10-14 October 2004) için Sunulan Bildiri, Antalya. 13. Gleick, Peter et al., The World s Water ( ) The Biennial Report on Freshwater Resources, Washington D.C.:Island Press, 2002, s DSİ, 2002, Türkiye deki Barajlar ve Hidroelektrik Santraller, Ankara: DSİ. 15. DSİ, GAP- RDA, Ministry of Foreign Affairs (MFA), 2003, Turkey Country Report s.13, tarihinde alındı. 16. Eroğlu, Veysel, Türkiye nin Su ve Toprak Kaynakları Potansiyeli ve Gelişimi, s tarihinde alınmıştır. 17. Öktem, 2005, ibid, s Eroğlu, 2004, ibid., s Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Su Havzaları, Kullanımı ve Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT: 2555-ÖİK 571, Ankara, 2001, s tarihinde alındı. 20. Ibid., s DSİ, GAP- RDA ve MFA, 2003, ibid., s DPT, 2001, ibid., s Ibid., s DSİ, 2002, DSİ ve Hidroelektrik Enerji, Ankara: DSİ, s Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ( ), 1998, Ankara: Seçkin Yayınevi, s Carl Bro International, 2001, Analysis of Environmental Legislation in Turkey (Final Report), Denmark: Carl Bro Inc., s DSİ, 2002, Türkiye deki Barajlar ve Hidroelektrik Santraller,Ankara: DSİ, passim. 28. Anık, Ferruh, Hidropolitik Su Kaynakları ve Politik Boyutu (Hacettepe Üniversitesi Hidropolitik Yüksek Lisans Ders Notları), Ankara, 2002, s Ünal, Zeki et al., Yeraltı ve Yerüstü Su Kaynaklarımızın Daha Etkin Kullanımını Sağlamak ve Komşu Ülkelerle Olan Su Sorununa Çözüm Bulmak Amacıyla Kurulan (10/13) Esas
11 Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu Raporu (TBMM Yasama Yılı:4, S.Sayısı:849), Ankara: TBMM, 2002, s Toklu, Vefa, Su Sorunu Uluslararası Hukuk ve Türkiye, Ankara: Turhan Kitabevi, 1998, s Ünal et al., ibid., s Ibid., s Rende, 2004, ibid. 34. Ibid. 35. DSİ, GAP-RDA ve MFA, 2003, ibid., s Shamir, Yona, Alternative Dispute Resolution Approaches and Their Application, PC-CP Series No: 7, France: UNESCO-IHP, 2003, s Çevre ve Orman Bakanlığı, 2004, Dünyada Stratejik Çevresel Değerlendirme, s.3-4, tarihinde alınmıştır
12 CHALLENGES OF THE TURKISH TRANSBOUNDARY WATER POLITICS: A (BRAND) NEW HYDRO-STRATEGY FOR TIGRIS-EUPHRATES Onur Öktem (MA) IR / Hydropolitics Ankara, Türkiye ABSTRACT Management of water resources have mainly been affecting by the new natural resource management paradigms; sustainable utilization and integrated planning of resources. Many repercussions to foreign water policies from water management culture of a country will be one of the main challenges encountered by the 21 st century states in facilitating their environmental security. Turkey is in a process which needs new assessments in her water politics. This process includes the transboundary water politics. Turkey s hydropolitical priorities and strategic planning of these priorities, management and decision-making procedures appear to be highly critical parameters for the Euphrates and Tigris rivers
Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3
Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir
DetaylıSu Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi
Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. Su Kaynaklarının
Detaylı16-22 Mart 2009 tarihleri arsında İstanbul da düzenlenecek olan 5. Dünya Su Forumunda Sınıraşan ve Sınıroluşturan Suların durumu da ele alınacak!
Sınır oluşturan ve sınır aşan sular Dünyanın Tanımsız Alanları (*) Dursun YILDIZ Su Politikaları Uzmanı USİAD Genel Bşk. Danışmanı Giriş 16-22 Mart 2009 tarihleri arsında İstanbul da düzenlenecek olan
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Ayla EFEOGLU Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü AB İle İlişkiler Şube Müdürü İÇERİK AB Su Çerçeve Direktifi hakkında genel
DetaylıT.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI
T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULAR POLİTİKASI Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı Bazı ülkelerde yıllık kişi başına düşen su miktarı TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULARI Fırat
DetaylıDünyadaki toplam su potansiyeli. Dünyadaki toplam su miktarı : 1,4 milyar km 3 3/31
İçerik Dünyadaki su potansiyeline bakış Türkiye deki su potansiyeline bakış Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Görevleri Mevzuat Çalışmaları Yapılan Faaliyetler Su Tasarrufu Eylem Planı Su Ayakizi Çalışmaları
DetaylıSu Kaynakları Yönetimi ve Planlama Dursun YILDIZ DSİ Eski Yöneticisi İnş Müh. Su Politikaları Uzmanı. Kaynaklarımız ve Planlama 31 Mayıs 2013
Su Kaynakları Yönetimi ve Planlama Dursun YILDIZ DSİ Eski Yöneticisi İnş Müh. Su Politikaları Uzmanı Kaynaklarımız ve Planlama 31 Mayıs 2013 21. Yüzyılda Planlama- Kaynaklarımız Su KaynaklarıYönetimi ve
DetaylıULUSLARARASI SU DAYANIŞMA YILI
İZMİR KENTİNİN MEVCUT VE İLERİYE DÖNÜK İÇMESUYU PROJELERİ ULUSLARARASI SU DAYANIŞMA YILI ASLI ERDENİR SİLAY İnşaat Yüksek Mühendisi Bölge Müdür Yardımcısı ULUSLARARASI SU DAYANIŞMA YILI DÜNYADAKİ SU
DetaylıSu, evrende varolan canlı varlıkların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan en temel öğedir. İnsan kullanımı, ekosistem kullanımı,
GELECEĞİN SORUNLARI SU Su, evrende varolan canlı varlıkların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan en temel öğedir. İnsan kullanımı, ekosistem kullanımı, ekonomik kalkınma, enerji üretimi,
DetaylıSu Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü
Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. 1 Dünya Su Kaynakları Tuzlu Sular; 97,20%
DetaylıDünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ
Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ IRAK TA KURULAN YENİ YÖNETİMİN VE AB SÜRECİNİN TÜRKİYE NİN HİDROELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ ÜZERİNDEKİ MUHTEMEL ETKİLERİ Seyfi KILIÇ Onur
DetaylıTÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
TMMOB 1. ENERJI SEMPOZYUMU1214 KASIM 1996 ANKARA TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME İSMAİL KÜÇÜK* Ülkelerin ekonomilerindeki en önemli girdilerden birini enerji oluşturmaktadır.
DetaylıKüreselden Yerele Su Yönetimi ve Enerji
Küreselden Yerele Su Yönetimi ve Enerji İMO Antalya Şubesi- 15 Kasım 2013-Antalya Dursun YILDIZ İnş.. Müh-Su M Politikaları Uzmanı DSİ Eski YöneticisiY TEMA Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Su Yönetiminin Sorunları
DetaylıSU POLĠTĠKALARI ve GÜVENLĠĞĠ TEZLĠ YÜKSEK LĠSANS PROGRAMI
SU POLĠTĠKALARI ve GÜVENLĠĞĠ TEZLĠ YÜKSEK LĠSANS PROGRAMI 2017 Merhaba... Günümüzde, iklim, ekonomi, teknoloji ve demografi ile ilgili yaşanan değişimler, su bilimi, politikaları ve yönetiminin disiplinlerarası
DetaylıSİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi
SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,
DetaylıSürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar
Sürdürülebilirlik ve Kaynak Verimliliğine Yönelik Güncel Gelişme ve Yaklaşımlar Prof.Dr. Göksel N. Demirer Orta Doğu Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Temiz Gelecek Gençlerle Gelecek Projesi
DetaylıHavza Ölçeğinde Sektörel Su Tahsis Planı Uygulaması
Havza Ölçeğinde Sektörel Su Tahsis Planı Uygulaması Su Politikaları Derneği Hidropolitik Akademi Su Yönetiminde Değişim Etkinlikleri 6 Şubat 2016 Sunan: Hamza Özgüler Proje Teknik Koordinatörü ALFAR Proje
DetaylıGENEL HATLARI İTİBARİYLE ABD, AB VE TÜRK SU HUKUKU
GENEL HATLARI İTİBARİYLE ABD, AB VE TÜRK SU HUKUKU HAZIRLAYAN SERAP PERÇİN TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. AHMET M. GÜNEŞ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ 1 İNCELEME PLANI GENEL BİLGİLENDİRME Hukuk Sistemleri
DetaylıKENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ
KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ Kentsel planlama toplum yararını esas alan güvenli ve sürdürülebilir yaşam çevresi oluşturmaya yönelik bir kamu hizmetidir. Kent planlama, mekan oluşumunun nedenlerini,
DetaylıDoç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ÇEVRE HUKUKU
Doç. Dr. Ahmet M. GÜNEŞ Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ÇEVRE HUKUKU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XXI Birinci Bölüm Çevre Hukukunun Temelleri I. Genel Olarak...1
DetaylıSULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ
Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla
DetaylıARAZİ KULLANIM PLANLAMASI
ARAZİ KULLANIM PLANLAMASI ön koşul kavramsal uzlaşı niçin planlama? toplumsal-ekonomikhukuksal gerekçe plan kapsam çerçevesi plan yapımında yetkiler planın ilkesel doğrultuları ve somut koşulları plan
DetaylıTÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1
( STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - SUUDİ ARABİSTAN YUVARLAK MASA TOPLANTISI 1 Yeni Dönem Türkiye - Suudi Arabistan İlişkileri: Kapasite İnşası ( 2016, İstanbul - Riyad ) Türkiye 75 milyonluk nüfusu,
DetaylıHidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları
Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin
DetaylıHorzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU
Horzumalayaka-ALAŞEHİR (MANİSA) 156 ADA 17 PARSEL DOĞAL MİNERALLİ SU ŞİŞELEME TESİSİ NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan,
DetaylıDünya Bankası ve AB önerileri tartışılıyor... Ulusal su stratejisi oluşturulmalı (*) Dursun YILDIZ. İnş. Müh. Su Politikası Uzmanı
Dünya Bankası ve AB önerileri tartışılıyor... Ulusal su stratejisi oluşturulmalı (*) Dursun YILDIZ İnş. Müh. Su Politikası Uzmanı USİAD Genel Başkan Danışmanı Su kaynaklarındaki yetersizlik son iki yıldır
DetaylıHAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ
Türkiye de Su Yönetiminin Değişimi Taner KİMENÇE, Altunkaya ÇAVUŞ,Burhan Fuat Çankaya 31 Ocak 2017 HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI EYLEMLERİ Havza Koruma Eylem Planları ile Ülkemizde bulunan 25 Nehir Havzasının
Detaylıİçerik. Türkiye de Su Yönetimi. İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları
İçerik Türkiye de Su Yönetimi İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Çalışmaları 2 Türkiye nin Su Potansiyeli Yıllık Yağış : 501 milyar m 3 Yıllık Kullanılabilir Yerüstü Suyu : 98 milyar m 3 Yıllık
DetaylıGAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ
GAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ PROJENİN GEREKÇESİ VE AMACI Tarım sektörü Türkiye nin Gayri Safi Katma Değerinin yaklaşık %9 unu oluştururken, bu oran
DetaylıDr. Tuğba Evrim MADEN Hidropolitik Uzmanı
Dr. Tuğba Evrim MADEN Hidropolitik Uzmanı temaden@gmail.com Twitter: @temaden Suyun Yerkürede Dağılımı UNESCO, Water Shared Responsibility, s.121, 2006 Su dünya genelinde yüzde 70 oranında tarım, yüzde
DetaylıEROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI. Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi
EROZYON MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ & HAVZA VERİTABANININ OLUŞTURULMASI Doğu Karadeniz Havzasının Su Çerçeve Direktifi Sınıflandırma Sistemi Havza Veritabanının Oluşturulması (ArcHydro) Baraj ve gölet gibi
DetaylıYıllar 2015 2016 2017 2018 2019 PROJE ADIMI - FAALİYET. Sorumlu Kurumlar. ÇOB, İÇOM, DSİ, TİM, Valilikler, Belediyeler ÇOB, İÇOM, Valilikler
1. HAVZA KORUMA PLANI KURUM VE KURULUŞLARIN KOORDİNASYONUNUN 2. SAĞLANMASI 3. ATIK SU ve ALTYAPI YÖNETİMİ 3.1. Göl Yeşil Kuşaklama Alanındaki Yerleşimler Koruma Planı'nda önerilen koşullarda önlemlerin
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE TÜRKİYE SU MEVZUATI UYUM SÜRECİ
AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE TÜRKİYE SU MEVZUATI UYUM SÜRECİ Hazırlayan: Semih EDİŞ Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ceyhun GÖL Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Mühendisliği Bölümü Havza Yönetimi
DetaylıMERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ Dr. Bülent SELEK, Daire Başkanı - DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, ANKARA Yunus
DetaylıEnerji Verimliliğinde Akıllı Şebekelerin Rolü ULUSLARARASI İSTANBUL AKILLI ŞEBEKELER KONGRE VE SERGİSİ
Enerji Verimliliğinde Akıllı Şebekelerin Rolü ULUSLARARASI İSTANBUL AKILLI ŞEBEKELER KONGRE VE SERGİSİ 10.05.2013 EnerjiSA & Başkent Elektrik Dağıtım AŞ Türkiye nin en büyük sanayi ve finans topluluklarından
DetaylıDünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler
Dünya Bankası Finansal Yönetim Uygulamalarında Stratejik Yönelimler ve Son Gelişmeler ECA Bölge Perspektifi Marius Koen TÜRKİYE: Uygulama Destek Çalıştayı 6-10 Şubat 2012 Ankara, Türkiye 2 Kapsam ve Amaçlar
DetaylıENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı
ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL
DetaylıTÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE İRAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA ÇEVRE ALANINDA MUTABAKAT ZAPTI
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE İRAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA ÇEVRE ALANINDA MUTABAKAT ZAPTI Bundan böyle "Taraflar" olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti
Detaylı22.03.2012. Tuzlu Sular (% 97,2) Tatlı Sular (% 2,7) Buzullar (% 77) Yer altı Suları (% 22) Nehirler, Göller (% 1)
Yer altı Suyu Yeraltı Suyu Hidrolojisi Giriş Hidrolojik Çevrim Enerji Denklemleri Darcy Kanunu Akifer Karakteristikleri Akım Denklemleri Akım Ağları Kuyular Yeraltısuyu Modellemesi 1 Su, tüm canlılar için
Detaylı3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,
Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği
DetaylıT.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU
T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ Dr. ġevki DANACIOĞLU Dersin içeriği Havza ve havza yönetimi tanımı, tarihsel gelişimi ve coğrafya bilimiyle ilişkisi
DetaylıDoğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri
Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar
DetaylıTÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER
Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation
DetaylıDevlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığığ Ülke ve Kamu Kurumları Düzeyinde Strateji Yönetimi Anıl YILMAZ Stratejik t Planlama l Dairesi i Bşk. ODTÜVT Yönetim ve Mühendislik Günleri 2 Mart 2008 Gündem Ülkesel
DetaylıDERS BİLGİLERİ HİDROLOJİ VE SU YAPILARI CE CE 252 Fluid Mechanics and Hydraulics. Yrd. Doç. Dr. M. Adil Akgül
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyıl D+U+L Saat Kredi AKTS HİDROLOJİ VE SU YAPILARI CE 353 5 2+2+0 3 6 Ön Koşul Dersleri CE 252 Fluid Mechanics and Hydraulics Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin
DetaylıSu Kaynaklarının Sürdürülebilir Kullanımı ve Bütünleşik Yönetimi
Su Kaynaklarının Sürdürülebilir Kullanımı ve Bütünleşik Yönetimi Öğr. Gör. Dr. Cem Polat ÇETİNKAYA DEÜ SUMER Su Kaynakları Yönetimi ve Su Kaynaklı Doğal Afetlerin Kontrolü Araştırma ve Uygulama Merkezi
DetaylıBM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü. ENOFİS 05 Şubat 2009
BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü ENOFİS 05 Şubat 2009 BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (1994) Ulusal sera gazı envanterini hazırlamak ve bildirimini yapmak İklim değişikliğinin
DetaylıSÇD Yasal Çerçevesi Sunumu
SÇD Yasal Çerçevesi Sunumu Eğiticinin Eğitimi, 1. Gün 15 Eylül 2014 Sunan: Mojca Hrabar, Eğitmen-Kilit Uzman Esaslar: SÇD yasal çerçevesi SÇD süreci şartları SÇD sürecine rehber yasal çerçeve AB SÇD Direktifi
DetaylıSINIRAŞAN SULAR SORUNU KAPSAMINDA GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ NİN DEĞERLENDİRİLMESİ
SINIRAŞAN SULAR SORUNU KAPSAMINDA GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ NİN DEĞERLENDİRİLMESİ Faruk Volkan İnşaat ve Sulama Yüksek Mühendisi DSİ Genel Müdürlüğü Etüd ve Plan Dairesi Bşk, Ankara Bahadır Boz İnşaat
DetaylıSU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat
SU ŞEBEKE VE ARITMA TESİSLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREV YETKİ VE SORUMLULUK YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Teşkilat Amaç MADDE 1 - (1) Bu Yönergenin amacı; Su Şebeke ve Arıtma
DetaylıWORLD FOOD DAY 2010 UNITED AGAINST HUNGER
DUNYA GIDA GUNU ACLIGA KARSI BIRLESELIM Dr Aysegul AKIN FAO Turkiye Temsilci Yardimcisi 15 Ekim 2010 Istanbul Bu yılki kutlamanın teması, ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde dünyadaki açlıkla mücadele
DetaylıDünya Bankası Türkiye ye SU KAYNAKLARI YÖNETİM MODELİ Öneriyor!
Dursun YILDIZ İnş.Müh.Su Politikası Uzmanı USİAD Genel Başkan Danışmanı dy02-k@tr.net Dünya Bankası Türkiye ye SU KAYNAKLARI YÖNETİM MODELİ Öneriyor! Yaklaşık bir yıl önce Dünya Bankası uzmanları tarafından
DetaylıORTADOĞU SU MESELESİNDE TÜRKİYE VE GERÇEKLER
ORTADOĞU SU MESELESİNDE TÜRKİYE VE GERÇEKLER Prof. Dr. Ali İhsan Bağış Hacettepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Su tarih boyunca hayati önemde olduğu gibi günümüzde de giderek daha da önemli
DetaylıToprak ve Su; en güvenilir iki liman
Toprak ve Su; en güvenilir iki liman 21. Yüzyılın Uluslararası Politikaları ve Planları (ULUSLARARASI SAVAŞLAR) Gıda, Su ve Enerji temeline dayalıdır ve söz konusu bu üç unsurun güvenliği arazi ve topraklarla
DetaylıKAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK?
KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? Dünyada mal ve hizmet hareketlerinin uluslararası dolaşımına ve üretimin uluslararasılaşmasına imkan veren düzenlemeler (Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası
DetaylıULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ
STRATEJİK VİZYON BELGESİ ULUSLARARASI KARADENİZ-KAFKAS KONGRESİ Ekonomi, Enerji ve Güvenlik; Yeni Fırsatlar ( 20-22 Nisan 2016, Pullman İstanbul Otel, İstanbul ) Karadeniz - Kafkas coğrafyası, tarih boyunca
DetaylıYerel Yönetim Vizyonu. Emin Dedeoğlu 16.09.2005, Eskişehir
Yerel Yönetim Vizyonu Emin Dedeoğlu 16.09.2005, Eskişehir Yerel Yönetim Vizyonu Slide 2 Yeniden Yapılanma Kamu yönetiminde sorunlar Kötü ekonomik performans Yönetimin hantallaşması, verimsizlik ve etkinsizlik
DetaylıULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ
ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ Bayram HOPUR Entegre Projeler Uygulama Şube Müdürü Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü www.cem.gov.tr 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu- 29.04.2013 İstanbul ULUSAL
DetaylıKENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR
KENTSEL SU YÖNETĠMĠNDE ÇAĞDAġ GÖRÜġLER VE YAKLAġIMLAR Dr. Canan KARAKAġ ULUSOY Jeoloji Yüksek Mühendisi 26-30 Ekim 2015 12.11.2015 Antalya Kentsel Su Yönetiminin Evreleri Kentsel Su Temini ve Güvenliği
DetaylıSAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI
SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI Bugün şehirlerimizdeki problemlerin çoğu fakirlik, eşitsizlik, işsizlik, işe ve mal ve hizmetlere erişim zorlukları, düşük düzeyde sosyal ilişkiler ve kentsel alanlardaki düşük
DetaylıULUSLARARASI ÇEVRE MEVZUATI
ULUSLARARASI ÇEVRE MEVZUATI 1. Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (1969) Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (The Vienna Convention on the Law of Treaties, 1969 (VCLT)), uluslararası hukuk araçlarının
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve ÇEVRE Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB ve Çevre- Temel ilkeler AB ve İklim Değişikliği AB ve Su Kalitesi AB ve Atık Geri Dönüşümü Müzakere sürecinde
DetaylıHavza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar. Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013
Havza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013 Havza Rehabilitasyonu Planlaması İÇERİK Tanımlar (Havza, Yönetim ve Rehabilitasyon)
DetaylıTTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara
Sürdürülebilir Kalkınma ve İnovasyon: Gelişmeler, EğilimlerE TTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara İÇERİK Kavramlar:Sürdürülebilir Kalkınma ve Eko-İnovasyon Çevre Konusunda Gelişmeler AB
DetaylıDOĞU AKDENİZ ÜLKELERİNİN SU KAYNAKLARI VE SU SORUNLARI
DOĞU AKDENİZ ÜLKELERİNİN SU KAYNAKLARI VE SU SORUNLARI Dursun YILDIZ (*) 1. GİRİŞ Akdeniz binyıllardan beri gelişen uygarlıklar için önemli bir kavşak noktası olmuştur. Bu bölgede tarih ve coğrafya, kıyılardan
DetaylıAKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP)
AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) Türkçe Adı Akdeniz Eylem Planı Sekretaryası (AEP) İngilizce Adı Secretariat on Mediterrenaen Action Plan (MAP) Logo Resmi İnternet Sitesi http://www.unepmap.org Kuruluş
DetaylıDTÖ DOHA MÜZAKERELERİ VE TARIM POLİTİKALARI. Prof. Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ Başkent Üniversitesi
DTÖ DOHA MÜZAKERELERİ VE TARIM POLİTİKALARI Prof. Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ Başkent Üniversitesi DÜNYA TARIM POLİTİKALARINDAKİ GELİŞMELER MODERN EKONOMİ ÇAĞINDA, yani 21. yüzyılda; Tarım politikalarını, küresel
Detaylıİstatistikler ve Kanıta Dayalı Karar Verme Semineri
T.C. MALİYE BAKANLIĞI Muhasebat Genel Müdürlüğü İstatistikler ve Kanıta Dayalı Karar Verme Semineri Toplantısına İlişkin Rapor Toplantının Yeri ve Tarihi: Belçika/Brüksel (3/4 Mayıs 2012) Toplantıya Genel
DetaylıTarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye
Fırsatlar Ülkesi Türkiye Yatırımcılar için Güvenli bir Liman Tarım ve Gıda Sektöründe Uluslararası Yatırımlar Dr Mehmet AKTAŞ Yaşar Holding A.Ş. 11-12 Şubat 2009, İstanbul sunuş planı... I. Küresel gerçekler,
DetaylıDERS PROFİLİ. POLS 338 Bahar 6 3+0+0 3 6
DERS PROFİLİ Dersin Adı Kodu Yarıyıl Dönem Kuram+PÇ+Lab (saat/hafta) Kredi AKTS Amerikan Dış Politikası POLS 338 Bahar 6 3+0+0 3 6 Ön Koşul Yok Dersin Dili Ders Tipi Dersin Okutmanı Dersin Asistanı Dersin
DetaylıTÜRKİYE DE SU POTANSİYELİ VE ATIKSULARIN GERİ KULLANIMI
TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi 273 TÜRKİYE DE SU POTANSİYELİ VE ATIKSULARIN GERİ KULLANIMI Veysel ASLAN Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Dairesi Başkanı Ankara /
DetaylıKadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar:
Kadın Dostu Kentler Projesi İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün ulusal ortağı ve temel paydaşı olduğu Kadın Dostu Kentler Projesi, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu-UNFPA ve Birleşmiş Milletler
DetaylıTürkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları Türkiye Su Bütçesinin Belirlenmesi Çalıştayı 16 20 Mart 2015 / İstanbul A.Deniz
DetaylıİSTANBUL ATIK MUTABAKATI
İSTANBUL ATIK MUTABAKATI 2013 ün Mayıs ayında İstanbul da bir araya gelen dünyanın farklı bölgelerinden belediye başkanları ve seçilmiş yerel/bölgesel temsilciler olarak, küresel değişiklikler karşısında
DetaylıÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır.
ÇYDD: su, değeri artan stratejik bir nitelik kazanacaktır. 2017 Dünya Su Günü Bildirisi 2016 yılı, ilk kayıtların tutulduğu 1880 yılından bu yana en sıcak yıl olarak kayda geçti. 2 yüzyıl, dünya ortalama
DetaylıEnerji için su,su için enerji kavramları enerji ve su gündeminde artık daha fazla ve daha birlikte bir şekilde yer almaya başlamıştır.
Su ve Enerji Dursun YILDIZ 22 Mart 2014 Enerji için su,su için enerji kavramları enerji ve su gündeminde artık daha fazla ve daha birlikte bir şekilde yer almaya başlamıştır. 5. Dünya Su Forumunda açıklanan
DetaylıTarımın Anayasası Çıktı
Tarımın Anayasası Çıktı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ Tarım sektörünün anayasası olan 5488 sayılı Tarım Kanunu iki yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 18.04.2006 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazete de 25.04.2006
DetaylıT.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ COĞRAFYA BÖLÜMÜ
T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETİMİ DERSİ Havza Ekosistemini Oluşturan Sosyo-Ekonomik Özellikler Dr. Şevki DANACIOĞLU Doğal Kaynakların Tahribine Neden Olan
DetaylıGELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 2016 YILI TADAT EDİLMEYEN TOPLULAŞTIRILMIŞ PROJELERİN ALT PROJE SEÇİMİ VE ÖDENEK TAHSİSİ HAKKINDA USUL VE ESASLAR
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 2016 YILI TADAT EDİLMEYEN TOPLULAŞTIRILMIŞ PROJELERİN ALT PROJE SEÇİMİ VE ÖDENEK TAHSİSİ HAKKINDA USUL VE ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde
DetaylıOrtadoğu'da su ve petrol (*) İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Dursun YILDIZ. İnş Müh Su Politikaları Uzmanı
İki stratejik ürünün birbiriyle ilişkisi... Ortadoğu'da su ve petrol (*) Dursun YILDIZ İnş Müh Su Politikaları Uzmanı Petrol zengini Ortadoğu'nun su gereksinmesini gidermek amacıyla üretilen projelerden
DetaylıYERELYÖNETİM TARKANOKTAY
YERELYÖNETİM REFORMUSONRASINDA İLÖZELİDARELERİ Dünyadayaşananküreseleşme,sanayitoplumundanbilgitoplumuna geçiş,şehirleşmeninartışı,ekonomikvesosyaldeğişimleryönetim paradigmalarınıveyapılarınıdaetkilemektedir.çevrefaktörlerinde
DetaylıİŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK
İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Daha kapsayıcı bir toplum için sözlerini eyleme dökerek çalışan iş dünyası ve hükümetler AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Avrupa da önümüzdeki
DetaylıDış Politika Analizi (IR310) Ders Detayları
Dış Politika Analizi (IR310) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Dış Politika Analizi IR310 Seçmeli 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i yok Dersin Dili
DetaylıC.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.
C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI NIN GELİR DAĞILIMINDA ADALETSİZLİK VE YOKSULLUK SORUNUNA YAKLAŞIMI (SEKİZİNCİ
DetaylıKKTC Ekonomisinin Gap tan Yararlanması Nasıl Olabilir
Giriş KKTC Ekonomisinin Gap tan Yararlanması Nasıl Olabilir Ata Atun 21 Aralık 2009 Bu yüzyılın en önemli, en hayati konusu, bu gün 6,5 milyara ulaşan dünya nüfusunun gıda ihtiyacını karşılamaktır. Dünya
DetaylıResmî Gazete Sayı : 29361
20 Mayıs 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 29361 TEBLİĞ Orman ve Su İşleri Bakanlığından: HAVZA YÖNETİM HEYETLERİNİN TEŞEKKÜLÜ, GÖREVLERİ, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında
DetaylıFatih TOSUNOĞLU Su Kaynakları Ders Notları Su Kaynakları Ders Notları, Su Kaynakları Ders Notları
Fatih TOSUNOĞLU Su Kaynakları Ders Notları, Prof.Dr. Ercan KAHYA, İTÜ Su Kaynakları Ders Notları, Prof. Dr. Recep YURTAL, Çukurova Üniversitesi Su Kaynakları Ders Notları, Yrd.Doç.Dr. Selim ŞENGÜL, Atatürk
DetaylıDERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Türkiye- Amerika İlişkileri SPRI 401 1 3 + 0 3 4
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Türkiye- Amerika İlişkileri SPRI 401 1 3 + 0 3 4 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Fransızca Lisans Seçmeli Dersin Koordinatörü
DetaylıEntegre Su Havzaları Yönetimi
2018 Entegre Su Havzaları Yönetimi RAPOR NO: 13 Yazan 1 Hydropolitics Academy 19.5.2018 H. Yaşar Kutoğlu Meteoroloji Y. Müh. Mühendislik Hidrolojisi M.Sc., DIC SPD Hidropolitik Akademi Merkezi Bu yayının
DetaylıHAVZA YÖNETİMİ VE TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SU POLİTİKALARINA ETKİSİ
HAVZA YÖNETİMİ VE TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SU POLİTİKALARINA ETKİSİ Yrd. Doç. Dr. Aybike Ayfer Karadağ Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü ayferkaradag@duzce.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Osman
DetaylıGELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GELİR POLİTİKALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MİSYON ÇALIŞMASI Tablo 1. Misyon Çalışması Sonuçları Konsolide Misyon Sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal refahı arttırmak için, mali disiplin içerisinde, kaynakların
DetaylıDünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ TÜRKİYE NİN ENERJİ PAZARINA KUZEYDOĞU ANADOLUNUN KATKISI
Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ TÜRKİYE NİN ENERJİ PAZARINA KUZEYDOĞU ANADOLUNUN KATKISI Dr. Ahmet H. ALPASLAN DSİ XVI. Bölge Müdürlüğü, ARTVİN ahalpaslan@dsi.gov.tr
DetaylıT+U Saat Doğal Kaynaklar Ve Çevre Ekonomisi Ön Koşul Dersleri. Dersin Adı Kodu Yarıyılı. Türkçe Seçmeli
Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Saat Kredisi Doğal Kaynaklar Ve Çevre Ekonomisi 7 3 + 0 3 6 Ön Koşul Dersleri AKTS Dersin Dili Dersin Türü Dersi Veren Dersin Amacı Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin İçeriği
DetaylıYÜZEYSULARI ÇALIŞMA GRUBU
1/23 HEDEFLER Mühendislerimiz ve akademisyenlerimiz ile birlikte gelişmiş yöntem ve teknikleri kullanarak; su kaynaklarımızın planlama, inşaat ve işletme aşamalarındaki problemlere çözüm bulmak ve bu alanda
DetaylıBölgesel kalkınmada BKA ların genel görünümü
economicpolicyresearchinstitute ekonomipolitikalarıaraş tırmaenstitüsü Bölgesel kalkınmada BKA ların genel görünümü Derya Sevinç July 14, 2006, Kayseri Kalkınma Ajansları:Genel Görünüm Slide 2 Avrupa AB
DetaylıTÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1
( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders No : 0700000 : Pratik : 0 Kredi : ECTS : Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim Tipi
DetaylıKüresel Çevre Yönetimi için Ulusal Kapasite Öz Değerlendirme Analizi
Küresel Çevre Yönetimi için Ulusal Kapasite Öz Değerlendirme Analizi REPUBLIC OF SLOVENIJA MINISTRSTRY OF ENVIRONMENT AND SPATIAL PLANNING Milena Marega Bölgesel Çevre Merkezi, Slovenya Ülke Ofisi Sunum
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders No : 0010090001 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 2 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim
Detaylı