Ak-taş / Ekin Kimya Didem Şen Pamuk

Transkript

1 Ak-taş / Ekin Kimya 2012 Didem Şen Pamuk

2 Wellness nedir?

3

4 WELLNESS, kişinin var olan yaşam kalitesi ve iyi sağlığından dolayı birçok boyutta kendini iyi hissetmesidir. Wellness ın boyutları: Sosyal, Duygusal, Manevi, Çevresel, Mesleki, Zihinsel, Fiziksel.

5 Wellness şunları gerektirir: Farkındalık Bilinçli fiziksel bakım Hayatla anlamlı bağlantılar ve ilişkiler kurmak Zihin, beden ve ruhun ihtiyaçlarının dengelenmesi Wellness ı takiben hemen elde edilen kazanımlar ise: Daha iyi hissetmek Daha güçlü olmak Daha genç gözükmek Daha sağlıklı olmak Enerji artışı Artan fiziksel ve duygusal iyilik hali

6 WELLNESS KOÇLUĞU, 1990 ların sonunda başlamış oldukça yeni bir alan. Özel spor hocalığı ya da diyetisyenlik olarak algılanmaması gerekiyor. Wellness koçu kişinin daha sağlıklı bir yaşama ulaşması konusunda hayata bakış açısına yönelik olarak çalışıyor. Kişinin yaşamı bir bütün olarak ele alınıyor. Görüşme sayısı ve zamanı kişinin ihtiyacına göre belirleniyor. Çok yeni bir alan olması itibariyle kimlerin Wellness koçu olabileceği ile ilgili standart bir tanımlama olmamakla birlikte, bu kişinin iyi bir beslenme bilgisi, fiziksel egzersiz ve genel halk sağlığı konularında temel bilgilere sahip olması aranan özelliklerden başlıcaları oluyor.

7 Wellness Mind Mapping 1.Wellness ve sağlığınız için aktif olarak neler yapıyorsunuz? 2.Herhangi bir sağlık sorunu ya da rahatsızlığınız var mı? 3.Herhangi bir ilaç kullanıyor musunuz? 4.Vitamin, mineral ve destekleyiciler konusunda yeterince bilgi sahibi misiniz? 5.Kendinize özen göstermek için ve üzerinizdeki baskıyı, stresi azaltmak için neler yaparsınız? 6.Kendinize rahatlama ve meditasyon zamanları yaratır mısınız? 7.Tipik bir gününüz nasıl geçer? Tipik bir haftanız nasıl geçer? 8.Bir haftalık beslenme düzeniniz nasıldır? Bir gün için; neler yediğinizi ve içtiğinizi yazabilir misiniz? 9.Bir hafta içinde egzersiz adına neler yaparsınız? 10.Kendi eğlenceniz ve keyfiniz için hafta boyunca ne yaparsınız? Ne sıklıkla? 11.Wellness ı yaşam biçimi haline getirmenize engel teşkil eden bariyerleriniz nelerdir?

8 İnsanları wellness ı bir yaşam tarzı olarak seçmeye sevkeden 5 yol olduğu biliniyor. Reklam yazarlarının, pazarlama uzmanlarının ve medyacıların kullandıkları bu yollar şöyle; 1.Korku, 2.Ayrıcalıklı olmak, 3.Suçluluk duygusu, 4.Arzu ve hırslar, 5.Onay ihtiyacı kişi üzerinde yapılan bir başka çalışma insanların erteledikleri eylemlerin başında; 1.egzersiz yapmak, 2.diyete başlamak, 3. emeklilik planı yapmak olduğunu ortaya koymuş. Bu şu demek: Kısa vadeli istekler uzun vadeli hedeflere galip geliyor.

9 Hamburger Modeli Yarar + Yarış Vejetaryen burger Mutluluk İdeal burger Zarar + Yarar Nihilizm En kötü burger Haz Peşinde koşma Besleyici değeri az, Kalorisi yüksek burger Zarar

10 BESLENME ALIŞKANLIKLARI FİZİKSEL AKTİVİTE SİGARA VE ALKOL KULLANIMI SAĞLIK KONTROLLERİ VE UZUN YAŞAM UYKU VE RAHATLAMA STRES YÖNETİMİ VE BAŞA ÇIKMA STİLLERİ İŞ VE ÖZEL YAŞAM DENGESİ ANLAM

11 BESLENME ALIŞKANLIKLARI Neden günde en az 8 bardak su içmeliyiz? Beynimizin %75 i sudur. Bu nedenle biraz susuz kalmak dahi başağrısına sebep olabilir. BUNLARI BİLİN: İnsan bedeni bir hafta birşey yemeden yaşayabiliyor. Hayatımızı sürdürmek için beslenme ihtiyacımız düşündüğümüzden çok daha azdır. Bu nedenle yeme isteği ile ihtiyacı arasındaki farkı ayırdedin. Tıka basa yiyoruz çünkü; 1.bir sonraki öğüne kadar aç kalmaktan korkuyoruz.2.istediğimiz kadar yiyememek bizi yoksun hissettiriyor.3.sağlıklı ve gerekli olandan çok daha fazla yiyerek büyütüldük ve bu bizim için normal hale geldi.

12 BESLENME ALIŞKANLIKLARI BUNLARI AYIRDEDİN: Açlık: Birkaç saattir birşey yemediniz, mideniz boş, hatta hafiften gurulduyor. Açsınız! İştah: Büyük bir tabak yediniz ama hala yemek istiyorsunuz. Zevk için yemek istiyorsunuz. Şiddetli yeme arzusu: Yeme güdünüz çok güçlü ve buna büyük bir gerginlik duygusu da eşlik ediyor. Duygusal bir ihtiyacınızı yemeğe yansıtıyorsunuz. Susama: Bazen canınız soğuk birşeyler çeker ya da sulu bir meyve yemek ister. Bu durumda önce bir bardak su içip biraz bekleyin. Çoğu zaman ihtiyacınız olan sadece bir miktar sudur. SONUÇ: Makul bir ölçüde yedikten sonra 20dk dan 3 saate kadar yeme dürtüsü oluşursa bunun gerçek açlık olmadığını kendinize hatırlatın.

13 FİZİKSEL AKTİVİTE BİR DAVRANIŞI ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK İÇİN NE KADAR ZAMAN GEREKİYOR? Egzersiz yapmak veya daha fazla su içmek gibi sağlıklı yaşam davranışlarının alışkanlığa dönüşmesi için 18 ila 254 gün gerekiyor. Bu, davranışa ya da kişiye değişiyor ve ortalama 66 gün alıyor. Genel kanının aksine, bir davranışın otomatikleşmesi çoğunlukla 21 günden daha uzun bir süreç gerektiriyor. Örneğin, hergün sabah kahvesinden sonra 50 tane mekik yapmak veya akşam yemeğinden önce 15 dakikalık koşu yapmak gibi bir davranış, yaptıkça hergün biraz daha otomatikleşiyor ve belli bir süre sonra artık sabah yüzünüzü yıkamak gibi düşünmeden yapılır hale geliyor.

14 FİZİKSEL AKTİVİTE BİR DAVRANIŞIN ALIŞKANLIK HALİNE GELMESİ İÇİN HERGÜN YAPMAK GEREKİR Mİ? Hayır. Örneğin birgün vakit bulamadığınız için koşamadıysanız bu sizin tamamen yoldan çıkmanıza sebep olmuyor. Buradaki önemli olan şey, zaten alışkanlığınız olan bir davranışla yeni edinmek istediğiniz davranışı birbirine bağlamak. O zaman başarı şansınız daha yüksek çünkü o alışkanlık diğeri için tetikleyici oluyor. Örneğin dişlerinizi fırçaladıktan sonra vitamin haplarınızı yutmak

15 FİZİKSEL AKTİVİTE BAZI SAĞLIK ALIŞKANLIKLARINI EDİNMEK DİĞERLERİNDEN DAHA MI ZOR? Evet. Davranışın ne kadar karmaşık olduğu, ne kadar yapmaya değer olduğuna inanılması ve ne hızda sonuç vereceği alışkanlığın yerleşme süresini değiştirebiliyor. Örneğin öğle yemeğinde bir şişe su içmek kolayca yerleşirken, akşam yemeği öncesi koşmak daha uzun zaman alabiliyor. Ancak özellikle belli davranışlara, alışkanlığa dönüşünceye kadar bağlı kalınması öneriliyor

16 SİGARA VE ALKOL KULLANIMI SİGARAYI BIRAKANIN ŞİİRİ - CEMAL SÜREYA Eskiden birinci işimdi sigara içmek Şimdiyse içmemek birinci işim

17 SAĞLIK KONTROLLERİ VE UZUN YAŞAM 30 lar: *Beden kitle indeksi ve bel ölçüsü *Tansiyon ölçümü: (Normalse 3 yılda bir tekrar) *Kadınlar: Smear testi (Normalse 3 yılda bir tekrar) Isteğe bağlı: fertilite 40 lar: *Kadınlar:Kan sayımı İsteğe bağlı: Mamografi Kemik ölçümü PSA (prostat kontrolü senede 1) EKG Tiroid 50 ler: *Mamografi (2 yılda bir) *Kolesterol *Tiroid *Kolonoskopi (5 yılda bir) *Pelvik ultrasonu 60 lar: *İdrar testi *Kalp ve akciğer CT *EKG

18 UYKU VE RAHATLAMA Kaç saat uyumalıyız? Uyku döngüsü. Bilinçaltının uykuda işleyişi Haftada 150 dk. Egzersiz yapanların uykulu olma hali %65 azalıyor.

19 STRES YÖNETİMİ VE BAŞA ÇIKMA STİLLERİ Duyguların bedendeki izdüşümü

20 İŞ ve ÖZEL YAŞAM DENGESİ Başarı/Mutluluk diyagramı

21 ANLAM HAYATTA ANLAMI BULMANIN 3 TEMEL YOLU VARDIR: Birincisi,bir eser yaratmak, bir şey üretmektir. Çalışma da anlamı bulmaktır. İkincisi insanlarla etkileşime girmektir. Sevgi de anlamı bulmaktır. Üçüncüsü ve en zor olanı ise; Kişisel bir trajediyi veya engeli zafere dönüştürebilmektir. Acı da anlamı bulmaktır.

22

23 Haftalık Egzersiz Çarpım Oranı Hesaplaması Durum Detay Tanım Çarpım Oranı Yatan Hasta 1,15 Hareketsiz Spor yapmayan 1,2 Orta Hareketli Haftada 2 gün ve daha az spor yapan 1,3 Hareketli Haftada 3 gün veya daha fazla spor yapan 1,5 Günlük Alınması Gereken Kalori M iktarı Hesaplaması

24 PAYLAŞIMLAR Bir farkındalık Bir eylem adımı