1.1 Asansörün Çalı ma Prensibi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1.1 Asansörün Çalı ma Prensibi"

Derya Alpay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 1 1. G R 1.1 Asansörün Çalı ma Prensibi ekil 1.1 de modern bir asansörün bina içindeki kurulumu resmedilmi tir.tipik bir asansör sisteminde asansör bo lu unda diklemesine raylar olu turulup kabin bu raylara oturtulur.raylı bir sistem üzerinde bulunan kabin, çelik halatlarla bina tepesindeki motora ba lanır.kabinin kolayca hareket etmesini sa layan ise motora ba lı bulunan a ırlıklardır.bu sayede motor kabini hareket ettirirken enerjiyi minimal düzeyde harcar.motoru kontrol eden birim Mikrodenetleyicidir.Fakat bu birime hizmet eden bir arabirim vardır PLC (Programlanabilir Lojik Kontroledici.) Kabinden gelen bilgiler önce PLC ye gelir.ve burada bilgiler lojik i lemlerden geçerek mikrodenetleyiciye giderler.mikrodenetleyici ise bilgileri yorumlayarak sıralama yapar.asansör kabini bu sıralamaya göre ilgili katlarda durdurulur. ekil 1.1 ekil 1.1 :Asansör Bo lu u, Asansör ve Motor [ref. 11]

kabinin kolayca hareket etmesini sa layan ise motora ba lı bulunan a ırlıklardır.bu sayede motor kabini hareket ettirirken enerjiyi minimal düzeyde harcar.

2 2 Kabin hız ayarı ise motorun hızının de i tirilmesiyle sa lanır.motor hızı ise ebeke frekansı ile do ru orantılı ve mıknatısının kutup sayısıyla ise ters orantılıdır.hız ayarları tek kademeli hız,iki kademeli hız veya frekansla istenildi i gibi oynanarak sonsuz kademeli hız olarak yapılabilir.fakat kademe arttıkça maliyetin de artaca ı unutulmamalıdır. Kabin ile PLC arasındaki veri ileti imi u an piyasada iletim kablosu ile sa lanmaktadır.ve bu iletim tek yönlüdür.ayrıca kabine enerji de kablo ile sa lanmaktadır.kullanılmakta olan bu kablolar özel yapım kablolardır esneme katsayısı bir hayli yüksektir,kuvvete dayanabilme oranları yüksektir.fakat bu artı özellikler sisteme yüksek maliyet olarak geri dönmektedir.ayrıca iletim kabloların içindeki iletkenlerin kırılma ihtimalleri,ömürlerinin kısalı ı ve kabloların belirli periyotlarda yedeklenmesi de dikkate alınırsa,verilerin kablolar ile iletimi performans, verim ve maliyet açısından istenmeyen durumlar yaratmaktadır Asansörlerde Güvenlik Önlemleri Asansörler canlı ve cansız varlıkların ta ınmasında kullanılırlar.fakat asansörü daima insanlar kumanda ederler.bu nedenle insanların kullandı ı her ta ıt aracı gibi asansörde insanlar için bir tehlike kayna ı olabilirler. nsanların sa lıklarını korumak için,asansörlerde elektriksel ve mekaniksel olmak üzere bazı güvenlik önlemleri alınır Kapı Güvenlikleri Asansörlerde genel olarak 2 çe it kapı vardır.bunlardan birisi her katta asansör bo lu unu kapatan kat kapısıdır. kincisi ise kabinde bulunan kabin kapısıdır.çok geli tirilmi asansörlerde bu kapılar otomatik olarak,di er asansörlerde ise elle açılırlar.otomatik kapılar do rusal,elle açılan kapılar dairesel hareket ederler.otomatik çalı an kapılar insanlar geçtikçe açık kalırlar.kapılara konan fotoseller insanlar geçerken kapıların açık kalmasını veya kapılar kapanıyorsa,kapıların tekrar açılmasını sa larlar.otomatik kapılarda sıkı ma olmaz.çünkü bu kapıların insanı sıkı tıran kısımları yumu ak lastikten yapılır.bu lasti in iç kısmına uzun bir kontak konur.bir sıkı ma anında bu kontak konum de i tirir.kapanmakta olan kapı tekrar açılır.asansörde kat kapılarından birisi açık oldu unda,kabinin hareket etmesi çok sakınca yaratır.kapılar kapandı ında,normalde açık kontaklar da kapanır.kapı kontaklarının hepsi kumanda devresinin giri ine seri olarak ba lanırlar.bu nedenle herhangi bir kapı tam olarak kapanmazsa.asansör çalı maz.bunu ekil 1.2 de temsili olarak gösterelim.

Kabin ile PLC arasındaki veri ileti imi u an piyasada iletim kablosu ile sa lanmaktadır.ve bu iletim tek yönlüdür.ayrıca kabine enerji de kablo ile sa lanmaktadır.

3 3 +24 V 1.dı kapı 2.dı kapı 3.dı kapı 4.dı kapı ekil 1.2 Kapı güvenlikleri Halat Gev eme Konta ı Halat gev eme konta ı kumanda devrelerinin giri ine konur.halat donanımında meydana gelecek bir arızada,normalde kapalı olan bu kontak açılır.kumanda devresinin akımı kesilir.asansör çalı maz Tampon Bir arıza nedeniyle kabin hızla a a ıya dü erse,zemine vuru kuvveti tamponlar ile azaltılır.tamponların yaylı ve ya lı olmak üzere 2 çe idi vardır.yaylı tamponlar dü ük hızlı asansörlerde,ya lı tamponlar ise yüksek hızlı asansörlerde kullanılırlar Alt ve Üst Bo luklar Asansörlerde meydana gelecek arızalarda,bir ki inin kabinin altında veya kabinin üzerinde bulunan bo luklarda çalı ması gerekebilir.onarım yapılırken kabin hareket ederse bu kısımlarda bulunan ki i sıkı abilir.bu sakınca asansör bo lu unun alt ve üst kısmında uygun bo lukların bırakılması ile giderilebilir.asansör bo lu unun tabanı ile kabin arasında ve asansör bo lu unun tavanı ile kabin arasında en az 60 cm yüksekli inde bir bo luk bırakılır.böylece asansör bo lu unda onarım yapan ki inin kabin tarafından sıkı tırılması engellenir Hız Düzengeci Asansör kurulu larında hız düzengeci asansör bo lu unun üst kısmına ba lanır.hız düzengeci dönen bir aygıttır.hareketini halattan alır.merkezkaç kuvvet esasına göre çalı ır.kabin hızı sakıncalı bir de ere yükseldi inde,hız düzengeci kabin üzerinde bulunan çenelerini çalı tırır.kabine ba lı çeneler rayları sıkarlar ve kabinin kısa bir zamanda durmasını sa larlar.orta ve yüksek hızlı asansörlerde hız düzengecinin üzerinde normalde kapalı bir kontak bulunur.kabin hızı normal de erinin biraz üzerine çıktı ında,çeneler çalı madan bu kontak açılır.kumanda devresinin giri inde bulunan bu kontak,asansöre verilen kumandayı keser.asansörün durmasını sa lar.hız düzengeçleri kabinin a a ı yöndeki hareketinde çalı ır.a a ı yöndeki harekette kabin hızı çok yükselirse yaralanmalara neden olabilir mdat Butonu Bu buton kabin içinde bulunur.bir tehlike anında bu butona basılırsa,bütün kumanda kesilir.motor frenlenir ve kabin durur.bazı asansörlerde 2 yollu imdat butonu kullanılır.böyle bir butona basıldı ında,butonun kapalı konta ı kumanda devresinin akımını keser.butonun

1.1.3 Tampon Bir arıza nedeniyle kabin hızla a a ıya dü erse,zemine vuru kuvveti tamponlar ile azaltılır.tamponların yaylı ve ya lı olmak üzere 2 çe idi vardır.

4 4 açık konta ı ise bir zilin çalı masını sa lar.asansördeki arıza,çalan zil ile duyurulmu veya bildirilmi olur Güvenlik Sınır Anahtarları Bu sınır anahtarları genellikle asansör bo lu una ba lanırlar.kabin a a ı yönde hareket ederken en alt katta ve yukarı yönde hareket ederken en üst katta durmazsa,büyük bir tehlike do ar.böyle bir tehlike alt ve üst güvenlik sınır anahtarlarının kullanılmasıyla önlenir.kabin a a ıya do ru hareket ederken en alt katta ve yukarıya do ru hareket ederken en üst katta durmazsa,güvenlik sınır anahtarları açılırlar.güvenlik sınır anahtarları asansörlerin güç devresine ba lanırlar.bu nedenle güvenlik sınır anahtarlarından biri açıldı ında,direkt olarak motor akımı kesilir.kabin frenlenerek durdurulur.kabinin normal duruma getirilebilmesi,kumanda odasında bulunan ve elle çalı tırılan bir alterle sa lanır. stenilirse asansörlerde güvenlik önlemleri arttırılabilir.örne in ço u asansörlerde a ırı yükü uyaran bir sistem de mevcuttur.kabinin altında bulunan anahtara,kabin içerisindeki a ırlık arttıkça,kabin yakla acaktır.ve belirli bir limiti a tıktan sonra anahtar kapanacak ve uyarıcı sistem devreye girecektir Kablolu Sistemde Asansörün Çalı ması için Gerekli Bilgi leti imi Tepedeki PLC letim kablosu Asansör paneli ekil 1.3 Bilgi ileti im eması Kablolu ileti imde asansör kabiniyle tepedeki motor arasında iletim kabloları vardır.bu kablolar asansör bo lu unda sallanır ve bina yüksekli i kadar da uzun olmak zorundadır. Kabloların sayısı 23 tane temel bilgi kablosu olmak üzere her kat için ek olarak 1 tanedir.bu temel bilgiler stop,iç kapı,kilit,halat gev eme konta ı,tampon,hız düzengeçleri,imdat butonu,güvenlik sınır anahtarları,a ırı yük butonu,revizyon anahtarlarıdırlar. stenilirse bu sayı güvenlik önlemlerine, günün ko ullarına göre veya maliyete göre de i tirilebilir.

kabin a a ı yönde hareket ederken en alt katta ve yukarı yönde hareket ederken en üst katta durmazsa,büyük bir tehlike do ar.

5 A a ıda Tablo 2.1 de bina kat sayısına göre kablo sayısı gösterilmektedir. Kat Sayısı 10 1 Kablo Sayısı 23+= = =38 Tablo 1.1 Kat-kablo sayısı ili kisi Kablo uzunlu unun ise ;bir dairenin tahmini yüksekli inin 3m oldu unu kabul edilirse, katlı bir binanın tahmini yüksekli i 1m yi bulacaktır.yani katlı bir bina için 28 tane 1m uzunlu unda kablo tepedeki motor ile asansör paneli arasına ba lanacaktır.bu durumun 10 katlı bir bina için ele alınması sonucu 30m uzunlu unda azımsanmayacak derecede uzun kablo ba lanacaktır.kabloların asansör bo lu unda sallanması,kabloların bir yere takılıp kopmalarına ve ileti imin durmasına sebep olabilir.bu durumun ise ne kadar tehlikeli olabilece i dü ünülmelidir. 1.2 Problem Tanımı ve Çözüm Önerisi Problem Tanımı: Asansör kabinindeki tu paneli verilerinin binanın tepesindeki PLC (Programlanabilir Lojik Kontroledici) arabirimine iletilmesi PLC Mikro Denetleyici Asansör paneli ekil 1.4 Veri yolları

yani katlı bir bina için 28 tane 1m uzunlu unda kablo tepedeki motor ile asansör paneli arasına ba lanacaktır.

6 6 Çözüm Önerisi ve Amaç: - Veri iletimini u anki kablolu ileti imden farklı olarak radyo dalgalarıyla kablosuz iletimle tasarlamak. - Tasarlanan devreleri fiziksel olarak gerçeklemek. - Gerçeklenen devrelerin testini yapmak ve sonuçlarının tartı ılması Kablosuz haberle me tek yönlü olup ( kabinden PLC ye ) seri haberle me yapılacaktır.seri haberle me yapmak için panelden alınan sayısal veriler bir sıraya konularak bir sayısal dizin olu turulacaktır.daha sonra bu dizin, bir verici bünyesindeki RF modülü ile modüle edilip yüksek frekanslarda seçilen bir frekans band aralı ında radyo dalgalarıyla, asansör bo lu unun tepesine yerle tirece imiz alıcıya iletilecektir.( Bakınız ekil 1. ) Sayısal Çerçeve Olu umu Verici anten Asansör paneli anten Mikro Denetleyici PLC Alıcı ekil 1. Önerilen Veri Yolları

seri haberle me yapmak için panelden alınan sayısal veriler bir sıraya konularak bir sayısal dizin olu turulacaktır.

Benzer belgeler

ASANSÖR SİSTEMLERİ. Asansör Makine Dairesi Asansörlerde Elle Açılan Kat Kapıları Asansörlerde Tam Otomatik Kapılar Kumanda Kasetleri

ASANSÖR SİSTEMLERİ. Asansör Makine Dairesi Asansörlerde Elle Açılan Kat Kapıları Asansörlerde Tam Otomatik Kapılar Kumanda Kasetleri ASANSÖR SİSTEMLERİ Dersin Modülleri Asansör Makine Dairesi Asansörlerde Elle Açılan Kat Kapıları Asansörlerde Tam Otomatik Kapılar Kumanda Kasetleri Asansör Kontakları Asansör Kabin Donanımları Asansör