GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ ELEKTRİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ ELK ÖLÇME TEKNİĞİ LABORATUVARI

Transkript

1 GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ ELEKTRİK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ ELK ÖLÇME TEKNİĞİ LABORATUVARI DENEY NO: 2 DENEYİN ADI: ÖLÇÜ ALETLERİNİN HARKETLİ KISIMLARININ İNCELENMESİ, ELEKTROMANYETİK ÖLÇÜ ALETLERİNİN ve DÖNER BOBİNLİ ÖLÇÜ ALETİNİN İNCELENMESİ, DENEYİ YAPANIN ADI SOYADI:... NO:... GRUBU:... DENEYİN YAPILDIĞI TARİH:... ÖĞRETİM ELEMANI:...

2 ELEKTROMANYETİK ÖLÇÜ ALETLERİNİN İNCELENMESİ AMAÇ: Ölçme, makine laboratuarlarõnda ve pratikte en çok kullanõlan ölçü aletlerinin yapõsõnõ tanõmak, temel çalõşma prensiplerini, özelliklerini ve kullanõlmasõnõ öğrenmek. DENEYİN YAPILIŞI: Yukarõda belirtilen genel amaca uygun olarak yumuşak demirden yapõlmõş bir nüve, yay, mõknatõs bobini ve yük direncinden faydalanarak yumuşak demir nüveli çekmeli tip bir ölçü aletinin çalõşma prensibini deneysel olarak görmek için; 1) Ölçü aletleri ile birlikte bağlantõ şemasõnõ çiziniz. 2) Uygun ölçü aletlerinin seçimini yaparak deneyin bağlantõsõnõ yapõnõz. 3) Devreye alternatif akõm uygulayarak, akõmõ kademe kademe arttõrõnõz ve her kademedeki değerleri ve gördüklerinizi kaydediniz. 4) Aynõ devreye bir doğru akõm uygulayõp, akõmõ kademe kademe arttõrarak her kademedeki değerleri ve gördüklerinizi kaydediniz. 5) Akõm yönünü değiştirerek dördüncü maddeyi tekrarlayõnõz. DENEYİN BAĞLANTI ŞEKLİ A V 1

3 DENEYDE ALINAN DEĞERLER DENEYDE KULANILAN ÖLÇÜ I (A ) U (V ) ALETLERİ VE ÖZELLİKLERİ DENEYDE ÇIKARILAN GRAFİKLER I (A) SORULAR: U (V) 1) 4 e göre 5 te akõm yönünü değiştirdiğimiz halde sapma veya çekme yönü niçin değişmedi. 2) Güç kaynağõndan verilen doğru akõm ve alternatif akõm uygulandõğõnda oluşan manyetik alan şiddeti değerlerinde fark varmõdõr? Fark varsa bu farkõn nedenlerini açõklayõnõz? 2

4 3) Döner demirli ölçü aletlerinde (yumuşak demir göbekli) Alternatif akõmõn aşağõdaki hangi büyülüğü ölçülür. (İşaretleyiniz.) a) Ortalama değer b)etkin değer c) Maksimum değer d)minimum değer DÖNER BOBİNLİ ÖLÇÜ ALETİNİN İNCELENMESİ BİLGİ: Döner bobinli ölçü aletlerinin çalõşmasõ daimi mõknatõs kuvvet hatlarõyla, dönen bobinden akõm geçince bunun etrafõnda meydana gelen kuvvet hatlarõnõn birbirini etkilemesi prensibine dayanõr. Dönen bobinden akõm geçince bu bobinin etrafõnda bir manyetik alan oluşur. Bu manyetik alanõn şiddeti bobinden geçen akõmõn şiddetine bağlõdõr. Daimi mõknatõsõn alan şiddeti ise sõfõrdõr. Pratikte en çok kullanõlan bu aletin en can alõcõ noktasõ amortismanõn fuko frenli olmasõdõr. Bu sisteme göre manyetik alan içinde dönen alüminyum çerçeve üzerinde Lenz Kanunu na göre ndϕ e = gerilimi indüklenir. Bu gerilimden dolayõ alüminyum çerçeve üzerinden dt geçen fuko akõmlarõnõn meydana getirdiği manyetik alanlar daimi mõknatõsõn meydana getirdiği alana zõt yöndedir. DENEYİN YAPILIŞI: 1) Size verilen batarya, mõknatõs ve bobinden yapõlan ölçü aletinin şeklini ve şemasõnõ çizerek eksikliklerini yazõnõz. 2)Alete önce doğru akõm uygulayõnõz. Daha sonra bu akõmõn yönünü, mõknatõs alanõnõn yönünü değiştirerek her seferinde gördüklerinizi kaydediniz. 3) Aynõ alete 14 V luk bir alternatif akõm uygulayarak gördüklerinizi kaydedediniz. SORULAR: 1) Döner bobinli ölçü aletlerinde, bobin içerisinde olan yumuşak demir nüvenin görevi nedir? 3

5 2) En fazla gerilim üretebilmek için bobinin konumu mõknatõsa göre nasõl olmalõdõr. Çizerek açõklayõnõz? 3)Döner çerçeveli (bobinli) ölçü aletlerinde alternatif akõmõn aşağõdaki hangi büyülüğü ölçülür. (İşaretleyiniz.) a) Ortalama değer b)etkin değer c) Maksimum değer d)minimum değer LABORATUVARDA SEFFAF YAPIDAKİ ÖLÇÜ ALETLERİNİN HAREKET EDEN KISIMLARINI OLUŞTURAN KUVVETLERİ AŞAĞIDAKİ TABLOYA KAYDEDİNİZ! DEMİRBAŞ NO SAPTIRICI KONTROL AMORTİSMAN KUVVET KUVVETİ KUVVET 4