LİSE 1. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN GRAFİK YORUMLAMA BECERİLERİ

Transkript

1 Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 28, Sayfa 31-43, 2009 LİSE 1. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN GRAFİK YORUMLAMA BECERİLERİ Burak Kağan Temiz 1, Mustafa Tan 2 1 N.Ü. Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi A.B.D., Niğde. btemiz@gmail.com 2 Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, O.F.M.A. Fizik Eğitimi A.B.D., Ankara. mtan@gazi.edu.tr ÖZET Bu araştırma, lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerilerini belirme amacıyla yapılmıştır. Söz konusu becerileri ölçme amacıyla, Grafik Yorumlama Beceri Testi (GYBT) geliştirilmiştir. GYBT, ortak materyale dayalı çoktan seçmeli formatta 60 soru içeren bir ölçektir. Ölçekteki maddeler, verilen grafikten yararlanarak veri çiftlerini bulma (maksimum, minimum noktaları bulma, interpolasyon/ ekstrapolasyon yapma), değişkenler arasındaki ilişki ve eğilimleri bulma (oran-orantı, matematiksel bağıntı, artış, azalış eğilimleri ve eğim bulma), grafiği kullanarak yorum yapma (grafiği bir hipotezle veya araştırma problemiyle ilişkilendirme, grafiği okuma) kategorilerinde geliştirilmiştir. GYBT Ankara da üç liseden toplam 357 lise 1. sınıf öğrencisine uygulanmıştır. ölçme aracının güvenirliği, KR-20 formülüyle (0.92) hesaplanmıştır. Bulgular değerlendirildiğinde, grafik yorumlama becerisiyle ilgili olarak lise 1. sınıf öğrencilerinde; grafiği yorumlayarak değişkenler arasında ilişki ve eğilimler bulma, grafiği kullanarak tahminde bulunma, grafikten matematiksel eşitliğe geçme, doğrusal grafikler için eğim alma, ikiden çok değişkenin birlikte yer aldığı grafiklerde değişkenlerin artış azalış eğilimlerini yorumlayabilme başlıkları altında özetlenebilecek yanılgılara rastlanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Grafik Yorumlama Becerisi, Bilimsel Süreç Becerileri, Lise Fizik Eğitimi.

2 Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 28, Sayfa 31-43, 2009 THE ABILITIES OF FIRST GRADE STUDENTS TO INTERPRET THE GRAPHS AT HIGH SCHOOL Burak Kağan Temiz 1, Mustafa Tan 2 1 N.Ü. Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi A.B.D., Niğde. btemiz@gmail.com 2 Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, O.F.M.A. Fizik Eğitimi A.B.D., Ankara. mtan@gazi.edu.tr ABSTRACT This study is conducted in order to identify the abilities of first grade students to interpret graphs. A Graph Interpreting Ability Test (GIAT) has been developed in order to measure the abilities under question. GIAT is a multiple choice test, made up of 60 questions. Based on the graph presented in the test, the items have been categorized as finding out the data pairs (finding maximum, minimum points, making interpolation/extrapolation), identifying the relation of variables and their tendencies (finding ratio, math correlation, tendency to increase and decrease, and inclination), and making interpretations via using the graph (relating the graph with a hypothesis or a research problem, and reading graphs). GIAT has been administered to 357 first grade students from three high schools at Ankara. The reliability of the test has been calculated with KR-20 formula (0.92). The findings of the study show that first grade students at high schools make mistakes in identifying the relation and tendencies between variables by interpreting the graph, making predictions by using the graph, proceeding to math equation from the graph, calculating inclination for linear graphs, being able to interpret the increase and decrease inclinations of variables in graphs which include more than two variables together. Keywords: Interpreting Graphs, Science Process Skills, High School Physics Education.

3 Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik 33 GİRİŞ Öğrenciler deney yaparken hem nitel hem de nicel birçok veri elde ederler. Olaylar ve nesneler hakkında toplanan bu veriler herkesin anlayabileceği çeşitli düzenleyici formlarda kaydedilir. Bu düzenleyici formlar verilerin kullanılmasında kolaylık sağlar (Hughes ve Wade, 1993). Açık ve net iletişim beşeri faaliyetlerin tümünde olduğu gibi bilimsel faaliyetlerin için de temel teşkil eder. Bilim adamları sözel olarak, yazılı olarak, diyagramlar, haritalar, grafikler, matematiksel eşitlikler ve diğer görsel temsilleri kullanarak iletişim kurarlar. Bilimsel iletişimde grafikler, tablolar, haritalar, semboller, diyagramlar, matematiksel eşitlikler ve görsel temsiller, sözlü ve yazılı kelimeler kadar sıklıkla kullanılırlar (Abruscato, 2000; Rezba ve başk. 1995). Bir deney sonucunda toplanan verileri yorumlayabilmenin en iyi yolu, verileri, grafik, tablo, çizelge ve histogram gibi görsel düzenleyici formlarda kaydetmektir. Tablolar ve grafikler, verileri yorumlamak ve sonuca varmak için hazırlar. Yani verileri yorumlama süreci verileri kaydetme süreci ile ilişkilidir (Martin, 2002; Bailer ve başk. 1995). Ostlund a (1992) göre verileri yorumlama; tablo, grafik ve diyagramları okumaktır. Bu beceri, sorulara cevap aramada, bir grafik, bir tablo, bir harita veya bir diyagramda sunulan bilgileri kullanmayı, elde edilen bulgulardaki desen, ilişki ve eğilimleri bulmayı içerir. Abruscato ya (2000) göre, verileri yorumlama süreci, bir araştırmada toplanmış verilerden, tahmin yapmayı, çıkarım yapmayı ve hipotez sınamayı içerir. Örneğin, hava raporunu gösteren bir haritayı okuduğumuzda, televizyonda haberleri izlediğimizde, bir gazetedeki fotoğraflara baktığımızda daima verileri yorumlarız. Öğrencilerin verileri yorumlayabilme sürecine gelebilmeleri için, gözlem, sınıflama ve ölçme konusunda ön deneyimlere sahip olmaları gerekir. Verileri yorumlama ve sonuç çıkarma, bütünleyici bilimsel süreç becerileri arasında yer alır. Bu beceri, laboratuvar çalışmalarında deneylerin amacına uygun şekilde gerçekleştirilebilmesi ve araştırma problemlerine cevap bulunabilmesi için gerekli beceridir. Bu çalışmada verileri yorumlama becerisi kapsamında grafik yorumlama becerisi ele alınmıştır. Literatür incelendiğinde öğrencilerin grafik çizme ve yorumlama becerileriyle ilgili bir çok çalışmaya rastlanılmaktadır. Mckenzie ve Padilla (1986), çizgi grafiği oluşturma ve yorumlama becerilerini ölçme amacıyla bir test geliştirmiştir. Testin orijinal adı The Test of Graphing in Science (TOGS) dur. TOGS çoktan seçmeli formatta bir test olup ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik geliştirilmiştir. Adam ve Shrum (1990), TOGS u açık uçlu standartlarla modifiye etmiştir. Orijinal adı Individualized Test of Graphing in Science (I- TOGS) olan test tüm bir sınıfı değerlendirmekten ziyade bireysel değerlendirmelerde kullanılmak üzere hazırlanmıştır (Akt.: Ateş, 2001). Taşar,

4 34 B. K. Temiz, M. Tan İngeç ve Ünlü (2002), üniversite öğrencilerin grafik çizme ve anlama becerisini ölçmeye yönelik 30 maddelik bir test geliştirilmiştir. Bu çalışma, lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerilerini belirme amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, grafik yorumlama becerisi kapsamında verilen bir grafikten yararlanarak; veri çiftlerini bulma (maksimum, minimum noktaları bulma, interpolasyon/ ekstrapolasyon yapma), değişkenler arasındaki ilişki ve eğilimleri bulma (oran-orantı, matematiksel bağıntı, artış, azalış eğilimleri ve eğim bulma), grafiği kullanarak yorum yapma (grafiği bir hipotezle veya araştırma problemiyle ilişkilendirme, grafiği okuma) kategorileri ele alınmıştır. Araştırmada ele alınan alt problemler: 1. Lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerileri, okul türü değişkenine göre farklılık gösterir mi? 2. Lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerileri, cinsiyet değişkenine göre farklılık gösterir mi? YÖNTEM Araştırmada lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerilerini ölçme amacıyla grafik yorumlama beceri testi (GYBT) geliştirilmiştir. GYBT de öğrencilere milimetrik kağıda çizilmiş; beşi eğrisel, biri bar grafiği, dördü aynı eksen sistemine çizilmiş çok değişkenli ve ikisi de doğrusal karakterde toplam 12 grafik verilmiş, bu grafiklerle ilgili 60 çoktan seçmeli maddeye cevap aranması istenmiştir. GYBT de ölçülmesi planlanan yapı tablo 1 de verilmiştir. Tablo-1. GYBT nin kapsamı Beceriler Madde Sayısı 1. İnterpolasyon-extrapolasyon yapma, Maksimum-minimum noktaları bulma, 6 3. Veri çiftlerini bulma, 5 4. Artış, azalış eğilimlerini bulma, 7 5. Grafikten sonuç çıkarma, 7 6. Grafiği oluşturan değişkenler arası ilişkileri bulma, 4 7. Doğrusal bir grafiğin eğimini hesaplama, 2 8. Doğrusal bir grafikten matematiksel ilişkiye ulaşma, 2 9. Değişkenleri karşılaştırma, Grafiği hipotezle ilişkilendirme 3 Toplam 60 Testin geliştirilme sürecinde, üç liseden toplam 84 lise 1. sınıf öğrencisi üzerinde pilot uygulamalar yapılmıştır. Pilot uygulama sonrasında madde analizi, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılarak teste son şekli verilmiştir. Testin güvenirliği KR-20 formülüyle (0.92) hesaplanmıştır. Örnek sorular Ek- 1 de verilmiştir. GYBT Ankara da üç lisede toplam 357 lise 1. sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Uygulamaya katılan öğrencilerin okul türlerine göre dağılımları tablo 2 de verilmiştir.

5 Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik 35 BULGULAR VE YORUMLAR Tablo-2. Örneklem Özeti Okul Türü Öğrenci Sayıları Süper Lise 77 Anadolu lisesi 171 Genel Lise 109 TOPLAM 357 Uygulama sonrası öğrenci cevapları değerlendirilmiş ve tablo 1 de görülen kategorilere göre puanlar hesaplanılmıştır. Değerlendirme yapılırken her bir doğru cevaba 1 puan verilmiş, her bir kategoriye ait puanlar toplanıp, yüz tam puan üzerinden notlar hesaplanılmıştır. Birinci alt probleme (Lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerileri, okul türü değişkenine göre farklılık gösterir mi?) cevap aramak amacıyla GYBT puanlarının okul türlerine ve becerilere göre dağılımları çıkarılmıştır. Bu dağılımlar tablo 3 de sunulmuştur. Tablo-3. Okul Türlerine Göre GYBT Puanları Beceriler Okul Türü N x s Süper lise 77 57,25 20,07 1. İnterpolasyon-extrapolasyon yapma Anadolu lisesi ,66 19,29 Genel lise ,17 17,35 Toplam ,61 20,65 Süper lise 77 92,21 12,27 2. Maksimum-minimum noktaları bulma Anadolu lisesi ,40 16,08 Genel lise ,30 23,38 Toplam ,53 19,00 Süper lise 77 68,57 23,04 3. Veri çiftlerini bulma Anadolu lisesi ,36 24,77 Genel lise ,96 25,06 Toplam ,73 27,41 Süper lise 77 77,55 17,25 4. Artış, azalış eğilimlerini bulma Anadolu lisesi ,01 21,25 Genel lise ,90 23,46 Toplam ,63 23,24

6 36 B. K. Temiz, M. Tan 5. Grafikten sonuç çıkarma Tablo-3. Okul Türlerine Göre GYBT Puanları (Devamı) Beceriler Okul Türü N x s 6. Değişkenler arası ilişkileri bulma 7. Doğrusal bir grafiğin eğimini hesaplama 8. Doğrusal bir grafikten matematiksel ilişkiye ulaşma 9. Değişkenleri karşılaştırma 10. Grafiği hipotezle ilişkilendirme Süper lise 77 72,54 20,70 Anadolu lisesi ,07 24,20 Genel lise ,73 25,89 Toplam ,02 27,91 Süper lise 77 44,16 21,03 Anadolu lisesi ,70 22,73 Genel lise ,15 23,66 Toplam ,08 23,55 Süper lise 77 12,34 24,54 Anadolu lisesi ,23 22,96 Genel lise ,76 26,24 Toplam ,76 24,32 Süper lise 77 24,68 35,00 Anadolu lisesi ,93 32,56 Genel lise ,93 22,46 Toplam ,47 30,78 Süper lise 77 79,98 20,29 Anadolu lisesi ,25 25,88 Genel lise ,50 30,18 Toplam ,05 29,32 Süper lise 77 71,86 30,62 Anadolu lisesi ,87 32,60 Genel lise ,13 31,16 Toplam ,29 35,84 GYBT puanlarındaki farklılığın okul türüne göre değip değişmediğini kontrol etmek için tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonuçları tablo 4 de verilmiştir. Tablo-4. GYBT Puanlarına Göre Varyans Analizi Tablosu Beceriler Varyansın Kaynağı KT SD KO F p 1. İnterpolasyon- Gruplar Arası 25408, ,17 extrapolasyon Grup İçi , ,86 35,60 0,00 yapma Toplam , Maksimum- Gruplar Arası 14130, ,06 minimum Grup İçi , ,24 21,86 0,00 noktaları bulma Toplam ,16 356

7 Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik 37 Beceriler 3. Veri çiftlerini bulma 4. Artış, azalış eğilimlerini bulma 5. Grafikten sonuç çıkarma 6. Değişkenler arası ilişkileri bulma 7. Doğrusal bir grafiğin eğimini hesaplama Tablo-4. GYBT Puanlarına Göre Varyans Analizi Tablosu (Devamı) Varyansın KT SD KO F p Kaynağı Gruplar Arası 55036, ,43 Grup İçi , ,31 Toplam , Gruplar Arası 33436, ,19 Grup İçi , ,64 Toplam , Gruplar Arası 72857, ,59 Grup İçi , ,66 Toplam , Gruplar Arası 15487, ,76 Grup İçi , ,01 Toplam , Gruplar Arası 860, ,29 Grup İçi , ,45 Toplam , Doğrusal bir grafikten Gruplar Arası 9323, ,71 Matematiksel Grup İçi , ,20 ilişkiye ulaşma Toplam , Gruplar Arası 62609, ,99 9. Değişkenleri Grup İçi , ,82 karşılaştırma Toplam , Gruplar Arası , , Grafiği hipotezle Grup İçi , ,96 ilişkilendirme Toplam , ,84 0,00 37,26 0,00 63,06 0,00 15,07 0,00 0,73 0,48 5,03 0,01 45,51 0,00 49,85 0,00 Tablo 4 de verilen varyans analizi sonuçlarına göre, eğim alma becerisi haricindeki diğer tüm becerilerin puanlarında, gruplar arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklar tespit edilmiştir. Bu farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek için Scheffe testi yapılmıştır. Scheffe testi sonuçları tablo 5 de verilmiştir. Tablo-5. Okul Türü Değişkenine Göre Farklılığa İlişkin Scheffe Testi sonuçları Beceri No OKUL OKUL Ortalama Farklar p Süper lise Anadolu lisesi 10,44 0,001 Genel lise 24,12 0,000 1 Anadolu lisesi Süper lise -10,44 0,001 Genel lise 13,68 0,000 Genel lise Süper lise -24,12 0,000 Anadolu lisesi -13,68 0,000

8 38 B. K. Temiz, M. Tan Tablo-5. Okul Türü Değişkenine Göre Farklılığa İlişkin Scheffe Testi sonuçları (Devamı) Beceri No OKUL OKUL Ortalama Farklar p Süper lise Anadolu lisesi 4,96 0,162 Genel lise 18,22 0,000 2 Anadolu lisesi Süper lise -4,96 0,162 Genel lise 13,26 0,000 Genel lise Süper lise -18,22 0,000 Anadolu lisesi -13,26 0,000 Süper lise Anadolu lisesi 8,81 0,012 Genel lise 28,39 0,000 3 Anadolu lisesi Süper lise -8,81 0,012 Genel lise 19,58 0,000 Genel lise Süper lise -28,39 0,000 Anadolu lisesi -19,58 0,000 Süper lise Anadolu lisesi 8,55 0,014 Genel lise 25,65 0,000 4 Anadolu lisesi Süper lise -8,55 0,014 Genel lise 17,11 0,000 Genel lise Süper lise -25,65 0,000 Anadolu lisesi -17,11 0,000 Süper lise Anadolu lisesi 12,47 0,001 Genel lise 37,81 0,000 5 Anadolu lisesi Süper lise -12,47 0,001 Genel lise 25,34 0,000 Genel lise Süper lise -37,81 0,000 Anadolu lisesi -25,34 0,000 Süper lise Anadolu lisesi 7,46 0,058 Genel lise 18,01 0,000 6 Anadolu lisesi Süper lise -7,46 0,058 Genel lise 10,55 0,001 Genel lise Süper lise -18,01 0,000 Anadolu lisesi -10,55 0,001 Süper lise Anadolu lisesi 2,10 0,820 Genel lise -1,42 0,926 7 Anadolu lisesi Süper lise -2,10 0,820 Genel lise -3,53 0,498 Genel lise Süper lise 1,42 0,926 Anadolu lisesi 3,53 0,498 Süper lise Anadolu lisesi 2,75 0,806 Genel lise 12,75 0,020 8 Anadolu lisesi Süper lise -2,75 0,806 Genel lise 10,00 0,028 Genel lise Süper lise -12,75 0,020 Anadolu lisesi -10,00 0,028

9 Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik 39 Tablo-5. Okul Türü Değişkenine Göre Farklılığa İlişkin Scheffe Testi sonuçları (Devamı) Beceri No OKUL OKUL Ortalama Farklar p Süper lise Anadolu lisesi 12,80 0,002 Genel lise 35,79 0, Anadolu lisesi Süper lise -12,80 0,002 Genel lise 22,99 0,000 Genel lise Süper lise -35,79 0,000 Anadolu lisesi -22,99 0,000 Süper lise Anadolu lisesi 12,99 0,012 Genel lise 43,73 0,000 Anadolu lisesi Süper lise -12,99 0,012 Genel lise 30,73 0,000 Genel lise Süper lise -43,73 0,000 Anadolu lisesi -30,73 0,000 Scheffe testi sonuçlarına göre, eğim alma becerisi haricindeki diğer tüm becerilerde genel lise öğrencileri, Anadolu lisesi ve süper lise öğrencilerinden istatistiksel açıdan anlamlı farklarla geride kalmıştır. Süper lise öğrencileri ise hem Anadolu hem de genel lise öğrencilerinden istatistiksel açıdan anlamlı farklarla önde görünmektedir. İkinci alt probleme (Lise 1. sınıf öğrencilerinin grafik yorumlama becerileri, cinsiyet değişkenine göre farklılık gösterir mi?) cevap aramak amacıyla, GYBT ni cevaplayan kız ve erkek öğrencilerin puanları bağımsız gruplar t testi ile karşılaştırılmıştır. t testi sonuçları tablo 6 da sunulmuştur. Tablo-6. Cinsiyet Değişkeni İçin Bağımsız Gruplar t Testi Sonuçları Beceri No Cinsiyet N x s df t p 1 Erkek ,242 22,556 Kız ,163 20, ,757 0,080 2 Erkek ,496 23,161 Kız ,341 17, ,260 0,209 3 Erkek ,746 24,317 Kız ,297 23, ,562 0,575 4 Erkek ,306 26,586 Kız ,423 20, ,109 0,269 5 Erkek ,705 29,649 Kız ,533 26, ,391 0,696

10 40 B. K. Temiz, M. Tan Tablo-6. Cinsiyet Değişkeni İçin Bağımsız Gruplar t Testi Sonuçları (Devamı) Beceri No Cinsiyet N x s df t p 6 Erkek ,906 25,720 Kız ,495 21, ,543 0,587 7 Erkek ,430 25,532 Kız 208 9,856 23, ,731 0,085 8 Erkek ,148 34,082 Kız ,548 28, ,351 0,178 9 Erkek ,098 31,646 Kız ,248 26, ,300 0, Erkek ,678 35,817 Kız ,724 35, ,272 0,786 Tablo 6 da sunulan verilere göre, grafik yorumlama becerisiyle ilgili on alt kategorinin tümünde kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar bulunmamaktadır. Yani GYBT puanları cinsiyet değişkenine bağlı olarak değişmemektedir. SONUÇ VE TARTIŞMA Genel olarak bulgular değerlendirildiğinde, grafik yorumlama becerisiyle ilgili olarak lise 1. sınıf öğrencilerinin; Doğrusal grafikler için eğim alma, grafikten matematiksel eşitliğe ulaşma, grafiği yorumlayarak değişkenler arasında ilişkileri bulma ve grafiği kullanarak tahminde bulunma kategorilerinde oldukça zayıf performanslar sergiledikleri, Grafiği hipotezle ilişkilendirme, veri çiftlerini bulma, grafikten sonuç çıkarma, ikiden çok değişkenin birlikte yer aldığı grafiklerde değişkenleri karşılaştırma, artış azalış eğilimlerini bulma kategorilerinde ortalama performanslar sergiledikleri, Maksimum-minimum noktaları belirleme becerisinde ise yüksek performans sergiledikleri tespit edilmiştir. GYBT puanları okulu türü değişkeni bakımından yorumlandığında; genel lise öğrencilerinin, hem Anadolu lisesi hem de süper lise öğrencilerinden geride kaldıkları gözlemlenmiştir. Testin uygulandığı okullar arasında en başarılı grubu süper lise öğrencileri oluşturmaktadır.

11 Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik 41 GYBT puanları cinsiyet değişkeni bakımından yorumlandığında; kız ve erkek öğrencilerinin grafik yorumlama beceri puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farka rastlanılmamıştır. Liselerde özellikle fizik, kimya, biyoloji gibi fen derslerinde hem ders ve laboratuvar etkinliklerinde hem de ölçme değerlendirme etkinliklerinde, grafik yorumlamaya daha çok önem verilmeli, zaman ayrılmalıdır. Grafikler, verilerin organize edilmesinde, yorumlanmasında, sunulmasında kolaylık ve anlaşılırlık sağlar. Grafikler, sadece fen ve matematikle ilgili alanlarda değil, sayılarla ifade edilebilen özelliklerin kullanıldığı her alanda (sporda, sağlıkta, ekonomide) önemli bir yer tutmaktadır. Grafikler günlük yaşamda ve özellikle medyada niceliklerin ifade edilmesinde ve bunlara bağlı geliştirilen düşüncelerin desteklenme ve iletişiminde sıkça kullanılmaktadır. Dolayısıyla yaşamımızla ilgili bir çok konuda doğru bilgi edinmede grafiklerden yararlanabilme yeteneğine sahip olmak kaçınılmaz ihtiyaçtır (Taşar ve başk. 2002). Grafikler sayılara anlam vermede, formülleri anlamada ve değişkenler arası ilişkileri yorumlamada kullanılabilecek görsel yardımcılardır. Öğrencilerin grafik yorumlama becerilerini geliştirerek, onları formül ezberlemekten vazgeçirebiliriz. Böylece, özellikle sayıların kullanıldığı ve yorumlandığı derslerde başarı yükseltilebilir. YAZAR NOTLARI Bu çalışmada anlatılanların bir kısmı VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde bildiri olarak sunulmuştur

12 42 B. K. Temiz, M. Tan EK-1: ÖRNEK SORULAR Mehmet, bahçelerinde bulunan mısır ve ayçiçeği bitkilerinin büyümelerini gözlemleyerek, bitkilerin boylarının zamanla değişimlerini gösteren aşağıdaki grafiği çizmiştir. 35, 36, 37 ve 38. soruları grafikten yararlanarak cevaplayınız. 80 Boy (cm) Ayçiçeği Mısır Zaman (gün) 35) Grafiğe göre iki bitkinin boyu hangi gün eşit olmuştur? a)30 b) 35 c) 60 d) 90 e) ) Grafiğe göre aşağıdaki zaman aralıklarından hangisinde mısırın boyu ayçiçeğinin boyundan büyüktür? a) 0-20 b) c) d) e) ) Ayçiçeğinin boyu 20. gün mısırın boyunun kaç katıdır? a) 6 b) 5 c) 4 d) 0,3 e) 0,2 38) Grafiğe göre aşağıdaki yargılardan hangisi veya hangilerine ulaşılabilir? I. Ayçiçeği sabit bir hızla büyümektedir II. Mısırın büyüme hızı giderek artmaktadır. III. Ayçiçeğinin boyu 200 gün sonra mısırın boyunu geçecektir. IV günden sonra ayçiçeği bitkisinin boyu azalmaya başlamıştır. a) Yalnız I b) III ve IV c) I ve II d) II ve III e) Yalnız IV

13 Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Grafik 43 KAYNAKLAR Abruscato, J. (2000). Teaching Children Science, Needham Heights, M.A: Allyn and Bacon, Adams, D. D. & Shrum, W. J. (1990). The Effects of Microcomputer-based Laboratory Exercises on The Acquisition of Line Graph Construction and Interpretation Skills by High Scholl Biology Students. Journal of Research in Science Teaching, 27(8), Ateş, S. (2001). The Effects of Computer Applications on Line-Graphing Skills of Tenth Grade Students Having Different Cognitive Developmental Levels, Yayımlanmamış Doktora Tezi Lexington: The Graduate School of Kentucky. Bailer, J., Ramig, J. ve Ramsey, J. (1995). Teaching Science Process Skills, Torrance: Good Apple Publication. Hughes, C. ve Wade, W. (1993). Inspirations for Investigations in Science. Warwickshire: Scholastic Publication. Martin, D. J. (2002). Elementary Science Methods a Constructivist Approach. Newyork: Delmar Publishers, Mckenzie, D. L. ve Padilla M. J. (1986). The Construction and Validation of Test of Graphing in Science. Journal of Research in Science Teaching, 23(7), 1-9. Ostlund, K. L. (1992). Science Process Skills: Assessing Hands on Student Performance. California: Addison Wesley. Rezba, Richard J., Ronald L. Fiel ve H. James Funk (1994) Learning and Assessing Science Process Skills. Kendall Hunt Pub. Taşar, M. F., Ş. Kandil İngeç ve P. Ünlü Güneş, (2002, September). Grafik Çizme ve Anlama Becerisinin Saptanması V. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresine sunulmuş poster.

14 44 Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 28, 2009