Baþkandan. Yaylalı Günay. Değerli Meslektaşlarım,

Transkript

1

2 Baþkandan Yaylalı Günay Değerli Meslektaşlarım, Dünyada olduğu gibi, tüm tesislerimizde de dur-kalklarla geçen yarım üretim kapasiteleri ile yürütülen bir yaz dönemi geçirdik. Yılın son çeyreği ile yeni yılda, eldeki stokların bitmesi, alınan tedbirlerin meyvelerini vermeye başlaması ile az da olsa bir hareketlenme bekleniyor. Birkaç istatistikî gösterge de bunu belgeliyor. Önemli olan, bu hareketlenmelerin somut siparişler olarak bizlere ne zaman ve nasıl döneceği. Daha önce de çeşitli vesileler ile belirttiğim gibi, ABD de 2010 un başı, Avrupa da 2010 un ikinci yarısında imalat sektörünün tekrar harekete geçmesi hesaplanıyor. Çok derin bir dipten çıkılacağı için, her türlü kıpırdanma bizlere umut getirecek. Umut ederim ki, bu rölanti döneminde, tesislerinizde, üretim sistemlerinizde, süreçlerinizde yeni düzenlemelere gitmişsinizdir. Yılın son çeyreği ile yeni yılda, eldeki stokların bitmesi, alınan tedbirlerin meyvelerini vermeye başlaması ile az da olsa bir hareketlenme bekleniyor. Birkaç istatistikî gösterge de bunu belgeliyor. Elemanlarınızın eksik yönlerini tamamlayıp, yeterli eğitimlerini vermişsinizdir. Seri üretimin yoğunluğu altında tüm bunlara vakit bulmak, her işletme için zor olduğundan bu fırsatların işletme mükemmelliğine yaklaşmak için iyi değerlendirmesi gerekir. Tesislerinizin bakımı, temizliği, elemanlarınızın eğitimi, yönlendirilmesinin ötesinde, işletmelerimizdeki hammadde, yedek parçalar, ara üretim stokları, bitmiş üretim stokları, ürün geçiş süresi gibi işletme sermayenizi etkileyecek hususlar üzerine eğilme fırsatı verdiği, kendi kendimize çeki düzen olanağı yarattığı için, bana göre, krizlerin endirekt yararları da oluyor. Türkiye, Hindistan ve Çin gibi ülkeler haricinde, mühendis olmak isteyenlerin sayısında önemli bir azalma var. Bunun ötesinde mastır veya doktora yapanların sayısı da gittikçe azalıyor. Satış ve talebin yavaşladığı yerlerde, kapanan, iflas eden, el değiştiren birçok firma olmasına rağmen, komple yeni yatırımdan iyileştirici kısmi yatırımlara giden birkaç Avrupa ve ABD firma var. Bu firmalar, innovatif döküm fabrikalarını düşük maliyetlerle üretim yapmak üzere kurup, rekabet güçlerini arttırmaktadırlar. Almanya, Fransa ve ABD de bu şekilde yatırım yapan ve önemli kapasitelere ulaşan 15 in üzerinde döküm fabrikası var. Türkiye de de bu fırsattan faydalanan sadece birkaç örneğimiz var. Bu firmalar, işler toparlandığında, düşük fiyat ve masraflarla kurulmuş oldukları veya revize etmiş oldukları fabrikalar ile rekabet güçlerini arttırma olanağına ulaşmış olacaklar. Döküm sektörü adına, uzun vadeli görüşlü bu meslektaşlarımızı tebrik ederiz. Döküm sanayini çevre problemlerinin hem Türkiye de, hem de dünyada sonu yok. Konu her platformda tartışılıyor. Hem çevreciler, hem de üretim tesisleri haklı görünüyor. Önemli olan asgari müştereklerde buluşmak. Özellikle AB ülkelerinde, çıkmış olan kanunlara, bölgelere göre geçici veya sürekli geçerli ek yönetmeliklerle rahatlama sağlanıyor. Döküm sanayinde çevre hususunu, Aralık başında Döküm Sanayi ve Çevre sempozyumunda tartışacağız. Bu toplantılara işletmeci, bakımcı (özellikle enerji ile ilgili), ve yöneticilerinizle (patronlarda lütfen katılsınlar) birlikte katılıp, fikirlerinizi belirtmenizde yarar var. Kısa süre önce, yurtdışında katılmış olduğum bir toplantıda, 21. Yy ın mühendislerinde beklenilen özellikler ve mühendisliğe azalan ilgi tartışıldı. Türkiye, Hindistan ve Çin gibi ülkeler haricinde, mühendis olmak isteyenlerin sayısında önemli bir azalma var. Bunun ötesinde mastır veya doktora yapanların sayısı da gittikçe azalıyor. Buna tedbir olarak, Almanya da 55 yaş üstü mühendislerin emekli olmamaları için özel finansal ve eğitim desteği verilmesi gündemde. 21. Yüzyıl mühendisinden beklentiler çok. Belki de bu nedenlerle gençler, psikoloji, dil bilim, tarih, estetik, spor hocalığı gibi kendileri için daha zevkli ve kolay eğitimlere yöneliyorlar. 21. Yüzyıl mühendisinden beklentiler çok. Belki de bu nedenlerle gençler, psikoloji, dil bilim, tarih, estetik, spor hocalığı gibi kendileri için daha zevkli ve kolay eğitimlere yöneliyorlar. 21. yüz yılın mühendisi: a) Çok şey bilecek ve bu bilgilere nasıl en kolay ulaşılacağını bilecek. b) Birçok işi kısa bir eğitimle becerecek yetenek ve esnekliğe sahip olacak. (Yani üretici, satıcı, satın almacı, dizayncı, eğitmen olabilecek) c) Her yerde, her takımda, her ülkede çalışabilecek karakterde olacak. d) İnnovatif bir beyine ve düşünme yapısına sahip olacak. Sadece hayal etmenin yeterli olmadığı, düşüncelerin uygulamaya ve süreçlere dönüştürüldüğü bir kapasitede olacak. 21. yüz yılın mühendisi innovatif bir beyine ve düşünme yapısına sahip olacak. Dünyada, özellikle Almanya da ve Hindistan daki bazı üniversitelerde eğitim bu yönde geliştirilip, yarının parlak, yaratıcı ve düşündüğünü uygulamaya çeviren, yani Walk the Talk anlayışında genç mühendisler yetiştirilmekte. Darısı, Türkiye deki belirli klişeler, ezber ve kürsü otoritesinin hakim olduğu üniversitelerimizin yeni düzene bir köşesinden de olsa uymasıdır. Selam ve Saygılarımla,

3 Sayı12 Bu Sayıda İçimizden Biri "Celal Ramazanoğlu" Cevher Döküm e VolksWagen den Ödül 6-7 Yıl: 4 Sayı: 12 Temmuz - Ağustos - Eylül 2009 TürkCast/TürkDöküm Tüdöksad`ın 3 aylık yayın organıdır. İmtiyaz Sahibi Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği Adına Yaylalı GÜNAY Yönetim Kurulu Bașkanı Sorumlu Yazı İșleri Müdürü Kubilay DAL Genel Sekreter Dizgi/Editör Ayşegül KUM Akdaş da Tek Parça kg Döküm Yapıldı 14 Yayın Kurulu Mehmet ATIK Uğur KOCAOĞLU Uğur DEMIRCI Seyfi DEĞIRMENCI Dr. Can AKBAȘOĞLU Prof. E. Sabri KAYALI M. Erhan İŞKOL Can DEMİR Yönetim Yeri Yasemin sok. Birlik Apt. No: 7/ Gayrettepe - İstanbul Tel: Fax: Grafik Tasarım: Prestij Yayıncılık Basım Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. Baskı: Golden Print Ofset Basım&Yayıncılık 100. Yıl Mah. Matbaacılar ve Ambalajcılar Sit. 1. Cad. No: Bağcılar/İST. Yayın Türü: Dergi/Bülten Yerel Süreli yayındır. Ücretsiz olarak dağıtılır. 3 Ayda bir- Yılda 4 kez yayınlanır. Yazılardaki sorumluluk yazarlara aittir. İlan ve Reklamlarda sorumluluk ilgililerine aittir. Bültenimizdeki yazılar kaynak gösterilerek kısmen veya tamamen yayınlanabilir. Baskı Tarihi: Ekim 2009 Pervaneci Artaki Usta Türkcast 2009 Sayı 12 4

4 Başkandan... 3 İSO 500 Büyük Sanayii Kuruluşunu Açıkladı Yıl Ortasında Türkiye Ekonomisi ve Döküm Sektörü Uluslar Arası Döküm ve Çevre Sempozyumu...15 Konya Sanayii ve Döküm İğrek Krizi Fırsata Çevirdi...18 TİM İlk 1000 İhracatcı Firma Listesini Açıkladı Dünya Döküm Kongresi...22 Uluslararası Dökümhane Fotoğraf Sergisi...24 Alüminyum Döküm Teknolojileri...25 Hannover Messe Anadolu Tarihinde Dökümcülük...34 Aluexpo Alüminyum Sempozyumu Almanya İfo İş İKlimi Anket Sonuçları...42 Neden Dökümü Tercih Etmeliyiz...43 Kongreden Seçtiklerimiz Hammadde Fiyatları Bilgi Çağında Usta Çırak İlişkileri...51 REKLAM İNDEKSİ Akdaş...23 Aveks...arka kp. Heraeus...13 HWS...Arka kp. içi Inductotherm...35 Marmara Metal...19 Nurol Teknoloji...31 Prestij Yayıncılık...41 Ümit Döküm...9 Tosçelik Granül...Ön Kp. içi 5 Türkcast 2009 Sayı 12

5 haber news Cevher Döküm e Volkswagen den Ödül Cevher Döküm Sanayi A.Ş. Volkswagen e Üstün Performansı İle Kazandırdığı Başarı Sayesinde, 2009 Volkswagen Grup Ödülü ne Layık Görüldü Cevher Döküm A.Ş., VW için gerçekleştirdiği silindir kapağı üretiminde sergilediği olağanüstü performans ile, VW in yılın en iyi motoru ödülünü kazanmasını sağladığı başarıya katkılarıyla, 19 Haziran 2009 tarihinde VW Grubu nun Wolfsburg Bilim Merkezi Phaeno da düzenlenen törende, VW Satın Almadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Dr. F. J. Garcia Sanz ın Cevher Grubu adına Haluk Özyavuz a takdimiyle, Volkswagen Award 2009 a layık görüldü. Vw 2009 Yılının En Iyi Motoru Ödülünü Aldı. Küresel kriz nedeniyle tüm dünyada satışların düştüğü bu dönemde, VW in 1.4 litre araba motoru beklentilerin üzerinde ilgi görerek, satış rekorları kırdı. Cevher Döküm ün üstün tedarikçilik hizmetiyle gerçekleştirilen üretimler sayesinde Volkswagen, 2009 yılının en iyi motoru ödülünü de aldı. Cevher Döküm, VW e tedarik ettiği hafif metal jantı ve alüminyum döküm komponentleri içinde, motorun en temel ve karmaşık parçalarından biri olan silindir kafasını da üretmektedir. Cevher Döküm ün Volkswagen için 2008 yılında üretmekte olduğu EA l TSl / TFSl silindir kapaklarına olan ihtiyacının müşteri talebindeki beklenmedik artışına istinaden, proje başlangıcında sipariş edilenin on iki kat fazlasına varan adet üretimini, bir yıldan kısa bir zamanda, tüm müşteri beklentilerini kaliteden ödün vermeden karşıladı. Cevher Döküm, VW in söz konusu kapasite artışı nedeniyle, üretim alanında ve ilgili makine ve kalıp ekipmanlarının parkında kapsamlı genişletme çalışmaları gerçekleştirdi. Cevher Grubu Genel Müdür Çağan Dikmen, VW Grubu Yön. Kur. Üyesi ve Global Satınalma Bşk. Dr. Francisco Javier Garcia Sanz, Cevher Grubu Yön. Kur. Bşk. Ve CEO Haluk Özyavuz, VW Satınalma Bşk. Dirk Hornickle ve Audi Satınalma Bşk. Heiner Lanze nin katıldıkları Volkswagen Group Award 2009 töreninde yaptığı konuşmada F. Javier Sanz, yenilik, ürün kalitesi, uzman proje yönetimi, geliştirme yeteneğinin yanı sıra daha fazla verimlilik için işbirliği ve çevre koruma bilinci ödülleri verilirken değerlendirmelerde önemli rol oynayan kriterler olduğunu söyleyen Sanz, ödül sahiplerine Sizde başarılı ve güvenilir partnerlerden fazlasını bulduk. Otomobil dünyasını derinden etkileyen köklü değişikliklerin içinde bulunduğu bir zamanda, size bu yolla, ürünlerinizin ve hizmetinizin güvenilirliği ve ortak iş- Türkcast 2009 Sayı 12 6

6 haber news birliğiniz için teşekkür etmek, bizim için büyük anlam taşımaktadır dedi. Sektörünün Ege Bölgesi ndeki ilk ihracatı gerçekleştiren, alüminyum alaşımlarından silindir kafaları, motor blokları, emme manifoldları, hafif metal jantları, yağ karterleri, volan muhafazaları, motor taşıyıcıları gibi powertrain olarak adlandırılan gücü üreten, aktaran ve yürüyen ünitelere ait parçaların ilk üreticisi, öncü kuruluş olarak ülkemiz sanayine 1955 yılından bu yana hizmet veren Cevher Döküm, VW için 1.4 TSI/TFSI motorlarının silindir kapak üretiminin % 70 ini gerçekleştirmektedir. Yüksek kaliteyi uygun maliyetle birleştirerek, partneri VW Grubu nun projeyle ilgili tüm isteklerini kusursuz karşılayan Cevher Döküm, 2009 sonbaharda VW için yeni projesi 1.2 l TFSI Silindir Kafası nın seri üretimine başlayacaktır. Törende, mükemmel ürün ve yenilikçi geliştirme veya hizmet için ödül alan, küresel alanda iş yapan 17 firmanın yanında, Dakar Rally sinde Race Tourage 2 nin kazanmasında büyük önem taşıyan ZF Sachs Race Enginering GmbH, yürütme alanındaki iki geliştirme çözümü; Hidrolik Amortisör ve Üç Levhalı Seramik Debriyaj için özel ödül almıştır. Lamborghini, Bugatti, Bentley, Audi, Seat ve Skoda nın da aralarında olduğu dokuz marka ve dünya çapındaki 62 lokasyon ile, tedarikçi firması bulunan ve 100 kuruluşunu premium lig takımı olarak belirleyen Volkswagen, Cevher Döküm A.Ş. nin yanı sıra, en iyi 18 tedarikçisini de ödüllendirdi. Törende Cevher Döküm ile ödülü paylaşan diğer dünya markaları, Robert Robert Bosch GmbH, Benteler AG, Hella KGaA Hueck & Co., Bridgestone Corporation, Media- Com Holdings Ltd., Fuyao Glass Group, Panasonic Corporation, United States Steel Corporation, Key Safety Systems, Inc., Leopold Kotsal GmbH & Co. KG, Eisenwerk Brühl GmbH, Schenker Automitove Rail- Net GmbH, OJSC TransContainer, Eldor Corporation S.p.A., Orsenigo-Como, Fujikura Ltd., Angell-Demmel Europe GmbH, ZF Sachs Race Engineering GmbH dır. Tüdöksad Notu: Aluminyum döküm sektörümüzün öncü ve lider kuruluşu Cevher Döküm ü başarılı sanayicilikleri için tebrik ediyor, başarılarının devamı ile ülkemiz kalınmasına değerli katkılarının devamını diliyoruz. 7 Türkcast 2009 Sayı 12

7 haber news İstanbul Sanayi Odası Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nu Açıkladı! milyon TL ile de Ford Otomotiv izledi. İstanbul Sanayi Odası nın oluşturduğu, 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının 2008 yılı sonuçlarında yer alan, içerisinde TÜDÖKSAD üyelerinin de bulunduğu firma listesi açıklandı. İSO nun, ilk defa 1968 yılında 100 Büyük Sanayi Kuruluşu olarak başlattığı ve kendini geliştirerek 41 senedir sürdürmekte olduğu Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasının 2008 yılı sonuçlarında, Tüpraş 27.7 milyar TL lik üretimden satış hacmiyle ilk sırada yer aldı. EÜAŞ 6.2 milyar TL ile ikinci, Ford Otomotiv 6 milyar TL ile üçüncü oldu. En fazla ihracat yapan ilk özel kuruluş sıralamasında Tüpraş birinciliği korudu. İSO nun Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2008 yılı Raporu na göre, TÜDÖKSAD üye firmalarından 11+8 üye listeye girmeyi başardı. Türk sanayinin yapısını bozan faizin etkisinin azalması, üretim, satış ve karların yükselmesi ve böylece Türk sanayinin krizi atlatıp toparlanma sürecine girmesi, İSO nun araştırma raporunda fark edilmektedir. İSO Raporuna göre Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer alan üyelerimiz İLK yılı Sıra No 2007 yılı Sıra No Kuruluşlar Üretimden Satışlar Net (TL) BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş Componenta Döktaş Dökümcülük Ticaret ve San A.Ş. 452,684, CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş. 288,948, Demisaş Döküm Emaye Mamulleri San. A.Ş. 149,818, Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş. 130,660, Elba Basınçlı Döküm Sanayii A.Ş. 128,074, Samsun Makina Sanayii A.Ş. 127,009, Cevher Döküm San. A.Ş. 117,480, Hisar Çelik Döküm San. ve Tic. A.Ş. 117,212, Erkunt Sanayi A.Ş 111,564, Çukurova İnşaat Mak. San. ve Tic. A.Ş. 108,035,558 İKİNCİ yılı İkinci 500 Sıra No 2007 yılı İkinci 500 Sıra No Kuruluşlar Üretimden Satışlar Net (TL) 3 - Ferro Döküm Sanayi A.Ş. 103,000, Cevher Jant Sanayii A.Ş. 93,701,078 Tüpraş 4.5 milyar dolar ile ihracat sıralamasında ilk sırada yer alırken, Ford otomotiv 3.7 milyar dolar ile ikinci, Oyak Renault 3.3 milyar dolar ile üçüncü oldu. En fazla kar eden kuruluşlar listesinde 1.8 milyar TL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) birinci oldu. TPAO yu milyon TL ile Philip Morris, Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. 91,907, Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş. 65,157, As Çelik Döküm İşleme San. ve Tic. Ltd. Şti. 57,807, Çelikel Alüminyum Döküm İmalat San. ve Tic. A.Ş. 52,523, ARFESAN Arkan Fren Elemanları San. ve Tic. A.Ş. 50,513, Ego Elektrikli Aletler San. A.Ş. 48,651, Silvan San. A.Ş. 47,777,865 Türkcast 2009 Sayı 12 8

8 9 Türkcast 2009 Sayı 12

9 araştırma investigation 2009 Yıl Ortasında Türkiye Ekonomisi ve Döküm Sektörü Her yıl CAEF üyeleri tarafından hazırlanan ve üyeler arasında paylaşılan ülke ekonomi raporu, bu yıl da ülkeler tarafından düzenlenip yayınlandı. Bütün dünyayı etkisi altına alan ve ülkelerin dengesini değiştiren küresel kriz, raporların başlıklarını oluşturdu. TÜDÖKSAD tarafından düzenlenen Türkiye nin bu yılki raporu, Türkiye nin ekonomik durumuna genel bir bakış sağlamasının yanı sıra; hükümetin krize karşı aldığı önlemleri, Türkiye sanayi üretim endekslerini, Türk döküm sanayiinin durumunu ve elektrik, doğalgaz ve hammadde fiyatlarındaki değişimleri konu almaktadır. Bu sayıda Türkiye nin 2009 yılı ilk yarısına kadar süren genel ekonomisinin ve döküm sanayiinin istatistikî değerlendirmesini paylaşıyoruz. TÜRKİYE NİN GENEL EKONOMİK DURUMU Türkiye 5 yıl ardı ardına % 5 gelişme göstermesine rağmen, küresel kriz Türkiye ekonomisinde ciddi bir etki yaratmış ve 2008 yılının GSMH sında % 0.9, 2009 un ilk yarısında ise % -10 düşüş sergilemiştir yılının ikinci çeyreğindeki gayrisafi yurtiçi hasılası cari fiyatlar üzerinden, % 4.4 ile milyon TL, sabit fiyatlar üzerinden, % 7.0 ile milyon TL düşüşe uğramıştır yılındaki senelik gayrisafi yurtiçi hasılası cari fiyatlar üzerinden, % 12,7 ile milyon TL, sabit fiyatlar üzerinden, % 0,9 ile, milyon TL artmıştır yılında kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hâsılası TL, cari fiyatlar üzerinden US Dolardır. Şekil 1. GSMH değişimi Dünya piyasasındaki bütün ülkeler gibi, Türkiye de küresel ekonomik krizden büyük ölçüde etkilenmiştir. Otomotiv, demir-çelik ve tekstil gibi temel sektörler GSMH ın önemli kısmını oluşturmaktalar. Bu sektörler ürünlerinin % ini ihraçetmektedir. EU ve ABD nin yerel piyasasının küçülmesiyle, Türk endüstrisi ve ticareti gerilemiştir. Türkiye nin son yılların ana ekonomik durumu şekil 1 ve 2 de verilmiştir. Hükümetin krize karşı aldığı önlemler: Mülk ve gayrimenkullerde: KDV %18 den 8 e düşürülmüştür. Bütün yeni arabaların satışlarında özel tüketim vergisinin oranı 3 aylık bir süre için, % 39 dan % 18 e (1600 cc nin altına) düşürülmüştür. Beyaz ve kahverengi eşyaların özel tüketim vergileri düşürülmüştür. Kısa çalışma mevzuatı uygulamaya geçirilmiştir. TÜRKİYE DE SANAYİ ÜRETİMİ Aylık sanayi üretim endeksi, 2009 yılı temmuz ayında 2008 yılı temmuz ayına göre, % 9.2 azalış gösterirken, bir önceki aya göre, % 0.9 artmıştır. NACE Rev.1.1 e göre hesaplanan 2005=100 temel yılı Aylık Sanayi Üretim Endeksi, 2009 yılı Temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre % 9,2 azalarak 110,3 olmuştur. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2009 yılı temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre Madencilik ve Taşocakçılığı sektörü endeksi % 0.9 artarak 145,8 den 147,2 ye yükselmiştir; İmalat Sanayi sektörü endeksi % Y1 Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) % 15,4 2,7 10,55 6 8,1 7,34% Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) % 9,4 7,7 9,7 8,4 10,1 9,08% Toplam İthalat US $ bn Toplam İhracat US $ bn ,1 115, Cari işlemler dengesi US $ bn -15, , ,6 Cari işlemler/ GSYİH% -5,1-6,4-8 -5,8-6 Nominal faiz oranı % (Avg) 24,9 16,2 20,75 16,5 16,5 GSYİH % YoY 9,4 8,4 6,89 4,67 0,9 (-10) Şekil ekonomik veriler azalarak 118,6 dan 106,2 ye, Elektrik, Gaz ve Su endeksi ise % 3,2 azalarak, 135,4 ten 131,2 ye gerilemiştir. Ana Sanayi Grupları (MIGs) Sınıflamasına göre, 2009 yılı Temmuz ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek düşüş, % 22.7 ile Sermaye Malı İmalatında görülmüştür. Ana Sanayi Grupları (MIGs) Sınıflamasına göre diğer gruplar incelendiğinde, Aramalı İmalatının %10,8, Enerjinin %4,4, Dayanıksız Tüketim Malı İmalatının %2,7 oranında düştüğü, Dayanıklı Tüketim Malı İmalatının ise %3,5 oranında arttığı görülmektedir. İmalat Sanayi Alt Grupları incelendiğinde, en yüksek düşüşü oranı Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatında gerçekleşmiştir. İmalat Sanayi Üretim Endeksi alt gruplarının 2009 yılı Temmuz ayında 2008 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek düşüş oranının %36,0 ile Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatında gerçekleştiği görülmektedir. Bunu, %27,3 lük düşüş ile Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı Römork İmalatı takip etmektedir. Bununla birlikte, Radyo,TV, Haberleşme Techizatı ve Cihazları imalatında ise %36,5 lik artış gerçekleşmiştir. Türkcast 2009 Sayı 12 10

10 araştırma investigation Şekil 3. Sanayi üretim endeksi Takvim Etkisinden Arındırılmış Aylık Sanayi Üretim Endeksi 2009 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 9,4 azalış gösterirken, Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Endeks bir önceki aya göre % 0,8 artış göstermiştir. Takvim Etkisinden Arındırılmış Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2009 yılı II. dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 6,6 azalış gösterirken, Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Gayri Safi Yurtiçi Hasıla bir önceki döneme göre % 7,1 artış göstermiştir. işyerinden derlenen verilerin analiz sonuçlarına göre, 2008 yılı Ağustos ayında 76,2 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı, 2009 yılı Ağustos ayında 69,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. İç pazarda talep yetersizliği, işyerlerinin tam kapasite ile çalışmamasının en önemli nedenidir İmalat Sanayi Aylık Kapasite Kullanım Oranı Şekil6.İmalat sanayi kapasite kullanım oranı 2009 Ağustos ayında, işyerlerinin, tam kapasite ile çalışmamasının nedenleri arasında talep yetersizliği ilk sıradadır. İç pazarda talep yetersizliği %52,2 ve dış pazarda talep yetersizliği %29,8 oranında etkili olmuştur. Mali imkansızlıklar %3,7, yerli mallarda hammadde yetersizliği %3,6 ve ithal mallarda hammadde yetersizliği %1,8, işçilerle ilgili meseleler ise %1,2 oranında etkili olmuştur. Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, metal cevheri (%7,45), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (%6,94), ana metal sanayi (%3,50), suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı (%2,47), kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (%1,57) alt sektörleridir. Buna karşılık ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%-15,72), elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı (%-4,20), iletişim teçhizatı imalatı (%-2,68), tekstil ürünleri imalatı (%-1,29) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur. Şekil 3.a) Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeksler Şekil3.b) Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYİH Yıl/Ay ,3 79,3 81,2 81,7 82,4 82,3 80,0 76,2 79,8 76,7 72,9 64, ,8 63,8 64,7 66,8 70,4 72,7 72,3 69,7 Tablo 1. Aylık Kapasite Kullanım Oranı İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayına göre 6,5 puan, bir önceki aya göre de 2,6 puan azalarak 69,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. NACE Rev.1.1 e göre Aylık İmalat Sanayi Eğilim Anketi'ne cevap veren 4904 ÜFE de aylık değişim %0,42 olarak gerçekleşti yılı Ağustos ayında 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi nde bir önceki aya göre %0,42, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,97 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %-1,04 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre %4,19 artış gerçekleşmiştir. Aylık değişim tarım sektöründe %0,02, sanayi sektöründe %0,50 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,01, bir önceki yılın aynı ayına göre %2,03 ve on iki aylık ortalamalara göre %0,90 artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre %1,88 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %-1,70 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre %5,00 artış gerçekleşmiştir. Sanayinin üç sektöründen imalat sanayi sektöründe %0,91 artış, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %-3,00, elektrik, gaz, su sektöründe %-3,21 düşüş gerçekleşmiştir. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış %7,45 ile metal cevheri alt sektöründe gerçekleşti 20,00 16,00 12,00 8,00 4, ,00 Üretici Fiyatları Endeksi Yıllık Değişim Oranları (%) 17,03 18,41 16,53 14,56 14,67 12,49 13,29 12,25 10,50 8,11 7,90 8,15 6,44 6,43 3,46-0,35-1,86-1, ,46-3,75 Aylar Şekil 7. Üretici fiyatları endeksi (ÜFE), değişim oranları 2009 yılı Ağustos ayında endekste kapsanan 768 maddeden; 197 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 262 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 309 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşmiştir. 11 Türkcast 2009 Sayı 12

11 araştırma investigation TÜRK DÖKÜM SANAYİNİN DURUMU 2008 yılına ait bilgiler TÜDÖKSAD tarafından toplanmış verilerle hesaplanmış olup, şekil 8 de verilmektedir. Döküm üretimi son 10 yıllık dönem içerisinde 2008 yılında önceki yıla göre ilk kez % 4,5 düşmüştür ton 2007 ton 2008 ton 2008H1 2009H1 Değişim % Pik Döküm (-27) Sfero Döküm (-33) Temper (-73) Çelik (-30) DemirDışı (-38) Toplam (-30) Çalışan Sayısı , (-20) Dökümhane sayısı Mikro Orta Büyük Toplam Şekil 8. Türkiye 2009 döküm üretimi verileri Fiyatlar Birim Eylül 2008 Aralık 2008 Şubat yılı 3. Çeyreğinde, Türkiye Döküm üretimi yerli araba, TIR, traktör ve makinelerin satışı ve ile paralel olarak düşüşe başlamıştır ve ihracat piyasasının siparişleri düşmüştür yılı ve 2008 in ilk çeyreğine göre, hacim % e kadar düşüşe uğramıştır. Döküm sektöründeki işgücünün yaklaşık toplam % 30 u ya işsiz kalmıştır, ya da işi küçültmüşlerdir. Toplamında işgücü etkilenmiştir. Bazı küçük dökümhaneler ya işyerlerini kapatmış ya da iflas etmişlerdir. Orta ve büyük dökümhaneler kısa mesailerle çalışmaktalar yılında orta büyüklükte bir kriz atlatıldığında, Türkiye nin banka sistemi, kredi daralmasından yüksek derecede etkilenmemiştir yılındaki bazı çözülmemiş orta dereceli problemler: büyük baskı yapmaktalar. Resmi depolama alanları olmadığından, dökümhaneler kullanılmış kumlarını atamadıkları için, üretimini durdurmaları gerekmiştir. Bu durum birçok dökümhanenin, kum temizleme ekipmanları ya da kumu farklı metotlarla tekrar kullanmalarına yol açmıştır. Nisan 2009 Ağustos 2009 REACH mevzuatında Türkiye nin AB ülkesi olmadığı ve döküm ürünlerinin kapsam dışı olması ile şimdilik çözülmüştür. Türkiye Kyoto anlaşmasını 2009 yılı Aralık ayında imzalamıştır. Hammaddeler: Hammadde fiyatlarında büyük düşüş olmuştur. Beklenmeyen düşük üretimlerle stokta yüksek değerli hammaddeler bulunmaktadır. Elektrik /kwhr 10,0 8,5 8,3 6,6 7,13* Hammadde girdilerinin Doğalgaz Paketli hurda Düşük mng /kwhr /ton /ton 3, , , , , fiyatları (bütün dökümhane kapılarına teslim edilmiş olanlar) aşağıdaki gibidir. çelik piki Şekil 9. Hammadde fiyatları (* + %10 Ekimde) Elektrik Fiyatları: Grafik Euro olarak sanayilerin elektrik fiyatlarını belirtmektedir. Devlet Ekim ayından beri % 10 büyüme olduğunu açıklamıştır. Şekil 10. Elektrik fiyatları Hammadde Zamı: Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği, Nisan 2008 den başlayarak, metal hammadde fiyat artışlarının endeks araştırmasını gerçekleştirmiştir. Aşağıdaki grafik Ocak 2004 den Ağustos 2009 arasındaki metal hammaddelerin fiyat değişimlerini (Euro olarak) göstermektedir. Şekil 11. Metal hammadde fiyatları Yeni bir düşüş, 2009 yılında yaşanmıştır. Gemi yapımı, rüzgar sanayi ve top dökümünde sırada bekleyen siparişler azalmış, yeni siparişler durmuştur. Bu sektörlerde kriz 2010 da, yani alınan siparişler sevk edildiğinde hissedilecektir. İki yeni döküm projesi projeleri ileri tarihlere ertelenmiştir. Bir yeni sfero demir fabrikası için çalışmalar 2010 yılında başlayacaktır. Demir Dışı Hafif Metallerin Dökümü Kriz sanayinin bu dalını, müşterilerinden de en çok otomotiv sanayiini ( -%60 üretim düşmüştür), ağır etkilemiştir un 1. yarısında AB de ve Türkiye de hurda arabaların vergi avantajı ile küçük bir canlanma olmuştur. Birkaç yeni HPDC makine dışında yeni yatırım bulunmamaktadır. Böylece küçük çaplı dökümhaneler kapatılmaktadır. Demir Döküm Hızlı düşüşler 2010 yılının küçük siparişleriyle önlenecektir. Bütün çelik dökümhaneleri ya haftalık çalışma süresini kısaltışa geçmiş ya da belirli dönemlerde üretimlerini durdurmuşlardır. Kapasite kullanımı % 50 azaldığı saptanmıştır. İlerisi şu an için belirsizdir. Tedarikçiler Döküm üretimine paralel olarak, hammaddelerin satışı da büyük çapta azalmıştır. Döküm kumu, filtre tozu ve curuf kullanımı, özellikle büyük belediye arazilerinde önemli bir sorun teşkil etmektedir. AB çevre yasaları, açıklamasız ve tolerans vermeden tercüme edilerek uygulanması konusunda Sfero Demir Döküm 2008 yılının ikinci yarısında başlayan sfero demir üretimi düşmüştür de ton, 2008 de ton, 2009 un ilk yarısında ton.) Fiyatlar devamlı düşüş içerisinde olup, 2009 un 4. çeyreğinde yükselişe geçmeye başlamıştır. Türkcast 2009 Sayı 12 12

12

13 haber news Akdaş da Tek Parça kg Döküm Yapıldı faaliyetlerini sürdürmektedir. 42 ton sıvı maden kapasitesi ile Türkiye'nin en büyük döküm fabrikalarından olup, yıllık ton üretimin 65%'den fazlasını ihraç etmektedir. Bir hafta kalıplaması süren döküm parça GS20Mn5 olarak döküldü. Dökümden bir hafta sonra kalıptan çıkarıldı. Akdaş, toplam kapladığı alan m² kapalı ve m² açık alan olmak üzere iki dökümhane ve bir adet talaşlı imalat fabrikası olmak üzere üç tesiste üretim Akdaş, otomotiv, çimento, inşaat, enerji, gıda, makina imalatı, madencilik ve taş kırma, denizcilik ve demir-çelik sektörlerine ürünler üretmektedir. Üyelerimizden Duyurular 8. Uluslararası Basınçlı Döküm Teknolojileri Fuarı EUROGUSS Ocak 2010, Nürnberg Almanya Satılık HWS KALIPLAMA HATTI Özellikler: HWS-SINTO, EFM-S4 Derece Boyutları: 720x640x230/230 Üretim Tarihi: 1984 İletişim: İĞREK Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş. Tel: Faks: İlgili: M. Kamil İĞREK 2008 yılında 173 ü uluslararası 403 katılımcı ve toplam 7093 uzman ziyaretçisiyle toplam m 2 üzerinde katılım gerçekleşmiştir ve iki senede bir düzenlenmektedir. EUROGUSS muhtemelen sadece basınçlı döküm ve basınçlı döküm ile ilgili konulara odaklı tek fuardır. Bu esaslı fuar profesyoneller tarafından profesyoneller için tasarlanmaktadır. Geçen yıllar içinde Nürnberg fuarı gelişmiş ve sektör için önemli bir buluşma yeri olmuştur. Kötü ekonomik duruma karşın, şu an ki katılımcı yoğunluğu iyi seviyelere ulaşmıştır Katılımcılar 2008 yılında aşağıdaki oranlarla ziyaretçi kabul etmişlerdir; 81% Oto Yan Sanayi 69% Basınçlı Dökümhaneler 61% Otomobil Üreticileri 41% Kalıpçılık Endüstrisi 40% Makine ve İşletme Mühendisleri 31% Elektrik ve Elektronik Endüstrileri 2008 Yılı EUROGUSS a aşağıdaki firmalar katılmıştır: Arslanlar Pres Döküm. San.ve Tic. Ltd. Şti. Ayhan Metal Pres Döküm Componenta Döktaş Dökümcülük İstanbul Ticaret Odası Tuğçelik Ltd. Şti. Fuar hakkında daha detaylı bilgi ve adresinden edinilebilir. Türkcast 2009 Sayı 12 14

14 haber news 3. Uluslararası Döküm ve Çevre Sempozyumu Sempozyum organizasyon çalışmaları devam etmekte olup taslak programı belli olmuştur. Kesinleşen program kongre internet adresinde yayınlanacaktır. Tüdöksad olarak Avrupa daki Dökümcülerin karşılaştıkları çevre sorunlarıyla ilgili çözümlerin aktarılması üzerine, İsveç Döküm Birliği ve Swerea SWECAST AB Enstitü Başkanı ve WFO 4. Çevre Koruma Komisyonu Başkanı Mats Holmgren, sempozyuma davet edilmiş ve geleceğini teyit etmiştir. Holmgren, Avrupa daki kullanılmış döküm kumu, maça kumu ve filtre tozları, atık kontrol kriterleri, test limitleri ve tehlikeli katı atıklar ile ilgili mevcut yasa uygulamaları hakkında detaylı bilgileri, ayrıca atıkların çimento sanayisinde ve karayollarında kullanımı ile ilgili yaptırımlar hakkında derlediği bilgileri bizlerle paylaşacaktır. Sempozyuma Çevre Bakanlığı bürokratları da katılacak ve yeni mevzuatlar hakkında sektörümüzü bilgilendireceklerdir. Sunulacak Bildiri Başlıkları ve Taslak Programı Çevre Mevzuatı ve Standartları: Çevre için en uygun kireç üretim teknolojilerinin araştırılması. Bir hurda bakır ve pirinç malzeme geri dönüşüm tesisinin değerlendirilmesi. Bir hurda akü geri dönüşüm tesisi değerlendirilmesi. Türkiye nin rüzgâr enerjisi türbini ihtiyacı ve kalın kesitli rüzgâr türbin rotor göbeğinin sfero dökümden üretilmesinin prensipleri Besleyici gömleklerinin üretimi için çevreye duyarlı yeni bir yöntem Air pollution control systems for metal casting industry Intelligent dust extraction and ventilation systems in foundries Foundry and Nature-No-Bake Foundry Environment Dökümhanelerde Enerji Yönetimi: Ergitme işlemleri ve Katkılar: Bu başlık için gelen bildiri bulunmamaktadır. External reuse of waste from foundries-experince, limits and laws in EU Beyaz dökme demirden üretilmiş maden kırıcılarının mekanik özelliklerine bor katkısının ve ısıl işlemin etkisi Reclamation of used foundry sands as a process decreasing negative influence of foundry plants for the natural environment Mechanical and thermal reclamation of chemically bonded sands İş Sağlığı ve Güvenliği: Savurma (Santrifüj) döküm yöntemi ile üretilmiş düktil demirlerde mikroyapı çalışmaları Magnezyum alaşımlarının basınçlı dökümünde proses parametrelerinin incelenmesi Yüksek basınçlı döküm kalıplarının tasarımında bilgisayar destekli tasarım ve mühendislik uygulamalarının kullanılması Microstructure evaluation by computer simulation of die casting Kuma Dökülen Etial 110 Alüminyum Alaşımında Modelleme ve Döküm Yöntemleri ile Maşi Bölgesi Geçirgenlik Sınırının Belirlenmesi Küresel grafitli dökme demir dökümlerinde modül ve kimyasal bileşimin katılaşma ve hacimsel değişime etkileri. Besleyicisiz döküm yöntemi ile dökülen bir küresel grafitli dökme demir dökümün incelenmesi. Küresel grafitli dökme demir dökümlerinde simülasyon tekniği ile besleyici tasarımı ve uygulamaları. Mg-6Al Alaşımının sıkıştırma döküm yöntemiyle üretilmesi, yöntemin simülasyon incelemesi ve sonuçlarının karşılaştırılması Ötektik tek kristal Al16Ti5O34 seramiğinin oksihidrojen yakıtlı potasız döküm teknolojisi ile üretimi Polyacrylates as ecological binders for moulding sands Çimento bağlayıcılı genleşebilen dereceli hassas döküm kalıbı tozu üretimi Studies of bio-polymeric compositions as binders for moulding sands Türkcast 2009 Sayı 12

15 araştırma investigation Konya Sanayii ve Döküm Konya, 2007 rakamlarına göre 1,6 milyon nüfusa sahip, Türkiye nin 6. büyük şehri ve Devlet Planlama Teşkilatı nın yayınladığı 2003 Türkiye sosyo-ekonomik raporuna göre 6. gelişmiş şehridir. Konya da döküm sektörü 1950 li yıllarda İstanbul Caddesi ndeki Panos Usta nın dökümhanesinde başlamış, 1960 lı yıllarda Mecram Sanayinde üretimi devam etmiştir yılından sonra 1. Organize Sanayide üretim hızlanmış, burada indüksiyon ocakları kullanılmaya başlanmış, bugün yaklaşık 200 civarında indüksiyon ocağı, 100 civarında kupol ocağı ile pik, sfero ve çelik dökümhaneleri üretimine devam etmektedir. Geçen sene yaklaşık ton döküm parçası üretilmesine rağmen, Konya ton olan üretim kapasitesini kullanmamaktadır. Konya, tarım merkezi olmasının yanı sıra, birçok sektörde faaliyet göstermektedir; -Otomotiv yedek parça imalatı; motor parçaları, fren parçaları, kamyon parçaları, hidrolik kaldırma, vinçler, traktör parçaları ve özel parçalar, -Makine parçaları; CNC, değirmen makineleri ve ekipmanları, -Metal eşya parçaları, -Fabrikasyon metal parçalar, LPG tankları, boyler, güneş enerji sistem parçaları, -Yiyecek ve içecek işlemesi ve üretimi, hububat, un tuz dahil olmak üzere, yağ, şeker, süt ve süt ürünleri yemek üretimi, -Mobilya sektörü, Deri ve ayakkabı üretimi, Plastik ürünler, PVC, yiyecek ve içecek sektörüne yönelik plastik, Tekstil ve tekstil ürünleri, ev tekstili, Ağaç ürünleri, Kağıt ve kağıt ambalaj ürünleri, - Cam ve cam ürünleri; Konya da iki büyük organize sanayi bölgesi ( m²) ve dokuz sanayi bölgesi vardır. Kent ihracat odaklı bir iş çevresine sahiptir yılında toplam 462 kayıtlı ihracatçı, 107 milyon USD ihracat yapmıştır. Bu rakam 2007 yılında çok büyük bir artış göstererek 700 milyon USD ye ulaşmıştır. Bu süre zarfında kayıtlı ihracatçı sayısı da iki katına çıkmıştır yılında Konya TÜİK rakamlarına göre, toplam 888 milyon USD ihracat yaparak 2007 yılına göre %24 lük bir ihracat artışı sağlamıştır. Bu trend ile 2009 yılının sonunda Konya nın ihracat rakamı, 1 milyar USD yi geçebilir. Döküm Kümesi Tedarikçileri: Modelciler Hammadde tedarikçileri (pik, reçine vs ) Kum üreticileri Refrakter malzeme satıcı Yüzey temizleme maddeleri (değirmentaşı) Ambalaj malzemesi üreticisi Lojistik Dökümhane makine üreticileri Laboratuar ekipmanları (test ekipmanları, termo kopullar vs ) Bakım firmaları Otomasyon ve mühendislik firmaları Isıl işlem firmaları Konya da 12 üretim endüstrisi bulunmaktadır. Kaynak: TİM İhracat Rakamları 2008 Döküm sektörü; otomotiv sanayi, makine sanayi, demir ve demir-dışı metaller ve çelik sanayilerini içermektedir. Konya döküm ihracatının; % 37 si makine sektörüne, %33 ü otomotiv sektörüne, %27 si demir ve demir-dışı ürünlere, % 3 ü çelik sektörüne yapılmaktadır. Konya Döküm ve Döküm Alt Sektörü İhracatı İhracat ($) Otomotiv parçaları ,33 Makine parçaları ,20 Demir ve Demir-dışı ürünler ,55 Çelik ürünleri ,71 Toplam ,79 Kaynak: TİM İhracat Rakamları yılında Konya toplam 887 milyon USD ihracat rakamına ulaşmıştır. Döküm ve döküm alt sektörü toplam 560 milyon USD ihracat ile toplam ihracatın %63 ünü oluşturmaktadır. Sektör İhracat ($) Konya Döküm ve Döküm Alt Sektörü ,79 İhracatı Döküm Dışı İhracat ,60 Toplam ,39 Kaynak: TİM İhracat Rakamları 2008 Fakat Konya Döküm Sanayii, bölgenin ihracat artış oranına paralel bir oranda büyümeye sahip değildir. Konya döküm ihracatı 2004 yılında %55 ten 2008 yılında %63 e yükselmiştir. İhracat Pazarı Konya döküm sektörü ihracatında AB ülkeleri önemli bir paya sahiptir yılında AB ülkeleri döküm ihracatında % 49 luk paya sahipken, ABD sadece %1 lik bir pay almış, %50 lik kısım ise diğer ülkelere ihraç edilmiştir.ab ülkelerine olan ihracatın büyüklüğü, ABD de yaşayan ve daha sonra Avrupa ya da yansıyan küresel kriz sebebiyle olumsuz etkilenmiştir. Ülke İhracat ($) ABD AB Diğer Toplam Kaynak: TUİK İhracat Rakamları yılında ihracat pazarlarına baktığımızda, en büyük payı İtalya almıştır. Yunanistan, Almanya ve İran sıralamada İtalya yı takip etmişlerdir. Son üç yılın ilk çeyrek ihracat rakamlarını kıyaslarsak, 2008 yılı ilk çeyreği ile 2009 yılı ilk çeyreği arasında %11 lik bir düşüş gözlenmektedir. Birçok ülkenin tahminine Türkcast 2009 Sayı 12 16

16 araştırma investigation göre küresel krizin etkileri 2010 yılı ilk çeyreği itibari ile düzelme eğilimine girecektir. Ülke İhracat ($) İtalya Yunanistan Almanya İran Ege serbest böl Rusya Irak Bulgaristan Mısır Suudi Arabistan Suriye B.a.e Avusturya Libya Kazakistan İngiltere Diğer Toplam Kaynak: TOBB Sanayi Envanteri Küme Firmalarının Analizi Konya Sanayi Odasına kayıtlı 1508 firmanın 327 tanesi dökümhanedir yılı toplam 887 milyon USD ihracatın, 560 milyon USD si döküm ve döküm alt sektörü tarafından gerçekleştirilmiştir. Yıl İhracat ($) 2007 Q Q Q Toplam Kaynak: TOBB Sanayi Envanteri 2009 Kaynak: TOBB Sanayi Envanteri 2009 Konya da Otomotiv Yan Sanayi kümelenmesi olması sebebiyle OEM lere yönelik çalışma konusunda firmaların istekli oluşu ve bu konuda çalışmalarda bulunması, bu sektöre yönelik direk iş yapan döküm sektörünün de bu konularda çalışmalar yapmaya zorlamaktadır. Döküm İhracatının Önemi Konya, 130 farklı ülkeye ihracat gerçekleştirmekte ve ihracatı bölgeye 1 milyar USD lik bir ekonomik getiri sağlamaktadır. Bölgenin ihracata olan ilgisi özellikle son 10 yılda artan bir şekilde devam etmekte ve ihracatla birlikte artan kalite ve üretim artışı özellikle otomotiv sanayine yansımaktadır. Bu sanayinin artması dolaylı olarak döküm sanayine de yansımaktadır. Küme İhtiyacı Türkiye de bulunan dökümhanelerin %25 i Konya da yer almaktadır. Fakat Konya dökümhaneleri, Türkiye üretiminin % 12,5 ini karşılamakta, tona yaklaşan üretim kapasitesinin ancak yarısını kullanabilmektedir. Bunun sebeplerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: Büyük dökümhanelere göre rekabetçilik yönlerinin zayıf olması Toplam kalite bilincinin eksikliği Ürünlerde uluslararası standartların uygulanmasında yaşanan sıkıntılar İleri teknoloji kullanımının az oluşu sebebiyle katma değeri yüksek ürünler üretilmemesi Üretim ve üretim prosesinde inovatif yaklaşım eksikliği Büyük döküm parçaları üretebilecek dökümhane yatırımlarının olmaması Pazarda ve dünya piyasasında farkındalık yaratılamaması İleri döküm teknikleri hakkında bilgi eksikliği ve uygulamada yaşanan problemler Eğer Döküm Kümelenme oluşumu gerçekleşirse, döküm sektörünün gelişimi hız kazanacak, bundan da bölge ihracatı ve istihdamı etkilenecektir. Sektörde Yeni Yönelimler İnsanların mobil olma tutkusu sonucu gelişen otomotiv sanayi ile birlikte, dünya döküm sektörünün üretimi yıllık 95 milyon ton seviyesine ulaşmıştır. Bu büyümede klasik pik döküm yerine geliştirilen, çelik, sfero ve hafif metal malzemelerin dökümü de önemli bir rol oynamıştır. Dünya döküm fabrikalarının ürettiği bu malzemelerin yıllar itibariyle geçirdikleri değişimlere bakıldığında, önemli değişiklikler izlenebilmektedir. Aşağıdaki değişiklikler Konya için de geçerli olabilir: Pik döküm sürekli Pazar payı kaybetmekte, yerini sfero döküm almaktadır Temper döküm sürekli bir şekilde azalmakta, kısa bir gelecekte spesifik fittings işinden başka pazarlarının kalmayacağı düşünülmektedir Çelik döküm, özel alaşımlar haricinde, pazarın önemli bir bölümünü sfero dökümüne kaybetmektedir Otomatik kalıplama sistemlerinin kullanımı artmaktadır Dökümhane fire oranları hızla düşmekte, PPM beklentileri çok küçük rakamlara ulaşmaktadır Işıl işlem, her ürün için istenen bir proses olmaktadır Yarı-mamul üretiminden, son ürün üretimine doğru kayma mevcuttur Test laboratuarları ve kalite kontrol süreci müşteriler tarafından istenilmektedir Müşteriler AR-GE ve inovasyon yapan firmaları tercih etmektedir İş sağlığı ve güvenliği açısından olivine kumu tercih edilmeye başlanmıştır Ortak girişim (joint venture) anlaşmaları dünya döküm sektöründe hızla yayılmaktadır. Özellikle büyük firmalar, stratejik öneme ve pazarda önemli paylara sahip küçük firmalara yatırım yapmaktadır. 17 Türkcast 2009 Sayı 12

17 haber news İĞREK Krizi Fırsata Çevirdi, Yeni Yatırımlarla Üretim Kapasitesini Arttırdı Bursa Organize Sanayi Bölgesi nde 1946 dan beri model, döküm ve talaşlı imalat hizmetleri veren İĞREK A.Ş., yeni yatırımlarıyla üretim kapasitesini arttırarak, kriz dönemini avantaja çevirdi. 2 kat büyümesini sağladı. Ayrıca üretimde daha fazla verim sağlamak amacıyla optimizasyon çalışmaları gerçekleştirerek, dökümhane ve ergitme ocakları alanında iyileştirmeler yaptı ve üretim sürecinin daha akıcı hale gelmesini sağlandı. gibi dünya markası otomobil üreticilerinin tedarikçilerinden olan İĞREK A.Ş., model yapımı, döküm ve talaşlı imalatı tek çatı altında toplamanın avantajlarını üretimine yansıtarak, müşterilerine İSO 9001:2000 kalite standardında hizmet sağlıyor. İĞREK A.Ş. bünyesine kattığı yeni binalar sayesinde, kapalı üretim alanını m² ye genişleterek, döküm kalıplama alanının İĞREK te CNC Kapasite Arttırma Çalışmaları Her geçen sene CNC işleme makine parkuruna yeni tezgâhlar ilave eden İĞREK A.Ş., 2009 yaz sonu itibariyle, 4 yeni makine yatırımı daha gerçekleştirdi. Fabrikanın tesisine katılan ve işleme kapasitesini saat/ ay a çıkaran yüksek kapasiteli yeni makineleri sayesinde, firmanın çok yönlü yelpazesine 5 eksenli ve hassas toleranslı işleme özellikleri de eklendi. İĞREK A.Ş. nin ana hedefi; büyük döküm parçalarını, ince ve hassas işlemelerini tamamlayıp, montaja ya da direkt kullanıma hazır ürün olarak müşteriye ulaştırmaktır. 5 metre ene ve boya sahip döküm parçalarının CNC işçiliğini kendi bünyesinde gerçekleştiren İĞREK, (Otomotiv, Makine, Enerji v.b.) birçok sektöre hitap ediyor. Ferrari, Mclaren gibi özel spor araçlara ve Audi, VW, BMW, Renault, Dacia, Fiat İĞREK te Ergitme Kapasitesi Artıyor İĞREK A.Ş. nin hedeflerine devam ediyor da yeni Inductotherm indüksiyon ergitme ocağı tamamen devreye alarak ergitme kapasitesi artıracak. Üretimde parça başına 30 ton ağırlığına kadar döküm üretimi yapılması planlanıyor. İĞREK 2009 da Isıl İşlem Fırını Kapasitesini Yükseltti İĞREK 2009 yılında tesisinde bir yenilik daha yaparak, Bursa bölgesinin birçok firmasında bulunmayan x x mm ölçülerindeki ısıl işlem fırınının montajını ve denemelerini tamamlayarak, üretime hazır hale getirdi. Endüksiyon Ocağı Güç (kw) Kapasite (kg/saat) Inductotherm kw 2 x Inductotherm kw AEG 300 kw 500 Junker 800 kw Junker 250 kw AEG kw Ergitme Kapasite Tablosu Türkcast 2009 Sayı 12 18

18 19 Türkcast 2009 Sayı 12

19 haber news 2008 Yılı İlk 1000 İhracatçı Firma Çalışması ve Listesi TİM Tarafından Açıklandı Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2002 yılından bu yana yaptığı İlk 1000 İhracatçı Firma çalışmasını ve listesini, 2008 yılı için de açıkladı. TİM in istatistiklerine göre, 2007 yılında 107,2 milyar dolar olan Türkiye ihracatı, 2008 yılında 132 milyar dolara ulaştı yılında gerçekleştirilen 132 milyar dolarlık ihracatın yüzde 67,5 ini ilk 1000 ihracatçı firma gerçekleştirdi. İlk 1000 ihracatçı firmanın 89,1 milyar dolarlık ihracatın yüzde 78,2 sini ilk 500 ihracatçı karşılarken, yüzde 22,8 lik bölümünü ikinci 500 ü gerçekleştirdi yılında ilk 500 ünü içeren firmaların çalışan sayısı 702 iken bu rakam ikinci 500 de 257 ye geriliyor arasında işçi çalıştıran firmalar ortalama 78 milyon dolar ihracat gerçekleştirirken çalışan sayısı 1000 ve üzeri olan firmalar ortalama 330 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. İlk 1000 ihracatçı firmanın gerçekleştirdiği ihracatın yüzde 69,49 luk bölümünü sanayi mamulleri oluştururken, işlenmiş petrol ürünlerinin oranı 13,91 oldu. İlk 500 içerisindeki ihracatçı firmaların ortalama karlılığı 2007 de 5,35 iken, ikinci 500 de rakam 4,9 a geriliyor. İlk 1000 ihracatçı firmanın ortalama karlılığı 2007 de yüzde 5,14 iken, yabancı sermayeli şirketlerin karlılığı yüzde 5,97 oldu. Bu yıl 503 ihracatçısı ile en başarılı il İstanbul oldu. Ancak İstanbul 32 ihracatçısını kaybederek yüzde 6 kayıp yaşadı. İstanbul u İzmir, Bursa, Ankara ve Gaziantep takip etti. Bölgesel olarak bakıldığında, ilk sırada 632 firma ile Marmara Bölgesi yer alıyor. İkinci sırada ise 130 firma ile Ege Bölgesi geliyor yılında ihracat gerçekleştiren firmaların yüzde 75 i üretici ihracatçı, yüzde 16,5 i grup dış ticaret firması ve yüzde 8,5 i dış ticaret şirketi oldu. Türkcast 2009 Sayı 12 20

20 haber news 21 Türkcast 2009 Sayı 12