Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi ( yıllarına göre karşılaştırma)

Transkript

1 КЫРГЫЗ-ТҮРК МАНАС УНИВЕРСИТЕТИ КИТЕПКАНА ЖАНА ИШ КАГАЗДАРЫ БАШКАРМАЛЫГЫ Келечек колубузда... Gelecek Elimizde KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi ( yıllarına göre karşılaştırma) HAZIRLAYAN Maksatbek INAKBEKOV Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanı 1 ŞUBAT 2012

2 Önsöz Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanlığı tarafından son iki yıl için ( ) Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi yapılmıştır. Analiz kütüphanemiz tarafından kullanılmakta olan otomasyon programın üzerindeki Ödünç verme modülünün Ödünç verilmiş kitap sayısının istatistiklerine dayanarak, 14 Birimin (Fakülte ve Yüksek okul) ve onlara bağlı olan 43 Bölümün üzerinde yürütülmüştür. Genel olarak 2010 yılında Lisans ve Önlisans Öğrencilerine adet kitap, 2011 yılında ise adet kitap ödünç verildiği tespit edilmiştir. Analizin birinci bölümünde Abone olduğumuz Elektronik veritabanların kullanım bilgileri ve Ödünç verilmiş kitap sayısı ile Öğrencilerin Fakülte/YO na, Bölümüne göre dağlım incelendi. Bu bilgiler yıllara göre karşılaştırıldı. Sonunda 2011 yılında en çok kitap okuyan Öğrencilerin listesi sunuldu. İkinci bölümde Ödünç verilmiş kitap sayısı ve Öğrenci sayısına göre Okuma Oranı çıkartıldı. Öğrenci sayıları için Üniversitemizin Öğrenci İşleri Dairesi Başkanlığından alınan bilgiler kullanıldı (2010 yılı için tarihine göre, 2011 yılı için tarihine göre sayılar). Okuma Oranı Kütüphanecilik alanında kullanılmakta olan üsüllere göre çıkartılmıştır (Okuma oran = Ödünç verilmiş kitap sayısı / Öğrenci ve ya okuyucu sayısı). Oran sonuçları yıllara göre karşılaştırıldı. Analizin üçüncü bölümünde Öğrenciler tarafından Okunmuş Kitapların Konusuna, Diline ve Edebi Kitapların Türüne (Janr) Göre analiz yapıldı. Ödünç verilmiş bütün kitaplar Konusuna, Diline göre ayrılarak incelendi. Bunun dışında Ödünç verilmiş kitapların arasından Edebi kitaplar seçilip, Türüne (Janrına) göre ayrılarak incelendi. Sonuçlar yıllara göre karşılaştırıldı. Dördüncü kısımda ise yıllarına ait Genel Oran Bilgileri (Genel Okuma Oranı, Devam Oranı, Koleksiyon Kullanım Oranı, Materyal Dağlım Oranı) çıkarıldı. Oranlar sadece Lisans ve Önlisans öğrencilere ait bilgilerden alınmadan, genel olarak, kütüphanemizin bütün kullanım istatistik bilgileri alınarak yapıldı. Oran Bilgileri Kütüphanecilik alanında kullanılmakta olan üsüllere göre çıkartılmıştır. Sonuçlar yıllara göre karşılaştırıldı. 2

3 İçindekiler Önsöz 2 Analiz 1: Ödünç verilmiş Kitap sayısı ile Öğrencilerin Fakülte/YO ve Bölümüne göre analiz 4 Analiz 2: Ödünç verilmiş kitap sayısı ve Öğrenci sayısına göre Okuma Oranı 9 Analiz 3: Öğrenciler tarafından Okunmuş Kitapların Konusuna, Diline ve Edebi Kitapların Türüne (Janr) Göre Analiz. 12 Analiz 4: yıllarına ait Genel Oran Bilgileri (Genel Okuma Oranı, Devam Oranı, Koleksiyon Kullanım Oranı, Materyal Dağlım Oranı) 17 3

4 analiz Analiz 1: Ödünç verilmiş Kitap sayısı ile Öğrencilerin Fakülte/YO ve Bölümüne göre A) Lisans ve Önlisans Öğrencilerine ödünç verilmiş kitap sayısı 2011 yılında, 2010 yılına göre 584 kitaba azaldığı tespit edilmiştir. Bu azalmalar genel olarak aşağıdaki sebepler ile açıklanabilir: 1. Salon içinde kullanılan kitap sayısının artması (Öğrencilerin kitapları ödünç almadan salon içinde kullanmaları). Örnek, 2010 yılında salon içinde kullanılan kitap sayısı iken, 2011 yılında adete artmıştır; 2. Elektronik veritabanları ve kitap sayısının artması. Örnek, 2010 yılında 13 adet elektronik veritabana aboneliğimiz varken, 2011 yılında 20 adete abonelik yaptık. EBSCO Host veritabanının kullanımı 2010 yılında tarama sayısı 2850 adet, tam metin indirmeleri 417 adet iken, 2011 yılında tarama sayısı 7034 adet, tam metin indirmeleri 736 adete çıkmıştır. Diyagram 1: EBCKO Host yıllarına göre dağlımı (Tarama sayısı) 4

5 Diyagram 2: EBCKO Host yıllarına göre dağlımı (İndirilmiş Makale sayısı) B) Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi Fakülte/YO göre dağılımında, 2011 yılında 7 Birimin lisans öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığının azaldığı, 6 Biriminki ise arttığı tespit edilmiştir. 1 birimin (İlahiyat fakültesi) yeni açıldığı için, analizin bu kısmına katılmamıştır. Tablo 1: Okunmuş kitap sayısının yıllarındaki Birimine göre dağılımı Fakülte / YO Fakülte/YO göre 2010 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı Fakülte/YO göre 2011 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı 1 Edebiyat Fakültesi İİBF Turizm ve Otelcilik YO İletişim Fakültesi Mühendislik Fakültesi Meslek Yüksekokulu Fen Fakültesi Yabancı Diller YO Ziraat Fakültesi Veteriner Fakültesi Konservatuar YO Beden Eğitim ve Spor YO Güzel Sanatlar Fakültesi İlahiyat Fakültesi

6 Diyagram 3: Okunmuş kitap sayısının yıllarındaki Birimine göre dağılımı C) Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi Bölümüne göre dağlımında tersince artışlar tespit edildi. 19 bölümde azalma varken, kalan 24 bölümde artışlar olduğu ortaya çıktı yılında En Çok kitap okuyan Bölüm Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü 3857 adet kitap, En Az kitap okuyan Meslek Yüksek Okulu Motor Teknisyenliği Bölümü 86 kitap olarak tespit edilmiştir yılında ise En Çok kitap okuyan Bölüm tekrar Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü 3188 adet kitap (Ama 2010 yılına göre azalmış), En Az kitap okuyan aynı fakültenin Doğu Dilleri (Rus Dili ve Edebiyatı) Bölümü 121 adet kitap (Ama 2010 yılına göre artmış) olarak tespit edilmiştir. Meslek Yüksek Okulu Motor Teknisyenliği Bölümü bu yılı baya artış yapmış 363 adet kitapla 35. Sıraya gelmiş. Tablo 2: Okunmuş kitap sayısının yıllarındaki Bölümüne göre dağılımı Bölümü Bölümüne göre 2010 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı Bölümüne göre 2011 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı 1 Türkoloji Tarih İktisat İşletme Maliye

7 6 Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği Turizm ve Otel İşletmeciliği Uygulamalı Matematik ve Enformatik Uluslararası İlişkiler Seyahat İşletmeciliği ve Tur. Reh Gazetecilik Bilgisayar Mühendisliği Felsefe Sosyoloji Radyo-Televizyon ve Sinema Biyoloji Temel Bilimler (Veteriner) Gıda Mühendisliği Çevre Mühendisliği Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-Türkçe) Bitki Koruma Kimya Mühendisliği Bürö Yönetimi Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca İngilizce) 26 İnşaat Teknisyenliği Muhasebe Batı Dilleri (İngiliz Dili ve Edebiyatı) Bahçe ve Tarla Bitkileri Sahne Sanatları Mütercim-Tercümanlık (T. Türkçesi Rusça) 32 Beden Eğitimi Öğretmenliği Resim Müzik Motor Teknisyenliği Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) Grafik Zootekni Dil Eğitimi İlahiyat Doğu Dilleri (Rus Dili ve Edebiyatı) Mütercim-Tercümanlık (T. Türkçesi- İngilizce) 0 0 7

8 D) 2011 yılnda En Çok kitap okuyan Lisans ve Önlisans Öğrenci olarak birinci sırada 116 adet kitapla İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü No lu Öğrencisi Yunus DAŞTAN, İkinci sırada 107 kitapla Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) Bölümü No lu Öğrencisi Aycamal AKIYKATOVA, Üçüncü sırada ise 95 kitapla İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema Bölümü No lu Öğrencisi Aycan ASIRANKULOVA tespit edilmiştir. Tablo 3: 2011 yılında en çok kitap okuyan 20 Öğrenci Ad Soyad Öğrenci No Fakültesi / YO Bölümü 2011 yılında Ödünç almış kitap sayısı 1 Yunus DAŞTAN İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Aycamal AKIYKATOVA Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) Aycan ASIRANKULOVA İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema 95 4 Canıl BARPIBAEVA Edebiyat Fakültesi Felsefe 94 5 Kulpunay BARAKANOVA İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler 88 6 Elnura COLDUBAEVA Ziraat Fakültesi Bahçe ve Tarla Bitkileri 85 7 Mayrambek ANARBEK İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme 82 UULU 8 Aycamal BAKTIBEK KIZI Güzel Sanatlar Fakültesi Resim 82 9 Aycamal ASKARBEK Edebiyat Fakültesi Türkoloji 80 KIZI 10 Aycamal BOLOTOVA Fen Fakültesi Uygulamalı Matematik ve Enformatik Ayday MAARASIK KIZI Edebiyat Fakültesi Türkoloji Altınay ABDIRASULOVA Yabancı Diller Yüksekokulu Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca- 79 Türkçe) 13 Asel KURBANBAEVA Edebiyat Fakültesi Felsefe Nasiba KUÇKAROVA İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Ramina ŞAMİLYEVA Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Gulnara ABİBULLA İletişim Fakültesi Gazetecilik Gülkayır KALIBEK KIZI Fen Fakültesi Uygulamalı Matematik ve Enformatik Ernist KUBATOV İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Asel MAHAMMADCAN KIZI 20 Canılmirza CAYLOOBEKOVA İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Edebiyat Fakültesi Felsefe 71 8

9 Analiz 2: Ödünç verilmiş kitap sayısı ve Öğrenci sayısına göre Okuma Oranı A) Okuma Oranlar Kütüphanecilik alanında kullanılmakta olan üsüllere göre çıkartılmıştır (Okuma oranı = Ödünç verilmiş kitap sayısı / Öğrenci ve ya okuyucu sayısı) yılında Okuma oranı yüksek olan Birim olarak Ziraat Fakültesi tespit edilmiştir (bir öğrenciye 23 kitap), ikinci sırada Edebiyat Fakültesi (bir öğrenciye 20 kitap), üçüncü sırada Fen Fakültesi (bir öğrenciye 19 kitap) yılında ise birinci sırada Edebiyat Fakültesi (bir öğrenciye 17 kitap), ikinci sırada Fen ve Veteriner Fakülteleri (bir öğrenciye 16 kitap), üçüncü sırada Ziraat Fakültesi (bir öğrenciye 15 kitap) tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırmasında tek Veteriner Fakültesinde Okuma oranı yükselmiştir, kalan birimlerde azalmalar olduğu 4 no lu tabloda gösterilmiştir. Genel olarak da 2010 yılına göre 2011 yılında Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Oranı düşük olduğu tespit edilmiştir. Tablo 4: Birimlere göre Okuma Oranı Birimi Birimine göre Okunmuş kitap sayısı Okuma Oranı Birimine (Bir Oğrenci Oğrenci göre Oğrenci Sayısı 1 Başına Düşen Okunmuş Sayısı 2 Okunmuş Kitap kitap sayısı Sayısı) Okuma oranı (Bir Oğrenci Başına Düşen Okunmuş Kitap Sayısı) 1 Edebiyat Fakültesi Fen Fakültesi Veteriner Fakültesi Ziraat Fakültesi Turizm ve Otelcilik YO Meslek Yüksekokulu Yabancı Diller YO Mühendislik Fakültesi İİBF Güzel Sanatlar Fakültesi İletişim Fakültesi Konservatuar YO İlahiyat Fakültesi Beden Eğitim ve Spor YO Toplam Öğrenci sayıları tarihine göre 2 Öğrenci sayıları tarihine göre 9

10 Diyagram 4: Birimlere göre Okuma Oranı ( yılların karşılaştırılması) B) 2010 yılında Okuma oranı yüksek olan Bölüm olarak Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü tespit edilmiştir (bir öğrenciye 30 kitap), ikinci sırada Edebiyat Fakültesi Türkoloji ve Felsefe Bölümü (bir öğrenciye 28 kitap), üçüncü sırada tekrar Ziraat Fakültesi Bahçe ve Tarla Bitkileri Bölümü (bir öğrenciye 27 kitap) yılında ise birinci sırada Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü (bir öğrenciye 23 kitap), ikinci sırada aynı Fakültenin Türkoloji Bölümü (bir öğrenciye 22 kitap), üçüncü sırada da aynı Fakültenin Tarih Bölümü ile Yabancı Diller YO Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-Türkçe) Bölümü (bir öğrenciye 20 kitap) tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırılmasında, Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Oranı 12 bölümde azalmalar, 4 bölümde değişiklik olmadığı, 27 bölümde ise artışlar olduğu 5 no lu tabloda gösterilmiştir. Tablo 5: Bölümlere göre Okuma Oranı Bölümü Bölümüne göre Okunmuş kitap sayısı Oğrenci Sayısı 3 Okuma Oranı (Bir Oğrenci Başına Düşen Okunmuş Kitap Sayısı) Bölümüne göre Okunmuş kitap sayısı Oğrenci Sayısı 4 Okuma oranı (Bir Oğrenci Başına Düşen Okunmuş Kitap Sayısı) 1 Felsefe Türkoloji Tarih Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-Türkçe) Sosyoloji Öğrenci sayıları tarihine göre 4 Öğrenci sayıları tarihine göre 10

11 6 Biyoloji Bitki Koruma Çevre Mühendisliği Bürö Yönetimi Uygulamalı Matematik ve Enformatik Temel Bilimler (Veteriner) Bahçe ve Tarla Bitkileri Muhasebe Resim Kimya Mühendisliği Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği İktisat Turizm ve Otel İşletmeciliği Gazetecilik Zootekni İnşaat Teknisyenliği İşletme Maliye Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Gıda Mühendisliği Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-İngilizce) Dil Eğitimi Sahne Sanatları Uluslararası İlişkiler Bilgisayar Mühendisliği Grafik Motor Teknisyenliği Radyo-Televizyon ve Sinema Mütercim-Tercümanlık (Türkiye Türkçesi Rusça) Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) Batı Dilleri (İngiliz Dili ve Edebiyatı) Beden Eğitimi Öğretmenliği İlahiyat Müzik Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği Doğu Dilleri (Rus Dili ve Edebiyatı) Mütercim-Tercümanlık (Türkiye Türkçesi- İngl.) Toplam

12 Analiz 3: Öğrenciler tarafından Okunmuş Kitapların Konusuna, Diline ve Edebi Kitapların Türüne (Janr) Göre Analiz. A) 2010 yılında Okunmuş kitapların en çoğu Türk edebiyatı (% 9,17) konusunda, ikinci sırada Kırgız edebiyatı konusunda (%9,17), üçüncü sırada İngiliz edebiyatı (%9,16) olduğu tespit edilmektedir yılında ise en çok Kırgız edebiyatı konusunda (%9,76), ikinci sırada Türk edebiyatı (% 8,5) konusunda, üçüncü sırada ise İngiliz edebiyatı (%8,05) olduğu 6 no lu tabloda gösterilmektedir. İki yılın karşılaştırılmasında Kırgız edebiyatı, İngiliz dili, Çocuk edebiyatı, Yönetim ve yardımcı hizmetler, Türkiye Türkçesi v.b. konularda artışlar; Türk Edebiyatı, İngiliz edebiyatı, İktisat, Bilgisayar Bilimi v.b. konularda azalışlar var olduğu görünmektedir. Tablo 6: Okunmuş kitapların Konusuna göre analiz Okunmuş Kitapların Konusu ve Bilim Alanı Okunmuş Okunmuş Kitap sayısı % Kitap sayısı % 1 Edebiyat. Kırgız edebiyatı Edebiyat. Türk Edebiyatı Edebiyat. İngiliz edebiyatı Edebiyat. Çocuk edebiyatı Ekonomi (İktisat) Dil ve Dilbilim. İngiliz dili Yönetim ve yardımcı hizmetler (Genel yönetim. İşletme. Büro yönetim. Muhasebe. Pazarlama yönetimi. Reklamcılık) Dil ve Dilbilim. Türkiye Türkçesi Bilgisayar Bilimi. Veri Bilimi. (Bilgisayar programı. Programlama. Bilgisayar grafiği) Tarih. Orta Asya. Kırgızistan Sosyoloji. Kültür. Demografi. Antropoloji. Etnografi Felsefe. (Genel. Etik, Mantık v.b.) Doğa bilimler. Matematik Edebiyat. Amerikan edebiyatı Halk edebiyatı Dil ve Dilbilim. Kırgız dili Edebiyat. Rus edebiyatı Psikoloji Siyaset. Siyasal bilimler Doğa bilimler. Fizik Sanat (Güzel ve Dekoratif sanatlar. Müzik. Mimarlık. Spor) Doğa bilimler. Kimya Din. İslam Tarım ve ilgili teknoloji Hukuk Tarih. Türkiye tarihi Turizm Biyografi Coğrafya ve Seyahat

13 30 Doğa bilimler. Biyoloji Edebiyat. Fransızca Edebiyat Dil ve Dilbilim. Rus dili Dil ve Dilbilim. Genel Eğitim. Pedagoji (Eğitbilim) Mühendislik (İnşaat, Yapı, Betonarme, Elektrik ve elektronik v.b.) Gazetecilik Tıp bilimleri Edebiyat. Alman edebiyatı Ev ekonomisi ve aile yaşamı (Yemek pişirme, Yiyecekler, Yemek servisi v.b.) Dil ve Dilbilim. Türkoloji (Diğer türk diller) Edebiyat. Genel (Edebi araştırma. Retorik v.b.) Doğa bilimler. Çevre Tarih. Orta Asya ve diğer Orta Asya ülkeleri Dil ve Dilbilim. Diğer diller Doğa bilimler. Bitkibilim (botanik) Tarih. Dünya tarihi. Uygarlık ve olaylar Edebiyat. Diğer ülke edebiyatları Doğa bilimler. Zooloji İletişim (Telekomünikasyon) Tarih. Asya ve diğer Asya ülkeleri İstatistik Tarih. Göktürkler Edebiyat. İspanyol edebiyatı Kimya mühendisliği ve ilgili konular (Gıda teknolojisi. Biyoteknoloji. İçki teknolojisi v.b.) Pazarlama. Ticaret Din. Genel ve diğer dinler Tarih. Eskiçağ Edebiyat. Diğer Türk edebiyatı. Türkoloji Edebiyat. Kazak edebiyatı Tarihi Araştırmalar Diğer Bilimler Doğa bilimler. (Genel. Yer bilimleri. Astronomi v.b.) Edebiyat. Arap edebiyatı Tarih. ABD Tarih. Arkeoloji Tarih. Avrupa Edebiyat. İtalyan edebiyatı Edebiyat. İran edebiyatı Tarih. Rusya Kamu yönetimi Toplumsal sorunlar ve hizmetler Edebiyat. Özbek edebiyatı Toplam

14 B) Okunmuş kitapların en çoğu iki yılda da Türkçe kitaplar (2010-%39,19; 2011-%40,66), ikinci sırada Rusça kitaplar (2010-%26,01; 2011-%23,79), üçüncü sırada Kırgızca kitaplar (2010- %19,89; 2011-%21,36) olduğu tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırılmasında Rusça, İngilizce, Kazakça, Altayca ve Uygurca dillerde yayınlanmış kitapların okunmasında azalışlar, kalan dillerdeki kitapların okunmasında artışlar 7 no lu tabloda gösterilmektedir. Tablo 7: Okunmuş kitapların Diline göre analiz Okunmuş Kitapların Dili Okunmuş Kitap sayısı % Okunmuş Kitap sayısı % 1 Türkçe Rusça Kırgızca İngilizce Özbekçe Kazakça Almanca Azerice İtalyanca Moğolca Slavca Fransızca Tuvaca Çince Hakasça Polca - Lehçe Tatarca Türkmence Altayca Uygurca Toplam Diyagram 5: Okunmuş kitapların Diline göre analiz ( yılların karşılaştırılması) 14

15 Diyagram 6: 2011 yılında Okunmuş kitapların Diline göre analiz C) Edebi kitapların Türüne (Janr) yaptığımız analizde iki yılda da en çok Romanlar (2010- %46,82; 2011-%45,85), ikinci sırada Hikayeler (2010-%34,05; 2011-%34,87), üçüncü sırada Şiirler (2010-%10,25; 2011-%10,07) olduğu tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırılmasında tek Drama kitaplarında artış olup, kalan Janrlarda azalışlar olduğu aşağıdaki 8 no lu tabloda gösterilmektedir. Tablo 8: Okunmuş kitapların Edebi Türüne (Janr) göre analiz Okunmuş Edebi Kitapların Türüne Göre Okunmuş Kitap sayısı % Okunmuş Kitap sayısı % 1 Roman Hikaye Şiir Öykü Tiyatro. Dram Hiciv ve mizah Piyes Toplam

16 Diyagram 7: Okunmuş kitapların Edebi Türüne (Janr) göre analiz ( yılların karşılaştırılması) Diyagram 8: 2011 yılında Okunmuş kitapların Edebi Türüne (Janr) göre analiz 16

17 Analiz 4: yıllarına ait Genel Oran Bilgileri (Genel Okuma Oranı, Devam Oranı, Koleksiyon Kullanım Oranı, Materyal Dağlım Oranı) A) 9 no lu tabloda belirtilen yıllarına ait genel istatistik bilgilerini kullanarak Kütüphanemizin kullanımının Genel Oran bilgileri çıkartılmıştır. Tablo 9: Genel Oranda kullanılacak istatistik bilgiler Kullanım bilgileri Kitap sayısı 1 (Okuma salon ile Ders kitapları birlikte) Kitap sayısı 2 (Sadece Okuma salonunda bulunanlar) Ödünç verilmiş kitap sayısı (Ders kitap dağıtımının dışında, sadece Okuma salonundan ödünç verilen kitaplar) Üye olmuş okuyucu sayısı Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı Genel Oran Bilgileri Kütüphanecilik alanında kullanılan ve aşağıda belirtilen üsüllere göre hesaplanmıştır: Genel Okuma Oranı = Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısı (Ders kitap dağıtımının dışında, sadece okuma salonundan ödünç verilen kitaplar) / Üye olan okuyucu sayısı; Devam Oranı = Yıllık Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı / Üye olan okuyucu sayısı; Koleksiyon Kullanım Oranı = Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısı (Ders kitap dağıtımının dışında, sadece okuma salonundan ödünç verilen kitaplar) / Kitap sayısı 2 (Sadece Okuma salonunda bulunanlar); Materyal Dağılım Oranı = Kitap sayısı 1 (Okuma salon ile Ders kitaplar birlikte) / Üye olan okuyucu sayısı Sonuç olarak 10 no lu tabloda belirtilen oranlar çıkartılmıştır. Tablo 10: Genel Oran Bilgileri Oranların Türleri Standartlara uygun ortalama oranlar 5 Genel Okuma Oranı Devam Oranı Koleksiyon Kullanım Oranı 1,2 1,1 3-1,4 Materyal Dağılım Oranı Bu standartlar Üniversite Kütüphanesi olarak verilmeden genel olarak verilmiştir. Ancak bu ortalama oranlar Kütüphane tarafından üye olunmuş Elektronik Kaynakları, Veritabanları, Elektronik kitapları, İnternet hızını, Bilgisayar sayısını düşünmeden sadece kitap sayısın düşünerek verilmiştir. Modern Üniversite Kütüphanelerinde bu standart oranlara denk gelmeyebilir. 17

18 Oran Bilgilerin yıllara göre karşılaştırılmasında azalışlar ortaya çıkmıştır. Bu azalışların açıklamaları aşağıda sunulmaktadır: Genel Okuma Oranının azalışı: Analiz 1 de, A) kısmında belirtiği sonuca göre, ödünç almadan okuma salonlarda kullanılan kitap sayısı ve Elektronik veritabanlarının sayısı ile kullanımın artışından dolayı Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısının azalışı; Kütüphanede Üye olan Okuyucuların sayısının artışı sebep olabilir; Devam Oranının azalışı: Kütüphanemizde oturum kapasite sayısının azalışından dolayı Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı 2010 yılına göre 2011 yılında az olduğu ile Kütüphanede Üye olan Okuyucuların sayısının artışı sebep olabilir. Ancak, Elektronik kaynakların, Veritabanların, Üniversitede bulunan bilgisayar sayısının, İnternet hızının sayısının çok olmasına rağmen, Standart Oranlara göre Kütüphanemizde Devam Oranların çok olduğu tespit edilmektedir; Koleksiyon Kullanım Oranının azalışı: Analiz 1 de, A) kısmında belirtiği sonuca göre, ödünç almadan okuma salonlarda kullanılan kitap sayısı ve Elektronik veritabanlarının sayısı ile kullanımın artışından dolayı Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısının azalışı; Kitap sayısının artışı sebep olabilir; Materyal Dağılım Oranının azalışı: Kütüphanede Üye olan Okuyucuların sayısının artışı sebep olabilir. 18