YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN GETİRDİKLERİ

Transkript

1 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN GETİRDİKERİ AHMET TOKAÇ Yönetim Danışmanı ve SMMM D eğerli üyelerimiz, değerli kurlarım, Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili srulması gereken sruları ve cevaplarını, bu köşede sizlerle paylaşmaya devam ediyrum. Bana ençk srulan sruların başında, tarihinde yürürlüğe girecek lan Yeni Türk Ticaret Kanununda imited şirketlerle ilgili knular ve yeni uygulamada imited Şirketlerin durumunun ne lacağıdır. Yeni Türk Ticaret Kanununda imited şirketlerle ilgili knular 573. İle 644. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yapılan düzenlemeler ile imited Şirketlerin kuruluşundan, yönetilmesine, sermayesinden, denetimine birçk yeniliğe yl açacak yeni düzenlemeler uygulamaya girecektir. Yeni Türk Ticaret Kanununda imited şirket, Eski TTK daki düzenlemenin aksine şahıs şirketlerinin tipik örneği larak bilenen Kllektif şirketten uzaklaştırılarak, küçük ölçekli bir annim şirkete benzer hale getirilmiştir. Özellikle yönetim, karar mekanizması ve rtak sayısına bakılmaksızın genel kurul sistemi buna örnek larak gösterilebilir. Mevcut düzenlemede bir limited şirketin kurulması için gerekli lan en az iki kişi lma asgari sınırı Yeni TTK ile kaldırılmıştır. Yeni düzenleme ile tek kişilik limited şirketlerin kurulması mümkün hale gelmiştir. Yeni düzenlemeye göre; tek kişilik limited şirket kurulması yada snradan rtak sayısının bire inmesi halinde bu durumunda keyfiyetin 7 gün içinde bağlı bulunduğu ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekecektir. Söz knusu düzenlemenin 3. Kişi alacaklıları kruyacağı öngörülmektedir. Kuruluşta taahhüt edilen payların itibarî değerlerinin nakit kısmının hemen ve tamamen tescilden önce, ödenmesi zrunluluğu getirilmiştir. Kuruluş işlemleri için özel işlem denetçi rapru düzenlenecektir. Tescil süresi 30 gündür. Esas Sözleşmenin yazılması önem kazanmıştır. Ortak sayısına bağlı lmaksızın Genel kurul düzenlenmesi getirilmiştir. Ortak lma ve rtaklıktan ayrılma yeniden düzenlenmiştir. Yasal kayıtlarını ve finansal tabllarını TMS göre düzenleme ile Denetçi zrunluluğu getirilmiştir. imited şirketin rtağının kişisel alacaklısının şirketi feshedebilmesi riskinden krunmuştur. Yeni Kanunun sistemi basittir. Ortağın kişisel alacaklısı imited şirketi feshetmeden sadece rtağın sermaye payını haczettirip paraya çevirebilir. Yeni imited şirketin finansal yapısı güçlendirilmiştir ve sermaye payının bir defada ödenmesi öngörülmüş, yani taksit kaldırılmıştır. Ortağın şirkete verdiği sermayenin yerine tutan ödünçlere imkan tanınmıştır. Bilanç zararlarının ek ödeme yükümlülükleriyle kapatılması lanağı rtaklara tanınmıştır. ATMD Audit & Financial Cnsultancy 1

2 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN GETİRDİKERİ imited şirket rtağı lmak isteyen ve şirketinin tüzel kişiliği ile piyasada iş yapmak isteyen girişimciler getirilen düzenlemeler ile büyük ve kurumsal lmanın maliyetine katlanacaklardır. SORU VE CEVAPARA YENİ TÜRK TİCARET KANUNU / 6 imited Şirketlerde müdürlerin devredilemez görev ve yetkileri nelerdir? imited şirketin idaresinde görev alacak müdürlerin hukuki ve cezai srumlulukları ile ilgili larak Yeni TTK nın annim şirketler ile ilgili bölümüne atıf yapıldığı görülmektedir. Hükme göre; limited şirket müdürleri ile annim şirketlerin Yönetim Kurulu üyelerine hukuki ve cezai srumluluk bahsinde aynı hükümlerin uygulanacağı öngörülmüştür. Ayrıca mevcut kanunda lmayan yeni bir hükümle müdürlerin devredilmez ve vazgeçilmez görevleri sınırlı sayıda sayılmış ve bu sayede müdürlerin yetki sınırları açıkça rtaya knmuştur. (Madde 623), (Madde 625) Müdürler, aşağıdaki görev ve yetkilerini devredemez ve bunlardan vazgeçemez: Şirketin üst düzeyde yönetilmesi ve gerekli talimatların verilmesi, Kanun ve şirket sözleşmesi çerçevesinde şirket yönetim örgütünün belirlenmesi, Şirketin yönetimi için gerekli lduğu taktirde, muhasebenin, finansal denetimin ve finansal planlamanın luşturulması, Şirket yönetiminin bazı bölümleri kendilerine devredilmiş lan kişilerin, kanunlara, şirket sözleşmesine, iç tüzüklere ve talimatlara uygun hareket edip etmediklerinin gözetimi, Şirket finansal tabllarının, yıllık faaliyet raprunun ve gerekli lduğu taktirde tpluluk finansal tabllarının ve yıllık faaliyet raprunun düzenlenmesi, Genel kurul tplantısının hazırlanması ve genel kurul kararlarının yürütülmesi, Şirketin brca batık lması halinde durumun mahkemeye bildirilmesi. imited Şirketin Organlarından lan Genel Kurul hakkında bilgi verebilirmisiniz? imited şirkette genel kurul, bütün rtaklardan luşan temel karar rganıdır. Eski Ticaret Kanunundaki rtaklar kurulu, genel kurul larak değiştirilmiştir. Aşağıdaki knularda Genel Kurulun karar yetkisi vardır: Esas sözleşmenin değiştirilmesi, Sermaye arttırımı ve Kar dağıtımı gibi önemli knularda karar yetkisi genel kurula aittir. Tek rtaklı limited şirketlerde ise genel kurulun tüm yetkileri tek rtak üzerinde tplanmaktadır. Tek rtağın genel kurul sıfatıyla alacağı kararların geçerli labilmesi için yazılı lması gerekmektedir. (TTK. md. 616/3) Genel kurul aşağıdaki görev ve yetkilere haiz lup bunları başka bir rgana devredemez Şirket sözleşmesinin değiştirilmesi, Müdürlerin atanmaları ve görevden alınmaları, ücretlerinin belirlenmesi ve ibrası, ATMD Audit & Financial Cnsultancy 2

3 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN GETİRDİKERİ Tpluluk denetçisi ile işlem denetçileri de dahil lmak üzere, denetçilerin atanmaları ve görevden alınmaları,tpluluk yılsnu finansal tablları ile yıllık faaliyet raprunun naylanması, Yılsnu finansal tablların ve yıllık faaliyet raprunun naylanması, kar payı hakkında karar verilmesi, kazanç paylarının belirlenmesi, Esas sermaye paylarının devirlerinin naylanması, Bir rtağın şirketten çıkarılması için mahkemeden istemde bulunulması, Şirketin feshi. Genel Kurulun Tplanması Eski TTK da genel kurulun tplanma şekli, rtak sayısının yirmiden fazla lup lmamasına göre değişmekteydi. Bu düzenlemeye göre, rtak sayısı yirmiden fazla lan limited şirketlerde genel kurulun tplanması annim şirket genel kurul tplantılarına ilişkin hükümlere tabiydi. Yirmi ve daha az rtaklı limited şirketlerde ise genel kurulun tplantı yapmadan karar almasına imkan verilmişti. Yeni TTK, rtak sayısına göre yapılan ayrımı kaldırmıştır. Buna göre bütün limited şirketlerde, tplantı yapılıp yapılmaması rtakların isteğine bırakılmıştır. Böylece, herhangi bir rtak sözlü görüşme isteminde bulunmadıkça, genel kurul kararları, rtaklardan birinin gündem maddesi ile ilgili önerisine diğer rtakların yazılı nayları alınmak suretiyle de verilebilir. TTK 617/3. maddesine göre, Tplantıya çağrı, Azlığın çağrı ve öneri hakkı, Hazırlık önlemleri, Tutanak, Yetkisiz katılma knularında annim şirketlere ilişkin hükümler, Bakanlık temsilcisine ilişkin lanlar hariç, kıyas yluyla uygulanır. Her rtak kendisini genel kurulda rtak lan veya lmayan bir kişi aracılığıyla temsil ettirebilir. Tplantıya Çağrı: Genel kurul ya müdürler veya rtaklar tarafından tplantıya çağrılır, Müdürler, genel kurulu, yılda bir kez ve hesap dönemi sna ermesini izleyen üç ay içinde lağan tplantıya çağırmak zrundadır, Esas sermayenin nda birini temsil eden rtak veya rtaklar, tplantının amacını göstermek suretiyle genel kurulun tplantıya çağrılmasını müdürlerden yazılı larak talep edebilir. imited Şirketlerin denetim ve denetçi uygulaması nasıl yapılacaktır? imited şirketlerin denetlenmesi annim şirketlerle aynı kurallara tabi tutulmuştur. Buna göre, annim şirketin denetçiye ve işlem denetçileriyle denetime ve özel denetime ilişkin hükümleri limited şirkete de uygulanır (TTK md. 635). Böylece limited şirkette ayrı bir denetim rganı bulunmaz; Şirketin denetimi bir veya daha fazla denetçi tarafından gerçekleştirilir. Buna göre büyük ölçekli şirketler bakımından bağımsız denetçi şirketlerinin denetçi larak seçilme mecburiyeti gündeme gelmekte, rta ve küçük ölçekli ATMD Audit & Financial Cnsultancy 3

4 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN GETİRDİKERİ şirketler bakımından ise en az bir YMM veya SMMM yi denetçi seçme zrunluluğu öngörülmektedir. Annim şirketlerde lduğu gibi limited şirketlerin denetlenmesine yönelik yeni TTK da öngörülen ilkeleri altı başlık altında tplamak mümkündür: Zrunluluk: TTK md. 397/1 e göre annim şirketin ve şirketler tpluluğunun denetlenmeleri zrunluluğu kanuni bir yüküm larak öngörülmüştür. Süreklilik: Denetim süreklilik arz ettiği için bütün faaliyet dönemini kapsayacak şekilde görev yapmak üzere denetçi seçilmelidir. Bütensellik: Buna göre şirketin finansal tablları ile yıllık raprları ve bunlar bağlamında tüm şirketin muhasebesi denetlenmelidir. Dışardanlık: Yeni sistemde, eskiden lduğu gibi denetçi genel kurul tarafından seçilmekle birlikte denetçi şirketin rganı değildir. Prfeynellik: Denetçilik bir mesleki faaliyet lup, prfesynelliği gerektirir. Devredilmezlik: 6102 sayılı kanunda kabul edilen yeni sistemde denetim görev ve yetkisi, bütünü ile denetçilere bırakılmıştır. Denetçinin Seçimi: TTK md. 399/1 uyarınca, denetçi, şirket genel kurulunca seçilir. Denetçinin her faaliyet dönemi ve her halde görevini yerine getireceği faaliyet bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden snra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan eder. Kanunda veya esas sözleşmede aksi öngörülmemişse, işlem denetçisi genel kurul tarafından atanır. imited şirketlerin şirket esas sözleşmesinde bulunması gereken kayıtlarla ilgili larak yeni TTK herhangi bir değişiklik getiriyr mu? Neden? Yeni TTK da şirket sözleşmesinde bulunması gereken kayıtlar bakımından ikili bir ayrım mevcuttur. Buna göre esas sözleşmede, zrunlu kayıtlar ve şirket sözleşmesinde öngörülmeleri şartıyla bağlayıcı lan kayıtlar başlıkları altında ikili bir düzenleme yapılmıştır. Yeni TTK nın 577. maddesinde düzenlenen bu ikinci ayrımın yeni düzenlendiğini ve yeni bir sistemin öngörülerek yapıldığından bahsedebiliriz. Bu yeni sistem, şirket sözleşmelerinin bilinçli bir şekilde hazırlanması gereğini rtaya çıkarmaktadır. Söz knusu maddenin içeriğinden anlaşılacağı üzere; Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılmasına ilişkin kanuni düzenlemeden ayrılan hükümler, Ortaklara veya şirkete esas sermaye payları ile ilgili larak önerilme, önalım ve alım hakları tanınması, Kanunda veya şirket sözleşmesindeki yükümlülüklerinin hiç ya da zamanında yerine getirilmemesi halinde sözleşme cezası hükümleri, Genel Kurulda, karar almaya, y hakkına ve y hakkının hesaplanmasına ilişkin kanuni düzenlemeden ayrılan hükümler, Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri, ATMD Audit & Financial Cnsultancy 4

5 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN GETİRDİKERİ Ortağın şirketten çıkarılması hakkında özel sebepler.yeni TTK nın söz knusu maddesinde sınırlı sayıda sayılan bu hükümlerin esas sözleşmede öngörülmesi halinde bağlayıcı lacağı kabul edilmektedir.öte yandan, annim şirketin denetçiye ve işlem denetçileriyle denetime ve özel denetime ilişkin hükümleri limited şirkete de uygulanır. Bu itibarla ana sözleşmelerde denetçi müessesesine ilişkin hükümlerin de yer alması gerekmektedir. imited şirketler ile ilgili diğer düzenlemeler nelerdir? imited şirket, kanuna uygun larak düzenlenen şirket sözleşmesinde, bir veya daha çk kurucu rtağın, limited şirket kurma iradelerini açıklayıp, en az T (Bakanlar Kurulunca 10 katına kadar arttırılabilir) sermayenin tamamını şartsız taahhüt etmeleri ve nakit kısmı hemen ve tamamen ödemeleriyle kurulur. Tescil süresi 30 gündür. Esas Sözleşmenin yazılması önem kazanmıştır. Yeni yasaya göre imited şirketler sigrtacılık da yapabileceklerdir. Esas Sözleşmede hüküm knulması kaydıyla, ıntifa (rtaklık haklarına sahip lmaksızın kardan pay alma hakkına haiz) senetler çıkarabilirler. imited şirket ana sözleşmesinde denetçi ile ilgili bilgiler ve denetçinin meslek dası numarası yer alacaktır. Esas Sözleşmede yer almak kşulu ile,sermayenin itibari değerinin iki katını aşmıyacak ölçüde ek ödeme yükümlülüğü getirilebilir, ve yükümlülük hissenin devrinin tescilinden itibaren iki yıl içinde şirket iflas etmiş ise devreden rtaktan istenebilir. imited şirket esas sözleşmesinde, yan edim yükümlülüğü getirilebilir.bir esas sermaye payına bağlı yan edimin, knusu, kapsamı, kşulları gibi nktalar esas sözleşmede yer almalıdır. (Madde 573), (Madde 580), (Madde 603), (Madde 606) Yukarıda yer verilen knuyla ilgili ek bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda lütfen tarafımızla irtibata geçiniz. Saygılarımızla, ATMD Audit & Financial Cnsultancy 5