Ulusal İnovasyon (Yenilikçilik) Sistemi

Transkript

1 ULUSLARARASI SİLAHLI KUVVETLER MUHABERE ve ELEKTRONİK DERNEĞİ TÜRKİYE ŞUBESİ Ulusal İnovasyon (Yenilikçilik) Sistemi 10 Şubat 2005, Ankara Müfit AKYOS Endüstri Mühendisi Teknoloji Yönetimi Danõşmanõ

2 Endüstri Alanõ Pazar Lideri İnovativ Yeni Ürün Havacõlõk Boing, Airbus Yolcu uçaklarõ İlaç Glaxo-Welcome Mide ülseri ilaçlarõ Otomotiv Mercedes, Ford Otomobil tasarõmõ ve üretimi Bilgisayar Intel, IBM, Microsoft Bilgisayar yongalarõ, donanõm, yazõlõm

3 İnovasyon Buluşçu Tarih Buhar makinasõ James Watt Çelik tekne Isambard Kingdom Brunel Lokomotif Georgo Stephenson 1829 Elektromanyetik dinamo Michael Faraday Elektrik lambasõ Thomas Edison ve Joseph Swan

4 200 YILDA Y GERÇEKLEŞEN BEŞ TEKNOLOJİK DEVRİM 1771 Endüstriyel Devrim 1829 Buhar ve Demiryolu Çağõ 1875 Çelik,, Elektri trik k ve Ağõr Sanayi Çağõ 1908 Petrol, Otomobile ve Kitlesel Üretim Çağõ 1971 Enformasyon and Telekomuni omunikasyon Çağõ 20?? Bioteknolo noloji,, Nanoteknolo noloji and Bioelektroni tronik k Çağõ? Her biri inovasyon için farklõ fõrsatlar yaratmõştõr

5 İnovasyon Türleri - Yeniliğin Tip ve Derecesi İNOVASYON maksimum orta minimum EKNOLOJİK ÜRÜN E PROSES NOVASYONU RGANİZASYONEL NOVASYON Teknolojik olarak yeni Teknolojik olarak önemli ölçüde geliştirilmiş Yeni ya da geliştirilmiş Ürün Üretim süreci Dağõtõm süreci Ürün Üretim süreci Dağõtõm süreci Bütünüyle organizasyonel Dünyada yeni Firma için yeni

6 İNOVASYON ÖRNEKLERİ İnovasyon Tipi Ürün İnovasyonu Süreç İnovasyonu Organizasyonel İnovasyon Üretim Yönetimi İnovasyonu Ticari/pazarlama İnovasyonu Hizmet İnovasyonu Örnek Yeni veya geliştirilmiş ürünler (cep telefonu, internet özellikli cep telefonu) Yeni bir üretim yöntemi (flotal cam üretimi) Yeni bir iç haberleşme sistemi (intranet), yeni bir maliyetlendirme sistemi Kalite çemberleri, tam zamanõnda üretim, yeni üretim plânlama sistemi, yeni kalite kontrol sistemi Yeni satõş teknikleri, yeni finansal yöntemler (risk sermayesi) Internet bankacõlõğõ, hasta kabul sistemi

7 inovasyon; yeni düşüncelerin ekonomiye dönüştürülmesidir. (U.S Dept. of Commerce, 1967) İnovasyon = teorik kavram + teknik yenilik + ticari uygulama inovasyon; düşünce geliştirme, teknoloji geliştirme, eni (veya geliştirilmiş) ürün veya üretim yöntemi veya kipmanõ üretme ve pazarlama aktivitelerinin önetimidir.

8 İnovasyon - Büyüme İlişkisi! Yeni Büyüme Kuramõ (Paul Romer) keşif ve buluş/inovasyon süreci...yaşam standardõndaki uzun vadeli iyileşmeleri yaratan süreçtir! : 1995: gelişmiş ekonomilerdeki büyümenin yarõdan fazlasõ inovasyondan kaynaklanmõştõr (OECD)

9 İnovasyon-Verimlilik Artõşõ İlişkisi İNOVASYON YETENEĞİ i ş b i r l i ğ i REKABETÇİLİK (VERİMLİLİK ARTIŞI) YÜKSEK YAŞAM STANDARDI

10 Sistem Yaklaşõmõ teknolojik değişimin hõzõ ve kuruluşlarõn etkinliği; yalnõz yapõlan Ar-Ge nin büyüklüğüne değil mevcut kaynaklarõn nasõl yönetilip örgütlendiğine de bağlõdõr Ulusal İnovasyon Sistemleri Bölgesel İnovasyon Sistemleri Kentsel İnovasyon Sistemleri Uluslararasõ İnovasyon Sistemleri

11 İNOVASYON SÜREÇ MODELLERİ. Teknoloji İtkili Model (1950 lerden larõn ortalarõna) Temel Bilim Tasarõm ve Mühendislik İmalât Pazarlama Satõş

12 İNOVASYON SÜREÇ MODELLERİ (devam) 2. Talep Çekimli Model (1960 larõn sonlarõ-1970 lerin başlarõ) Pazar talebi Geliştirme İmalât Satõş

13 İNOVASYON SÜREÇ MODELLERİ (devam) 3. Etkileşimli Model (1970 lerin ortalarõ-1980 lerin başõ) yeni fikir toplumun ve pazarõn ihtiyacõ fikir üretme geliştirme prototip imalatõ imalat pazarlama satõş pazar yeri yeni teknoloji teknoloji ve üretimde en son düzey

14 İNOVASYON SÜREÇ MODELLERİ (devam) 4. Bütünleştirilmiş Model PAZARLAMA Ar-Ge ÜRÜN GELİŞTİRME ÜRETİM MÜHENDİSLİĞİ PARÇA İMALÂTI (tedarikçiler) İMALÂT Pazarlama Ortak Grup Toplantõlarõ Başlama

15 İNOVASYON SÜREÇ MODELLERİ (devam). Bütünleştirilmiş Sistemler ve Ağyapõlaşma Uluslararasõ Stratejik İşbirlikleri Firma içi Sistemler Ağyapõsõ Rekabet Öncesi Ar-Ge Ortaklõklarõ Tedarik zinciri KOBİ ler

16 İnovasyon Süreci - özet Pazar İnovasyon/ Yeni ürün geliştirme Pazar

17 INNOVATE AMERICA December 2004 NATIONAL INNOVATION INITIATIVE REPORT Thriving in a world of challenge and change Council of Competitivenes

18

19 özümleme: İnovasyon 21. y.y da Amerika nõn başarõsõnõ belirleyecek tek ve en önemli faktör olacaktõr... merika nõn Rolü Amerika nõn çocuklarõna bõrakacağõ mirasõ; yaratõcõlõğa ve ulusumuzun yurtiçi ve dõşõnda yaratacağõ gönence dayalõ olacaktõr. merika nõn Hedefi Amerika nõn Hedefi; verimliliğini, yaşam standardõnõ ve global pazarlardaki liderliğini geliştirmek için inovasyoni kapasitesini serbest bõrakmasõdõr. merika nõn Görevi Geçen 25 yõlda yapõlarõmõzõn etkinliğini ve kalitesini optimize ettik. Önümüzdeki çeyrek asõrda, bütün toplumumuzu inovasyon için optimize etmemiz gerekmektedir.

20 ÜÇ ANA KONU (Yetenek-Yatõrõm Yatõrõm-Altyapõ) Yetenek: bir ulusun kilit inovasyon varlõğõ; inovasyonun insan kaynağõ boyutu! Bilgi yaratõmõ! Eğitim! Öğretim! İşgücü desteği Öneri: işbirliği kültürünün geliştirilmesi, araştõrma- ticarileştirme ilişkisinin oluşturulmasõ, ömür boyu yetenek geliştirilmesi (önümüzdeki 10 yõlda en hõzlõ gelişen 30 işten 26 sõ için ikincil eğitim/öğretim gerekecektir)

21 Yatõrõm: inovasyonun finansal boyutu! Ar-Ge ye yatõrõm! girişimciliğin desteklenmesi! Uzun erimli inovasyon stratejisi Öneri: yenilikçi girişimcilere kaynak ve destek sağlamasõ Altyapõ: politik ve fiziksel yapõlar! Enformasyon ağyapõlarõ! Ulaştõrma! Sağlõk ve enerji! Fikrî mülkiyetin korunmasõ! İş yaşamõnõn regülasyonu! İşbirliğini sağlayacak yapõlar Öneri: endüstri-akademi işbirlikleri, 21. y.y a uygun üretim ve inovasyon altyapõsõ, ulusal inovasyon önderliği ağyapõsõ

22 Amerika nõn İnovasyon Ajandasõna Etki Eden Faktörler! İnovasyonun yeni özellikleri: yayõlõm hõzõ, disiplinlerarasõ ve kompleks yapõsõ, işbirlikleri gerektirmesi, globalleşmesi, endüstriyel ve hatta enformasyon ekonomisinden köklü farklõlõklar göstermesi! Rekabetin ciddi boyutlarõ! Fõrsatlarõn etki alanõ (enerji, sağlõk alanlarõ gibi)

23

24 AVRUPA BİRLİĞİ İNOVASYON YAKLAŞIMI

25 AB Politikasõnõn 5 Amacõ! İnovasyon politikalarõ arasõnda uyum! İnovasyon-dostu düzenleyici çerçeve! Yenilikçi kuruluşlarõn doğuşunu ve gelişmesini desteklemek! İnovasyon sistemi temel arayüzlerinin etkinleşmesi! İnovasyona açõk bir toplum

26 Communication Part A.1.a Building Our Common Future Policy challenges and budgetary means of Enlarged Union COM(2004) 101 final firmalarõn inovativ potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardõmcõ olmak için; ilgili taraflarõn ve kaynaklarõn harekete geçirilmesi, bilgi akõşõ ve inovasyon ağyapõlarõ üzerinden teknoloji transferinin özendirilmesi, firmalara ve özellikle genç inovativ girişimcilere yarar sağlayacaktõr. İnovasyon politikasõ; inovasyona yatõrõmõ, organizasyonel değişimleri ve inovativ tasarõm çözümlemelerini besleyecek/ destekleyecektir. AB çapõnda ağyapõlarõn oluşmasõnõn yanõ sõra ortak yaklaşõmlara, sõnõr ötesi ve bölgesel etkinliklere yardõmcõ olunmasõnõ, inovasyon esaslõ düzenleyici bir ortamõn gelişmesini ve yayõlmasõnõ sağlayabilecektir.

27 INNOVATE FOR A COMPETITIVE EUROPE A New Action Plan For Innovation-draft (Commission of the European Communities ) Investing in Research: An Action Plan for Europa ( %3 Target ) COM(2004) 226 final Action Plan: The Europan Agenda For Entrepreneurship, COM(2004) 70 final A Complementary Approach Innovate For A Competitive Europa A new action plan for innovation draft

28 A A Complementary Approach Investing in Research: An Action Plan for Europa ( %3 Target ) COM(2004) 226 final Rekabetçilik Action Plan: The Europan Agenda For Entrepreneurship, COM(2004) 70 final Sürdürülebilir Büyüme Innovate For A Competitive Europa A new action plan for innovation - draft İşlendirme

29 INNOVATE FOR A COMPETITIVE EUROPE A New Action Plan For Innovation-draft (Commission of the European Communities ) Planõn Amaçlarõ: Amaç 1: İnovasyon; Heryerde Amaç 2: Pazarda inovasyonun düzenlenmesi Amaç 3: Bilgi; Heryerde Amaç 4: İnovasyona yatõrõm Amaç 5: İnovasyon için beceriler Amaç 6: Etkin inovasyon yönetişimi

30 Amaç 1: İnovasyon; Heryerde! bütün sektörlerde, teknolojik inovasyona verilen önem kadar teknolojik olmayan alanlardaki (üretimin yapõlanmasõ, yaratõcõlõk, tasarõm, yeni ürün ve üretim yöntemleri geliştirme, müşteri-tedarikçi tedarikçi ilişkileri v.b.) inovasyona da önem verilmesi! İnovasyonun bütün yönlerinin analizi! Araştõrmalarõn teknolojik olmayan alanlarda inovasyona yönlendirilmesi

31 Amaç 2: Pazarda inovasyonun düzenlenmesi! Pazar tökezlemelerini de giderecek inovasyonu özendirici düzenlemelerin yapõlmasõ! Kamu alõm politikalarõ, pazar şeffaflõğõ, pazar gereksinimleri, pazara giriş ve tüketici davranõşlarõ, çevre ve güvenlik düzenlemeleri, uluslararasõ düzenlemeler ve kurallar gibi faktörlerin inovasyonu özendirici yeni düzenlemelerin yapõlmasõnda dikkate alõnmasõ! Düzenlemelere sivil toplumun katõlõmõnõn sağlanmasõ! Bağõmsõz düzenleyici kurullarõn oluşturulmasõ! Standardizasyonda aşõrõlõktan kaçõnõlmasõ

32 Amaç 3: Bilgi; Heryerde! Bilim-endüstri ve endüstri-endüstri bilgi akõşõnõn sağlanmasõ! Bilgiye erişim, en iyi teknolojiyi en uygun fiyatla edinme, Ar-Ge nin çõktõlarõndan yararlanma, ağyapõlar içinde yer alma, teknolojiyi özümseme, teknoloji transferi konularõnda özellikle KOBİ lerin karşõlaştõklarõ pazar tökezlemelerinin giderilmesi! Bilgi trasferinin gelişmesini sağlayõcõ ulusal, bölgesel ve yerel inovasyon sistemleri arasõnda ağyapõlaşma ve kümeleşmelerin özendirilmesi! Fikrî mülkiyet araçlarõnõn geliştirilmesi

33 Amaç 4: İnovasyona yatõrõm! Risk sermayesi pazarõnõn geliştirilmesi! Bölgesel eşitsizliklerin giderilmesi ve devlet yardõmlarõnõn olabildiğince basit ve açõk olmasõ! Finansal araçlarõn harekete geçirilmesi! İlk adõm (seed( investment) desteklerinde kamu-özel işbirliğinin geliştirilmesi! Çerçeve Proglamlarõn merkezi ve karmaşõk yapõsõnõn KOBİ lerin yararlanmasõnõ sağlayacak biçimde düzenlenmesi! European Structural Funds õn inovasyona yönlendirilmesi

34 Amaç 5: İnovasyon için beceriler! Üye ülkelerin; işlendirme, sosyal, nüfus, eğitim ve göçmen politikalarõnõ inovasyonun gerektirdiği becerilere sahip işgücünü oluşturacak biçimde tasarõmlamalarõ! Enformasyon teknolojilerinin gerektirdiği e- becerilere sahip işgücünün öneminin dikkate alõnmasõ! İnovasyon ekonomisi ve yönetiminin (teknoloji transferi, sistem entegrasyonu, inovasyon süreci yönetimi, bilgi yönetimi, teknoloji izleme, regülasyonlarõ izleme, iş modelleri v.b.) üniversitelerde ele alõnmasõ! İnovasyonun gerektirdiği becerilerin kazanõlmasõnõ sağlayacak eğitim-öğrenime daha çok yatõrõm yapõlmasõ

35 Amaç 6: Etkin inovasyon yönetişimi Rekabet Konseyi nin üye ülkelere ve Komisyona yaptõğõ çağrõ:! Gönüllülük esasõyla, AB, ulusal ve bölgesel düzeyde inovasyon politikalarõnda uygun koordinasyonun sağlanmasõ! Üye ülkelerin inovasyon politikasõ geliştirme ve uygulamasõnda birbirlerinden öğrenerek var olan süreçlerini geliştirmeleri! AB de inovasyonun güçlendirilmesi için işbirliklerinin yoğunlaştõrõlmasõ ve ortak amaçlarõn çerçevesinin oluşturulmasõ! Elde edilen sonuçlarõn izlenmesi ve ölçülmesi/ değerlendirilmesi (assesing) için mekanizmanõn oluşturulmasõ

36 ürkiye de Ulusal İnovasyon Sistemi: Bugünkü Kurumsal Yapõ Başbakan anayi Bak. Maliye Bak. MEB MSB Diğer Bakanlõklar Başbakan Yrd. BTYK YPK Devl. Bak. Devl. Bak. Devl. Bak. Devl. Bak. P-KKK SPK SSM DPT YÖK ÜK Haz. Müs. DTM TÜBA TÜBİTAK TAEK TPE UME DİE TURKAK TSE KOSGEB Off-set TİDEB ÜSAMP TTGV Yatõr. Yard. VakõfRisk İşRisk Araşt. Dest. Burs Araşt.Dest. BAYG Araşt.Dest. Burs Finans.Dest. eknogel.böl. Tekno.Dest. Danõş. Firmalarõ KOBİNET ULAKBİM ULAKNET TT Tekno.Kolaylõk Birimleri AR-GE Birimleri Kamu Araştõrma Kurumlarõ Üniversiteler Firmalar Üni.-San. Ort.Ar.Merkz. Araştõrma Merkezleri Katman I Katman II Katman III Katman IV

37

38 Ulusal İnovasyon Kapasitesi: bir ülkenin ticari değer taşõyan inovasyon potansiyelinin ölçer Sõralamada esas alõnan ölçütler:! ABD patentleri/milyon kişi! Bilim adamõ ve mühendislerin oranõ! İnovasyon politikasõ! Teknolojik çekim noktalarõnõn sayõ ve boyutu! Teknolojik çekim noktalarõ ile araştõrma enstitüleri ve kurumlarõn ilişki düzeyi! Kişi başõna ulusal gelir! Rekabet gücü! Pazarõn gelişmişliği! Ücretler ve verimlilik ilişkisi Kaynak: Micheal Porter of Harwards Business School and Scott Stern of Northwest University and the National Bureau of Economic Research

39 LİS içindeki farklõ aktörler ve Ar-Ge finansmanõna bağlõ rolleri kamu özel nlama rayüz şlevi Y A K L A Ş I M Bakanlõklar Araştõrma Konseyleri Yüksek Eğitim Üniver site Fonlarõ Kamu-Özel Ortaklõklarõ Özel (kârsõz) Diğer (yabancõ) Özel Konsorsiyumlar Özel Girişim ygulama Kamu Laboratuvarlarõ Üniversiteler Araştõrma Enstitüleri Özel Laboratuvarlar

40 ürkiye nin Bilim ve Teknoloji Politikalarõ Serüveni ( ) 1960 lõ-1970 li 1970 li Yõllar: Doğa bilimlerinde temel ve uygulamalõ araştõrmalarõn desteklenmesi - I. Beş Yõllõk Kalkõnma Planõ(BYKP) TÜBİTAK õn kurulmasõ (1963) tabii bilimlerde temel ve uygulamalõ araştõrmalara ilişkin politikalarõn ipuçlarõ - The Pilot Teams Project on Science and Economic Development (OECD-1964) 1980 li Yõllar: Y Bilim politikalarõnõn n gündeme g gelmesi - Türk Bilim Politikasõ (Devlet Bakanõ Prof.Dr. M. Nimet Özdaş - Bilim ve Teknoloji Yüksek Y Kurulunun (BTYK) kurulmasõ - Beşinci BYKP: Bilim ve Teknoloji Plan inci BYKP: Bilim ve Teknoloji Planõ - Türkiye İleri teknoloji Teşvik Projesi (İTÜ 1985)

41 ürkiye nin Bilim ve Teknoloji Politikalarõ Serüveni ( ) (devam) 1990 lõ Yõllar: teknoloji politikalarõnõn da gündeme gelmesi - Yedinci BYKP: Bilim ve Teknolojide Atõlõm Projesi - BTYK nõn 25 Ağustos 1997 tarihli toplantõsõ: Türkiye nin Bilim ve Teknoloji Politikasõ nõn kabulü - Teknolojik inovasyonun da gündeme girmesi - Ulusal İnovasyon Sistemi nin gündeme girmesi (TÜBİTAK 1990 ve sonrasõ) - Yeni kurumlarõn oluşmasõ (TİDEB, TTGV)

42 azõ bulgular ULİS e Sistematik Bir Yaklaşõm Ana sorun; imalât sektöründeki düşük verimlilikle birlikte düşük yatõrõm ve Ar-Ge den yaralanmadaki zayõflõktõr İnovasyon politikasõnõn sorumluluğu devlet organlarõ arasõnda parçalanmõştõr. CC7 ülkeleri içinde en gelişmiş inovasyon sistemine ine sahip ülke Türkiye dir (Bulgaristan,( Latviya, Litvanya, Malta, Romanya, Slovakya, Türkiye) Devlet girişimleri içinde en çok ümit vadedenler, akademi-iş iş çevresi işbirliklerinin özendirilmesi, yeni teknoloji tabanlõ firmalarõn desteklenmesi ve iş ağyapõlarõnõn geliştirilmesidir. İnovasyon girişimcilikle ilintili bir kavramdõr yõlõ krizinde belk de ilk kez iyi eğitimli ve deneyimli beyaz yakalõlar işlerini kaybetmişlerdir. İnovasyon ve girişimcilik konularõnda farkõndalõk yaratõlmak üzere yeni bir hedef kitle olarak bu grup bir şans oluşturabilir.

43 ULİS e Sistematik Bir Yaklaşõm (devam) LİS için yeni araçlar yaklaşõm: - ULİS içinde kamu ve özel çeşitli organizasyonlar vardõr - TİDEB ve TTGV finansal desteklerle Türk endüstrisini destekleyen en etkin iki aktördür - Ar-Ge ve inovasyon etkileşimli süreçlerdir öncelikler: - ULİS in yeni araçlarõ için ölçütler (kapasite geliştirme, sektörlerin özellikleri, ULİS e etkileri v.b.)

44 Sistematik Bir Yaklaşõm (devam) uygunluk: önerilen araçlarõn kültür, ULİS in yapõsõ, sektörel gereksinimler, talep, KOBİ lerin karakteristikleri, yüksek teknoloji start-ups ve spin-off lara uygunluğu analiz : Ulusal İnovasyon Sistemi nin genel bir tanõmõnõn yapõlarak bu Sistem içindeki aktörlerin (özellikle finansal destek veren ve işlendirme olanaklarõ yaratanlarõn) rol ve misyonlarõnõn düzgün bir biçimde tasarõmlanmasõ/tanõmlanmasõ

45 Yeni Mezo-düzey Yapõlanma (yeni paradigma) ULUSAL D ZEY (politikalar) MEZO-YAPI (yeni paradigmanõn sahibi) AJANSLAR (yeni kurumlar)

46 Aykut GÖKER Metin DURGUT Müfit AKYOS