VİRAL ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI

Transkript

1

2 VİRAL ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI TAHUD EĞİTİM TOPLANTILARI

3 VİRAL ÜSYE LERİN BİRİNCİ BASAMAKTA TANI VE İZLEMİ Doç.Dr.Pemra C.Ünalan Marmara Ünv.TF.Aile Hekimliği Anabilim Dalı

4 VİRAL ÜSYE de BAŞLIKLAR Soğuk algınlığı (Common cold) Influenza A. Farenjit A. Rinosinüzit Krup Epiglotit Trakeit A.Bronşit

5

6 SOĞUK ALGINLIĞI > Rhinorrhea ve nazal obstrüksiyonla giden > Sistemik semptomların ( örn: ateş ve myalgia) çok az ya da hafif olduğu > Çocuklarda daha sık olan ve ortalama 6-8 /yaş grubunda tepe yapan > Sonbahar başlangıcı ile ilk bahar sonlarına kadar rastlanabilen > Doğrudan temasla bulaşan ve hızla yayılan bir hastalıktır. > Eller çok iyi ve sık yıkanmalıdır.

7 > Mukopürülan bir burun akıntısı vardır (bakteriyal olduğunu göstermez) viral enfeksiyondan 1-3 gün sonra ortaya çıkar. Boğazda yanma ve burun tıkanıklığı eşlik edebilir. %30 olguda öksürük bulunur. > Genellikle 1 hafta nadiren 2 hafta sürer > Otitis media, sinusitis, asthmada alevlenmeye neden olabilir.

8 Soğuk Algınlığı Belirtileriyle Başvuran Hastalarda etkenin %3.5 Bakteriyel, %69 Viral, %27.5 belirlenmemiş > Rhinoviruses:52% > CoronavirusOC43 veya 229E:8% > Influenza A veya B: 6% Makela MJ et al, Viruses and bacteria in the etiology of the common cold, J Clin Microbiol 1998 Feb;36(2):

9 VİRAL ÜSYE DE İZLEM (TC SAĞLıK BAKANLıĞı BIRINCI BASAMAĞA YÖNELIK TANı VE TEDAVI REHBERI, 2010) > İmmun Yetmezlikliler > Akciğer, Kalp ve Metabolik hastalığı olanlar > 65 yaşın üzerindekiler.. Komplikasyonlara veya İkincil bakteriyel enfeksiyon düşündüren bulgulara DİKKAT; Tonsillofarenjit Pnömoni Otit Sinüzit > Bir haftadan uzun süren ateş ve/veya öksürük, balgam > kulak ağrısı, > sinüslere basmakla ağrı bulunması

10 AKUT FARENJIT > Sıklıkla viral etkenler sorumlu, %15-20 GABHS > Daha yavaş ilerliyor, rhinorrhea, öksürük, ses kısıklığı hatta diyare eşlik edebiliyor o Adenoviruses: konjunktivit eşlik edebilir o Coxsackieviruses: post. Pharynx de ülserler (herpengina) o EBV: Eksudalı tonsiller, Servikal LAP, döküntü, HSM, halsizlik

11 Exhudates

12

13

14 FARENJİT - BOĞAZ AĞRISI > Boğaz ağrısı ile gelen hastaların %25 den daha azına a.farenjit tanısı konuluyor. > 5-18 yaş arasında tepe yapıyor ve kadınlarda daha fazla Ateş, boğazda yanma-karıncalanma, farenks-tonsilde hiperemi veya eksuda ile halsizlik, iştahsızlık, çocukta emme-yeme isteksizliği, baş ağrısı > Viralde, ilk bulgular, bir-iki günde şiddetlenir. > GABHS de ise bu bulgular saatler içinde(birdenbire başlar)

15 BOĞAZ AĞRISI İLE GELEN HASTADA Birinci basamakta GABHS tanı kriterleri: (Centor Kriterleri) 1. Ateş öyküsü 2. Ağrılı ön servikal lenfadenopati 3. Tonsiller üzerinde eksuda/hiperemi bulunması 4. Burun tıkanıklığı/akıntısı, hapşırma, ses değişikliği, öksürük, konjonktivit bulunmaması Kriterlerden; > 3 veya 4 ünün olması %60 tahmin ettirici değere sahiptir > 3 veya 4 kriterin olmaması %80 negatif tahmin ettirici değere sahiptir. Centor RM, Witherspoon JM, Dalton HP, Brody CE, Link K. The diagnosis of strep throat in adults in the emergency room.med Decis Making. 1981;1(3): 239-4

16

17 > Antigen detection test (rapid strep test): RAD %70-90 sensitive, %95 spesifik > testin pozitif olması halinde GABHS farenjiti tanısı daha büyük olasılıktır ve BK istenmeden antibiyotik başlanır. > test negatif ise kültür yapılmalıdır > GABHS farenjitinde komplikasyonlar; otitis media, abse oluşumu, ARA, post strep. glomeruonephritis (PSGN).

18 Retrofarengeal, Lateral farengeal, Peritonsillar abse

19 OTITIS MEDIA: Risk faktörleri: > 6-20 aylık bebekler > erkekler > Ailede benzer hastalık öyküsü > Düşük SE ortam > Sigara içilen ve kalabalık ortamlar > Soğuk ortam > Eşlik eden konjenital anomaliler

20 A.OTITIS MEDIA TANISI Akut başlangıç Orta kulakda efüzyon bulguları, timpanik zarda eritem, bombeleşme, şiddetli kulak ağrısı Zar renginde opaklaşma, hareket azalması-kalınlaşma, s skar bulguları tekrar eden otitler lehinedir. Aylık kontrollerle rezolüsyon takip edilmelidir.

21 OTITIS MEDIA > Normal timpanik membran

22 OTITIS MEDIA > AOM

23 OTITIS MEDIA

24 OTITIS MEDIA: Komplikasyonları: > Kronik süpüratif otitis media > A. mastoidit > Fasiyal paralizi > Kolestaatom > Intrakranial komplikasyonlar: menenjit, abse, lateral sinüs trombozu > İşitmede azalma

25 A. MASTOİDİT > Sıklıkla; S.pneumoniae, S.aureus, H. influenzae > Antibiyotik tedavisi gerektirir

26 SİNÜZİT > Çoğunlukla viral etyoloji sorumludur. Özellikle soğuk algınlığı sonrası bir komplikasyon olarak gelişme olasılığı vardır. > bakteriyal: S. pneumoniae, H. influenzae, M.catarrhalis > Kolaylaştırıcı faktörler; viral ÜSYE, ALLERJİK RİNİT, sigara içimi, kalabalık yerlerde yaşam, immün yetmezlik, kistik fibroz, nazal polipler, NG sonda, yabancıcisim

27 SİNÜZİT İZLEMİNDE > Semptomları uzun süren viral ÜSYE (>10-14 g) 1. Burun akıntısı, ateş ve öksürükte iyileşme olmaması 2. Daha ciddi bulgular ortaya çıkması (yüzde ağrı, ödem, ateş, başağrısı) 3. FM: Nazal akıntı, burun mukozasında eritem ve sinüs hassasiyeti

28 Visualization: > Maxillary: 2-3 mon > Ethmoidal: 3-6 mon > Sphenoidal: 1-2 yr > Frontal: 8-10 yr

29

30 Etmoidal sinüsleri gösteren coronal CT

31 KOMLİKASYONLAR > Periorbital selülit > Orbital selülit > Menenjit > Beyin absesi > Kavernöz sinüz trombozu > Frontal kemiğin osteomyeliti > Etkenler; H. İnfluenzae, S.aureus, S.pneumoniae.

32 ORBİTAL SELÜLİT

33

34 PERİORBİTAL SELÜLİT

35 KRUP > Laringotrakeobronşit > Etyoloji: Para influenza virüsler > 3 ay- 5yaş (2 yaş) > Erkek çocuklar ve kış mevsimi > 1-3 g. Süren hafif rinore, hafif öksürük, hafif ateşin ardından tipik havlama tarzında öksürük, ses kısıklığı, inspiratuar stridor. > Geceleri yatamaz, oturmayı tercih eder, 1 hafta içinde çözülür (%2 hastane yatışı gerektirir) > Tanıda: Klinik bulgular önplandadır, AC grafisine gerek yoktur ancak boyun grafisinde subglottic stenosis ayırd edici bir bulgudur.

36

37 A. EPİGLOTİT Epiglotis ve komşu dokuların hayatı tehdit edici bir selülitidir. Krubun yavaş başlangıcına göre çok akut başlangıcı ile fark edilir. Beraberinde disfaji, boğaz ağrısı, dispne, saatler içinde gelişen ve ilerleyen üst hava yolu darlığı vardır.. H. influenzae (E ve Ç) Fm: toksik görünüm, yutkunmakta güçlük, boyunda hiperekstansiyon hali (tripod sign). Geç olarak stridor ortaya çıkar. > Tanı klinik bulgularla koyulur

38 DIAGNOSIS: LARGE CHERRY RED SWOLLEN EPIGLOTTIS BY LARYNGOSCOPE. LATERAL NECK X-RAY : THUMB SIGN SWOLLEN EPIGLOTTIS.

39

40 Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa aaaa Aaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

41 Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa aaaa Aaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

42 Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa aaaa Aaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

43 Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa aaaa Aaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

44 INFLUENZA Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa aaaa Aaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

45 INFLUENZA Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa aaaa Aaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaa Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

46

47 ACUTE BRONCHITIS Inflammation of the bronchial respiratory mucosa leading to productive cough. > Etiology: A)Viral B) Bacterial (Bordetella pertussis, Mycoplasma pneumoniae, and Chlamydia pneumoniae) > Diagnosis: Clinical > S/S: Productive cough, rarely fever or tachypnea.