Ford Otosan İnönü Fabrikası Autodesk Inventor a Geçti

Transkript

1 Ford Otosan İnönü Fabrikası Autodesk Inventor a Geçti Ford Otosan İnönü Fabrikası, İmalat Mühendisliği, Kalite Güvence, Motor, Aktarma ve Kamyon Mühendislik bölümlerinde kullanılmak üzere toplam 16 lisans Autodesk Inventor Series 8 satın aldı. Autodesk Inventor, pek çok yazılım arasında karşılaştırmalar yapılarak seçildi. Ford Otosan, daha önce iki boyutlu olarak yaptığı özel makine, fikstür ve kontrol takımları tasarımlarını, Autodesk Inventor'u kullanarak üç boyutlu olarak geliştirmeyi hedefliyor. Autodesk Inventor'un tercih edilmesindeki nedenleri, Ford Otosan Tasarım Ekip Lideri Hüseyin Asa şu şekilde özetliyor: Autodesk Inventor'u tercih etmemizin dört temel nedeni var. Birincisi, yazılımın özellikleri ile ilgili. Autodesk Inventor, rakiplerine göre geniş bir standart parçalar kütüphanesine sahip ve bu kütüphane yazılıma entegre durumda. Montaj, parça ve teknik resim sisteminin kolay ve pratik olmasını da saymamız gerekiyor. İkinci temel neden ise, maliyet ile ilgili. Autodesk Inventor, diğerlerine göre oldukça düşük fiyatlı bir ürün. Ayrıca, gereken donanım maliyeti de oldukça düşük. Üçüncü temel neden, Windows uygulamaları ile uyumlu çalışması ve dosya boyutlarının düşüklüğü. Son neden ise satıcı ve dağıtıcı şirketin teknik destek bilgisi ve gücü. Tüm bunlar Autodesk Inventor'u seçmemizi sağladı. Ayrıca, Ford Otosan Gölcük Fabrikası da, ellerinde bulunan AutoCAD 2000'leri Autodesk Inventor Series 8'e güncelledi. Böylece, Ford Otosan'ın elindeki Autodesk Inventor Series 8 lisansı toplam 26'ya çıktı. Autodesk mekanik tasarım ürünlerini daha da geliştirmek için MechSoft teknolojisini satın aldı Dünyanın önde gelen tasarım yazılımları ve sayısal içerik geliştiricisi Autodesk, Autodesk Inventor Series üzerinde çalışan MechSoft yazılımını üreten şirketin hisselerini aldığını duyurdu. Bu sayede, Autodesk, müşterilerine "işlevsel tasarım" kavramına dayalı yeni araçlar sunacak. İşlevsel tasarım kavramı, doğrudan üç boyut tasarımda söz konusu olan yeni bir yönelim. Autodesk, MechSoft'un temel teknolojisini, Autodesk Inventor Series'in önümüzdeki sürümlerine entegre etmeyi planlıyor. Autodesk İmalat Çözümleri Başkan Yardımcısı Robert Kros, "bu teknolojiyi, sahip olduğumuz tasarım araçlarına entegre ederek, çözümlerimizin değerini artıracağız ve müşterilerimizin mekanik tasarım süreçlerini geliştireceğiz" diyor. Merhaba, Autodesk in Mart ayı başında yaptığı açıklamaya göre, Autodesk Inventor Series, dünyada en çok satan üç boyutlu mekanik tasarım yazılımı olmayı sürdürüyor. Bu başarının arkasında, Autodesk Inventor Series in hem iki boyut hem de üç boyut mekanik tasarım özelliklerini birleştirmesi, mekanik tasarımcıların gereksinim duydukları araçları sunması yatıyor. Autodesk, Autodesk Inventor a yatırımını da sürdürüyor. İçinde bulunduğumuz ay içerisinde, Autodesk, MechSoft teknolojisini satın aldığını duyurdu. Böylece, Autodesk, mekanik tasarım ürünlerini yeni araçlar ile donatacak. Ford Otosan İnönü Fabrikası nın Autodesk Inventor u tercih etmesi de dünyadaki başarının bir uzantısı aslında. Birçok rakip arasından öne çıkan Autodesk Inventor, gerçek bir üç boyut mekanik tasarım çözümü olduğunu bir kez daha kanıtladı. Nisan ayında görüşmek üzere. Barış dolu günler. Bülent Görücü bilgi@sayisalgrafik.com.tr İpuçları AutoCAD Mechanical 6/2004 de Lineer, Radyal ve Çap Ölçülendirmesi II Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Montajların Teknik Resim Görünüşleri I Autodesk Inventor 7/8 de 2B AutoCAD Verilerini Kullanarak 3B Modelleme Kullanım AutoCAD Mechanical 6/2004 de Power Dimensioning Komutunun Kullanımı II Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Montajların Teknik Çizim Görünüşleri I Autodesk Inventor 7/8 de 2B AutoCAD Verilerinin Kullanımı Teknik Destek Autodesk Mechanical Desktop 2004/DX formatındaki modelleri Autodesk Mechanical Desktop 6 ortamında açmak Autodesk Inventor 8 de, IDW dosyasında bulunan birden fazla sayfayı (sheet) tek bir seferde DWG formatında kaydetmek Autodesk Inventor 6/7/8 de, montaj dosyasında kaynakların görünmesini engellemek Autodesk Inventor 6/7/8 de, montajların teknik resim görünüşlerinde, istenen parçanın referans parça olarak gözükmesini sağlamak Autodesk Inventor 8 de, bir IDW dosyasında güncellemeleri ertelemek Autodesk Inventor 6/7/8 de, eskiz ortamındaki parametrik ölçülerde tolerans bilgisinin tanımlanması Autodesk Inventor 6/7/8 de, eskiz ortamında (IPT dosyalarında) çizim yaparken, klavyedeki BACKSPACE tuşunun kullanımı Autodesk Inventor 8 de, Loft işleminde, sanal yol (doğrultu) desteği Autodesk Inventor 6/7/8 de eskiz sınırlarının tanımlanması Autodesk Inventor 6/7/8 de teknik resim görünüş pencerelerinin kırpılması

2 Autodesk Çözümleri Mekanik Tasarım ve İmalat Mekanik tasarımdan imalata uzanan tüm süreci kapsayan ürün yelpazesi. 2 ve 3 boyutlu tasarım, yüzey ve katı modelleme, analiz, nümerik kontrollü imalat. Autodesk Inventor Series: 2B ve 3B mekanik tasarım için komple çözüm. Autodesk Inventor ve Autodesk Mechanical Desktop yazılımlarını içeriyor AutoCAD Mechanical: 2B mekanik tasarım ve konstrüksiyon resimleri üretimi Autodesk Inventor: 3B yüksek performans mekanik tasarım çözümü Autodesk Inventor Professional: Makina tasarımında boru hatlarının çizimi ve IDF formatının okunması özelliklerini Autodesk Inventor ortamına getiren özel çözüm Yapı Tasarımı Kavramsal tasarımdan, mekan çalışmasına, uygulama çizimlerinden, fotoğraf gerçekliğinde görselleştirmeye, yapı tasarımı sürecinin her aşamasında kullanılabilecek çözümler Autodesk Revit: Parametrik yapı bilgi sistemi tabanlı mimari tasarım ve projelendirme yazılımı Autodesk Architectural Desktop: AutoCAD tabanlı mimari tasarım ve projelendirme yazılımı Autodesk Architectural Studio: Eskiz, kütle çalışması, iletişim, işbirliği, proje kontrolü ve sunum yazılımı. İnşaat ve Arazi Uygulamaları Otoyol tasarımından, baraj inşaatına, hafriyat hesabından, sulama projesine, tüm arazi uygulamalarında kullanılabilecek çözümler. Autodesk Land Desktop: Arazi ve inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Civil Design: Yol, otoyol, kanal, vb. inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Survey: Arazi ölçümlerini işleme yazılımı Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Haritacılık Masaüstü GIS uygulamalarına, Internet kullanımı, sahada mobil çalışma olanakları ve kurumsal boyut ekleyen çözümler. Autodesk Map: Masaüstü GIS ve haritacılık yazılımı Autodesk MapGuide: Web tabanlı GIS yazılımı Autodesk OnSite Enterprise: Mobil GIS yazılımı Autodesk Envision: GIS görüntüleme yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı Autodesk GIS Design Server: Oracle tabanlı kurumsal GIS sunucusu Autodesk Map Series: Autodesk Map, Autodesk Raster Design ve Autodesk OnSite'tan oluşan, haritacılık ve GIS yazılım grubu Genel Tasarım ve Çizim AutoCAD: Genel amaçlı 3B bilgisayar destekli tasarım platformu AutoCAD LT: Genel amaçlı 2B bilgisayar destekli tasarım ve çizim yazılımı Volo View: Çizim görüntüleme yazılımı Autodesk OnSite View: Mobil cihazlarla tasarım verilerini sahada işleme yazılımı Autodesk VIZ: 3B modelleme, görselleştirme ve canlandırma yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı mekanik iletişim adı belirtildiği sürece yazılardan alıntı yapılabilir. Reklamların sorumluluğu şirketlerine, yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. mekanik iletişim aylık olarak yayımlanır ve 1000 adet basılır. Sahibi: SAYISAL GRAFİK SANAYİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ adına, M. Erol Parmakerli Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Bülent Görücü Grafik Tasarım: / Renk Ayrımı: KROS GRAFİK / Baskı: ELİT OFSET İnönü Cad. 75/3 Gümüşsuyu İstanbul Tel: Faks: Mahatma Gandi Cad. 50/5 GOP Ankara Tel: Faks: Yıl: 2 / Sayı: 9 2

3 AutoCAD Mechanical 6/2004 de Lineer, Radyal ve Çap Ölçülendirmesi II Geçen sayımızda başladığımız ölçülendirme özelliklerine bu ip ucuyla devam ediyoruz. 1. POWER_DIMENSIONING_2.DWG dosyasını deki Destek bölümünden sabit diskinize indirin ve AutoCAD Mechanical ile açın. 2. AMPOWERDIM komutunu çalıştırın. (Single) Specify first extension line origin or [Angular/Options/Baseline/Chain/Update] <Select>: P1 noktasını işaretleyin. Second extension line origin: P2 noktasını işaretleyin. Ölçü Çizgisinin Kırılması Yukarıda yerleştirilen son ölçü, 30 olan ölçü yazısının üzerine gelmiş durumda. Ölçü çizgileri istenen yerlerden kırılabilir. 3. AMDIMBREAK komutunu çalıştırın. Select dimension or extension line to break: P1 noktasını işaretleyin. Second point [First point/restore]: P2 noktasını işaretleyin. Specify dimension line location or [Options/Pickobj]: Ölçünün yerleşim yeri olarak P3 noktasını işaretleyin. Ölçü çizgisi işaretlenen noktalardan kırpılır. Bu nokta, varolan ölçünün üzerinde olduğunda yeni bir diyalog kutusu açılır ve ne yapılacağı sorulur: Move Away seçeneğini işaretleyin. Önceki ölçünün kaydırıldığını göreceksiniz. 3

4 Seçilen Ölçülerin Aynı Anda Düzenlenmesi Bu komutla, seçilen ölçüler aynı anda düzenlenebilir. Örneğin, hepsine aynı tolerans bilgileri atanabilir. 4. Üst görünüşe aşağıdaki gibi yaklaşın. Çap/Yarı Çap Ölçülendirmesi 6. AMPOWERDIM komutunu çalıştırın. (Single) Specify first extension line origin or [Angular/Options/Baseline/Chain/Update] <Select>: ENTER Select arc, line, circle or dimension: Sol üst köşede yer alan deliği seçin. Specify dimension line location or [Linear/Radius/Options]: O ile seçenekleri gösterin. Ölçülendirme tipi olarak, aşağıda seçilen ikonu tıklatın ve OK ile devam edin. 5. AMDIMMEDIT komutunu çalıştırın. Select Objects: 15, 135 ve 95 olan ölçüleri seçin ve ENTER ile devam edin. Specify dimension line location or [Linear/Radius/Options]: Ölçüyü çizime yerleştirin. Power Dimensioning diyalog kutusu açılır. aşağıdaki değerleri tanımlayın: ikonuna basın ve Açılan Power Dimensioning diyalog kutusunda, H7 geçme değerini tanımlayın. işaretleyin ve Seçilen ölçülere, tanımlanan tolerans değerleri atanır: OK ile yapılan değişikliği ölçüye yansıtın. (Single) Specify first extension line origin or [Angular/Options/Baseline/Chain/Update] <Select>: ESC Ölçü geçme bilgisiyle birlikte, çizime yerleşir: 4

5 Geçme Listesi Çizimde bulunan ölçülere atanmış olan geçme bilgileri bir tablo olarak toplanabilir ve çizime yerleştirilir. 7. AMFITSLIST komutunu çalıştırın. Fits lists [Update all/order/new] <New>: ENTER Insertion point: Aşağıda gösterildiği gibi, geçme listesini çizime yerleştirin. Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Montajların Teknik Resim Görünüşleri I Bu alıştırmada, montajların teknik çizim görünüşlerini üreteceğiz. 1. MONTAJLARIN_TEKNIK_RESMI_1.DWG dosyasını deki Destek bölümünden sabit diskinize indirin ve içindeki dosyayı Autodesk Mechanical Desktop ile açın. 8. Komut satırında aşağıdaki bilgileri girin: 2. Browser penceresinin üst tarafından, Scenes bölümüne geçin. Select planar face, work plane or [Ucs/View/worldXy/worldYz/worldZx]: V ile View seçin. Adjust orientation [Flip/Rotate] <Accept>: ENTER ile devam edin. 9. Görünüşü aşağıdaki gibi çizime yerleştirin. 3. Burada iki sahne tanımlanmış durumda. Exploded sahnesi, montajın patlatılmış halini, diğeri de montajlı halini gösterir. 4. Browser penceresinin üst tarafından, Drawing bölümüne geçin. 5. Layout2 yi çift tıklatın ve aktif duruma getirin. Çizim alanında iken sağ tuş menüsünden New View komutunu çalıştırın. Create Drawing View diyalog kutusunda Base, Scene: Exploded ve Layout2 seçili olmalı. Ölçek ise 0.75 olacak. 6. Ayrıca, bu görünüş izometrik görünüş olacağından, diyalog kutusunun sağ tarafındaki Display Hidden Lines seçeneğini kapatın. 7. OK ile devam edin. 5

6 Diğer Görünüşlerin Çıkartılması 1. Teknik çizim alanında, sağ tuş menüsünden Multiple Views komutunu çalıştırın. Create Drawing View diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun: 5. Üst ve yan görünüşün yerlerini fare ile işaretleyin. Görünüşlerin yerlerini gösterdikten sonra her seferinde ENTER ile devam edin. 6. Son görünüşün de yeri tanımlandıktan sonra ENTER ile komutu sonlandırın. Görünüşler aşağıdaki gibi çizime yerleştirilir. 2. Data Set olarak ASSEMBLED sahnesi seçilecek. 3. Komut satırında aşağıdaki bilgileri girin: Select parent view or [Create base]: c girin. Select planar face, work plane or [Ucs/View/worldXy/worldYz/worldZx]: u ile UCS seçeneğini girin. Adjust orientation [Flip/Rotate] <Accept>: ENTER ile devam edin. 4. İlk görünüşü aşağıdaki gibi yerleştirin ve ENTER ile devam edin. 7. Gelecek sayımızda pozlama ve parça listesi özelliklerine bakacağız. Devamı gelecek sayıda. Autodesk Inventor 7/8 de 2B AutoCAD Verilerini Kullanarak 3B Modelleme Autodesk Inventor, elinizde bulunan 2B AutoCAD verilerini okuyarak, bunlardan 3B parça tasarımına geçişinizi kolaylaştıracak özellikler içermektedir. Bu alıştırmamızda, 2B AutoCAD dosyalarının Autodesk Inventor da 3B parça tasarımında nasıl kullanılacağına bakacağız. 1. 2B.DWG dosyasını deki Destek bölümünden sabit diskinize indirin ve içindeki dosyaları boş bir dizine yerleştirin. Bu dosya, 3B tasarımda kullanacağımız AutoCAD verilerini içermektedir. Not: 2B.DWG dosyası AutoCAD 2002 formatındadır. Autodesk Inventor 7/8 de kullanmak için AutoCAD Mechanical 2004/2004DX de açıp, formatını yenilemenizde yarar var. 2. Autodesk Inventor da boş bir IPT (STANDARD.IPT) dosyası açın (FILE>>NEW ile). 3. 2D Sketch Panel içerisinden Insert AutoCAD File komutunu çalıştırın. 4. Sabit diskinize indirdiğiniz 2B.DWG çizimini seçin ve Open ile devam edin. 5. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır. Burada, Units of File olarak mm seçin Costrain end point işaretleyin. Not: Bu seçenek, Autodesk Inventor 8 de yoktur. Autodesk Inventor 8, otomatik olarak, sınırlamaları kendisi atar.

7 7. İlk olarak AM_8 katmanını listeden kapatın. Taramalar gizlenir. Autodesk Inventor, AutoCAD dosyalarını açarken, o dosyada bulunan tüm katmanları listeler. Dolayısıyla alınacak nesneler hangi katmandaysa, diğerleri kapatılabilir. 8. Selection altından All seçeneğini kaldırın ve pencere içerisinden, aşağıda gösterilen nesneleri işaretleyin. 73, 8, 58, 33 ve 14 ölçülerini de seçin D Sketch Panel içerisinden Insert AutoCAD File komutunu çalıştırın. 16. Sabit diskinize indirdiğiniz 2B.DWG çizimini seçin ve Open ile devam edin. 17. Layer and Objects Import Options diyalog kutusunda birim mm kalsın; Constrain end points seçilsin ve All seçeneğini kaldırın. Pencerede, aşağıdaki nesneleri işaretleyin. 9. Finish ile devam edin. 10. Seçtiğiniz nesneler, eskiz düzlemine yerleşir. Dikkat ederseniz, ölçüler de parametrik ölçü olarak tanınır. 18. Finish ile devam edin. Seçtiğiniz nesneler, eskiz düzlemine yerleşir. 19. Gelen nesneleri, düzlemde doğru yere oturtabilmek için Move komutu ile dairelerin merkezlerini çakıştırın. Nesneler aşağıdaki gibi olacak. 11. Şimdi katı modelleme ortamına geçin. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutunu çalıştırın. 12. Inventor panelinden Revolve komutunu çalıştırın. Profile olarak aşağıda gösterilen kapalı kesitleri işaretleyin. 13. Axis olarak eskizin eksenini işaretleyin ve OK ile devam edin. Katı model oluşturulur. 20. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutunu çalıştırın. 21. Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. Profile olarak aşağıda gösterilen kapalı kesitleri işaretleyin. 14. Parçanın aşağıda gösterilen yüzeyini işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. 22. Diyalog kutusunda Cut seçin ve mesafe olarak 6 mm girin. OK ile devam edin. 23. Aynı eskizdeki delik profilini kullanmak için, Browser penceresinden, Extrusion1 altındaki eskiz ikonunu işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Share Sketch komutunu çalıştırın. 24. Inventor panelinden Extrude komutunu çalıştırın. Profile olarak delik kesitini işaretleyin. 7

8 25. Diyalog kutusunda Cut seçin ve Extents altından All işaretleyin. Yön aşağıya doğru olacak. OK ile devam edin. 26. Inventor panelinden Circular Pattern komutunu çalıştırın. Son iki işlemde yaratılan unsurları işaretleyin. Rotation Axis ile dizilemenin merkezi olarak silindirik yüzeyi işaretleyin. 27. Adet 3 olacak. OK ile devam edin. 28. Son olarak, deliklerin merkezlerini ve çap bilgilerini gösteren nesneleri AutoCAD ortamından alacağız. 29. Parçanın üst düzlemini işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. 30. Insert AutoCAD File ile aşağıda gösterilen nesneleri seçin (bir önceki ve şimdiki transfer işleminde ortada bulunan daireyi referans amaçlı seçiyoruz; merkeze çakıştırmak böylece kolaylaşıyor) ve eskize yerleştirin. 32. Sağ tuş menüsünden Finish Sketch komutunu çalıştırın. 33. Inventor panelinden Hole komutunu çalıştırın. Deliğin merkezi olarak ufak dairenin merkezini gösterin. 34. Delik tipi olarak Counterbore seçin. 35. Diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun ve OK ile devam edin. 36. Son olarak, toplam 10 adet olmak üzere, bu deliği Circular Pattern ile çoğaltın. 37. Browser penceresinden Sketch2 ikonunu seçin ve bunu gizleyin. 38. Modelimiz aşağıdaki gibi olacak. 31. Move komutuyla, merkezleri çakıştırın. Eskiz aşağıdaki gibi olacak. AutoCAD Mechanical 6/2004 de Power Dimensioning Komutunun Kullanımı II Ölçü Tipinin Otomatik Olarak Seçilmesi Ölçü noktalarını işaretledikten sonra, ölçü tipini ve ölçünün yerleşimini tanımlamak durumundasınız. Ölçü tipi, dinamik olarak saptanır. AMPOWERDIM, seçilen noktaya göre, istenen ölçü tipini (yatay, düşey, hizalı) otomatik olarak tanımlar. Farenin hareketlerine bağlı olarak ölçü tipi ekranda dinamik olarak gösterilir: 8

9 1 = Hizalı ölçülendirme için imlecin konumu 2 = Düşey ölçülendirme için imlecin konumu 3 = Yatay ölçülendirme için imlecin konumu Başka Bir Ölçüyü Çizime Yerleştirmek Bir ölçüyü çizime yerleştirdikten sonra, kullanıcı, Baseline (temel çizgi), Chain (sürdür) ya da OK seçenekleri ile yeni ölçüler yerleştirmeye devam edebilir. Ölçülendirmeye ya temel çizgi ölçülendirmesi (doğrusal bir ölçüyü başka bir doğrusal ölçünün taban çizgisinden temel çizgisinden sürdürme) ya sürdür ölçülendirmesi (doğrusal bir ölçüyü başka bir doğrusal ölçünün ikinci uzantı çizgisinden sürdürme) ile ya da tek tek devam edebilirsiniz. Baseline: Doğrusal bir ölçüyü başka bir doğrusal ölçünün taban çizgisinden (ilk uzantı çizgisi) sürdürür. Varolan Ölçüler İçine Yeni Ölçüler Yerleştirmek Çoğu zaman, varolan ölçülerin içine (arasına) yeni ölçüler yerleştirmek gerekebilir. Bunu yapmak için, yeni ölçünüzü, eski ölçünün üzerine yerleştirin. Yeni ölçü, çizimde varolan başka bir ölçünün üzerine geldiğinde bir diyalog kutusu açılır ve seçenekler sunulur: Replace seçeneği, eski ölçüyü siler ve yerine yenisini yerleştirir. Break up seçeneği ile eski ölçü ile yeni ölçü birbirlerini sürdürürler. Move away seçeneğinde, eski ölçünün yeri değiştirilir ve onun yerine yeni ölçü yerleştirilir. Yaylar ve Çemberlerin Ölçülendirilmesi Chain: Doğrusal bir ölçüyü başka bir doğrusal ölçünün ikinci uzantı çizgisinden sürdürür. AMPOWERDIM komutuna girdikten sonra, tuşu ile bir nesne seçmeniz sağlanır. Eğer seçilen nesne yay ya da çember ise aşağıdaki satır çıkar: Specify dimension line location or [Linear/Radius/Options]: Linear ile çemberin/yayın çapı lineer olarak ölçülendirilir. Radius ile radyus ölçüsü tanımlanır. Options yeni bir diyalog kutusu açar: Diyalog kutusundan istediğiniz gösterim tipini seçin. Yayın/çemberin dışına ya da içine ölçüyü yerleştirebilirsiniz. Autodesk Mechanical Desktop 6/2004 de Montajların Teknik Çizim Görünüşleri I Montaj modellerin teknik çizim görünüşleri, sahneler yardımıyla üretilir. Görünüş oluşturulmadan önce bir sahnenin tanımlanması gerekir. Sahnede bulunan parçalar, patlatma gibi bilgiler de dikkate alınarak, teknik çizim görünüşlerinde gösterilir. Teknik çizim oluşturma komutu AMDWGVIEW komutuna girildiğinde, Data Set bölümünde, önceden tanımlanmış sahne seçilir. O sahnenin özelliklerine göre ve sahnede bulunan parçalara göre, teknik çizim görünüşü üretilir. Böylece, önceden patlatılmış bir sahne tanımlanarak, bu sahnenin teknik çizim görünüşleri alınır. Sahnede bulunan eksen çizgileri de görünüşe dahil olur. Bundan sonra, parçaların pozlanması (balonlar eklemek) ve parça listesinin alınması olanaklı olur. Pozlama ve daha sonrasında parça listesinin üretiminde parça referans blokları kullanılır. Bunlar, çizimde bulunan parçaların bilgilerini içerir. 9

10 BOM Veri Tabanı BOM veritabanı, çizimde bulunan parçaları içerir. Parça nitelikleri ve değerleri BOM veri tabanında listelenir. AMBOM komutu ile BOM veri tabanına ulaşılır. BOM veri tabanı, bir diyalog kutusu yardımıyla görüntülenir. Burada bulunan parça bilgileri düzenlenebilir, başka formatlara aktarılabilir, standart özellikler değiştirilebilir. Parça listesinde yer alacak bilgiler BOM veri tabanında ayarlanır. Column: BOM veri tabanındaki kolon ismidir. Caption: Parça listesinde yazacak kolon ismidir. Width: Kolonun genişliğini tanımlar. Formula for Columns: Kolonlar için formül tanımlanmışsa, bu formül burada görüntülenir. 3: Parça listesinde yazacak kolon isminin nasıl hizalanacağı tanımlanır. 4: Parça listesinde yer alacak ilgili kolon verisinin nasıl hizalanacağı tanımlanır. 5: Kolonun sahip olduğu verinin tipi girilir. Nümerik ve yazı seçenekleri vardır. 6: Eğer kolon verisi bir nümerik değer ise, bunun sahip olacağı anlamlı basamak sayısı tanımlanır. S: Toplama işaretidir. Hesaplama sonuçları toplanır ve istenirse görüntülenir. Diaylog kutusundaki 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 isimli kolonlarda tanımlanacak bilgiler, diyalog kutusunun alt tarafındaki bölümde girilir. BOM diyalog kutusu özelliklerini standartlardan alır. Dolayısıyla, parça listesinde görünmesini istediğimiz bilgilerin düzenlenmesi için Properties düğmesini kullanıyoruz. Diyalog kutusunun sağ tarafında ise, kullanıcı tarafından eklenebilecek diğer kolonlar listelenir. Bunlar işaretlenir ve Add Colums düğmesi ile BOM veri tabanına yerleştirilir. Dolayısıyla bunlar da parça listesinde gözükür. Tamamen kullanıcı tanımlı kolonlar da yaratılabilir. Bunun için bu diyalog kutusunda, kolonların listelendiği pencerede bulunan boş sırayı kullanabilirsiniz. Bu boş sırada, kolon ismi tanımladığınızda yeni bir kolon da tanımlamış oluyorsunuz. En üstte formül çubuğu bulunmaktadır. Formül çubuğunu kullanarak, parça listesinde hesaplamalar tanımlanabilir. Variables bölümünde, hesaplama için kullanılabilecek model bilgileri ve değişkenler bulunur. İstenen değişken bu listeden seçilir ve hesaplamada kullanılır. Artık bu kolonda parça listesinde görüntülenecek. Bir örnek olarak şunu da yapalım: Bir formül tanımlayalım. Parça listesinde yer alacak olan parçaların ağırlıklarını hesaplayacağız. Bunun için formül çubuğuna geliyoruz ve = düğmesine basıyoruz. Variables bölümünden ilk olarak BOM Attributes altından QTY (Adet) değişkenini seçiyoruz. Bunu, Part Data nın altından seçeceğimiz VOLUME (Hacim) ile çarpıyoruz. Özgül ağırlık olarak çeliğin özgül ağırlığını kullanıyoruz ( kg/cm3) ve bununla da çarpıyoruz. Sonuçta formülümüz aşağıdaki gibi olacak: Hesaplanan formül, Formula for Columns bölümünde yer alır ve parça listesi çıkartılırken dikkate alınır. Şimdi yapılması gereken, bu hesaplamanın nümerik bir değer olduğunu yazılıma tanıtmak. Bunun için de diyalog kutusunun alt bölümünde Data Type için Numeric giriyoruz. Apply ile devam ediyoruz. Şimdi BOM veri tabanı şu şekilde görünecek: Bu pencerede bulunan kolonlar ve sıralar parça listesinde yer alacak bilgileri ve bu bilgilerin özelliklerini listeler. Bu penceredeki her bir sıra, parça listesinin kolonunu tanımlar. Kolonların içerdikleri bilgiler ise şunlardır: 1: Kolonun BOM veri tabanında görüntülenip görüntülenmeyeceği saptanır. 2: Düzenleme işlemlerine karşı kolon kilitlenebilir. Böylece parçaların ağırlıklarını hesaplamış olduk. Tek eksiklik Alüminyum olan parçaların özgül ağırlıklarını değiştirmek. Bunun için BOM diyalog kutusunda manuel olarak Ağırlık kolonundan Alüminyum olan parçaları işaretleyin ve formül çubuğunda özgül ağırlık için yerine yazın. Parça listesini çizime yerleştirdiğinizde, istenen hesaplamalar görünecektir. 10

11 Burada, istenen nitelikler tanımlanır ve OK ile parça referans bloğu Parça Referans Bloğu (Part Reference) Parça referans bloğu, parçanın bilgilerini içerir. Bu bilgiler, parça listesine aktarılır ve burada görüntülenir. Parça listesinde, listelenmesi istenen bilgiler, parça referans bloğuna yazılır. AMPARTREF komutunun çalıştırılması ile aşağıdaki seçenekler sunulur: Select point or [Block/Copy/Reference]: Select point ile bir nokta işaretlenir ve Part Ref Attributes diyalog kutusu açılır. çizime yerleştirilir. Parça referans bloğu şu şekilde görüntülenir: Komutun diğer seçenekleri şu şekilde özetlenebilir: Block: Bir blok için parça referans bloğu tanımlanır. Copy: Çizimde bulunan bir parça referans bloğunun yeni bir kopyası yaratılır. Yeni parça referans bloğunun nitelik bilgileri, temel alınan ile aynıdır ve bu blok, parça listesine yeni bir girdi olarak dahil edilir. Reference: Varolan bir parça referans bloğundan, buna referans eden yeni bir parça referansı yaratılır. Poz nosu orijinal blokla aynıdır. Parça listesinden tek bir girdi olarak gösterilir; birinde yapılan nitelik bilgisi değişikliği diğerine de otomatik olarak yansıtılır. Parça Referans Bloğu Bilgilerini Düzenlemek AMPARTREFEDIT komutu parça referans bloğunun niteliklerini düzenlemek için kullanılır. Düzenlenmesi istenen parça referans bloğu işaretlenir ve Part Ref Attributes diyalog kutusu açılır. Burada istenen değişiklikler gerçekleştirilir. Devamı gelecek sayıda. Autodesk Inventor 7/8 de 2B AutoCAD Verilerinin Kullanımı 2B AutoCAD DWG dosyaları Open komutu ile açılır. Yapmanız gereken Open diyalog kutusundaki File Types altından AutoCAD Drawing (*.dwg) seçeğenini işaretlemektir. Listeden bir DWG dosyası işaretlenir ve Open ile devam edilir. İlk olarak aşağıdaki diyalog kutusu açılır: Next ile Layers and Objects Import Options diyalog kutusu açılır. Units of File: ile DWG dosyasının birim sistemi tanımlanır. Diyalog kutusundaki pencerede DWG dosyasının ön görünümü bulunur. Burada zumlama vb. görüntüleme komutları kullanılabilir. Bunun için, bu alana gelip sağ tuş menüsünü açın. Bu pencere, AutoCAD çizim ekranı gibi davranır. DWG de model ve kağıt düzlemlerinde nesneler bulunuyorsa, buradan bunlara ulaşılır. Model ile model uzayındaki nesneler, Layout1 ile kağıt düzlemindeki veriler transfer edilir. Selective import altında açılacak DWG dosyasındaki katmanlar listelenir. Burada işaretli olan katmanların içerdikleri Inventor a atılır. İşaretlenmeyen katmanlardaki nesneler transfer edilmez. Selection ile ön görünüm penceresinden nesne işaretlenir ve bu nesneler açılır. Constraint end points ise DWG nesnelerinin son noktalarını birleştirir. Eğer bu seçenek işaretlenmezse, o zaman nesneler bağımsız olarak gelirler, aralarında herhangi bir sınırlama bulunmaz. Seçtiğiniz DWG dosyasının tipine (2B ya da Autodesk Mechanical Desktop parça/montajlarını içeren dosya) Read Content From altından ilgili seçenek işaretlenmiş olur. Eğer daha önceden kaydedilmiş bir DWG açma ayarı var ise bu çağrılarak, DWG okuma işlemi hızlandırılabilir. Yapılması gereken, seçenekleri saptayıp bir ayarlar dosyasına kaydetmektir. Configuration altından bu dosya çağrılarak ayarların otomatik olarak tanımlanması sağlanmış olur. 11

12 Next ile son bölüm açılır. Burada verilerin Inventor ortamında nereye aktarılacağı tanımlanır. Next ile Export Destinations diyalog kutusu açılır. Destination for 2D Data altından 2B DWG verilerinin nereye ve ne olarak aktarılacağı tanımlanır. Eğer DWG çiziminde 3B katılar var ise bunlar ayrı parça dosyalarına aktarılacağı için, bunların yeri girilir. Save to configuration ile bir isim verilerek bu işlemdeki seçenekler bir dosyaya yazılır ve bundan sonraki okuma işlemlerinde kullanılır. Templates altından ise kullanılacak Inventor şablon dosyaları seçilir. Finish ile ayarlar tanımlanmış olur. DWG dosyası bu ayarlara göre açılır. Inventor teknik resim dosyalarının DWG formatında yazılması için, FILE menüsünün altından Save Copy As komutu kullanılır. Open diyalog kutusunda, File Types altından AutoCAD Drawing (*.dwg) seçeneğini işaretlenir. Options düğmesi aktif duruma gelir. Options ile DWG yazma sırasında varolan seçenekler saptanır. Source Data ile hangi sayfaların DWG olarak yazılacağı saptanır. Data Scaling ölçeklendirme ile ilgili seçenekler sunar. Write Data To: geometrinin AutoCAD de nereye (model ya da kağıt ortamı) yazılacağını tanımlar. Eğer, ilk diyalog kutusunda AutoCAD Mechanical 2004 seçeneği seçilirse, Next ile açılan diyalog kutusu Burada, çizimdeki parça ve malzeme listesi bilgileri seçilir ve bu özellikler DWG dosyasına aktarılır. Next ile yukarıda gördüğünüz Export Destination diyalog kutusu açılır ve verilerin DWG de hangi ortama aktarılacağı tanımlanır. Burada ilk olarak File Version altından DWG dosyasının sürümü işaretlenir. AutoCAD 2004 ve AutoCAD 2000/LT 2000 seçildiğinde seçenekler aşağıdaki gibi olur. Autodesk Mechanical Desktop 2004/DX formatındaki modelleri Autodesk Mechanical Desktop 6 ortamında açmak Elinizde Autodesk Mechanical Desktop 6 ortamında açmanız gereken Autodesk Mechanical Desktop 2004/DX modelleri var. Bunları Autodesk Mechanical Desktop 6 da açmanın en kolay yolunu öğrenmek istiyorsunuz. Transfer etmek istediğiniz modeli Autodesk Mechanical Desktop 2004/DX de açın. STEPOUT komutu ile STEP formatında kaydedin. Autodesk Mechanical desktop 6 yı açın ve STEPIN komutu ile bir önceki adımda kaydettiğiniz STEP dosyasını seçin. Not: Üst sürümden alt sürüme geçişlerde modellerin parametrik özellikleri korunmaz. 12

13 Autodesk Inventor 8 de, IDW dosyasında bulunan birden fazla sayfayı (sheet) tek bir seferde DWG formatında kaydetmek Autodesk Inventor 8 de oluşturulmuş olan IDW dosyanız, birden fazla sayfa (sheet) içeriyor. Bunları tek bir seferde DWG formatında yazmak istiyorsunuz. Bir teknik resim sayfasında (IDW) istediğiniz kadar sayfa (sheet) tanımlayabilir ve burada, farklı parçaların teknik resim görünüşlerini alabilirsiniz. Aşağıda gösterildiği gibi, üç farklı sayfadan oluşan bir IDW dosyamız olduğunu varsayalım. Autodesk Inventor 6/7/8 de, montajların teknik resim görünüşlerinde, istenen parçanın referans parça olarak gözükmesini sağlamak Bir montajın teknik resim görünüşlerini çıkaracaksınız. Montajda yer alan bir parça, teknik resim görünüşlerinde referans olarak gözükecek. Teknik resim görünüşlerini çıkaracağınız montaj dosyasını (IAM) açın. Referans olarak gözükmesini istediğiniz parçayı Browser penceresinde seçin ve sağ tuş menüsünden Properties komutunu çalıştırın. Properties diyalog kutusunda Occurence bölümüne gidin. Burada, Reference seçeneğini işaretleyin. FILE menüsünün altından Save Copy As komutunu çalıştırın. Diyalog kutusunda Save as type altından DWG Files (.*DWG) seçin. Burada, Options düğmesine basın. Format seçin ve Next ile devam edin. Bundan sonraki diyalog kutusunda Source Data altından All Sheets seçilirse, IDW de bulunan tüm sayfalar DWG formatına aktarılır. Montajı kaydedin. Şimdi, bu modelin teknik resim görünüşlerini çıkarın. Referans olarak tanımladığınız parça, farklı bir çizgi tipi ile görünüşlerde yer alır: Autodesk Inventor 6/7/8 de, montaj dosyasında kaynakların görünmesini engellemek Autodesk Inventor da montaj ortamında bulunan kaynaklı parçaların kaynak gösterimlerini kapatmak istiyorsunuz. VIEW menüsünün altındaki Object Visibility bölümünün altında bulunan Welds seçeneğini işaretleyerek kapatın. Not: Eğer teknik resim görünüşünde, referans parça tam olarak gözükmüyorsa, teknik resim görünüşüne çift tıklayın ve açılan diyalog kutusunda Options bölümüne gidin. Burada Reference Data altındaki Margin değerini artırın. Bu ipucu için Ford Otosan İnönü Fabrikası ndan Sinan Akduman a teşekkürler. 13

14 Autodesk Inventor 8 de, bir IDW dosyasında güncellemeleri ertelemek Autodesk Inventor 8 de, IDW dosyasında bulunan teknik resim görünüşlerinin otomatik olarak güncellenmesini istemiyorsunuz. Open ile bir IDW dosyasını açarken, Open File diyalog kutusunda Options... düğmesine basın. Çıkan diyalog kutusunda Defer Updates seçilirse, o IDW dosyasında güncellemeler ertelenmiş olur. yanlış bir başlangıç noktası işaretlediniz. Bu noktada, ESC ile komuttan çıkıp, yeniden girmek yerine, BACKSPACE tuşuna basarsanız, yeni bir başlangıç noktası tanımlamanız mümkün olur. Autodesk Inventor 8 de, Loft işleminde, sanal yol (doğrultu) desteği Autodesk Inventor 8 de parça modelleme ortamında farklı kesitler arasında Loft işlemini uygularken, sanal yol (doğrultu) desteği vardır. Bir örnek ile göstermeye çalışalım. Aşağıda gösterildiği gibi, iki kesit arasında Loft işlemi yapacaksınız, fakat sadece bir yol tanımlanmış durumda. Not: Dosyada otomatik güncellemeleri yeniden aktif duruma getirmek için, Defer Updates seçeneğini kapatarak dosyayı açın. Autodesk Inventor 6/7/8 de, eskiz ortamındaki parametrik ölçülerde tolerans bilgisinin tanımlanması Autodesk Inventor da, eskizlerinize verdiğiniz ölçülere tolerans bilgileri eklemek istiyorsunuz. Eskiz ortamında, General Dimension ya da Auto Dimension ile parametrik ölçüler tanımlayın. Tolerans bilgisi tanımlamak istediğiniz ölçünün üzerine gelin ve sağ tuş menüsünden Dimension Properties komutunu çalıştırın. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır: Loft işlemine girip, kesitleri ve Rails altından da tek yolu seçerseniz, Autodesk Inventor otomatik olarak sanal yollar ile kesitlerin arasındaki yumuşak geçişi sağlar. Böylece, daha az yol tanımlayarak, istediğiniz geçişleri sağlayabilirsiniz. Not: Sanal yol desteği sadece Autodesk Inventor 8 de vardır. Burada, Type altından tolerans tipi seçilir ve limitler tanımlanır. OK ile ölçüye tolerans eklenmiş olur. Bu tolerans bilgisi, teknik resim görünüşlerinde otomatik olarak çıkacaktır. Autodesk Inventor 6/7/8 de, eskiz ortamında (IPT dosyalarında) çizim yaparken, klavyedeki BACKSPACE tuşunun kullanımı Autodesk Inventor un eskiz ortamında çizim yaparken, BACKSPACE tuşunun özel bir kullanımı vardır. Örneğin, Line komutuna girdiniz ve 14 Autodesk Inventor 6/7/8 de eskiz sınırlarının tanımlanması Autodesk Inventor da, iç içe geçen eskiz geometrileri ile çalışırken, kesişim yerlerini seçemeyebilirsiniz. Örneğin aşağıdaki kesişim yerini Extrude işleminde seçmek mümkün olmayabilir. İki daire kesitten birisini seçebilirsiniz.

15 Yapmanız gereken, eskiz ortamında, nesnelerin kesişim yerlerine Point, Hole Center ile noktalar yerleştirmek. Artık, kesişim yerini işaretleyebilirsiniz. Kırpma alanını tanımlayın. Daha sonra Inventor panelinden Breakout View komutunu çalıştırın ve görünüşü seçin. Profili işaretleyin ve Depth olarak Through Part işaretleyin. Autodesk Inventor 6/7/8 de teknik resim görünüş pencerelerinin kırpılması Autodesk Inventor da, IDW dosyalarında teknik resim görünüş pencerelerini kırpmak istiyorsunuz. Teknik resim görünüş pencerelerinin kırpılması için Breakout View (kısmi kesit görünüşü) özelliğini kullanabilirsiniz. Aşağıdaki teknik resim görünüş penceresini ortadan kırpmak için görünüşü işaretleyin ve standart araç çubuğundan Sketch düğmesine basın. Parçayı seçin ve OK ile devam edin. Belirtilen alan ile teknik resin görünüş penceresi kırpılır. AutoCAD, AutoCAD Mechanical, Autodesk Mechanical Desktop, Autodesk Inventor ve diğer adı geçen Autodesk yazılımları Autodesk Inc. in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Autodesk Inc. ve lisans verenlere aittir. Adı geçen Microsoft ürünleri, Microsoft un tescilli markalarıdır ve tüm hakları Microsoft a aittir. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi nin tescilli markasıdır. Autodesk yazılımları için güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) sürümlerini geliştirmek, üretmek, satışa çıkartmak veya satıştan kaldırmak hak ve yetkisi Autodesk Inc. e aittir. SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Autodesk yazılımlarının Türkiye Dağıtıcısıdır. Yasal güvenceniz açısından lütfen Autodesk Yazılım Lisans Sözleşmesini okuyunuz ve lisans kaydınızı SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi aracılığı ile yaptırınız. Satışta olan Autodesk güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) yazılımları sadece lisans kaydını yaptırmış yasal kullanıcılara satılabilmektedir. 15