Astrofotoğrafçılıkta DSLR CCD Makina Seçimi

Transkript

1 Astrofotoğrafçılıkta DSLR CCD Makina Seçimi Astrofotoğrafçılığa başlamayı düşünen herkesin kafasındaki en büyük ortak soru, hangi DSLR kameranın tercih edileceğidir. Bu yazımızda astrofotoğrafçılık alanındaki seçimleriniz ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda hangi kameranın daha uygun olduğunu anlatmaya çalışacağız. Güncel DSLR makinelerin çoğunda, standart fotoğrafçılık amaçlarına hitap eden birçok özellik bulunmakla birlikte astrofotoğrafçılık söz konusu olduğunda bu özelliklerin aslında büyük bir kısmına ihtiyaç yoktur. DSLR kamera seçimi yaparken dikkat etmeniz gereken kriterlerden bahsedeceğiz ama, önce bilmemiz gereken bazı terimler var: Field of View (FOV): Gözlemlenebilir alan (astronomi) veya kameranın görüş açısı (astrofotografi) olarak karşılığı olan bu terim, kamera ve optik sistemle birlikte kullandığımız ekipmanın gördüğü alanı belirtir. FOV arttıkça daha geniş alan, azaldıkça daha dar alan görülür. FOV doğrudan optik sistemin odak uzaklığı ve sensör boyutu ile ilişkilidir.

2 SNR (Signal to Noise Ratio): Sinyal/gürültü oranı olarak adlandırılan bu terim, sensörde yer alan piksellerde toplanan sinyal yani foton miktarı ile arka planda oluşan gürültünün birbirine oranı ile açıklanır. Aynı fotoğrafın düşük (solda) ve yüksek (sağda) SNR değerli görüntüsü (Telif: Nature Photography) İyi bir astrofotoğraf yüksek SNR değerine sahip olmalıdır. Bu da çektiğimiz objeden gelen fotonların oluşturduğu sinyal değerinin zeminde oluşan gürültünün oluşturduğu sinyal değerinden ayrılarak temiz görüntü elde etmesine olanak verir. İyi bir SNR değerine sahip olmak için çok fazla foton toplamak ama bunu gürültüyü arttırmadan yapmak gerekir. Bunun için ise makinenin sensörünün ısınması ve aşırı derecede gürültü üretmesi engellenmelidir. Aynı zamanda ışık kirliliği de arkaplan ışımasını arttırarak SNR değerini düşüren bir faktördür. Sonuç olarak iyi bir SNR için optimum pozlama süresini bulup çok sayıda kare çekmek ve sensör sıcaklığını optimum seviyede tutmak gerekecektir. Tabi ki buradan gürültünün tek kaynağının termal sebepler olduğu sonucu çıkarılmamalıdır. Ancak bu konuya şimdilik değinmeyeceğiz. Quantum Efficiency (QE): Bu terim kaba bir tabirle sensörün fotonlara olan hassasiyetidir. QE sensöre çarpan elektron sayısının proton/amper veya watt cinsinden karşılığıdır. QE arttıkça kameranın ışığa olan hassasiyeti artar dolayısıyla alacağımız kameranın sensörünün QE cinsinden yüksek değere sahip

3 olması tercih nedeni olmalıdır. Piyasada bulabileceğiniz DSLR makinalarda kullanılan yaygın sensör boyutları. Sensör Boyutu: Sensör boyutu arttıkça görüş alanınız (Field of View/FOV) artacaktır. Eğer derin uzay çalışacaksanız bu size artı olarak dönecektir zira büyük sensörler daha geniş açı çekim yapmanıza olanak verecektir. Tabi burada kullandığınız lensin ya da optik sistemin de doğrudan etkisi olacaktır. Çözünürlük: Astrofotoğrafçılıkta yüksek çözünürlük her zaman daha iyi sonuç demek değildir. Çözünürlük yükseldikçe piksel sayısı artacağından çektiğiniz karenin içerdiği veri ye bağlı olarak dosya boyutu da artacak ve bu dosyaları işlerken zorlanabilirsiniz. Sensör boyutu genellikle çözünürlükle doğru orantılı olmakla birlikte piksel boyutu ile ters orantılıdır. Piksel boyutu: Sayısal makinelerle çekilen fotoğraflara yeterince zoom yaptığınızda görüntünün yüzlerce kareden oluştuğunu göreceksiniz. Bu karelerin her biri görüntüyü oluşturan pikselleri göstermektedir. Piksel sayısı, sensördeki reseptörlerin sayısıdır. Aynı sensör boyutu üzerinde oluşan iki görüntüden soldaki karede düşük piksel

4 boyutu sağdakinde ise büyük piksel boyutu olduğunu varsayalım. Soldaki kare keskinlik olarak ve çözünürlük olarak daha yüksek olacaktır çünkü birim alana düşen piksel sayısı fazladır. Sağdakinde ise tam tersine büyük boyutta ancak daha az piksel olduğundan keskinlik ve çözünürlük görece daha düşük olacaktır. Piksel boyutu aynı zamanda sampling ratio denilen ve görüntünün çözünürlüğünü doğrudan etkileyen bir faktör olduğu için çekim yapmak istediğiniz hedeflere göre seçiminizi yapmalısınız. Örneğin gezegen çekimi yapılacaksa, düşük sensöre ve düşük piksel boyutuna sahip kameralar tercih edilmelidir. Bu terimler kamera seçiminde dikkat edilmesi gerek belli başlı kriterlerden bahsedilirken sıkça duyacağınız terimler olup yüzeysel olarak başlangıç seviyesinde amatör astrofotoğrafçıların anlayabileceği seviyede yüzeysel olarak anlatılmış olup konu ile ilgili detaylı teknik bilgilere kendiniz de ulaşabilirsiniz. (Detaylı bilgi için well capacity, sampling ratio, thermal noise, dynamic range konularına bakınız) Şimdi gelelim hangi kamerayı tercih edeceğiz sorusunun cevabına: Öncelikle astrofotoğrafi alanında kullanılan kameralar CCD ve CMOS sensörlü, soğutmalı ve soğutmasız olarak ayrılırlar. CCD sensörlerle ilgili detaylı bilgiler bu yazımızın konusu olmamakla birlikte DSLR makinelerde kullanılan CMOS sensörlü makineler üzerinde karşılaştırmalı olarak yazımızın sonunda yer alan tabloları kullanarak konuyu açıklamaya çalışalım. Astrofotoğrafi alanında ağırlıklı olarak Nikon ve Canon DSLR makineler tercih

5 edilmekte olup, marka ayrımı olmaksızın genel kriterler üzerinden bahsedeceğiz. Astrofotoğrafi için tercih edilmesi gereken kameralar yüksek quantum efficiency değerine, düşük piksel boyutu ve düşük gürültü oranına sahip cihazlar olmalıdır. Sensör boyutuna yönelik tercih yukarıda anlatıldığı üzere çekeceğiniz hedefe göre değişeceği için ve genellikle piyasada sıklıkla bulunan APS-C ve full frame makineler arasında bir tercih yapmanız gerekeceğinden APS-C veya Full Frame DSLR tercihinizi astrofotoğrafçılıkta hedefinize göre seçmeniz gerekir. Kamera seçiminde mutlaka üretinin datasheet adı verilen dökümanlarından ve astrofotoğrafçılık forumlarından kullanılan sensörün modeline göre gürültü oranı, oprtimal ISO aralığı, QE değeri, gibi özelliklerine bakarak seçim yapmalısınız. Ayrıca astrofotoğrafçılık için en çok kullanılan özelliklerden biri olan live view yani canlı önizleme modunun olup olmadığına bakmalısınız. Live view modu özellikle focus, hedefi bulma ve hizalama konularında oldukça işe yarayacaktır. Ayrıca kullanılan LCD ekranın katlanabilir ve dönebilir ekran olmasına dikkat edin zira teleskobun pozisyonuna göre bu özellik de çok işinize yarayacaktır. DSLR makinelerin işlemci gücünün de yüksek olması çektiğiniz karelerin hızlıca işlenerek SD karta veya PC ye aktarılmasına olanak sağlayacak, bulutsuz ve aysız değerli vaktinizin boşa gitmesine engel olacaktır.

6 Bazı üreticiler astrofotoğrafçılığa yönelik Ha spektrumuna hassas cihazlar da üretmiş olup (örneğin Canon60da, Nikond810a gibi) bütçeniz elveriyorsa bu modelleri de tercih edebilirsiniz. Aşağıdaki tabloda CANON ve NIKON makineler için belli başlı temel özellikler tablo halinde verilmiş olup yukarıda belirtilen kriterlere uygun olarak bütçenize en uygun makineyi seçebilirsiniz. Murat SANA Ankara Astronomi Topluluğu Amatör Astronom/Astrofotoğrafçı Ek 1) CANON DSLR MAKİNELER VE ÖZELLİKLERİ

7 Ek 2) NİKON DSLR MODELLERİ

8