Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Göç Konusu ile İlgili Örnek Bir Ders Uygulaması

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Göç Konusu ile İlgili Örnek Bir Ders Uygulaması"

Transkript

1 DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Göç Konusu ile İlgili Örnek Bir Ders Uygulaması Nurettin ÖZGEN* Öz Coğrafi bilgi sistemleri (CBS); dünya üzerindeki nesneleri, doğal ve beşerî kaynaklı olayları ve bunlara ait tüm nicel ve nitel bilgileri toplamaya, güncelleştirmeye, haritalamaya ve mekânsal analizlerini yaparak, bir sentez hâlinde ortaya koymaya yarayan yüksek performanslı bilgisayar destekli bir sistemdir. Böylece CBS; konuma dayalı gözlemlerle elde edilen verilerin sayısallaştırılması, grafik ve grafik olmayan bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemidir. İnsan-doğal ortam arasındaki karşılıklı etkileşimleri sürdürülebilir bir yapı çerçevesinde inceleyen coğrafya biliminin mekânsal analizini eğitim ve öğretim sürecinde uygulamak için yararlanılan önemli araçlardan biri de CBS dir. Mevcut orta ve yükseköğretim programlarında coğrafya öğretimi ile ilgili bazı aksaklıkların olduğu ve öğrencilerin derse katılma ortamının pek işlerlik kazanmadığı, ezbere dayanan ve günlük yaşamda bireyin çalışmalarına katkı sağlamayan tasvirci bir coğrafya öğretiminde istenilen başarının elde edilmesi zor görünmektedir. Oysa CBS ile coğrafya öğretimi, öğrenci erişisini istenilen düzeye ulaştırabildiği gibi, hem öğrencilere hem öğretmenlere klasik coğrafya öğretimi dışında da önemli avantaj ve fırsatlar sunmaktadır. Coğrafya öğretiminde yararlanılan araç, gereç, sayısal veri, teknik bilgi ve donanımları ile bunların analiz yöntemlerini içeren CBS, çeşitli programlarla geliştirilmesi durumunda, coğrafya öğretiminin daha kolay ve anlaşılır olmasını sağlayarak, öğrencinin derse karşı olan ilgisini artıracak ve öğretimin istenilen düzeye erişimini sağlayacaktır. CBS nin orta ve yükseköğretimdeki coğrafya derslerinde etkili bir şekilde kullanılmasına yönelik hazırlanan bu çalışmada; Beşerî Coğrafya dersinde, İç Göçler konusuyla ilgili örnek bir ders anlatımına yer verilecektir. Burada amaç; öğrencilerin CBS destekli bir öğretim metoduyla coğrafya derslerinde nasıl etkin bir şekilde yer alabileceklerini ve dersin amacına yönelik olarak nasıl başarılı bir öğretim görebileceklerini ortaya koymaktır. Anahtar Kelimeler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Göç, Coğrafya Öğretimi, Beşerî Coğrafya. * Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Öğretim Üyesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice 9 (4) Güz / Autumn Eğitim Danışmanlığı ve Araştırmaları İletişim Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.

2 1854 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Yrd. Doç. Dr. Nurettin ÖZGEN Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Yenimahalle / Siirt. Elektronik Posta: nozgen@gmail.com Yayın ve Diğer Çalışmalarından Seçmeler Özgen, N. (2008). Analysis of socioeconomical indicators affecting population development according to geographic factors in Bismil. World Applied Sciences Journal, 4, Özgen, N. ve Oban, R. (2008). Yapılandırmacı öğretimde coğrafi bilgi sistemlerinin (CBS) kullanımı ve yüksek öğretim kademelerindeki coğrafya derslerinde uygulanabilirliği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), Özgen, N., Özbek, R. ve Çelik, H. N. (2006). Coğrafya öğretiminde bilgisayar destekli öğretimin dersin hedeflerine ulaşma düzeyine etkisi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, Özgen, N., Bindak, R. ve Birel, F. K. (2007). Coğrafya dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, Özgen, N. ve Çelik, H. C. (2008). Üniversite öğrencilerinin, coğrafya dersine yönelik tutumlarının kümeleme analizi ile belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 17, Özgen, N. ve Oban, R. (2008). Coğrafi bilgi sistemlerinin (CBS) coğrafya eğitiminde kullanımı ve dersin hedeflerine ulaşma düzeyine etkisi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), Özbek, R., Kahyaoğlu, M. ve Özgen, N. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, IX(2),

3 DURU / Uyum Zorluklarını Yordamada Yalnızlık, Sosyal Destek ve Sosyal Bağlılık Arasındaki Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Göç Konusu ile İlgili Örnek Bir Ders Uygulaması* Nurettin ÖZGEN Coğrafi bilgi sistemleri (CBS), farklı disiplinlerin yararlandığı ve dünyada konumsal bilgi ile ilgilenen kişiler, kurumlar ve kuruluşlar arasında geniş bir merak uyandıran, özellikle ticari beklentiler, farklı uygulama ve fikirlerin yanı sıra eğitim alanında da kullanılan uygulamalı bir sistemdir. CBS, konumsal bilgi sistemlerinin tümünü içeren ve coğrafi bilgiyi irdeleyen bir bilimsel kavramdır. Bazılarına göre ise konumsal bilgileri dijital yapıya kavuşturan bilgisayar tabanlı bir araç; bir diğer tanıma göre ise organizasyona yardımcı olan bir veri tabanı yönetim sistemidir. Buna göre en genel hâliyle CBS; konuma dayalı gözlemlerle elde edilen grafik ve grafik olmayan bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bir bütünlük içerisinde gerçekleştiren geniş bir bilgi sistemidir ( Coğrafi Bilgi Sistemi (Cbs/Gıs) Nedir? 2009). CBS öğrencilerin düşünme, veri analizini gerçekleştirebilme, problem çözme, coğrafi bilgiye ulaşma, coğrafi sorgulama becerilerinin gelişmesini destekleyen bir araç olarak görülmelidir (Kerski, 2000 den aktaran Şahin ve Gençtürk, 2007, s. 193). Başka bir deyişle CBS, mekâna ait her türlü bilginin bilgisayar ortamına aktarılarak değerlendirilmesi ve sayılaştırılması olarak tanımlanmaktadır (Turoğlu, 2000). Böylece; * Bu makale, Mayıs 2008 de Çanakkale de düzenlenen Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu nda bildiri olarak sunulmuş ve özeti Bildiriler Özet Kitabı nda yayımlanmıştır.

4 1856 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ coğrafya gibi kapsamlı bir disiplinin öğretiminde CBS nin önemli bir araç olduğu düşünülmektedir. Karakuyu ve Görgeç (2004) in belirttiği gibi CBS, beşerî coğrafyaya, olayları görselleştirmede ve analiz etmede yardım ederek değerlendirmede yeni bir bakış açısı sunmakta ve belirli süreçleri kısaltıp para ve zaman kullanımını azaltarak büyük katkılarda bulunmaktadır. Ülkemizde, mevcut orta ve yükseköğretim programlarında coğrafya öğretimi ile ilgili bazı aksaklıkların olduğu ve öğrencilerin derse katılma ortamının pek işlerlik kazanmadığı, ezbere dayanan ve günlük yaşamda bireyin çalışmalarına katkı sağlamayan tasvirci bir coğrafya öğretiminde istenilen başarının elde edilmesi zor görünmektedir. Oysa CBS gibi kapsamlı bir işletim sisteminin eğitim ve öğretimde işlevsel hâle getirilmesi, coğrafya gibi interdisipliner bir alan için son derece önemlidir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda üzerinde durulan öğrenci merkezli öğretim yöntemlerinden yararlanılmaya başlanmıştır. Bu yöntemin CBS uygulamalarıyla takviye edilmesi, öğrencilerin bilgiyi yaparak/yaşayarak ve sorgulayarak öğrenmeleri, söz konusu dersin hedeflerine ulaşmasında önemli rol oynamaktadır. Kerski (2000 den aktaran Şimşek, 2008) nin 1520 lise öğretmenine yönelik olarak yaptığı bir çalışmada CBS nin öğrenmeye katkı sağlayıp sağlamayacağı şeklinde sorulan soruya öğretmenlerin % 88 i çok büyük katkı sağlayacağına inandıklarını ifade etmişlerdir. % 1,8 i hiçbir katkı sağlamayacağına inandıklarını % 10 luk bir kısmı ise kararsız kaldıkları yönünde cevaplar vermişlerdir. CBS yi kullanmasını bilen öğretmenlere bu soruların sorulmuş olmasının, bu sonuçların elde edilmesinde büyük payı olduğu ifade edilmektedir. Özgen ve Oban (2008) ın CBS destekli coğrafya ders sunumu ile ilgili olarak yaptıkları deneysel bir araştırmada elde edilen sonuçlar da bu düşünceyi desteklemektedir. Bu çalışmadaki sonuçlara göre; Öğrencilerin bilgisayar kullanma ve kullanmama durumlarına göre, CBS destekli ders sunumun da başarı durumunun olumlu/anlamlı çıkması, bilişim materyali olarak CBS nin coğrafya eğitiminde etkin bir araç olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Deney ve kontrol grupları arasında deney sonrası başarı durumlarını karşılaştırmak amacıyla yapılan değerlendirmelerde CBS destekli ders sunum yönteminin anlamlı çıkması da coğrafya eğitiminde istenilen hedefe ulaşmak açısından önemli bir sonuç olarak görülmektedir.

5 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: CBS destekli coğrafya derslerinde öğrencilerin işlenen konuya bağlı olarak verileri toplama, neden-sonuç ve dağılış prensiplerine göre gerekli sorgulamaları yaparak, bilimsel bilgiye ulaşmaları, bilginin daha kolay öğrenilmesinde ve kalıcılığı bakımından önemli bir rol oynamaktadır. Öğretmen, CBS destekli coğrafya derslerinde bilgiyi öğrencilere öğreten değil, bilgiye ulaşmak için öğrencileri kanalize eden bir rehber konumunda olmalıdır. Saban (2004 ten aktaran K. Özgen, 2007) ın belirttiği gibi günümüz okullarından ve öğretmenlerinden beklenen en önemli görev, topluma yaratıcı, eleştirel ve çok yönlü düşünebilen öğrenmeyi öğrenen, problem çözebilen, kendi öğrenmesinden sorumlu olan ve sağlıklı karar verebilen bireyler yetiştirmektir. Bu bağlamda öğretmene, öğrenme-öğretme ortamının hazırlanmasında da önemli görevler düşmektedir. Descy (1999 dan aktaran Şimşek, 2008) e göre sınıf içi öğretim sürecinde çağdaş öğretim teknolojilerini kullanan öğretmenlerin hem dersi daha verimli işledikleri hem de daha az stres yaşadıkları belirlenmiştir. Bilişim teknolojilerinin gelişimi ile eğitim ve öğretim alanında da önemli değişmeler yaşanmaya başlanmıştır. Mekânsal analiz programları, uydu-hava fotoğrafları ve en önemlisi bilgi akışını sağlayan internet, bunlardan sadece birkaçıdır. Coğrafya gibi insan-mekân ilişkisini inceleyen bir bilim dalı için bu gelişmeler çok büyük bir öneme sahiptir. Karabağ (2007, s. xv) ın belirttiği gibi, coğrafya içeriği gereği bilgi-iletişim teknolojilerine en uygun derslerden biridir. Dolayısıyla bu teknolojileri en etkili ve yerinde kullanılacak ders de coğrafyadır. Günümüzün önemli bilgi sistemlerinden olan CBS nin, coğrafyadan kaynağını alması coğrafya eğitiminde bilgi-iletişim teknolojilerinin önemini daha da artırmaktadır. Coğrafya eğitiminde, öğrenci merkezli öğretim uygulamalarında CBS destekli bir öğretim stratejisiyle öğrencinin dersten elde ettiği kazanımlar, öğrencinin aktif olma durumuna göre artış göstermektedir. Dolaysıyla Brooks ve Brooks (1999) un belirttiği gibi öğrencilerin aktif olabilecekleri uygun mekânların oluşturulması gerekmektedir. Coğrafya derslerine ait tüm konuların verilerinin sorgulanması, belli bir strateji ile analiz edilerek, coğrafi konunun kapsamlı bir şekilde öğrenilmesi ve planlanması sağlanır. Günümüzde CBS nin en çok kullanıldığı alanlardan biri de eğitimdir. Bugün CBS ile ilgilenenler temel eğitimden çok ileri seviyeye kadar, çok farklı eğitim imkânlarından faydalanmak istemektedirler. Bundan dolayı, başta Avrupa ve ABD olmak üzere çok farklı eğitim kurumları, CBS ile ilgili kısa kurslar ve geniş programla-

6 1858 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ rı kendi bünyelerinde oluşturmuşlar ve kurumlarını bir cazibe merkezi hâline getirmişlerdir (Taş, 2004, s. 2). Eğitimin planlamasından öğretim süreçlerine kadar CBS yi sisteme entegre etmek mümkündür. Eğitimde özellikle coğrafi sorgulamanın öğrencilere kazandırılması amacıyla coğrafya dersleri başta olmak üzere birçok branşta neden-sonuç-dağılış ve sentez prensipleri kapsamında CBS den yararlanılmaktadır. Coğrafi bilgi sistemleri teknolojisinin kullanılmaya başlanması, eğitimde çığır açacak bir devrim olarak görülmüştür lı yıllarda ABD ve Kanada da kullanılmaya başlanan CBS, bu ülkeler başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde de ilk ve ortaöğretim programlarında yer almaya başlaması daha yenidir. Ülkemizde hazırlanan yeni Sosyal Bilgiler Programı nda bilgi teknolojilerinin kullanılması gerektiği belirtilmişse de CBS nin kullanılması gerektiğine yönelik bir ifadeye rastlanamamaktadır yılında hazırlanan Coğrafya Programı nda coğrafi bilgi sistemleri teknolojisine yer verilmesi gerektiği belirtilmiş; ancak henüz derslerde bu teknolojiden yararlanmaya başlanamamıştır. CBS yi kullanabilecek eğitimli öğretmen sayısının çok az olması, yazılımın pahalı olması, okulların fiziki koşulların yetersiz olması, ders süresinin kısa olması, yazılım temelli uygulamaların yapılmasını sınırlandıran başlıca faktörlerdir (Şimşek, 2008, s. 197). Buna karşın CBS nin yoğun kullanımı ve popüler bir çalışma alanı oluşturması nedeniyle özellikle coğrafya müfredatı kapsamında hızlı bir yayılma göstermektedir. Taş (2004, s. 8) ın belirttiği gibi CBS kullanımı ile birlikte Amerika üniversitelerindeki coğrafya bölümlerinin büyük bir oranı (% 95), dikkatleri üzerine çekmeyi başardıklarını ve böylece coğrafya bölümlerine olan ilginin de arttığını ifade etmiştir. Eğitimciler CBS nin okullarda neden önemli bir öğretim aracı olarak kullanıldığının bazı gerekçeleri bulunduğunu ileri sürmüşlerdir. Bunlar öğrencilere bilgisayarı kullanarak akademik yaşamlarında kolaylıklar sağlamak, meslek sahibi olmaları yolunda önemli imkânlar tanımak, şartları iyi analiz etmelerini sağlayarak değişen şartlara göre problemlerini çözmede yardımcı olmak şeklindedir (Lemberg ve Stoltman, 2001). CBS nin ilgili derslerde kullanılması konusunda dikkat çekilen bir unsur da eğitime mutlak faydalar sağladığının belirtilmesinin yanında araç yönünün sık sık dile getirilmesidir (Palladino, 1994). Coğrafya ve sosyal bilgiler müfredatlarına uygulanması sırasında öğrencilerin ilgilerini bu derslerden çok teknolojiye kaydıracağı bu durumda CBS nin araç olmaktan çıkıp amaç olacağı kaygısı yaşanmaktadır (Chen, 1998 den akta-

7 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: ran Şimşek, 2008). Olması gereken derslerle entegrasyonunun iyi yapılması ve bu programın bu dersleri daha etkili öğretmede bir yöntem olduğunun açıkça ifade edilmesidir. Sonuçta CBS programı amaç olmaktan ziyade faydalanılması gereken bir araç olarak görülmelidir (Şimşek, 2008, s. 195). Bazı CBS programları yazılımı kullanabilmek için gerekli temel becerileri tanıtan gösterimlerin yapılması da gerekmektedir. Öğrencilere bu yazılımın neleri kapsadığının açıklanmasında yarar bulunmaktadır. Aksi takdirde öğrenciler kolaylıkla detayda kaybolabilmekte, amaca ulaşamamaktadır (Wier ve Robertson, 1998 den aktaran Ergün ve Ayday, 2006, s. 76). CBS nin coğrafya derslerinde kullanılması ve işlevselliği ile ilgili çeşitli araştırmalar incelelendiğinde CBS nin, coğrafya öğretiminin gerçekleştirilmesi sırasında araç olma yönünün yoğun bir şekilde vurgulandığı görülmektedir (Sui, 1994 ve Palladino, 1994 ten aktaran Demirci, 2006, s. 3). Bu durum, CBS nin coğrafya müfredatlarına adapte edilmesi sırasında öğrencilerin ilgilerini coğrafyadan çok teknolojiye çevirebilecekleri ve CBS nin bu öğretim süreci içinde araç olmaktan çıkıp amaç olmaya doğru kayabileceği endişesinden kaynaklanmaktadır [(Chen, 1997; King, 1991; White ve Simms, 1993 ve Lemberg ve Stoltman, 2001) den aktaran Demirci, 2006, s.3]. CBS nin ilk ve ortaöğretimde kullanılması önünde bulunan bu ve benzer problemler ancak dikkatlice hazırlanmış eğitim malzemeleri ve planları ile ortadan kaldırılabilecektir (Demirci, 2006,s.3]. CBS nin yapılandırmacı öğrenme kuramını esas alması, yaparak/yaşayarak öğrenmeyi etkili kılmaktadır. Çünkü yapılandırmacı yaklaşım, bireyin ne öğrendiği değil, nasıl öğrendiği üzerinde yoğunlaşır. Öğrenciler önce problem ile karşılaşırlar ki bu durum, tesadüfi bir karşılaşmadan ziyade planlı bir karşılaşmadır. Öğrenciler problemi CBS yardımıyla çeşitli işlemlere tabi tutup sonuca ulaşmaya çalışırlar. Buradaki süreçte problemin çözüm yolunun tek olmaması, aktif öğrenmeyi temel alması ve iş birliğine açık olması önemlidir. Coğrafya öğretiminde, CBS destekli öğretim modelinin uygulanması durumunda öğrenciler, ders konusunu veya ders konusu ile ilgili diğer alanlarda istenilen bilimsel bilgiyi doğru bir şekilde kavramalarında büyük yararlar sağlayacaktır. Bu çalışmada amaç; CBS destekli öğretim modelinin uygulanması hâlinde öğrencilerin, coğrafya derslerinde daha başarılı olacaklarını ve yaşamsal faaliyetlerine önemli katkılar sağlayacağını, faklı bakış açıları ile analiz yapabilme becerililerinin gelişimini artıracağını örnekler verilerek ortaya konulmaktadır.

8 1860 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ CBS destekli coğrafya öğretiminde göç konusu, coğrafi prensiplere göre irdelenerek, neden-sonuç ve sentez hâlinde ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bilindiği üzere göç; insanların yaşamlarını ve dolayısıyla geçimlerini sağlamak için daha uygun mekânlara gitmek ve burada iş bulmak, çeşitli sosyal ve ekonomik imkânlardan faydalanmak ve daha rahat bir yaşam sürdürmek için gerçekleştirdiği bir yer değiştirme hareketidir. Klasik öğretim yönteminde öğretmen göç olgusunu tanımlamakta ve göçlerin nedenlerini genelde ders araç ve gerecini kullanmadan sunmaktadır. Öğrenci pasif bir alıcı olduğundan, derse karşı yeterince ilgi göstermemektedir. Oysa öğrenci ders süresince aktif bir rol oynayıp göçlerin nedenlerini CBS yi kullanarak, öğretmen rehberliğinde neden ve sonuçlarını analiz ederek bilgiye ulaşırsa kazanımı daha fazla olacaktır. Örneğin öğrenciler, Anadolu daki göçlerin tarihsel veya aktüel gelişimini CBS ortamında, dönemler (layerler/katmanlar) hâlinde üst üste çakıştırarak, tarihsel gelişim süreci boyunca, göçlerin hareket yönlerini, nedenlerini ve sonuçlarını detaylı bir şekilde analiz ederek bilgi edinimi konusunda istenilen hedefe ulaşabileceklerdir (Harita 1). Öğrenciler, CBS yardımıyla üst üste çakıştırılan il sınırları, göç eden nüfus ve göçten etkilenen yörelerin coğrafi özellikleri arasındaki ilişkiyi anlayarak öğrenmesi, coğrafya öğretiminde istenilen hedefe ulaşması bakımından önemlidir. Yaşar (2005) ın belirttiği gibi öğretim araçları, öğrenenlerin gerekli davranışları kazanmasında en uç işlevi yerine getirir. Öğrenmenin zamanında gerçekleşmesi, kalıcı olması ve öğrenme ortamının sağlıklı bir şekilde oluşmasında öğretim araçlarının önemli katkısı vardır. Yardımcı bir ders aracı olarak CBS nin kullanıldığı bir sınıf ortamında, öğrencilerin aktif bir şekilde derse katıldıkları sınıf ortamında, nüfus ve göç hareketleri konusu, öğrenci merkezli ve eğlenceli bir şekilde işlenerek, dersin daha verimli geçmesi sağlanabilir. Göçlerin gelişmesinde şehirlerin çekici, kırsalın itici olduğu ve iç göçün en yoğun gerçekleşen göç şekli olduğunu öğreneceklerdir. Böylece kırsaldan şehre doğru olan iç göçler nedeniyle çeşitli sosyoekonomik problemlerin meydana geldiğini ve bunlara bağlı olarak, kentlerdeki üretim ve bölüşüm yapısının değiştiğini kavrayacaklardır. Öğrenciler; CBS ortamında kırsal yerleşim ünitelerinin sahip oldukları ekonomik yapının durumunu ve yetersizliklerini veya kırsaldaki nüfusu göçe zorlayan diğer etmenleri belli kategorilere ayırarak, farklı gruplar şeklinde göçlerin nedenlerini sorgulayarak analiz edebilir. Böylece iç göçlerin neden ve sonuçlarını sağlıklı bir şekilde ortaya çıkararak çeşit-

9 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: li çözüm önerileri geliştirebilir. Yine öğrenciler, öğretmen rehberliğinde CBS destekli sorgulamalar yaparak iç göçlerin neden oldukları sorunlar ve kentsel hizmetlerin kalitesi ile ilgili düşünceler geliştirebilir. Böylece planlama ve ekonomik yetersizliklerle eşit yatırım imkânlarına sahip olmayan az gelişmiş ve gelişmekte olan yörelere, göçün etkisi ve yapılması gereken uygulamalar hakkında yeni stratejiler önerilebilir. Göç insanların yer değiştirme süreci olarak görülebilir. Gerçekten de göç, ister coğrafik yönüyle ister kültürel veya toplumsal yönüyle ele alınsın, sonuçta yer değiştirme eylemidir (Yalçın, 2004, s. 177). Harita 1. Türkiye nin Genel Morfolojik Yapısı ve İllerin Dağılışı (Sınırları) Yine iç göç, nüfusun doğdukları yer ile en son oturdukları yer arasındaki fark ya da bir ülke içinde yaşayanların ülkenin bir yerinden diğer bir yerine çeşitli nedenlerden dolayı gitmesi olarak tanımlanmaktadır. Türkiye de özellikle siyasi ve sosyal çalkantıların yanı sıra ekonomik nedenlere bağlı olarak iç göç hareketleri devam etmektedir. Türkiye deki nüfus hareketleri bölgeler temelinde irdelendiğinde sürekli göç veren ve sürekli göç alan bölgeler ayrımı söz konusu olabilmektedir. Sürekli göç veren bölgeler; Doğu, Güneydoğu ve Karadeniz bölgeleri, sürekli göç alan bölgeler ise İstanbul, İzmir, Bursa ve Kocaeli gibi sanayi merkezleri ile Muğla ve Antalya gibi yumuşak iklimli kentleri kapsayan Akdeniz, Marmara ve Batı Anadolu bölgeleridir ( Kırsaldan Kente Göç, 2009; Özgür, 1998). Doğal ortam koşullarının, yaşamsal faaliyetler için uygun olduğu Türkiye nin batı ve güneybatı bölgeleri/yöreleri, hızla nüfuslanırken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Karadeniz bölgeleri de sürekli göç vermekte ve özelikle kırsal nüfusu hızla azalmaktadır. Göç alan yerlerin bir kısmı eski tarihsel özelliklere sahipken (İstanbul, İzmir, Diyar-

10 1862 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ bakır) bir kısmı da yeni ekonomi, sanayi ve turizm merkezleridir (İzmit, Antalya, Batman vb.). Öğretmen rehberliğinde, göç konusunu CBS desteğiyle sorgulayan öğrenciler; Türkiye deki göçün cazibe ve çekim merkezi olarak gelişen çeşitli yerlerini de öğreneceklerdir. Lee (1969) ye göre hem yaşanan hem de göç edilmesi düşünülen yerlerde itici ve çekici faktörler vardır. Göç yaşanan yerde kendini gösteren ekonomik faktörler, sosyo-kültürel faktörler, komşular ya da kişisel sebeplerden kaynaklanıyor olabilir (Kleiner ve Robert, 1986, s. 307 den aktaran Yalçın, 2004). Kapsamlı ve karışık ilişkiler manzumesi olarak tanımlanan göçleri belli kategorilere ayırarak anlatmak, öğrenci erişisi bakımından yararlı olacaktır. Keleş (1993) in belirttiği gibi kentleşme hareketinin nedenleri ekonomik, teknolojik, siyasal ve psikososyolojik etmen olarak tanımlanmakta ve bunları birbirinden ayırma olanağı olmadığı gibi her biri diğerinden etkilenmekte ve birbirinin içinde yer almaktadır. Ancak bunları CBS ortamında, farklı katmanlar (layerler) hâlinde gruplara ayırarak nedensonuç ve dağılış prensiplerine göre haritalamak öğrencinin daha kolay anlamasına yardımcı olacaktır. Göçlerin tüm bu nedenlere dayalı olarak cazibe merkezi olan yerleşimler farklı gruplara ayrılarak, farklı simge ve renklerle gösterilip göç alan bu merkezlerin özelliği CBS ile etraflıca sorgulanır. Böylece öğrencinin CBS kullanarak yoğun göç alan merkezler hakkında sağlıklı bir veri tabanı (bilgi arşivi) oluşturması sağlanır. Tüm bu işlemleri öğrenciler yaparak öğrendiği için bilginin, öğrenci zihninde kalıcılığı da artacaktır. Ayrıca, Kaptan (1998, s. 25) ın da belirttiği gibi öğrencilerin, ders ile ilgili yardımcı araç ve gereç kullanmaları, derste bunları kullanma ve geliştirme yeteneği kazanmalarına yardımcı olacaktır. Böylece, edinilen bilgi ve becerileri günlük yaşamlarında kullanabileceklerdir. Buna göre bu çalışmanın örneklemini oluşturan Türkiye de göç konusunun, CBS destekli yapılandırmacı öğretim yöntemiyle öğrencilere aktarılması şu kazanımları verecektir. Coğrafî becerilerin gelişimi ve sorgulama yaklaşımını kullanabilme. Öğrencilerin çalışmalarını ve sorgulama sürecini saha çalışmalarıyla bütünleştirme. Öğrencilerin bilgilerini ve coğrafi terimleri kullanma ve geliştirme. Konuların çeşitli yönlerden açıklanmasını ve canlandırılmasını sağlama. Konuların gereği gibi incelenmesine ve öğrenilmesine yardım eder.

11 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Derslerin canlı ve etkili olarak işlenmesine imkân sağlar. Öğretimde öğrenmeyi kolaylaştırır ve amaca kısa yoldan ulaşılmasını sağlar. Öğrencilere, dikkatlerini belli bir konu üzerinde toplama ve karar verme yeteneği kazandırır. Öğretimde ezberciliği önler, yaratıcı ve yapıcı düşünmeye olanak verir. Öğrenmede öğrencilerin ilgilerini uyandırır ve yeni ilgilerin doğmasına yardımcı olur. Öğretimde öğrencilerin, gerçek yapı ve durumlardan sembollere geçişinde kolaylık sağlar. Fiziki ve beşerî coğrafya konularının birbirleri ile olan ilişkileri konusunda yardımcı olur. Türkiye nin 1935, 1950, 1965, 1980, 1990, 2000 ve 2008 yıllarına ait il ve ilçe bazında nüfus yoğunluğu haritalarının ayrı ayrı ortaya çıkarılması ve değişen nüfus yoğunlularının nedenlerini sorgulama becerilerinin gelişmesinde yardımcı olur. CBS İle Uygulamalı Bir Ders Örneği Dersin Konusu: Türkiye de nüfus hareketleri ve göçler. Dersin Amacı: Türkiye de, nüfusun coğrafi bölgelere ve illere göre dağılışını etkileyen faktörlerin neler olduğunu, neden-sonuç ilişkisine dayalı olarak öğrencilerin anlamalarını sağlamak ve bunların göç ile ilişkisini ortaya koyarak, göçün neden olduğu siyasi, kültürel ve ekonomik gelişmeleri öğrenciler tarafından kavranmasını sağlamaktır. Öğrenci Kazanımı Açısından Öğrenciler, Türkiye deki göçlerle ilgili yaşanan problemlerin farkına varacaklardır. Fark ettikleri problem durumunu sorgulayabileceklerdir. Göçün, doğal ortam koşulları ile olan ilişkisinin nasıl olduğunu, Göçün bölgesel veya yöresel olarak dağılışlarının nasıl değiştiğini, Alansal dağılışları bakımından nüfus yoğunluğunun nasıl haritalanacağı, Coğrafi yörelere ait nüfusa bağlı faaliyetlerin göçlerle nasıl şekillendiğini,

12 1864 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Yörelerin nüfus hareketlerine karşı coğrafi planlama ile nasıl bir çözüm geliştirileceğini, sınıf ortamında öğrenciler kendilerini, değerlendirebileceklerdir. Gelecek öğrenme yaşantılarına yönelik neler yapabileceklerini planlamaya koyacaklardır. Dersin Tahmini Süresi: 2 ders saati ( = 100 dakika). Ders Malzemeleri: Bilgisayar (PC) CBS tabanlı program (Map İnfo) Nüfus ve göç verileri (DPT veya TÜİK ten alınmış resmî veriler) İdari ünitelere göre oluşturulmuş Türkiye haritası Uygun şartlar oluşturularak, her öğrencinin bir bilgisayar kullanabileceği şekilde sınıf ortamında, CBS tabanlı Map İnfo Programı ve bu programın daha önce öğrencilere anlatılmış olması gerekmektedir. Programın kullanımı hakkında az da olsa bilgi sahibi olan öğrenciler, Türkiye Beşerî ve Ekonomik Coğrafyası dersinde, Türkiye deki göçlerin dağılışını neden-sonuç ilişkisine dayalı olarak tematik haritalar oluşturarak öğreneceklerdir. Bu süreçte izlenen yol sırasıyla şöyledir: Çalışma penceresine Türkiye haritasını onaylayarak göstermek. Bölge ve il sınırlarını gösteren Türkiye haritası katmanını çağırmak. İllere ait nüfus tablosunu açmak. Haritayı büyütebilmek veya küçültebilmek. Sorgulama tuşunu kullanarak, istenilen veriyi görmek veya değiştirmek. Farklı katmanları çakıştırarak, heterojen bir yapıyı oluşturabilmek. İstenilen kategorilere göre tematik harita oluşturmak. CBS Destekli Öğrenme Etkinlikleri Giriş Türkiye de eğitim fakültelerinin ilk ve orta öğretim sosyal bilgiler alanları ders müfredatında yer alan, Türkiye Beşerî ve Ekonomik Coğrafyası dersinde göç konusu ile ilgili, öğrencilerin sahip oldukları ön bil-

13 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: gileri anımsatmak için kısa bir film, slayt gösterisi veya fotoğraflarla hazırlanmış bir sunumun izletilmesi, derse başlama aşaması bakımından yararlı olacaktır. Daha sonra CBS (Map İnfo Programı) yardımıyla nüfus hareketlerinin nedenleri; sebep, sonuç, dağılış ve sentez prensiplerine göre irdelenir. Nüfus ve göç konusunu oluşturan, başta ana jeomorfolojik birimler olmak üzere, iklim, hidrografik üniteler ile sosyoekonomik kırılmalar ve doğal afetler gibi unsurların göç üzerinde nasıl etkili oldukları ve konu hakkında öğrencilerin sahip oldukları bilgi ve deneyimler ortaya çıkarılır. Bunun için öğrencilere aşağıdaki sorulara benzer bazı sorular sorulur. Nüfusun seyrek olduğu yöreler nerelerdir? Neden? Türkiye de göç veren ve göç alan yöreler nerelerdir? Türkiye de göç alan yörelerin doğal-beşerî ortam özellikleri nelerdir? Türkiye de göç veren yörelerin doğal ve beşerî özellikleri nelerdir? Türkiye de nüfusun yoğun olduğu bölge, bölüm ve yöreler hakkında öğrencilerin bilgi ve deneyim düzeylerini öğrenmek için derse kısa bir giriş yapılır. Ardından yukarıda belirtilen kavramlar/maddeler soru- cevap yöntemi şeklinde cevaplandırılarak göç kavramı tanımlanır. Daha sonra eldeki verilere (DPT ve TÜİK ten alınan nüfus- göç verileri, illere göre dağılışı) dayanarak, göçün bölge ve illere göre dağılışı sorgulanır (Harita 2). Tüm bu işlemler CBS ortamında/programı ile düzenlendiğinden, coğrafya öğretiminde CBS nin kullanımına örnek teşkil edecek bir sınıf ortamı oluşturulur. Coğrafi bölgelerin genel fiziki ve beşerî özellikleri soru-cevap şeklinde açıklanarak, nüfus ve göç durumlarının bölgesel dağılışları ve son dönem nüfus sayımlarına ait genel veriler hakkında öğrencilerle bilgi alışverişinde bulunulur. Göçün coğrafi bölgelere göre dağılışı ve nedenleri analiz edilerek CBS ortamında tematik haritaya dönüştürülür (Harita 2). Her bölgenin yoğun göç alan yörelerinin/illerinin veya ilçelerinin coğrafi özellikleri tanımlanır. Tüm bu işlemler her öğrenci tarafından bireysel olarak yapılacak şekilde tasarlanmış bir sınıf ortamında gerçekleşeceğinden, göçün coğrafi bölgelere ve illere göre dağılışları çeşitli değişkenler (jeomorfolojik, klimatik ve hidrografik yapı) çerçevesinde irdelenerek, öğrencilerin başarı erişimlerinin artması sağlanacaktır.

14 1866 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Harita 2. Türkiye de Göç Alan ve Bölgesel Çekim Merkezi Olan İller (Her bölgenin çekim merkezleri farklı renklerle gösterilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK, 2000 yılı verilerine göre). Keşfetme Bu aşamada öğretici, öğrenenlerin izledikleri ve inceledikleri durumlar üzerinde düşünmelerini sağlayarak (Yurdakul, 2005, s. 59) yaşanan problemlere çözüm önerileri geliştirmek veya problemlerin tekrar etmemesi için ne tür önlemlerin alınması gerektiği konusunda öğrencileri düşünmeye sevk eder. Burada asıl amaç, göç konusu ile ilgili, öğrencilerin kendi bilgi, birikim ve gözlemlerine dayalı olarak problemleri keşfetmeleri ve bu problemlere ne tür çözüm önerileri geliştirebileceklerini ortaya koymaktır. Tüm bu çalışmalara yardımcı olan en önemli araçlardan biri de bilişim teknolojileridir. Bu teknolojinin en güzel örneklerinden biri de coğrafi bilgi sistemleridir. Bilgisayar ortamındaki Map İnfo Programı nda (CBS) oluşturulan Türkiye haritasına eklenen katmanlara bağlı olarak oluşturulan tablolara sorgulanan faktörlere ilişkin çeşitli veriler yazılır ve tematik harita oluşturulur (Harita 3). Böylece, göç alan ve göç veren idari alanların bölgesel dağılışları ortaya çıkarılarak, göç konusu derin bir şekilde sorgulanır. Tüm bu işlemler sonucunda şu sorulara cevaplar aranır: Türkiye de nüfusun yoğunlaştığı illerin başlıca coğrafi özellikleri nelerdir? Türkiye de nüfusun dağılışını etkileyen doğal faktörler nelerdir? Türkiye de nüfusun dağılışına etki eden beşerî faktörler nelerdir? Türkiye de yoğun göç veren yöreler nerelerdir ve neden göç vermektedir?

15 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Türkiye de yoğun göç alan yöreler nerelerdir ve neden göç almaktadır? Türkiye de yeni alternatif kentsel ortamlar/yöreler nasıl oluşturulabilir? CBS destekli coğrafya öğretiminde, öğrenciler ders süresince aktif olduklarından, göç konusu ile ilgili kapsamlı ve derin sorgulama becerilerini geliştirebilirler. Öğrencilerin kırsal ve kentsel yerleşmelerin sorunlarını sorgulayabilmesi için birbirlerine de sorular sorabilmeleri sağlanır. Sınıf ortamında, uygun bir tartışma atmosferi yaratılarak, göç ve göç hareketleri ile ilgili yaşanan durumlar sorgulanır. Öğrencilerin kırsal ve kentsel göç hareketleri ile ilgili sorunları keşfetmeleri, sorunlara ve çözüme yönelik etkinlikler üzerinde karara varmaları desteklenerek, problemi analiz etme ve çözüm üretebilme yeteneklerinin gelişimine katkıda bulunulur. Tüm bu işlemlerin gerçekleşmesi için kullanılan en etkin ders araç ve gereçlerinden biri CBS dir. Göçlerin doğal ve beşerî nedenler başta olmak üzere, göç veren ve göç alan yörelerin genel coğrafi özellikleri ile dağılışları tanımlanarak, göç olgusunun gelişim seyri analiz edilir (Harita 3). Harita 3. Türkiye de Çeşitli Nedenlerden Dolayı (Sosyal Huzursuzluk, İşsizlik, Aşırı Nüfus, Doğal Koşullar vs.) En Çok Göç Veren ve Göç Alan İller (TÜİK, 2000 yılı verilerine) Göç hareketlerinin ileri safhalarında alternatif kentsel ortamların oluşturulması için ne tür organizasyonların gerçekleştirilebileceği konusunda CBS destekli öğretim aracı ile öğrencilerin kendi aralarında fikir jimnastiği yapmaları ve bu sistemden önemli ölçüde yararlanabilmeleri ve göçlerle ilgili birçok sorunu anlayabilmeleri ve bu sorunlara ilişkin çeşitli çözüm önerileri geliştirebilme yeteneğine sahip olabilmeleri sağlanır.

16 1868 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Açıklama Öğrenciler, okulda veya okul dışında gözlemledikleri veya senaryo hâlinde belirledikleri göç ve göç kaynaklı problem(ler)i nasıl tanımladıklarını sınıf ortamında nasıl yansıtacaklarına ilişkin izlencelerini öğretmen rehberliğinde tartışarak şekillendirirler. Sınıf ortamındaki bu fikir jimnastiğinde öğretmen, öğrencilerin hazırlamış olduğu senaryo ve yansıtmaya çalıştığı gözlemlerle ilgili yanlış algılamaları düzelterek, öğrencilere farklı bakış açısı ile olaya yaklaşmalarını sağlayan açık uçlu sorular sorar ve göç konusu ile ilgili daha açıklayıcı cevaplar vermelerini sağlar. Bilindiği gibi göç tanımlarının odak noktasını nüfusun çeşitli nedenlerle bulunduğu yerden başka bir yere yerleşmek ve yaşamını orada sürdürmek amacıyla gitmesi oluşturmaktadır. Ficther (1991, s. 155) göç eylemini, gönüllü ve zorlama olmak üzere iki grupta toplamaktadır. Petersen (1996, s. 11) ise göç olgusunu, göçün yönüne göre dış göç (yurt dışı) ve iç göç (yurt içi), yapısal özellik ve nedenlerine göre de itici ve çekici faktörler biçiminde gerçekleştiğini belirtmekte ve göçü dört değişik şekilde tanımlamaktadır (aktaran Birel, Özgen ve Boz, 2007). Bunlar; (i) ilkel göçler, (ii) zorunlu göçler, (iii) serbest göçler ve (iv) kitlesel göçlerdir. Göç konusuyla ilgili olarak ders süresince öğrencilerin beyin fırtınası şeklinde konuyu tartışmaları ve CBS yi etkin olarak kullanmalarıyla öğrencilerin göçleri yapısal özelliklerine göre CBS ortamında oluşturulan Türkiye haritasında gerekli çizim ve simgelerle belirtilerek/işaretleyerek, göçlerin hem yapısal özelliklerini hem de nedenlerini farklı düşüncelerle dile getirebilmeleri sağlanacaktır. Örneğin zorunlu olarak göç ettirilen nüfusun göç ettiği ve gittiği yerleşim yerinde, karşılaştığı veya neden olduğu sorunlar detaylı bir şekilde irdelenerek, göç olgusunun öğrenciler tarafından kapsamlı bir şekilde öğrenilmesi sağlanır. Ayrıca göçlerin bir diğer nedeninin ise doğum oranlarının yüksek olması ve mülkiyet paylaşımı olduğu açıklanır. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde doğuma bağlı nüfus artışı Türkiye ortalamasının üzerindedir. Dolaysıyla bu bölgelerden batı bölgelerimize doğru sürekli göçler olmaktadır (Harita 4). Ders süresince öğrenciler aktif olarak CBS yi kullandıkları ve göçlerle ilgili verilere de sahip olduklarından, göçlerin tanımlanması ve göçlerle ilgili gerekli planlamaların yapılmasında da söz sahibi olacak, dolayısıyla derse karşı ilgileri artacak ve konuyu daha iyi kavrayıp öğreneceklerdir. Daha sonra CBS kullanılarak göç hareketleri ile ilgili yerleşim ünitelerinin genel özelliklerini analiz edilecek,

17 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: köy-kent-ana kent arasındaki göçlerin nedenleri etraflı bir şekilde irdelenerek açıklanacaktır. Bununla ilgili soru ve cevaplar sınıf ortamında geliştiğinden öğretmen burada rehber görevi üstlenmektedir. Beyin fırtınası tekniği ile göçlerin neden olduğu durumları CBS yardımıyla analiz eden öğrenciler konuyu daha iyi anlayacaklardır. Harita 4. Türkiye de Doğum Oranlarının Genel Dağılışı (TÜİK, 2000 yılı verilerine göre) Öğrencilerin öğrendiklerini daha fazla hatırlayabilmeleri için sınıf içinde çok ortamlı öğrenme durumunun geliştirilmesi ve öğrencilerin öğrenme sürecine koşulmaları çok önem taşımaktadır. Eğitimde yıllarca çok ortamlı öğretimin temelini, öğretmen ve ders kitabı ikilisi oluşturmuştur. Ancak günümüz çağdaş sınıf içi çok ortamlı öğrenme ortamının sağlanmasında görsel ve işitsel araçlar ön plana çıkmaktadır. Bu anlamda kalıcı öğrenmenin gerçekleşmesi için daha çok duyu organına hitap eden görsel ve işitsel araçlarla oluşturulacak öğrenme ortamlarına başvurulmaktadır ve bu önemli bir ihtiyaçtır (Yaşar, 2004). Burada özellikle göç olgusunun alansal değişimi, CBS ile görsel bir şekilde ifade edilebileceğinden öğrencilerin konuyu kolayca anlamaları sağlanacaktır. Türkiye de sosyal huzursuzluk ve ekonomik kırılmalar nedeniyle başta İstanbul, Ankara, İzmir Bursa, Kocaeli Diyarbakır gibi Türkiye nin büyük şehirlerine göçler olmaktadır (Harita 5). Tümertekin (1968, s. 35) in belirttiği gibi iç göçler, kendi içinde değişiklik göstererek sınıflara ayrılmaktadır. Bunlar; (i) köyden kente, (ii) kentten kente, (iii) köyden köye ve (iv) kentten köye olan göçlerdir.

18 1870 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Harita 5. Son Yıllarda Güvenlik, İşsizlik, Mülkiyet Sorunu Gibi Nedenlerden Dolayı Yoğun Göç Alan İller (TÜİK, 2000 yılı verilerine göre) Bu iç göçler çeşitli olmakla birlikte genellikle doğudan batıya doğrudur. Bunun coğrafi nedenleri (doğal ve beşerî nedenleri) de sınıf ortamında öğrencilere açık uçlu sorular sorarak öğretilir. Türkiye de köyden kente ve kentten kente göçlerin yaşanmasının nedenlerinden biri de turizm olgusudur. Türkiye nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, Akdeniz ikliminin etki alanının genişliği ve tarihi zenginliklerinin yoğunluğu, turizm faaliyetlerinin gelişmesini etkilemiştir. Yaz mevsimi başta olmak üzere, özellikle de Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerimizde kıyı turizmi oldukça canlıdır (Harita 6). Bu kıyı bölgelerine nüfusun bir bölümü çalışmak ve ekonomik açıdan bir kazanç elde etmek için, diğer bir bölümü ise dinlenmek ve eğlenmek için göç etmektedir. Bu noktada öğrenciler, kendi yaşamlarından veya yakın tanıdıklarından örnekler vererek, konunun pekişmesini sağlayacaklardır. Harita 6. Turizme Dayalı Nüfus Artışının Olduğu Başlıca Yöreler (TÜİK, 2000 yılı verilerine göre)

19 ÖZGEN / Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknolojisinin Coğrafya Öğretimindeki İşlevselliği: Göç olgusunun çeşitlilik gösterdiği Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde kırsal ve kentsel nüfus oranları hızla değişim göstermektedir Genel Nüfus Sayımına (TÜİK, 2000 verileri) göre il ve ilçe merkezlerinin toplam nüfus içindeki oranı % 59,21, köy nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı ise % 40,79 dur Genel Nüfus Tespitine göre ise il ve ilçe merkezlerinin toplam nüfus içindeki oranı % 65,03, köy nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı ise % 34,97 dir. Turizm faaliyetlerinin yanı sıra özellikle yaz dönemlerinde tarımsal faaliyet alanlarında ve turizm yörelerine olan göçler yoğun bir nüfus hareketliliğine/göçlere neden olmaktadır. Makineli tarım imkânlarının olmadığı ve emek gücü gerektiren tarım alanlarında iş gücüne ihtiyaç duyulmaktadır. Harita 7. Tarıma Dayalı Nüfusun Göç Ettiği Başlıca Yöreler (TÜİK, 2000 yılı verilerine göre) Arz- talep dengesi kapsamında, tarımsal faaliyetlerde çalışan nüfusun yoğun olduğu Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden Adana, Manisa, Sakarya, Ordu gibi yörelere yaz döneminde yoğun bir işçi göçü yaşanmaktadır (Harita 7). Kırsaldan kırsala veya kentlerden kırsal alanlara göç eden bu nüfusun göç nedenleri, sonuçları ve dağılışları ile göç sonrası karşılaştıkları sorunların çözümleri üzerine fikirler geliştirilir. Tarımsal faaliyetlere bağlı göç sorunları analiz etmeleri ve bu sorunlara çeşitli çözüm önerileri geliştirmeleri için CBS yardımıyla uygun analiz ve sorgulamalar yapılır. Göçler sonucu nüfusun yoğunlaştığı merkezlerin nitelikleri CBS ortamında tematik haritaya aktarılır.

20 1872 KURAM VE UYGULAMADA EĞİTİM BİLİMLERİ Derinleşme CBS destekli yapılandırmacı öğretimde, öğrenciler; sahip oldukları bilgi ve deneyimlerine yeni bilgi, bakış açısı ve analizlerle bilimsel bir sentez yapabilir. Öğrencilerin konular arasındaki ilişkiyi merak ederek CBS ortamında sorgulaması, öğretime olumlu katkılar sağlayacaktır. Bevevino, Dengel ve Adams (1999) ın belirttiği gibi, yapılandırmacı öğretimde öğrenciler, sınıflarında meydana gelen öğrenmeleri, merak tabanlı öğrenme yaklaşımı ile daha anlamlı ve öğrenciler için daha verimli hâle getirebilirler (aktaran Kıyıcı, 2005). Öğrenciler yaşamlarını sürdürdükleri yerleşim ünitelerindeki nüfus artışını veya göç olgusunu CBS yardımıyla tematik haritaya dökerek, göç konusunun gelişim nedenlerini ve göç sonrası oluşan sorunlara çeşitli çözüm önerileri geliştirerek konuyu sadece okuyup ezberleyen değil, olayı sorgulayan ve çözüm önerileri geliştirebilen bir öğrenci profilinin doğması sağlanacaktır. Türkiye nin genel olarak doğudan batıya ve özellikle batı ile güney kıyılarına doğru çeşitli nedenlerle göç aldığını ve bu durumu daha küçük ölçekli örneklerle öğrencilere fark ettirmek öğrencilerin bilgiye ulaşma isteklerini artıracaktır. Konuyla ilgili sorumlu tutulan öğrenciler, teknolojik araçlardan (CBS) da yararlanarak sorumlu oldukları konu hakkında araştırma yapma zorunluluğu, CBS nin kullanımı ile adeta bir eğlenceye dönüşecektir. Daha mahalli/lokal bir sahanın nüfus ve göç hareketleri incelenerek göçün nedenleri ve sonuçları sınıf ortamında tartışılır. Sınıf ortamında yapılan bu tartışmalarda önce göçün nedenleri maddeler hâlinde sıralanır. Daha sonra bu maddelere bağlı olarak çözüm önerileri geliştirilir. Örneğin sınıf ortamında öğrencilerin de katılımıyla Bismil ilçesinde meydana gelen göçler ve bu göçlerin nedenleri ana başlıklar altında sıralanır. Örneğin Bismil yöresindeki göçün en önemli nedenleri; Kuraklık ve su sorunu Toprakta meydana gelen çoraklaşma Sanayi faaliyetlerinin yetersizliği Eğitim koşullarının daha gelişkin olduğu merkezlere göç etme isteği Kamulaştırılan arazi (baraj ve diğer kamusal çalışmalar için) Popüler kültürün cazibesi/çekiciliği Feodal yapıdan sıyrılma isteğidir.

Eğitim Fakülteleri ve İlköğretim Öğretmenleri için Matematik Öğretimi

Eğitim Fakülteleri ve İlköğretim Öğretmenleri için Matematik Öğretimi Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2012) 269-273 269 KİTAP İNCELEMESİ Eğitim Fakülteleri ve İlköğretim Öğretmenleri için Matematik Öğretimi Prof. Dr. Murat ALTUN Dilek SEZGİN

Detaylı

ÖĞRETMENLER İÇİN YARATICI DRAMA

ÖĞRETMENLER İÇİN YARATICI DRAMA ÖĞRETMENLER İÇİN YARATICI DRAMA ETKİN ÖĞRENCİ REHBER ÖĞRETMEN AKADEMİK BAŞARI ARS TRAINING OLARAK AMACIMIZ; MİLLİ EĞİTİM MÜFREDATINA UYGUN OLARAK GELİŞTİRİLEN YARATICI DRAMA PROGRAMINI, UYGUN ÖĞRENME YAŞANTILARI

Detaylı

ORTAÖĞRETİM İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİ

ORTAÖĞRETİM İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİ A. DİL BİLEŞENLERİ VE DİL EDİNİMİ BİLGİSİ A.1. İngilizceyi sözlü ve yazılı iletişimde doğru ve uygun kullanarak model olabilme A.2. Dil edinimi kuramlarını, yaklaşımlarını ve stratejilerini bilme A.3.

Detaylı

Kısaca İçindekiler. KISIM I: Sosyal Bilgilere Giriş. KISIM II: Sosyal Bilgiler Öğretimin Temelleri

Kısaca İçindekiler. KISIM I: Sosyal Bilgilere Giriş. KISIM II: Sosyal Bilgiler Öğretimin Temelleri iv / Künye Kısaca İçindekiler KISIM I: Sosyal Bilgilere Giriş Bölüm 1: Sosyal Bilgiler Öğretiminin ve Öğreniminin Geçmişi, Bugünü ve Geleceği KISIM II: Sosyal Bilgiler Öğretimin Temelleri Bölüm 2: Sosyal

Detaylı

10. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM Ay Hafta Ders saati KONULAR KAZANIMLAR 1 3 Yer şekilleri ve Kayaçlar A.10.1. Kayaçların özellikleri ile yeryüzü şekillerinin oluşum süreçlerini ilişkilendirir. 2 3 Yer şekilleri ve Kayaçlar

Detaylı

ORTAÖĞRETĠM ĠNGĠLĠZCE ÖĞRETMENĠ ÖZEL ALAN YETERLĠKLERĠ

ORTAÖĞRETĠM ĠNGĠLĠZCE ÖĞRETMENĠ ÖZEL ALAN YETERLĠKLERĠ A. DĠL BĠLEġENLERĠ VE DĠL EDĠNĠMĠ BĠLGĠSĠ A1. Ġngilizceyi sözlü ve yazılı iletiģimde doğru ve uygun kullanarak model olabilme A2. Dil edinimi kuramlarını, yaklaģımlarını ve stratejilerini bilme Bu alan,

Detaylı

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları Murat Demirbaş 1, Mustafa Bayrakci 2, Mehmet Polat Kalak 1 1 Kırıkkale University, Education Faculty, Turkey 2 Sakarya University, Education Faculty,

Detaylı

Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü

Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü TÜRKİYE DE YENİ İLLERİN KENTSEL GELİŞİM SÜRECİNİN COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ: AKSARAYÖRNEĞİ H.M.Yılmaz, S.Reis,M.Atasoy el

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri

Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri Okuma-Yazma Öğretimi Teori ve Uygulamaları ESN721 1 3 + 0 7 Okuma yazmaya hazıroluşluk, okuma yazma öğretiminde temel yaklaşımlar, diğer ülke

Detaylı

1 SF. Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti

1 SF. Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti 1 SF SF 2 Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti Eğitimin temel basamağı olan Okul Öncesi Eğitim nitelikli ve çok yönlü bir eğitim sürecini gerektirir. Çocukların keyifli zengin

Detaylı

Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler

Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ Yüksek Öğretim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Fakültesi 2 Giriş Dünyadaki hızlı

Detaylı

Soru Sınıf ve Nu: Müfredat 18. 9.sınıf YGS Harita Bilgisi-Arazi Rehberimiz: İzohipsler

Soru Sınıf ve Nu: Müfredat 18. 9.sınıf YGS Harita Bilgisi-Arazi Rehberimiz: İzohipsler 2010 YGS SOS.BİL. TESTİNDEKİ / COĞRAFYA SORULARININ MÜFREDAT AÇISINDAN ANALİZİ Soru Sınıf ve Nu: Müfredat 18. Harita Bilgisi-Arazi Rehberimiz: İzohipsler 19. Hayali Rehberler: Paraleller ve Meridyenler

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM III: HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER

İÇİNDEKİLER BÖLÜM III: HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER Önsöz İÇİNDEKİLER BÖLÜM I: HAYAT BİLGİSİ VE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNİN TANIMI, ÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ 11 Giriş 12 Hayat ve Sosyal Bilgilerin Tanımı 13 Sosyal Bilimler ile Sosyal Bilgiler Farkı 13 Demokratik

Detaylı

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre

Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre Öğrenme nedir? Büyüme ve yaşa atfedilmeyecek yaşantılar sonucunda davranış ve tutumlarda meydana gelen nispeten kalıcı etkisi uzun süre değişimlerdir. Öğrenmede değişen ne???? İnsan ve hayvan arasında

Detaylı

BULUNDUĞUMUZ MEKAN VE ZAMAN

BULUNDUĞUMUZ MEKAN VE ZAMAN 3. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ BULUNDUĞUMUZ MEKAN VE ZAMAN (28 Ekim 2013-13 Aralık 2013) Sayın Velimiz, Okulumuzda yürütülen PYP çalışmaları kapsamında 28 Ekim 2013-13 Aralık 2013 tarihleri arasında işlediğimiz

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN İNŞAAT ALANINDAKİ UYGULAMALARI

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN İNŞAAT ALANINDAKİ UYGULAMALARI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN İNŞAAT ALANINDAKİ UYGULAMALARI Ali Baran AKGÜN Egemen ÇAKIR Melike ERSOY Özlem PALABIYIK Danışman: Y. Doç. Dr. Esin ERGEN 1 İçerik CBS nedir? CBS nin inşaatta kullanım alanları

Detaylı

Eğitim Durumlarının Düzenlenmesi

Eğitim Durumlarının Düzenlenmesi Eğitim Durumlarının Düzenlenmesi Program geliştirme sürecinin üçüncü öğesi öğrenme öğretme süreci dir. Eğitim durumları olarak da bilinen bu öğe nasıl? sorusuna yanıt arar. Eğitim durumları, öğrencilere

Detaylı

BÖLÜM 2 ÖĞRENME KURAMLARI VE e lif b YENİ PROGRAM e n g ü

BÖLÜM 2 ÖĞRENME KURAMLARI VE e lif b YENİ PROGRAM e n g ü BÖLÜM 2 ÖĞRENME KURAMLARI VE YENİ PROGRAM Öğrenme kuramları öğrenmeyi açıklamaktadır. Öğrenmenin nasıl gerçekleştiği ve en iyi öğrenmenin nasıl olabileceği vb. ile ilgili temel ilkeler ve süreçler bir

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

Eğitim Bilimlerine Giriş

Eğitim Bilimlerine Giriş Eğitim Bilimlerine Giriş Yrd. Doç. Dr. Tuncay Sevindik E-posta: tuncaysevindik@hotmail.com Web: www.tuncaysevindik.com 1/44 Ders İçeriği Bu dersin amacı; eğitimle ilgili temel kavramlar, eğitimin psikolojik,

Detaylı

HAZIRLIK SINIFLARI 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı

HAZIRLIK SINIFLARI 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı HAZIRLIK SINIFLARI 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ 2017-2018 Eğitim - Öğretim Yılı DiSiPLiNLERÜSTÜ TEMA Kendimizi Düzenleme Biçimimiz İnsan yapısı sistemler ile toplulukların birbirleriyle

Detaylı

Öğrenci hakkında varsayımlar; Öğretmen hakkında varsayımlar; İyi bir öğretim programında bulunması gereken özellikler;

Öğrenci hakkında varsayımlar; Öğretmen hakkında varsayımlar; İyi bir öğretim programında bulunması gereken özellikler; Dersi iyi planlamak ve etkili sunmak öğrenci başarısını artırmanın ve sınıf düzenini sağlamanın yanında öğretmenin kendine olan güveninin de artmasını sağlar. Öğrenci hakkında varsayımlar; 1. Öğrenci saygılı

Detaylı

Ders Kodu: FIZ 234 Ders Adı: Klasik Mekanik Dersin Dönemi: Bahar Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr.

Ders Kodu: FIZ 234 Ders Adı: Klasik Mekanik Dersin Dönemi: Bahar Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Ders Kodu: FIZ 234 Ders Adı: Klasik Mekanik Dersin Dönemi: 204-205 Bahar Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Betül USTA 2 3 4 5 7% 3% 23% 37% 30% Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları

Detaylı

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI Program Tanımları İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI Kuruluş: İlköğretim Matematik Öğretmenliği Programı 2013 yılından itibaren öğrenci almaya başlamıştır ve henüz mezun vermemiştir. Amaç: İlköğretim

Detaylı

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 11. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ

2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 11. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ 2018 / 2019 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSLARI 11. SINIF COĞRAFYA DERSİ YILLIK PLAN ÖRNEĞİ Ay EKİM Hafta Ders Saati Biyoçeşitlilik Biyoçeşitlilik Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı

Detaylı

ÖĞRETMENLİK VE ÖĞRETİM YETİŞKİNLER İÇİN OKUMA YAZMA ÖĞRETİCİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

ÖĞRETMENLİK VE ÖĞRETİM YETİŞKİNLER İÇİN OKUMA YAZMA ÖĞRETİCİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÖĞRETMENLİK VE ÖĞRETİM YETİŞKİNLER İÇİN OKUMA YAZMA ÖĞRETİCİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖNSÖZ Günümüzde mesleklerin

Detaylı

Mustafa KADIOĞLU. Mehmet UYSAL

Mustafa KADIOĞLU. Mehmet UYSAL Mustafa KADIOĞLU Mehmet UYSAL Projenin Konusu Okullarımızda karşılaşılan çeşitli problemlere Coğrafi Bilgi Sistemi kullanılarak çözümler üretilmesi. Günümüzde pek çok devlet kurumu ve özel sektör için

Detaylı

YENİ İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMININ GETİRDİKLERİ Hasan Basri DURSUN > hbdursun@gmail.com

YENİ İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMININ GETİRDİKLERİ Hasan Basri DURSUN > hbdursun@gmail.com YENİ İLKÖĞRETİM TÜRKÇE PROGRAMININ GETİRDİKLERİ Hasan Basri DURSUN > hbdursun@gmail.com Bilginin hızla yenilenerek üretildiği çağımızda birey ve toplumun geleceği, bilgiye ulaşma, bilgiyi kullanma ve üretme

Detaylı

EK-1 BEDEN EGİTİMİ DERSİNDE ÖĞRENCİ BAŞARISININ DEĞERLENDİRİLMESİ

EK-1 BEDEN EGİTİMİ DERSİNDE ÖĞRENCİ BAŞARISININ DEĞERLENDİRİLMESİ BEDEN EGİTİMİ DERSİNDE ÖĞRENCİ BAŞARISININ DEĞERLENDİRİLMESİ EK-1 Beden eğitimi dersinde öğrencilerin başarıları; sınavlar, varsa projeler, öğrencilerin performanslarını belirlemeye yönelik çalışmalardan

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

YABANCI DİLLER MESLEKİ İTALYANCA (AYAKKABI) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

YABANCI DİLLER MESLEKİ İTALYANCA (AYAKKABI) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü YABANCI DİLLER MESLEKİ İTALYANCA (AYAKKABI) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile karşı

Detaylı

Okul Temelli Mesleki Gelişim Nedir?

Okul Temelli Mesleki Gelişim Nedir? Okul Temelli Mesleki Gelişim Nedir? Okul Temelli Mesleki Gelişim (OTMG), okul içinde ve dışında öğretmenlerin mesleki bilgi, beceri, değer ve tutumlarının gelişimini destekleyen, etkili öğrenme ve öğretme

Detaylı

İlköğretim (İlkokul ve Ortaokul) Programları. Yrd.Doç.Dr.Gülçin TAN ŞİŞMAN

İlköğretim (İlkokul ve Ortaokul) Programları. Yrd.Doç.Dr.Gülçin TAN ŞİŞMAN İlköğretim (İlkokul ve Ortaokul) Programları Yrd.Doç.Dr.Gülçin TAN ŞİŞMAN Yakın Geçmiş... 1990 Eğitimi Geliştirme Projesi Dünya Bankası nın desteği - ÖME 1997 8 Yıllık Kesintisiz Eğitim 2000 Temel Eğitime

Detaylı

KENT BİLGİ SİSTEMİNİN BİR ALT SİSTEMİ OLARAK İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ VE TÜRKİYE İÇİN 2008 YILINDA İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ KULLANIM DURUMU *

KENT BİLGİ SİSTEMİNİN BİR ALT SİSTEMİ OLARAK İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ VE TÜRKİYE İÇİN 2008 YILINDA İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ KULLANIM DURUMU * KENT BİLGİ SİSTEMİNİN BİR ALT SİSTEMİ OLARAK İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ VE TÜRKİYE İÇİN 2008 YILINDA İSTATİSTİKSEL BİLGİ SİSTEMİ KULLANIM DURUMU * Statistical Information System as a subsystem of Urban

Detaylı

CBS TABANLI-ÇOK KRİTERLİ ENERJİ VERİ ARŞİVİ & ANALİZ LABORATUARI PROJESİ ÖN ÇALIŞMASI

CBS TABANLI-ÇOK KRİTERLİ ENERJİ VERİ ARŞİVİ & ANALİZ LABORATUARI PROJESİ ÖN ÇALIŞMASI 2010 CBS TABANLI-ÇOK KRİTERLİ ENERJİ VERİ ARŞİVİ & ANALİZ LABORATUARI PROJESİ ÖN ÇALIŞMASI OĞUZHAN AKYENER TÜRKİYE ENERJİ STRATEJİLERİ & POLİTİKALARI ARAŞTIRMA MERKEZİ CBS TABANLI-ÇOK KRİTERLİ ENERJİ VERİ

Detaylı

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Eğitim Teknoloji ve İletişim Yrd.Doç.Dr. Levent DURDU BÖTE @ KOÜ Önceki Ders Tanışma ve Genel Bilgilendirme Değerlendirme Ölçütleri, Devamsızlık Limitleri Ders

Detaylı

Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar (KAM 403) Ders Detayları

Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar (KAM 403) Ders Detayları Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar (KAM 403) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar KAM 403 Güz 3 0

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ANNE BABA EĞİTİMİ Ders No : 0100101 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim

Detaylı

Müze Profesyonelleri için Eğitim Modülü. Prof. Dr. Ayşe Çakır İlhan*

Müze Profesyonelleri için Eğitim Modülü. Prof. Dr. Ayşe Çakır İlhan* Müze Profesyonelleri için Eğitim Modülü Prof. Dr. Ayşe Çakır İlhan* Projenin Ortakları: Kültür ve Turizm Bakanlığı,Ankara Üniversitesi, Etnoğrafya Müzesi, TURKKAD,Euro Innovanet-İtalya, Ironbridge George

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

Yıl: 2014,Yazarlar: Okay DEMİR,Yasemin ERSÖZ, Dergi Adı:İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, Cilt:1, Sayı:1 Sayfa Sayısı: (1-11

Yıl: 2014,Yazarlar: Okay DEMİR,Yasemin ERSÖZ, Dergi Adı:İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, Cilt:1, Sayı:1 Sayfa Sayısı: (1-11 Yıl: 2014,Yazarlar: Okay DEMİR,Yasemin ERSÖZ, Dergi Adı:İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, Cilt:1, Sayı:1 Sayfa Sayısı: (1-11 arası) Türkçe dersinin temel amaçlarından biri öğrenenleri

Detaylı

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ Fakültemiz 2809 sayılı Kanunun Ek 30. maddesi uyarınca Bakanlar Kurulunun 02.06.2000 tarih ve 2000-854 sayılı kararnamesiyle kurulmuş, 2001-2002 Eğitim

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

MİLLÎ EĞİTİM UZMAN YARDIMCILIĞI GÜNCELLENMİŞ TEZ KONULARI LİSTESİ

MİLLÎ EĞİTİM UZMAN YARDIMCILIĞI GÜNCELLENMİŞ TEZ KONULARI LİSTESİ MİLLÎ EĞİTİM UZMAN YARDIMCILIĞI GÜNCELLENMİŞ TEZ KONULARI LİSTESİ (Not: Tez konuları listesi 25 yeni tez konusu da ilave edilerek güncellenmiştir.) 1. Öğretmen yetiştirme sisteminde mevcut durum analizi

Detaylı

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS

ÖSYM. Diğer sayfaya geçiniz KPSS / GYGK-CS 31. 32. Televizyonda hava durumunu aktaran sunucu, Türkiye kıyılarında rüzgârın karayel ve poyrazdan saatte 50-60 kilometre hızla estiğini söylemiştir. Buna göre, haritada numaralanmış rüzgârlardan hangisinin

Detaylı

MEB kitaplarının yanında kullanılacak bu kitap ve dijital kaynakların öğrencilerimize;

MEB kitaplarının yanında kullanılacak bu kitap ve dijital kaynakların öğrencilerimize; Sayın Veli, Yeni bir eğitim öğretim yılına başlarken, öğrencilerimizin yıl boyunca öğrenme ortamlarını destekleyecek, ders kitaplarını ve kaynak kitapları sizlerle paylaşmak istedik. Bu kaynakları belirlerken

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Programları ve Öğretimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı.

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Programları ve Öğretimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı. Ders T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretimi Tezsiz Yüksek Lisans Programı Öğretim Planı Tablo 1. ve Kredi Sayıları I. Yarıyıl Ders EPO535 Eğitimde Araştırma Yöntemleri

Detaylı

Bahar Dönemi Fizik Bölümü Fizik II Dersi Çıktılarının Gerçekleşme Derecesi Program Çıktılarının Ders Kazanımlarına Katkısı Anketi

Bahar Dönemi Fizik Bölümü Fizik II Dersi Çıktılarının Gerçekleşme Derecesi Program Çıktılarının Ders Kazanımlarına Katkısı Anketi 2014-201 Bahar Dönemi Fizik Bölümü Fizik II Dersi Çıktılarının Gerçekleşme Derecesi Program Çıktılarının Ders Kazanımlarına Katkısı Anketi 1 Orta Yüksek Yüksek 2 3 4 Bu ders ile ilgili temel kavramları,

Detaylı

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir. BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir. 1.1.Sonuçlar Öğretmenlerin eleştirel düşünme becerisini öğrencilere

Detaylı

TEKNOLOJĠ PLANLAMASI. Başkent Üniversitesi

TEKNOLOJĠ PLANLAMASI. Başkent Üniversitesi TEKNOLOJĠ PLANLAMASI Başkent Üniversitesi ÖĞRENĠM KAZANIMLARI Bu dersi bitirdiğinizde; Teknoloji planlamasının ne olduğuna ilişkin bilgi edinecek, Teknoloji planlamasının amacını öğrenecek, Teknoloji planı

Detaylı

Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü

Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü Ek 1 ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU (Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine İlişkin) Sayın Öğretmenim, Bu form, sizin kişisel ve mesleki yeterlik düzeyinizi kendi bakış açınızla değerlendirmeniz için hazırlanmıştır.

Detaylı

BEDEN EĞİTİMİ VE SPORDA ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPORDA ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ HİTİT ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ANTRENÖRLÜK BÖLÜMÜ BEDEN EĞİTİMİ VE SPORDA ÖZEL ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ HAREKET ÖĞRETİMİNDE İZLENECEK YOLLAR www.heranbilgi.com ÇORUM, 2013 HAREKET ÖĞRETİMİNDE

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF COĞRAFYA DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF COĞRAFYA DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10. SINIF COĞRAFYA DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Yer şekilleri Ve Kayaçlar Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 1.1.216 Diploma Program Adı : SOSYOLOJİ, LİSANS PROGRAMI, (AÇIKÖĞRETİM) Akademik Yıl : 21-216 Yarıyıl

Detaylı

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri:

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ 1 2 3 4 5 6 7 Yönetim bilimi, Türk kamu yönetimi

Detaylı

EĞĠTĠM TEKNOLOJĠLERĠNDE TEMEL KAVRAMLAR. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme

EĞĠTĠM TEKNOLOJĠLERĠNDE TEMEL KAVRAMLAR. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme EĞĠTĠM TEKNOLOJĠLERĠNDE TEMEL KAVRAMLAR Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme Giriş Öğretim bir sanattır ve her sanat dalında olduğu gibi öğretim alanında da incelikler vardır. Disiplinler arası

Detaylı

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÇOCUK BAKIM VE OYUN ODASI ETKİNLİKLERİ (3-6 YAŞ) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÇOCUK BAKIM VE OYUN ODASI ETKİNLİKLERİ (3-6 YAŞ) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÇOCUK BAKIM VE OYUN ODASI ETKİNLİKLERİ (3-6 YAŞ) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde

Detaylı

ONLİNE EĞİTİM ALAN ÖĞRENCİ BAŞARISININ BELİRLENMESİ. Özet

ONLİNE EĞİTİM ALAN ÖĞRENCİ BAŞARISININ BELİRLENMESİ. Özet ONLİNE EĞİTİM ALAN ÖĞRENCİ BAŞARISININ BELİRLENMESİ Özet Öğr.Gör. Mete Okan ERDOĞAN Pamukkale Üniversitesi DTBMYO /Denizli Bu çalışma, Denizli de bulunan öğretmenlere, yapılandırmacılık konusunda uzaktan

Detaylı

EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI

EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALI EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI TEZLİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2011 2012 EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI BİLİMSEL HAZIRLIK GÜZ YARIYILI DERSLERİ EGB501 Program Geliştirmeye Giriş

Detaylı

AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME

AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME 2 AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME Aktif öğrenme, bireyin öğrenme sürecine aktif olarak katılımını sağlama yaklaşımıdır. Bu yöntemle öğrenciler pasif alıcı konumundan çıkıp yaparak yaşayarak

Detaylı

Mimari Anlatım Teknikleri II (MMR 104) Ders Detayları

Mimari Anlatım Teknikleri II (MMR 104) Ders Detayları Mimari Anlatım Teknikleri II (MMR 104) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Mimari Anlatım Teknikleri II MMR 104 Bahar 2 2 0 3 6 Ön Koşul Ders(ler)i

Detaylı

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÇOCUK BAKIM VE OYUN ODASI GELİŞİMSEL ETKİNLİKLERİ ( 3-6 YAŞ) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÇOCUK BAKIM VE OYUN ODASI GELİŞİMSEL ETKİNLİKLERİ ( 3-6 YAŞ) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ÇOCUK BAKIM VE OYUN ODASI GELİŞİMSEL ETKİNLİKLERİ ( 3-6 YAŞ) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN

Detaylı

Biyosistem mühendisi bir sistem mühendisidir. Sistem mühendisi, doğa ve

Biyosistem mühendisi bir sistem mühendisidir. Sistem mühendisi, doğa ve Biyosistem Mühendisliği Tarımsal üretimin gerçekleşmesi için sadece toprak, su ve hava gibi etmenlerin bir arada olması yeterli olmamakta, bunlarla beraber bitki ve hayvanlarla olan ortak yapılanma en

Detaylı

Yalıtım ve Yalıtım Malzemeleri Konusuna Yönelik Hazırlanan Öğretim Tasarımının Görme Engelli Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi

Yalıtım ve Yalıtım Malzemeleri Konusuna Yönelik Hazırlanan Öğretim Tasarımının Görme Engelli Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi Yalıtım ve Yalıtım Malzemeleri Konusuna Yönelik Hazırlanan Öğretim Tasarımının Görme Engelli Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi Bireyler görüş birliği, uzman görüşü ve mantık gibi farklı yöntemlerle

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon. www.gislab.ktu.edu.tr

Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon. www.gislab.ktu.edu.tr Planlamada Uygulama Araçları Yrd. Doç. Dr. Volkan YILDIRIM,yvolkan@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr II. Ders_İçerik 6. Planlamada Veri Yönetimi Coğrafi Bilgi

Detaylı

10. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM Ay Hafta Ders saati KAZANIMLAR KONULAR 1 3 Yer şekilleri Ve Kayaçlar A.10.1. Kayaçların özellikleri ile yeryüzü şekillerinin oluşum süreçlerini ilişkilendirir. 2 3 Yer şekilleri Ve Kayaçlar

Detaylı

COĞRAFYA EĞİTİMİNDE FOTO SAFARİNİN KULLANIMI

COĞRAFYA EĞİTİMİNDE FOTO SAFARİNİN KULLANIMI COĞRAFYA EĞİTİMİNDE FOTO SAFARİNİN KULLANIMI Coğrafya eğitiminde fotoğrafın, bir öğretim tekniği olarak kullanımı özellikle öğrencilerin coğrafya ve fotoğraf arasında eleştirel düşünme becerileri ortaya

Detaylı

ÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU

ÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU ÖĞRENEN LİDER ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI 2014 YILI ÖLÇME DEĞERLENDİRME RAPORU Öğretmen Akademisi Vakfı, Öğrenen Lider Öğretmen (ÖLÖ) eğitimi ile ilk ve ortaokul düzeyindeki öğretmenlere iletişim becerileri,

Detaylı

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ Fakültemiz 2809 sayılı Kanunun Ek 30. maddesi uyarınca Bakanlar Kurulunun 02.06.2000 tarih ve 2000-854 sayılı kararnamesiyle kurulmuş, 2001-2002 Eğitim

Detaylı

1. ULUSAL EĞİTİM. b ild ir i ö z e tle ri. lîpeg EM AKAD EM rn İN KATKILARIYLA. EPÖDER EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM DERNEĞİ www.epoder.

1. ULUSAL EĞİTİM. b ild ir i ö z e tle ri. lîpeg EM AKAD EM rn İN KATKILARIYLA. EPÖDER EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM DERNEĞİ www.epoder. www.bolikesir.edu.tr www. net. balikesir. edu.tr EPÖDER EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM DERNEĞİ www.epoder.org 1. ULUSAL EĞİTİM b ild ir i ö z e tle ri lîpeg EM AKAD EM rn İN KATKILARIYLA İÇİNDEKİLER 4.

Detaylı

ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNDE BİLİŞİM VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMI

ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNDE BİLİŞİM VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMI 15. MİLLİ ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ KONGRESİ ÇOCUK HEMŞİRELİĞİ EĞİTİMİNDE BİLİŞİM VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMI Doç. Dr. Ayşe GÜROL Atatürk Üniversitesi, ayseparlak42@gmail.com Bilim ve teknoloji alanında değişim

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : MATERYAL GELİŞTİRME Ders No : 0310340081 Teorik : 2 Pratik : 2 Kredi : 3 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim

Detaylı

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri:

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ 1 2 3 4 5 6 7 Yönetim bilimi, Türk kamu yönetimi

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 8.9.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik Yıl

Detaylı

ÇORLU MESLEK YÜKSEKOKULU GELENEKSEL EL SANATLARI PROGRAMI FAALİYET RAPORU

ÇORLU MESLEK YÜKSEKOKULU GELENEKSEL EL SANATLARI PROGRAMI FAALİYET RAPORU ÇORLU MESLEK YÜKSEKOKULU GELENEKSEL EL SANATLARI PROGRAMI FAALİYET RAPORU 1. Genel Bilgiler a) Misyon Atatürk ilke ve devrimlerine bağlı, bilim ve teknolojiden yararlanan, evrensel ve toplumsal değerlere

Detaylı

Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının temeli bir konunun derinlemesine araştırılmasına odaklanmaktadır. Araştırmada genellikle sınıf içerisinde

Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının temeli bir konunun derinlemesine araştırılmasına odaklanmaktadır. Araştırmada genellikle sınıf içerisinde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının temeli bir konunun derinlemesine araştırılmasına odaklanmaktadır. Araştırmada genellikle sınıf içerisinde öğrenenler tarafından oluşturulan küçük bir grup, bazen tüm

Detaylı

FATİH PROJESİ OKUL TEKNOLOJİ PLANI

FATİH PROJESİ OKUL TEKNOLOJİ PLANI OKUL TEKNOLOJİ PLANI 1-Liderlik ve Vizyon 2-Öğrenme ve Öğretme 3-Üretkenlik ve Üstlenilen Görevler 4-Destek Yönetim ve İşlemler 5-Değerlendirme 6-Sosyal Yasal ve Etik Konular Kısa Vade Orta Vade Uzun Vade

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 11.1.216 Diploma Program Adı : MEDYA VE İLETİŞİM, ÖNLİSANS PROGRAMI, (UZAKTAN ÖĞRETİM) Akademik

Detaylı

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Yalçın UYAR - Hakan SUNAY yuyar@ankara.edu.tr- hsunay@ankara.edu.tr

Detaylı

Ders Kodu: FIZ 131 Ders Adı: FİZİK I Dersin Dönemi: Güz Dönemi

Ders Kodu: FIZ 131 Ders Adı: FİZİK I Dersin Dönemi: Güz Dönemi Ders Kodu: FIZ 131 Ders Adı: FİZİK I Dersin Dönemi: 2015-2016 Güz Dönemi 1 Orta 2 3 4 5 Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları ve bunlar 0% 0% 0% 20% 80% arasındaki ilişkileri anladım Kuramsal ve

Detaylı

DBE ÖĞRENME STİLLERİ ENVANTERİ ADI SOYADI DOĞUM TARİHİ UYGULAMA TARİHİ SIRA NO TAKİP NO. Eddie Van Halen

DBE ÖĞRENME STİLLERİ ENVANTERİ ADI SOYADI DOĞUM TARİHİ UYGULAMA TARİHİ SIRA NO TAKİP NO. Eddie Van Halen DBE ÖĞRENME STİLLERİ ENVANTERİ ADI SOYADI DOĞUM TARİHİ UYGULAMA TARİHİ SIRA NO TAKİP NO 1294142 Geliştirme - Güncelleme Tarihi: 2009-2015 Versiyon 2 GİRİŞ DBE ÖĞRENME STİLLERİ ENVANTERİ NEDİR? DBE Öğrenme

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 1.1.216 Diploma Program Adı : SOSYOLOJİ, LİSANS PROGRAMI, (AÇIKÖĞRETİM) Akademik Yıl : 21-216 Yarıyıl

Detaylı

SOSYAL HİZMETLER VE DANIŞMANLIK TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

SOSYAL HİZMETLER VE DANIŞMANLIK TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü SOSYAL HİZMETLER VE DANIŞMANLIK TÜRKİYE BAĞIMLILIKLA MÜCADELE EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2015 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin

Detaylı

5 (%) 1 Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları ve bunlar arasındaki ilişkileri

5 (%) 1 Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları ve bunlar arasındaki ilişkileri Ders Kodu: FIZ 438 Ders Adı: Yarıiletken Fiziği Dersin Dönemi: 2014-2015 Bahar Dersi Veren Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Sadık Bağcı Ders Çıktılarının Gerçekleşme Derecesi Anketi Sonuçları 1 (%) 2 (%) 3 (%)

Detaylı

HAZIRLIK SINIFLARI 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı

HAZIRLIK SINIFLARI 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Eğitim - Öğretim Yılı HAZIRLIK SINIFLARI 3. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ 2017-2018 Eğitim - Öğretim Yılı DİSİPLİNLERÜSTÜ TEMA: Düşünceleri, duyguları, doğayı, kültürü, inançları, değerleri keşfetme ve ifade

Detaylı

Ders Kodu: FIZ 306 Ders Adı: Katıhal Fiziği-İntibak Dersin Dönemi: Güz Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr.

Ders Kodu: FIZ 306 Ders Adı: Katıhal Fiziği-İntibak Dersin Dönemi: Güz Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Ders Kodu: FIZ 306 Ders Adı: Katıhal Fiziği-İntibak Dersin Dönemi: 2014-2015 Güz Dönemi Dersi Veren Öğretim Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Metin Aslan 1 Orta 2 3 4 5 Bu ders ile ilgili temel kavramları, yasaları

Detaylı

ANTROPOLOG TANIM A- GÖREVLER

ANTROPOLOG TANIM A- GÖREVLER TANIM Antropolog, evrenin ve dünyanın oluşumu, yaşamın başlangıcı ve gelişimi, insanın biyolojik evrimi, ırkların doğuşu, insan topluluklarının fiziki yapı, kültür ve davranış özelliklerini ve diğer topluluklarla

Detaylı

AKADEMİ. Eğitim Kataloğu GELECEĞE YÖN VERENLERİN AKADEMİSİ. * Bu katalog ETZ Akademi tarafından hazırlanan eğitimleri içermektedir.

AKADEMİ. Eğitim Kataloğu GELECEĞE YÖN VERENLERİN AKADEMİSİ. * Bu katalog ETZ Akademi tarafından hazırlanan eğitimleri içermektedir. AKADEMİ GELECEĞE YÖN VERENLERİN AKADEMİSİ 20 18 Eğitim Kataloğu * Bu katalog ETZ Akademi tarafından hazırlanan eğitimleri içermektedir. Eğitimde Teknoloji Entegrasyonu ve Öğretim Tasarımı Her branştan

Detaylı

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri:

Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: Program Öğrenme Çıktıları/Yeterlilikleri: İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ Kamu Yönetimi Bölümü DERS TANIM VE ÖĞRENİM YETERLİLİKLERİ 1 2 3 4 5 6 7 Yönetim bilimi, Türk kamu yönetimi

Detaylı

2.SINIF. KODU DERSĠN ADI T U K Ects KODU DERSĠN ADI T U K Ects. 3.SINIF V. YARIYIL VI. YARIYIL KODU DERSĠN ADI T U K Ects KODU DERSĠN ADI T U K Ects

2.SINIF. KODU DERSĠN ADI T U K Ects KODU DERSĠN ADI T U K Ects. 3.SINIF V. YARIYIL VI. YARIYIL KODU DERSĠN ADI T U K Ects KODU DERSĠN ADI T U K Ects NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ AHMET KELEġOĞLU EĞĠTĠM FAKÜLTESĠ ORTAÖĞRETĠM SOSYAL ALANLAR EĞĠTĠMĠ BÖLÜMÜ COĞRAFYA ÖĞRETMENLĠĞĠ LĠSANS PROGRAMI 2014 2015 ÖĞRETĠM YILI 1.SINIF I. YARIYIL II. YARIYIL Kredi

Detaylı

4. SINIF - 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Öğretim Yılı

4. SINIF - 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ Öğretim Yılı 4. SINIF - 2. SORGULAMA ÜNİTESİ VELİ BİLGİLENDİRME BÜLTENİ 2017-2018 Öğretim Yılı DİSİPLİNLERÜSTÜ TEMA Bulunduğumuz Yer ve Zaman Mekân ve zaman içerisindeki yerimize yönelik sorgulamalar; kişisel geçmişler;

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : A.SEÇ.IV: ÖĞRENME/ÖĞRETME SÜR.ÇAĞ.YAK. Ders No : 0310340121 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 4 Ders Bilgileri Ders

Detaylı

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Adı Soyadı : SAFİYE ASLAN Doğum Tarihi : 15/05/1979 E-posta : safiyeaslan@gmail.com 1. EĞİTİM DURUMU Unvan Bölüm/Anabilim Dalı Fakülte / Y.Okul Üniversite Yıllar Lisans Kimya

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 1

Yrd. Doç. Dr. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 1 Yrd. Doç. Dr. Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 1 Gökçe BECİT İŞÇİTÜRK 2 Kullanıcıların site içeriğini belirlemede rol oynadığı, Dinamik, Teknik bilgi gerektirmeyen, Çok yönlü etkileşim sağlayan,

Detaylı

Kamusal Akıl Stüdyosu VI (KAM 346) Ders Detayları

Kamusal Akıl Stüdyosu VI (KAM 346) Ders Detayları Kamusal Akıl Stüdyosu VI (KAM 346) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Kamusal Akıl Stüdyosu VI KAM 346 Bahar 2 2 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin

Detaylı

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜFREDAT FORMU Ders İzlencesi Sayı : Tarih : 1.1.216 Diploma Program Adı : SOSYOLOJİ, LİSANS PROGRAMI, (AÇIKÖĞRETİM) Akademik Yıl : 21-216 Yarıyıl

Detaylı