DLBA GIDA HAYVANCILIK İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ ÇED RAPORU

Transkript

1 DLBA GIDA HAYVANCILIK İTH. İHR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI PROJESİ ÇED RAPORU MANİSA İLİ, TURGUTLU İLÇESİ, MUSACALI KÖYÜ, K19-C4-1C PAFTA, 1364 PARSEL ÇED Başvuru Dosyası X Nihai RAPORU HAZIRLAYAN KURUM Tel: Manisa, Aralık 2013

2 PROJE SAHİBİNİN ADI DLBA Gıda Hayvancılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. ADRESİ Koşukavak Mah Sokak No:55/A Altındağ Bornova/İZMİR VERGİ NUMARASI Ege VD: TELEFON NUMARASI FAKS NUMARASI PROJENİN ADI Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi Kapasite Artışı Projesi PROJENİN BEDELİ TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI (ZONE) PAFTA NO: K19-C4 ARAZİ ALANI: m 2 KAPALI ALAN: ,48 m 2 İLİ: MANİSA İLÇESİ: TURGUTLU KÖYÜ: MUSACALI MEVKİİ: - DATUM : WGS-84 DATUM ED-50 TÜRÜ : DERECE.KESİR TRÜ UTM 6 DRECE AYRAÇ : : AYRAÇ : DOM : 27 DOM 27 ZON : 35 ZON 35 ELEMAN SIRASI : ENLEM -BOYLAM : : : : : : : : : : : ELEMAN SIRASI SAĞA-YUKARI : : : : : : : : : : : PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) X EK-1 EK-2 SEKTÖRÜ: TARIM, ORMAN, SU KÜLTÜRÜ VE GIDA ALT SEKTÖRÜ: MADDE 21-Hayvan Yetiştirme Tesisleri: d) Kanatlı yetiştirme tesisleri [(Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk(civciv, damızlık, piliç, vb.) veya eşdeğer diğer kanatlılar)(1 adet hindi = 7 adet tavuk esas alınmalıdır)]. RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI MİM Mühendislik & Danışmanlık San. ve Tic. Ltd. Şti. ADRESİ Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA YETERLİK BELGE NO 23 TELEFON NUMARASI 90-(0) FAKS NUMARASI 90-(0) WEB ADRESİ E-POSTA ADRESİ info@mimmuhendislik.com RAPOR SUNUM TARİHİ (GÜN,AY,YIL) Tel:

3 YASAL UYARI: Raporun tamamı ya da bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca, MİM Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Şti. nin yazılı izni olmadıkça; hiçbir şekil ve yöntemle sayısal ve/veya elektronik ortamda çoğaltılamaz, kopya edilmez, çoğaltılmış nüshaları yayınlanamaz, ticarete konu edilemez, elektronik yöntemlerle iletilemez, satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz ve kullandırılamaz. Copyright 2013 İÇİNDEKİLER DİZİNİ: BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE AMACI, PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU I.1. PROJE KONUSU YATIRIMIN TANIMI, İŞLETME SÜRESİ, HİZMET AMAÇLARI, PROJENİN SOSYAL VE EKONOMİK YÖNDEN GEREKLİLİĞİ (FAYDA MALİYET ANALİZİ), ZAMANLAMA TABLOSU I.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı I.1.2. İşletme Süresi I.1.3. Projenin Hizmet Amaçları, Sosyal ve Ekonomik Yönden Gerekliliği I.1.4. Fayda Maliyet Analizi I.1.5. Zamanlama Tablosu I.2. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA KULLANILACAK ARAZİ MİKTARI VE ARAZİNİN TANIMLANMASI I.3. PROJE İÇİN SEÇİLEN YER VE TEKNOLOJİ ALTERNATİFLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. 25 I.4. BÖLGEYE İLİŞKİN VARSA 1/ , 1/25.000, 1/5.000 VE 1/1.000 ÖLÇEKLİ ONAYLI İMAR PLANLARI VE PLAN HÜKÜMLERİ, FAALİYET ALAININ PLAN ÜZERİNDE İŞARETLENMESİ (ONAYLI PLAN OLMAMASI DURUMUNDA FAALİYET İÇİN KULLANILACAK YER ÖLÇEKLİ HARİTA ÜZERİNDE AÇIKÇA GÖSTERİLMELİ, MÜCAVİR ALAN SINIRLARINDA OLUP OLMADIĞI BELİRTİLMELİDİR.) I.5. 1/ VE 1/5.000 LİK HALİ HAZIR HARİTA ÜZERİNDE FAALİYET ALANI MERKEZLİ 1 KM LİK YARIÇAP ÜZERİNDE YER ALTI SULARINI, YERÜSTÜ SULARINI VE DEPREM KUŞAKLARINI GÖSTERİR ANALİZ, JEOLOJİK YAPI, KÖY YERLEŞİK VE SANAYİ ALANLARINI, ULAŞIM AĞI, ENERJİ NAKİL HATLARI, ARAZİ KABİLİYETİ, KORUMA ALANLARI, DİĞER STRATEJİK BÖLGELER VE BU STRATEJİK BÖLGELERİN ETKİLENEN ALANLARININ GÖSTERİMİ I.6. PROJE KAPSAMINDAKİ ÜNİTELERİN KONUMU (BÜTÜN İDARİ VE SOSYAL ÜNİTELERİN TEKNİK ALTYAPI ÜNİTELERİNİN, VARSA DİĞER ÜNİTELERİN PROJE ALANI İÇİNDEKİ KONUMLARININ VAZİYET PLANI ÜZERİNDE GÖSTERİMİ, BUNLAR İÇİN BELİRLENEN KAPALI VE AÇIK ALAN BÜYÜKLÜKLERİ, BİNALARIN KAT ADETLERİ VE YÜKSEKLİKLERİ, ATIKSU ÖN ARITMA TESİS, DEPOLAMA ALANLARI, YOLLAR) I.7. ARAZİNİN MÜLKİYET DURUMU, KOORDİNATLARI, YER BULDURU HARİTASI, FAALİYET ALANI VE ÇEVRESİNİN FOTOĞRAFLARI BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ II.1. TÜRLER VE EKOSİSTEMLER II.2. JEOLOJİK ÖZELLİKLER II.3. DEPREMSELLİK II.4. HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER Tel:

4 II.5. HİDROLOJİK ÖZELLİKLER II.6. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER II.6.1. Bölgenin Genel İklim Şartları II.6.2. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Basınç Dağılımı II.6.3. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sıcaklık Dağılımı II.6.4. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Yağış Dağılımı II.6.5. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Nem Dağılımı II.6.6.Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sayılı Günler Dağılımı II.6.7. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Maksimum Kar Kalınlığı II.6.8. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Buharlaşma Dağılımı II.6.9. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Dağılımı II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Hızı Dağılımı II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı II Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgârlı Günler ile İlgili Bilgileri II.7. TOPRAK ÖZELLİKLERİ II.8. TARIM VE HAYVANCILIK (TARIMSAL GELİŞİM PROJE ALANLARI, SULU VE KURU TARIM ARAZİLERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ, ÜRÜN DESENLERİ VE BUNLARIN YILLIK ÜRETİM MİKTARLARI, HAYVANCILIK TÜRLERİ, ADETLERİ VE BESLENME ALANLARI) II.9. NÜFUS HAREKETLERİ (İŞLETME DÖNEMİNDE SAĞLANACAK İSTİHDAM EKONOMİK DEĞİŞİKLİKLER, GÖÇ HAREKETLERİ) II.10. KORUMA ALANLARI (PROJE SAHASI VE ETKİ ALANINDA BULUNAN DUYARLI YÖRELER VE ÖZELLİKLERİ, MİLLİ PARKLAR, TABİAT PARKLARI, SULAK ALANLAR, TABİAT ANITLARI, TABİATI KORUMA ALANLARI, YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI, YABAN HAYVANI YETİŞTİRME ALANLARI, KÜLTÜR VARLIKLARI, TABİAT VARLIKLARI, SİT VE KORUMA ALANLARI, BİYOGENETİK REZERV ALANLARI, BİYOSFER REZERVLERİ, ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGELERİ, ÖZEL KORUMA ALANLARI, İÇME VE KULLANMA SU KAYNAKLARI İLE İLGİLİ KORUMA ALANLARI, TURİZM ALAN VE MERKEZLERİ VE KORUMA ALTINA ALINMIŞ DİĞER ALANLAR), BUNLARIN FAALİYET ALANINA MESAFELERİ VE OLASI ETKİLERİ, II.11. ORMAN ALANLARI VE ALINACAK TEDBİRLER (AĞAÇ TÜRLERİ, MİKTARLARI, KAPLADIĞI ALAN BÜYÜKLÜKLERİ VE KAPALILIĞI; PROJE YERİNİN EN YAKIN ORMAN ALANINA MESAFESİ), II.12. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT KİRLİLİK YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ (TOPRAK, HAVA, SU VE RADYOAKTİF V.B. KİRLİLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRMENİN YAPILMASI VARSA ANALİZ SONUÇLARININ EKLENMESİ), BÖLÜM III. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A. FAALİYET ALANININ HAZIRLANMASI, İNŞAAT AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A.1. Arazinin Hazırlanması Ve Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda Ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Malzemelerin Nerelere Taşınacakları, Nerelerde Depolanacakları Veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları III.A.2. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler III.A.3. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler ve Trafoların Yerleri III.A.4. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı Ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları Tel:

5 III.A.5. Faaliyet Ünitelerinde Ve Diğer Ünitelerde Kullanılacak Yakıt Türleri, Miktarları Ve Kimyasal Analizleri, Yakıtların Hangi Ünitelerde Ne Miktarda Yakılacağı Ve Kullanılacak Yakma Sistemleri, Oluşacak Emisyonlar Ve Alınacak Önlemler III.A.6. Proje Alanının Hazırlanması Ve Tesislerin İnşaatında Kullanılacak Alet Ve Ekipmanlar, Proje Kapsamında İşletme Döneminde Bu Ekipmanlarla Yapılacak Üretim Nedeni İle Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi, Gürültüyü Azaltmak İçin Alınacak Önlemler III.A.7. Proje Alanının Hazırlanması Sırasında Oluşacak Toz, İş Makinelerinden Kaynaklı Gaz Emisyonları Ve Alınacak Önlemler III.A.8. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergahı, Şekli, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu Ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu) III.A.9. Proje Alanının Hazırlanması Ve İnşaat Aşamalarında Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri (Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi III.A.10. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit Ve Koruma Alanlarının Faaliyet Yeri Ve Çevresinde Yer Alması Durumunda Yer Altı Ve Yer Üstünde Bulunan Kültür Ve Tabiat Varlıklarına (Geleneksel Kentsel Dokuya, Arkeolojik Kalıntılara, Korunması Gerekli Doğal Değerlere) Materyal Üzerindeki Muhtemel Etkilerinin İrdelenmesi III.B. PROJENİN İŞLETME AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.B.1. Proje kapsamında yer alan herbir ünitenin özelliği (kümes, yem deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb.), adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapıldığı, üretim ve işletme yöntemleri ve teknolojileri,(ayrı olarak alt başlıklar halinde verilmelidir), proses akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların gösterimi III.B.2. Proje Kapsamında Bulunan Tesislerde Kullanılacak Hammaddelerin Nereden Temin Edileceği, Miktarları, Vb. (Civcivlerin Temini, Üretilen Ürünler, Kullanılan Yemler, İlaçlar Ve Vitaminler (Bunların Fiziksel, Kimyasal Özellikleri, Miktarları Ve Veriliş Yöntemleri.) III.B.3. Projede Üretilecek Nihai Ve Yan Ürünlerin Üretim Miktarları, Nerelere Ne Kadar Pazarlanacakları Ve Depolanması, Her Bir Faaliyet Türü İçin Üretilecek Ürünleri Etkileyen Faktörler Ve Alınacak Önlemler III.B.4. Her Bir Faaliyetin İşletilmesi Sırasında Kullanılacak Olan Makine Ve Ekipmanların Adet Ve Kapasiteleri III.B.5. Oluşacak Atıksuların Cins Ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri Ve Deşarj Edileceği Ortamlar Ve Uzaklığı, Atıksuların Deşarj Değerleri, Arıtma Tesisi Akım Şeması, İş Termin Planı, Kapasitesi, Atıksu Arıtma Tesisinin Devreye Alınması İle Birlikte Oluşacak Arıtma Tesisi Arıtma Çamurlarının Miktarı Ve Bertarafı İle İlgili Bilgi, Oluşacak Atıksuların, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nde Yer Alan Hangi Sektör Ve Tablo Kapsamında Arıtıma Tabi Tutulacağı, Arıtma Verimi III.B.6. Proje Kapsamındaki Tesislerin İçme Suyu Amaçlı Kullanılan Yüzeysel Su Kaynaklarına Ve Yeraltı Su Kaynaklarının Havzalarında Kalıp Kalmadığının Ve Yerüstü Ve Yeraltı Su Kaynaklarının Kalitesinde Faaliyetten Kaynaklanabilecek Olumsuz Etkilerin Giderilmesi Ve Bundan Kaynaklanabilecek Zararların İrdelenmesi III.B.7. Her bir tesisin işletilmesi sırasında oluşması muhtemel atıklar (evsel nitelikli atıklar, atık yağlar, ambalaj atıkları, tıbbi, tehlikeli atıklar, vb.) atık cins ve miktarları, özellikleri, ne şekilde bertaraf edileceği. (evsel nitelikli katı atıkların ilgili belediye tarafından alınacağına dair yazının eklenmesi) III.B.8. Tesiste Bulunacak Emisyon Kaynaklarına Ait Oluşabilecek Emisyon Konsantrasyonlarının Ve Kütlesel Debilerinin Hesaplamasının Yapılması III.B.9. Her Bir Tesisin Faaliyeti Sırasında Oluşacak Koku Problemine Karşı Alınacak Önlemler (Koku Gderme Ünitesinin Detaylandırılması, En Yakın Yerleşim Yerine Uzaklık Ve Meteorolojik Veriler Dikkate Alınarak Değerlendirilmeli III.B.10. Proje Kapsamında Hijyenin Sağlanması için ne gibi işlemlerin yapıldığı, kullanılan dezenfeksiyonlarla birlikte hijyen planının açıklanması Tel:

6 III.B.11. Faaliyetler için önerilen koruma bandı mesafesi ve bu bandın oluşturulması için yapılacak çalışmalar, kullanımı hususunda bilgiler III.B.12. Projenin, proje alanının yakınında bulunan tesislerle olan etkileşiminin açıklanması III.B.13. Tesisin Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Olası Etkileri III.B.14. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Meydana Gelebilecek Katı Atık, Tehlikeli (Atık Yağ, Boya Kapları, Kimyasal Madde Kapları Vs.) Ve Tıbbi Atıkların Cinsi, Miktarı Ve Özellikleri, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği III.B.15. Proje Kapsamında İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler III.B.16. İşletme Aşamasında Yapılacak İşlerden Dolayı Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri (Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi III.B.17. Çevresel Acil Eylem Planı (Ünitelerde Meydana Gelebilecek Muhtemel, Kaaza, Yangın, Deprem, Sel Ve Sabotaja Karşı Alınması Gerekli Önlemler) III.B.18. İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek Ve Süren Etkiler Ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler(Arazi Islahı, İşletme Sonu Ve Uzun Süreli Saha Bakım Programı, Rehabilitasyon Ve Rekreasyon Çalışmaları, Mevcut Yer Altı Ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri Ve İzlenmesi) Rehabilitasyon Çalışmaları Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler BÖLÜM IV. HALKIN KATILIMI BÖLÜM V. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER Tel:

7 TABLOLAR DİZİNİ: TABLO 1 PLANLANAN KAPASİTE VE KAPALI ALAN MİKTARLARI TABLO 2 TÜRKİYE DE YILLIK YETİŞTİRİLEN YUMURTA TAVUĞU SAYISI VE ÜRETİLEN YUMURTA MİKTARI.. 15 TABLO 3 KURULMASI PLANLANAN İŞLETMEDE ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI TABLO 4 YILLIK İŞÇİLİK VE PERSONEL GİDERLERİ TABLO 5 YILLIK MAKİNE EKİPMAN BİNA AMORTİSMAN GİDERLERİ TABLO 6 YILLIK BEKLENMEYEN İŞLETME GİDERLERİ TABLO 7 YILLIK TOPLAM İŞLETME GİDERLERİ TABLO 8 TOPLAM SABİT YATIRIM TUTARI TABLO 9 PROJENİN KARLILIĞI TABLO 10 KAPASİTE ARTIŞI PLANLANAN İŞLETMEDE ULAŞILACAK KAPALI ALAN MİKTARI TABLO 11 KAPASİTE ARTIŞI PLANLANAN İŞLETMEDE ARAZİ KULLANIMLARI TABLO 12 KAPASİTE ARTIŞI PLANLANAN İŞLETMEDE ULAŞILACAK KAPALI ALAN MİKTARI TABLO 13 KAPASİTE ARTIŞI PLANLANAN İŞLETMEDE ARAZİ KULLANIMLARI TABLO 14 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ TABLO 15 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ TABLO 16 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE TESPİT EDİLEN FLORA LİSTESİ TABLO 17 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE TESPİT EDİLEN FAUNA LİSTESİ TABLO YILLARI ARASI GEDİZ GRABENİNDE M 4 OLAN DEPREMLER TABLO 19 MANİSA İLİ YER ALTI SUYU REZERV VE KULLANIM DURUMU TABLO 20 SALİHLİ MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 21 SALİHLİ MET. İST. AYLIK SICAKLIK DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 22 SALİHLİ MET. İST. MEVSİMLİK SICAKLIK DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 23 SALİHLİ MET. İST. AYLIK YAĞIŞ DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 24 SALİHLİ MET. İST. MEVSİMLİK YAĞIŞ DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 25 SALİHLİ MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 26 SALİHLİ MET. İST. MEVSİMLİK NEM DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 27 SALİHLİ MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 28 SALİHLİ MET. İST. MEVSİMLİK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI TABLOSU ( ) TABLO 29 SALİHLİ MET. İST. AYLIK MAKSİMUM KAR KALINLIĞI TABLOSU ( ) TABLO 30 SALİHLİ MET. İST. AYLIK BUHARLAŞMA DEĞERLERİ TABLOSU ( ) TABLO 31 SALİHLİ MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN AYLIK ESME SAYILARI DAĞILIMI ( ) 71 TABLO 32 SALİHLİ MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN MEVSİMLİK ESME SAYILARI DAĞILIMI TABLO 33 SALİHLİ MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN AYLIK ORTALAMA ESME HIZLARI DAĞILIMI TABLO 34 SALİHLİ MET. İST. ORTALAMA RÜZGÂR HIZLARI DAĞILIMI ( ) TABLO 35 SALİHLİ MET. İST. MAKSİMUM RÜZGÂR HIZI VE YÖNÜ DAĞILIMI ( ) TABLO 36 SALİHLİ METEOROLOJİ İSTASYONU KUVVETLİ RÜZGÂRLI VE FIRTINALI GÜNLER DAĞILIMI TABLO 37 MANİSA İLİ ARAZİ SINIFLARININ KULLANIM ŞEKLİNE GÖRE DAĞILIMI TABLO 38 MANİSA İLİ BÜYÜK TOPRAK GRUPLARINA GÖRE ARAZİ KULLANIM DURUMLARI TABLO 39 MANİSA İLİ TARIMSAL ARAZİ KULLANIMLARININ DAĞILIMI TABLO 40 TURGUTLU İLÇESİ TARIMSAL ARAZİ KULLANIMLARININ DAĞILIMI TABLO 41 MANİSA İLİ TARIMSAL ÜRÜN YILLIK ÜRETİM MİKTARLARI TABLO 42 TURGUTLU İLÇESİ ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN KABİLİYET SINIFLARINA GÖRE DAĞILIMI TABLO 43 SULU VE KURU TARIM ARAZİLERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ TABLO 44 MANİSA İLİ VE TURGUTLU İLÇESİ 2012 YILI HAYVAN VARLIĞI TABLO 45 MANİSA İLİ NÜFUS İSTATİSTİKLERİ (2012) TABLO 46 MANİSA İLİ NÜFUSU KADIN-ERKEK DAĞILIMI (2012) TABLO 47 MANİSA İLİ, YAŞ GRUBU VE CİNSİYETE GÖRE NÜFUS TABLO 48 MANİSA İLİ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILANIN İŞ KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI (2001) TABLO 49 MANİSA İLİ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILANIN İLÇELERE GÖRE DAĞILIMI (1996) TABLO 50 TÜRKİYE ÇALIŞAN NÜFUS VE İŞSİZLİK İSTATİSTİKLERİ (2011) (BİN) Tel:

8 TABLO 51 MANİSA İLİNDEKİ TABİATI KORUMA ALANLARI TABLO 52 MANİSA İLİ 2010 YILI AĞAÇ TÜRLERİNİN YAYILIŞI TABLO 53 MANİSA İLİNDE ÖLÇÜLEN SO 2 VE PM DEĞERLERİNİN YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ TABLO 54 KİRLETİCİLERİN 2011 VE 2012 YILLARI İÇİN SINIR DEĞERLERİ TABLO 55 CİVCİV VE PİLİÇLERİN TİP VE YAŞLARIYLA SU TÜKETİM DEĞERLERİ (LİTRE/1000 ADET) TABLO 56 İŞLETME AŞAMASINDA PLANLANAN SU TÜKETİMİ TABLO 57 ENDÜSTRİ TESİSLERİ İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ TABLO 58 BAZI MAKİNE VE EKİPMANIN MÜSAADE EDİLEN SES GÜCÜ DÜZEYİ SEVİYELERİ FORMÜLLERİ TABLO 59 PROJE ALANINDA KULLANILACAK MAKINE EKIPMANLARIN ADETLERI VE MOTOR GÜÇLERI TABLO 60 PROJE ALANINDA MUHTEMEL GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI VE GÜRÜLTÜ DÜZEYLERI TABLO 61 MESAFELERE GÖRE İNŞAAT AŞAMASINDA OLUŞACAK ORTALAMA SES GÜCÜ DÜZEYI TABLO 62 MESAFELERE GÖRE ATMOSFERIK YUTUM DEĞERLERI TABLO 63 MESAFELERE GÖRE İNŞAAT AŞAMASINDA OLUŞACAK NET SES DÜZEYI TABLO 64 İNŞAAT AŞAMASINDA OLUŞACAK GÜRÜLTÜNÜN EN YAKIN YERLEŞIM YERINE ETKISI TABLO 65 TESİSTE KULLANILACAK EKİPMANLARIN SES GÜCÜ DÜZEYLERİ TABLO 66 EKİPMANLARIN SES GÜCÜNÜN MESAFE İLE DEĞİŞİMİ TABLO 67 EŞDEĞER GÜRÜLTÜNÜN MESAFE İLE DEĞİŞİMİ TABLO 68 ENDÜSTRİ TESİSLERİ İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ TABLO 69 TOZ HESAPLAMALARI İÇİN GEREKLİ VERİLER TABLO 70 HAFRİYATIN SÖKÜMÜ SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARININ SAATLİK KÜTLESEL DEBİSİ TABLO 71 HAFRİYATIN ALINDIĞI YERDEN KAMYONA TAŞINMASI SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARININ TABLO 72 HAFRİYATIN EKSKAVATÖRDEN KAMYONA YÜKLENMESİ SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARININ 119 TABLO 73 HAFRİYATIN ALINDIĞI YERDEN DOLGU ALANINA TAŞINMASI SIRASINDA ÇIKACAK TOZ TABLO 74 HAFRİYATIN DOLGU ALANINA BOŞALTILMASI SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARININ SAATLİK 120 TABLO 75 ARAZİNİN HAZIRLANMASI AŞAMASINDA AÇIK ALANDA OLUŞACAK TOPLAM TOZ MİKTARININ. 120 TABLO 76 TURGUTLU TRAFİK HACİM TABLOSU (YILLIK ORTALAMA GNLÜK TRAFİK DEĞERLERİ) TABLO 77 SUPER NİCK IRKI TAVUKLARIN KÜMESLERDE SICAKLIK İHTİYACI TABLO 78 SUPER NİCK IRKI CİVCİVLERİN ÖZELLİKLERİ TABLO 79 SUPER NİCK IRKI CİVCİVLERİN VÜCUT AĞIRLIĞI VE BESLEME PROGRAMI (CİVCİV + YARKA) TABLO 80 SUPER NİCK IRKI CİVCİV VE PİLİÇLERİN TİP VE YAŞLARIYLA SU TÜKETİM DEĞERLERİ TABLO 81 YETİŞTİRİLECEK SUPER NİCK IRKI YUMURTACI TAVUKLARIN YEM TÜKETİMLERİ TABLO 82 KURULMASI PLANLANAN İŞLETMENİN KAPASİTESİ TABLO 83 PROJE KAPSAMINDA MEVCUT VE PLANLANAN ÜNİTELER TABLO 84 PROJE ALANINDA PLANLANAN FOSSEPTİK VE ÖLÜ ÇUKURLARININ ÖZELLİKLERİ TABLO 85 KAPASİTE ARTIŞI PLANLANAN İŞLETMEDE ULAŞILACAK KAPALI ALAN MİKTARI TABLO 86 KURULMASI PLANLANAN İŞLETMEDE KULLANILACAK YEMİN BİLEŞİMİ TABLO 87 SUPER NİCK IRKI CİVCİV VE TAVUKLARIN HAFTALIK YEM TÜKETİMLERİ TABLO 88 İŞLETMEDE KULLANILMASI PLANLANAN YEM MİKTARI TABLO 89 CİVCİV VE PİLİÇLERİN TİP VE YAŞLARIYLA SU TÜKETİM DEĞERLERİ (LİTRE/1000 ADET) TABLO 90 İŞLETMEDE KULLANILMASI PLANLANAN SU MİKTARI TABLO 91 İŞLETMEDE KULLANILMASI PLANLANAN İLAÇLAR TABLO 92 İŞLETMEDE KULLANILMASI PLANLANAN VİTAMİNLER TABLO 93 ÜRETİMDE KULLANILMASI PLANLANAN HAMMADDE, KATKI VE YARDIMCI MALZEMELER TABLO 94 ÜRETİMDE KULLANILMASI PLANLANAN MAKİNE VE EKİPMANLAR TABLO 95 EVSEL ATIK SULARDA KİRLETİCİLER VE ORTALAMA KONSANTRASYONLARI TABLO 96 İŞLETME AŞAMASINDA PLANLANAN SU TÜKETİMİ TABLO 97 İŞLETME AŞAMASINDA OLUŞACAK ATIKSU MİKTARI TABLO 98 TESİSTE OLUŞACAK ÖLÜ TAVUK MİKTARI TABLO 99 TAVUKLARIN ÜRETTİKLERİ GÜBRE MİKTARLARI TABLO 100 PROJE KAPSAMINDA OLUŞACAK ATIKLAR VE BERTARAF ŞEKİLLERİ Tel:

9 ŞEKİLLER DİZİNİ: ŞEKİL NO'LU PARSELİN UYDU FOTOĞRAFI ŞEKİL 2 TÜRKİYE DE YILLARA GÖRE YUMURTA TAVUĞU SAYISI VE YUMURTA ÜRETİMİ ŞEKİL 3 TÜRKİYE KANATLI YOĞUNLUĞU HARİTASI ŞEKİL 4 TÜRKİYE DE BÖLGELERE GÖRE YUMURTA ÜRETİMİ DAĞILIMI ŞEKİL 5 EGE BÖLGESİNDE YILLARA GÖRE YUMURTA ÜRETİMİ DEĞİŞİMİ ŞEKİL 6 MANİSA VE İLÇELERİNDE YUMURTA TAVUĞU SAYISI VE YUMURTA ÜRETİM MİKTARLARI ŞEKİL 7 PROJENİN ZAMANLAMA TABLOSU ŞEKİL 8 FAALİYET ALANININ TÜBİVES SİSTEMİNDEKİ YERİ ŞEKİL 9 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ ŞEKİL 10 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ ŞEKİL 11 TÜRKİYE FİTOCOĞRAFİK HARİTASI ŞEKİL 12 TÜRKİYE HEYELAN ENVANTERİ HARİTASI-İZMİR PAFTASI VE LEJANTI ŞEKİL 13 BÖLGENİN DİRİ FAY HARİTASI ŞEKİL 14 FAALİYET ALANI VE ÇEVRESİNİN HİDROJEOLOJİ HARİTASI ŞEKİL 15 HİDROJEOLOJİ HARİTASI LEJANTI ŞEKİL 16 DSİ YÜZEY SULARI HARİTASI ŞEKİL 17 SALİHLİ MET. İST. AYLIK BASINÇ DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 18 SALİHLİ MET. İST. AYLIK SICAKLIK DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 19 SALİHLİ MET. İST. AYLIK YAĞIŞ DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 20 SALİHLİ MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 21 SALİHLİ MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI GRAFİĞİ ( SİSLİ-KIRAĞILI-ORAJ ŞEKİL 22 SALİHLİ MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 23 SALİHLİ MET. İST. MAKSİMUM KAR KALINLIĞI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 24 SALİHLİ MET. İST. AYLIK BUHARLAŞMA DAĞILIMI GRAFİĞİ ( ) ŞEKİL 25 SALİHLİ MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN YILLIK ESME SAY. DAĞILIMI ( ) ŞEKİL 26 MEVSİMLERE VE AYLARA GÖRE RÜZGÂRLARIN ESME SAYILARI DAĞILIMI ŞEKİL 27 SALİHLİ METEOROLOJİ İSTASYONU YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN YILLIK ORTALAMA HIZLARI ŞEKİL 28 SALİHLİ MET. İST. AYLARA GÖRE ORTALAMA RÜZGAR HIZLARI DAĞILIMI GRAFİĞİ ŞEKİL 29 SALİHLİ MET. İST. MAKSİMUM RÜZGAR HIZI GRAFİĞİ ŞEKİL 30 SALİHLİ MET. İST. FIRTINALI VE KUVVETLİ RÜZGARLI GÜN SAYISI GRAFİĞİ ŞEKİL 31 PROJE ALANININ AVA YASAK SAHAYA OLAN MESAFESİ ŞEKİL 32 PROJE ALANININ EN YAKIN ORMAN ALANINA MESAFESİ ŞEKİL 33 BÖLGE VE ALT BÖLGELERİN GÖSTERİMİ ŞEKİL 34 ÖRNEK KÖMÜR YAKITLI SICAK HAVA KAZANI ŞEKIL 35 İNŞAAT AŞAMASINDA NET GÜRÜLTÜNÜN MESAFE İLE DEĞIŞIMI ŞEKİL 36 EŞDEĞER GÜRÜLTÜNÜN MESAFE İLE DEĞİŞİMİ ŞEKİL 37 FAALİYET ALANINA ULAŞIM ŞEKİL 38 TRAFİK HACİM HARİTASI ŞEKİL 39 YARKA YETİŞTİRME PROSESİ İŞ AKIM ŞEMASI ŞEKİL 40 ÖRNEK KÖMÜR YAKITLI SICAK HAVA KAZANI ŞEKİL 41 TESİSTE KULLANILACAK HAVALANDIRMA SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYGULAMASI ŞEKİL 42 TESİSTE KULLANILACAK FANLAR (SOL) VE KOKU İNDİRGEME SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYG ŞEKİL 43 YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRME PROSESİ İŞ AKIM ŞEMASI ŞEKİL 44 ÖRNEK KAFES GÖZLERİ ŞEKİL 45 ÖRNEK YEMLEME SİSTEMİ ŞEKİL 46 ÖRNEK SU İÇME SİSTEMİ ŞEKİL 47 ÖRNEK GÜBRE SEVK SİSTEMİ ŞEKİL 48 ÖRNEK OTOMATİK YUMURTA TOPLAMA SİSTEMİ ŞEKİL 49 ÖRNEK YUMURTA TASNİF VE DİZME MAKİNESİ ŞEKİL 50 ÖRNEK DIŞKI KURUTMA ÜNİTELERİ ŞEKİL 51 ÖRNEK DIŞKI KURUTMA ÜNİTESİ Tel:

10 ŞEKİL 52 DIŞKI KURUTMA ÜNİTESİ ÖNDEN GÖRÜNÜŞ ŞEKİL 53 ÖRNEK DIŞKI KURUTMA ÜNİTESİ YANDAN GÖRÜNÜŞ ŞEKİL 54 ÖRNEK GÜBRE (DIŞKI) TOPLAMA BANDI ŞEKİL 55 KAYNAKTAN UZAKLIĞA BAĞLI OLARAK KOKU YOĞUNLUĞUNDAKİ AZALMA ŞEKİL 56 BÖLGEDEKİ HÂKİM RÜZGÂR YÖNÜ ŞEKİL 57 FAALİYET ALANI İLE AKKÖY VE MUSACALI KÖYLERİ ARASINDAKİ MESAFE ŞEKİL 58 İŞLETMEDE KULLANILACAK KOKU İNDİRGEME SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYGULAMASI ŞEKİL 59 MUSACALI KÖYÜ'NDE DÜZENLENEN HALKIN KATILIMI TOPLANTISINDAN GÖRÜNTÜLER Tel:

11 BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE AMACI, PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU I.1. PROJE KONUSU YATIRIMIN TANIMI, İŞLETME SÜRESİ, HİZMET AMAÇLARI, PROJENİN SOSYAL VE EKONOMİK YÖNDEN GEREKLİLİĞİ (FAYDA MALİYET ANALİZİ), ZAMANLAMA TABLOSU I.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı DLBA Gıda Hayvancılık İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. 1, uluslararası bir firma olan DLBA Company nin bir kolu olarak Yumurta Tavukçuluğu sektöründe faaliyet göstermek üzere Mayıs 2012 de İzmir de kurulmuştur. Firma bu amaçla Bora ÖZEN e ait olan ve Manisa ili, Turgutlu ilçesi, Musacalı Köyü, K19-C4-1C Pafta, 1364 nolu parsel üzerinde m 2 lik alanda, 1395 m 2 büyüklüğünde 1 adet kümeste faaliyetine başlayacak olan adet/dönem kapasiteli Yumurta Üretim İşletmesi ni devir almıştır. Yatırım ile ilgili kuruluş çalışmaları 2012 yılında başlamış olup Bora ÖZEN tarafından faaliyetin çevreye olası etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla Proje Tanıtım Dosyası hazırlatılmıştır. Kuruluş çalışmaları devam eden adet/dönem kapasiteli Yumurta Üretim İşletmesi için Bora ÖZEN adına Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarih ve 13 no ile ÇED Gerekli Değildir Kararı vermiştir. (EK- 11) Faaliyet sahibi kuruluş çalışmaları devam eden işletmeyi 2013 yılı Mayıs ayında devralmış ve konu ile ilgili olarak Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne başvurmuş ve daha önce hazırlanmış olan Proje Tanıtım Dosyasında yer alan hususlara uyulacağına dair taahhütname vermiştir. Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarih ve 5571 sayılı cevabi yazısında daha önce verilen ÇED Gerekli Değildir kararının geçerliliğini korumakta olduğunu, faaliyet ile ilgili kapasite artışı, unvan ve/veya proses değişikliği planlanması durumunda müdürlüğe başvurularak verilecek karara göre hareket edilmesini istemiştir. Anılan görüş yazısı EK-11 de verilmektedir. DLBA Gıda, adet/dönem kapasiteli Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme işletmesinin kapasitesini artırıp yarka yetiştirme kümesleri de ilave ederek toplam adet/dönem Yarka ve adet/dönem Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme işletmesine dönüştürmeyi planlamıştır. Planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi toplam adet/dönem kapasiteli olacaktır. Mevcut durumda işletmede kuruluş çalışmaları devam eden ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınan 1395 m 2 alana sahip 1 adet kümes, 237,16 m 2 büyüklüğünde yem ünitesi, 816 m 2 depo, 268 m 2 iki katlı idari bina ve bir adet 68,32 m 2 büyüklüğünde bakıcı evi için Manisa İl Özel İdaresinden tarih ve 2013/54 ruhsat no ile Yapı Ruhsatları alınmış inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Anılan Yapı Ruhsatları EK-10 da verilmiştir. Proje sahibi, daha önce izin alınan adet kapasiteli kümeste gözlerde bakılan hayvan sayısını 5 adetten 9 adede çıkararak bu kümesin kapasitesini adede çıkarmayı planlamaktadır. İşletmeye ilave olarak her biri adet/dönem kapasiteli 7 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri adet/dönem kapasiteli 1 Raporun bundan sonraki kısımlarında DLBA Gıda olarak ifade edilecektir. Tel:

12 yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca m 2 yumurta toplama odası, 200 m 2 gözlem odası, 100 m 2 iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır. Projeye konu olan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi, tarih ve sayılı Resmi gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği nin Geçici 1. Maddesine göre tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği nin Ek-I listesinde Madde-20: a) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk, adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar) kapsamında değerlendirilmektedir. Kapasite artışı projesi ile ilgili ÇED Süreci Ağustos 2013 te başlatılmış, tarihinde Musacalı Köyünde ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı ve tarihinde Ankara da Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Bu, söz konusu projenin özelliklerini, yerini, olası olumsuz çevresel etkilerini ve bu olası etkileri en aza indirmek için öngörülen önlemleri ortaya koymak ve projeyi tanıtmak amacıyla, Kapsam ve Özel Format Belirleme Komisyonunun tarihli toplantısında belirlenen ve tarih ve sayılı yazı ile tarafımıza gönderilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı doğrultusunda hazırlanmıştır. (EK-26) Hayvancılık iş kolu içerisinde, en hızlı gelişen sektör tavukçuluktur. Ülkemizde tavukçuluk sektörü modern teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir den itibaren gelişmeye başlayan, 1970 li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk sektörü, 1980 den sonra damızlıkçı işletmelerin de kurulmaya başlaması ve 1987 de Tarım Bakanlığımızca Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile bugün ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine ulaşmış durumdadır yılı rakamlarına göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca işletmekümes numarası ve çalışma izni verilen adet ticari yumurtacı, adet ticari etlik, 74 adet Kombina ve Kesimhane, 79 adet kuluçkahane ve 277 adet damızlık olmak üzere adet kanatlı işletmesi mevcuttur. Bu işletmeler, adet ticari etlik, adet ticari yumurtacı ve adet damızlık olmak üzere toplam adet kümesle faaliyet göstermektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının verilerine göre mevcut işletme ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Tavukçuluğu gelişmiş ülkelerde, 1960 lı yıllardan itibaren, gelişmelere bağlı olarak, yaş dönemlerine göre yumurta tavukçuluğunda yeni işletme tipleri çıkmıştır. Sağlık koruma alanındaki gelişmeler, işletme kapasitelerindeki artış ve işletmelerdeki ihtisaslaşma bu ayrımların giderek etkili olmasına neden olmuştur. Bunlar: 1- Büyütme İşletmeleri 2- Üretim İşletmeleri 3- Büyütme-Yumurta Üretim Kombine işletmeleridir. Büyütme işletmeleri kuluçkahanelerden aldıkları günlük civcivlere yaklaşık hafta bakarak yetiştirdikleri yarkaları yumurta üretim işletmelerine satarlar. Üretim işletmeleri, büyütme işletmelerinden aldıkları yaklaşık haftalık yarkalarla aylık verim dönemi boyunca yumurta üretimi yapan işletmelerdir. Tel:

13 Büyütme-Üretim kombine işletmeleri, günlük civciv alarak civciv büyütme ve yumurta verim dönemini kapsayacak şekilde üretim yaparlar. Proje konusu faaliyet yukarıdaki anlatılan işletme tiplerinden Büyütme-Üretim İşletmesi tipindedir. DLBA Gıda, iç ve dış piyasada artan talebi karşılamak ve gelişen pazarlara ürün sunmak için mevcut üretim tesislerine ek olarak yeni işletmeler kurarak üretim kapasitesini arttırmayı amaçlamaktadır. Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisinin yarka yetiştirme kümeslerinde yumurtalık civcivler yaklaşık hafta süresince yetiştirilecek, yumurtlama olgunluğuna gelecek yarkalar tesisin yumurtlama kümeslerine sevk edilecektir no lu parselde daha önce ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınan proje ve ilave edilecek kapasite ve kapalı alan miktarları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Tablo 1 Planlanan Kapasite ve Kapalı Alan Miktarları ÇED Gerekli Değildir Belgesi Alınan Tesis Kapasite Artışı TOPLAM Yarka Yetiştirme Yetiştirme Kapasitesi adet/dönem yarka adet/dönem yarka Kümes Alanı m 2 (2 adet) m 2 Yumurta Tavuğu Yetiştirme Yetiştirme Kapasitesi adet/dönem tavuk adet/dönem tavuk adet/dönem tavuk Kümes Alanı m m m 2 Diğer Bakıcı Evi 68,32 m m 2 168,32 m 2 Yumurta deposu 816 m m 2 İdari Bina 268 m m 2 Yem Deposu 237,16 m 2-237,16 m 2 Yumurta Toplama Odası m m 2 Gözlem Odası m m 2 TOPLAM KAPALI ALAN 2.784,48 m m ,48 m 2 TOPLAM YETİŞTİRME KAPASİTESİ adet/dönem adet/dönem adet/dönem Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında proje sahibi, daha önce izin alınan adet kapasiteli kümeste gözlerde bakılan hayvan sayısını 5 adetten 9 adede çıkararak bu kümesin kapasitesini adede çıkarmayı planlamaktadır. İşletmeye ilave olarak her biri adet/dönem kapasiteli 7 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri adet/dönem kapasiteli yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca m 2 yumurta toplama odası, 200 m 2 gözlem odası, 100 m 2 iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır. İlave edilecek yapılar ile ilgili inşaat çalışmaları ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından başlayacaktır. Faaliyet sahibi yatırımı iki etapta tamamlamayı planlamaktadır. İlk olarak tesiste toplam 4 adet kümese, yaklaşık adet/dönem tavuk kapasitesine ulaşılması, ikinci etapta ise yatırımın kalan kısmının tamamlanması planlanmaktadır. Bu yatırımın tamamının gerçekleştirildiği yani adet/dönem kapasite ile çalışıldığı durum değerlendirilerek hazırlanmıştır. Tel:

14 Şekil No'lu Parselin Uydu Fotoğrafı Proje sahasının Yerbulduru Haritası EK-1 de, proje sahasının 1/ ölçekli Topografik haritadaki yeri EK-2 de, Proje Alanının Uydu Fotoğrafları EK-3 te, Proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-4 te, Araziye ait Tapu örneği EK-5 de, Tesisin Vaziyet Planı EK-6 da, Manisa İl Özel İdaresinden alınan tarih ve 3023 sayılı İmar Durumu yazısı EK-7 de verilmiştir. I.1.2. İşletme Süresi Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme İşletmesinde günde 2 vardiya çalışılacaktır. Faaliyetin normal şartlarda yıl devam etmesi planlanmaktadır. Ülke ve dünya ekonomik şartları olumlu seyrederse, işletme ekipmanlarının yenilenmesiyle işletme ömrünün yıl olabileceği düşünülmektedir. I.1.3. Projenin Hizmet Amaçları, Sosyal ve Ekonomik Yönden Gerekliliği Ülkemiz tavukçuluğu hayvancılığımız içerisinde en hızlı gelişen sektördür. Modern teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir den itibaren gelişmeye başlayan, 1970 li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk sektörü, 1980 den sonra damızlıkçı işletmelerin kurulmaya başlaması ve 1987 de Tarım Bakanlığınca Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile bugün ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine ulaşmış durumdadır yılı rakamlarına göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca işletmekümes numarası ve çalışma izni verilen adet ticari yumurtacı, adet ticari etlik, 74 adet Kombina ve Kesimhane, 79 adet kuluçkahane ve 277 adet damızlık olmak üzere adet kanatlı işletmesi mevcuttur. Bu işletmeler, adet ticari etlik, adet ticari yumurtacı ve adet damızlık olmak üzere toplam adet kümesle faaliyet göstermektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının verilerine göre mevcut işletme ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir.türkiye de kanatlı etinin yanında yumurta tavukçuluğu da yaygın olarak yapılmaktadır. Yumurta tavukçuluğu broyler yetiştiriciliğine göre çok daha uzun bir bakım dönemini kapsar. Beş aylık bir büyütme döneminden sonra aylık yumurta verim dönemi hesaba katılırsa asgari aylık bir dönemi kapsar. Dolayısıyla yumurta tavuğu Tel:

15 işletmelerinin bakım ve yönetimi broyler yetiştiriciliğine göre daha detaylı, manejman teknikleri daha çeşitli ve yetiştirme daha risklidir. Türkiye de yumurta tavukçuluğu son 18 senede oldukça verimli hale gelmiştir yılından 2008 yılına kadar olan dönemde beslenen yumurta tavuğu sayısı %24,7 artmasına karşın, toplam yumurta üretimi %72 artış göstermiştir. (bkz. Tablo 10) Bu da aynı dönem içerisinde gelişen teknolojiler, yapılan yatırımlar ve bilinçli üretimler sonucunda yumurta tavukçuluğunda ne kadar büyük bir verim artışı gerçekleştirildiğinin kanıtıdır. Yumurta üretimindeki artışa karşılık fert başına yıllık tüketim adet civarında seyretmektedir. Bu tüketim miktarı pek çok Avrupa ülkesinin yarısı seviyesindedir. Dolayısı ile Türkiye de üretilen yumurtanın bölge ülkelerine ihracı yanında bir iç tüketim (talep) potansiyeli de bulunmaktadır. Nüfus artışı ve genç nüfus dikkate alındığında tüketim miktarının yakın gelecekte iki katına çıkması beklenmektedir. Bu çerçevede ülkemizde tüketilen hayvansal protein miktarının artırılarak dengeli beslenmesinin sağlanması amacıyla halkımızın bilinçlendirilmesi, tüketimi özendirecek eğitim ve reklam çalışmaları ile kişi başına tavuk eti ve yumurta tüketiminin Avrupa ülkeleri seviyesine çıkarılması hedeflenmektedir. Yumurta, tüm dünyada çok yaygın olarak kullanılan çok az sayıda gıda maddelerinden biridir. Bu nedenle yumurta, gıda endüstrisinin önemli bir bölümünü oluşturur. Yumurta tavukçuluğundaki bakım ve yönetimle ilgili birçok husus damızlık tavuk yetiştiriciliği ile benzerlik gösterir. Keza, ticari yumurta üreticileri, damızlık firmalar, yem sanayi, ekipman sanayi ve ilgili diğer sanayiler ile iş kolları da çok sayıda insanın geçim kaynağını teşkil eder. Tablo 2 Türkiye de Yıllık Yetiştirilen Yumurta Tavuğu Sayısı ve Üretilen Yumurta Miktarı Yıl Yumurta Tavuğu Sayısı (Adet) Yumurta Üretimi (1.000 Adet) Değişim 30,8% 80,4% Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Tel:

16 Şekil 2 Türkiye de Yıllara Göre Yumurta Tavuğu Sayısı ve Yumurta Üretimi Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Türkiye de tavuk yetiştiriciliğinin yoğun olduğu bölgeler Ege, Güney Marmara ve Batı Karadeniz bölgeleridir. Bunun nedenleri arasında bu bölgelerin büyük yerleşim merkezlerine yakınlığı nedeniyle tüketimin fazla oluşu, enerji temininin daha kolay olması, iklim, coğrafi yapı uygunluğu ve ulaşım imkânlarının kolaylığı sayılabilir. Buralarda kilometrekareye düşen kanatlı sayısı adetten fazladır. (Şekil 14) Yumurta üretimi de yine aynı bölgelerde yoğunluk arz etmektedir. Özellikle, Çorum, Kayseri, Afyon ile Bolu illerimizde üreticiler kooperatif ve şirketleşme yoluyla güçlü birlikler oluşturmuşlardır. Yumurta üretiminde genellikle kapalı alandan daha çok yararlanmayı sağlayan kafes sistemi uygulanmaktadır. Şekil 3 Türkiye Kanatlı Yoğunluğu Haritası Kaynak: Agri-Livestock Consultants Ltd. Kanatlı Eti Sektör Raporu Kasım 2006 Yumurta tavukçuluğu özelinde inceleme yapıldığında yoğunluğun Ege, Batı Anadolu ve Batı Marmara bölgelerinde oluştuğu görülmektedir. (Şekil 15) Tel:

17 Şekil 4 Türkiye de Bölgelere Göre Yumurta Üretimi Dağılımı Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Ege Bölgesinin Yumurta Tavukçuluğu sektörü daha yakından incelendiğinde yılları arasında yumurta üretim miktarının 2,5 milyar seviyelerinden 4,5 milyar seviyelerine ulaştığı görülebilir. (Şekil 16) Bu da yaklaşık % 80 lik bir artışa tekabül etmektedir. Şekil 5 Ege Bölgesinde Yıllara Göre Yumurta Üretimi Değişimi Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Yumurta Tavukçuluğu faaliyetinin Manisa ili genelinde yoğun olduğu yerler sırasıyla Akhisar, Saruhanlı ve Salihli ilçeleridir. (Şekil 17) Bu ilçelerde ulusal ölçekte satış ve dağıtım yapan büyük firmaların üretim tesisleri bulunmaktadır. Tel:

18 DLBA Gıda, yatırımının Manisa ili, Turgutlu ilçesinde yer alması nedeni ile kapasite artışı yatırımını aynı alanda yapmaya karar vermiştir. Şekil 6 Manisa ve İlçelerinde Yumurta Tavuğu Sayısı ve Yumurta Üretim Miktarları Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Veritabanı Yatırımcı firma ürüne olan yurtdışı talebi karşılamak ve gelişen pazarlara ürün sunmak için mevcut üretim tesislerine ek olarak yeni işletmeler kurmayı ve bu sayede üretim kapasitesini arttırmayı planlamaktadır. DLBA Gıda, bu nedenle Turgutlu İlçesi sınırları içinde faaliyetine devam etmekte olan Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi nin kapasitesini 2 adet yarka kümesi ve 7 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi ilave ederek adet/ dönem yarka ve adet/dönem yumurta tavuğuna çıkarmayı planlamaktadır. Bu amaçla; 1. Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışı projesi kapsamında ilk etapta 3 adet ikinci etapta 6 adet olmak üzere toplam 10 adet kümes inşaatı yapılacaktır. 2. Mevcut kümesin büyüklüğü aynen korunacaktır. 3. Mevcut kümesin inşaat alanında ve yüksekliğinde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır. 4. Mevcut kümeste bir kafese konacak canlı sayısı 5 adetten 9 adede çıkarılacaktır. 5. Kümeslerde otomatik gübre toplama bantları ve proses atıksuyu toplama çukurları tesis edilecektir. 6. Kümeslerde bulunacak fanların önüne su perdesi kullanan koku giderme sistemi ve ikinci etap ile birlikte dışkı kurutma üniteleri kurulacaktır. 7. Gerçekleştirilmesi planlanan proje ile birlikte işletmede 40 kişi istihdam edilmesi planlanmaktadır. Planlanan personel detayları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tel:

19 Tablo 3 Kurulması Planlanan İşletmede Çalışacak Personel Sayısı PERSONEL TOPLAM Müdür 1 Şef 1 Mühendis 1 Memur 4 Ustabaşı 1 Tekniker (Kalite & Ar-ge) 2 Düz İşçi 30 TOPLAM 40 Yatırımın toplam bedeli TL civarında olacaktır. Bu tutarın TL lik kısmı proje giderleri, TL lik kısmı inşaat yatırımı, TL lik kısmı makine ekipman ve TL lik kısmı da diğer giderler için ayrılmıştır. Kurulması planlanan işletmenin Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. Yapılacak olan yatırım, istihdama da olanak sağlayacaktır. Açılan her tesis, bu yöredeki vasıfsız işsiz insanımıza iş imkânı doğuracaktır. Bu ise bu yörelerdeki insanların istihdam edilme olasılığını artıracaktır. Kurulması planlanan işletmedeki çalışanların büyük bir kısmı (%95 i) Turgutlu ilçesinden, Musacalı Köyünden ve diğer yakın köylerden temin edilecektir. Bu sayede ilçede ve yörede önemli ölçüde yeni istihdam yaratılacaktır. İaşe giderlerinin tamamı da yine firmanın merkezinin de yer aldığı Turgutlu ilçesinden temin edilecektir. I.1.4. Fayda Maliyet Analizi Yarka ve yumurta Tavuğu Yetiştirme Tesisi Kapasite Artışı projesinin Fayda- Maliyet analizinin yapılması amacıyla aşağıda öncelikle proje kapsamında planlanan yıllık gider tutarı hesaplanmıştır. Daha sonrasında yıllık üretime bağlı olarak öngörülen yıllık gelir tutarı hesaplanmıştır. Sonuç olarak, yıllık gelir ve gider karşılaştırması yapılarak projenin karlılığı hesaplanmıştır. YILLIK GİDERLER: İşçilik ve Personel Giderleri Tablo 4 Yıllık İşçilik ve Personel Giderleri İlave Personel Görevi Toplam Aylık İşveren Yıllık Toplam İşveren Çalışacağı Ay Adet Maliyeti (TL/Adet) Maliyeti (TL) Müdür Şef Mühendis Memur Ustabaşı Tekniker (Kalite & Ar-ge) Düz İşçi ,05* TOPLAM PERSONEL GİDERİ * Kaynak: ( Asgari Ücretin Net Hesabı ve İşverene Maliyeti 16 Yaşını Doldurmuş İşçiler İçin) İşçilik ve personel giderleri toplamı brüt yıllık TL olup, bu giderler SSK, tasarrufu teşvik ve fon kesintilerini de kapsamaktadır. Yem Giderleri Kapasite artışı planlanan proje kapsamında kurulacak kümeslerde yetiştirilecek yarka ve tavuklara yıllık toplam ton yem verilecektir. Bu miktarda yemin firmaya yıllık maliyeti: 650 TL/ton x ton/yıl = TL olacaktır. Tel:

20 Canlı Stok Giderleri Kapasite artışı planlanan işletmede adet/dönem yarka ve adet/dönem yumurta tavuğu yetiştirilecektir. Yarka yetiştirme kümesleri için civcivler dışarıdan satın alınacaktır. İşletmede yılda 3 dönem yarka yetiştirileceğinden yılda toplam adet/dönem x 3 dönem/yıl = adet/yıl civciv satın alınacaktır. İşletmede yetiştirilecek yumurta tavuklarının bir kısmı ilave edilecek yarka kümeslerinden karşılanacaktır. Proje tamamlandığında yapılacak 2 adet yarka kümesi en fazla 6 adet yumurta tavuğu kümesine yarka sağlayabilecektir. Dolayısı ile 2 adet yumurta tavuğu kümesi için yarkalar dışarıdan satın alınacaktır. İşletmede yılda bir dönem yumurta tavuğu yetiştirilecektir. Bir yılda 2 kümes için yarka satın alınacaktır. 2 kümes x adet/dönem.kümes x 1 dönem/yıl = adet/yıl yarka satın alınacaktır. Bu miktarda civciv ve yarkanın firmaya maliyeti: 1,5 TL/adet x adet civciv/yıl + 5 TL/adet x adet yarka/yıl = TL olacaktır. Elektrik Giderleri Proje kapsamında kurulması planlanan kümeslerde en iyi verimi alabilmek amacı ile günlük 3,0 Watt/m 2 ve 23 saat aydınlatma uygulanacaktır. Böylelikle tesiste günlük m 2 /kümes x 3,0 watt/m 2 x 23 saat/gün = kwh elektrik enerjisi harcanacağı planlanmaktadır. Böylelikle yıllık enerji ihtiyacı: kwh/gün x 30 gün/ay x 12 ay/yıl = kwh/yıl olacaktır. Bu miktarda elektriğin firmaya yıllık maliyeti: 0,20 TL/kWh x kwh = TL olacaktır. Yakıt Giderleri Proje kapsamında kurulması planlanan yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinde yetiştirilecek tavuklara bölgedeki iklim şartlarının uygun olması nedeni ile ortam ısısında bakılabilecek ve bu nedenle yakıt kullanan herhangi bir ısıtma sistemi kullanılmayacaktır. Yakıt kullanılmayacağı için de yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinden herhangi bir yakıt maliyeti söz konusu olmayacaktır. Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisindeki yarka yetiştirme kümeslerinde toplam 2 adet kömür yakıtlı sıcak hava jeneratörü bulunacaktır. Bir yıldaki yarka yetiştiriciliğinin 2 dönemi yaz aylarına denk geleceği için kümeslerde ısıtma ihtiyacı olmayacaktır. Dolayısı ile sıcak hava jeneratörlerinin yılda sadece 1 dönem (yaklaşık 130 gün) kullanılması planlanmaktadır. Kömür yakıtlı sıcak hava kazanlarında yılda toplam 40 ton kömür yakılacaktır. Ege Linyit İşletmeleri Müessese Müdürlüğü nün belirlemiş olduğu fiyatlara göre firmada kullanılacak yıkanmış dökme fındık kömür fiyatı 300,90 TL/ton dur. Dolayısı ile firmada kullanılacak kömürün maliyeti; 40 ton/yıl x 300,90 TL/ton = TL olacaktır. Tel:

21 Makine-Ekipman ve Bina Amortisman Giderleri İlave Makine-Ekipman-Bina Tablo 5 Yıllık Makine Ekipman Bina Amortisman Giderleri İlave Adet Birim Fiyatı Toplam Fiyat (Binalar için m 2 (TL) (TL) ) Amortisman Süresi (yıl) Yıllık Amortisman Gideri (TL) Tavuk Kümesleri Tavuk Kafes Sistemleri Kümes İçi Ekipmanları Diğer Binalar TOPLAM AMORTİSMAN GİDERİ *24 Nisan 2013 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2013 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ uyarınca belirlenen maliyettir. Planlanan faaliyet kapsamında yıllık TL Makine-Ekipman-Bina Amortisman gideri öngörülmüştür. Bakım Onarım Giderleri Kapasite artışı planlanan işletmede Bakım ve Onarım Gideri olarak, kullanılacak makine ve ekipman maliyetinin %5 inin harcanacağı öngörülmüştür. Buna göre yıllık bakım onarım giderleri: TL x % 5 = TL/yıl olacaktır. İaşe Giderleri İşletmede çalışacak personele iaşe bedeli olarak günde kişi başına 9,00 TL harcama yapılması planlanmaktadır. Yıllık toplam iaşe gideri = 40 kişi x 9,00 TL/gün x 300 gün/yıl = TL olarak hesaplanmıştır. Beklenmeyen Giderler Proje kapsamında beklenmeyen gider olarak bu bölüme kadar hesaplanan yıllık giderlerin % 2 si kadar bir tutar öngörülmüştür. Tablo 6 Yıllık Beklenmeyen İşletme Giderleri Gider Kalemi Yıllık Tutar (TL) İşçilik ve Personel Giderleri ,00 Yem Giderleri Canlı Stok Giderleri Elektrik Giderleri Yakıt Giderleri ,00 Makine-Ekipman-Bina Amortisman Giderleri Bakım Onarım Giderleri İaşe Giderleri TOPLAM TOPLAM BEKLENMEYEN GİDERLER ,08 Toplam Yıllık Giderler Kapasite artışı planlanan işletmede proje nedeni ile oluşacak yıllık giderlerin toplamının TL olması öngörülmüştür. Tablo 7 Yıllık Toplam İşletme Giderleri Gider Kalemi Yıllık Tutar (TL) İşçilik ve Personel Giderleri ,00 Yem Giderleri Canlı Stok Giderleri Elektrik Giderleri Yakıt Giderleri ,00 Makine-Ekipman-Bina Amortisman Giderleri Bakım Onarım Giderleri İaşe Giderleri Beklenmeyen Gider Tel:

22 TOPLAM YILLIK GİDERLER YILLIK GELİRLER: Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Üretim İşletmesinde yetiştirilecek yumurtacı tavuk cinsinin (Süper Nick) üretim dönemleri boyunca ortalama yumurta verimi %85 tir. Bu durumda işletmenin günlük ve yıllık yumurta üretim kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Günlük Yumurta Kapasitesi = Tavuk Sayısı x % 85 = x 0,85 = adet/gün Yıllık Yumurta Kapasitesi = Günlük Yumurta Sayısı x 365 = x 365 = adet/yıl Üretilecek yumurtaların piyasa satış fiyatının ortalama 0,125 TL/adet olacağı düşünüldüğünde elde edilecek yıllık gelir adet/yıl x 0,125 TL/adet = TL olarak hesaplanmıştır. PROJE YATIRIM TUTARI: Tablo 8 Toplam Sabit Yatırım Tutarı HARCAMA ÇEŞİDİ İÇ PARA (TL) DIŞ PARA (TL) TOPLAM (TL) İnşaat Yatırımı Makine-Ekipman Yatırımı SABİT YATIRIM TUTARI PROJENİN KARLILIĞI: Yıllık Toplam Gelirler Yıllık Toplam Giderler Vergi Öncesi Brüt Kar Kurumlar Vergisi Vergi Üzerinden Ödenen Fonlar Vergiler Toplamı KULLANILABİLİR KAR Tablo 9 Projenin Karlılığı TL TL TL ,98 TL ,77 TL TL TL Projeye yapılan yatırımın geri dönüş süresi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Yatırımın Geri Dönüşü = Toplam Sabit Yatırım Tutarı / Yıllık Kullanılabilir Kar Yatırımın Geri Dönüşü = TL / TL Yatırımın Geri Dönüşü = 2,94 ~ 3 Yıl olarak hesaplanmıştır. PROJENİN ÜLKEYE FAYDASI: Kurulması planlanan yumurta üretim işletmesi faaliyeti ile devlet her yıl TL vergi geliri elde edecektir. PROJENİN BÖLGEYE FAYDASI: Yapılacak olan yatırım, istihdama da olanak sağlayacaktır. Açılan her tesis, bu yöredeki vasıfsız işsiz insanımıza iş imkânı doğuracaktır. Bu ise bu yörelerdeki insanların istihdam edilme olasılığını artıracaktır. Kurulması planlanan işletmedeki çalışanların büyük bir kısmı (%95 i) Turgutlu ilçesinden, Musacalı Köyünden ve diğer yakın köylerden temin edilecektir. Bu sayede ilçede ve yörede önemli ölçüde yeni istihdam yaratılacaktır. İaşe giderlerinin tamamı da yine firmanın merkezinin de yer aldığı Turgutlu ilçesinden temin edilecektir. Tel:

23 Kurulması planlanan tesiste 40 kişilik istihdam yaratılacaktır. Ortalama aile büyüklüğünün 5 kişi olduğu varsayılır ise projeden yaklaşık 200 kişinin faydalanacağı hesaplanabilir. I.1.5. Zamanlama Tablosu Faaliyet sahibi yatırımı iki etapta tamamlamayı planlamaktadır. İlk olarak tesiste toplam 4 adet kümese, yaklaşık adet/dönem tavuk kapasitesine ulaşılması, dolayısı ile na konu proje kapsamında 3 adet ilave kümes yapılması, ikinci etapta ise yatırımın kalan kısmının tamamlanması planlanmaktadır. Faaliyet ile ilgili olarak hazırlanan Zamanlama Tablosu aşağıda verilmiştir. Yıl Ay Etap (3 Kümes İlavesi - Toplam adet/dönem) ÇED Sürecinin Tamamlanması Arazi Düzenlemesi Altyapı-Su Altyapı-Elektrik Bina İnşaatı İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatının Alınması Makine ve Ekipman Siparişi Makine ve Ekipman Üretimi Makine ve Ekipman Gelişi Makine ve Ekipman Montajı Makine ve Ekipman Devreye Alma Canlı Girişi 2.Etap (6 Kümes İlavesi- Toplam adet/dönem) Şekil 7 Projenin Zamanlama Tablosu I.2. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA KULLANILACAK ARAZİ MİKTARI VE ARAZİNİN TANIMLANMASI Yatırım yapılacak arazi, Manisa ili, Turgutlu ilçesi, Musacalı Köyünde, mülkiyeti DLBA Gıda ya ait, m 2 lik 1364 no lu parseldir. Mevcut durumda işletmede kuruluş çalışmaları devam eden ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınan 1395 m 2 alana sahip 1 adet kümes, 237,16 m 2 büyüklüğünde yem ünitesi, 816 m 2 depo, 268 m 2 iki katlı idari bina ve bir adet 68,32 m 2 büyüklüğünde bakıcı evi için Manisa İl Özel İdaresinden tarih ve 2013/54 ruhsat no ile Yapı Ruhsatları alınmış inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Anılan Yapı Ruhsatları EK-10 da verilmiştir. Yatırım ile ilgili kuruluş çalışmaları 2012 yılında başlamış olup Bora ÖZEN tarafından faaliyetin çevreye olası etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla Proje Tanıtım Dosyası hazırlatılmıştır. Kuruluş çalışmaları devam eden adet/dönem kapasiteli Yumurta Üretim İşletmesi için Bora ÖZEN adına Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarih ve 13 no ile ÇED Gerekli Değildir Kararı vermiştir. (EK- 11) Faaliyet sahibi kuruluş çalışmaları devam eden işletmeyi 2013 yılı Mayıs ayında devralmış ve konu ile ilgili olarak Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne başvurmuş ve daha önce hazırlanmış olan Proje Tanıtım Dosyasında yer alan hususlara uyulacağına dair taahhütname vermiştir. Manisa İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarih ve 5571 sayılı cevabi yazısında daha önce verilen ÇED Gerekli Değildir kararının geçerliliğini korumakta olduğunu, faaliyet ile ilgili kapasite artışı, unvan ve/veya proses değişikliği planlanması durumunda müdürlüğe başvurularak verilecek karara göre hareket edilmesini istemiştir. Anılan görüş yazısı EK-11 de verilmektedir. Tel:

24 Kapasite artışı projesi kapsamında 7 adet her biri m 2 büyüklüğünde yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri m 2 büyüklüğünde yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca m 2 yumurta toplama odası, 200 m 2 gözlem odası, 100 m 2 iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır. Proje sahasının Yerbulduru Haritası EK-1 de, proje sahasının 1/ ölçekli Topografik haritadaki yeri EK-2 de, Proje Alanının Uydu Fotoğrafları EK-3 te, Proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-4 te, Tesisin Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. EK-8 de verilen parsele ait Harita (Plan) Örneğinden görülebileceği üzere parselin kuzeyi 909 ve 910 no lu parseller, batısı 598 no lu parsel ve kadastro harici alan, doğusu ise yine kadastro harici alan ile çevrilidir. Güneyinden de yol geçmektedir no lu parselin mülkiyeti DLBA Gıda ya ait olup arazi tapu örneği EK-5 de sunulmuştur. Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeydoğuda Akköy Köyü, kuş uçumu 750 m. mesafededir. Turgutlu İlçesinin faaliyet alanı sınırına mesafesi kuş uçumu yaklaşık 10 km dir. Projenin gerçekleştirilmesinin planlandığı 1364 no lu parselin toplam büyüklüğü m 2 dir. Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında kurulacak olan tesisin kapalı alan miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Tablo 10 Kapasite Artışı Planlanan İşletmede Ulaşılacak Kapalı Alan Miktarı Üniteler Mevcut (m 2 ) İlave (m 2 ) Toplam Kapalı Alan (m 2 ) Yumurta Tavuğu Yetiştirme Kümesi Yarka Yetiştirme Kümesi Bakıcı Evi 68, ,32 İdari Bina Yumurta Deposu Yumurta Toplama Odası Yem Deposu 237,16-237,16 Gözlem Odası TOPLAM 2.784,48 m , ,48 Tablo 11 Kapasite Artışı Planlanan İşletmede Arazi Kullanımları Kurulması Planlanan Üniteler 1364 Parsel Toplam Alan (m 2 ) Kapalı Alan ,48 Yeşil Alan, Otopark ve Diğer Kullanımlar ,52 TOPLAM Proje kapsamında yer alan kümesler, sızdırmasız fosseptik ve atık su çukuru, ölü çukuru, çok amaçlı binalar (idari ofisler, depo, bakıcı evi vb.), su kuyusu vb. tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. Tel:

25 I.3. PROJE İÇİN SEÇİLEN YER VE TEKNOLOJİ ALTERNATİFLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Proje için alternatif oluşturulabilecek alanlar kullanılacak kümes tipi ve projenin gerçekleştirileceği yer olacaktır. Alternatif kümes tipleri ve alternatif yerler için yapılan değerlendirme aşağıda detayları ile anlatılmıştır. Kümes Alternatifleri Tavuk yetiştiriciliğinde, çeşitli kümes tipleri bulunmaktadır. Bunlar içinden değişik üretim sistemleri için geçerli olabilecek standart bir kümes tipi önermek mümkün değildir. Bu nedenle mevcut şartlarda en iyi barınak sisteminin seçiminde belirli hususların dikkate alınması gerekmektedir. Bunlar; Ekstrem sıcaklık, sıcaklık süreleri ve sıcaklıkla ilişkili diğer iklim faktörleri, güneş ışığı miktarı, yağmur, Enlem derecesi, Deniz seviyesinden yükseklik, Büyüklük, yapı materyali, izolasyon derecesi, hayvanların rahatı, ekipmanların seçimi, mekanizasyon derecesi, hayvan yoğunluğu, Havalandırma, İşgücü kullanımı ve maliyeti, Uygulanacak gübre manejmanı, Sağlık koruma ve hastalık kontrolü, İşletme verimliliği kontrol programları, Bölgede servis hizmetlerinin bulunması, Burada kümes tipleri incelenirken 4 farklı husus esas alınmış ve sınıflandırma bu esaslara göre yapılmıştır. Bunlar: Yetiştirme amacına göre kümes tipleri Yapı şekline göre kümes tipleri Zemin durumuna göre kümes tipleri Isıtma şekline göre kümes tipleri Yetiştirme Amacına Göre Kümes Tipleri: Yumurta tavukçuluğunda kümesler yetiştirme amacına göre; Civciv büyütme kümesleri Piliç büyütme kümesleri Yumurtlama kümesleri, şeklinde sınıflandırılabilir. Önceleri civcivler 6-8 haftalık yaşta civciv büyütme kümesinden piliç büyütme kümesine, yaklaşık 20 haftalık yaşta da piliç büyütme kümesinden yumurtlama kümesine nakledilirlerdi. Fakat modern yetiştiricilikte hastalık kontrol programları açısından yumurta yönlü işletmelerde aşağıdaki uygulamalar görülür: Tel:

26 Civciv büyütme kümesleri Piliç büyütme kümesi olarak da kullanılan civciv büyütme kümesleri Civciv büyütme ve piliç büyütme kümesleri Piliç büyütme ve yumurtlama kümesleri Civciv büyütme, piliç büyütme ve yumurtlama kümesleri Yapı Şekline Göre Kümes Tipleri: Yapı şekline göre kümes tipleri 3 grupta toplanabilir: Açık kümesler Bir tarafı açık kümesler İki tarafı açık kümesler Yarı kapalı kümesler Kapalı (çevre kontrollü) kümesler Zemin Durumuna Göre Kümes Tipleri: Zemin durumuna göre kümes tipleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: Altlıklı yer sistemi kümesler 2/3 ızgara sistemi kümesler Tam ızgara sistemi kümesler Kafes sistemi kümesler Meyilli tel tabanlı kümesler Isıtma Şekline Göre Kümes Tipleri Kullanılan ısıtma şekline göre kümesler aşağıdaki gibi bir sınıflandırmaya tabi tutulabilir: Kalorifer sistemli kümesler Güneş enerjisi ile ısıtılan kümesler Diğer ısı kaynakları ile ısıtılan kümesler Açık Kümesler Bu kümesler, iklim şartlarına bağlı olarak etlik piliçler, yumurta tavukları, damızlık tavuklar, hindi, ördek, kaz ve diğer kanatlılar için uygulanabilir. Açık kümesler, tek tarafı açık ve tel kafesle kaplı olabileceği gibi, iki tarafı açık ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılmak üzere perdeli de olabilir. Bu kümeslerin, ülkemizin Ege ve Akdeniz bölgelerinde başarı ile kullanılması mümkündür. Yarı Kapalı Kümesler Bu kümeslerde hayvanlara daha fazla koruma ve çevre kontrolü sağlanır. Bu kümesler, pencereli kümesler olarak ta bilinirler. Çevre kontrollü kümeslere nazaran daha düşük sabit ve işletme masrafları nedeniyle doğal havalandırmalı veya pencereli kümeslere olan ilgi devam etmektedir. Tel:

27 Kapalı Kümesler Çevre kontrollü kümesler, hayvanların optimum ihtiyaçlarına yakın bir çevrenin sağlandığı yapılardır. Bu ise, kümesin tamamen kapatılması ile sağlanabilir. Kirli hava fanlarla dışarıya atılır. Tamamen yapay aydınlatma yapılır. Yüksek hava sıcaklıklarında özel yöntemlerle serinletme yapılır. Soğuk aylarda iklim bölgesine bağlı olarak ısıtma yapılır. Ancak hayvanlar tarafından üretilen ve havaya yayılan ısı, uygun sıcaklığın sağlanması için yeterli olabilmektedir. Çevre kontrollü kümesler de açık ve pencereli kümeslere benzer. Bu kümeslerde iyi bir temel, tavan arası boşluğu ve izolasyon çok önemlidir. Bu kümeslerde en önemli problem, yeterli havalandırmanın sağlanabilmesidir. işgücü masraflarının azaltılması için, çoğu çevre kontrollü kümeslerde otomatik yemleme ekipmanları kullanılır. Çevre kontrollü kümeslerin özellikleri aşağıda özetlenmiştir: Bu kümeslerde ışıklar söndürüldüğünde ışık geçirmez olmalıdır. Enerji bakımından yeterli bir izolasyon derecesine sahip olmalıdırlar. Kümes üniform bir ışık dağılımı ile ayarlanabilir ışık şiddetine ( lux arasında) göre hazırlanmalı ve gerekli ekipmanlar yerleştirilmelidir. Yer seviyesinde uniform bir hava akımı ve yeterli havalandırma sağlanabilmelidir. Rüzgâr geçirmez olmalıdır. Derin Gübre Kanallı (Deep-pt) Kümesler Geçmiş yıllarda, yaş gübrenin neden olduğu sorunları çözümlemek amacıyla uygulanan derin gübre kanallı kümesler, derin altlık sistemi veya yükseğe kaldırılmış kümesler tekrar popüler olmaya başlamıştır. Bu sistemle, uzun bir dönem gübrenin kümeste kısmen kurutularak biriktirilmesi mümkündür. Bu kümesler iki katlı olarak yapılırlar. Üst kat, hayvanların kafes veya ızgaralarda barındırıldığı tavanlı kısımdır, alt kat ise tavansızdır ve gübre burada birikir. Her bir katın yüksekliği de 2,4 m kadardır. Derin gübre kanallı kümesler yumurta tavukları için olduğu gibi piliç büyütmede de kullanılabilir. Derin gübre kanallı kümesler, çoğunlukla çevre kontrollü kümesler olarak görülmekle beraber, pencereli kümesler olarak da yapılabilmektedirler. Hava, tavukların bulunduğu binanın üst katında, kümesin ön ve arka cephesinin üst kısımlarında açılan hava giriş deliklerinden içeri alınır. Hayvanlar tarafından ısıtılan bu hava, daha sonra aşağıdaki gübre çukuruna doğru çekilir ve alt katın duvarlarına yerleştirilmiş bulunan emici fanlarla gübrenin üzerinden çekilerek dışarı atılır. Böylece alt kata giren sıcak hava, bu emici fanlarla binadan atılmadan önce gübre çukurundaki gübrenin nemini kısmen absorbe ederek kurutulmasını sağlar. Prefabrik Kümesler Prefabrik kümesler, çok iyi izolasyonlu mükemmel havalandırma sistemli ve hazırlanmış bütün ekipmanları ile anahtar teslimi yapılan kümeslerdir. Bu sistem, tavukçulukta görülen son gelişmelerden biridir. Prefabrik kümeslerin en belirgin avantajları aşağıda verilmiştir: Yetiştiricinin, prefabrik kümes firmalarına, tüm kalemlerle ilgili masraf konusunda daha fazla güveni olabilmektedir. Tel:

28 Tüm yatırımın ve ekipmanların aynı kuruluştan temin edilmesi ile sağlanabilen net bir fiyat tasarrufu söz konusudur. Prefabrik kümesler daha ekonomik olabilmektedir. Tüm malzeme, ekipman ve materyaller, en iyi şekilde eğitilmiş personelce, geliştirilmiş plan ve teknoloji ile sağlanmaktadır. İşletmeci açısından önemli olan bir hususta, tüm harcamalarda bir tek firma ile muhatap olunacağından, mali ve idari işlemler daha kolay olmaktadır. Bu kümesler için ilgili firmaca verilen bir garanti süresinin olması da bir avantaj olarak kabul edilmektedir. Bu kümeslerin yapılması diğer kümeslere nazaran çok daha kısa zaman almaktadır. Altlıklı Yer Sistemi Kümesler Bu tip kümesler yumurta tavukçuluğunda uygulanan en eski sistemdir. Bu sistem, kümesin tüm zeminin değişen derinlikte atlıkla kaplanmasından ibarettir. Yemlik ve suluklar altlık üzerine, folluklar da kümesin bir veya iki tarafına yerleştirilir. Ekipmanların tüm kümeste homojen bir şekilde yerleştirilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Hayvanlara yem yeme ve su içme için uygun bir mesafe ve alan sağlanırsa, hem yem ve su tüketimi (gerektiği kadar) artacak hem de stres daha az olacaktır. Ayrıca, kümeste hayvanlar grup oluştururlar ve bir gruptaki hayvanlar diğer grubun alanı içindeki yemlik ve suluklara gitmezler. Bunun için yemlik ve suluklar yeterli ve homojen dağıtılmalıdır. Bu sistemde havalandırma ve izolasyona önem verilmelidir. Altlıklı yer sistemli kümesler, ızgara, tel tabanlı veya kafes sisteminin uygun ve karlı olmadığı durumlarda kullanılabilir. Birim alana konulacak hayvan sayısı az olduğundan, hayvan başına yatırım masrafı fazladır. Fakat bakım masrafları düşüktür. Aynı zamanda daha esnek kullanım imkânları vardır. Örneğin, yaşlı tavukların tamamen boşaltıldığı yataklıklı yer sistemindeki bir sistem, tavukçulukta görülen son gelişmelerden biridir. Prefabrik kümeslerin en belirgin avantajları aşağıda verilmiştir: Yetiştiricinin, prefabrik kümes firmalarına, tüm kalemlerle ilgili masraf konusunda daha fazla güveni olabilmektedir. Tüm yatırımın ve ekipmanların aynı kuruluştan temin edilmesi ile sağlanabilen net bir fiyat tasarrufu söz konusudur. Prefabrik kümesler daha ekonomik olabilmektedir. Tüm malzeme, ekipman ve materyaller, en iyi şekilde eğitilmiş personelce, geliştirilmiş plan ve teknoloji ile sağlanmaktadır. İşletmeci açısından önemli olan bir hususta, tüm harcamalarda bir tek firma ile muhatap olunacağından, mali ve idari işlemler daha kolay olmaktadır. Bu kümesler için ilgili firmaca verilen bir garanti süresinin olması da bir avantaj olarak kabul edilmektedir. Bu kümeslerin yapılması diğer kümeslere nazaran çok daha kısa zaman almaktadır. Altlıklı Izgara Sistemi Kümesler Bu sistem, özellikle yüksek oranda döllü yumurta elde etmek amacıyla damızlık sürüler ve büyütme döneminde kullanılabilir. Bu kümeslerde ızgaralı bölümde, ızgara olarak fabrikasyon imali tel ızgara kullanılabilmekte ise de, bu pek tercih edilmemektedir. Bu kümes tipi bugün en fazla broyler yönlü damızlık sürülerde kullanılmaktadırlar. Bu Tel:

29 sistemde hayvanlar ızgara üzerinde bulunmaya alıştırılmalıdır. Hayvanların yerden ızgara üstüne sıçramaya alışmalarından sonra, yemlik ve suluklar altlık üzerinde bırakılmaya devam edilirse, hayvanlar yemlik ve sulukları artık kullanmak istemeyeceklerdir. Bu tip kümeslerin çoğunda ızgaralar üzerine otomatik yemlik ve suluklar yerleştirilir. Sekiz haftalık yaşa kadar yemlik ve sulukların tamamı altlık üzerine konmalıdır. Hayvanlar otomatik yemlik ve suluklardan yem yemeye ve su içmeye başladıktan sonra altlık üzerinde bulunan yemlik ve suluklar tedrici olarak kaldırılır. Buna alışamayan veya yeni yemliklerin yerini öğrenemeyen az sayıda hayvan bulunabilecektir. Ancak bunlar da zamanla alışacaklardır. Bu sistemin avantajları aşağıda verilmiştir: Hayvan başına yerleşim alanı ihtiyacı daha azdır, bu nedenle birim yerleşim alanında daha fazla yumurta üretilebilmektedir. Tam ızgara sistemine nazaran bu kümeslerde yere yumurtlama daha az olmaktadır. Hayvan başına işgücü masrafı daha azdır. Ölüm oranı ve çatlak yumurta oranı bakımlarından diğer sistemlerle bir farklılık bulunmamaktadır. Damızlık sürülerde, bu sistemde tam ızgara sistemine göre daha yüksek döllülük oranı elde edilmektedir. Bu sistemin dezavantajları ise şunlardır: İlk tesis maliyeti altlıklı yer sistemi ile karşılaştırıldığında daha fazladır. Altlıklı ızgara sisteminde, tam ızgara sistemi ile karşılaştırıldığında hayvan başına daha az yumurta elde edilmektedir. Izgaralar üzerinde hayvanların kalabalık oluşu, kirli yumurta oranının artmasına neden olmaktadır. Çoğu kez 2/3 sistemi olarak da adlandırılan bu kümes tipinde yararlanılabilen toplam zemin alanının 2/3 ü ızgara, 1/3 ü altlık olmakla beraber, uygulamada bu oranlar sırasıyla %60 ve %40 kadardır. Tam ızgara sistemi, ticari yumurtacılar, et ve yumurta yönlü damızlıklar için kullanılabilmekte ise de, kümeste belirli miktarda altlıklı alanın bulunması daha iyi yerleşim alanı sağlamaktadır. Damızlık hayvanlar, tam ızgara veya tel tabanlı kümeslerde barındırıldığında döllülük oranı düşmektedir. Kullanılan ızgaralar, yaklaşık 2,5x5 cm kesitli ağaç çıtaların 2,5 cm ara ile yan yana ve kümesin uzunluğunca yerleştirilmesiyle yapılır. Izgaralar, biriken gübrenin temizliği için kaldırılabilir, taşınabilir özellikte olmalıdır. Izgaralar kümeste iki şekilde yerleştirilebilir: 1) Izgaraların kümesin iki yanına yerleştirilmesinde, Izgaraların yarısı kümesin uzunluğunca bir kenara, diğer yarısı da diğer kenar boyunca yerleştirilir. Bu yerleşim şeklinin, açık kümeslerde şiddetli yağmurlarda, yağmur damlalarının yataklık yerine ızgaralara gelmesi gibi bir avantajı da vardır. Ayrıca kümeste günlük işler, işçiler tarafından kümes boyunca ortadaki alanda, yataklık kısmında daha kolay görülebilir. 2) Izgaraların kümesin ortasında yerleştirilmesinde ise ızgaraların tamamı kümesin uzunluğu ortada ve yataklık alanının ise yarısı kümesin bir tarafında, diğer yarısı da kümesin diğer kenarı boyunca uzanmaktadır. Bu yerleşim, yemlik ve sulukların ızgaralardaki yerleşimi açısından çevre kontrollü kümeslerde bir dezavantaja Tel:

30 sahiptir. Ayrıca açık kümeslerde, bilhassa iki tarafı açık kümeslerde, şiddetli yağmurlarda yataklığın ıslanması dezavantajı da vardır. Keza folluklar, kümesin uzun kenarı boyunca yer aldığından, diğer işler için işçilerin ızgara üzerinden karşı tarafa geçişi de ayrı bir zorluk olmaktadır. Izgaraların yüksekliği, zeminden yaklaşık 70 cm kadar olmaktadır. Izgaraların altında bırakılacak bu yükseklik, bir yıl boyunca gübrenin ızgara altında birikmesi için önemlidir. Tam Izgaralı Kümesler Özellikle ticari yumurta yönlü yetiştiricilikte hayvanlar, civciv büyütme veya civciv-piliç büyütme kümesinden tam ızgaralı kümeslere nakledilir. Böylece, ticari yumurtacı sürüler için, işletmelerde tam ızgara sistemi rahatça uygulanabilir. Ancak tam ızgara sisteminde çoğunlukla damızlık sürüler barındırılır. Tam ızgara sistemi yaklaşık 200 yıldan beri Avrupa da kullanılmaktadır. Bu sistem, kümesin tüm zemininin yerden belirli bir yükseklikte ızgara veya tel tabanla döşenmesi şeklindedir. Tel tabanlı sistemin, tellerde paslanma olması, mekanik zararlarla karşılaşılması ve tavuklarda ayak problemlerine neden olması gibi sakıncaları vardır. Izgara sisteminde, gübre hayvanların ayakları ile itilerek alttaki gübre çukurunda birikir. Normalde, yılda bir kez ızgaralar kaldırılarak, gübrenin atılması ve kümeste tam bir temizlik-dezenfeksiyon işleminin yapılması gereklidir. Gübre çukuruna su dökülmesi önlenmiş ve gübre çukuru normalden daha derin yapılmışsa, bu işlem birkaç yılda bir de yapılabilir. Tam ızgara sisteminde ızgaraların yapısı, büyüklüğü, yüksekliği, ızgara çıtalarının enine, kesitteki ölçüleri 2/3 ızgara sisteminin aynısıdır. Tam ızgara sisteminin bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu sistemin avantajları şu şekilde sıralanabilir: Yer sistemine göre birim alanda daha fazla hayvan barındırılabilir. Çünkü hayvan başına hesaplanan yerleşim alanı, yumurtacı piliçler için altlıklı yer sisteminde 0,18 m iken, tam ızgara sisteminde 0,09 m kadardır. Altlığa ihtiyaç duyulmaz, dolayısıyla altlık masrafı olmaz. Sağlık koruma ve hastalık kontrol önlemlerinin etkinliği daha üstündür. Özellikle bakteriyel hastalıkların kontrolü daha iyi olmaktadır. Su dökülmelerinden kaynaklanan aşırı nem hariç olmak üzere, bir yumurtlama döneminde kümeste temizlik ve dezenfeksiyona ihtiyaç duyulmaz. Gübre problemi azalır. Bu kümeslerde, ızgaralı yer sisteminde görülen bazı manejman problemleri görülmez. Bu sistemin dezavantajları ise şu şekilde sıralanabilir. Klasik yer sistemine göre ilk yatırım masrafı daha yüksektir. Binanın kullanımında esneklik daha azdır Izgara aralarından yem dökülmeleri önemi; bir kayıptır. Hayvanlar daha sinirli olur. Kanibalizm ve tüy yolma, bu kümeslerde bir problem olabilir. Kırık yumurta oranı daha yüksek olabilmektedir. Yumurta verimi biraz daha düşüktür. Tel:

31 Meyilli Tel Tabanlı Kümesler Son yıllarda, kümeslerde görülen bir yenilik de meyilli tel tabanlı kümeslerdir. Bu kümeslerde, hafif meyilli, plastik veya telden yapılmış tabanlar yerleştirilir. Bu kümeslerde tabanda her 10 cm için 13 mm lik bir eğim sağlanır. Bu şekilde eğimli tel veya plastik taban üzerinde yumurtalar rahatça yuvarlanarak, meyilli tabanın sonunda bulunan yumurta toplama bölümünde birikir ve sonra buradan alınırlar. Yumurtaların yumurtlandığı folluklar da kümes tabanına yerleştirilir. Bu meyilli tel veya plastik taban, yerde yumurtlanan yumurtaların toplanması amacına yöneliktir. Tel taban yapımında iki yöntem uygulanmaktadır: A Şekil Tel Tabanlar: Bu yöntemde meyilli tabanın en yüksek yeri, kümesin merkezi hattı olup, meyil buradan bazen bir servis yolu bırakacak şekilde iki yan duvara doğru gelmektedir. Folluklar, duvarlara karşı veya her duvarın yanındaki servis yollarına yerleştirilir. V Şekil Tel Tabanlar: Bu yöntemde, meyilli tabanın en yüksek kısımları, kümesin uzun yan duvarları ile birleştiği yerdedir. Taban, uzun yan duvarlardan follukların yerleştirildiği merkezi hatta doğru meyillendirilmiştir. Böylece yumurtalar, kümes uzunluğunda merkezi b hatta toplanır. Bu kümeslere yumurtaların, folluk bölümlerinden ve yer yumurtalarının yuvarlandığı bölümlerden, hareketli bir bant yardımı ile otomatik olarak toplanabileceği bir düzenekte yerleştirilebilir. Taban malzemesi olarak fabrikasyonu imali, kaynaklanmış teller kullanılır. Tel tabana ilave destek te sağlanarak, sağlam bir yapı oluşturulabilir. Tel tabandaki gözlerin ölçüsü 2.5x5 cm kadardır. Tel tabanda daha küçük gözler kullanıldığında damızlık sürülerde, horozlarda ayak iltihaplarında azalma sağlanabilir. Tel tabanın döşenmesinde, yumurtaların kolayca ve kırılmadan yuvarlanabilecekleri bir eğim ve yapının sağlanmasında, tel yerine özel plastik materyaller de kullanılabilir. Kafes Sistemli Kümesler Tavukların kafeste barındırılmaları 1920 li yıllarda başlamıştır. Özellikle yumurta tavuklarında kafes sistemi çok yaygınlaşmıştır. Bugün dünyada ticari yumurtacıların %75 inin kafes sisteminde yetiştirildiği tahmin edilmektedir. ABD de ise bu oran %93 ün üzerindedir. Tavukların kafes sisteminde yetiştirilmesine yönelik büyük bir eğilim varsa da, ticari yumurtacıların bir kısmı halen yer ve ızgara sisteminde yetiştirilmektedir. Kafes sisteminde bazen bireysel kafesler kullanılmaktadır. 2, 3 ve 4 tavukluk kafesler yaygın olup, büyük koloni kafes sistemleri yaygın değildir. Yumurta tavukları, cinsi olgunluk dönemine kadar ki civciv ve piliç dönemlerinde yer ve kafes sistemleri ile bunların kombinasyonlarından oluşan 4 yetiştirme sisteminde barındırılırlar. Bunlar: Kafeste ve yerde büyütme Yerde ve kafeste büyütme İki kümes ve kafes sistemi Tek kümes ve kafes sistemi Büyütme Kümesleri: Civciv büyütme ve piliç büyütme kümeslerinin genişliği, kafeslerin ölçüsüne göre belirlenmelidir. İki ya da üç sıralı kafeslerin bulunduğu kümeslerde hayvan yoğunluğu fazla olmaktadır. Çünkü kafes sisteminde birim alana düşen hayvan sayısı, yer sistemine göre çok fazladır. Bu miktar, kafes tipine ve hayvanların yaşına bağlı olarak 3-5 misli olabilir. Bu nedenle de havalandırma ihtiyacı fazla olmaktadır. llıman veya soğuk iklimlerde, taze havanın sağlanması, nem ve amonyağın yok edilmesinde çevre kontrollü Tel:

32 kümesler en iyi çözümdür. Ancak pencereli kümeslerde bunların karşılanması için gerekli düzenlemelerin yapılması önem kazanır. Hayvan yoğunluğunun fazla olduğu bu kümeslerde, kümes içi sıcaklığını optimumda tutmak kolay değildir. Açık tip kümeslerde bile bu durum problem olabilir. Çevre kontrollü kümeslerde bu nedenle kümes içi sıcaklığının yükselmesinin önlenmesinde buharlaştırma yoluyla soğutma, bilinen en iyi uygulamadır. Pencereli kümeslerde de bu problemin önemle dikkate alınması gerekmektedir. Yumurtlama Kümesleri: Kafeste yetiştirilen yumurtacılar için de çevreye karşı belirli koruma önlemleri alınmalıdır. Kış aylarında dondurucu soğukların olmadığı ılıman iklimlerde, üstte çatının dışında fazla bir korumaya ihtiyaç duyulmadığı halde, kış aylarının soğuk geçtiği iklim bölgelerinde tam korunmuş bir barınağa ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kümeslerde de yüksek hayvan yoğunluğu nedeniyle kümese taze hava girişinin ve fazla ısı ile amonyağın atılması önemlidir. Gelişmiş ülkelerde, kafes sistemi için pencereli kümesler kadar çevre kontrollü kümesler de yaygındır. Kümes genişliği, kümesin içine yerleştirilecek kafes sisteminin yapı ve genişliği ile kafes sıralarına göre değişir. Sadece güneş ve yağmura karşı çatıya ihtiyaç duyulan ılıman iklimlerde ve çevre korumasına ihtiyaç duyulan soğuk iklimlerde beşik çatı yaygındır. Çatı genişliği ise, kafes sıralarının sayısı ile belirlenir. Gübrenin çevre kirletici bir faktör olması nedeniyle, özellikle soğuk iklimli bölgelerde, çözüm olarak kafes kümeslerinde derin gübre kanallı sistem yaygın olarak kullanılmaktadır. Civciv büyütme kafesleri: Bu kafesler yaklaşık cm yükseklikte olup taban genişliği ise değişiklik gösterir. Kullanılan en yaygın ölçüler 55x60; 60x60; 60x70 ve 60x90 cm şeklindedir. Civciv büyütme kafeslerin in tabanlarında tel ızgaradan veya plastik kaplanmış tel ızgara ya da tamamen plastikten yapılmış ızgaralar kullanılabilir. Izgara delikleri 1,5x5 cm veya 2,5x2,5 cm ölçülerinde yapılabilir. Deliklerin büyüklüğü 1,25 cm den fazla olduğunda, ilk 2 haftalık dönem için, tabanın kağıtla kaplanmasına ihtiyaç duyulur. Büyütme kafeslerinde taban genellikle eğimli değildir. Fakat yemliklerin ön tarafında biraz eğim bulunur. Kafeslerin ön kısmına yemlikler yerleştirilir. Kafeslerin ön kısmı ayarlanabilir olmalıdır. Böylece civcivlerin yemliklere geçişi önlenir. Teller arasındaki açıklık ayarlanarak farklı büyüklükteki hayvanların aynı yemlikleri kullanmaları sağlanabilir. Kafes kapıları, civcivlerin kafeslere konması ve gerektiğinde kafeslerden çıkarılması için açıp kapanabilir kapı veya kapaklar kullanılır. Bu kapak veya kapılar, kafeslerin önünde veya üstünde bulunur. Civciv büyütme döneminde hem kafeslerin, hem de kümes içi sıcaklığının belli bir derecenin altına düşürülmemesi gerekir. Kafeslerin ısıtılmasında çeşitli yöntemler kullanılmakta ise de, sıcak su borusu kullanımı yaygındır. Bu ısıtma sıcak su borularının kümesin uzunluğunca kafeslerin üst kısmından geçirilmesi şeklinde yapılır. Kafeslerde hayvanlara su temini için kap, otomatik damlalıklı ve oluklu suluklar yaygın kullanılan suluk tipleridir. Suluklar konusunda, tipten çok yüksekliğin hayvanlar büyüdükçe, ayarlanabilir olması önemlidir. Civciv büyütme döneminde, oluklu tip yemlik en yaygın olarak kullanılan yemlik tipidir. Elle veya otomatik olarak doldurulabilir, yüksekliği ayarlanabilir olması tercih edilir. Civciv büyütme ve piliç büyütme kafeslerinde bir, iki veya üç sıralı kafes sistemleri kullanılır. Tel:

33 Piliç Büyütme Kafesleri: Büyütme dönemi, çoğunlukla piliçlerin yumurtlama ünitelerine nakledildikleri yaşa bağlıdır. Bu dönem genelde haftalar arasında değişir. Bu durumda yumurtlama kafeslerinin birkaç hafta için büyütme kafesi olarak kullanılacakları unutulmamalıdır. İki tip büyütme kafesi vardır: a. Ayrı büyütme kafesleri: Bu tip kafeslerde, genellikle civciv büyütme döneminden sonra hayvanların bakıldığı ayrı bir büyütme kümesine yerleştirilir. Değişik kafes genişlikleri olup her birinde piliç bulunabilmektedir. b. Civciv ve piliç büyütme kombine kafesleri: Bu sistem, civcivlerin büyütme dönemi ile piliçlerin yaklaşık cinsi olgunluk dönemine kadar aynı kafeste büyütülmesi esasına dayanır. Civciv büyütme kafesleri, piliç büyütme dönemi için de kullanıldığında bu iki kafesin özellikleri birbirine benzemektedir. Yaş ve hayvan büyüklüğü çok fazla fark etmediğinden bu kafeslerin büyüklüğü civciv büyütme kafesleri ile aynıdır. Kafes tabanındaki ızgara teller arasındaki açıklık, gübrenin kolaylıkla aşağı düşeceği kadar olmalıdır. Uygulamada ticari kafes tiplerinde bu açıklık bakımından geniş bir değişim görülür. Taban düz olmalıdır. Civciv büyütme kafeslerinde kullanılan suluklar bu kafeslerde de kullanılabilir. Ancak bu kafeslerdeki sulukların yüksekliği, civciv büyütme kafeslerindekine göre daha yüksek olmalıdır. Büyütme kafeslerinde, oluk tipi yemlikler yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yemliklerin de elle veya otomatik olarak doldurulan tipleri vardır. Yarı otomatik yemlikler için yem arabaları kullanılır. Otomatik yemleme ekipmanları, işgücünden önemli ölçüde tasarruf sağlamaktadır. Yemliklerin dıştan değil de, kafeslerin içinden geçirilmesi ile hayvanların yemliklerin her iki tarafından da yararlanmaları sağlanabilir. Yumurtlama Kafesleri: Yumurtlama kafesleri esas olarak meyilli tel tabanlı, ön tarafında yemleme, su içme, yumurta toplama için monte edilmiş yardımcı ilave ekipmanları olan, tel ızgara ile kaplanmış bir kutu olarak tarif edilebilir. Son kırk yıllık dönemde bu esas yapıda küçük değişimler görülmüşse de, yumurta üretiminde en popüler sistem olmuştur. Ancak son yıllarda hayvan haklarının korunması amacıyla kafes yapısı ve dizaynında bazı değişikliklere gidilmiştir. Yumurtlama kafesleri değişik ölçülerde yapılabilir. Kafeslerle ilgili bu ölçü farklılığı, daha çok uzunluk, genişlik veya derinlik bakımından olup, yükseklikler sabittir. Kafes başına beş hayvandan az düşünüldüğünde, hayvan başına yerleşim alanı ihtiyacı cm arasında hesaplanabilir. Örneğin 4 hayvanlı bir kafes 30x45 cm ebadında ve 35 cm yükseklikte ya da 45x30 cm ebatta ve yine 35 cm yükseklikte olabilir. Kafes başına 5-9 hayvan düşünüldüğünde 40x45 cm ebat ve 35 cm yükseklik; tavuk düşünüldüğünde bu ölçüler 60x60x35 cm; koloni kafesleri olarak ta adlandırılan 20 den daha fazla tavuk barındırılan kafeslerde ise 120x60x35 cm ölçüleri uygulanabilir. Yumurtlama kafesi için kullanılan materyal genelde fabrikasyon imali tel ızgaradır. Bazen plastik kaplanmış tel ızgara da kullanılır. Bütün yumurtlama kafesleri tabanları, yumurtaların toplama yerine veya hareketli bir banta yuvarlanabileceği şekilde uygun bir eğimde olmalıdırlar. Bu eğim kafes önünün 35 cm, arkasının 30 cm yükseklikte yapılması ile sağlanmakta ve kafeslerde 100 lik bir eğim oluşturulmaktadır. Kafes tabanları, özellikle koloni kafeslerinin tabanları yeterince sağlam olmalıdır. Kafes tabanlarında ızgara delikleri, genelde 2,5x5 cm kadardır. Tel:

34 Kafes tabanında, yumurtaların toplanma yerlerine yuvarlanırken çatlama ve kırılmalarını mümkün olduğu kadar asgariye indirecek ölçüde bir eğim sağlanmalıdır. Kafes tabanı için tavsiye edilen eğim, 10 cm kafes derinliği için 8 mm olarak hesaplanmalıdır. Kafes sistemi ortaya çıktıktan sonra, sadece kafes büyüklükleri değil, kümeste kafes yerleşimi ve kafes başına hayvan sayısı da büyük ölçüde değişiklik göstermiştir. Bireysel Kafesler: Her kafes gözüne bir tavuğun konduğu kafes sistemidir. Ancak hayvan başına yatırım masrafı çok yüksek olduğundan bugün ıslah ve araştırma amaçlı pedigrili çiftleştirmelerde, kullanılmaktadır. Küçük Grup Kafesleri: Bu yumurtlama kafeslerinin her birine 2 veya daha fazla tavuk konur. En yaygını 3-4 tavuk konulanıdır. Ancak bu kafeslere konulan hayvan sayısı 8-10 tavuğu geçmemektedir. Koloni Kafesleri: Bu yumurtlama kafeslerinin herbirine tavuk konulabilmektedir. Kümes alanından tasarruf sağlanması ve böylece kafeslerin yerleştirildiği kümeste birim hayvan başına yatırım masraflarının azaltılması için belirli bir alana daha fazla kafes sığdırılabilmesi amacıyla çeşitli yetiştirme yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. Tek Sıralı Kafesler: Tek katlı yerleştirme düzenidir. Bu tür kafes sistemli kümesin hayvan başına yatırım maliyeti oldukça yüksektir. Açık kümeslerin yaygın olduğu sıcak ve ılıman iklimlerde bu kafes sistemi uygundur. Çift Sıralı Kafesler: Bu kafeslere Kademeli Kafesler, Stair Step, yada Kaliforniya Tipi Kafesler de denir. Üst kat çıkıntılıdır, iki kafes sırası arasında kademeli bir dizilme görüldüğünden, üst katta bulunan hayvanların gübreleri alt katla temas etmeksizin kümes tabanındaki kanala düşmektedir. Üç sıralı kafesler: Sınırlı olan kümes alanından daha fazla yararlanmak üzere üç katlı veya sıralı kafes sistemi kullanılmaktadır. Sıraların dizilişi, üst katların gübresi alttaki kata düşebilecek veya kafes sıraları üst üste veya çıkıntılı olarak yapılmaktadır. Dört ve Beş Sıralı Kafesler: Dört ve beş katlı kafesler, yapı olarak üç sıralı kafesler gibi olup, farkları dört veya beş sıralı oluşlarıdır. Ancak bu kafesler, üç sıralılar kadar yaygın değildir. Yatay kafesler tek katlı kafeslere benzeyen kafes blokları şeklindedir. Tam otomatik olarak çalışırlar. Bu nedenlerle, bu tip kafesler, mekanizasyonun ucuz olduğu ve yüksek yatırım istemeyen ılıman bölge kümesleri için uygundur. Dikey, bateri ya da apartman tipi olarak bilinen kafesler 3 veya 4 katlı olarak yapılırlar. Stair-step ile apartman tipi kafesler arasında bir geçit tip olarak bilinen kompakt kafesler de 2 veya 3 katlı olarak yapılabilmektedir. Kurulması planlanan işletmede: Yetiştirme amacına göre kümes tiplerinden Büyütme ve Yumurtlama Kümesleri, Yapı şekline göre kümes tiplerinden Kapalı (Çevre Kontrollü) Kümesler, Zemin durumuna göre kümes tiplerinden Kafes Sistemi Kümesler, Isıtma şekline göre kümes tiplerinden yumurta tavuğu yetiştirme kümesleri için Isıtmasız Kümes tipi, yarka yetiştirme kümesleri için ise Diğer Isıtma Sistemlerini kullanan Kümes tipi tercih edilmiştir. Tel:

35 Yer Alternatifleri Yatırımcı firma DLBA Gıda nın mevcut yumurta üretim tesisi içerisinde planlanan bir kapasite artışı projesi olduğu için alternatif alan düşünülmemiştir. I.4. BÖLGEYE İLİŞKİN VARSA 1/ , 1/25.000, 1/5.000 VE 1/1.000 ÖLÇEKLİ ONAYLI İMAR PLANLARI VE PLAN HÜKÜMLERİ, FAALİYET ALAININ PLAN ÜZERİNDE İŞARETLENMESİ (ONAYLI PLAN OLMAMASI DURUMUNDA FAALİYET İÇİN KULLANILACAK YER ÖLÇEKLİ HARİTA ÜZERİNDE AÇIKÇA GÖSTERİLMELİ, MÜCAVİR ALAN SINIRLARINDA OLUP OLMADIĞI BELİRTİLMELİDİR.) Proje alanı, tarihinde onaylanan ve ile tarihlerinde bir kısım değişiklikler yapılan Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planının K-19 paftasında Tarım Alanı nda yer almaktadır. Ancak bilindiği üzere Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarihinde Manisa- Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı için yürütmeyi durdurma kararı ve bilahare tarihinde ise iptal kararı vermiştir. Proje sahasının Yerbulduru Haritası EK-1 de, proje sahasının 1/ ölçekli Topografik haritadaki yeri EK-2 de, Proje Alanının Uydu Fotoğrafları EK-3 te, Proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-4 te verilmiştir. Projenin gerçekleştirileceği parsele ait tapuda vasfı tarla olarak belirtilmiştir. Parsel tarım arazileri kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği planlanması sebebiyle tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar grubuna girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir. Arazi, EK-9 da verilen Manisa İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü görüşüne göre Marjinal Tarım Arazisi sınıfındadır. Mevcut durumda işletmede kuruluş çalışmaları devam eden ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınan 1395 m 2 alana sahip 1 adet kümes, 237,16 m 2 büyüklüğünde yem ünitesi, 816 m 2 depo, 268 m 2 iki katlı idari bina ve bir adet 68,32 m 2 büyüklüğünde bakıcı evi için Manisa İl Özel İdaresinden tarih ve 2013/54 ruhsat no ile Yapı Ruhsatları alınmış inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Anılan Yapı Ruhsatları EK-10 da verilmiştir. Proje sahibi, daha önce izin alınan adet kapasiteli kümeste gözlerde bakılan hayvan sayısını 5 adetten 9 adede çıkararak bu kümesin kapasitesini adede çıkarmayı planlamaktadır. İşletmeye ilave olarak her biri adet/dönem kapasiteli 7 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri adet/dönem kapasiteli yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca m 2 yumurta toplama odası, 200 m 2 gözlem odası, 100 m 2 iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır. Manisa İl Özel İdaresi nin tarih ve 3023 sayılı İmar Durumu yazısında parselin yapılaşmasında bir sakınca bulunmadığı bildirilmiştir. (EK-7) EK-8 de verilen parsele ait Harita (Plan) Örneğinden görülebileceği üzere parselin kuzeyi 909 ve 910 no lu parseller, batısı 598 no lu parsel ve kadastro harici alan, doğusu ise yine kadastro harici alan ile çevrilidir. Güneyinden de yol geçmektedir no lu parselin mülkiyeti DLBA Gıda ya ait olup arazi tapu örneği EK-5 de sunulmuştur. Tel:

36 Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeydoğuda Akköy Köyü, kuş uçumu 750 m. mesafededir. Musacalı Köyü faaliyet alanının güneybatısında yaklaşık metre mesafededir. I.5. 1/ VE 1/5.000 LİK HALİ HAZIR HARİTA ÜZERİNDE FAALİYET ALANI MERKEZLİ 1 KM LİK YARIÇAP ÜZERİNDE YER ALTI SULARINI, YERÜSTÜ SULARINI VE DEPREM KUŞAKLARINI GÖSTERİR ANALİZ, JEOLOJİK YAPI, KÖY YERLEŞİK VE SANAYİ ALANLARINI, ULAŞIM AĞI, ENERJİ NAKİL HATLARI, ARAZİ KABİLİYETİ, KORUMA ALANLARI, DİĞER STRATEJİK BÖLGELER VE BU STRATEJİK BÖLGELERİN ETKİLENEN ALANLARININ GÖSTERİMİ Faaliyetin planlandığı alanın yerleşim yerlerine ve diğer hassas yörelere (su kaynakları, yüzey suları vb.) mesafelerini gösteren 1/ ölçekli Hassas Yöreler Haritası EK-2 de, proje sahasının uydu fotoğrafları EK-3 te ve proje sahasının panoramik fotoğrafları EK-4 te verilmiştir. I.6. PROJE KAPSAMINDAKİ ÜNİTELERİN KONUMU (BÜTÜN İDARİ VE SOSYAL ÜNİTELERİN TEKNİK ALTYAPI ÜNİTELERİNİN, VARSA DİĞER ÜNİTELERİN PROJE ALANI İÇİNDEKİ KONUMLARININ VAZİYET PLANI ÜZERİNDE GÖSTERİMİ, BUNLAR İÇİN BELİRLENEN KAPALI VE AÇIK ALAN BÜYÜKLÜKLERİ, BİNALARIN KAT ADETLERİ VE YÜKSEKLİKLERİ, ATIKSU ÖN ARITMA TESİS, DEPOLAMA ALANLARI, YOLLAR) Projenin gerçekleştirilmesinin planlandığı 1364 no lu parselin toplam büyüklüğü m 2 dir. Mevcut durumda parsel üzerinde 1395 m 2 büyüklüğünde bir adet kümes ve bakıcı evi, idari bina, yumurta ve yem depoları inşaatı devam etmektedir. Kapasite artışı projesi kapsamında 7 adet her biri m 2 büyüklüğünde yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 2 adet her biri m 2 büyüklüğünde yarka yetiştirme kümesi yapılması planlanmaktadır. İşletmeye ayrıca m 2 yumurta toplama odası, 200 m 2 gözlem odası, 100 m 2 iki katlı bakıcı evi ilave edilmesi planlanmaktadır. Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında kurulacak olan tesisin kapalı alan miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Tablo 12 Kapasite Artışı Planlanan İşletmede Ulaşılacak Kapalı Alan Miktarı Üniteler Mevcut (m 2 ) İlave (m 2 ) Toplam Kapalı Alan (m 2 ) Yumurta Tavuğu Yetiştirme Kümesi Yarka Yetiştirme Kümesi Bakıcı Evi 68, ,32 İdari Bina Yumurta Deposu Yumurta Toplama Odası Yem Deposu 237,16-237,16 Gözlem Odası TOPLAM 2.784,48 m , ,48 Tablo 13 Kapasite Artışı Planlanan İşletmede Arazi Kullanımları Kurulması Planlanan 1364 Parsel Toplam Üniteler Alan (m 2 ) Kapalı Alan ,48 Yeşil Alan, Otopark ve Diğer Kullanımlar ,52 TOPLAM Tel:

37 Proje kapsamında yer alan kümesler, sızdırmasız fosseptik ve atık su çukuru, ölü çukuru, çok amaçlı binalar (idari ofisler, depo, bakıcı evi vb.), su kuyusu vb. tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK-6 da verilmiştir. I.7. ARAZİNİN MÜLKİYET DURUMU, KOORDİNATLARI, YER BULDURU HARİTASI, FAALİYET ALANI VE ÇEVRESİNİN FOTOĞRAFLARI Kapasite artışı projesinin planlandığı 1364 no lu parselin mülkiyeti DLBA Gıda ya ait olup arazi tapu örneği EK-5 de sunulmuştur. Proje sahasının Yerbulduru Haritası EK-1 de, Proje Alanının Uydu Fotoğrafları EK-3 te, Proje Sahasının Panoramik Fotoğrafları EK-4 te verilmiştir. Tel:

38 BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ II.1. TÜRLER VE EKOSİSTEMLER İnceleme Alanı ve İnceleme Grubu: Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında projeden etkilenmesi muhtemel flora ve fauna unsurlarının tespit edilmesi amacı ile Manisa ili, Turgutlu İlçesi, Musacalı Köyü sınırları içinde bulunan proje alanı ve proje alanının merkezini merkez kabul eden 1 km. yarıçapındaki dairesel alan Flora ve Fauna Unsurları İnceleme Alanı olarak belirlenmiştir. Manisa ili, Turgutlu ilçesi sınırları içinde bulunan proje alanı ve yaklaşık 1 km'lik yakın çevresindeki flora ve faunayı belirlemek amacı ile 2013 yılı Ocak ve Haziran aylarında arazi çalışmaları yapılmıştır. Arazi çalışmalarının yapıldığı dönemler inceleme alanında özellikle değişik türlerin gözlemlenmesine olanak verecek şekilde planlanmıştır. Bu çalışmalarda arazi ve çevresindeki flora ve fauna türleri, alandaki vejetasyon ve bitki toplulukları ve mevcut habitatlar incelenmiştir. Arazi çalışmaları, Ziraat Yüksek Mühendisi Sücaattin Erdem tarafından gerçekleştirilmiştir. Flora ve fauna çalışmaları tesisin planlandığı arazide, komşu parsellerde ve yakın habitatlarda gerçekleştirilmiştir. Flora Envanteri Tespiti ve Sınıflandırılması İçin Kullanılan Yöntem: Arazi çalışmalarının gerçekleştirildiği Ocak ve Haziran ayları, kış ve ilkbahar-yaz mevsimlerinin karakteristik özelliklerinin türlerin popülasyonu üzerindeki etkilerinin görülebilmesi adına çok uygun bir dönemdir. Gerçekleştirilen arazi çalışmaları esnasında proje alanında tespit edilen türler kayıt altına alınmış, tanımlanamayan bitki türlerinden örnekler alınarak detaylı bir literatür taraması gerçekleştirilip bitki tayin anahtarları kullanılarak tür teşhisleri yapılmıştır. Proje alanı ve belirlenmiş olan inceleme alanının flora ve fauna envanteri yukarıda bahsedilen arazi çalışmaları, mevcut literatür taramaları, gözlemler, yöre halkından alınan bilgiler ve 2011 yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu incelenerek derlenmiştir. Çalışmalar esnasında inceleme grubu üyesi Prof. Dr. Yasin ALTAN tarafından yapılan TÜBİTAK TBAG/DPT-Ç. SEK-4 No lu Türkiye Endemik Bitkileri (1995) isimli çalışmadan da faydalanılmıştır. ÇED İnceleme alanının florasını belirlemek amacı ile 2013 yılı Haziran ayında Ziraat Yüksek Mühendisi Sücaattin Erdem arazi çalışmaları yapmıştır. Haziran ayı proje alanı ve çevresindeki flora unsurlarının çoğunluğunun görülebilmesi için uygun dönemlerden biridir. Buna ek olarak Turgutlu ve çevresinde daha önce flora tespiti amacı ile yapılan saha çalışmalarından elde edilen veriler ve literatür bilgilerinden de yararlanılmıştır. Sahada tespit edilen türler kayıt altına alınmış, tanımlanamayan bitki türlerinden örnekler alınarak Celal Bayar Üniversitesi öğretim görevlilerinden yardım alınarak tespitleri yapılmıştır. Türlerin tespitlerinde Peter Hadland Davis tarafından hazırlanan Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Davis, P. H. (ed.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Cilt 1-11, University Press, Edinburgh, ) adlı 11 ciltlik eserden faydalanılmıştır. Manisa ili bu eserde B1 karesinde yer almaktadır. (Şekil 8) Her bitki türünün - biliniyorsa - Türkçe adları da belirtilmiştir. (Tablo 16) Türlerin Türkçe Tel:

39 adları için Türkçe Bitki Adları Sözlüğü nden ve TÜBİTAK tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES) nden yararlanılmıştır. Proje Sahası Şekil 8 Faaliyet Alanının TÜBİVES Sistemindeki Yeri Tespit edilen flora ve fauna türlerinin küresel tehlike statüleri, güncel olarak geliştirilmiş kriterlere, Bern Sözleşmesi Listelerine, CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) listelerine ve IUCN (International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği) listelerine göre belirlenmiştir. Bununla birlikte, özellikle endemik flora türleri için önemli olan ulusal statüler, IUCN kategorilerine dayanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ekim, T. - Koyuncu, M. - Vural, M. - Duman, H. - Aytaç, Z. - Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. 2000) kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, memelilerin, kuşların ve sürüngenlerin avlanma kısıtlamaları Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararına dayanılarak belirlenmiştir. Küresel tehlike statülerinin belirlendiği uluslararası sözleşmeler ile ilgili detay bilgiler aşağıda verilmiştir. Bern Sözleşmesi Avrupa Konseyi nin doğa koruması alanında diğer devletlerle işbirliği yapma arzusunu göz önünde tutarak, Devletler; yabani flora ve faunanın korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekli, estetik, bilimsel, kültürel, rekreasyonel, ekonomik ve özgün değerde doğal bir miras oluşturduğu, biyolojik dengelerin devamlılığında yabani flora ve faunanın oynadığı temel rolü, yabani flora ve faunanın birçok türlerinin ciddi biçimde tükenmekte olduğu ve bazılarının yok olma tehlikesine maruz olduğu, doğal yaşama ortamlarının muhafazasının, yabani flora ve faunanın koruma ve muhafazasında hayati önemi olduğundan yola çıkarak Bern Sözleşmesi ni kabul etmişlerdir. Türkiye nin 1984 yılında taraf olduğu bu sözleşmenin 4 tane eki bulunmaktadır. Ek-1- Kesin olarak koruma altına alınan flora türleri Ek-2- Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri Ek-3- Korunan fauna türleri Ek-4- Yasaklanan av metot ve araçları ile diğer yasak işletme şekilleri Her taraf ülke, yaşama ortamlarını korumak amacı ile şu hükümleri yerine getirmekle yükümlüdür; Yabani flora ve fauna türlerinin yaşama ortamlarının, özellikle 1 ve 2 no lu Ek Listelerde belirtilenlerinin ve yok olma tehlikesi altında bulunan doğal yaşama Tel:

40 ortamlarının muhafazasını güvence altına almak üzere, uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Planlama ve kalkınma politikalarını saptarken, önceki paragraf uyarınca sahaların muhafaza gereksinimlerine, bu gibi yerlerin her türlü tahribattan uzak veya tahribatın mümkün olan en alt düzeyde tutulmasına özen göstereceklerdir. 2 ve 3 No lu Ek Listelerde belirtilen göçmen türler için önem taşıyan ve kışlama, toplanma, beslenme, üreme veya tüy değiştirme yönünden göç yollarına uygun ilişki konumunda bulunan sahaların korunmasına özel dikkat göstermeyi kabul ederler. Doğal yaşama ortamlarının korunması için bunların sınır bölgelerinde bulunması halinde, çabaları uyumlu kılmak yönünden eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler. Her Taraf Ülke, türlerin korunması ile ilgili olarak da: 1 No lu Ek Listede yabani flora türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu bitkilerin kasıtlı olarak koparılması, toplanması, kesilmesi veya köklenmesi yasaklanacaktır. Her Taraf Ülke uygun hallerde, bu türlerin elde bulundurulmasını veya alım-satımını yasaklayacaktır. CITES Sözleşmesi CITES Sözleşmesi, genel olarak uluslararası ticaretin vahşi hayvanların ve bitkilerin yaşamlarının tehdit etmesini önlemeyi amaçlamaktadır. CITES Sözleşmesi 1973 yılında imzalanmış, Türkiye 1996 yılında bu sözleşmeye taraf olmuştur. CITES de yer alan türler gerekli olan koruma derecelerine göre üç farklı ek altında verilmektedir. EK-1 nesli tükenmekle tehdit altında olan türleri kapsamaktadır. Bu türlerin numunelerinin ticaretine olağanüstü durumlar haricinde izin verilmemektedir. EK-2 listesi, nesilleri tükenmekle tehdit altında olmayan ancak ticaretlerinin yaşamları ile bağdaşmayan kullanımlarını önlemek amacı ile kontrol altında tutulması gereken türleri kapsamaktadır. EK-3 listesi, ticari kontrolünde yardım için diğer CITES taraflarına başvurulduğu, en az bir ülkede korunan türleri kapsamaktadır. IUCN Red List (Kırmızı Listesi) IUCN Kırmızı Listesi, populasyonları risk ya da tehdit altında olan türlere dikkat çekmek amacı ile yayınlanmıştır. Bir türün IUCN Kırmızı Listesinde yer alması, ancak populasyonu ve azalması ile üzerinde yapılacak çalışma sonrasında mümkün olabilmektedir. Bazı ülkeler IUCN Kırmızı Listesi daha çok araştırmaya dayalı olduğu için IUCN listesinde yer alan türlere, Bern Listesinde yer alan türlerden daha fazla önem vermektedirler. IUCN Kırmızı Listesinin 1994 (versiyon 2.3) ve 2001 (versiyon 3.1) kategorileri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablolardan da anlaşılacağı üzere 2001 yılında 1994 yılından farklı olarak Korumaya Bağlı - Conservation Dependent ve Düşük Riskli - Lower Risk kategorileri kaldırılmıştır. Tablo 14 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 1994 (versiyon 2.3) EX: EW: CR: EN: VU: DD: LR: CD Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild) Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered) Tehlikede Olan Türler (Endangered) Zarar Görebilir Türler (Vulnerable) Yetersiz Veri (Data Deficient) Düşük Riskli (Lower Risk) Korumaya Bağlı (Conservation Dependent) Tel:

41 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 1994 (versiyon 2.3) NT Neredeyse Tehdit Altında (Near Threatened) LC Asgari Endişe (Least Concern) NE: Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) Şekil 9 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri Kaynak: Tablo 15 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 2001 (versiyon 3.1) EX: EW: CR: EN: VU: NT LC DD NE: Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild) Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered) Tehlikede Olan Türler (Endangered) Zarar Görebilir Türler (Vulnerable) Nadir veya Tehdit altında Olmayan Türler (Not Threatened) Asgari Endişe (Least Concern) Yetersiz Veri (Deficient Data) Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) Şekil 10 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri 2001 Kaynak: Tel:

42 Floristik listelerdeki familyalar Türkiye florasındaki sıraya göre düzenlenmiştir. Ayrıca her türün, hangi fitocoğrafik bölge elementi olduğu, nispi bolluğu, tespit yöntemi, endemizmi, yayılış gösterdiği habitatı ve eğer mevcutsa Türkçe adı, bulunduğu tehdit sınırı verilmiş, endemik türler ayrıca belirtilmiştir. Listeleme çalışması yapılırken kullanılan kısaltmalar aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. l'den 8'e kadar belirtilen numaralandırma, türlerin yaşama ortamlarını (habitatlarını) göstermektedir. (Bu skalalar proje alanı ve yakın çevresi göz önüne alınarak hazırlanmıştır.) HABİTAT SINIFLARI 1: Orman 2: Maki 3: Frigana (Çoğu Dikenli, Alçak Boylu ve Yumuşak Yastık Oluşturan Bitkiler) 4: Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.) 5: Kuru Çayır, Step 6: Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan 7: Yol Kenarı 8: Kayalık ELEMENT- FİTOCOĞRAFİK BÖLGE (FCB) İr-Tur: İran-Turan Bitki Coğrafyası Avr-Sib: Avrupa-Sibirya Bitki Coğrafyası Akd: Akdeniz Bitki Coğrafyası GY: Geniş Yayılışlı ENDEMİZM (END) L: Lokal Endemik B: Bölgesel Endemik Y: Yaygın Endemik Alanın Florası ÇED İnceleme alanında gerçekleştirilen arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen flora elemanlarının büyük çoğunluğu Ege Bölgesi için geniş yayılışlı türlerdir. Bölge fitocoğrafik olarak Akdeniz Fitocoğrafyası kuşağında yer almaktadır (Şekil 11). Tel:

43 Proje Sahası Şekil 11 Türkiye Fitocoğrafik Haritası Genel olarak Kuzey Afrika nın çok kurak yerleri hariç bütün Akdeniz kıyıları Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin sınırları içerisine girer. Yurdumuzda Akdeniz, Ege, Marmara denizinin sahillerinin çevreleri (Marmara nın kuzeyi hariç) bu bölgeye girer. Güneyde bölge, Toros Dağları silsilesinin zirveleri ile sınırlandırılmakla birlikte bölgenin batı kesiminde (Ege ve Marmara) dağların denize dik gelmelerinden dolayı iç kesimlere doğru daha fazla sokulur. Güney Doğu Anadolu bölgemizin büyük bir kesimi de bu bölgeye dahildir.akdeniz floristik bölgesi Karadeniz hariç yurdumuzun diğer bölgeleriyle benzerlik gösterir. Ülkemizin her bölgesinde iklimde bir yaz kuraklığı mevcuttur ki bu özellik Akdeniz iklim tipinin karakteristiğidir. Bölge homojen bir iklime sahip olmayıp sıcaklık ve yağış açısından değişiklikler gösterir. Bu floristik bölgenin alt seviyelerinden m ye kadar Pinus brutia ormanları karakteristiktir. Ormanların tahrip edildiği yerlerde maki diye adlandırılan vejetasyon tipi hakimdir. Makinin tahrip olduğu yerlerde ise frigana formasyonu göze çarpar. Makinin karakteristik bitkileri Calycotome villosa, Myrtus communis, Styrax officinalis, Sparteum junceum, Pistacia sp., Arbutus unedo, Arbutus andrachne yaygın taxonlardır. Frigana formasyonunun karakteristik taxonları ise Cistus sp., Thymbra spicata, Lavandula stoechas dır. Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin m nin daha üzerlerinde Pinus nigra, Cedrus libani ve Abies cilicica gibi saf veya karışık ormanlar yer alır. Bunların tahrip edildiği yerlerde ise Paliurus spina-christi, Berberis crategina, Juniperus oxycedrus bulunur. Faaliyet alanı bölge florası ile aynı nitelikleri taşımaktadır. Diğer bir deyişle bölge florasının bir kısmını temsil etmektedir. Bölgede tespit edilen flora türleri TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TÜBİVES) ne uygun olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tel:

44 Tablo 16 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Listesi NO FAMİLYA TÜR TÜRKÇE ADI END FCB LOK TEHLİKE * KATEGORİSİ Tel: KORUNMA STATÜSÜ TESPİT TÜRÜ ** 1 AMARANTHACEAE Amaranthus chlorostachys -? 4_6 LC - G+L - 2 APIACEAE Ammi majus - Akdeniz 4_7 LC - G+L - 3 APIACEAE Ammi visnaga - Akdeniz 4_5 LC - G+L - 4 ASCLEPIADACEAE Cynanchium acutum subsp. acutum - Akdeniz 4_7 LC - G+L - 5 ASTERACEAE Anthemis pseudocotula Papatya -? 4_7 LC - G+L - 6 ASTERACEAE Cardopatium corybosum - Akdeniz 4_6_7 LC - G+L - 7 ASTERACEAE Centaurea iberica -? 4_7 LC - G+L - 8 ASTERACEAE Conyza canadensis -? 4_5 LC - G+L - 9 ASTERACEAE Scariola viminea -? 4_5_6 LC - G+L - 10 ASTERACEAE Silybum narianum - Akdeniz 4_5 LC - G+L - 11 ASTERACEAE Sonchus asper subsp. glaucescens -? 4_6 LC - G+L - 12 ASTERACEAE Xanthium strumarium subsp. strumarium -? 4_5 LC - G+L - 13 BRASSICACEAE Sinapis arvensis Hardal -? 6_7 LC - G+L - 14 CHENOPODIACEAE Chenopodium album subsp. album var. album -? 4_5 LC - G+L - 15 CISTACEAE Cistus creticus Laden - Akdeniz 2_3 LC - G+L - 16 CONVOLVULACEAE Convolvulus arvensis Sarmaşık -? 4_5_6 LC - G+L - 17 CUPRESSACEAE Cupressus sempervirens Servi - akdeniz 5_6_8 LC - G+L - 18 CUSCUTACEAE Cuscuta campestris -? 4. LC - G+L - 19 LILIACEAE Asparagus acutifolius Tilkişen - Akdeniz 1_2_7 LC - G+L - 20 LILIACEAE Asphodelus aestivus Çirişotu - Akdeniz 4. LC - G+L - 21 LORANTHACEAE Viscum album subsp. album Ökseotu -? _ LC - G+L - 22 MALVACEAE Malva parviflora -? 4_6_7 LC - G+L - 23 MALVACEAE Malva sylvestris Ebegömeci -? 4_5 LC - G+L - 24 MORACEAE Ficus carica subsp. carica İncir -? 4. LC - G+L - 25 MORACEAE Morus nigra Dut -? 4. LC - G+L - 26 PAPAVERACEAE Papaver rhoeas Gelincik -? 3_4_5 LC - G+L - BERN SÖZLEŞMESİ EK-1

45 27 POACEAE Dactylus glomerata -? 4_7 LC - G+L - 28 POACEAE Phleum pratense - Avrupa-Sibirya 4 LC - G+L - 29 POACEAE Phragmites australis Kamış - Avrupa-Sibirya 4_6 LC - G+L - 30 POLYGONACEAE Polygonum equisetiforme -? 4_6_7 LC - G+L - 31 POLYGONACEAE Polygonum pulchellum -? 4_7 LC - G+L - 32 POLYGONACEAE Rumex pulcher -? 4_7 LC - G+L - 33 PORTULACACEAE Portulaca oleraceae Semiz otu -? 4 LC - G+L - 34 PRIMULACEAE Anagallis arvensis var. Arvensis Fsre kulağı -? 4_6_8 LC - G+L - 35 RANUNCULACEAE Anemone coronaria Manisa lalesi - Akdeniz 4_5 LC - G+L - 36 RESEDACEAE Reseda lutea subsp. lutea -? 4_7 LC - G+L - 37 SALİCACEAE Salix caprea Söğüt -? 4_7_8 LC - G+L - 38 SCROPHLARİACEAE Veronica cymbalaria - Akdeniz 1_4_6_7 LC - G+L - 39 SOLANACEAE Datura stromarium -? 4_6 LC - G+L - 40 VERBENACEAE Vitex agnus-castus İffet çalısı - Akdeniz 6_8 LC - G+L - 41 ZYGOPHYLLACEAE Tribulus terrestris -? 4_7 LC - G+L - * IUCN IUCN Red List of Threatened Species. Version **TESPİT TÜRÜ = G - Gözlem A - Anket L Literatür Tel:

46 Proje alanında belirlenen bazı bitki türlerinin doğal ortamında çekilmiş olan fotoğrafları Pragmites australis Tribulus terrestris Cardopatium corybosum (topluluğu) Tel:

47 Ficus carica subsp. carica Datura stromarium Cynanchium acutum subsp. acutum Tel:

48 Tespit Edilen Floranın Tehlike Statüleri ve Endemizm Durumları Tespit edilen flora türlerinin küresel tehlike statüleri, güncel olarak geliştirilmiş kriterlere, TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TÜBİVES) ne, Bern Sözleşmesi Listelerine, CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) listelerine ve IUCN (International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği) listelerine göre belirlenmiştir. Bununla birlikte, özellikle endemik bitki türleri için önemli olan ulusal statüler, IUCN kategorilerine dayanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ekim, T. - Koyuncu, M. - Vural, M. - Duman, H. - Aytaç, Z. - Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. 2000) kullanılarak belirlenmiştir. Buna göre proje alanında yukarıda sayılan kriterler uyarınca ülkemiz için endemik ve tehlike statüsünde bitki türü bulunmamaktadır. Faaliyetin Tespit Edilen Flora Üzerine Etkileri Faaliyet alanı Marjinal Tarım Arazisi statüsündedir. Faaliyet alanında mevcut durumda ÇED Gerekli Değildir belgesi alınan proje için inşaat çalışmaları devam etmektedir. Proje alanında mevcut bir tesisin ve inşaatın olması nedeniyle bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı gözlemlenmiştir. Aynı zamanda kapasite artışı faaliyetinin hazırlık ve işletme aşamasında çalışma alanında bulunan türler sıyrılarak alınacağından bir miktar biyomass kaybı söz konusu olacaktır. Ancak yapılan arazi gözlem ve incelemelerinde faaliyet alanını oluşturan bitki türlerinin bölgede de yaygın bir biçimde bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca gerçekleştirilmesi planlanan proje nedeni ile tesiste oluşacak taze gübrenin işlenmeden kültür tarımı yapılan arazilere verilmemesi şartıyla, azot açısından herhangi bir zararının olmayacağı Manisa Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden alınan görüş yazısında belirtilmiştir. Söz konusu görüş yazısında ayrıca 4342 sayılı Mera Kanunu ve 3573 sayılı Zeytinlerin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu hükümeri açısından bir sakınca bulunmamaktadır. denmektedir. Anılan görüş yazısı EK-9 da verilmiştir. Sonuç olarak faaliyet alanında bulunan türler içerisinde endemik, nesli tehdit altında olan türler bulunmadığından, türler yakın bölgelerde de temsil edildiğinden, sıyrılan bitkisel toprağın özelliğini kaybetmeyecek şekilde korunması sonucu yeniden bu alana serileceğinden sıyrılarak ortamdan kaldırılacak bitki türlerinin nesilleri tehdit edilmeyecektir. Fauna Envanteri Tespiti ve Sınıflandırılması İçin Kullanılan Yöntem: Faaliyet alanı ve yakın çevresinde 2013 yılı Ocak ve Haziran aylarında Ziraat Yüksek Mühendisi Sücaattin Erdem tarafından yapılan faunistik çalışmalar canlı türlerinin belirlenmesi amacı ile saha gözlemleri, anket çalışmaları ve literatür taramaları ile birlikte yapılmıştır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinin faunası belirlenirken Prof.Dr.Ali DEMİRSOY un Memeliler, Amfibiler ve Sürüngenler (1997) ile Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası, Prof.Dr.Mustafa KURU nun Omurgalı Hayvanlar (1994) Devlet Planlama Teşkilatı ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Türkiye Faunası Veritabanı Projesi nin bir ürünü olan Türkiye Omurgalılar Tür Listesi (1996), C.S.Roselaar ın Taxonomy, morphology, and distribution of the Songbirds of Turkey: an atlas of biodiversity of Turkish passerine birds (1995), Türkiye Çevre Vakfı yayınlarından Türkiye nin Sulak alanları (1993), Çevre Tel:

49 Bakanlığı yayınlarından Türkiye nin Kuş Cennetleri (1994), Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü yayınlarından Türkiye nin Kuş Cennetleri (1995), Doğal Hayatı Koruma Derneği nin Türkiye nin Önemli Kuş Alanları (1997), Doğal Hayatı Koruma Derneği ve International Council For Bird Preservation işbirliği ile basılan Türkiye nin Önemli Kuş Alanları (1992) adlı eserlerden yararlanılmıştır. Yapılan çalışmalarda değişik hayvan türlerinin beslenme ve barınma özeliklerine uygun habitatlar özellikle gözlemlenmiştir. Ayrıca kuş ve büyük memeli türlerinin belirlenmesinde hayvanlara ait ayakizlerinden, daha küçük memelilerin belirlenmesinde besin artığı, deri, boynuz ve kemik kalıntıları ve hayvan dışkılarının incelenmesinden faydalanılmıştır. Yapılan çalışmalar sırasında kesinlikle toplama, avlama ve öldürme yapılmamıştır. Çeşitli metodlarla yapılan canlı yakalamalar neticesinde tespit edilen canlılar tekrar doğaya bırakılmıştır. Kuş türlerinin tespit edilmesi yakalama ve tuzaklama kullanılmadan gerçekleştirilmiştir. Kuş türlerinin tespiti hat ve nokta sayım yöntemleri kullanılarak yapılmıştır. Saha gözlemleri belirli noktalarda özellikle proje alanında yürüyerek ve proje alanının yakın çevresinde ise araç ile gerçekleştirilmiştir. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Fauna Envanteri: Faaliyet alanı ve yakın çevresindeki endemik türler, tehlike altındaki türler, yaban yaşamı habitatları hakkında da veriler toplanmış ve değerlendirilmiştir. Fauna elemanlarının tehlike ve koruma statüleri Red Data Book (RDB), CITES, Bern Sözleşmesi (EK-2 ve EK-3) ve IUCN European Red List e göre verilmiştir. Kuşlar ve memeli hayvanlar için ayrıca Merkez Av Komisyonu Kararları ( ) e göre de değerlendirme yapılmıştır ve Tablo 17 de AV başlığı altında verilen sütunda sunulmuştur. Listeleme çalışması yapılırken kullanılan kısaltmalar aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. LOK: LOKALİTE - HABİTAT SINIFLARI 1: Orman 2: Maki 3: Frigana (Çoğu Dikenli, Alçak Boylu ve Yumuşak Yastık Oluşturan Bitkiler) 4: Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.) 5: Kuru Çayır, Step 6: Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan 7: Yol Kenarı 8: Kayalık MERKEZ AV KOMİSYONU KARARI ( ) (AV) EK-1: Kesinlikle Avlanması Yasak Olan Türler EK-2: Merkez Av Komisyonu Tarafından Koruma Altına Alınan Türler EK-3: Av Döneminde Belirlenen Sürelerde Avlanmasına Merkez Av Komisyonunca İzin Verilen Türler TEHLİKE KATEGORİSİ (RED DATA BOOK - RDB) A.1.1 Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) Tel:

50 A.1.2 Nesli Yok Olma Tehlikesi Altında (Threatened with Extinction) A.2 Bulundukları Alanda Tehlike Altında (Severely Endangered) A.3 Tehlike Altında (Endangered) A.4 Tehlike Altında Olabilir (Potentially Endangered) B.2,B.3 Tehlike Altında Göçmen, Kış Ziyaretçisi Türler IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 2001 (versiyon 3.1) EX: Nesli Tükenmiş Türler (Extinct) EW: Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild) CR: Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered) EN: Tehlikede Olan Türler (Endangered) VU: Zarar Görebilir Türler (Vulnerable) NT Nadir veya Tehdit altında Olmayan Türler (Not Threatened) LC Asgari Endişe (Least Concern) DD Yetersiz Veri (Deficient Data) NE: Değerlendirilmemiş (Not Evaluated) POPULASYON DURUMU (POP) 1: Çok Nadir 2: Nadir 3: Orta Derecede Bol 4: Bol 5: Çok Bol Buna göre faaliyet alanında ve yakın çevresinde tespit edilen fauna listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 17 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Fauna Listesi NO SINIF FAMİLYA TÜR TÜRKÇE ADI RDB HABİTAT IUCN EK-2 EK-3 AV. 1 Pelophylax Ranidae AMPHIBIA bedriaga Ova Kurbağası - 6 LC x (İKİ YAŞAMLILAR) Gece Bufonidae Bufo viridis Kurbağası - 6 LC x Bataguridae Mauremys rivulara Çizgili Kaplumbağa - 6 LC - - EK-1 4 Testunidae Testudo graeca Adi Tospağa A.2 - LC - - EK-1 Tarla 5 Lacertidae Ophisops elegans - - LC - - EK-1 Kertenkelesi REPTILIA İri Yeşil 6 (SÜRÜNGENLER) Lacertidae Lacerta trilineata - - LC - - EK-1 Kertenkele 7 Gekkonidae Hemidactylus Geniş Parmaklı turcicus Keler - - LC - - EK-1 8 Colubridae Eirenis modestus Uysal Yılan - - LC - - EK-1 9 Colubridae Hierophis caspius Hazer Yılanı - - LC - - EK Corvidae Corvus corene Leş kargası - - LC - - EK-3 13 AVES (KUŞLAR) Turdidae Turdus merula Karatavuk - - LC - - EK-3 14 Motacillidae Motacilla alba Kuyruk Sallayan - - LC x - EK-1 15 Hirundinidae Hurindo rustica Kır Kırlangıcı - - LC x - EK-1 BERN Passeridae Passer domestucus Serçe - - LC - - EK-3 11 Corvidae Pica pica Saksağan - - LC - - EK-3 Tel:

51 NO SINIF FAMİLYA TÜR TÜRKÇE ADI RDB HABİTAT IUCN EK-2 EK-3 AV. 16 Alaudidae Galarida cristata Tepeli Tarla Kuşu - - LC - - EK-2 17 Ciconiidae Ciconia ciconia Beyaz Leylek - - LC x - EK-1 18 Columbidae Streptopelia decaocto Kumru - - LC - - EK-2 19 Erinaceidae Erinaceus europaeus Kirpi - - LC - x - 20 Spalacidae Spalax leucodon Kör Fare - - LC Leporidae Lepus europeus Yabani Tavşan - - LC - - EK-3 22 MAMMALIA (MEMELİLER) Muridae Rattus rattus Sıçan - - LC Suidae Sus scrofa Domuz - - LC - x EK-3 24 Rhinolophidae Rhinolephus hipposiderus Nalburunlu Küçük Yarasa BERN - - LC - - EK-1 25 Canidae Vulpes vulpes Tilki - - LC - - EK OLİGOCHAETA (SOLUCANLAR) DİPLOPODA (KIRKAYAKLILAR) CHİLOPODA (ÇİYANLAR) Lumbricidae Lumbricus terrestris Solucan - - LC Julida (Takım) Julus terrestris Kırkayak - - LC Scolopendra (Takım) Scolopendra morritans Şiyan - - LC Gryllidae Gryllus campestris Cırcır Böceği - - LC Acrididae Locusto gregaria Çekirge - - LC Tettigonidae Tettigonia sp. Çekirge - - LC Grayllotalpidae Grylotalpa gryllotalpa Danaburnu - - LC Forficulidae Forfucula auricularla Kulağa kaçan - - LC Peygamber 34 PTERYGOTA Mantidae Mantis religiosa - - LC Devesi (KANATLI 35 Cicadidae Cicada sp. Ağustos Böceği - - LC BÖCEKLER) 36 Pentomidae Pentotoma sp. Kokan Böcek - - LC Pieridae Pieris brassicacea Lahana Kelebeği - - LC Muscidae Musca domestica Ev Sineği - - LC Vespidae Vespa sp. Arı - - LC Formicidae Formica sp. Karınca - - LC Coccinellidae Coccinella sp. Uğur Böceği - - LC Faaliyetin Tespit Edilen Fauna Üzerine Etkileri Alandaki fauna türleri ve değişik sınıflandırma metotlarına göre tehlike statüleri Tablo 17 de verilmiştir. Buna göre değişik sınıflardaki tehlike statülerinin detaylı açıklamaları aşağıda verilmiştir. Amphibia (İki Yaşamlılar) Proje sahası sulak alanlar içermemesi nedeni ile iki yaşamlı fauna unsurları için uygun bir habitat değildir. Yapılan saha çalışmalarında tüm sahada bulunan iki yaşamlı tür listesi Tablo 17 de verilmiştir. Proje alanı ve yakın çevresinde sadece 2 amfibi türü olduğu tespit edilmiştir. Bu türler, Bufo viridis (Gece Kurbağası) ve Pelophylax bedriaga (Ova Kurbağası) dır. Bu türlerin proje sahası dışındaki alanlarda da mevcut olduğu ve yaşamlarını devam ettirecek alternatif alanlar olduğu belirlenmiştir. Tablo 17 de gösterilen 2 adet iki yaşamlı türünden Bufo viridis (Gece Kurbağası) ve Pelophylax bedriaga (Ova Tel:

52 Kurbağası) Bern Sözleşmesinin Ek-2 (Kesinlikle Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye de yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. İnşaat ve işletme aşamasında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Reptilia (Sürüngenler) Proje sahası ve yakın çevresinde 7 sürüngen türü tespit edilmiş ve Tablo 17 de verilmiştir. Bu listedeki sürüngen türleri IUCN e göre LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Tablo 17 de verilen sürüngen türleri Bern Sözleşmesine göre herhangi bir kategoride bulunmamaktadır. Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye genelinde yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. Ayrıca proje sahasının yakın çevresinde bu türler için alternatif olabilecek uygun beslenme, barınma ve üreme habitatları mevcuttur. İnşaat ve işletme aşamasında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Aves (Kuşlar) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 9 kuş türü saptanmış ve listesi Tablo 17 de verilmiştir. Bu listedeki kuş türlerinin 2 tanesi Bern Sözleşmesinin Ek-2 (Kesinlikle Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Saptanan diğer 7 tür ise Bern Sözleşmesine göre herhangi bir kategoride bulunmamaktadır. Kuşlara ait avlanma kısıtlamaları tarih ve 12 no lu Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararına dayanılarak yine Tablo 17 de belirtilmiştir. Proje sahasının kuşlar için sadece beslenme ve dolaşma alanı olarak kullanıldığı ve herhangi bir kuş türü için üreme alanı olmadığı tespit edildiğinden kuş türlerinin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. İnşaat ve işletme aşamasında kuş türleri ile karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Mammalia (Memeliler) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 7 memeli türü saptanmış ve listesi Tablo 17 de verilmiştir. Bu memeli türlerinden 2 tür Bern Sözleşmesinin Ek-3 (Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Saptanan diğer 5 tür ise Bern Sözleşmesine göre herhangi bir kategoride bulunmamaktadır. IUCN e göre tespit edilen memeli türleri LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. İnşaat ve işletme aşamasında tespit edilen memeli türleri ile karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir. Oligochaeta (Solucanlar) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 1 solucan türü saptanmış ve listesi Tablo 17 de verilmiştir. Bu listedeki solucan türü Bern Sözleşmesinin herhangi bir kategorisinde bulunmamaktadır. IUCN e göre tespit edilen solucan türü LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Diplopoda (Kırkayaklılar) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 1 kırkayak türü saptanmış ve listesi Tablo 17 de verilmiştir. Bu listedeki kırkayak türü Bern Sözleşmesinin herhangi bir kategorisinde bulunmamaktadır. IUCN e göre tespit edilen kırkayak türü LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Tel:

53 Chilopoda (Çiyanlar) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 1 çiyan türü saptanmış ve listesi Tablo 17 de verilmiştir. Bu listedeki çiyan türü Bern Sözleşmesinin herhangi bir kategorisinde bulunmamaktadır. IUCN e göre tespit edilen çıyan türü LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Pterygota (Kanatlı Böcekler) Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 13 kanatlı böcek türü saptanmış ve listesi Tablo 17 de verilmiştir. Bu listedeki kanatlı böcek türleri Bern Sözleşmesinin herhangi bir kategorisinde bulunmamaktadır. IUCN e göre tespit edilen kanatlı böcek türleri LC: Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir. Sonuç olarak, arazinin hazırlanması ve işletme aşamasındaki faaliyetler, türler üzerinde rahatsızlık faktörü yaratacak, popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması gibi bir tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. II.2. JEOLOJİK ÖZELLİKLER Manisa İlinin Genel Jeolojisi: Manisa ili, doğudan Kula, Gördes, Uşak Platoları, kuzey ve kuzey doğudan Demirci dağları ve uzantıları, güneyden Bozdağlar, batıdan Spil Dağı ve Yaman Dağı uzantıları ve Yunt Dağı uzantılarıyla sınırlanmıştır. Manisa ilinin büyük kısmı Gediz Havzasının içinde kalır. Manisa ilinde tüm zamanlarda yapılanmış toprak oluşumlarına rastlanmaktadır. İl alanının temeli, I. zaman (paleozoik) yaşlı şistler, gnayslar, kristalize kalker oluşumlarıdır. Demirci Dağı, Bozdağ bu tip oluşumlardır. Manisa İl çevresi ve Marmara gölünün kuzey batısı, Akhisar ın kuzey doğusu II. zaman (mezozoik) tüf, yaşlı andezit, gibi parçalanmış volkanik kayalar, masif kalker, konglomera, kumtaşı, mermer serileri ile örtülüdür. Gediz vadisinin kemerlerinde yani Alaşehir, Turgutlu, Salihli ovalarının güneyinde III. zaman (tersiyer) yaşlı lav ve tüf tabakalarıyla karışık kalker, mermer, konglomera, killi veya jipsli kumtaşına rastlanır. IV. zaman (kuvaterner) oluşumları Turgutlu, Salihli, Alaşehir, Sarıgöl civarlarında görülür. Manisa ili, Manisa Gediz Grabeninde yer almaktadır. Turgutlu İlçesi ve Çevresinin Jeolojisi: Turgutlu Neojen havzası Batı Anadolu nun merkezi bölümünde yer alan doğu-batı uzanımlı, uzunluğu 140 km ve genişliği yaklaşık km, güneye doğru içbükey yay şeklindeki önemli çökel alanlarından biri olan Gediz Grabeni nin batı uç kesimindedir. Turgutlu havzasının kuzey ve güney bölümlerinde yer alan tortul birimler farklılık gösterir. Turgutlu çevresindeki Neojen çökeller, kuzey bölümde temel kaya birimleri (Menderes Masifi ve İzmir-Ankara Zonu) üzerinde uyumsuz, güney bölümde ise (Menderes Masifi) tektonik sınırlıdır. Neojen istif, kuzey bölümde; tipik bir alüvyal yelpaze çökelleri olan Pliyosen yaşlı Kanlıtepe formasyonu olarak ayırtlanmış ve incelenmiştir. Formasyon, tabanda fluviyal kaba kırıntılı malzemeler ile başlayarak üst kısımlara doğru tane boyutu küçülerek devam eder ve çamurtaşları ile yanal geçişlidir. Bu çökellerin üzerine uyumsuz olarak Kuvaterner yaşlı traverten ve alüvyon çökeller gelmektedir. Kuzey bölümün en genç çökellerini hem Menderes Masifi ne hem de İzmir - Ankara Zonu na ait kayaçlardan Kuvaterner den günümüze dek koparılarak Tel:

54 taşınmış, çakıl, kum ve kil boyutlu, düzensiz, az tutturulmuş çökellerden oluşan alüvyonlar oluşturmaktadır. Güney bölümünki Neojen istif, Alt-Orta Miyosen yaşlı, göl ortamında çökelmiş, tabanda kaba kırıntılılardan başlayıp yukarıya doğru ince kırıntılarla devam eden Turgutlu formasyonu ile başlamaktadır. Turgutlu formasyonunun çökeliminden sonra ortam değişerek akarsu ortamına dönüşmüş ve kaba kırıntılılardan oluşan fluviyal özellikli Pliyosen yaşlı Halilbeyli formasyonu Turgutlu formasyonu üzerine uyumsuz olarak çökelmiştir. Güney bölümün en genç Neojen çökelleri olarak, fluviyal kaba kırıntılılardan oluşan Kupyartepe formasyonu, Halilbeyli formasyonunun üzerinde uyumsuz olarak yeralmaktadır. Güney bölümün en genç çökellerini ise alüvyonlar oluşturmaktadır. Bölgenin Jeolojisi 2 Menderes Masifi Kaya Birimleri (MM) Proje alanı ve çevresindeki Menderes Masifi ne ait kristalin kayaçlar ilçenin kuzey bölümünde olduğu gibi yeşilşist fasiyesinde metamorfizma geçirmiş şist, kalkşist ve kristalize kireçtaşlarından meydana gelmektedir. Şistler; koyu yeşil-boz, kahverengimsi renk tonlarında, orta-iyi şistoziteli ve yer yer ayrışmalı bir yapı göstermektedir. Şistlerin mikroskop incelemelerinde; şisti doku altında, kuvars-albitgranat - muskovit şist, kuvars-albit-muskovitbiotit şist, kuvars-albitserizit şist lerden oluştukları görülmüştür. Menderes Masifi ne ait karbonat kayaları; derlenen örnekler genelinde kalkşist, kristalize ve yarı kristalize kireçtaşları olarak tanımlanmıştır. Masif içerisinde yeralan kalkşistler gri ve kirli beyaz ve grimsi renk tonlarda, foliasyonlu görünüme sahiptirler. Kalkşistlerin genel mineral dizilimleri ise kalsit-flogopit-kuvars-muskovitopak minerallerdir. Kristalize ve yarı kristalize kireçtaşları ise hafif kirli beyaz renklerde genellikle masif görünümlüdür. Polarizan mikroskobunda yapılan incelemelerde, kayacın köşeli-yarıköşeli, eş tane boyutlu, birbirleri ile çok iyi kenetlenmeli kalsit kristallerinden oluştuğu anlaşılmıştır. Neojen Çökel Kaya Birimleri Turgutlu formasyonu (Tt): Formasyon tabanda, egemen olarak başlıca kahvemsi, boz renklerdeki, bloklu çakıltaşı, çakıltaşı, çakıllı kumtaşı ve daha az düzensiz kumtaşı çökelleri ile başlar. Blok ve çakılların kökeni Menderes Masifi nin kaya birimlerine aittir. Kabaca çokluk sırası, mikaşist, kalkşist, kristalize kireçtaşı ve çört şeklindedir. Parçalar iyi tutturulmuş iri kum matriks içerisindedir. Birimin egemen bileşeni olan çakıltaşları, genellikle sarımsı, boz renkli kötü boylanmalı orta ile çok kalın düzensiz katmanlıdır. Metamorfik kayalardan türeme bileşenler içeren çakıltaşı, tane destekli olup, ince kumdan oluşan aramadde kapsar. Az pekleşmiş kumtaşları bol mikalı, kırmızımsıkahverengi ve sarımsı gri renk değişimlerinde olup çoğunlukla iri kum tanelidir. Blok boyutlu elemanlar geniş alanlar kaplamazlar. Turgutlu formasyonunun orta düzeylerine, çakıllı kumtaşı ve kumtaşı hakimdir. Çakıllı kumtaşları genellikle düzensiz seviyeler halinde, gri, sarı, kahve-kızılımsı renklidirler. Çakıl taneleri, çoğunlukla köşeli, daha az yarı yuvarlak, zayıforta tutturulmuş olup kaba kum matriks içerisinde genelde ise 0,5-3 cm boyutlu bileşenler şeklindedir. Tutturulmamış çakıltaşlarının yanısıra, genel kesit içersinde ve daha çok alt düzeylerde iyi 2 Yanık G., Uz B., Esenli F., İTÜ Dergisi Mühendislik Cilt:5, Sayı:2, Kısım:2, Nisan 2006 Tel:

55 tutturulmuş çakıltaşı süreksiz düzeyleri bazı lokalitelerde bulunmaktadır. Kumtaşları, griyeşil renkli, belirgin ince-orta katmanlı ve zayıf-orta tutturulmuştur. Menderes Masifi kayaçlarına ait bileşenler içeren kumtaşları zayıf-orta boylanmışlardır. Belirsiz derecelenmenin izlendiği kumtaşlarında yer yer küçük ölçekli tekne biçimli çapraz katmanlanma gelişmiştir. Turgutlu formasyonunun üst seviyelerinde, çamurtaşı, karbonatlı kumtaşı ve kiltaşı ardalanmalı düzeyler yer almaktadır. Tuğla-kiremit üretiminde kullanılan, kalınlıkları 1-8 m arasında değişen, bantlı yapıdaki kil içerikli seviyeler Turgutlu formasyonunun bu düzeyleri içerisinde bulunmaktadır. Turgutlu formasyonunun yaşı, bölgede; Koçyiğit vd., (1999), Seyitoğlu ve Scott (1996), Yılmaz vd., (1997, 2000) tarafından yapılan çalışmalara göre Alt-Orta Miyosen olarak kabul edilmiştir. Halilbeyli formasyonu (Th): Formasyon başlıca, bloklu-çakıltaşı, kumtaşı ve nadiren çamurtaşı litolojilerinden oluşur. Çakıltaşları başlıca kırmızımsı-kahve ve sarımsıkahverengidir. Yersel düzenli katmanlı olan çakıltaşları, genellikle zayıf pekleşmiş, kötü boylanmalıdır. Aramadde ince kum ve çamurdan meydana gelmektedir. Çakıltaşları egemen olarak metamorfik kayalardan türemiş bileşenler içerir. Bunlar çokluk sırasına göre, mikaşist, kuvarsşist, kuvarsit ve mermer parçalarından oluşur. Taneler genellikle köşeli ile yarı köşeli olup, ince çakıl ile blok arası büyüklük sınırları içindedir. Zayıf tutturulmuş kumtaşı ve çamurtaşı ara katkıları, çakıltaşı kesiti içinde yersel olarak bulunur. Kumtaşları genellikle kahvemsi, zayıf tutturulmuş, orta ile kaba taneli ve yersel çakıllıdır. Tane derecelenmesi, düzlemsel ve çapraz katmanlanma ve yersel çamurtaşı arakatkıları, kumtaşı kesiti içinde olağan tortul yapılardır. Halilbeyli formasyonuna ait tortul bileşenlerin yansıttığı bileşim, doku ve stratigrafinin yanal değişim özellikleri, egemen olarak güneyden kuzeye doğru açınım gösteren, alüvyonal yelpaze ortamında gelişen bir çökelimi öngörür. Halilbeyli formasyonunun çökelleri içinde yeralan tortul yapılar beslenmenin genellikle güneyden kuzeye doğru gelişmiş olduğunu belirtir. Halilbeyli formasyonuna ait çökeller Turgutlu formasyonuna ait çökel birimlerini uyumsuz olarak üstler. Bu formasyonun yaşı, çalışmanın çevre Neojen birimlerinde yapılan çalışmalar ile deneştirilmesi sonucu Pliyosen olarak verilmiştir. (Açıkalın ve Ertok, 1981; Yılmaz vd., 1997 ve 2000; Sözbilir, 2001; Bozkurt, 2001). Kupyartepe formasyonu (Tk): Kupyartepe formasyonu, çakıltaşı, kumtaşı ve çamurtaşı ardalanmasından meydana gelmiştir. Formasyonda egemen olan çakıltaşları belirgin kalın, yarı paralel katmanlı, zayıf-çok zayıf boylanmalı, tane destekli ve çamur matriksi içerisinde yer almakta olup, 1 cm boyutundan 15 cm boyutlara varan irilikte, kötü boylanmalı, sarımsı kahverengi, gri ve kırmızı renklerdedir. Taneler egemen olarak temeldeki masifin gnays, kuvarsit ve şistlerinden derlenmiştir. Taneler yarı yuvarlaklaşmış orta-iri çakıl boyutludur, sık sık tane yönlenmesinin geliştiği çakıltaşlarında istifin üstüne doğru tane boyları ve katman kalınlıkları artar. Formasyonunun alt seviyelerinde bulunan çakıltaşları tutturulmamış veya az tutturulmuş görünümdedirler. Üst seviyelere doğru boz renkli, siltli çamurtaşları ve nadiren görülen boz renkli kumtaşları ile ardalanmalar izlenir. Kupyartepe formasyonundaki çökellerin bileşim, doku ve stratigrafik özellikleri G ve GD dan beslenen alüviyal yelpaze ve yelpaze ile girik örgülü akarsu ortamını yansıtır. Kupyartepe formasyonu alt Halilbeyli formasyonunu düşük açılı uyumsuzlukla üstler. Kupyartepe formasyonu, Yılmaz vd., (1997 ve 2000) tarafından Salihli (Manisa) ve civarında yapılan çalışmada Sart grubu olarak adlanan birim Tel:

56 ile benzer litolojik özellikler göstermektedir. Bu sebeple Kupyartepe formasyonuna Pliyosen-Pleyistosen yaşı verilmiştir. Alüvyon (Qal): Faaliyetin planlandığı alan ve çevresindeki en genç çökel birimi olan alüvyon, Menderes Masifi kayaçlarına ait koparılarak taşınmış çakıl, kum ve kil boyutlu, düzensiz az tutturulmuş malzemelerden meydana gelmektedir. Başlıca Gediz Nehri boyunca olmak üzere Irlamaz Deresi ve diğer dere yataklarında genişçe yayılımlıdır. Ova ortalarında yaklaşık alüvyonun kalınlığı 250 metre civarındadır. Faaliyetin gerçekleştirileceği bölgenin Jeoloji Haritası EK-23 de verilmiştir. Manisa ili arazinin başlıca kullanma şeklerine dağılışları birçok bakımdan arazinin kabiliyetini zorlamaktadır. İl kapsamına giren ha lık terk edilmiş çıplak kayalık ve molozlar erozyon afetinin son bulduğu ve toprağı tükettiği çoğunlukla geçmişteki verimli tarım arazileri idi. Tesisin bulunduğu bölge civarından, faaliyet alanın gösterildiği EK-2 de verilen topografik haritadan da anlaşılacağı üzere 3 akarsu geçmektedir. Akarsular, Gediz nehri, ve faaliyet alanının batısında 350 metre mesafede İnli Deresi ile faaliyet alanından geçen Karaderesidir. Gediz Nehrinin faaliyet alanına mesafesi kuş uçumu yaklaşık metredir. Faaliyet alanına metre mesafede bulunan Gediz Nehri, anormal ölçüde yağışların olması durumunda taşkına yol açabilmektedir. Bu taşkınlar sonucu Gediz Nehri yatağından maksimum 0,5 metre yükselmekte ve çevresindeki ekili alanlara zarar verebilmektedir. Faaliyet alanı, Gediz Nehrine metre mesafededir. Bu sebeple faaliyet, Gediz Nehrinde meydana gelebilecek herhangi bir taşkından zarar görmeyecektir. Bölge içerisinde herhangi bir drenaja gerek duyulmamaktadır. İnli deresi ise mevsimsel yağışlarla akış gösteren bir dere olup faaliyet alanına 350 metre mesafededir. Bu derede taşkın riski beklenmemektedir. Karaderesi faaliyetin planlandığı parselin kuzeyinden geçmekte olup, tesis yapılacak olan arazi işlendiği için dere yatağı bu kesimde kaybolmaktadır. Arazi sahibi tarafından söz konusu derenin yatağı açılacak ve mansap şartı sağlanacaktır. Ayrıca dere üst şev çizgisinden itibaren her iki sahilinde olmak üzere 5 er metre genişliğinde servis yolu ayrılacak ve bu alan kullanılmayarak boş bırakılacaktır. Karadere nin mansap şartlarının sağlanması koşuluna yönelik çalışmalarda, açılacak kanal trapez kesitli ve taban genişliği DSİ 2. Bölge Müdürlüğü nün belirttiği şekilde b=1,00 m, yükseklik H=1,00 m, şev eğimi m=2/1 ölçülerinde olacaktır. EK-6 da verilen vaziyet planında ilgili kısım gösterilmiştir. Faaliyet alanı heyelan, kaya düşmesi ve çığ vb. doğal afet riski taşımamaktadır. Faaliyet alanına ait Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü internet sitesinden alınarak ölçeksiz olarak büyütülen 1/ ölçekli Türkiye Heyelan Envanteri Haritası nda faaliyet alanı için herhangi bir heyelan durumu belirtilmemiştir. (Şekil 12) Ayrıca Manisa İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü nden alınan tarih ve 3618 sayılı görüş yazısında söz konusu yer ile ilgili teknik elemanlarımızca yapılan incelemelerde ve arşiv incelemesinde, 7269 sayılı Afet Kanunu gereğince bakanlar Kurulu tarafından alınan Afete Maruz Bölge Kararına rastlanılmamıştır denmektedir. (EK-9) Tel:

57 Proje Alanı II.3. DEPREMSELLİK Şekil 12 Türkiye Heyelan Envanteri Haritası-İzmir Paftası ve Lejantı Kaynak: Ege, güncel morfolojik yapısı, genellikle simetrik yapı özelliği gösteren yaklaşık doğu batı uzanımlı graben simetri ile biçimlendirilmiştir. Belirtilen graben sistemleri, birbirlerine koşut olarak dizilmiş irili ufaklı çöküntü alanlarından meydana gelmiştir. Bunlar kuzeyden güneye doğru Simav, Bakırçay, Gediz, K. Menderes ve B. Menderes grabenleri şeklinde dizilim göstermektedir. Manisa İli deprem bölgesi haritasında 1. Derece deprem kuşağında yer almaktadır. Batı Anadolu ve civarında tarihsel dönemlere ait 482 deprem kaydı elde edilmiştir. Bu deprem kayıtlarına göre depremlerin %73 ünün aletsel büyüklüğü 5.5 M nin altındadır. Manisa İli Deprem Haritası EK-24 de verilmiştir. Faaliyet alanı Gediz Grabeni nde kalmaktadır. Gediz Grabeni, Menderes Masifi nin kuzeyinde, Kemalpaşa - Sarıgöl arasında uzanan, D-B gidişli ve güneye iç bükey olan 140 km uzunluktaki çöküntü havzasıdır. Bu çöküntü havzası, Sarıgöl-Salihli arasında morfolojik olarak çok belirgin olmakla beraber havzayı sınırlayan faylar, temel kayaç olan metamorfitleri, Miyosen, Pliyosen ve Kuvaterner yaşlı çökelleri kesmektedir. Grabenin güney kenarını boydan boya sınırlandıran düşük açılı sıyrılma (detachment) fayı sistemin ana yapısal unsurudur. Grabenin güney kenarında ana sıyrılma fayına kabaca paralel uzanan bir seri sintetik ve antitetik fay bulunur. Sıyrılma fayının antitetik yapıları ise grabenin kuzey kenarını sınırlandırır. Salihli doğusunda BKB-DGD uzanımlı olan graben Salihli den batıya doğru genişler ve çatallanarak kollara ayrılır. Gölmarmara, Halitpaşa, Manisa ve Kemalpaşa kolları bunlardan en belirgin olanlarıdır. Proje Alanı Çevresindeki Gediz Grabeni Fayları 3 Gediz grabeni batı ucunda yer alan faylar grabenin Kemalpaşa ve Manisa kollarını oluşturur. Manisa kolu doğu ucunda Turgutlu fayının KB devamlılığı şeklinde izlenen Manisa fayına bağlı olarak şekillenmiştir. Kemalpaşa kolundaki aktif yapıların başlıcaları ise graben ana sıyrılma fayı, Kemalpaşa fayı ve bir transfer yapısı olan Dağkızılca faylarından oluşur. Faaliyet alanı çevresinde görülen faylar ise Gediz Grabeni Sıyrılma fayı ve Manisa fayıdır. Gediz Grabeni Ana Sıyrılma Fayı Gediz grabenin güney kenarı düşük açılı bir sıyrılma (detachment) fayı tarafından sınırlandırılmıştır. Salihli bölümünde Çamköy sıyrılma fayı olarak tanımlanmış olan bu 3 İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri MTA Rapor No: 10754, Jeoloji Etütleri Dairesi,2005 Tel:

58 fay, Sarıgöl-Alaşehir arasında 150 km uzunluğunda sürekliliği olan bir yapıdır. Bu fay Gediz graben sisteminin ana yapısal elemanı olup sistem içerisindeki kompleks ikincil yapıları oluşturan sintetik ve antitetik yapılar fayın tavan bloğu üzerinde gelişmiştir. Graben sistemindeki tüm ikincil yapıların oluşumunda rol oynaması ve Batı Anadolu nun neotektonik dönemdeki açılmalı kinematik evriminin anlaşılmasında özel bir önem taşıması nedeniyle bu çalışmada Gediz Grabeni Ana Sıyrılma Fayı adlaması tercih edilmiştir. Bu fay Sarıgöl-Kemalpaşa arasında D-B genel uzanımlı güneye bakan geniş bir kavis oluşturur. Alaşehir bölümünde KB-GD uzanımlı fay Salihli-Turgutlu arasında D-B gidişlidir. Turgutlu batısında ise BKB-DKD doğrultusuna dönen fay en batı ucunda sağ yönlü doğrultu atımlı bir transfer yapısı olan KD-GB uzanımlı Dağkızılca fayına bağlanır Fay, Menderes masifinin metamorfik kayaları ile graben içerisinde yer alan Miyosen- Günümüz kayalarını ayırır. Batı ucunda Miyosen-Pliyosen yaşlı çökel kaya topluluklarını keser. Güncel morfotektonik yapısı içerisinde grabenin taban dolgusu Geç Pliyosen- Günümüz zaman aralığında depolanmış çökellerden oluşur. Manisa Fayı Manisa Fayı faaliyet alanının güneyinde yaklaşık metre mesafeden geçmektedir. Gediz grabeninin kuzeybatı kolunda yer alan normal bir faydır. K65B genel gidişli olup geniş büklümlerden oluşan kavisli bir uzanım sunar. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü internet sitesinden alınarak ölçeksiz olarak büyütülen 1/ ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası İzmir (NJ 35-7) Paftasında faaliyet alanı gösterilmiştir. (Şekil 13) Halitpaşa Fayı Proje Alanı Manisa Fayı Gediz Grabeni Sıyrılma Fayı Şekil 13 Bölgenin Diri Fay Haritası Kaynak: Tel:

59 yılları arasında Gediz Grabeninde meydana gelen büyüklüğü 4 ve üzeri olan depremler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Tablo Yılları Arası Gediz Grabeninde M 4 Olan Depremler Zaman Enlem Boylam Derinlik Tarih M (GMT) (N) (E) (Km) :53: :13: :33: :34: :56: :00: :36: :31: :19: :36: :21: :38: :56: :23: :20: :21: Proje kapsamında yapılması planlanan kümes ve yardımcı binaların inşası sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine ve yönetmelik ekinde yer alan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Esaslar a uyulacaktır. II.4. HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER Faaliyet alanı ve yakın çevresinin 1/ ölçekli Hidrojeoloji haritasından ölçeksiz küçültülerek alınan harita Şekil 14 de verilmiştir. Buna göre faaliyet alanının bulunduğu yer Yeraltı Suyu İhtiva Etmeyen Formasyonlar sınıfında yer almaktadır. Proje Alanı Şekil 14 Faaliyet Alanı ve Çevresinin Hidrojeoloji Haritası Tel:

60 Şekil 15 Hidrojeoloji Haritası Lejantı Kümes ilave edilmesi planlanan arazi, EK-9 da verilen Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü görüşüne göre Marjinal Tarım Arazisi sınıfındadır. Faaliyetin planlandığı bölge civarından, faaliyet alanının gösterildiği Hidrojeoloji Haritasından da anlaşılacağı üzere 1 akarsu geçmekte ve 1 göl bulunmaktadır. Göl, Gölmarmara Gölüdür. Faaliyet alanına mesafesi kuşuçumu yaklaşık 13 kilometredir. Akarsular, Gediz nehridir. Gediz Nehrinin faaliyet alanına mesafesi güneyde kuşuçumu yaklaşık metredir. EK-2 de verilen topografik haritada ise faaliyet alanının içinden ve yaklaşık 350 metre batısından iki kuru dere geçtiği görülmektedir. EK-9 da verilen tarih ve sayılı DSİ 2. Bölge Müdürlüğü görüşünde belirtildiği üzere parselin kuzeyinden Karaderesi geçmekte olup arazi işlendiğinden dere yatağı bu kesimde kaybolmaktadır. Faaliyet alanını batısında kalan İnli Deresi ise 300 metre mesafededir. Faaliyet alanına en yakın kaptaj Turgutlu İlçesinde 12 km mesafededir. Faaliyet alanının hassas yörelere mesafesini gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-2 de verilmiştir. Tel:

61 Kapasite artışı planlanan tesis alanında yeraltı suyu kuyusu bulunmaktadır. Bu kuyu için DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi alınmıştır. EK-9 da verilen tarih ve sayılı DSİ 2. Bölge Müdürlüğü görüşünde belirtilen aşağıdaki hususlara uyulacaktır; Görüş istenen parselin kuzeyinden Karaderesi geçmekte olup, tesis yapılacak olan arazi işlendiği için dere yatağı bu kesimde kaybolmaktadır. Arazi sahibi tarafından söz konusu derenin yatağı açılmalı ve mansap şartı sağlanmalıdır. Ayrıca dere üst şev çizgisinden itibaren her iki sahilinde olmak üzere 5 er metre genişliğinde servis yolu ayrılmalı ve bu alanın kullanılmayarak boş bırakılmalıdır. Yapılacak faaliyetin su kullanımı ile yer altı ve yüzey suları üzerindeki etkilerine dair hususlar ÇED süreci içerisinde değerlendirilmeli, faaliyet ÇED Yönetmeliği kapsamında değil ise uygulama öncesinde bu konulara ilişkin bilgi verilerek ayrıca Bölge Müdürlüğümüz görüşü alınmalıdır. Çevre sorunları göz önünde tutulmalıdır Sayılı Çevre Kanunu ve Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulması sağlanmalıdır. DSİ 2. Bölge Müdürlüğü tarih ve sayılı yazısında ise Karadere nin mansap şartlarının sağlanması koşuluna yönelik çalışmalarda, açılacak kanal trapez kesitli ve taban genişliği b=1,00 m, yükseklik H=1,00 m, şev eğimi m=2/1 ölçülerinde olmalıdır. denmektedir. (EK-9) Yeraltı Su Seviyeleri 2011 yılı Manisa İl Çevre Durum Raporuna göre Manisa ili sınırları içerisindeki alanın saptanmış emniyetli yer altı suyu rezerv miktarı 210 hm 3 /yıl dır. Kaynaklarla beraber bu değer 443 hm 3 /yıl a ulaşmaktadır. Turgutlu ilçe sınırları dâhilindeki yeraltısuyu emniyetli rezervi 41 hm 3 /yıl dır. Turgutlu ovasındaki yeraltı suyu rezervinin bir bölümü İzmir ve Turgutlu kentlerinin içme suyu olarak tahsis edilmiştir. İlçe sınırları içinde yeraltısuyu genel olarak ovalık kısımlarda veya dere vadilerindeki alüvyonlarda bulunmaktadır. Yeraltı Suyundan Faydalanma Durumu (Mevcut Her Türlü Keson, Derin Kuyu, Artezyen Vb.) Manisa ili sınırları içerisindeki alanın saptanmış emniyetli yer altı suyu rezerv miktarı 210 hm 3 /yıl dır. Kaynaklarla beraber bu değer 443 hm 3 /yıl a ulaşmaktadır. Manisa ilindeki Yer altı Suyu Rezerv ve Kullanım durumları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 19 Manisa İli Yer Altı Suyu Rezerv ve Kullanım Durumu Suyun Niteliği Rezerv (hm 3 /yıl) İçme ve Kullanma Suyu (hm 3 /yıl) Sulama ve Endüstri (hm 3 /yıl) Atık Rezerv (hm 3 / yıl) Yeraltısuyu 210,0 47,0 137,0 26,0 Kaynak 233,0 131,0 64,0 38,0 TOPLAM 443,0 178,0 201,0 64,0 Kaynak: 2011 Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu Tel:

62 II.5. HİDROLOJİK ÖZELLİKLER Akarsular 4 : Faaliyetin planlandığı bölge civarından, faaliyet alanın gösterildiği topografik haritadan da anlaşılacağı üzere 3 akarsu geçmektedir. Akarsular, Ege Bölgesi nin ikinci büyük akarsuyu olan Gediz Nehri, faaliyet alanına 350 metre mesafedeki İnli deresi ve faaliyet alanından geçen Karaderesi dir. Faaliyet alanının hassas yörelere mesafesini gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-2 de verilmiştir. Ayrıca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İnternet Sitesinden alınan Yüzey Suları Haritası da Şekil 16 da verilmektedir. Gediz Irmağı: Manisa nın en önemli akarsuyudur. Gediz ilçesinin 26 km. doğusunda Murat Dağı nın yamaçlarından doğar. İlçenin 7 km. kadar güneyinden geçer, sonra kuzeyden Selendi, Deliniş (Kocaçay), Demrek (Demirci) ve Kum çaylarını alır. Gediz e katılan öbür yan derelerin en önemlileri Kurşunlu, Tabak, Sart, Gencer, Yeniköy, Karaçalı, Irlamaz ve Keçili dir. Salihli Manisa arasında Gediz ırmağına karışan yan dereler sulama açısından çok önemlidir. Dağlık kesimlerde doğan bu yan dereler, hızla düşüp yükseltili bir alana iner. Bu nedenle, Gediz in su düzeyinin artmasında olumlu etkileri vardır. Ancak taşkınlara da yol açarlar. Yan derelerin de katılımıyla büyüyen Gediz Irmağı; Salihli, Manisa ve Menemen ovalarını geçtikten sonra Foça da Çamaltı tuzlası yakınlarında Ege denizine dökülmektedir. Selendi de yapılan ölçümlere göre Gediz Irmağı nın taşıdığı su miktarı, en çok 773 m 3 /sn dir. En az 2,35 m 3 /sn dir. Manisa da yapılan ölçümlere göre ise taşıdığı su en çok 482 m 3 /sn, en az 14,6 m 3 /sn dir. Bu iki ölçümün farklılığı, iki ölçüm yeri arasında Demirköprü Barajının bulunmasından kaynaklanmaktadır. Bu ölçümlerde taşınan ortalama su miktarı da Selendi de 25,4 m 3 /sn, Manisa da 107,5 m 3 /sn olarak saptanmıştır. Gediz Nehri, faaliyet alanına güneyde yaklaşık metre mesafededir. Göller: Faaliyetin etkileyeceği alan sınırları içerisinde göl bulunmamaktadır. Ancak faaliyetin planlandığı bölge civarında, faaliyet alanının gösterildiği uydu fotoğraflarından da anlaşılacağı üzere 1 göl bulunmaktadır. Göl, Gölmarmara Gölüdür. Faaliyet alanına mesafesi kuşuçumu yaklaşık 13 kilometredir. Su Toplama Havzası: Faaliyet sahası Gediz Havzası içerisinde kalmaktadır. Gediz Havzası km 2 yağış alanına sahip olup ülkemizdeki 25 nehir havzasından biridir. Proje Alanı Şekil 16 DSİ Yüzey Suları Haritası Kaynak: Faaliyet süresince tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde ve Tarih ve Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu Tel:

63 27684 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik te belirtilen tüm önlemler alınacak ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. II.6. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER II.6.1. Bölgenin Genel İklim Şartları Endüstriyel bir kaynaktan havaya salıverilen kirleticilerin yayılmasında, gerek yerel gerekse bölgesel ölçekte hâkim olan iklim özellikleri önemli rol oynamaktadır. Kısa ve uzun dönemli meteorolojik faktörlerin etkilediği yerel ve bölgesel iklim koşullarının derinlemesine irdelenmesi ve değerlendirilmesi yolu ile kirleticilerin çevreye olan etkilerine ilişkin sonuçlar çıkartmak mümkündür. Topografya, deniz seviyesinden yükseklik ve denize olan mesafe gibi coğrafik koşullar hava kütlelerinin değişimine neden olurlar. Bunun bir sonucu olarak Türkiye nin değişik bölgelerinde iklimsel farklılıklar gözlemlenmektedir. Dağların kıyıya dik olarak uzandığı Ege Bölgesi nde sahil ve iç kısımlar arasında şiddetli sıcaklık ve yağış farklılıkları görülmeyip, denizin etkileri iç kısımlara kadar hissedilmektedir. Ancak, bölgedeki yağışlarda mevsimlere göre önemli miktarda değişkenlik gözlenmekte olup kış aylarında kıyılarda yağmur ve iç kesimlerde kar olmak üzere oldukça fazla yağış görülmektedir. Yüksek sıcaklıkların ve buna bağlı olarak çok miktarda buharlaşmanın olduğu yaz aylarında ise yağış çok seyrek görülmektedir. Salihli Meteoroloji İstasyonu faaliyet alanına 30 km mesafede, Manisa Meteoroloji İstasyonu ise 35 km mesafededir. Bölgenin meteorolojik ve iklimsel özellikleri değerlendirilirken Meteoroloji Genel Müdürlüğü nün proje alanına en yakın istasyonu olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verileri kullanılmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü internet sitesinden alınan bilgilere göre Salihli Meteoroloji İstasyonu, Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu olup, 111 metre yükseklikte ve Kuzey Doğu koordinatlarında yer almaktadır. II.6.2. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Basınç Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama basınç hpa, yıllık maksimum basınç 1027,6 hpa ve yıllık minimum basınç 973,4 hpa dır. Aşağıda aylara göre ortalama, maksimum ve minimum basınç dağılımı, detaylı tablolar ve basınç dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 20 Salihli Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Tel:

64 Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 17 Salihli Met. İst. Aylık Basınç Dağılımı Grafiği ( ) II.6.3. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sıcaklık Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 16,51 C, yıllık maksimum sıcaklık ortalaması 23,07 C ve yıllık minimum sıcaklık ortalaması 10,10 C dir. Kaydedilen en yüksek sıcaklık 44,8 C ile 2000 yılı Temmuz ayında, en düşük sıcaklık ise -13,5 C ile 2004 yılı Şubat ayında ölçülmüştür. En soğuk ay, ortalama 6,3 C ile Ocak ayı, en sıcak ay ortalama 27,4 C ile Temmuz ayıdır. Kış ayları (Aralık-Ocak-Şubat) ortalama sıcaklığı 7,2 C, yaz ayları (Haziran-Temmuz-Ağustos) ortalama sıcaklığı 26,5 C olarak ölçülmüştür. Aşağıda aylara ve mevsimlere göre sıcaklık dağılımı, detaylı tablolar ve sıcaklık dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 21 Salihli Met. İst. Aylık Sıcaklık Dağılımı Tablosu ( ) Ortalama Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık En Yüksek En Düşük Sıcaklık AYLAR Sıcaklık ( C) Ortalaması ( C) Ortalaması ( C) Sıcaklık ( C) ( C) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Tel:

65 Ortalama Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık En Yüksek En Düşük Sıcaklık AYLAR Sıcaklık ( C) Ortalaması ( C) Ortalaması ( C) Sıcaklık ( C) ( C) Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tablo 22 Salihli Met. İst. Mevsimlik Sıcaklık Dağılımı Tablosu ( ) Ortalama Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık En Yüksek En Düşük AYLAR Sıcaklık ( C) Ortalaması ( C) Ortalaması ( C) Sıcaklık ( C) Sıcaklık ( C) Kış İlkbahar Yaz Sonbahar Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 18 Salihli Met. İst. Aylık Sıcaklık Dağılımı Grafiği ( ) II.6.4. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Yağış Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 484,50 mm dir. Kaydedilen günlük en çok yağış miktarı 71,2 mm ile Ocak ayında ölçülmüştür. En çok yağış alınan ay, ortalama 83,1 mm ile Aralık ayı, en az yağış alınan ay ortalama 5,0 mm ile Ağustos ayıdır. Kış ayları (Aralık-Ocak-Şubat) ortalama toplam yağış miktarı 217,9 mm, yaz ayları (Haziran-Temmuz-Ağustos) ortalama toplam yağış miktarı 29,9 mm olarak ölçülmüştür. Aşağıda aylara ve mevsimlere göre yağış dağılımı, detaylı tablolar ve yağış dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 23 Salihli Met. İst. Aylık Yağış Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Ocak Şubat Mart Tel:

66 AYLAR Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tablo 24 Salihli Met. İst. Mevsimlik Yağış Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Kış İlkbahar Yaz Sonbahar Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 19 Salihli Met. İst. Aylık Yağış Dağılımı Grafiği ( ) Salihli meteoroloji İstasyonuna ait Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri Tablosu ile yine aynı istasyona ait Yağış Şiddet Süre Tekerrür Eğrileri EK-17 de Meteorolojik Veriler kısmında sunulmuştur. Rapor konusu faaliyet sırasında da bu veriler göz önünde bulundurulacak, proje kapsamında yapılacak yeraltı ve yerüstü tesisleri standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerlerine göre yapılacaktır. II.6.5. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Nem Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama bağıl nem oranı % 62,6 dır. Kaydedilen en düşük bağıl nem oranı % 7,0 ile Nisan ayında ölçülmüştür. Kış ayları (Aralık-Ocak-Şubat) ortalama bağıl nem oranı % 73,5, yaz ayları (Haziran-Temmuz- Tel:

67 Ağustos) ortalama bağıl nem oranı % 50,8 olarak ölçülmüştür. Aşağıda aylara ve mevsimlere göre nem dağılımı, detaylı tablolar ve nem dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 25 Salihli Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Bağıl Nem (%) En Düşük Bağıl Nem (%) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tablo 26 Salihli Met. İst. Mevsimlik Nem Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Bağıl Nem (%) En Düşük Bağıl Nem (%) Kış İlkbahar Yaz Sonbahar Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 20 Salihli Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Grafiği ( ) II.6.6.Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sayılı Günler Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yılın en fazla kar yağışı görülen ayları, ortalama 0,9 gün ile Ocak ve Şubat aylarıdır. Yıllık ortalama kar yağışlı gün sayısı 2,7 gündür. Karla Tel:

68 örtülü gün sayısı 1,7, sisli gün sayısı ise 3,6 gündür. Yıllık dolulu gün sayısı 0,8 gündür. Kırağılı günlerin en fazla olduğu ay, ortalama 10,8 gün ile Ocak ayıdır. Yıllık toplam kırağılı gün sayısı 40,7 gündür. Yıllık toplam orajlı gün sayısı 16,8 gündür. Aşağıda aylara ve mevsimlere göre sayılı günlerin dağılımı, detaylı tablolar ve sayılı günler dağılımı grafikleri ile gösterilmiştir. AYLAR Tablo 27 Salihli Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Tablosu ( ) Kar Yağışlı Kar Örtülü Sisli Günler Dolulu Kırağılı Günler Sayısı Günler Sayısı Sayısı Günler Sayısı Günler Sayısı Ortalaması Ortalaması Ortalaması Ortalaması Ortalaması Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz 1.4 Ağustos 1.1 Eylül 1.4 Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tablo 28 Salihli Met. İst. Mevsimlik Sayılı Günler Dağılımı Tablosu ( ) AYLAR Kar Yağışlı Günler Sayısı Ortalaması Kar Örtülü Günler Sayısı Ortalaması Sisli Günler Sayısı Ortalaması Dolulu Günler Sayısı Ortalaması Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması Orajlı Günler Sayısı Ortalaması Kış İlkbahar Yaz Sonbahar Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 21 Salihli Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Grafiği ( Sisli-Kırağılı-Orajlı Günler) Tel:

69 Şekil 22 Salihli Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Grafiği ( ) II.6.7. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Maksimum Kar Kalınlığı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre maksimum kar kalınlığı 47 cm ile Şubat ayında gözlenmiştir. Aşağıda aylara göre maksimum kar kalınlığının dağılımı tablosu verilmiştir. Tablo 29 Salihli Met. İst. Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Tablosu ( ) AYLAR Maksimum Kar Kalınlığı (cm) Ocak 35 Şubat 47 Mart 13 Nisan - Mayıs - Haziran - Temmuz - Ağustos - Eylül - Ekim - Kasım - Aralık 18 Yıllık 47 Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tel:

70 Şekil 23 Salihli Met. İst. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği ( ) II.6.8. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Buharlaşma Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre yıllık ortalama açık yüzey buharlaşma miktarı 1262,2 mm dir. Kaydedilen günlük maksimum buharlaşma miktarı 12,2 mm ile Temmuz ayında ölçülmüştür. Açık yüzey buharlaşmasının en yüksek olduğu ay ortalama 254,1 mm ile Temmuz ayı, açık yüzey buharlaşmasının en düşük olduğu ay ortalama 1,1 mm ile Ocak ayıdır. Aşağıda buharlaşma dağılımı, tablo ve buharlaşma dağılımı grafiği ile gösterilmiştir. Tablo 30 Salihli Met. İst. Aylık Buharlaşma Değerleri Tablosu ( ) AYLAR Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Tel:

71 Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 24 Salihli Met. İst. Aylık Buharlaşma Dağılımı Grafiği ( ) II.6.9. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre hâkim rüzgâr yönü batı (W) yönüdür. Batı yönünü sırasıyla Batı-Kuzeybatı (WNW) ve Batı-Güneybatı (WSW) yönleri takip etmektedir. Aşağıda yönlere göre rüzgârların yıllık, mevsimlik ve aylık esme sayıları detaylı tablolar ve grafikler ile gösterilmiştir. Tablo 31 Salihli Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Esme Sayıları Dağılımı ( ) AYLAR N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tel:

72 Tablo 32 Salihli Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Mevsimlik Esme Sayıları Dağılımı ( ) MEVSİMLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Aralık Ocak Şubat Kış Mart Nisan Mayıs İlkbahar Haziran Temmuz Ağustos Yaz Eylül Ekim Kasım Sonbahar Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 25 Salihli Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Yıllık Esme Say. Dağılımı ( ) Tel:

73 Tel:

74 Şekil 26 Mevsimlere ve Aylara Göre Rüzgârların Esme Sayıları Dağılımı Tel:

75 II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Hızı Dağılımı Aşağıda yönlere göre rüzgârların yıllık ve aylık ortalama esme hızları dağılımı detaylı tablolar ve grafikler ile gösterilmiştir. Tablo 33 Salihli Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Ortalama Esme Hızları Dağılımı ( ) AYLAR N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 27 Salihli Meteoroloji İstasyonu Yönlere Göre Rüzgârların Yıllık Ortalama Hızları Dağılımı Grafiği II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre ortalama rüzgâr hızı 1,9 m/sec. dir. Aşağıdaki tabloda aylara göre ortalama rüzgâr hızları dağılımı, detaylı tablo ve grafiği ile gösterilmiştir. Tel:

76 Tablo 34 Salihli Met. İst. Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı ( ) AYLAR Ortalama Rüzgâr Hızları (m/sn) Ocak 1.2 Şubat 1.3 Mart 1.4 Nisan 1.4 Mayıs 1.4 Haziran 1.4 Temmuz 1.3 Ağustos 1.3 Eylül 1.2 Ekim 1.1 Kasım 1.1 Aralık 1.1 Yıllık 1.3 Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 28 Salihli Met. İst. Aylara Göre Ortalama Rüzgar Hızları Dağılımı Grafiği II Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre rüzgârın en hızlı estiği yön güney (S) yönü, rüzgâr hızı ise 36,1 m/sn dir. Aşağıdaki tabloda maksimum rüzgâr hızı ve yönünün aylara göre dağılımı gösterilmiştir. Tablo 35 Salihli Met. İst. Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Dağılımı ( ) En Hızlı Esen Rüzgâr En Hızlı Esen Rüzgâr AYLAR Yönü Hızı (m/sn) Ocak SSW 26.0 Şubat SSW 27.0 Mart S 36.1 Nisan SSW 27.6 Mayıs S 20.6 Haziran SSW 28.0 Temmuz SE 24.7 Ağustos WSW 16.8 Eylül SSW 26.7 Ekim WSW 22.6 Tel:

77 Kasım SSW 28.8 Aralık SSW 31.6 Yıllık S 36.1 Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Şekil 29 Salihli Met. İst. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği II Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgârlı Günler ile İlgili Bilgileri Proje alanına en yakın istasyon olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası kaydedilen verilerine göre ortalama fırtınalı gün sayısı 15,3 gün, ortalama kuvvetli rüzgârlı gün sayısı 57,1 gündür. Aşağıdaki tabloda kuvvetli rüzgârlı günler ve fırtınalı günlerin aylara göre dağılımı gösterilmiştir. Tablo 36 Salihli Meteoroloji İstasyonu Kuvvetli Rüzgârlı ve Fırtınalı Günler Dağılımı ( ) Ortalama Fırtınalı Gün Ortalama Kuvvetli AYLAR Sayısı Rüzgârlı Gün Sayısı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 1.6 Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Kaynak: MGM Salihli İstasyonu Meteorolojik Bülteni Tel:

78 Şekil 30 Salihli Met. İst. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı Grafiği Yukarı verilen meteorolojik parametreler değerlendirildiğinde faaliyet alanına en yakın meteoroloji istasyonu olan Salihli Meteoroloji İstasyonunun yılları arası Uzun Yıllar Meteorolojik Verilerine göre bölgedeki rüzgârın esme sayılarına göre 1.hâkim rüzgâr yönünün Batı (W), 2. Hakim rüzgar yönünün Batı-Kuzeybatı (WNW) yönlü olduğu görülmektedir. Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeydoğuda Akköy Köyü, kuş uçumu 750 m. mesafededir. Musacalı Köyü faaliyet alanının güneybatısında yaklaşık metre mesafededir. Aradaki mesafe sebebi ile oluşacak kokunun rüzgâr yolu ile köye doğru taşınması beklenmemektedir. Ayrıca koku yayılımının önüne geçilmesi için kümeslerin havalandırma çıkışlarına su perdesi/koku giderme sistemleri kurulacaktır. Parsel üzerinde gübre stoklanmamakta ve stoklanmayacaktır. Faaliyet sahibi tarafından koku önleyici her türlü tedbir alınacaktır. Tel:

79 II.7. TOPRAK ÖZELLİKLERİ Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıfı Manisa, ha lık yüzölçümü ile Türkiye nin büyük illeri arasında yer alır verilerine göre, il topraklarının %38 i tarım arazileridir. Bu alan, ha dır. Arazi dağılımından (Tablo 37) görülebileceği gibi Manisa nın sahip olduğu tarım arazisi, büyük bir potansiyele sahiptir. %29 olan kullanılmayan arazi grubuna, yerleşim merkezleri, yollar, nehir ve göl yatakları ile ekonomik olarak tarım yapılmayan verimsiz araziler girmektedir. Manisa nın arazi yapısı itibarı ile dağlık ve sarp alanları ha büyüklüğündedir. Bunun genel yüzölçümüne oranı %47 dir. Tepelik ve dalgalı alanlar ha, oranı %30; taban ve düz alanlar ha, oranı %23 tür. Bu sınıflamaya tabii tutulan araziler ha olup, yerleşim alanları, su yüzeyleri ve yollar sınıflandırma dışında kalmıştır. Bu sınıflandırılan arazilerin ilk 4 sınıfında tarım yapılabilir. Diğerleri tarım dışı arazilerdir. Tablo 37 Manisa İli Arazi Sınıflarının Kullanım Şekline Göre Dağılımı Toprak Sınıfları Tarım Arazileri (ha) Çayır-Mera (ha) Orman-Funda (ha) Diğer (ha) Toplam (ha) I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf IV. Sınıf V. Sınıf VI. Sınıf VII. Sınıf VIII. Sınıf GENEL TOPLAM Kaynak: 2010 Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu I., II. ve III. sınıf topraklarda sulu ve susuz tarla tarımı yapılabilmekte IV. ve daha yüksek sınıflı topraklarda marjinal alan dediğimiz tarımsal faaliyete elverişli alanlarda zeytin, kiraz, kestane, ceviz ve antepfıstığı gibi sert doğa koşullarına karşı dayanıklı bitkiler yetiştirilmektedir. I. SINIF ARAZİ: ha Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeye elverişli, meyilleri düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir. II. SINIF ARAZİ: ha Her çeşit bitki yetiştiriminde 1. Sınıftan daha az elverişlidir. Toprak ve su muhafazasına ait özel tedbirler almak gerekir. III. SINIF ARAZİ: ha Toprak, topoğrafya ve yüzey akıma ait şiddetli tehdit faktörlerine sahiptir. Ekilen mahsul çeşidi iki sınıfa nazaran daha azdır. Özel muhafaza tedbirlerine ihtiyaç gösterir. IV. SINIF ARAZİ: ha Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok çok şiddetli tahditlere sahiptir. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir. Kullanmaları çok dikkat ister. V. SINIF ARAZİ: 142 ha Beşinci sınıf araziler, yetiştirilecek bitki cinsini sınırlayan ve kültür bitkilerinin normal gelişmesini önleyen sınırlandırmalara sahiptir. Topoğrafya yönünden hemen hemen düzdür. Toprakları ya sıkı sık sel basması nedeniyle sürekli olarak yaş, ya da çok taşlı veya kayalıdır. Sık sık taşkınlara maruz kalan taban arazilerle, düz, düze yakın eğime sahip çok Tel:

80 taşlı veya orta derecede kayalı araziler ya da drenaj bakımından kültür bitkileri tarımına elverişli olmayan, fakat suyu seven ot ve ağaçların yetişmesine uygun göllenme alanları sınıfa örnek olarak gösterilebilir. Tarla ve bahçe bitkileri kültürüne uygun olmamakla birlikte, çayır ıslahı yapmak veya uygun ağaç türleri yetiştirerek bu arazilerden kazanç sağlamak mümkündür. Meyil toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera olarak kullanılan arazilerdir. Toprakların %39,49 u orta derin, % 60,51 i sığ profillidir. Bu sınıftaki arazilerde kuru tarım uygulanmaktadır. VI. SINIF ARAZİ: ha Meyil toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera olarak kullanılan arazilerdir. VII. SINIF ARAZİ: ha Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli toprak tahditlerine sahiptir. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak zayıf mera veya orman ağaçları dikimi için müsaittirler. Proje sahası, Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Marjinal Tarım Arazisi sınıfında değerlendirilmiştir. Ayrıca tarih ve sayı ile Tesisin çevreye ve tarımsal faaliyetlere zarar vermeyecek tedbirlerin alınması koşuluyla tarımsal hayvancılık işletmesi olarak faaliyet göstermesi Valiliğimize uygun görülmüştür. Ayrıca kümeslerden çıkan taze gübrenin işlenmeden kültür tarımı yapılan arazilere verilmemesi şartıyla azot açısından zararı olmayacağı görüşünü vermiştir. Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün görüş yazıları EK-9 da verilmiştir. Toprağın Mevcut Kullanımı Manisa ilinin toprak gruplarına göre arazi kullanım durumları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 38 Manisa İli Büyük Toprak Gruplarına Göre Arazi Kullanım Durumları Toprak Grubu Kuru Tarım Sulu Tarım Bağ Bahçe Zeytinlik Çayır Mera Orman Fundalık Yerleşim Yeri Allüviyal Topraklar Allüviyal Sahil Bataklıkları 124 Kollüviyal Topraklar Çorak Topraklar Kahverengi Orman Toprakları (M) Kahverengi Orman Toprakları (N) Kestane Rengi Topraklar Kırmızımsı Kestane Rengi Topraklar Kırmızı Akdeniz Toprağı Kırmızı Kahverengi Akdeniz Toprağı Kireçsiz Kahverengi Akdeniz T Rendzinalar Vertisoller Sierozemler 258 Regosoller Bazaltik T Diğer Arazi Tipleri Tel:

81 Toprak Grubu Kuru Tarım Sulu Tarım Bağ Bahçe Zeytinlik Çayır Mera Orman Fundalık Yerleşim Yeri Toplam Kaynak: 2011 Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu Faaliyetin planlandığı alanda bulunan toprak, kuru tarım yapılan Allüviyal Topraklar statüsündedir. Allüviyal topraklar, yüzey sularının tabanlarında veya tesir sahalarında akarsular tarafından taşınarak yığılmış bulunan genç sedimentler üzerinde yer alan; düz, düze yakın meyile sahip, (A) C profilli azonal genç topraklardır. İklim, drenaj ve kullanma tarzına göre organik madde miktarları geniş bir değişiklik gösterir. Bu topraklar üzerine sediment yolu ile bugün bile muhtelif kalınlıklarda yeni yeni çok genç ilave katlarda gelebilir. Azonal topraklar olması hasabiyle özel bir iklim tipi ve vegetasyonu yoktur. Her iklim ve vegetasyona sahip olabilir. Sahanın Erozyon Açısından Durumu Proje alanı tarım arazisi olup doğusunda ve batısında orman alanları bulunmaktadır. Proje ile ilgili olarak hafriyat çalışmaları yapılırken zemin emniyeti sağlanacaktır. Komşu parsellerde orman örtüsü bulunması nedeniyle erozyon oluşumu beklenmemektedir. Doğal Bitki Örtüsü Olarak Kullanılan Mera, Çayır vb. Manisa ili, ha. yüzölçümü ile Türkiye nin büyük illeri arasında yer alır yılı verilerine göre, il topraklarının % 38 i tarım yapılan arazilerdir. Bu alan ha dır. Doğal çayır, mera alanlarının genişliği ha olup oranı % 2,4 tür. İlde, işletmeler tarafından tescili yapılmış çayır ve mera alanları bulunmamaktadır. 5 II.8. TARIM VE HAYVANCILIK (TARIMSAL GELİŞİM PROJE ALANLARI, SULU VE KURU TARIM ARAZİLERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ, ÜRÜN DESENLERİ VE BUNLARIN YILLIK ÜRETİM MİKTARLARI, HAYVANCILIK TÜRLERİ, ADETLERİ VE BESLENME ALANLARI) Manisa ili, gerek coğrafik yapı, gerekse sahip olduğu tarıma uygun özellikler nedeni ile Türkiye nin önemli tarımsal üretim merkezlerinden biridir li yıllarda hızlanarak gelişen sanayi hareketine karşın, il ekonomisinin temelini bugün de tarım oluşturmaktadır. İl, 19. yüzyıl sonlarında ülkemizde pazar için tarımsal üretim yapmaya başlayan yörelerin başında gelmektedir. Manisa tarımı, yüzyılın başında geçimlik aile ekonomisinden pazar ekonomisine geçiş ile geleneksel hububat üretiminden sanayi bitkileri üretimine yönelmiş ve pamuk, tütün, zeytin, gibi sanayi bitkilerinin üretimi yaygınlaşmıştır. Manisa ya özgü ve ihracata yönelik bir ürün olan çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde, modern tekniklerin kullanımının yaygınlaşması ile belirgin üretim artışları sağlanmıştır. Manisa tarımında, bitkisel üretim ağırlıklı yer tutar. İl topraklarını sulayan Gediz Nehri boyundaki alüvyal topraklar, Türkiye nin en verimli toprakları arasındadır. Sulama olanakları da gelişmiş olan bu toprakların büyük bir kısmı pamuk ekimine ayrılmıştır. Manisa da pamuğun dekara verimi; hem ülkemiz ortalamasının hem de dünyanın belli başlı ülkelerindeki verimin üzerindedir. Manisa ili, kuru üzüm ve tütün üretiminde de önemli bir yer tutmaktadır. Dünyanın en önemli şark tütünleri Akhisar da yetiştirilir. Öte yandan Manisa, ülkemizin tütün üretiminde ilk sırada yer alır. Türkiye 5 Manisa İl Gıda, Tarm ve Hayvancılık Müdürlüğü, Haziran 2011 Tel:

82 çekirdeksiz kuru üzüm üretiminin % 80 i Manisa dadır. Manisa, dünya çapında bağcılık alanlarındandır. Tahıl ve baklagil üretimi diğer ürünlere göre daha önemsizdir. Meyvecilikte, özellikle zeytincilikte ülkemizde önemli bir potansiyele sahiptir. Son zamanlarda meyvecilik artma eğilimi göstermiştir. Endüstriyel bitkilerde, özellikle uzun elyaflı pamuk üreticiliği Türkiye çapındadır. Manisa topraklarında muz, çay, narenciye ve fındık dışında hemen her türlü bitki yetişmektedir. İklim şartları, su kaynakları, toprak özellikleri ile tarıma son derece elverişlidir. Tarımda modern tekniklerin uygulanması, kaliteli tohumluk kullanımı, entansif tarım yöntemlerinin yaygınlaşması hem verimi hem de kaliteyi arttırmıştır. İlde ovalık alanlarda pamuk, bağ, sebze gibi ürünler yetiştirilmekte ve sulu tarım yapılmakta, yüksek kesimlerde ve susuz alanlarda ise hububat ve tütün tarımı yapılmaktadır. Manisa, ha lık yüzölçümü ile Türkiye nin büyük illeri arasında yer alır verilerine göre, il topraklarının %38 i tarım arazileridir. Bu alan, ha dır. Arazi dağılımından da (Tablo 37) görülebileceği gibi Manisa nın sahip olduğu tarım arazisi, büyük bir potansiyele sahiptir. %29 olan kullanılmayan arazi grubuna, yerleşim merkezleri, yollar, nehir ve göl yatakları ile ekonomik olarak tarım yapılmayan verimsiz araziler girmektedir. Manisa nın arazi yapısı itibarı ile dağlık ve sarp alanları ha büyüklüğündedir. Bunun genel yüzölçümüne oranı %47 dir. Tepelik ve dalgalı alanlar ha, oranı %30; taban ve düz alanlar ha, oranı %23 tür. Bu sınıflamaya tabii tutulan araziler ha olup, yerleşim alanları, su yüzeyleri ve yollar sınıflandırma dışında kalmıştır. Bu sınıflandırılan arazilerin ilk 4 sınıfında tarım yapılabilir. Diğerleri tarım dışı arazilerdir. Tarımsal Gelişim Proje Alanları Faaliyet alanı ve yakın çevresinde herhangi bir tarımsal gelişim proje alanı bulunmamaktadır. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları Manisa ilinin tarımsal arazilerinin genel ürün desenleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 39 Manisa İli Tarımsal Arazi Kullanımlarının Dağılımı DEKAR % Tarla ,96 Sebze ,22 Meyve ,90 Nadas ,91 Süs Bitkileri 741 0,02 TOPLAM ,00 Kaynak: TUİK-Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı Turgutlu ilçesinin tarımsal arazilerinin genel ürün desenleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tel:

83 Tablo 40 Turgutlu İlçesi Tarımsal Arazi Kullanımlarının Dağılımı DEKAR % Tarla ,00 31,25 Sebze 900 0,37 Meyve (Zeytin dahil) ,00 14,13 Nadas ,00 54,25 Süs Bitkileri 0 0,00 TOPLAM ,00 100,00 Kaynak: TUİK-Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı Manisa ilinde elde edilen önemli tarımsal ürünler ve bunların yıllık üretim miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 41 Manisa İli Tarımsal Ürün Yıllık Üretim Miktarları Ürünün Cinsi Ekim Alanı (Da.) Üretim Miktarı (Ton) Verim (Kg./Da.) Buğday Arpa Pamuk(Kütlü) Tütün Zeytin Yaş Üzüm Mısır (Dane) Haşhaş (Kapsül) Kavun Karpuz Domates Kiraz Kaynak: Manisa Valiliği İnternet Sitesi Sayılarla Manisa 2012 Proje sahası, Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Marjinal Tarım Arazisi sınıfında değerlendirilmiştir. Ayrıca tarih ve sayı ile Tesisin çevreye ve tarımsal faaliyetlere zarar vermeyecek tedbirlerin alınması koşuluyla tarımsal hayvancılık işletmesi olarak faaliyet göstermesi Valiliğimize uygun görülmüştür. Ayrıca kümeslerden çıkan taze gübrenin işlenmeden kültür tarımı yapılan arazilere verilmemesi şartıyla azot açısından zararı olmayacağı görüşünü vermiştir. Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün görüş yazıları EK-9 da verilmiştir. Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Manisa ili, Turgutlu ilçesi sınırları içerisinde kuru tarım arazilerinin toplam büyüklüğü ha dır. Toplam sulu tarım arazisi büyüklüğü ise hektardır. Turgutlu ilçesinin Arazi Kullanma Şekillerinin kabiliyet sınıflarına göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 42 Turgutlu İlçesi Arazi Kullanma Şekillerinin Kabiliyet Sınıflarına Göre Dağılımı ARAZİ KULLANMA KABİLİYET SINIFI (HA) KULLANMA ŞEKLİ I II III IV TOPLAM V VI VII TOPLAM VIII TOPLAM Tarım Arazileri Kuru T. Nadaslı Kuru T. Nadassız Sulu Tarım Yetersiz Sulu T. Bağ Kuru Bağ Sulu Bahçe Kuru Bahçe Sulu Tel:

84 Zeytin Çayır Mer'a Çayır Arazisi Mera Arazisi Orman Funda Orman Arazisi Fundalık Arazi Tarım Dışı Arazi Yerleşim (yoğun) Yerleşim (Az Yğ.) Sanayi Alanı Askeri Alan Hava Alanı Diğer Araziler Su Yüzeyi TOPLAM Kaynak: 2011 Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu Manisa İli genelinde ise sulu tarım arazilerinin büyüklüğü aşağıdaki tablodan da görülebileceği gibi toplam tarım arazilerinin %37,72 sine tekabül etmektedir. Sulanamayan tarım arazilerinin büyüklüğü ise % 62,28 oranındadır. Tablo 43 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Alan Türü Alan (Ha) Oran (%) Toplam Tarım Alanı Sulanabilir Tarım Alanı ,7 Sulanmayan Tarım Alanı ,3 Kaynak: Sayılarla Manisa Manisa Valiliği İnternet Sitesi Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları Manisa ili hayvan varlığı açısından Türkiye de ilk sıralarda olmamasına karşın özellikle engebeli araziye sahip ve zirai geliri yetersiz olan ilçelerinde hayvancılık temel geçim kaynağını oluşturmaktadır. Arazi yapısına göre; engebeli ve kıraç olan Kula, Selendi, Gördes, Demirci ve Köprübaşı İlçelerinde daha çok Küçükbaş hayvancılık (Koyun ve Keçi yetiştiriciliği) önem arz etmektedir. Sığırcılık ise ova kesimlerinde ve nispeten daha az engebeye sahip arazi yapılarının bulunduğu yerlerde yapılmaktadır. Sayıları fazla olmamakla birlikte özellikle ova kesimlerinde son yıllarda entansif yapıda süt sığırı işletmeleri kurulumu artmaktadır İşletme başına hayvan sayısı da entansif işletmelerin sayılarının artmasına paralel olarak artış göstermektedir. Manisa ilinde 2002 yılında adet sığır, adet koyun, adet keçi, 10,5 milyon adet tavuk ve adet arı kovanı mevcudu bulunmakta iken bu rakamlar 2012 yılında adet sığıra, adet koyuna, adet keçiye, yaklaşık 29,7 Milyon adet tavuğa, adet arı kovanına ulaşmıştır. Manisa ilinde hakim olan süt sığırı ırkı Holstein ırkı ve bu ırkın melezleridir. Yetiştiriciliği yapılan sığır ırkları Holstein, Montafon, Karacabey Esmeri, Simental ve bu kültür ırklarının Yerli Kara ile Melezleri ile Yerli Karadır. Manisa gerek iklimi, gerek konumu gerekse potansiyeli bakımından her türlü tarımsal sanayi yatırımının yapılmasına çok elverişli bir bölgede bulunmaktadır. Tel:

85 İlde Süt ve Süt Ürünleri işlemesi kapsamında faaliyet gösteren faal işletme sayısı 72, et ve et ürünleri işlemesi kapsamında faaliyet gösteren işletme sayısı 29 adettir. İlimizde mevcut bulunan bu işletmelerin 11 tanesinin kendi laboratuvarı bulunmaktadır. Aşağıdaki Manisa ili hayvan varlığı tablosu verilmiştir. Tablo 44 Manisa İli ve Turgutlu İlçesi 2012 Yılı Hayvan Varlığı CİNSİ Manisa İli Miktarı Turgutlu İlçesi Miktarı SIĞIR (Baş) KÜLTÜR MELEZ YERLİ KOYUN (Baş) KEÇİ (Baş) TAVUK (Adet) ETÇİ YUMURTACI KOVAN (Adet) YENİ TİP ESKİ TİP MANDA AT KATIR EŞEK DEVE II.9. NÜFUS HAREKETLERİ (İŞLETME DÖNEMİNDE SAĞLANACAK İSTİHDAM EKONOMİK DEĞİŞİKLİKLER, GÖÇ HAREKETLERİ) Türkiye sanayi üretiminin % 15 i Ege Bölgesinde yapılmaktadır. Bölgedeki imalat sanayinin hemen her çeşidini kapsayan geniş bir yelpazede üretim faaliyeti sürdürülmektedir. Ege Bölgesi imalat sanayisinin, Türkiye toplam imalat sanayisi içindeki payı, istihdamda % 5, katma değerde %18, yatırımda ise % 11 dir döneminde 426 proje ile Marmara Bölgesi birinci, 141 proje ile Ege Bölgesi ikinci sıradadır. Ege Bölgesi, yabancı yatırımcılarda 1995 yılında % 7 olan payını %11 e çıkarmıştır. Son üç yılda yapılan 141 yabancı yatırımın 28 i Manisa ilinde yapılmıştır. Bu firmaların varlığı, dünya firmalarının Manisa yı ve ülkemizi en iyi şekilde tanımalarını sağlamış ayrıca Manisa ve ülke ekonomisine büyük katkı getirmiştir. 6 Manisa geçmişte özellikle bölgede yetişen çeşitli ürünler için canlı bir alışveriş yeri, dokumacılık, besin maddeleri imali, dericilik ve tarım araçları üretimi gibi alanlarda faaliyet gösteren çok sayıda atölye ve tezgâhın bulunduğu bir sanayi ve ticaret merkezidir yılında hizmete açılan Organize Sanayi Bölgesi ile sınaî gelişme trendi hızlanmış, daha büyük ölçekli sanayi kuruluşlarının Manisa ya yönelmesine olanak sağlamıştır. Bu 6 Manisa İl Çevre Durum Raporu yılı Tel:

86 gelişme doğrultusunda özellikle teşvik tedbirlerinin etkisiyle 1980 yılından itibaren planlı ve kararlı bir sanayileşme hareketi izlenmektedir. Ege Bölgesinin İzmir den sonra ikinci büyük ticari merkezi Manisa dır. Manisa, İç Anadolu Bölgesi illeri ile de bağlantılı olması nedeniyle ticari potansiyeli yüksek bir ildir. Halen Manisa il merkezinde 6 Kısımdan oluşan Organize Sanayi Bölgesi, I. Kısım II. Kısım, III. Kısım ve yapımı devam eden IV. - V. ve VI. kısımlarında çok değişik sektörlerde faaliyet gösteren sanayi kuruluşları yer almaktadır. Ayrıca, Salihli, Akhisar, Turgutlu Organize Sanayi Bölgeleri ve Kula Deri Organize Sanayi Bölgesi de ilin sanayileşmesine büyük katkı sağlamaktadır. Buna bağlı olarak il genelinde sanayinin dağılımı ağırlıklı olarak Merkez, Turgutlu, Salihli, Akhisar ve Soma ilçelerinde görülmektedir. Sanayinin bu gelişimi nedeni ile nüfus hareketleri de buna paralellik göstermiştir. Manisa ili 2000 yılı Genel Nüfus Sayımına göre kişidir kişi ile Merkez ilçe toplam nüfusun %22 sini oluşturmaktadır. Manisa Merkez ilçeyi; %12 lik pay ve kişi ile Akhisar ilçesi, %11,8 lik pay ve kişi ile Salihli ilçesi ve %9,7 lik pay ve kişi ile Turgutlu ilçesi izlemektedir kişilik nüfus ile Köprübaşı ilçesi en az nüfusa sahip olup, toplam nüfus içindeki payı ise % 1 in altında kalmaktadır yılı nüfus sayımına göre nüfusun %56,5 lik kesimini oluşturan kişi kentlerde, %43,5 lik kesimini oluşturan kişi ise köylerde yaşamaktadır. Manisa ili Türkiye toplam nüfusunun %1,9 luk bir bölümünü oluşturmaktadır. Merkez ilçe-alaşehir-demirci-kırkağaç-salihli-soma ve Turgutlu ilçelerinde yılları arası nüfus artışı yaşanırken; Ahmetli-Gördes-Köprübaşı-Akhisar-Saruhanlı ilçelerinde nüfus azalışı yaşanmış olup, Gölmarmara-Selendi ilçelerinde kayda değer değişiklik olmamıştır. Manisa ili toplam nüfusu 1985 yılında kişi iken, 1990 yılında kişi olmuş ve beş yıllık artış oranı % 10 seviyelerindedir yılında kişi iken % 6,7 ve 2000 yılında kişi iken % 2,2 lik bir artış göstermiştir arası yıllık artış %2 iken yılları arası yıllık artış hızı binde 97 ve yılları arası ise yıllık artış hızı onbinde 7 olarak saptanmıştır. Bu durum ise Manisa genelinde nüfus artış hızının önemli ölçüde düştüğünü göstermektedir. 7 En güncel veri olan 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt sistemi verilerine göre ise Manisa ili nüfus bilgileri Tablo 45 te verilmiştir Genel Nüfus Sayımı kesin sonuçları Tablo 45 Manisa İli Nüfus İstatistikleri (2012) 2012 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Verileri Yıllık nüfus artış hızı (%) İl ve ilçeler 45. MANİSA Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy 00. Merkez ,05 44,18-25, Ahmetli ,51-8,45-18, Akhisar ,27 31,38-24, Alaşehir ,74 21,61-5, Demirci ,32-2,94-25, Gölmarmara ,46-13,44-10, Gördes ,99-2,04-27, Kırkağaç ,86 2,36-16,82 7 Manisa İl Çevre Durum Raporu yılı Tel:

87 08. Köprübaşı ,02 8,08-22, Kula ,37 1,93-24, Salihli ,12 18,62-14, Sarıgöl ,57 14,46-5, Saruhanlı ,51 21,16-30, Selendi ,54-18,99-12, Soma ,31 25,76-7, Turgutlu ,71 30,57-13,15 Toplam ,82 26,55-19,02 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Manisa İl genelinde Kentsel Nüfus, Toplam Nüfusun % 67,19 unu oluşturmaktadır. Bu oran, Manisa ili ekonomisinin genelde tarıma bağlı olduğunun en önemli göstergesidir. Kapasite artışı planlanan tesisin bulunduğu Turgutlu ilçesinde Kentsel Nüfusun Toplam Nüfusa oranı % 83,8 seviyesindedir. Bu oran Turgutlu İlçesinin ilin sanayi merkezlerinden biri olduğunu göstermektedir. Bu da, Manisa ilinde nüfus hareketlerinin, sanayi bölgelerinin yoğunlaştığı bölgelerde daha çok olmasının en önemli kanıtıdır. Turgutlu ilçesinin nüfusu 2012 yılı TÜİK verilerine göre kişi olup 2000 yılı kayıtlarına göre % 20,71 lik bir artış göstermiştir yılı TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre Musacalı Köyü nün nüfusu 364 erkek ve 354 kadın olmak üzere toplam 718 kişidir. Manisa ili 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre kentsel ve kırsal alanlarda nüfusun kadın-erkek dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 46 Manisa İli Nüfusu Kadın-Erkek Dağılımı (2012) ŞEHİR KÖY GENEL İLÇE Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın TOPLAM Merkez Ahmetli Akhisar Alaşehir Demirci Gölmarmara Gördes Kırkağaç Köprübaşı Kula Salihli Sarıgöl Saruhanlı Selendi Soma Turgutlu Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Manisa daki kentsel ve kırsal nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı Tablo 47 de verilmiştir. Tablodan da görülebileceği üzere toplam nüfusun % 50,1 ini erkek nüfusu oluşturmaktadır. Ayrıca yaş grubu, nüfusun en yüksek oranı olan, yaklaşık % 8,1 Tel:

88 lik orana sahiptir. Nüfusun % 60 ı 0-40 yaş aralığındadır. Bu da Manisa ilinde nüfusun çoğunluğunu genç nüfusun oluşturduğu anlamına gelmektedir. Tablo 47 Manisa İli, Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus Yaş Grubu Toplam Erkek Kadın Toplam Kaynak: TUİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı, 2012 Gelir (Yöredeki Gelirin İşkollarına Dağılımı, İşkolları İtibariyle Kişi Başına Düşen Maksimum Ve Minimum Ortalama Gelir) Yöredeki gelir dağılımı ile ilgili olarak Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verileri araştırılmış, en yakın tarihli çalışma olan 2001 yılı Manisa ili Gayri Safi Yurt İçi Hâsılanın (GSYİH) iş kollarına göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 48 Manisa İli Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın İş Kollarına Göre Dağılımı (2001) İŞKOLU TOPLAM GSYİH (TL) ORANI Tarım %..Çiftçilik ve hayvancılık Ormancılık Balıkçılık Sanayi %..Madencilik ve taş ocakçılığı İmalat sanayi Elektrik, gaz ve su İnşaat sanayi % Ticaret %..Toptan ve perakende ticaret Otel lokanta hizmetleri Ulaştırma ve haberleşme % Mali müesseseler % Konut sahipliği % Serbest meslek hizmetleri % (Eksi) İzafi banka hizmetleri Sektörler toplamı % Devlet hizmeti Kar amacı olmayan özel hizmet kurumu Toplam İthalat vergileri GSYIH alıcı fiyatlarıyla Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Tel:

89 Manisa ilinde gelirin %44 ü sanayi, %19 u tarım ve %16 sı ticaret işkollarından gelmektedir. Turgutlu ilçesinin 1996 yılı verilerine göre Manisa GSYİH içindeki payı %9 dur. Tablo 49 Manisa İli Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın İlçelere Göre Dağılımı (1996) İLÇE GSYİH (TL) ORAN Manisa %100 Merkez % Ahmetli % Akhisar % Alaşehir % Demirci % Gölmarmara % Gördes % Kırkağaç % Köprübaşı % Kula % Salihli % Sarıgöl % Saruhanlı % Selendi % Soma % Turgutlu % Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Manisa ilinde 2001 yılı rakamlarına göre kişi başına düşen milli gelir US$ ve illere göre ülke sıralamasında 15. sıradadır. İşsizlik (Yöredeki İşsiz Nüfus Ve Faal Nüfusa Oranı) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) internet sitesinden alınan verilere göre 2011 yılı Manisa-Afyon-Kütahya-Uşak bölgesinde işsiz nüfus , toplam işgücü , işsizlik oranı % 4,7 olarak hesaplanmıştır. Bu oran, Türkiye geneli işsizlik oranı olan % 9,8 in altındadır. Tablo 50 Türkiye Çalışan Nüfus ve İşsizlik İstatistikleri (2011) (Bin) Kurumsal olmayan nüfus Noninstitutiona l population TOPLAM İşgücü Labour force İstihdam edilenler Employe d İşsiz Unemp -loyed İşgücün e katılma oranı Labour force participa - tion rate (%) İşsizlik oranı Unemp - loymen t rate (%) ,2 TR10 (İstanbul) ,1 11,3 TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) ,8 7,4 TR22 (Balıkesir, Çanakkale) ,3 5,4 TR31 (İzmir) ,2 14,8 TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) ,5 7,7 TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) ,8 4,4 TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) ,4 TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ,7 10,5 TR51 (Ankara) ,6 9,5 TR52 (Konya, Karaman) ,9 6,1 Tel:

90 TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) ,9 8,2 TR62 (Adana, Mersin) ,6 TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) ,3 10,4 TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir ) ,4 6,8 TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) ,4 8,2 TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ,1 7,3 TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ,5 5,6 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) ,7 5,7 TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) ,5 6,3 TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) ,4 6,3 TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ,4 TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ,5 TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ,8 8,9 TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) ,6 11,8 TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ,8 6,9 TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) ,3 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisinde 40 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Çalışanlar Turgutlu ilçesinden ve çevre köylerden temin edilecektir. İhtiyaç duyulması durumunda yeni istihdam düşünülebilecektir. Çalışacak işçilerin tesisin bulunduğu yöreden, Turgutlu İlçesi ve çevre köylerden temin edileceği düşünüldüğünde bölge ekonomisi, 718 kişilik bir nüfusa sahip Musacalı Köyü ve civar köyler için ciddi büyüklükte bir istihdam yaratılacağı, aile büyüklüğü 5 kişi kabul edildiğinde 200 kişiye ekonomik ve sosyal fayda sağlayacağı görülmektedir. II.10. KORUMA ALANLARI (PROJE SAHASI VE ETKİ ALANINDA BULUNAN DUYARLI YÖRELER VE ÖZELLİKLERİ, MİLLİ PARKLAR, TABİAT PARKLARI, SULAK ALANLAR, TABİAT ANITLARI, TABİATI KORUMA ALANLARI, YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI, YABAN HAYVANI YETİŞTİRME ALANLARI, KÜLTÜR VARLIKLARI, TABİAT VARLIKLARI, SİT VE KORUMA ALANLARI, BİYOGENETİK REZERV ALANLARI, BİYOSFER REZERVLERİ, ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGELERİ, ÖZEL KORUMA ALANLARI, İÇME VE KULLANMA SU KAYNAKLARI İLE İLGİLİ KORUMA ALANLARI, TURİZM ALAN VE MERKEZLERİ VE KORUMA ALTINA ALINMIŞ DİĞER ALANLAR), BUNLARIN FAALİYET ALANINA MESAFELERİ VE OLASI ETKİLERİ, Milli Parklar: Manisa il sınırları içerisindeki Spil Milli Parkı faaliyet alanına en yakın Milli Park olup yaklaşık 25 km mesafededir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Milli Park bulunmamaktadır. Tabiat Parkları: Manisa ilinde 2 adet Tabiat Parkı bulunmakta olup bunlar Süreyya ve Mesir Tabiat Parklarıdır. Mesir Tabiat Parkı faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 37 kilometre, Süreyya Tabiat Parkı ise 40 kilometre mesafededir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiat Parkı bulunmamaktadır. Sulak Alanlar: Doğal ve yapay, devamlı veya geçici, suları durgun ve akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde 6 m yi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyerleri kapsayan alanlar sulak alanlar olarak Tel:

91 tanımlanır. Türkiye sulak alanlar bakımından Bağımsız Devletler Topluluğu hariç Avrupa ve Orta Doğunun en zengin sulak alanlarına sahiptir. Ülkemizde toplam alanı 1 milyon hektarı aşan 250 kadar sulak alan mevcuttur. Bunlardan 63 kadarı uluslararası nitelikte öneme sahip sulak alandır. Ülkemizdeki sulak alanlar konum itibari ile herhangi bir ülkedekinden çok daha fazla önem taşımaktadır. Bunun nedeni Türkiye nin Avrupa, Asya ve Afrika kıtaları arasındaki kuş göç yolları üzerinde bulunmasından kaynaklanmaktadır. Manisa ili dâhilinde koruma statüsü olan herhangi bir sulak alan bulunmamaktadır. Ancak, uluslararası öneme sahip sulak alanlardan iki tanesi Manisa İl sınırları içerisinde yer almaktadır. Bunlar Marmara Gölü ve Demirköprü Baraj Gölüdür. Marmara Gölü: Manisa nın doğusunda, Gölmarmara ilçesi sınırları içinde yer almaktadır. İl merkezine 63 km uzaklıktadır. Tabii olarak Gördes çayı ile beslenmektedir. Zengin yaban hayatı mevcut olup, sazan balıkçılığı yapılmaktadır. Manisa ilinin tek doğal gölüdür. Adını verdiği Gölmarmara ilçesi yerleşim merkezi yakınında, Salihli ilçesine 14 km uzaklıkta olan göle, Akhisar ya da Salihli üzerinden veya Halitpaşa-Gölmarmara yoluyla ulaşmak mümkündür. Bir tektonik çöküntü alanının sularla dolması sonucunda oluşmuştur. Gölün denizden yüksekliği 74 m olup, yüzölçümü 11,9 km 2 ve maksimum derinliği 3-4 m dir. Etrafı sulak, çayırlar ve sazlıklarla kaplıdır. Kuzeyde, güneyde ve batıda gölü çevreleyen kanallarda da bitki örtüsü sık ve zengindir. Kuş çeşitliliğine imkân veren zengin bir doğal çevre oluşmuştur. Ancak, tarım yapılan bu yörede avcılık da hayli yaygındır. Yörede kuluçkaya yatan kuşlar; tepeli batağan, kuğu, angıt, pastaş, dalagan, uzunbacak, yılan kartalı, kızılbacak, mahmuzlu kız kuşudur. Gülen sumrununda yörede kuluçkaya yatma ihtimali fazladır. Yine tepeli kutanın da bu yörede kuluçkaya yattığı tahmin edilmekte ise de bu kesinlik kazanmamıştır. Göl ve çevresi kışın, su kuşları için önemli bir bölgedir. Tutan, karaboyunlu batağan, karabatak, çamurcum, bozdalagan, sakar meke yöredeki önemli örneklerdir. Deniz kartalı da kışı bu yörede geçirmektedir. Sulama amacıyla kullanılan göl son yıllarda yaşanan kuraklıktan olumsuz etkilenmiş, çevresindeki doğal denge ve yaban hayatı zarar görmüştür. Maksimum göl hacmi m 3 tür. Gölün su stoğunu arttırmak amacıyla DSİ tarafından Marmara Gölü Besleme İletim Tesisi ve Pompaj İstasyonu adıyla yeni bir proje uygulanmaktadır. Proje gerçekleştiğinde Gediz nehrinin kış suları Marmara Gölüne pompalanacaktır. Marmara gölü faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 13 km. mesafededir. Demirköprü Baraj Gölü: Köprübaşı ilçesi sınırları içindedir. Köprübaşı, Demirci, Salihli ilçeleri sınırlarında, il merkezine 105 km, Salihli ye 30 km kadar uzaklıktadır. Gediz nehri kollarından Demirci çayı üzerinde kurulu bulunmaktadır. Enerji ve sulama amaçlı bir suni gölettir. Demirköprü Baraj Gölü faaliyet alanına kuş uçumu yaklaşık 45 km. mesafededir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Sulak Alan bulunmamaktadır. Tabiat Anıtları: Tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dâhilinde korunan tabiat parçalarıdır. Bu objeler bazen bir kaya bazen de bir şelale olabilir. Türkiye genelinde toplam 107 adet Tabiat Anıtı vardır. Manisa ili dâhilinde bir adet tabiat anıtı bulunmaktadır. Kula ilçesindeki Peri Bacaları tabiat anıtı olarak tarihinde tescil edilmiş olup faaliyet alanına mesafesi yaklaşık 90 km dir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiat Anıtı bulunmamaktadır. Tabiatı Koruma Alanları: Bilimsel ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye düşmüş veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup, sadece bilim ve Tel:

92 eğitim amaçları ile kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarıdır. Türkiye genelinde toplam 35 adet Tabiat Koruma Alanı vardır. Manisa ilinde, Alaşehir ilçesinde; Karaçam Gen Kaynakları Koruma Ormanı bulunmaktadır. Orman gen kaynakları; orman ağaç türleri içindeki ve türleri arasındaki mevcut irsel karakterlerin ekonomik, sosyal ve bilimsel değerlerinin tümünün bir arada anlaşılmasıdır. Orman gen kaynaklarının korunmasında amaç; gerek tür içindeki, gerekse türler arasındaki genetik çeşitliliği en yüksek seviyede tutmak ve gerektiğinde bu çeşitlilikten yararlanmaktır. Yok olacak bir orman gen kaynağının yerine yenisini getirmek bu gün için olanaksızdır. Karaçam; m. rakımlarında yayılış gösteren, m. boy, 200 cm. çap yapabilen, 850 yıl doğal ömrü olan asli orman ağacımızdır. Karaçamın bir variyetesi olan Pinus nigra var. ġeneriana Murat Dağlarının güney yamaçlarında fertler halinde bulunmakta, sadece Alaşehir de aşağıdaki özelliklerde meşcere halinde bulunmaktadır. Manisa ilindeki tabiatı koruma alanları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır. Tablo 51 Manisa İlindeki Tabiatı Koruma Alanları Türü Orjini Tesis Yeri Cz. Tohum bahçesi (kızılçam) Marmaris-Gelibolu Gördes- Kavakalan Bergama-F.dere Muradiye (15 km) Muradiye (15 km) Söğütalan (85 km) Ck. Tohum bahçesi (karaçam) Yılanlı-Elkindağı Gördes-Güneşli Sarıgöl (45 km) Gölmarmara (80 km) Cf. Tohum bahçesi Bergama-Kozakçayı Heybeli Eğrigöl (45 km) Eğrigöl (45 km) Cz. Tohum plantasyonu (kızılçam) Yılanlı-Boyalı Kayışlar Akhisar (42 km) Akhisar (53 km) Cz. Tohum plantasyonu (kızılçam) Gördes-Şahinkaya Alibeyli Eğrigöl (40 km) Eğrigöl (13 km) Cz. Tohum plantasyonu (kızılçam) Salihli-Poyrazköy Eğrigöl Tür Serisi Cz. Tohum mesceresi Şahinkaya Ck. Tohum mesceresi Güneşli Ck. Gen Koruma Ormanı Alaşehir Cz. Gen Koruma Ormanı Sarıgöl Kaynak: 2010 Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu Yaban Hayatı Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde Yaban Hayatı Koruma Alanı bulunmaktadır. Planlanan faaliyet alanının 1000 metre yarıçaplı yakın çevresinde Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları, Yaban Hayvanı Yerleştirme Sahaları bulunmamaktadır. Proje alanına en yakın Yaban Hayvanı Yerleştirme Sahası kuş uçumu yaklaşık 10 km güneydedir. Proje alanı Av Dönemi M.A.K. Kararıyla Yasaklanan Saha içinde kalmakta olup aşağıdaki haritada verilmiştir. Tel:

93 Yaban Hayvanı Yerleştirme Sahası 27 Km Ava Yasak Saha Proje Alanı 10 Km Yaban Hayvanı Yerleştirme Sahası Şekil 31 Proje Alanının Ava Yasak Sahaya Olan Mesafesi Kaynak: Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları: Faaliyet alanına en yakın Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Bayındır Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olup, faaliyet alanının güneyinde kuş uçumu yaklaşık 25 km uzaklıktadır sayılı Kara Avcılığı Kanunu çerçevesinde tarihli ve 2006/10966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 5785,0 ha büyüklüğündeki alan Bayındır Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak ilan edilmiştir. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanı bulunmamaktadır. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Kültür Varlığı, Tabiat Varlığı, Sit Ve Koruma Alanı bulunmamaktadır. Faaliyet alanına en yakın Tabiat Anıtı tarihinde tescil edilen Kula Peri Bacaları olup, faaliyet alanının doğusunda kuş uçumu yaklaşık 90 km mesafededir. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü İzmir II Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarih ve sayılı yazısında 2863 sayılı Yasa kapsamında bugüne kadar tepit ve tescili yapılmış herhangi bir sit veya kültür varlığı koruma alanı içerisinde kalmamaktadır. Ancak, taşınmazda yapılacak olan çalışmalar esnasında, herhangi bir kültür varlığına rastlanılması halinde, 2863 sayılı Kanunun 4. Maddesi gereğince, en yakın mülki idare amirliğine veya en yakın müze müdürlüğüne bilgi verilmesi gerektiği. denmektedir. (EK-9) Biyogenetik Rezerv Alanları: Yasal statü ile muhafaza ve teminat altına alınmış bir veya birden fazla tipik emsalsiz nadir veya tehlike altında bulunan habitat, biyosönöz ve ekosistem ile karakterize edilen alanlardır. Manisa ili sınırları içerisinde bu kapsama alınmış herhangi bir alan bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Biyogenetik Rezerv Alanı bulunmamaktadır. Tel:

94 Biyosfer Rezervleri: 1970 yılında UNESCO Genel Konferansı nın 16. oturumunda başlatılan MAB (İnsan ve Biyosfer Programı) çerçevesinde dünya üzerinde özel bir iklim ve yaban hayatı ile karakterize olunan belli başlı biyomları temsil eden alanlar olarak tanımlanır. Manisa ili sınırları içerisinde bu kapsama giren herhangi bir alan bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Biyosfer Rezervi bulunmamaktadır. Özel Çevre Koruma Bölgeleri: Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilmiş bölgeler, çevre kirlenmesi ve bozulmasına karşı korumak, bu alanların doğal güzelliklerini ne tarihi değerlerinin gelecek nesillere intikalini teminat altına almak için oluşturulmuş bölgelerdir. Türkiye genelinde toplam 12 adet Özel Çevre Koruma Bölgesi vardır. Manisa ili dâhilinde Özel Çevre Koruma bölgesi yoktur. Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Özel Çevre Koruma Bölgesi bulunmamaktadır. Özel Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Özel Koruma Alanı bulunmamaktadır. İçme ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir İçme ve Kullanma Su Kaynakları ile İlgili Koruma Alanı bulunmamaktadır. Turizm Alan ve Merkezleri Ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Turizm Alanı veya Koruma Altına Alınmış Diğer bir Alan bulunmamaktadır. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar: Faaliyet alanı ve metre yarıçaplı yakın çevresinde Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar bulunmamaktadır. II.11. ORMAN ALANLARI VE ALINACAK TEDBİRLER (AĞAÇ TÜRLERİ, MİKTARLARI, KAPLADIĞI ALAN BÜYÜKLÜKLERİ VE KAPALILIĞI; PROJE YERİNİN EN YAKIN ORMAN ALANINA MESAFESİ), Manisa İli, bulunduğu coğrafyanın özelliklerinden dolayı, batı-doğu doğrultusunda toprak, jeolojik, morfolojik yapı, iklim durumu itibariyle farklılıklar gösterir. Bu farklılık bitki örtüsünde de değişiklikler yaratır. Batı-doğu yönündeki bu bitki örtüsü farklılaşması düzenli ve kesindir. Kademelenme biçiminde değildir. Dağ kütlelerinin deniz etkisini kesmesi, yer yer Akdeniz iklimi ve Karasal iklim, bitki türlerinin iç içe bulunmasına yol açmaktadır. Yükseltiye bağlı olarak ova bitkileri, makiler, kuraklığa dayanıklı ve sürekli yeşil kalabilen Akdeniz bitkileri ve ormanlar şeklinde bir yayılma göze çarpar. Ormanlar genelde m. üzerindeki yüksekliklerde topluluklar halinde bulunur. Palamut, Meşe, Kızılçam, Karaçam yaygın orman bitkileridir. Ormanlarda az miktarda Ahlat, Karaağaç, Çınar ve Ardıç a da rastlanır. İlde sık görülen maki bitki türleri ise; geniş yapraklı taş ıhlamuru, mastık, kocayemiş, funda, ladin, zeytin ve az miktarda defne, kuşkonmaz ve üvezdir. Tarımın hızla gelişmesi, kullanılan ilaç ve gübreler nedeniyle ova kesimlerindeki doğal bitki örtüsü ortadan kalmıştır. Yağış rejiminin etkileri, ormanlardaki insan tahribatı, erozyon nedenleriyle ormanlık alanlarda bitki örtüsünün fakirleşmesi göze çarpmaktadır. Manisa ili genelindeki bitki örtüsünün sık rastlanan başlıca türleri şunlardır. Karaçam, Kızılçam, Ardıç, Kavak, Söğüt, Ceviz, Kestane, Gürgen, Meşe, Palamut, Karaağaç, Dut, Defne, Çınar, Kayaarmudu, Taşayvası, Orman çileği, Yabanielma, Vişne, Ahlat, Böğürtlen, Üvez, Geven, Erguvan, Korunga, Yonca, Katır Tırnağı, Üçgül, Beyaz tırfıl, Sütleğen, Somak, Hatmi, Menengiç, Ebegümeci, Ilgın, Çiğdem, Ladin, Mersin, Sarmaşık, Sandal ve Turp, Tel:

95 Meyankökü, Gelincik, Yüksükotu, Sığırkuyruğu, Hindiba, Isırgan, Kuzukulağı, Labada, Horozibiği, Menekşe gibi bitkilerdir. Son yıllarda, yüksek kesimlerdeki doğal bitki örtüsünü olumlu anlamda etkilemek ve ekonomik fayda sağlamak amacıyla, delice zeytin aşılaması, menengiçe, antep fıstığı aşılaması, ceviz, kestane, fıstık çamı yetiştiriciliği yapılmaktadır. Orman Bölge Müdürlüğü nün Manisa ili dâhilinde kalan orman alanlarının büyük bölümü genel olarak bozuk niteliktedir. Manisa ili dâhilindeki genel saha ha olup, bunun ha ı normal ve büyük sahalar dâhil olmak üzere orman alanı, ha ı ormansız alandır. Ağaç türü olarak, ibrelilerden Kızılçam, Karaçam, Asli türler başta gelmekte olup yapraklı tür olarak Meşe baltalığı ve diğer maki formasyonu teşkil etmektedir. 8 Tablo 52 Manisa İli 2010 yılı Ağaç Türlerinin Yayılışı AĞAÇ TÜRÜ MANİSA Alan (Ha) AKHİSAR Alan (Ha) DEMİRCİ Alan (Ha) GÖRDES Alan (Ha) TOPLAM ALAN (Ha) Kızılçam Karaçam Fıstıkçamı Meşe Kestane Selvi Sedir 0 Ardıç Karışık TOPLAM Şekil 32 den görülebileceği üzere faaliyet alanı Bozuk Baltalık (BBT) orman alanı ile sınır teşkil etmektedir. Faaliyet Alanı Şekil 32 Proje Alanının En Yakın Orman Alanına Mesafesi Kaynak: Yılı Manisa İl Çevre Durum Raporu Tel:

96 II.12. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT KİRLİLİK YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ (TOPRAK, HAVA, SU VE RADYOAKTİF V.B. KİRLİLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRMENİN YAPILMASI VARSA ANALİZ SONUÇLARININ EKLENMESİ), (Mülga) Çevre ve Orman Bakanlığınca; tarih ve sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (I.K.H.K.K.Y.) 28.Maddesinde; İl ve ilçelerin kirlilik derecelendirilmesi; il ve ilçenin topoğrafik yapısı, atmosferik şartlar, meteorolojik parametreler, sanayi durumu, nüfus yoğunluğu ve önceki yılların hava kalitesi ölçüm sonuçları dikkate alınarak tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğine göre Bakanlık tarafından kış sezonu başlamadan önce ilan edilir. ifadesi yer almaktadır. Bu hususlar çerçevesinde illerden alınan bilgiler de değerlendirilerek tüm il ve ilçelerin kirlilik derecelendirilmesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın tarih ve 2013/37 sayılı Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi konusundaki Genelgesi ile yapılmıştır. Buna göre, Bakanlıkça Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinin 7 inci maddesine göre hava kalitesini değerlendirmek amacıyla belirlenen "bölge" ve "alt bölge" lerin listesi bu genelgenin EK-I'inde yer almaktadır. Tüm Türkiye için 8 bölge, il merkezi nüfusu den fazla olan 15 "büyük alt bölge" ile il merkezi nüfusu den küçük olup den büyük olan 31 "küçük alt bölge" belirlenmiştir. İllerin kirlilik profilleri; bu genelgenin EK-I'inde yer alan alt bölgeler listesi, 2012 Yılı ve Kış Sezonu hava kalitesi değerlendirmeleri, Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağına bağlı hava kalitesi izleme istasyonları verileri ve Hava Kalitesi Bültenleri kapsamında yapılarak bu genelgenin EK-III' ünde verilmiştir. Kirlilik potansiyeli yüksek olan iller; büyük ve küçük alt bölgeler, 2012 Yılı ve Kış Sezonu hava kalitesi verileri ve hava kalitesi bültenleri kapsamında değerlendirilerek Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen uyarı eşikleri ve limit değerleri aşım durumlarına göre belirlenmiş, bu kriterlerin dışında kalan iller ise kirlilik potansiyeli düşük olan iller grubunda yer almıştır. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği nin üçüncü bölümü altındaki maddeleri 01/01/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olup, diğer maddeleri yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir. 31/12/2013 tarihine kadar Geçici Madde 1 yürürlükte olup, 0l/01/2014 tarihine kadar Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1 inci maddesinde (Ek-I A) belirtilen hava kalitesi standartları yıllara göre eşit olarak azaltılarak uygulanacaktır. Bu kapsamda gerekli önlemlerin alınarak yıllık olarak azalacak limit değerlere uyulması gerekmektedir. 01/01/2014 tarihinden itibaren ise Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinin Ek-l' inde yer alan azaltım oranları, bu genelgenin EK-II'sinde detaylandırılmış olup, yıllar itibari ile azalan hava kalitesi limit değerlerinin uygulanması gerekmektedir. Tel:

97 Manisa ili yukarıda bahsi geçen genelgede Ege Bölgesi içinde yer almakta olup, nüfusu den fazla olduğu için Büyük Alt Bölge kapsamında değerlendirilmektedir. Şekil 33 Bölge ve Alt Bölgelerin Gösterimi Aynı genelge içerisinde Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağına bağlı hava kalitesi izleme istasyonları verileri ve Hava Kalitesi Bültenleri kapsamında yapılan illerin kirlilik profillerine göre Manisa İli Yüksek Kirlilik Potansiyeli Bulunan İller kapsamında yer almaktadır. Turgutlu ilçesi için hazırlanan herhangi bir hava kalitesi ölçüm değeri olmadığı için Manisa ili geneline ait Kükürtdioksit (SO2) ve Partikül Madde (PM) ortalamalarını gösteren veriler, yıllara göre değişimleri ve sınır değerleri aşağıdaki tablolarda sunulmuştur. Tablo 53 Manisa İlinde Ölçülen SO2 ve PM Değerlerinin Yıllara Göre Değişimi Kış Sezonu Kükürtdioksit (SO Yıllar 2) Kış Sezonu Partiküler Madde (Duman) Ortalamaları (µg/m³) Ortalamaları (µg/m³) Manisa için Veri Yayınlanmamıştır Manisa İçin Veri Yayınlanmamıştır Kaynak: Tel:

98 Tablo 54 Kirleticilerin 2012,2013 ve 2014 Yılları İçin Sınır Değerleri SO 2 PM Kirleticilerin Sınır Değerleri Kısa Vadeli Sınır Değer (µg/m³) Kış Sezonu Ortalaması Sınırı (µg/m³) Uzun Vadeli Sınır Değer (µg/m³) Kaynak: Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Yukarıdaki tablolarda görüldüğü üzere kış sezonunda Manisa ilinde ölçülen Kükürtdioksit ortalamaları ilgili yönetmelik ve genelgelerde belirtilen sınır değerler ve ortalamaların altında kalırken, Partiküler Madde ortalaması 2012 yılı sınır değerin altında, 2013 yılı için belirlenen sınır değerin üzerinde kalmıştır. BÖLÜM III. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A. FAALİYET ALANININ HAZIRLANMASI, İNŞAAT AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.A.1. Arazinin Hazırlanması Ve Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda Ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Malzemelerin Nerelere Taşınacakları, Nerelerde Depolanacakları Veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları ÇED inceleme alanı içerisinde kurulması planlanan 9 adet kümes inşaatı, fosseptikler, atık su ve ölü çukurları, çok amaçlı binalar için ve arazinin tesviye edilmesi amacı ile hafriyat çalışması yapılacaktır. Proje kapsamında kurulması planlanan kümesin inşa edileceği arazi eğimli bir alandır. Kurulacak kümes nedeni ile hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü m 2 olacaktır. Hafriyat çalışması yapılacak alandaki derinlik miktarı arazinin topografyasına göre değişecektir, ancak ortalama olarak 0,5 metre alınmıştır. Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam hafriyat miktarı 8.363,5 m 3 olacaktır. Oluşacak toplam hafriyat miktarı detaylı olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. 7 Adet Yumurta Tavuğu Kümesi için: m 2 x 0,5 m = 5.225,5 m 3 2 Adet Yarka Kümesi için : m 2 x 0,5 m = 1.728,0 m 3 İlave Bakıcı Evi için : 100 m 2 x 0,5 m = 50,0 m 3 Yumurta Toplama Odası için : m 2 x 0,5 m = 1.000,0 m 3 Gözlem Odası için : 200 m 2 x 0,5 m = 100,0 m 3 İlave Proses atıksu toplama çukurları : 4 m 2 x 4,0 m x 9 adet = 144,0 m 3 İlave Ölü Çukuru için : 25 m 2 x 4,0 m = 100,0 m 3 İlave Evsel Sızdırmasız Fosseptik : 4 m 2 x 4,0 m = 16,0 m 3 Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam 8.363,5 m 3 hafriyat artığı malzeme sahanın diğer alanlarına yayılarak arazinin sathının belirli bir eğime ve yüksekliğe gelmesi sağlanacaktır. Hafriyat sadece statik gereksinimi karşılamak, temeli emniyete almak ve araziyi tesviye etmek amacıyla yapılacaktır. Hafriyatın tamamı, faaliyet alanı içinde zemin düzenlemesi, yol dolgusu, bahçe düzenlemeleri için tekrar dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Bu nedenle saha dışına herhangi bir hafriyatın atılması söz konusu olmayacaktır. Tel:

99 Proje sahasının çevresinde bulunan mevsimsel yağışlarla akış gösteren kuru dere yataklarına veya DSİ kanallarına katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa veya malzeme doldurulmayacak, malzeme temin edilmeyecek ve doğal akışı değiştirilmeyecektir. Dere yataklarına yakın olarak hiçbir atık depolanmayacak, dere yataklarına kesinlikle müdahale edilmeyecek, kesitleri daraltılmayacak, akışı engelleyici şekilde herhangi bir müdahalede bulunulmayacak, dere yatakları değiştirilmeyecek, üzerine yapılacak olası bir geçiş yapısı için mutlak surette DSİ Müdürlüklerinden görüş alınacak ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususları yerine getirilecektir. Faaliyet kapsamında yüzey ve yer altısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır. Proje alanında gerçekleştirilecek hafriyat işlemleri sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Faaliyetin hazırlık ve inşaat aşamalarında tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik hükümleri gereği kirliliğe sebebiyet verilmeyecek ve Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. III.A.2. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler Proje kapsamında mimari yapılarda zemin emniyetinin sağlanması için gerekli tüm tedbirler alınacaktır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı nın Tarih ve 1634 Sayı ile Tarih ve 4343 Sayılı Genelgelerine ve tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmeliğe özellikle uyulacaktır. Tesisin bulunduğu bölge civarından, faaliyet alanın gösterildiği EK-2 de verilen topografik haritadan da anlaşılacağı üzere 3 akarsu geçmektedir. Akarsular, Gediz nehri, ve faaliyet alanının batısında 350 metre mesafede İnli Deresi ile faaliyet alanından geçen Karaderesidir. Gediz Nehrinin faaliyet alanına mesafesi kuş uçumu yaklaşık metredir. Faaliyet alanına metre mesafede bulunan Gediz Nehri, anormal ölçüde yağışların olması durumunda taşkına yol açabilmektedir. Bu taşkınlar sonucu Gediz Nehri yatağından maksimum 0,5 metre yükselmekte ve çevresindeki ekili alanlara zarar verebilmektedir. Faaliyet alanı, Gediz Nehrine metre mesafededir. Bu sebeple faaliyet, Gediz Nehrinde meydana gelebilecek herhangi bir taşkından zarar görmeyecektir. Bölge içerisinde herhangi bir drenaja gerek duyulmamaktadır. Manisa Merkez, Alaşehir, Salihli, Turgutlu, Sarıgöl ilçelerini kapsayan ve 1478 ha. büyüklüğündeki alanı koruyacak Gediz Yandereleri 4. Kısım Taşkın Koruma Tesisinin inşası devam etmektedir. Manisa-Gediz Havzası Taşkın ve Rusubat Kontrolu Taşkın Koruma Tesislerinin de Gediz Nehri boyunca Manisa il sınırları içerisinde inşası devam etmektedir. 9 İnli deresi ise mevsimsel yağışlarla akış gösteren bir dere olup faaliyet alanına 350 metre mesafededir. Bu derede taşkın riski beklenmemektedir. DSİ 2. Bölge Müdürlüğü nün tarih ve sayılı görüş yazısında belirtildiği üzere Karaderesi faaliyetin planlandığı parselin kuzeyinden geçmekte olup, tesisin yapılacağı arazi işlendiği için dere yatağı bu kesimde kaybolmaktadır. (EK-9) Arazi 9 Kaynak: taşkın Tel:

100 sahibi tarafından söz konusu derenin yatağı açılacak ve mansap şartı sağlanacaktır. Ayrıca dere üst şev çizgisinden itibaren her iki sahilinde olmak üzere 5 er metre genişliğinde servis yolu ayrılacak ve bu alan kullanılmayarak boş bırakılacaktır. Karadere nin mansap şartlarının sağlanması koşuluna yönelik çalışmalarda, açılacak kanal trapez kesitli ve taban genişliği DSİ 2. Bölge Müdürlüğü nün belirttiği şekilde b=1,00 m, yükseklik H=1,00 m, şev eğimi m=2/1 ölçülerinde olacaktır. EK-6 da verilen vaziyet planında ilgili kısım gösterilmiştir. Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 no lu Başbakanlık Genelgesi ve DSİ Genel Müdürlüğünün 2008/15 Sayılı Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. Faaliyet alanı ve çevresindeki akarsulara, sulama kanallarına, mevsimsel akış gösteren kuru dere yataklarına faaliyet sırasında zarar verilmeyecektir. Dere yataklarına ve dere yataklarına ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa malzeme, hafriyat atıkları, katı ve sıvı atıklar kesinlikle atılmayacak, dere yataklarına yakın olarak hiçbir atık depolanmayacak, dere yataklarına kesinlikle müdahale edilmeyecek, kesitleri daraltılmayacak, akışı engelleyici şekilde herhangi bir müdahalede bulunulmayacak, dere yatakları değiştirilmeyecek, üzerine yapılacak olası bir geçiş yapısı için mutlak surette DSİ Müdürlüklerinden görüş alınacak ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususları yerine getirilecektir. Faaliyet kapsamında yüzey ve yer altısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır. Dere yatakları üzerinde yol geçişi (köprü, menfez, büz vb.) yapılması durumunda DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden kesinlikle izin alınacaktır. Ayrıca tesiste oluşacak yüzeysel suların ve yağmur sularının drenajı sağlanacaktır. Tesiste kurulacak altyapı sistemi, EK-17 de verilen Salihli Meteoroloji İstasyonuna ait Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri Tablosu ile yine aynı istasyona ait Yağış Şiddet Süre Tekerrür Eğrilerinde belirtilen en yüksek yağış değerleri dikkate alınarak projelendirilecek ve buna göre inşa edilecektir. III.A.3. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler ve Trafoların Yerleri Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisinde mevcut enerji nakil hattı bulunmaktadır. Kapasite artışı projesi kapsamında 1 adet trafoya 2 adet trafo ilave edilmesi planlanmaktadır. EK-6 da verilen vaziyet planında trafonun yeri beirtilmiştir. GEDAŞ Manisa İl Müdürlüğü AR-GE Plan ve Etüd Proje Tesis Müdürlüğü nün tarih ve sayılı yazısında Arazinin üzerinden Özel 3xSW enerji nakil hattı geçmektedir. Tesisin kurulması için; Özel 3xSW iletkenli enerji nakil hattına yatayda dış telden 5 m soldan, 5 m sağdan Yeşil alan olarak korunması şartı ve Düşey çıkılabilen 3,5 m, çıkılamayan çatılarda 3 m emniyet mesafesi sağlanarak, inşaat yapılmasında sakınca yoktur. denmektedir. (EK-9) GEDAŞ İl müdürlüğünün görüşünde belirtilen hususlara uyulacaktır. Tel:

101 III.A.4. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı Ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları a.inşaat aşaması: Kapasite artışı planlanan tesiste arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasında dek yerine getirilecek işlemler sırasında aşağıdaki amaçlar için su kullanımı olacaktır. Çalışacak personelin içme ve kullanma suyu, İnşaat aşamasında sahada toz oluşumunun engellenmesi amacıyla kullanılacak sulama suyu. Çalışan ve çalışacak personelin içme suyu satın alınacaktır. İnşaat sahasında toz oluşumunun engellenmesinde kullanılacak su ve tesis alanında çalışacak personelin kullanacağı su ise DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında açılmış olan su kuyusundan karşılanacaktır. Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında 20 kişi çalışacaktır. Tesiste tek vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. Çalışanların beşeri ihtiyaçları için, 0,217 m³/gün x 20 kişi/gün = 4,34 m³/gün su tüketimi olacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2010 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir). İnşaat sahasında toz oluşumunun engellenmesi amacıyla sulama suyu kullanılacaktır. İnşaat sahası içerisinde sulama yapılacak alanın m 2 lik bir çalışma alanı olacağı varsayılmıştır. Günde 1 sefer sulama yapılacağı ve m 2 başına 1,5 litre su tüketimi olacağı düşünülecek olursa kullanılacak günlük sulama suyu miktarı: Sulama Suyu Tüketimi = m 2 /sefer x 1,5 lt/m 2 x 1 sefer/gün b.işletme aşaması: = ,5 lt/gün = 24,38 m 3 /gün olacaktır. Gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetin işletmede aşamasında: Çalışacak personelin içme ve kullanma suyu, Sosyal tesis, idari bina ve depo temizliği ve bahçe sulaması için kullanma suyu, Yetiştirilecek civcivlere ve tavuklara verilecek içme suyu, Koku önleme amacı ile kurulacak su perdesi sisteminde kullanılacak pulverize su için su kullanımı olacaktır. İşletmede çalışacak personelin içme suyu satın alınacaktır. Faaliyetin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak proses suyu, yetiştirilecek civcivlere verilecek içme suyu ve çalışacak personel için kullanma suyu, parselde mevcut bulunan ve DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi alınmış su kuyusundan sağlanacaktır. Proje kapsamında çalışacak personel sayısı 40 kişi olup, iki vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. Çalışanların beşeri ihtiyaçları için, 0,217 m³/gün x 40 kişi/gün = 3,26 m³/gün su tüketimi olacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2010 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir). Tel:

102 Proje alanında, sosyal tesis, idari bina ve depoların temizliği için günlük 2 m³ su kullanımı olması planlanmaktadır. Bahçe sulaması için ise 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. Civciv ve piliçlerde su tüketimi canlı ağırlık, yaş, çevre sıcaklığı, yemin yapısı ve kompozisyonuna bağlı olarak değişim gösterir. Kurulması planlanan işletmede yetiştirilecek civcivlerin su tüketim değeri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 55 Civciv ve Piliçlerin Tip ve Yaşlarıyla Su Tüketim Değerleri (Litre/1000 Adet) Yaş (Hafta) 21 C ve Aşağısı Kaynak: Super Nick Yönetim Klavuzu Ülkemiz şartlarında erişkin bir yarkanın günlük su tüketimi gr dır. Bu miktar, piliç cinsine, yem cinsi ve miktarına, su verme sistemine ve ısı derecesine göre farklılıklar göstermektedir. Kapasite artışı planlanan tesiste ana su tüketim kalemini oluşturan günlük civciv içme suyu miktarı Super Nick Irkı Yönetim Kılavuzunda yer alan mevcut günlük su tüketim bilgilerine bakıldığında bir yarka döneminde günlük ortalama 113 gr olarak görülmektedir. Ancak su kullanımı konusunda literatür bilgilerine dayanılarak ve bir miktar da pay eklenerek günlük yarka su tüketimi 123 gram (123 ml) olarak alınmıştır. 18. haftadan sonra 148 ml olan su tüketiminde tavukların yaşı ile birlikte bir değişiklik beklenmemekle birlikte dönemsel sıcaklık değişiklikleri göz önüne alınarak ve literatür bilgilerine dayanılarak tavuklar için su tüketimi 210 ml olarak alınmıştır. İşletmede yetiştirilecek Super Nick ırkı civcivlere 0,123 litre/gün, tavuklara 0,210 litre/gün su verileceği kabul edilmiştir. Bu amaçla kullanılacak toplam su miktarı: Burada: QYarka İçme Burada: QTavuk İçme olacaktır. QYarka İçme= q x N = 0, m³/yarka.gün x yarka = 25,68 m³/gün olacaktır. QTavuk İçme= q x N = 0, m³/tavuk.gün x tavuk = 171,46 m³/gün Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak pulverize su için her bir kümeste 1,0 m 3 su kullanımı olacağı varsayımı ile toplamda 10,0 m³ su kullanımı olacağı planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecek 15 günde bir değiştirilecektir. Dolayısı ile indirgeme sisteminde kullanılacak suyun değişimi için 15 günde bir 10 m 3 su kullanımı olması beklenmektedir. Ayrıca koku giderme sisteminde kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşması neticesinde %10 oranında eksileceği varsayılarak ekleme yapılacak miktar 1,0 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. Tel:

103 Kurulması planlanan tesiste dönem sonlarında sadece kuru temizlik ve dezenfeksiyon işlemi yapılacağı için dönem sonlarında kümeslerde herhangi bir kümes yıkama suyu kullanımı söz konusu olmayacaktır. Proje kapsamında tesiste toplam su kullanımı aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Tablo 56 İşletme Aşamasında Planlanan Su Tüketimi Su Kullanma Alanı Miktarı (m 3 /gün) Gün/Yıl Miktarı (m 3 /yıl) Çalışacak Personelin İçme ve Kullanma Suyu 8, gün 3.124,8 Sosyal Tesis, İdari Bina ve Depo Temizliği Kullanma Suyu 2,0 360 gün 720,0 Bahçe Sulaması Kullanma Suyu 2, gün 720,0 Yetiştirilecek Yarkalara Verilecek İçme Suyu 25, gün x 3 periyot 8.629,29 Yetiştirilecek Tavuklara Verilecek İçme Suyu 171, gün ,19 Koku Önleme Sistemlerinde Buharlaşacak Su için Kullanılacak Proses Suyu 1,0 15 gün x 24 sefer 360,0 Koku Önleme Sistemlerinde Devirdaim Suyunun Değiştirilmesi için Kullanılacak Proses Suyu 0,67 15 gün x 24 sefer 241,2 Toplam Su Kullanımı 211, ,48 Faaliyet alanında mevcut bulunan yer altı suyu kuyusunun DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden alınmış olan tarih ve sayılı Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi EK-18 de verilmektedir. Bu kuyuya ait Yer Altı Suyu Kullanma Belgesinde kullanılabilecek toplam yıllık su miktarı m 3 /yıl olarak belirtilmiştir. Yukarıda yapılan hesaplamalara göre anılan kuyuya ait Yer Altı Suyu Kullanma Belgesinde faaliyet sahibine tahsis edilen yıllık su miktarı, planlanan projenin yıllık su ihtiyacını karşılayacak büyüklüktedir. Tesiste kullanılacak su için İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik uyarınca düzenli olarak mikrobiyolojik ve kimyasal analizler yaptırılacak, analiz raporları işletmede muhafaza edilecektir. Bu kuyu için ilgili yönetmelik hükümlerine göre daha önce analiz yaptırılmış olup analiz sonuçları EK-19 da verilmektedir. Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 no lu Başbakanlık Genelgesi ve DSİ Genel Müdürlüğünün 2008/15 Sayılı Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. III.A.5. Faaliyet Ünitelerinde Ve Diğer Ünitelerde Kullanılacak Yakıt Türleri, Miktarları Ve Kimyasal Analizleri, Yakıtların Hangi Ünitelerde Ne Miktarda Yakılacağı Ve Kullanılacak Yakma Sistemleri, Oluşacak Emisyonlar Ve Alınacak Önlemler Kapasite artışı planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisindeki yarka yetiştirme kümeslerinde toplam 2 adet kömür yakıtlı sıcak hava jeneratörü bulunacaktır. Yumurta tavuklarına bölgenin iklim koşullarının uygun olması nedeniyle ortam ısısında bakılabilmekte, ısıtma sistemi ihtiyacı olmamaktadır. Yakıt kullanılmayacağı için de bu kümeslerden kaynaklanacak herhangi bir yanma gazı emisyonu olmayacaktır. İhtiyaç duyulan sıcaklık dereceleri yaş dönemlerine ve ısıtma tipine göre değişmektedir. Kapasite artışı planlanan tesiste 5-10 mm kalınlıkta yıkanmış kömür (fındık kömür) yakıtlı, dijital otomatik kumanda kontrollü, katı yakıtı otomatik olarak beslemeli, otomatik kül atma sistemli sıcak hava kazanları ve burada elde edilen sıcak havayı kümes içine taşıyacak sıcak hava apreyleri kullanılacaktır. (Şekil 34) Tel:

104 Şekil 34 Örnek Kömür Yakıtlı Sıcak Hava Kazanı Bir yıldaki yarka yetiştiriciliğinin 2 dönemi yaz aylarına denk geleceği için kümeslerde ısıtma ihtiyacı olmayacaktır. Dolayısı ile sıcak hava jeneratörlerinin yılda sadece 1 dönem (yaklaşık 130 gün) kullanılması planlanmaktadır. Kömür yakıtlı sıcak hava kazanlarında yılda toplam 40 ton kömür yakılacaktır. Kurulması planlanan tesiste kullanılacak fındık kömürün TKİ Kurumu Sınırlı Sorumlu Ege Linyitleri İşletmesi Müessese Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından yayınlanan analiz raporu EK-20 de verilmiştir. Kömür kullanılacak kazan bacalarında kirlilik parametreleri olarak CO, CO2, SO2, NO, NO2 oluşması beklenmektedir. Tesiste bulunacak yakma sistemlerinin EK-20 de verilen kömür analiz raporunda belirtilen kuru kömürün alt ısıl değerine göre hesaplanan anma ısıl gücü 89,8 kw olup, 500 kw altında olacağı için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) EK-4 e göre tesis Küçük Ölçekli Tesis sınıfına girecektir. Kurulması planlanan tesiste eğik çatı kullanılacağı için yakma tesisinin bacası, çatının en yüksek yerinden en az 0,5 metre daha yüksekte olacaktır. İşletmede kurulacak baca için baca yüksekliği haricinde herhangi bir önlem alınmayacaktır. Kapasite artışı planlanan tesiste kazan bacasında normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için oluşacak kütlesel debiler (kg/saat) ve konsantrasyonlar aşağıda verilen SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1 ve Tablo 2.2 sınır değerleri aşmayacaktır. Tablo: SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1 Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri Emisyonlar için kütlesel debiler (kg/saat) Bacadan Baca Dışındaki Yerlerden Karbon Monoksit Kükürt Dioksit 60 6 Azot Dioksit [NOx (NO2 cinsinden)] 40 4 Not: Tablodaki emisyonlar İşletmenin tamamından (bacaların toplamı) yayılan saatlik kütlesel debilerdir. Tel:

105 Tablo: SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2 Parametre Süre Sınır değer [µg/m 3 ] [CO mg/m 3 ] [Çöken toz mg/m 2 gün] YIL SO2 Saatlik KVS Hedef Sınır Değer (Yıllık Arit.Ort.) UVS UVS NO2 KVS UVS CO KVS UVS Yanma gazı bacası ve yakma sistemleri S.K.H.K.K. Yönetmeliği ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre seçilecek ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Kapasite artışı planlanan tesis, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik EK-2 Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi 7. Grup (Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık) Madde de yer almaktadır. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 sinde yer alan 7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık başlığı altındaki işletmeler, mezkûr Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmemektedir. Bu nedenle tesis için işletme aşamasında başvuru yapılacak ve Çevre İzni için ilgili Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nden görüş alınacaktır. III.A.6. Proje Alanının Hazırlanması Ve Tesislerin İnşaatında Kullanılacak Alet Ve Ekipmanlar, Proje Kapsamında İşletme Döneminde Bu Ekipmanlarla Yapılacak Üretim Nedeni İle Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi, Gürültüyü Azaltmak İçin Alınacak Önlemler İnşaat aşaması: Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sırasında çalışacak iş makinelerinden gürültü oluşması beklenmektedir. Sahada çalışacak personelin kulak sağlığı ve konforu açısından maruz kaldıkları gürültü düzeyleri için; Sahada çalışan personelin kulak sağlığı ve konforu açısından maruz kaldıkları gürültü düzeyleri için; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan, Tarihli ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik in 5.Maddesi nde Maruziyet Eylem Değerleri ve Maruziyet Sınır Değerleri belirtilmiştir. Söz konusu yönetmeliğin 5. Maddesinde çalışan personel için en yüksek maruziyet sınır değeri günde 8 saatlik çalışma süresi için 85 dba; en düşük maruziyet sınır değeri 80 dba; anlık gürültü maksimum değeri ise 140 dba olarak belirtilmiştir. Tel:

106 Ayrıca aynı maddede, günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiği işlerde günlük maruziyet değeri yerine haftalık maruziyet sınır değeri 87 dba olarak kullanılabileceği belirtilmiştir Tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin EK-7 Tablo 4 te Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri verilmiştir. Bu tablo aşağıda verilmiştir. Tablo 57 Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Alanlar L gündüz (dba) L akşam (dba) L gece (dba) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Endüstriyel Alanlar Tesis alanı, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği EK-7 Tablo-4 te belirtilen Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar kategorisine göre değerlendirilirse; hesaplamalara göre en yakın yerleşim yeri olan Akköy Köyünde eşdeğer gürültü düzeyinin 65 dba nın altında olması gerekmektedir. Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında açık alanda oluşacak gürültü, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp, tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik in 5. Maddesi nde verilen tabloda tanımlanan motor gücü seviyelerine göre muhtemel gürültü kaynaklarının gürültü seviyeleri verilen formüller yardımıyla bulunmaktadır. 5. Maddede sunulan tabloda belirtilen makine ekipman listesinden, bu sahada kullanılacak olan Ekipman Tipleri ve bunların motor güçlerine göre tanımlanan formüller ise Tablo 58 de sunulmaktadır. Teçhizatın tipi Tablo 58 Bazı Makine ve Ekipmanın Müsaade Edilen Ses Gücü Düzeyi Seviyeleri Formülleri Net kurulu güç P (kw), Elektrik gücü Pel ( 1 ) (kw), 3 Temmuz Uygulama kütlesi m 2004 den (kg), itibaren Kesme genişliği I. Safha L (cm) Sıkıştırma makineleri (titreşimli silindirler, titreştirici levhalar, titreşimli çekiçler) Paletli dozerler, paletli yükleyiciler, paletli kazıcı yükleyiciler Müsaade edilen ses gücü seviyesi db/1 pw 3 Ocak 2006 dan itibaren II. Safha P ( 2 ) 8 < P ( 2 ) P > log P log P( 2 ) P ( 2 ) P > log P log P( 2 ) Tekerlekli dozerler, tekerlekli yükleyiciler, P ( 2 )( 3 ) Tel:

107 tekerlekli kazıcı-yükleyiciler, damperli kamyonlar, greyderler, yükleyici tipli toprak doldurmalı sıkıştırıcılar, içten yanmalı motor tahrikli karşı ağırlıklı hidrolik kaldırmalı kamyonlar, hareketli vinçler, sıkıştırma makineleri (titreşimsiz silindirler), kaldırım perdah makineleri, hidrolik güç oluşturma makineleri Kazıcılar, eşya taşımak için yük asansörleri, yapı (konstrüksiyon) vinçleri, motorlu çapalama makineleri Elle tutulan beton kırıcıları ve deliciler P > log P log P( 2 )( 3 ) P P > log P log P m < m < log m log m( 2 ) m log m log m Kule vinçleri 98 + log P 96 + log P Kaynak ve güç jeneratörleri Kompresörler Çim biçme makineleri, çim düzeltme/çim kenar düzeltme makineleri Pel log Pel 95 + log Pel 2 < Pel log Pel 96 + log Pel Pel > log Pel 95 + log Pel P P > log P log P L (2) 50< L < L (2) L > (2) (1) Kaynak jeneratörleri için Pel : İmalatçı tarafından verilen faktörün en küçük değeri için bilinen yük gerilimi ile çarpılan klasik kaynak akımı. Güç jeneratörleri için Pel : ISO : 1993 standardının madde sine göre ana güç. (2) II. Safhaya ait değerler aşağıdaki ekipman tipleri için tamamen örnek niteliğindedir: - arkasından yürünen titreşimli silindirler, - titreşimli plakalar (> 3 kw) - titreşimli çekiçler - dozerler (çelik raylı) - yükleyiciler (çelik raylı > 55 kw) - içten yanmalı motorla çalışan karşı ağırlıklı hidrolik kaldırmalı kamyonlar - sıkıştırma parçalı kaldırım perdah makineleri - elle tutulan içten yanmalı motorlu beton kırıcılar ve kazmalar (15 < m < 30) - çim biçme makineleri, çim düzeltme makineleri / çim kenar düzeltme makineleri Kesin değerler, Komisyonun yapacağı değişikliklere bağlı olacaktır. Böyle bir tadilat olmaması durumunda I. Safhaya ait değerler II. Safha için geçerli olmaya devam edecektir. (3) Tek motorlu seyyar vinçler için, I. Safhaya ait değerler 3 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olmaya devam edecektir. Bu tarihten sonra II. Safha değerleri geçerli olacaktır. İzin verilen ses gücü seviyesi en yakın tamsayıya yuvarlanmalıdır (0,5 ten küçükler için küçük sayı, 0,5 e eşit veya büyükler için büyük sayı kullanılır). Sahada arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında açık alanda kullanılacak ekipmanların oluşturacağı gürültü düzeyleri, ekipmanların motor güçleri ile ilgili olup ekipmanların ses düzeylerinin hesaplanabilmesi için yukarıdaki tabloda belirtilen formüller kullanılmıştır. Proje alanında kullanılacak ekipmanların motor güçleri aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak verilmiştir. Sahada inşaat aşamasında kullanılacak ekipmanların oluşturulacağı gürültü düzeyleri, ekipmanların motor güçleri ile ilgili olup ekipmanların ses düzeylerinin hesaplanabilmesi için yukarıdaki tabloda belirtilen formüller kullanılacaktır. Proje alanında inşaat esnasında kullanılacak ekipmanların motor güçleri aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak verilmiştir. Tel:

108 Tablo 59 Proje Alanında Kullanılacak Makine Ekipmanların Adetleri ve Motor Güçleri Ünite Adet Motor Gücü* (HP) Motor Gücü* (kw) Lastik Tekerlekli Kazıcı Yükleyici Kamyon Hareketli Vinç Beton Karıştırıcı Beton Pompası *1 HP = 0,746 kw. Makinelerin Ses Gücü Seviyesinin Hesaplanması Tablo 58 de verilen formüller doğrultusunda her makinenin Ses Gücü Seviyesi aşağıda hesaplanmıştır. Lastik Tekerlekli Kazıcı-Yükleyici: Proje alanında kullanılacak lastik tekerlekli kazıcı-yükleyicinin motor gücü 100 HP = 75 kw tır. Tablo 58 de lastik tekerlekli yükleyici için verilen değerlendirme sonucu, P = 75 kw 55 kw olduğundan Lw = log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır. Kamyon: Lw = log75 = 102,62 dba Proje alanında kullanılacak Kamyonun motor gücü 150 HP = 112 kw tır. Tablo 58 de kamyon için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kw 55 kw olduğundan Lw = log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır. Hareketli Vinç: Lw = log112 = 104,54 dba Proje alanında kullanılacak hareketli vincin motor gücü 150 HP = 112 kw tır. Tablo 58 de hareketli vinç için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kw 55 kw olduğundan Lw = log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır. Beton Karıştırıcı: Lw = log112 = 104,54 dba Proje alanında kullanılacak beton karıştırıcının motor gücü 150 HP = 112 kw tır. Tablo 58 de beton karıştırıcı için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kw 55 kw olduğundan Lw = log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır. Beton Pompası: Lw = log112 = 104,54 dba Proje alanında kullanılacak beton pompasının motor gücü 100 HP = 75 kw tır. Tablo 58 de beton pompası için verilen değerlendirme sonucu, P = 75 kw 55 kw olduğundan Lw = log P formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır. Lw = log75 = 102,62 dba Çalışılacak olan arazide muhtemel gürültü kaynakları ve bu kaynakların gürültü düzeyleri aşağıdaki tabloda toplu halde verilmiştir. Tel:

109 Ünite Tablo 60 Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri Gürültü Düzeyi (dba) Lastik Tekerlekli Kazıcı Yükleyici 102,62 Kamyon 104,54 Hareketli Vinç 104,54 Beton Karıştırıcı 104,54 Beton Pompası 102,62 İnşaat faaliyetleri sırasında oluşacak gürültü seviyeleri aşağıda hesaplanmıştır. Hesaplamada kullanılan formül, tarihinde yayımlanan Akustik-Çevre Gürültüsünün Tanımlanması ve Ölçülmesi Kısım 2-Arazi Kullanımında Meydana Gelen Gürültülerle İlgili Verilerin Elde Edilmesi TS 9798 Standardında Bölümünde verilmiştir. Formülde n gürültü sayısını, Li gürültü düzeyini (dba) göstermektedir. L eq 10 log l n n i l 10 L /10 i İnşaat faaliyetleri sırasında kullanılacak ekipman ve bunların gürültü seviyeleri Tablo 60 da belirtilmiştir. Bütün ekipmanlardan birer adet kullanılacaktır. Eşdeğer Gürültü: Kurulması planlanan tesisin inşaat faaliyeti sırasında oluşacak ortalama eşdeğer gürültü seviyesi: L eq 102,62/10 104,54/10 104,54/10 104,54/10 10log1/5* Leq = 103,87 dba Gürültü yayılımının hesaplanmasında ise: L pi 2 L 10log( Q / 4 r ) formülü kullanılır. w ,62/10 Ortalama nem, Salihli İli Uzun Yıllar ( ) Ortalama Bağıl Nem Değeri 8 2 olan % 62,6 alınarak atm 7,4.10 ( f r / ) formülü yardımıyla, 103,87 dba lık eşdeğer gürültü düzeyinin 3,0 km yarıçapındaki dairesel etki alanında dağılımı aşağıda hesaplanmıştır. Kapasite artışı planlanan tesiste inşaat aşamasında oluşacak gürültünün, gündüzakşam-gece gürültü seviyesinin (Lgag) mesafelere göre dağılımı da yine aşağıda hesaplanmıştır. n 1 Eşdeğer Gürültü Seviyesi, Leq : Leq 10 log 10 n n Li Leq i 1 L /10 : Gürültü kaynak sayısı : Kaynak gürültü seviyeleri : Eş gürültü seviyesi, dba 2 r Mesafedeki ses basıncı (model) : L L 10log( Q / 4 r ) r pi w : kaynaktan uzaklık Q : arazi indirgeme faktörü, Atmosferik yutum, Aatm : 7,4.10 ( f r / ) atm i Tel:

110 f r ilk 100 metrede :gürültü kaynağının frekansı, 3200 devir/dak. :mesafe :bağıl nem % 62,6 alınmıştır.(ortalama olarak) :Lpg = Lport 100 metreden sonra : Lpg = Lport Aatm Gürültü kaynaklarının gürültülerinin yayılımının hesaplanması: 1. Lastik Tekerlekli Kazıcı-Yükleyici: x = 10 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 10²)) = 72 dba x = 20 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 20²)) = 66 dba x = 30 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 30²)) = 62 dba x = 40 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 40²)) = 60 dba x = 50 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 50²)) = 58 dba x = 100 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 100²)) = 52 dba x = 200 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 200²)) = 46 dba x = 300 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 300²)) = 42 dba x = 400 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 400²)) = 40 dba x = 500 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 500²)) = 38 dba x = 750 m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 750²)) = 34 dba x = m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 1.000²)) = 32 dba x = m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 1.250²)) = 30 dba x = m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 2.000²)) = 26 dba x = m: ( Lpi ) 1 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 3.000²)) = 22 dba 2. Kamyon: x = 10 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 10²)) = 74 dba x = 20 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 20²)) = 68 dba x = 30 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 30²)) = 64 dba x = 40 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 40²)) = 62 dba x = 50 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 50²)) = 60 dba x = 100 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 100²)) = 54 dba x = 200 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 200²)) = 48 dba x = 300 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 300²)) = 44 dba x = 400 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 400²)) = 42 dba x = 500 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 500²)) = 40 dba x = 750 m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 750²)) = 36 dba x = m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 1.000²)) = 34 dba x = m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 1.250²)) = 32 dba x = m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 2.000²)) = 28 dba x = m: ( Lpi ) 2 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 3.000²)) = 24 dba Tel:

111 3. Hareketli Vinç: x = 10 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 10²)) = 74 dba x = 20 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 20²)) = 68 dba x = 30 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 30²)) = 64 dba x = 40 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 40²)) = 62 dba x = 50 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 50²)) = 60 dba x = 100 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 100²)) = 54 dba x = 200 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 200²)) = 48 dba x = 300 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 300²)) = 44 dba x = 400 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 400²)) = 42 dba x = 500 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 500²)) = 40 dba x = 750 m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 750²)) = 36 dba x = m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 1.000²)) = 34 dba x = m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 1.250²)) = 32 dba x = m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 2.000²)) = 28 dba x = m: ( Lpi ) 3 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 3.000²)) = 24 dba 4. Beton Karıştırıcı: x = 10 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 10²)) = 74 dba x = 20 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 20²)) = 68 dba x = 30 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 30²)) = 64 dba x = 40 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 40²)) = 62 dba x = 50 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 50²)) = 60 dba x = 100 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 100²)) = 54 dba x = 200 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 200²)) = 48 dba x = 300 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 300²)) = 44 dba x = 400 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 400²)) = 42 dba x = 500 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 500²)) = 40 dba x = 750 m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 750²)) = 36 dba x = m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 1.000²)) = 34 dba x = m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 1.250²)) = 32 dba x = m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 2.000²)) = 28 dba x = m: ( Lpi ) 4 = 104, log (1/(4 x 3,14 x 3.000²)) = 24 dba 5. Beton Pompası: x = 10 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 10²)) = 72 dba x = 20 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 20²)) = 66 dba x = 30 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 30²)) = 62 dba x = 40 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 40²)) = 60 dba x = 50 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 50²)) = 58 dba x = 100 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 100²)) = 52 dba x = 200 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 200²)) = 46 dba x = 300 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 300²)) = 42 dba Tel:

112 x = 400 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 400²)) = 40 dba x = 500 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 500²)) = 38 dba x = 750 m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 750²)) = 34 dba x = m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 1.000²)) = 32 dba x = m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 1.250²)) = 30 dba x = m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 2.000²)) = 26 dba x = m: ( Lpi ) 5 = 102, log (1/(4 x 3,14 x 3.000²)) = 22 dba Her gürültü kaynağının x mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesaplandıktan sonra, x mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. l n l 10 Eşdeğer Gürültü Seviyesi (Leq) : Leq = 10 log 10 n 1 7,2 7,4 7,4 7,4 7,2 X = 10 m : Leq = 10log * i l 1 / 5 = 72,88 dba 1 6,6 6,8 6,8 6,8 6,6 10log * = 66,86 dba 5 1 6,2 6,4 6,4 6,4 6,2 10log * = 63,34 dba 5 1 6,0 6,2 6,2 6,2 6,0 10log * = 60,84 dba 5 1 5,8 6,0 6,0 6,0 5,8 10log * = 58,90 dba 5 1 5,2 5,4 5,4 5,4 5,2 10log * = 52,88 dba 1 4,6 4,8 4,8 4,8 4,6 10log * = 46,86 dba 1 4,2 4,4 4,4 4,4 4,2 10log * = 43,34 dba 5 1 4,0 4,2 4,2 4,2 4,0 10log * = 40,84 dba 1 3,8 4,0 4,0 4,0 3,8 10log * = 38,90 dba 5 1 3,4 3,6 3,6 3,6 3,4 10log * = 35,38 dba 1 3,2 3,4 3,4 3,4 3,2 10log * = 32,88 dba 5 1 3,0 3,2 3,2 3,2 3,0 10log * = 30,94 dba 1 2,6 2,8 2,8 2,8 2,6 10log * = 26,86 dba 1 2,2 2,4 2,4 2,4 2,2 10log * = 23,34 dba 5 X = 20 m : Leq = X = 30 m : Leq = X = 40 m : Leq = X = 50 m : Leq = X = 100 m : Leq = X = 200 m : Leq = X = 300 m : Leq = X = 400 m : Leq = X = 500 m : Leq = X = 750 m : Leq = X = m : Leq = X = 1.250m : Leq = X = m : Leq = X = m : Leq = Tel:

113 Tablo 61 Mesafelere Göre İnşaat Aşamasında Oluşacak Ortalama Ses Gücü Düzeyi Mesafe (m) Leq (dba) 72,88 66,86 63,34 60,84 58,90 52,88 46,86 43,34 40,84 38,90 35,38 32,88 30,94 26,86 23,34 8 Gürültünün Atmosferik Emilimi (Aatm) : atm = 7,4. 10 ( ² r/ ) İlk 100 metrede Lpg = Lport olup; 100 metre ve sonrası için Atmosferik yutum değerleri hesaplanmıştır. 8 X = 100 m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 100/62,6) = 1,21 dba 8 X = 200 m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 200/62,6) = 2,42 dba 8 X = 300 m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 300/62,6) = 3,63 dba 8 X = 400 m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 400/62,6) = 4,84 dba 8 X = 500 m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 500/62,6) = 6,05 dba 8 X = 750 m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 750/62,6) = 9,05 dba 8 X = m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 1.000/62,6) = 12,10 dba 8 X = m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 1.250/62,6) = 15,13 dba 8 X = m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 2.000/62,6) = 24,21 dba 8 X = m : Aatm = 7, ( ² r/ )= 7,4. 10 * (3.200² * 3.000/62,6) = 36,31 dba Tablo 62 Mesafelere Göre Atmosferik Yutum Değerleri Mesafe (m) A atm dba ,21 2,42 3,63 4,84 6,05 9,05 12,1 15,3 24,2 36,3 Net Ses Düzeyi, (L pg) İlk 100 metrede : L pg = L port X = 10 m : L pg = 72,88 dba X = 20 m : L pg = 66,86 dba X = 30 m : L pg = 63,34 dba X = 40 m : L pg = 60,84 dba X = 50 m : L pg = 58,90 dba 100 metreden sonra: L pg = L port _- Aatm x = 100 m : L pg = 52,88 1,21 = 51,67 dba x = 200 m : L pg = 46,86 2,42 = 44,44 dba x = 300 m : L pg = 43,34 3,63 = 39,71 dba x = 400 m : L pg = 40,84 4,84 = 36,00 dba x = 500 m : L pg = 38,90 6,05 = 32,85 dba x = 750 m : L pg = 35,38 9,05 = 26,33 dba x = m : L pg = 32,88 12,1 = 20,78 dba x = m : L pg = 30,94 15,1 = 15,81 dba x = m : L pg = 26,86 24,2 = 2,65 dba x = m : L pg = 23,34 36,3 = 0 dba Tel:

114 Tablo 63 Mesafelere Göre İnşaat Aşamasında Oluşacak Net Ses Düzeyi Mesafe (m) Leq (dba) 72,9 66,9 63,3 60,8 58,9 51,7 44,4 39,7 36,0 32,9 26,3 20,8 15,8 2,7 0 Kapasite artışı planlanan tesiste inşaat aşamasında, arazide yapılacak olan çalışmalar gündüz çalışma süresi içerisinde yapılacağından, yukarıda mesafelere göre ayrı ayrı hesaplanan net ses düzeyleri, Gündüz Gürültü Seviyeleri(Lgündüz) dir. Tablo 63 den de görüleceği üzere, proje sahasına 100 metre mesafede, inşaat faaliyetleri sırasında oluşacak gündüz gürültü seviyesi 51,7 dba seviyesine düşecektir. Dolayısıyla hem gündüz gürültü değerleri hem de gündüz-akşam-gece gürültü değerleri faaliyet alanına en yakın yerleşim yerlerine gelmeden, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin EK-7 Tablo 4 de verilen Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar kategorisine göre değerlendirilirse gürültü seviyesi sınır değeri (65 dba) altında kalmaktadır. Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeydoğuda kuş uçumu yaklaşık 750 metre mesafede bulunan Akköy Köyü dür. En kötü senaryo düşünülerek hesaplanan gürültü seviyeleri Lgündüz değerleri aşağıdaki gibi özetlenebilir. Tablo 64 İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültünün En Yakın Yerleşim Yerine Etkisi 750 metre sonra Lgündüz (dba) İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültü 26,3 Proje alanının bulunduğu arazi kırsal arazi olup, çevresinde gürültü kaynağı oluşturabilecek herhangi bir endüstriyel alan ya da sanayi tesisi bulunmamaktadır. Akköy Köyü sahada oluşacak gürültüden etkilenebilecek en yakın yerleşim birimidir. Proje Alanı ve Çevresi olarak tanımlanan bu alan, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin EK-7 Tablo 4 de verilen Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar kategorisine göre değerlendirilirse, bu alan için verilen gündüz gürültü seviyesi sınır değeri 65 dba dır. Yukarıda özetlenen gürültü seviyelerine bakıldığında, 750 metre sonra Akköy Köyü nde hissedilecek gürültü düzeyleri 65 dba sınır değerinin çok çok altında kalmaktadır. Dolayısıyla yerleşim yerlerinin, proje alanında yapılacak çalışmalar sırasında oluşacak gürültü seviyelerinden etkilenmeyeceği düşünülmektedir. Faaliyet planlama aşamasında uygun alanların tespitinde, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin 27. Maddesi nde tanımlanan Gürültüye maruz kalma kategorileri dikkate alınır. Yönetmeliğin aynı maddesinde Lgündüz değeri cinsinden, gürültüye maruz kalma süreleri tanımlanmıştır. Lgündüz değeri inşaat aşamasında 26,3 dba dır. Hesaplanan değer 55 dba nın altında kalmasından dolayı faaliyetin gürültüye maruz kalma kategorisi Kategori A dır. Kategori A ya göre bu işletmede arazi düzenleme ve tesis kurulması aşamasında, planlama kararları ve tesis izni verilirken çevresel gürültü öncelikli değildir. İnşaat aşamasında oluşacak gürültü seviyelerinin uzaklıklara göre dağılımı aşağıdaki grafikte de görülmektedir.(şekil 35) Tel:

115 Şekil 35 İnşaat Aşamasında Net Gürültünün Mesafe İle Değişimi İnşaat aşamasında, yukarıdaki grafikten de görüleceği gibi parsel sınırına en yakın yerleşim yerlerinde gürültü seviyesi sınır değerlerinin (< 65 dba) altına inmektedir. Dolayısıyla en yakın yerleşim yerleri inşaat çalışmaları sırasında oluşacak gürültüden etkilenmeyecektir. Yukarıda oluşan sonuçlara göre, gürültü düzeyinin yerleşim yerleri üzerinde hiçbir etkisinin olmaması beklenmektedir. Zaten hesaplamalar bütün makinelerin aynı anda çalışacağı varsayımına göre yapılmış olup, gerçekte ise çoğunlukla böyle bir çalışma mümkün olmayacağı için, gürültü seviyesi daha da düşük olacaktır. Gürültülü ortamda çalışacak personel konusunda ise tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu, tarih ve 6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği nin ön gördüğü hükümlere uyulacaktır. İşletme aşaması: Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında kurulması planlanan tesis tamamen kapalı alanda kurulacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında dış çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır. Bu durum aşağıdaki hesaplamalarla da desteklenmiştir. Makine güçleri verilen ses kaynaklarının ses gücü düzeyi aşağıdaki formüle göre bulunur. Referans Güç (Watt) : W0 = 1E-12 Çevirme Katsayısı : F = 0, (Elektrik Motorları için) Ekipman Gücü (Watt) Ses Gücü (Watt) : Wm : W W = Wm x F LW=10 x log (W/W0) (Formül-1) [Makine Gücü-Ses Gücü Düzeyi ilişkisi formülü] Tel:

116 Üretim tesisinde bulunan makinelerin güçlerinden Formül -1 ile bulunan ses gücü düzeyleri aşağıdaki tabloda dba olarak tek tek hesaplanmıştır. Hesaplamanın basit ve anlaşılabilir olması için tüm ekipmanların aynı ortamda bulunduğu varsayılmıştır. Bu durumda ekipmanların ses gücü düzeyi maksimum seviyede alınmıştır. Tüm hesaplamalarda 4 oktav bandındaki ( ) ses gücü düzeyi dikkate alınmıştır. No Ekipman İsmi Adet 1 Yumurta Tavuğu Kümes Havalandırma Fanı Büyük (140 x 140) Tablo 65 Tesiste Kullanılacak Ekipmanların Ses Gücü Düzeyleri Motor Gücü Motor Gücü (kw) (Watt) Ses Gücü (Watt) Ses Gücü Düzeyi (dba) , , ,3 2 Yarka Kümesi Havalandırma Fanı 40 42, , ,3 3 Otomatik Yemleme Sistemi 104 2, , ,7 4 Yem Silosu Spiral Helezonu 10 0, , ,0 5 Otomatik Su Verme Sistemi 363 0, , ,0 6 Otomatik Gübre Toplama Bantları 726 2, , ,7 7 Otomatik Yumurta Toplama Sistemi 726 2, , ,8 8 Yumurta Etiketleme ve Paketleme Makinası 1 8, , ,3 9 Yem Hazırlama Makinesi 1 55, , ,5 10 Soğuk Hava Deposu 1 26, , ,2 11 Sıcak Hava Kazanı 2 10, ,001 90,0 12 Otomatik Biyogüvenlik Sistemi 1 0, , ,0 Lp1=Lw1+10log(Q/4xπxr 2 ).. (Formül-2) [Ses Gücü Düzeyi-Ses Basıncı Düzeyi ilişkisi formülü] Aşağıdaki tabloda tüm ekipmanların mesafeyle değişen ses basıncı düzeyi, Formül- 2 ile hesaplanmıştır. Lpt=10xlog 10 Lpi /10 Q=1 Tablo 66 Ekipmanların Ses Gücünün Mesafe İle Değişimi L Mesafe (r) m pt1 L pt2 L pt3 L pt4 L pt5 L pt6 L pt7 L pt8 L pt9 L pt10 L pt11 L pt12 L pt dba dba dba dba dba dba dba dba dba dba dba dba (dba) , , , , , , , , , , , , , , ,7 6, , ,7 Tel:

117 Hesaplanan bu değerlerin 4 frekans bandındaki ses gücü düzeyi ile A ağırlıklı ses düzeyi çok çok yakın olacağından bulunan değer aynı zamanda toplam kaynağın A ağırlıklı ses düzeyi olarak alınabilir. Tablo 67 Eşdeğer Gürültünün Mesafe İle Değişimi Mesafe (m) L gündüz (dba) Sınır Değer (dba) 10 90, , , , , , , , , , , , , ,7 65 Şekil 36 Eşdeğer Gürültünün Mesafe İle Değişimi Tel:

118 Tablo 68 Endüstri Tesisleri için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Alanlar L gündüz (dba) L akşam (dba) L gece (dba) Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar Endüstriyel Alanlar Tesis alanı, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği EK-7 Tablo-4 te belirtilen Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar kategorisine göre değerlendirilmektedir. Buna göre yapılan hesaplamalarda en yakın yerleşim birimi olan 750 metre mesafedeki Akköy Köyündeki konutlardaki eşdeğer gürültü düzeyi 53,2 dba < 65 dba olacağından şartlar sağlanmıştır tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne riayet edilecektir. III.A.7. Proje Alanının Hazırlanması Sırasında Oluşacak Toz, İş Makinelerinden Kaynaklı Gaz Emisyonları Ve Alınacak Önlemler Kapasite artışı planlanan tesiste arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sırasında hava kirliliği yaratacak tek işlem toz oluşumu olacaktır. ÇED inceleme alanı içerisinde kurulması planlanan 9 adet kümes inşaatı, sızdırmasız fosseptik ve atık su toplama çukurları, çok amaçlı binalar için ve arazinin tesviye edilmesi amacı ile hafriyat çalışması yapılacaktır. Hafriyat çalışması sırasında sahada toz oluşumu beklenmektedir. Proje kapsamında kurulması planlanan kümeslerin inşa edileceği arazi eğimli bir alandır. Kurulacak kümes nedeni ile hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü m 2 olacaktır. Hafriyat çalışması yapılacak alandaki derinlik miktarı arazinin topografyasına göre değişecektir, ancak ortalama olarak 0,5 metre alınmıştır. Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam hafriyat miktarı 8.363,5 m 3 olacaktır. Oluşacak toplam hafriyat miktarı detaylı olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. 7 Adet Yumurta Tavuğu Kümesi için: m 2 x 0,5 m = 5.225,5 m 3 2 Adet Yarka Kümesi için : m 2 x 0,5 m = 1.728,0 m 3 İlave Bakıcı Evi için : 100 m 2 x 0,5 m = 50,0 m 3 Yumurta Toplama Odası için : m 2 x 0,5 m = 1.000,0 m 3 Gözlem Odası için : 200 m 2 x 0,5 m = 100,0 m 3 İlave Proses atıksu toplama çukurları : 4 m 2 x 4,0 m x 9 adet = 144,0 m 3 İlave Ölü Çukuru için : 25 m 2 x 4,0 m = 100,0 m 3 İlave Evsel Sızdırmasız Fosseptik : 4 m 2 x 4,0 m = 16,0 m 3 Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam 8.363,5 m 3 hafriyat artığı malzeme sahanın diğer alanlarına yayılarak arazinin sathının belirli bir eğime ve yüksekliğe gelmesi Tel:

119 sağlanacaktır. Hafriyat sadece statik gereksinimi karşılamak, temeli emniyete almak ve araziyi tesviye etmek amacıyla yapılacaktır. Hafriyatın tamamı, faaliyet alanı içinde zemin düzenlemesi, yol dolgusu, bahçe düzenlemeleri için tekrar dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Bu nedenle saha dışına herhangi bir hafriyatın atılması kesinlikle söz konusu olmayacaktır. Hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü m 2 olacaktır. Hafriyat miktarı ton olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Hafriyat artığı miktarı (ton) = Hafriyat artığı miktarı (m 3 ) x Hafriyat artığı özgül ağırlığı Hafriyat artığı miktarı (ton) = 8.363,5 m 3 x 1,8 ton/m 3 Hafriyat artığı miktarı (ton) = ,3 ton Arazinin hazırlanması esnasında sahada hafriyat işlemlerinin günde 12 saat çalışılarak 75 günde tamamlanması planlanmaktadır. Buna göre günlük hafriyat miktarı yaklaşık 200,72 ton olacaktır. (=15.054,3 ton/75 gün) Arazinin hazırlanması aşamasında yapılacak hafriyat çalışmaları sırasında hafriyatın dozer ile sökülmesi ve dozer ile tesis arazisi içerisinde sürülmesi anlarında toz oluşması beklenmektedir. Oluşacak toz miktarının hesaplanmasında tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK-12 d-2 bendinde verilen kontrolsüz emisyon faktörleri (bkz. Tablo 69) kullanılmıştır. Tablo 69 Toz Hesaplamaları İçin Gerekli Veriler TOZ HESAPLAMALARI İÇİN GEREKLİ VERİLER Planlanan Toplam Hafriyat Miktarı (Ton) ,30 Planlanan Toplam Hafriyat Miktarı (Ton/Gün) 200,72 Kamyon Kapasitesi (Ton) 20 Hafriyatın Taşınması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı (Kg/Km) 0,7 Hafriyatın Yükleme ve Boşaltımı Sırasında Oluşacak Toz Miktarı (Kg/Ton) 0,008 Hafriyatın Sökümü Sırasında Oluşacak Toz Miktarı(Kg/Ton) 0,025 Çalışma Süresi(Saat/Gün) 8 Yukarıdaki bilgiler ışığında, oluşabilecek toz miktarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Tablo 70 Hafriyatın Sökümü Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi Oluşacak Günlük Hafriyat Miktarı (Ton) 200,72 Hafriyatın Sökümü Sırasında Oluşacak Toz için Kullanılacak Emisyon Faktörü (Kg/Ton) 0,025 Çalışma Süresi (Saat/Gün) 12 Qa = 200,72 x 0,0125 / 8 = Kg/Saat) 0,4182 Tablo 71 Hafriyatın Alındığı Yerden Kamyona Taşınması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi Planlanan Günlük Hafriyat Miktarı (Ton/Gün) 200,72 Kepçe Kapasitesi (Ton) 1,5 Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı Kg/Km) 0,7 Kepçe Kamyon Mesafesi (m) (maksimum) 5 Çalışma Süresi (Saat/Gün) 12 Qb = 200,72 / 1,5 x 0,7 x 0,005 / 12 = Kg/Saat) 0,0390 Tablo 72 Hafriyatın Ekskavatörden Kamyona Yüklenmesi Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi Oluşacak Günlük Hafriyat Miktarı (Ton) 200,72 Hafriyatın Yükleme ve Boşaltımı Sırasında Oluşacak Toz için Kullanılacak Emisyon Faktörü (Kg/Ton) 0,008 Çalışma Süresi (Saat/Gün) 12 Qc = 200,72 x 0,005 / 8 = (Kg/Saat) 0,1338 Tel:

120 Tablo 73 Hafriyatın Alındığı Yerden Dolgu Alanına Taşınması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi Planlanan Günlük Hafriyat Miktarı (Ton/Gün) 200,72 Kepçe Kapasitesi (Ton) 20 Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı Kg/Km) 0,7 Kepçe Dolgu Alanı Mesafesi (m) (maksimum) 0,2 Çalışma Süresi (Saat/Gün) 12 Qd = 200,72 / 1,5 x 0,7 x 0,005 / 12 = Kg/Saat) 0,1171 Tablo 74 Hafriyatın Dolgu Alanına Boşaltılması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi Oluşacak Günlük Hafriyat Miktarı (Ton) 200,72 Hafriyatın Yükleme ve Boşaltımı Sırasında Oluşacak Toz için Kullanılacak Emisyon Faktörü (Kg/Ton) Çalışma Süresi (Saat/Gün) 12 0,008 Qe = 200,72 x 0,005 / 8 = (Kg/Saat) 0,1338 Tablo 75 Arazinin Hazırlanması Aşamasında Açık Alanda Oluşacak Toplam Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi Hafriyatın Sökümü Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi 0,4182 Hafriyatın Alındığı Yerden Kamyona Taşınması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi 0,0390 Hafriyatın Ekskavatörden Kamyona Yüklenmesi Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi 0,1338 Arazi İçinde Hafriyatın Sevk Edilmesi Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi 0,1171 Hafriyatın Kamyondan Üretime Boşaltılması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi 0,1338 TOPLAM 0,8419 Yukarıda verilen hesaplamalar sonucu arazinin hazırlanması ve inşaat faaliyetleri esnasında saha içerisinde oluşacak olan toz emisyonu (0,8419 kg/saat), 03 Temmuz 2009 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK-2 Tablo 2.1 de verilen 1,0 Kg/Saat değerinden düşük olduğu için hava kirlenmesine katkı değerlerinin hesaplanmasına gidilmemiştir. Hafriyat işlemleri sırasında kamyonlara yükleme ve boşaltma yapılması sırasında oluşacak tozlanmaya karşı önlem olarak savurma yapılmadan yükleme ve boşaltma işlemlerinin yavaş yavaş yapılması toz çıkışında bir miktar azalmaya sebep olacaktır. Ayrıca proje sahası periyodik olarak düzenli bir şekilde sulanacaktır. III.A.8. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergahı, Şekli, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu Ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu) Faaliyetin güneyinden EK-8 de verilen Aplikasyon Krokisinden görülebileceği üzere Musacalı-Akköy köy yolu geçmekte olup ulaşım için bu yolun kullanılması planlanmaktadır. Kullanılması planlanan yol asfalt kaplı olup herhangi bir toz oluşumu beklenmemektedir. Karayollarına bağlantı için mevcut yollar kullanılacak olup, karayoluna ilave bağlantı yolu yapılmayacaktır. Tel:

121 Şekil 37 Faaliyet Alanına Ulaşım Faaliyet alanından İzmir-Uşak (Turgutlu-Ahmetli) ana yoluna ulaşım köy yolları ile sağlanmakta olup, bu yol için Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ölçüm sonuçlarına göre trafik yükü Tablo 76 da ve trafik hacim haritası Şekil 38 de verilmiştir. Tesiste üretim ağırlıklı olarak ihracat için olacağından ve ihracat için İzmir Limanı kullanılması planlandığından Turgutlu-İzmir bağlantısı tahmini hacimleri dikkate alınarak faaliyetin mevcut trafik yüküne etkisi hesaplanmıştır. Buna göre faaliyet nedeni ile bölgenin mevcut trafik yüküne yaklaşık %0,03 oranında yük getirilmiş olacaktır. Tablo 76 Turgutlu Trafik Hacim Tablosu (Yıllık Ortalama Gnlük Trafik Değerleri) Faaliyet İçin Kullanılacak Araç Sayısı Faaliyetten Kaynaklanan Ek Trafik Yükü (%) Araç Cinsi Araç Sayısı İnşaat İşletme İnşaat İşletme Otomobil (Günlük) ,015 0,026 Orta Yüklü Ticari Taşıt ,072 0,144 Otobüs Kamyon ,031 0,062 Kamyon+Römork, Çekici + Yarı Römork Toplam ,019 0,03 Tel:

122 Proje Alanı Ahmetli Sürekli Taşıt Sayım ve Sınıflandırma İstasyonu Tahmin (Turgutlu) Şekil 38 Trafik Hacim Haritası Kaynak: Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası 2012, Faaliyet sahibi bu yolların kullanılmasında 2918 sayılı Trafik Kanunu ve Karayolları ile ilgili çıkarılan tüm yönetmeliklere uyacağını taahhüt etmektedir. İnşaat ve işletme aşamasında malzemelerin taşınması sırasında karayollarına zarar verilmeyecektir, inşaat aşamasında karayoluna hafriyat, dolgu malzemesi vb. malzemeler dökülmeyecektir. III.A.9. Proje Alanının Hazırlanması Ve İnşaat Aşamalarında Zarar Görebilecek Flora- Fauna Türleri (Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi Faaliyet alanı Marjinal Tarım Arazisi statüsündedir. Faaliyet alanında mevcut durumda ÇED Gerekli Değildir belgesi alınan proje için inşaat çalışmaları devam etmektedir. Proje alanında mevcut bir tesisin ve inşaatın olması nedeniyle bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı gözlemlenmiştir. Aynı zamanda kapasite artışı faaliyetinin hazırlık ve işletme aşamasında çalışma alanında bulunan türler sıyrılarak alınacağından bir miktar biyomass kaybı söz konusu olacaktır. Ancak yapılan arazi gözlem ve incelemelerinde faaliyet alanını oluşturan bitki türlerinin bölgede de yaygın bir biçimde bulunduğu tespit edilmiştir. Faaliyet alanında bulunan türler içerisinde endemik, nesli tehdit altında olan türler bulunmadığından, türler yakın bölgelerde de temsil edildiğinden, sıyrılan bitkisel toprağın özelliğini kaybetmeyecek şekilde korunması sonucu yeniden bu alana serileceğinden sıyrılarak ortamdan kaldırılacak bitki türlerinin nesilleri tehdit edilmeyecektir. Proje alanında tespit edlen fauna türleri ise Tablo 17 de verilmiştir. Arazinin hazırlanması ve işletme aşamasındaki faaliyetler, türler üzerinde rahatsızlık faktörü yaratacak, popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması gibi bir tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. Tel: