VOCEA AUTENTICĂ. tel./fax: 0241/ web: Constanţa str. Bogdan Vodă, nr.

Transkript

1 Anul XI 2009, Nr. 1 (162) VOCEA AUTENTICĂ IANUARIE / OCAK ROMANYA TÜRK DEMOKRAT BİRLİĞİ YAYIN ORGANIDIR PERIODIC BILINGV AL UNIUNII DEMOCRATE TURCE DIN ROMÂNIA EDITAT CU SPRIJINUL DEPARTAMENTULUI PENTRU RELAŢII INTERETNICE str. Bogdan Vodă, nr. 75, etaj 2 tel./fax: 0241/ web: office@udtr.ro

2 CONDUCEREA U.D.T.R. Comitetul Director Preşedinte:... OSMAN FEDBI Prim-vicepreşedinte:... IUSEIN GEMAL Secretar General:... IBRAIM ERVIN Deputat:... IBRAM IUSEIN Vicepreşedinţi: HUSEIN CADIR... Preşedinte Organizaţia Judeţeană IAŞAR ENVER... Preşedinte Filiala ALI NURHAN... Vicepreşedinte Filiala OMER NAZIF... Secretar Filiala BORMAMBET VILDAN... Vicepreşedinte Filiala Medgidia ARIF MUGELIP... Preşedinte Filiala Mangalia RAIM NAIM... Preşedinte Filiala Cobadin GAVAZOGLU RIZA... Secretar Filiala Techirghiol OSMAN ZIA... Preşedinte Filiala Băneasa MOLOGANI ACCAN... Preşedinte Filiala Babadag ŞEMSI TURHAN... Preşedinte Filiala Bucureşti Preşedinte de onoare: ASAN MURAT Consiliul Naţional Comitetul Director împreună cu următorii preşedinţi de filiale: BORSEIN FEIZULA... Preşedinte Filiala Năvodari CERCHEZ ALI... Preşedinte Filiala Călăraşi TALIP LEMAN... Preşedinte Filiala Măcin OMER MEMNUNE... Preşedinte Filiala Isaccea MEMET REDVAN... Preşedinte Filiala Hârşova ALI ŞEFCHET... Preşedinte Filiala Eforie MUSA CAIDAR... Preşedinte Filiala Cernavodă SALIM GEAVIT... Preşedinte Filiala Tuzla BARI MUSELIM... Preşedinte Filiala Cumpăna AZIZ AZIZ... Preşedinte Filiala Văleni ŞACHIR CETIN... Preşedinte Filiala Făurei MEMIŞ CHEMAL... Preşedinte Filiala Carvăn MEMET SEBATIN... Preşedinte Filiala Fântâna Mare HUSEIN SELATIN... Preşedinte Filiala Medgidia ABDULA GHIULTEN... Preşedinte Filiala Galaţi IUSEIN VISEL... Preşedinte Filiala Dobromir HASAN NAZMI... Preşedinte Filiala Techirghiol ZARIFE ZODILĂ... Preşedinte Filiala Brăila MUSTAFA SALI... Preşedinte Filiala Castelu Preşedinţii Comisiilor de Specialitate Învăţământ... - BORMAMBET VILDAN Religie... - ISLAM REMZI Cultură... - TÜRKOĞLU SERIN Femei... - AMET MELEK Tineret... - CAIBULA MILIS NILGÜN Financiar... - DRAGOMIR NICUŞOR Cenzori... - ACCOIUM DURIE Juridic... - CONSTANTIN PĂLĂU COLECTIVUL REDACŢIONAL Redactor-şef adjunct: Panaitescu Nilgün Secretar de redacţie: Asan Murat Redactori: Türkoğlu Serin, Iomer Subihan, Ibraim Nurgean, Omer Minever, Asan Sorina Cuprins Editorial... 3 Aşure... 4 Barack Obama - Primul Preşedinte Afro-American al SUA...5 Preşedintele Obama: Drumul către Casa Albă Istanbul - Capitală Culturală Europeană... 6 Unirea Principatelor Române... 7 Fatma Sadık / Fatma Sadâc... 8 Üsküp'ten Kosova'ya Olimpiada de Limba şi Literatura Turcă - faza judeţeană Mustafa Kemal'in Yakup Kadri'ye Verdiği Mülakat Evrensel Kişilikli Eminescu 155 Yaşında İstanbul'un Kuruluşu ve Değişik Adları Enerji Tasarrufu Haftası Tasarruf ne Güzeldir Veremle Savaş Eğitimi Haftası Gazeteciler Günü Osmanlı da Matbaa Gecikti Mi? Yemek Tarifleri Mekke'nin Fethi Âdem Aleyhisselâm - Ilk Insan ve Ilk Peygamber Çocuk Sayfası Adresa de corespondenţă: str. Bogdan Vodă nr. 75, etaj 2 Tel./Fax: hakses@udtr.ro publicaţia on-line: Tehnoredactare computerizată în sediul U.D.T.R. grafica: Fârtat Cicero I.S.S.N DIRECTOR OSMAN FEDBI Redactor-şef IBRAIM ERVIN Tiparul executat de: s.c. Golden Printing s.r.l. telefon

3 sayfa y Un an de cumpănă Este clar, este oficial. Anul 2009 este un an de criză internaţională. De data aceasta criza va afecta şi România şi se pare destul de profund. Procesul de globalizare care a dus la extinderea crizei nu putea să lase România drept o insulă liniştită într-un ocean în fierbere. Ne-am asumat conştient acest risc. Suntem convinşi acum că nu o ţară sau un continent este de vină pentru această criză. Ci noi, cu toţii am contribuit la aceasta. Cheltuieli inutile, productivitatea redusă, împrumuturi făcute de cele mai multe ori aiurea doar ca să avem o plasmă ca vecinu au făcut ca această situaţie să ajungă la apogeu. Deşteaptă-te, române, din somnul cel de moarte, În care te-adânciră barbarii de tirani Kahraman Ordumuza Acum ori niciodată croieşte-ţi altă soarte, La care să se-nchine şi cruzii tăi duşmani. Acum ori niciodată să dăm dovezi în lume Că-n aste mâni mai curge un sânge de roman, Şi că-n a noastre piepturi păstrăm cu fală-un nume Triumfător în lupte, un nume de Traian. Priviţi, măreţe umbre, Mihai, Ştefan, Corvine, Româna naţiune, ai voştri strănepoţi, Cu braţele armate, cu focul vostru-n vine, Ervin Ibraim Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak, K SSönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak! Çatma, kurban olayım, çehreni, ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül, ne bu şiddet, bu celâl? K Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl S Hakkıdır Hakka tapan milletimin istiklâl H Viaţă-n libertate ori moarte strigă toţi. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilâl! D Pre voi vă nimiciră a pizmei răutate Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl!.. O Şi oarba neunire la Milcov şi Carpaţi Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl!.. E Dar noi, pătrunşi la suflet de sfânta libertate, Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyet H Jurăm că vom da mâna, să fim pururea fraţi. Hakkıdır Hakka tapan milletimin istiklâl! H Andrei MUREŞANU Mai multă chibzuinţă din partea noastră, a tuturor e necesar acum mai mult decât oricând. Doar prin măsuri bine analizate vom depăşi cu succes această perioadă. Pentru că altă alternativă nu există. Mehmet Akif ERSOY

4 sayfa 4 5 sayfa Aşure 16 Ocak cuma günü, Romanya Demokrat Türk Birliği'nin merkezinde aşure günü kutlandı. Sevgili hanımlar tarafından hazırlanan aşure, davetlilere ikram edildi. Aşure pide ile servise sunuldu. Bildiğiniz gibi Aşure Günü Muharrem ayında kutlanan bir gündür. Allah'ın ayı, günü ve yılı olmaz, ancak Allah'ın rahmetine ermenin önemli bir fırsatı olduğu için Peygamberimiz tarafından bu şekilde ifade edilmiştir. "Aşure Çorbası", Aşure ismi verilen tatlının ortaya çıkışına dair bir inanış mevcuttur. Aşure Çorbası da denilen bu tatlı, İslam dininde inanılan peygamberlerden biri olan Nuh'un tufandan sonra Aşure Günü'nü kutlamak için geminin ambarında kalan erzakı karıştırıp bir tür tatlı yiyecek hazırlamasıyla ortaya cıkmıştır. İçinde birçok farklı malzeme kullanılan ve bir gelenek olarak bugün hâlâ müslümanlarca Aşure Günü yapılan tatlının böyle ortaya çıktığı öne sürülmektedir. AŞURE: 750 gr buğday 1 s.b. nohut 1 s.b. kuru fasulye 5 s.b. toz şeker 1 s.b. süt 4 ç.k. pirinç 1 portakal 1 limon 2 elma kuru üzüm kayısı Üzeri için: kuru kayısı incir nar kuşüzümü dolmalık fıstık fındık ceviz nar gülsuyu tarçın s.b. - su bardağı: ç.k. - çay kaşığı HAZIRLANIŞI: În data de 16 ianuarie 2008, la sediul central al Uniunii Democrate Turce din România s-a sărbătorit Ziua Aşure. După cum se ştie Aşure se sărbătoreşte în fi ecare an de către turcii de pretutindeni, începând cu a zecea zi din prima lună a calendarului islamic. Tradiţia spune că turcoaicele trebuie să pregătească desertul aşure, pentru a-l împărţi rudelor şi vecinilor. Desertul este realizat din minim 7 ingrediente din care nu lipsesc năutul, porumbul, caisele uscate, smochinele, alunele, apa de trandafi ri şi stafi dele. Tradiţia spune că, atunci când Arca lui Noe a poposit pe muntele Ararat, după potop, Noe a preparat o mâncare din diversele cereale şi fructe care îi mai rămăseseră pe corabie şi a împărţit-o supravieţuitorilor. În acest sens U.D.T.R. a sărbătorit această zi alături de membrii uniunii într-un cadru festiv unde s-au preparat produse culinare tradiţionale turceşti cum ar fi plăcintă cu carne, plăcintă cu brânză şi gogoşi. Conform tradiţiei, membrele UDTR au pregătit desertul alegând cu grijă toate ingredientele care se fi erb separat, fi ecare într-un vas unic. Acestea se amestecă abia după ce au fost fi erte şi se adaugă, conform unui secret culinar moştenit din generaţie în generaţie, mirodenii orientale. Önce buğdayları akşamdan sıcak su ile bir taşım kaynatıp altını kapatın. Sabaha kadar şiştikten sonra tekrar pişmeye bırakın.bu arada akşamdan ıslatılmış nohut ve fasulyeyi düdüklüde pişirin. Buğdayın üstüne nohut ve fasulyeyi ekleyin. Sıra ile önce haşlanmış pirinci ekleyin. Ardından küp doğranmış elmalaları daha sonra küçük doğranmış kayısıları ardından da üzümleri ekleyin. En son sütü, gülsuyunu, portakal ve limon kabuğunu ve şekerini ilave edin. En son suyunu ve kıvamını kontrol edin. Kaselere boşaltıp üzerini kuru yemişlerle süsleyin. Bu işlemi kaselerin üzeri soğuduktan sonra ancak yapabilirsiniz. Nurgean Ibraim Barack Obama - Primul Preşedinte Afro-American al SUA 20 Ianuarie 2009, zi memorabilă în istoria Statelor Unite ale Americii. Cel de-al 44-lea preşedinte american este primul preşedinte de culoare care, în urma rezultatului alegerilor prezidenţiale din 4 noiembrie, 2008 s-a instalat în fotoliul de la Casa Albă. Barack Obama a depus jurământul pe biblia personală a lui Abraham Lincoln cel care în 1865 a abolit sclavagismul în SUA, ceea ce confi rmă: visul american poate deveni realitate totul e să lupţi şi să speri că acesta se va împlini. Americanii au ales un preşedinte de culoare în care şi-au pus toate speranţele. Barack Obama este o mixtură între Martin Luther King şi John Fitzgerald Kennedy şi conform analiştilor politici este un simbol al schimbării şi al respingerii erei republicanului Bush, unul dintre cel mai puţin populari preşedinţi ai SUA. Obama se instalează în reşedinţa de pe Pennsylvania Avenue 1600 într-o perioadă difi cilă pe care o traversează SUA, în plină criză economică şi cu două războaie încă neîncheiate în Irak şi în Afganistan. De asemenea, în Gaza tensiunile sunt pe departe să se fi încheiat iar în aer pluteşte teroarea. Nu numai americanii şi-au pus mari speranţe în administraţia Obama ci şi Europa aşteaptă măsuri anticriză care să diminueze efectele devastatoare ale crizei fi nanciare. Conform sondajelor de opinie, europenii îl iubesc pe Obama şi îşi pun şi ei mari speranţe în noua administraţie de la Washington care se aşteaptă să aducă pace în zonele de confl ict. În ceea ce priveşte România, nu se aşteaptă o schimbare radicală şi imediată a relaţiei pe care Statele Unite ale Americii o au în prezent. Poziţia privilegiată pe care o deţine România la Marea Neagră, dar şi rolul vizibil pe care aceasta îl joacă în Alianţa Nord-Atlantică pentru sprijinirea cu trupe a misiunilor din Irak şi Afganistan sunt două bile albe pentru ţara noastră care, se pare, nu va fi un stat oarecare pe agenda de lucru a proaspătului preşedinte. Barack în limba swahili înseamnă binecuvântat şi acest lucru îl cred şi americanii despre preşedintele lor care are ca obiectiv principal al mandatului, încheierea războiului din Irak. Opunându-se public împotriva războiului dus de administraţia Bush în Irak, este de aşteptat ca Obama să pună capăt tensiunilor din Orientul Mijlociu. Mai mult de 2 miloane de persoane au participat la ceremonia de învestire a noului preşedinte al SUA, Barack Obama. Potrivit Reuters, pentru ceremonie au fost mobilizaţi circa 8000 de poliţişti şi de cadre militare. Susţinătorii lui Obama au venit cu de autobuze, care puse cap la cap s-ar fi întins pe o suprafaţă de 137 de km. În faţa milioanelor de ochi aţintiţi asupra sa Barack Obama a rostit jurământul de învestire şi a declarat: în ciuda sarcinii enorme care stă înaintea noastră, stau astăzi mai plin de speranţă decât oricând, că Statele Unite ale Americii vor rezista, că visul fondatorilor va trăi în zilele noastre. Dacă America este gata să conducă din nou aşa cum declara preşedintele Obama la învestire rămâne de văzut, cert e că întreaga lume şi-a pus mari speranţe în noua administraţie de la Washington D.C.. Preşedintele Obama: Drumul către Casa Albă Ambasada SUA la Bucureşti a lansat pe 20 ianuarie, chiar în ziua învestiturii noului preşedinte cartea Preşedintele Obama: Drumul către Casa Albă. Lansarea a avut loc la Centrul Cultural American şi a reunit un număr mare de jurnalişti. Traseul lui Obama, de la o copilărie modestă în Hawaii şi Indonezia, până la victoria sa în alegeri reprezintă una dintre cele mai imprevizibile şi fascinante călătorii din istoria politică a Statelor Unite. Prin această carte publicată în întreaga lume în peste un milion de exemplare şi devenită instantaneu obiect de colecţie, TIME şi Puzzle Works relatează povestea ascensiunii lui Obama într-un volum ilustrat de 96 de pagini, conţinând reportajele şi analizele jurnaliştilor politici ai revistei TIME se specifi că întrun comunicat de presă al Ambasadei SUA. În carte pot fi văzute fotografi i memorabile din culisele campaniei dar şi din viaţa privată a primului preşedinte de culoare al SUA. Fotografi ile sunt relizate de Callie Shell care s-a ocupat de documentarea vizuală în timpul campaniei electorale. Cititorii vor benefi cia de o descriere colorată a modului în carer Obama a ajuns lider, începând din anii copilăriei, trecând prin perioada Chicago, până în momentul transformării sale ca fenomen politic. Sorina Asan

5 sayfa 6 7 sayfa 2010 Istanbul - Capitală Culturală Europeană Pentru prima oară în anul 1985 s-a hotărât alegerea unei capitale Culturale Europeane la iniţiativa Ministerului Culturii din Grecia, d-na Melina Mercouri ce a lansat un proiect apreciat şi aprobat de către Uniunea Europeană. Din acel an diverse localităţi din ţări europene au fost alese pe rând capitale culturale. Începând cu anul 2000, odată cu intrarea într-un nou mileniu s-a hotărât ca şi alte municipalităţi din ţări membre U.E. să poată deveni capitale culturale europene. Capitale Culturale Europene Turku (Finlanda) Tallinn [Estonia] Peç [Ungaria] Essen [Germania] İstanbul [Turcia] Linz [Austria] Vilnius [Lituania] Stavanger [Norvegia] Liverpool [Anglia] Sibiu [România] 2007 Luxemburg Am fost mândrii că în anul 2007 Sibiul a fost ales Capitală Culturală Europeană. Acum a venit rândul oraşului Istanbul să-şi prezinte zestrea culturală şi istorică ce dăinuie de veacuri. De-a lungul istoriei Istanbulul a reunit cele mai importante şi diverse culturi ale momentului; acum, cu acest prilej v-a prezenta Europei zestrea culturală în toată splendoarea ei. Cu această ocazie se vor construi noi centre culturale, se vor restaura muzee, edifi cii culturale, creaţiile artiştilor vor fi cunoscute de întreaga Europă. Unele proiecte s-au derulat sau sunt în curs de derulare Un astfel de proiect ce a lăsat amprente şi în a fost concertul Trei femei -derulat sub egida Anului Cultural European. Proiectul principal cuprinde patru etape ce constau în reconstiturirea traseelor urmate de: Jules Verne, Evliya Celebi, Piri Reis, Franz Liszt. În total vor trece prin 18 ţări şi 20 de oaraşe. Primul drum pe urmele lui Jules Verne s-a derulat în luna decembrie urmând acelaşi traseu, din romanul Încăpăţânatul Keban. Oraşele prin care au trecut artiştii au fost: Varna-Bulgaria, -România, Odessa-Ucraina, Soci-Rusia, Batum-Georgia. Echipa a fost formată din: fotograf-arif Aşci, scriitor-nazim Alpman, şi cântăreţele GokanYasemin Göksu, Özlem Taner şi İmran Türkoğlu. Acsaeştia au prezentat un spectacol de excepţie cu cântece din diferite ţări, inclusiv din zone diferite ale Turciei. Serin Türkoğlu Unirea Principatelor Române Anul acesta se împlinesc 150 de ani de la Unirea Principatelor Române, Moldova şi Ţara Românescă, sub conducerea lui Alexandru Ioan Cuza. Unirea Principatelor Române a avut loc la jumătatea secolului al XIX-lea şi reprezintă unifi carea vechilor state Moldova şi Ţara Românească. Unirea este strâns legată de personalitatea lui Alexandru Ioan Cuza şi de alegerea sa ca domnitor al ambelor principate la 5 ianuarie 1859 în Moldova şi la 24 ianuarie 1859 în Ţara Românească. Totuşi, unirea a fost un proces complex, bazat pe puternica apropiere culturală şi economică între cele două ţări. Procesul a început în 1848, odată cu realizarea uniunii vamale între Moldova şi Ţara Românească, în timpul domniilor lui Mihail Sturdza, respectiv Gheorghe Bibescu. Deznodământul războiului Crimeii a dus la un context european favorabil realizării unirii. Votul popular favorabil unirii în ambele ţări, rezultat în urma unor Adunări Ad-hoc în 1857 a dus la Convenţia de la Paris din 1858, o înţelegere între Marile Puteri prin care se accepta o uniune mai mult formală între cele două ţări, cu guverne diferite şi cu unele instituţii comune. La începutul anului următor, liderul unionist moldovean Alexandru Ioan Cuza a fost ales ca domnitor al Moldovei şi Ţării Româneşti, aducându-le într-o uniune personală. În 1862, cu ajutorul unioniştilor din cele două ţări, Cuza a unifi cat Parlamentul şi Guvernul, realizând unirea politică. După înlăturarea sa de la putere în 1866, unirea a fost consolidată prin aducerea pe tron a principelui Carol de Hohenzollern-Sigmaringen, iar constituţia adoptată în acel an a denumit noul stat România. Alegerea lui Alexandru Ioan Cuza În Moldova a fost ales, la 5 ianuarie 1859, liderul unionist Alexandru Ioan Cuza. La 24 ianuarie 1859, Adunarea Electivă a Ţării Româneşti îl alegea şi ea ca domn. Astfel s-a făcut primul pas către defi nitivarea Unirii Principatelor Române, realizată la 24 ianuarie Aceasta a fost posibilă prin folosirea unei greşeli generate de frazeologia juridică a timpului, (era impusă alegerea a doi domni, dar nu împiedica o persoană să candideze simultan în ambele ţări). Conform deciziei Convenţiei de la Paris, se înfi nţează la 15 mai 1859 Comisia Centrală la Focşani, ce avea ca scop redactarea primului proiect de constituţie din istoria modernă a României şi realizarea altor proiecte de unifi care legislativă a Principatelor. Proiectul de Constituţie nu a fost aprobat însă de domnitorul Cuza, Comisia Centrală din Focşani fi ind desfi inţată în februarie Deşi Unirea din 1859 era recunoscută doar pentru perioada domniei lui Cuza, şirul de reforme iniţiate de acesta şi venirea pe tronul Principatelor Unite a domnitorului Carol de Hohenzollern- Sigmaringen, care se bucura atât de sprijinul Franţei cât şi cel al Prusiei a făcut ca actul de la 1859 să fi e ireversibil. Din 1866, potrivit Constituţiei promulgate la 1 iulie, Principatele Unite încep să se numească oficial România.

6 sayfa 8 9 sayfa Fatma Sadık Şair Fatma Sadık eskiden beri Hakses dergimizle işbirliğinde olmuştur. 29 Ağustost 1950 Köstence ili, Băneasa kasabasında dünyaya geldi te Dobrogea nouă gazetesinde ilk cıkış şiiri yayınlanmıştır. Bundan sonra ülkedeki çeşitli gazete ve dergilerde yazıları çıkmaya başlamıştı: Tecuciul literar artistic, Luceafărul, Tomis, Flacăra, Renkler. Türkiye de de yazıları çıkmıştır: Aykırısanat, Kibatek, Turnalar, Őzden. İlk şiir kitabı Cântec pentru surâsul păpădiei 1988 yılında çıkmıştır. İkinci şiir kitabı Oyun ışığı altında Türkiye de çıkmıştır. Çocukları çok sevdiği için onlara Yol adında bir masal kitabı çıkardı. Türkçe den Römenceye ceviri yaptı. İzmirli Türk yazar Rıza Yetim in Bir çocuğun başarısı adlı çocuk romanı Römenceye çevirmiştir yılları arasında Türkiye de yaşamıştır ve oradaki çeşitli dergilerle işbirliği yapmıştır. Romanya daki ortaöğretim okul kitaplarında adı yazar olarak geçmektedir. Aynı zamanda Türk üniversitelerin eğitim fakulteleri Balkan edebiyatı ders kitaplarında yazıları tanıtılmıştır. Aralık ayında Romanya'daki Türk Birliği destekleriyle üç kitabı çıkmıştır: Răsfăţica (Römence çocuk için hikaye ve masal), Arkadaşlık ve sevgi bağları (Türkçe çocuk romanı) ve Coaja pergamentului (Römence şiir kitabı). Coaja pergamentului hariç diğer iki kitap Romanya ve Türkiye arasındakı çocukluk dünyasını yansıtmaktadır. S.T.: Niçin çocukluk dünyası hakkında yazmayı seçtiniz? F.S.: Yazılarımla çocukların genç ruhları hayat zorlukların altında ezilmemesini diledim ve yarattıklarımla onlara güçlü ve iyi kalpli olmasını mesajı vermek istedim. S.T.: Masalları yazarken nereden ilham aldınız? F.S.: Răsfaţica yı (Şımarık) yazdığım zaman, kızım Vildan 4-5 yaşındaydı ve dünyayı keşfetmeye meraklıydı. Bu masalları yazarken, okurlara hayvanların, bitkilerin ve etrafımızın dünyasının bir köşesini sunmak istedim. S.T.: En çok neyi tercih edersiniz: düz yazıyı mı şiiri mi? F.S.: Yazmak özel bişeydir. Karar veren benim yoğun yaşadıklarımdır. Bazen masalları ve düz yazıyı zevkle yazarım. Kimi zaman da aynı heves ve hayalle şiir yazarım. S.T.: Gelecek için projeleriniz nelerdir? F.S.: Öncelikle çok işim var. Şair İon Dragomir in şiir kitabı Transferuri de izvoare ve Miu Dragomir beyefendinin kitabını Grefi er al sufl etului Römence den Türkçe ye çevirdim. Türkiye de şubat ayında Tuna nehrin çocuğu adında çocuk romanım çıkacak. S.T.: Sağlık ve çalışma gücü dilerim ve kitaplarınızla bizi sevindirmeye devam etmenizi beklerim. F.T.: Bende aynı zamanda Romanya daki Türk Birliğine vermiş olğudu değerli yardımı için sükranlarımı sunarım. Traducere realizată de: Vildan Sadık Fatma Sadâc Poeta Fatma Sadâc este o veche colaboratoare a revistei Hakses. Scriitoarea s-a născut la 29 august 1950 comuna Băneasa, jud.. Debutează în anul 1965 cu poezii în ziarul Dobrogea nouă. După aceea începe să publice în reviste din ţară: Tecuciul literar artistic, Luceafărul, Tomis, Flacăra, Renkler. De asemeni a mai publicat şi în Turcia în diferite ziare şi reviste cum ar fi : Aykırısanat, Kıbatek, Turnalar, Őzden. Primul său debut literar, a fost în anul 1988 cu volumul de poezii Cântec pentru surâsul păpădiei urmat de Oyun ışığı altında (volum de poezii). A treia carte scrisă se numeşte Yol (basme). În acelaşi timp a publicat şi traduceri din limba turcă în limba română cum ar fi : Izbânzile unui copil (roman pentru copii) de scriitorul turc Rıza Yetim. În perioada a locuit în Turcia, unde a colaborat la diferite reviste literare. Figurează în manuale şcolare de gimnaziu din România. Creaţia sa se studiază, de asemenea la facultăţile de litere, la capitolul Literatură balcanică. În luna decembrie ca scriitoare, Fatma Sadâc a publicat trei cărţi fi nanţate de Uniunea Democrată Turcă din România, două în limba română şi una în limba turcă. Răsfăţica (povestiri şi basme), Coaja Pergamentului (poezii), Arkadaşlık ve sevgi bağları care este un roman pentru copii. Exceptând Coaja pergamentului cele două volume de poezii reliefează universul copilăriei din cele două ţări România şi Turcia. S.T: De ce v-aţi ales să scrieţi despre universul copilăriei? F.S: Scriind pentru copii mi-am dorit ca aceste sufl ete fragede să nu se risipească sub poverile vieţii, iar prin ceea ce am scris am căutat să le dau mesajul de a fi puternici şi buni. Prin scrierile mele aş dori ca naivitatea copilăriei să nu se termine niciodată. S.T: De unde v-aţi inspirat când aţi scris poveştile? F.S: Când am scris Răsfăţica, fetiţa mea Vildan, era la vârsta de 4-5 ani şi îşi dorea să descopere lumea. Scriind aceste basme am dorit să ofer un crâmpei din mirifi ca lume a animalelor, plantelor şi a lumii înconjurătoare. S.T:Ce preferaţi mai mult să scrieţi poezie sau proză? F.S: Scrisul e ceva special, momentele mele de inspiraţie sunt cele care decid. Uneori scriu cu plăcere basme sau proză, alteori cu aceeaşi plăcere scriu şi poezie. S.T: Ce gânduri aveţi pentru viitor? F.S: În primul rând am mult de scris. Am terminat de tradus un volum de poezii al poetului Ion Dragomir, din limba română în limba turcă, volumul Transferuri de izvoare şi tot ca traducere cartea lui Miu Constantin Grefi er al sufl etului, tot în limba turcă. În luna februarie în Turcia va ieşi de la lumina tiparului volumul Tuna nehrinin çocuğu. S.T.: Vă urez multă sănătate şi putere de muncă să ne bucuraţi cu cărţile dumneavoastră. Serin Turkoglu

7 sayfa sayfa Arabamız Kosova Ovası'na girince, kendimi yine o çocukluk rüyalarımın anlatılmaz güzelliği ve serinliği ortasında buldum. Yer çekiminden kurtulmuş, göğün maviliğine karışmış gibiydim. Biraz engebeli olan Kosova Ovası yemyeşildi. Ve gökyüzü sonsuz maviliğiyle, Kosova Ovası'nı çoktan kucaklamıştı. Sultan Murad Hüdavendigar'ın şehid düştüğü yere yapılan Türbeyi bulmamız zor olmadı. Osmanlı mimarisinin tipik bir örneği olan Türbe, Kosova Ovası'nda yapayalnızdı. Yugoslavlar, Balkan Türkleri'nin adeta kutsiyet verdikleri türbeye, hiç dokunmamışlar; yalnız onun karşısına, onbeş metre yüksekliğinde, yeni bir MİLOŞ ABİDESI dikmişlerdi. Murad Hüdavendigar Türbesi'nin bakımlı ve çimli bahçesinde, birkaç Evladı Fatihan mezarı, Kosova Ovası'nın muhteşem destanına sanki kulak kesilmişlerdi. Gözlerim bahçe kapısında, önce yetmişlik türbeda rı aradı. Onu, daha görmeden, başkalarından dinlediğim özellikleriyle, ne kadar çok sevmiştim. Biliyordum ki, sadece Allah rızası ve Türklük sevgisi için ömrünü türbedarlıkla geçiren o Evlad-ı Fatihan tarunu, Kosova Savaşı'nın cereyan tarzını, bir zamanlar, Yugoslavya Başbakan'na anlattığı gibi, bana da coşarak anlatacak; heyecanlanacak, ayağını yere vuracak, kendisine biraz itidal tavsiye edenlere kızaca:... te ben yalan mı söylüyorum be? Tarihler, burada kafi ri böyle hakladığımızı yazmıyor mu be?" diye susturacak ve sözü kimseye bırakmıyacaktı. Tarihin, uğultuları arasından gelen sesi kulaklarımda: "... Bak şimdi kızanım, Sultan Murad Han, otuz bin kişilik ordusuyla gelip burada cephe kurdu. Sağ, cenahını, oğlu Yıldırım Bayezid tutuyordu. Sol cenahında ise diğer oğlu Şehzade Yakub vardı. Tabii Cennetmekan Murad Han, kuvvetleriyle tam ortada bulunuyordu. Te şu karşı tepelerde de, ordusuyla birlikte Sırbistan Kralı Lazar vardı. Bu mübarek Kosova'da bütün kafi rler, bizimle vuruşmak için toplanmışlardı. Ben, Sırpları, Bulgarları, Arnavutları, Hırvatları, Macarları, Makedonları sayayım. Sen Lehleri, Ulahları, Çekleri, Karadağlıları, Bosnalıları, Slovakları, SlovenIeri say. Ben kafi r ordusuna kırk bin, elli bin diyeyim. Sen çekinmeden altmış bin de! Otuz bine karşı, altmış bin! Bu Kosova Meydanında, vuruşma tam sekiz saat sürdü. Kan gövdeyi götürdü. Kafi r, bir ara, bizim sol cenaha yüklendi. Şehzade Yakub'u düşürmek istedi. Yıldırım Bayezid te şu tepelerden yetişip. Şehzade Yakub'u çeviren kafi re, öyle bir kılıç üşürdü, öyle bir kılıç üşürdü ki deme gitsin. Kafi rlerin gözleri şaşı oldu. Ağızları açık kaldı. Kafi r, yüzgeri kaçmaya başladı. Sehzade Yakub, babasından destur alıp, kaçan kafi ri kırmaya gitti. Murad Han'la Yıldırım Bayezid meydanda kalanları tepelediler. Muharebe bitti. Bizimkiler, kafi r kıralı Lazar'ı esir alıp getirdiler. Sultan Murad, harp meydanını dolaşırken, esir kıralın damadı Miloş Hünkara yaklaşmak istedi. Sipahiler bırakmadılar. Ama kancıkoğlu kancık Miloş dedi ki: "Bırakın beni. Ben el öpmeye geldim!" Bizimkiler inandılar. Kancık Miloş, arkasına sakladığı bıçağını birdenbire çekip, Hünkar'ı göğsünden vurdu. Bizimkiler "vay mel'un! Vay kafi r!" diye, Miloş'u, işte burada it gibi tepeleyip paraladılar ama ne fayda! Sultan Murad Han'ı kurtaramadılar. Hüdavendigar'ın vurulduğu yere, hemen bir çadı kurdular. Asker, ağlaşmaya başladı. Hünkar, şehid olmadan önce, kumandanlarına dedi ki "Padişahlığı, büyük oğlum Bayezid'e bırakıyorum!" Sonra mübarek canını Allah'a teslim etti... Dövünmeyen kalmadı. Şehzade Yakub ne oldu diyeceksin? Çok civan bir delikanlı idi. Kafi ri kırıp döndüğünde babasının şehid olduğundan haberdar değildi. Ona, "Gel! Seni baban görmek ister!" dediler. Sevindi! EI öpmeye hazırlandı.çadıra yürüdü! Vah! Eyvah! Nizam-ı alem için, dirlük-düzenlik için Şehzade Yakub'u çadırda boğdular. Babasının yanına uzattılar. Mevla rahmet eyleye! Sonra Murad Hüdavendigar'ın mübarek kanının döküldüğü bu yere, işte bu türbe yapıldı. İçerde, sandukanın altında Hünkarın kanı, barsakları, ciğerleri ve yüreği var!... Mübarek cesedini, oğlu Bayezıd Bursa'ya götürüp Çekirge'deki türbesine defnetti. Cennetmekanın yüreği burada kaldı; cesedi Bursa'da! 1389 senesinde Sultan Murad Han, kavuştu ulu Allah'a, şehidlerle beraber, Murad Han'a Fatiha!" Yaşlı türbedar, bu cümleleri kimbilir kaç bin defa söylemiştir. Ve dünya durdukça, Kosova destanı kimbilir daha kaç bin defa söylenecektir? Bahçeden geçerek, bir Padişah huzuruna girer gibi Türbeye girdim. Dikkatimi ilk çeken, Türbenin büyük ve gösterişli sandukası oldu. Türbe, Bursa daki padişah türbelerinde farklı değildi, içerinde birkaç kadın ziyaretçi, sandukanın ayak ucunda, büyük bir huşu ile dua ediyorlardı. Beyaz başürtülü ve nur yüzlü kadınıların, derin bir edeple duruşları, yakarışları, yüreğimi doldurdu. Hepsi de bana, kardeşlerim, ablalarım, annelerim gibi geldi. Onları çok uzaklarda, Kosova Ovası nın ortasına, Murad Hüdavendigar Türbesi ne çekip getiren mübarek duygunun ve taze inancı güzelliği karşısında gerçekten ürperdim. Önlerinden usulca geçtim. Üzerine Ayet-i Kerimeler işlenmiş o zengin sanduka örtüsünü, bir ucundan tutup öptüm. Sonra bir köşede, bir müddet el-pençe divan durarak Sultan Murad ın haşmetini düşündüm. 27yıl, padişah olarak ata binmiş. Ve 37 meydan savaşında döğüşmüş. Tam 37meydan savaşı kazanmış. Tarihler, O nun, bir defa olsun düşmana sırtını döndüğünü yazmamışlar. Çok yürekli: çok cesur! Tantanlı bir hayat içerisinde yaşayışı çok sade. Devletin ve milletin varlığı sözkonusu olunca çok kararlı ve çok aceleci! Bursa'dan, otuz bin askerle birlikte kalkıp, ta Kosova'ya gelmiş. Altmış üç yaşına rağmen ata binmiş. Savaşa girmiş. Ve en son savaşını da zaferle bitirmiş... Ve sonra, demek ki tam benim durduğum yerde, şu sandukanın bulunduğu noktada, şehid edilmiş. Ya Şehzade Yakub? Düşman takibinden dönen, babasının şehadetinden, kendisinin boğdurulacağından haberi olmayan 27 yaşındaki yiğit şehzade, daha alının teri bile kurumadan demek ki şurada toprağa yığılmış kalmış. Ve 29 yaşında padişah olan muhteşem Yıldırım Bezid burada, belki de tam benim bulunduğum yerde, genç başını iri avuçları arasına alarak, babasına ve zavallı kardeşine gözyaşı dökmüş. Ürperdim!. Bir padişahın şehid edildiği yerde ilk defa bulunmamdan mı? Bir büyük meydan muharebesinin yapıldığı yeri ilk defa gördüğümden mi? Bir padişah sandukasının, Ayet-i Kerimelerle süslü mübarek örtüsünü ilk defa tutup öpmemden mi? Sultan Murad Türbesi'nin, Anadolu'dan çok uzaklarda, Kosova Ovası'nın ortasında öyle yapayalnız kalmasından mı? Yoksa O nun ve sevgili oğlu Şehzade Yakub'un şehadetlerinden duyduğum derin üzüntüden mi ne bilemiyorum? Bütün duygularımın sağanağı, sicim gibi boşalmak üzereydi. (Üsküp'ten Kosova'ya, Yavuz Bülent Bakiler, Edebiyat Vakfı Yayınları. İst.)

8 sayfa sayfa Olimpiada de Limba şi Literatura Turcă - faza judeţeană În data de 17 ianuarie 2009, la Colegiul Naţional Kemal Atatürk din Medgidia a avut loc faza judeţeană a Olimpiadei de Limba şi Literatura Turcă. La concurs s-au înscris 173 de elevi din care s-au prezentat 130 de elevi. Activitatea a fost condusa de preşedintele comisiei prof. Adriana Cristina Oprea, inspector şcolar general adjunct, vicepreşedinte prof. Ene Ulgean, inspector de specialitate, secretar prof. Vildan Bormambet, metodist de specialitate şi membrii: prof. Gelal Firdes, prof. Şemsettin Şeker, prof. Erhan Çelik, prof. Ömer Bozaltı, prof. Anefi Ikbal şi prof. Iomer Subihan. Comisia de contestaţii a fost alcătuită din prof. Ali Doğru Mustafa şi prof. Ervin Ibraim. La activitate, din partea Uniunii Democrate Turce din România au participat Ervin Ibraim secretar general, preşedinte comisie învăţământ Bormambet Vildan şi vicepreşedinte comisie învăţământ Iomer Subihan. În urma desfăşurării concursului au fost premiaţi următorii elevi: clasa a IV-a, locul I Şaban Sezgean, Şc. M.Sadoveanu Medgidia; locul II Ünsalan Melisa, Şc. Ghe Ţiţeica C-ţa, locul III Şachir Bilghe, Şc. Mihail Sadoveanu, Medgidia; Menţiune I Memet Fidan, Şc. B.P. Haşdeu ; Menţiune II Husein Fatima - Şc. Ghe Ţiţeica C-ţa. Clasa a V-a, locul I Curti Melisa Şc. Nr. 1, Valu lui Traian; locul III Emirsan Elif, Şc. Nr. 1, Valu lui Traian; Arif Sezghin - Şc. Nr. 1, Valu lui Traian; Menţiune I Iuruc Harun, Şc. Nr. 1, Valu lui Traian; Menţiune II Alzaitri Anas - Şc. B.P. Haşdeu. Clasa a VI-a, locul I Bormambet Adnan, Şc. C-tin Brâncuşi Medgidia; locul II Bayrak Ayşenur - Şc. B.P. Haşdeu, locul III Giumaidin Feiza - Şc. C-tin Brâncuşi Medgidia; Menţiune I Ali Semiha - Şc. Mihail Sadoveanu, Medgidia; Menţiune II Iusuf Ayda Lic. Internaţional. Clasa a VII-a, locul I Agi-Acai Aylin - Colegiul Naţ. Mircea cel Bătrân, locul II Suliman Elif - Şc. C-tin Brâncuşi Medgidia; locul III Alzaitri Alaa - Şc. B.P. Haşdeu C-ţa; Menţinue I Cherim Elif, Colegiul Naţional Kemal Atatürk. Clasa a VIII-a, locul II Amet Iurchie Şc. M. Dragomirescu Medgidia; locul III -Ip Serpil Gr. Şc. Cobadin, Menţinue I - Osman Halime, Şc. Castelu, Iusein Sibelgean - Şc. M. Dragomirescu Medgidia. Clasa a IX-a, locul I Demir Ghiulfi dan - Colegiul Naţional Kemal Atatürk Medgidia, locul II Işik Amyra - Lic. Internaţional, locul III Reşid Ünal - Colegiul Naţ. Mircea cel Bătrân, Menţinue I Iaşar Ghiuldeniz - Colegiul Naţional Kemal Atatürk Medgidia. Clasa a X-a, locul II Sezghin Hatice - Lic. Internaţional, locul III Aşim Semra - Gr. Şc. Cobadin. Clasa a XI-a, locul I Memedula Melec, Lic. Internaţional, locul III Vural Esma - Liceul Internaţional, Menţiune I Nasipali Nihal - Colegiul Naţ. Mircea cel Bătrân. Clasa a XII-a, locul II Memiş Hayat, Colegiul Naţ. Mircea cel Bătrân, Menţiune Eken Gamze, Colegiul Naţional Kemal Atatürk Medgidia, Nazif Geylan - Colegiul Naţional Kemal Atatürk Medgidia. Felicităm concurenţii pentru rezultatele obţinute şi le urăm succes la faza naţională din luna februarie. Nurgean Ibraim MUSTAFA KEMAL'İN YAKUP KADRİ'YE VERDİĞİ MÜLAKAT Izmir- Buraya geldiğim gündenberi hep karargah muhitinde ve kumandanlarla zabıtan arasında bulunuyorum. Bunun içindir ki bana, Mustafa Kemal Paşa Hazretleri ni sık sık görmek nasib oluyor. Başkumandan İzmir şehrine girdikten sonra siyası şahsiyeti askeri şahsiyeti kadar tebarüz etmeye başladı. Sulh için ne düşünüyor, ne söyleyecek, kendisine kadar vaki olacak teklifl eri nasıl telakki edecek, bu, dünyanın merak-aver (merak veren) hatta müheyyiç (heyecan veren) muammalarından biridir. Başını ihata eden (çevreliyen) şa şah zafer halesiyle (tacı ile) hadisatın, alemin ön safında duruyor, fakat herkese yine her vakitten ziyade uzak görünüyor ve o zafer halesinin nuru çehresine, bir türlü, siyaset meraklılarının aradığı aydınlığı veremiyor. Ben kendileriyle ilk mülakatımda asıl bu anlaşılmayan tarafl arını öğrenmek istedim, onun içindir ki, ilk sualim düne kadar yaptığı işlere ait olmadı, yarın ne yapmak fi krinde bulunduğunu sordum. Dedim ki: - Paşa hazretleri, Dumlupınar Meydan Muharebesi kazanıldıktan sonra ordulara ilk hedefi n Akdeniz olduğunu söylemiştiniz. İlk hedef tabirini kullanmakla takibi lazım gelen ikinci ve üçüncü hedefl er mevcud olduğunu zımmen (kapalı bir şekilde) ihsas ettiğinde anlaşılıyor. Lütfen bu hususta biraz malumat verir misiniz! Bilatereddüt cevap verdiler, dediler ki: - Türkiye Büyük Millet Meclisi ordularının vazifesi Misak-ı Milli abkamını (hükümlerini) temin etmektir. Türkiye halkı, milli hudutları içinde bütün medeni insanlar gibi tam mana ve şümuliyle hür ve müstakil yaşayacaktır. Fakat bilirsiniz ki hareket-i askeriye, faaliyet-i siyasetinin ümitsiz olduğu noktada başlar. Ümidin emniyetbaşı bir sürette avdeti orduların hareketinden daha seri hedefl ere muvasalatı (varışı) temin edebilir. Başkumandanın şu son cümlesi bana atideki (gelecekteki) suali irad etmek (sormak) cesaretini verdi: - Herhalde, dedim; bu hedefl ere ordu ile veya diplomasi ile vasıl olmak hususlarındaki noktai nazarınızı (görüş tarzınızı) bilmek pek faydalı olur zannındayım. Paşa hazretleri ayni kat i eda ile: - Hiçbir vakit fuzulı yere kan dökmek istemedik ve istemeyiz. Milletimizin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi nin hakiki zihniyeti böyledir. Şimdiye kadar dökülen kanların mes ulleri cihan-ı medeniyetçe (medeniyet dünyasınca) tanınmış ise facianın devamına mahal (yer) yoktur. Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine tasavvur ettiği sulhun mahiyeti hakkında bir sual daha sormak istedim; dedim ki: -Yunan ordusunu, senelerce kendi topraklarını bile müdafadan aciz bırakacak bir surette müzmahil (dağıtıp) ve perişan ettiniz! Böyle büyük ve kahhar (yok edici) bir zaferden sonra sulhun tesisinde müzakerat-ı siyasiyeyi çetinleştirecek bazı yeni şartlar mevzuu bahıs olacak mıdır! Başkumandan tebessüm etti: - Bu suali sormakla faydalı bir iş yaptığınızı zannederim. Yalnız sizin değil, bütün dünyanın bize böyle bir sual tevcih etmeye hakkı var ve yine alacağınız cevapla bütün dünyayı tatmine delalet etmiş olacaksınız. Evvela herkesin kat iyetle bilmesi lazımdır ki, Türkiye halkının mukadderatına bizzat vaz'ülyed olması (sahip olması) suretiyle tesüs etmiş bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükumeti ve yine herkesin sarih (açık) olarak bilmesi lazımdır ki bugünkü Türkiye halkı asırlarca kendi iradesini başkasının elinde görmeye tahammül eden halk değildir ve asıl bilinmesi lazım gelen cihet bugünkü Türkiye halkının ve hükumetinin tul-ü (aşın emel) peşinde koşup kendi evni unutan ve harap bırakan sergüzeştçi insanlardan olmadığıdır. Binaenaleyh kemal-ı kafi yetle (tam bir kesinlikle) beyan edebilirim ki hükumetimiz neşve-i zaferle (zafer sevinciyle) menafi -i hakikiye (gerçek çıkarını) ve hayatiyesini unutacak kadar lanmur olmamıştır. Biz yalnız hukuk-u sarihamızı (açık hukukumuzu) emniyetle istihsal etmekten ibaret olan esasları takip ederiz. Türkiye Büyük Millet Meclisi tesüs ederken hangi hususları hayati ve lazımültemin (temini lüzumlu) görmüş ise bugün dahi yine aynı şeyleri mevzuu bahseder. YAKUP KADRİ (İkdam dan: 22 Eylül 1922)

9 sayfa sayfa Eminescu Ertuğrul Gazi veya Osman Gazi yi düşlüyor olmalıydı?... Sonraki dizelerde, İmparatorluğun kuruluş aşaması şiirleşmekte ve şiir şöyle devam etmektedir: Prof. Dr. İrfan Ünver Nasratinoğlu Romen ulusunun yetiştirdiği en ünlü kişi, hiç kuşkusuz Mihai Eminescu dur. Bir başka deyişle Yunus Emre, Türk Ulusu için ne ifade ediyorsa, Eminescu da Romen ulusu için onu ifade etmektedir. Ancak, Em,nescu sadece Romanya sınırları içerisinde değil, bütün dünyada bilinmekte ve eserleri çeşitli dillere çevrilerek yayımlanmaktadır. Bu nedenle O na Dünya Vatandaşı da denilirse yeridir. Yani O, evrensel kişilikli bir insandır. Böyle olduğu içindir ki, Birleşmiş Milletler Teşkilatı nın UNESCO örgütü, 2000 yılında, doğumunun150. Yıldönümğ münasebetiyle Eminescu yu, dünya çapında anılması gereken insanlar listesine alınmış ve bu kararını, bütün ülkelerin hükümetlerine duyurmuştur. Romen Ulusunun gönlünde ve yüreğinde taht kurmuş olan Mihai Eminescu nun adına, Romanya ve Moldova Cumhuriyetleri nin bütün kentlerinin, önemli mekanlarında rastlamak mümkündür. 15 Ocak 1850 tarihinde Moldova nın Botoşani kentine bağlı İpoteşti köyünde dünyaya gelen ve 15 Haziran 1889 tarihinde, henüz 39 yaşında iken hayata veda eden Eminescu, Romen Ulusu için öylesine önemli bir şahsiyettir ki, her yıl O nun için ciltler dolusu kitaplar yayımlanmaktadır. Kimi yazarlar ve bilim adamları, çalışmalarını bütünüyle Eminescu ya yöneltmişler; giderek özel Eminesculoglar oluşmuştur. Kısa hayatını, basın ve yayın konusuna adamış ve bu konuda önemli aşamalar kaydetmiş olan Eminescu, içindeki milliyetçi duyguları, gençlere de aşılmak için özel çaba harcamıştır. Şairlik yanı ağır basan Eminescu nun eserlerindeki ağırlıklı tema, toplumsal sorunlardır. Ayrıca O, halk kültüründen büyük ölçüde yararlanarak, kendine özgü bir şiir geliştirmiştir. Fırtınalar koparan İmparator ve Proleter başlıklı şiiriyle, bir yandan kurulu düzene gözü kapalı övgüler düzen şair dostlarını eleştirirken, öte yandan halkı sıkıntı içerisinde yaşamaya mahkum eden devlet yöneticilerine tenkidler yağdırmıştır. Türkçe ye Çolpan ya da Çolpan Yıldızı başlığı ile tercüme edilmiş olan şiiri ise Romen Ulusunun yaşatısını konu alan bir destandır. Bugün Romanya da ve Moldova da hemen herkes bu destan şiiri ezbere okuyabilmektedir. Bir anlamda bu destan şiir, Mehmet Akif Ersoy un İstiklal Marşı nı anımsamakta olup, Çolpan için de, Romen Ulusunun İstiklal Marşıdır denilse yeridir... Mihai Eminescu nun Türk Ulusu açısından önemli yanı, pek çok yazısında Türk Ulusuna, kültürüne, tarihine ve folkloruna değinmiş olması, bu konularda olumlu yorumlar getirmesidir. Türk.Romen ilişkilerini konu alan makalelerinin yanı sıra, yine, destan şiir diyebileceğimiz ünlü Mektup şiirlerinin üçüncüsü de Osmanlı İmparatorluğu nun Kuruluş Öyküsü dür. III. Mektup şu dizelerle başlamaktadır: Otlaktan otlağa yurdunu değiştiren bir sultan Sırt üstü yere uzanmış yatıyordu. Uykudan Gözleri kapanmış, hülya alemine dalmıştı; Çünkü dışa yumuk gözler, içe açık kalmıştı... Ağaç gölgesinde sultan, etrafa bir göz atar; Sıra sıra Atlas, Toros, Balkanlar, Kafkaslar... Hepsi gölgesinin altında... Fırat, Dicle, Nil, Tunaç Sularını toplayarak, girmişler komutana... İşte Asya ve Avrupa, çölleriyle Afrika Bir hayli uzun olan destan şiir şu dizelerle sonuçlanmaktadır: Gerçekleşti düşü, kartalca yükseklere uçuştu. Yıldan yıla İmparatorluk gittikçe genişlendi Yayılma, ulustan ulusa, sultandan sultana sürdü. Ülkeden ülkeye böylece, şan ve zafer yolu açtı. Yıldırım Beyazıt, taaa Tuna ya ulaştı... Bir işaretle beylerin biri diğeriyle birleşti, Mehter marşlarıyla adım adım, ülkeler geçti. Yunus da Eminescu da yürekleri sevgiyle dolu insanlardı... Onlar, aradıkları toplum düzenini de, sevgiyi de dünyada bulamamışlardı. Onlar, şiirlerinde insan ruhunun en hassas tellerine dokunmakta ve bu telleri seslendirmektedir. Onların şiirlerinde hayat ve ölüm, iyilik ve kötülük, gerçeğin mutlak ve nisbi yönleri görülmektedir. Onlar yaşadıkları dönemin toplumsal sorunlarını; insanlığın geleceği ile ilgili görüşlerini, dünyanın kadim tarihine ait düşüncelerini, evrenin doğuşuyla ilgili fi kirlerini ele alan şiirler yazmışlardır. O nların eserleri dinsel açıdan incelenerek olursa görülecektir ki; Yunus un deyişlerindeki ana tema Kur an ı Kerim ilkelerini içermekte; Eminescu nun şiirleri ise kaynağını İncil den almaktır. Eminescu, hayatında mutluluğu tadamamış olan biraz da talihsiz bir adamdır. Oysa, Veronika Micle gibi güzel bir kadına aşık olmuştur. Ne var ki Eminescu ile Veronica birlikte olmaktan çok, ayrı yaşamak mecburiyetinde kalmışlar, her buluşmaları, yeni bir ayrılığın başlangıcı olmuştur. Ruhsal yapısıyla, kainatı tanımak için çırpınan Eminescu romantik bir şairdir... Romantik şair, ruhunda daima maçhul ufuklar nostaljisi yaşatır; bu ufuklara hiçbir zaman ulaşamayacağı endişesiyle kıvranır durur!... Romantik şair için sonsuzluk somut gerçekle ve özellikle sezilmeyen şeyler içinde saklıdır. Romantik şair her zaman sessiz ve içe kapanık olup, kendine sorular yöneltir. O çok ünlü eserlerinden birisinde dünyada her şey şüphelidir... diye yazmıştır. Talihsiz Eminescu, mutsuz Eminescu ne yazık ki, hayatının son günlerini bir akıl hastanesinde geçirmiştir. Çünkü bir yandan kişisel mutsuzluğu, öte yandan Ülkesinde çok arzu ettiği huzur ve istikrar ortamının oluşamaması, O nun, (deyim yerindeyse) çıldırmasına ve genç yaşta hayata veda etmesine neden olmuştur. ( de A.Ü. DTCF nde yapılan toplantıdaki konuşma) Pagină realizată de: Serin Türkoğlu

10 sayfa 16 sayfa 17 İstanbul un içi (Suriçi), esasen üçgenimsi bir yarımadayı andırır. Üçgen'in tepe kısmı Sarayburnu dur. Ana köşesi ise diğer kara sınırlarıdır. İstanbul şehri ilk kurucusunun isminden dolayı Bizans adını almıştır.1 İstanbul önceleri Bizans adıyla anılırdı ve yallnız Sarayburnu civarından ibaret küçük bir köy halindeydi.2 Burayı milattan önce 658 de Corinth kıstağı civarında Megara3 diye anılan küçük bir hükümetin başkanı olan Byzas veya Byzans kurmuştu. Sonraları bağımsız bir küçük cumhuriyet halinde yönetilen bölgede daha önceleri de Trak kavimleri oturmaktaydı. Milattan sonra 330 yılında Roma imparatorlarından 1.Konstantin, Edirne civarında Lichinius la 4 savaşmış, Lichinius mağlup olup Bizanslılar a sığınmış, Konstantin de onu takip ederek Bizans a girmiş, burada uzun süre kalmış, daha sonra taht merkezi edinmek üzere imara, genişletmeye başlamış, başka diyarlardan sanat eserleri ve heykeller getirterek şehri süslemiştir. Bu sebeple Bizans kasabası önce Yeni Roma 5, sonra da Konstantinopolis, yani Konstantin şehri adını almıştır. Romalılar daha sonra bu şehre İstanbul demişlerdir ki, bu tabir şehre veya şehirde anlamına gelen İstinboli (Eis Ten Polin) ifadesinden galat olarak alınmıştır. Araplar da şehre Kostantin-i Faruk adını vermişlerdir. Faruk denilmesinin sebebi İstanbul Boğazı nın Akdeniz ile Karadeniz in kavuşma noktasında olup Avrupa ile Asya yı birbirinden ayırmasıdır. 1 Şehrin ilk kuruluşuna dair yaygın efsane, buranın bir Megara kolonisi olarak kurulduğu (m.ö. 659) şeklindedir. Efs,ıneye göre Megaralıların başındaki kumandanın adı Byzas idi. Şehrin adı da buradan geliyordu (geniş bilgi için bk. Işın Demirkent, İstanbul, DİA, İstanbul 2001, 23/205 vd.). Bir başka efsaneye göre Byzas Zeus un kızı Keroessa ile Deniz Tanrısı Poseidon un oğludur. Byzas, doğduğu yerde bir şehir kurmuş ve bu şehre kurucusuna izafeten Byzantion adı verilmiştir (bk. Azra Erhat, MilOloji Sözliiğii, s. 187). 2 Şehrin en eski yerleşim tarihi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Ancak araştırmacılar milattan önce üçüncü binin başlarından itibaren bu yöreede yerleşim olduğu görüşündedir. En erken yerleşim yeri olarak Haliç kıyıları ile bunun ucundaki Alibey ve Kağıthane derelerinin vadileri veeya bu vadilere hakim tepeler gösterilmektedir. Romalı Plinius milaltan önce 7. yüzyıldan önce Byzantion un yerinde Lygos adında bir köy buulunduğunu ifade etmektedir. 3 Megara (Grekçe, Mtyapa), eski Yunan daki Attica bölgesinde antik bir kenttir. Atinalılarca zaptedilmezden önce arkaik dönemlerde MegarJ ya ait olan Salamis adalarının karşısına düşen Sarank körfezine doğru uzanırdl, O zamanlar Megara, Attica nın dört bölgesinden biriydi. Meegara bugün Atina nın banliyösü olup kişinin yaşadığı belediyeelik bir yerleşim birimidir. 4 Lichinius, İmparator Konstantin in kız kardeşi Constantia ile evliydi ve imparatorun oğlu Crispus tarafından destekleniyordu. 5 Nova, Nea Roma. Bundan önce de bir süre İkinci Roma anlamına SeeClında Roma olarak anılmıştır. Türkler de İstanbul a İslambul6, Asitane7, Dersaadet8, Darülhilafe9, Deraliyye10 gibi adlar vermişlerdir11. Bizans şehrinin milattan sonra 330 da büyük resmı açılışı yapılmış, daha sonra Roma İmparatorluğu nun merkezi haline getirilmiş ve bir miktar daha genişletilmiştir.12 İSTANBUL UN KISIMLARI Asya ile Avrupa kıtaları arasında bulunan İstanbul şehri esasen dört kısma ayrılmıştır. Birinci kısım, İstanbul un içil13 ile sur dışında bulunan Eyüpsultan semtinden ve Makrı köyü 14 ile Ayastefanos15 köylerinden ibarettir. İkinci kısım, Galata ve Beyoğlu semtlerini ve Kasımpaşa ile Hasköy, Feriköy, Şişli, Tophane, Fındıklı, Kabataş ve Beşiktaş mahallelerini kapsar. İstanbul un Marmara denizi ve limanla çevrili olan iki kenarı yalnız bir surla savunulurdu. Karaya bitişik olan tarafları da çifte kale duvarlarıyla, burçlarıyla ve derin hendeklerle korunurdu. Üçgenin her köşesinde birer kale bulunuyordu. İSTANBUL UN TEPELERİ İstanbul, aslında yedi tepeden oluşur. Bunların birincisi Sarayburnu civarıdır ki Ayasofya, Sultan Ahmed camiieriyle Topkapı Sarayı buradadır. İkincisi, Nuruosmaniye Cami-i şerifi ile Çemberlitaş civarıdır. Üçüncüsü Sultan Beyazıt ve Süleymaniye camiierinin bulunduğu bölgedir. Beşincisi Sultan Selim Cami-i şerifi nin bulunduğu alandır. Altıncısı Balat ın üst tarafıdır ki Karye Cami-i şerifi ile Edirnekapısı ndaki Mihrimah Cami-i şerifi burada bulunur. Burası İstanbul un en yüksek mevkiidir. Dördüncü kısım ise Boğaziçi nden ibarettir. Boğaz, Akdeniz ile Karadeniz in birleşme noktası olup Avrupa ile Asya yı birbirinden ayırt eder. Yedincisi Yedikule taraflarıdır ve burada Çukurbostan vb. bulunmaktadır. 6 Aslında müslümanlar buraya önce Kostantino-pol (Kostantin in kenti) yerine İslam-pol (İslam şehri) demişlenji. Sonra buradan galat olmak üzere isim İslambul, daha sonra da İslambol biçimine dönüşmüştür 7 Eşik, saltanat merkezi, büyük ve merkez tekke 8 Saadet kapısı 9 Hilafet merkezi 10 Babıali, yüce kapı. 11 Bütün bu isimler, Türk geleneğine göre hükümdarın otoritesinin ve ikktidarının gücü olduğu, adaletin de buradan yani sarayın eşiğinden daağıtıldığı inancı sonucu ortaya çıkmıştır. Fakat Rumlar da olduğu gibi Türkler ce de İstanbul a daha çok şehir denilmiştir. 12 Roma tahtını ele geçiren İmparator ı. Konstantin Byzantion u imparaatorluğun yeni merkezi olarak seçmiş ve başkentin inşasına 324 te başşlanmıştır. İnşa sırasında şehrin alanı dört kat büyütülmüştür. Yeni başşşehirde muhteşem bir saray, senato binası, hipodrom, tapınak ve kiliiseler yapılmıştır. Meydanlar imparatorluğun çeşitli yörelerinden getiriilen sanat eserleriyle süslenmiş ve nihayet 11 Mayıs 330 da günler süren eğlenceler içinde şehrin resmı açılış töreni yapılmıştır. 13 Sur içini kastediyor 14 Bakırköy. 15 Yeşilköy Sahrası 17 şafaktan daha dilber 18, daha şırın Deryası semadan daha ınaf19, daha rengın20 Dil-hastalara 21 rüh-jeza 22 ab ü heuası23 Güya ki cinandan 24 geliyor bad-ı sabası25 İstanbul u tarif eden ashab-ı tabıat 26 Layık dıse her muzasma rauza-i cennet 27 Bu cennet misali kıymetli şehrimizin daima mamur ve milli hayatımızın yükselmesine hizmet eden bir yer olmasını Allah Teala hazretlerinden niyaz ederim. Dördüncüsü Fatih Sultan Cami-i şerifinin bulunduğu mahaldir. Üçüncü kısım, Üsküdar ile Kadıköyü cihetlerinden ibaret olup Kızıltoprak, Erenköy, Çamlıca, Bulgurlu gibi köyleri içine alır. Boğaziçi nin iki tarafında güzel köyler vardır. Mesela Rumeli sahilinde Ortaköy, Arnavutköyü vb. olduğu gibi, Anadolu sahilinde de Kuzguncuk, Beylerbeyi, Çengelköy vb. mevcuttur. Gerçekten İstanbul yeryüzünün değişik kıtaları arasında en önemli noktayı işgal etmektedir. Bu insanın gönlünü çelen mübarek şehrin önemine ve güzelliğine nihayet yoktur. Nitekim şairlerimizden merhum Mehmed Celal Bey16 İstanbul umuzun vasfını şu beyitlerle tasvir etmeye çalışmıştır: İSTANBUL UN MEVKİİ'NİN GÜZELLİĞİ İstanbul, mevki itibariyle dünyanın en önemli ve en güzel şehridir. Burası doğa harikası bir yerdir. Her tarafı bir güzellik numunesidir. Havası hoştur, denizlerinin manzarası göönül okşayıcıdır. Seması açık, güneşi parlaktır. Havası doğrudan doğruya Boğaziçi yoluyla Karadeniz den geldiği için sağlamdır, sağlıklı ve mutedildir. İki kıtayı, Asya ile Avrupa yı birbirine bağlayan bu tarihi şehir, dünyanın en mühim, en kıymetli idare merkezi olma özelliğine sahiptir. Nitekim Napolyon Banapart Yeryüzü bir hükümetin idaresi altında olsa, merkezi idaresinin İstanbul olması gerekir. İstanbul a hakim olan dünyaya hakim olabilir demiştir. 16 Mehmed Celal Bey hakkında bk, M. Fatih Andı, Ara Nesil Şairi Melımed Celal, Hayarı, GörOşleri, Şiirleri, İstanbul Kırsalı, şehir dışı, şehrin etrafı fakat burada belki karası anlamına. 18,; Daha bir gönül çelici, gönül okşayıcl 19 Mavi. 20 Renkli, parlak 21 Gönlü yaraıılara, gönül hastalarına. 22 İçini açan, ruhunu, gönlünü ferahlatan. 23 Havası suyu. 24 Cennetlerden 25 Sabahleyin esen saba rüzgarı 26 Tabiaıt bilimciler. 27 Her bahçesine cennet bahçesi dese layıktır. Ömer Nasuhi Bilmen, İstanbul ve Fatih, Semerkand, İstanbul, 2007