Trakya Kalkınma Ajansı. HOLLANDA İLE TİCARET YAPARKEN

Transkript

1 Trakya Kalkınma Ajansı HOLLANDA İLE TİCARET YAPARKEN

2 Hollanda & Türkiye Ticaret Odası

3 İçindekiler Hollanda İle Ticari İlişkilerimizin Geçmişi 3-4 Trakya Kalkınma Ajansı Hollandalıları Tanıyalım 5-6 Hollanda ya İhracat Nasıl Yapılır 7-8 Bankacılık Sistemi 8 Çalışma Vizesi Nasıl Alınır 8 Oturum İzni Nasıl Alınır 9 Yatırım İmkanları 9 Önemli Linkler 9 Şirket Nasıl Kurulur 9 Hollanda Vergi Sistemi 9 Faydalı Linkler

4 TÜRKİYE HOLLANDA TİCARİ İLİŞKİLERİMİZİN GEÇMİŞİ Türklerle Hollandalılar arasındaki ticari ilişkilerin geçmişi 400 yıl öncesine dayanır. Kaptan Paşa (Donanma Başkomutanı) tarafından çağrılan ilk Hollanda elçisi, 1612 yılında İstanbul a gelmiştir. Osmanlı Hollanda ilişkilerinde başlıca konu ticarettir. Önceleri Hollandalı tüccarlar tarafından satın alınan başlıca ürünler Suriye ve İran dan ipek, Asya dan da baharat olmuştur. 17. yüzyılda da Türkiye Hollanda ya angora yünü ve pamuk ihraç etmeye başlamış, Hollanda da buna karşılık İzmir ve İstanbul a pamuklu ve yünlü kumaş göndermiştir. 19. yüzyılda tütün, Türkiye den Hollanda ya ihraç edilen en önemli tarım ürünü olmuştur. Çağdaş Türkiye ile Hollanda arasındaki ticari ilişkilerin güçlendirilmesi için 1934 te Türk Hollanda Derneği kurulmuştur. Kuruluş anlaşması her iki ülkenin devlet başkanları, Cumhurbaşkanı Atatürk ve Kraliçe Wilhelmina tarafından imzalanmıştır. Bu olaydan önce 1930 da Hollanda nın çok uluslu şirketi Philips, Türk Philips Ltd. olarak Türkiye de etkinlik göstermeye başlamıştır. İkinci Dünya Savaşı ndan sonraki ilk dönemde, iki ülke arasındaki ticaret hacmi düşük bir düzeyde kalmıştır. Ancak 1950 lerde Philips ten sonra İngiliz Hollanda şirketi Unilever, Türkiye de şube açan ve üretime başlayan ilk uluslararası şirketlerden biri olmuştur. Türk ekonomisin 1980 li yılların başında dışa açılmasından sonra ikili ticaret artış göstermiştir te yapılan karma komisyonlardaki geleneksel hükümetler arası ticaret görüşmelerinin yerini, her iki ülkenin özel sektörünün temsil ettiği Türk Hollanda İş Konseyi tarafından yapılan danışma toplantıları almıştır yılında Avrupa Topluluğu ve Türkiye arasında imzalanan GB Anlaşması, sanayi ürünlerine uygulanan vergileri kaldırarak iki ülke arasındaki ticareti artırmıştır. 3

5 Trakya Kalkınma Ajansı

6 Hollandalıları Tanıyalım - İngilizceye son derece hakimdirler. Ticaret yaptıkları ülkenin dilini konuşabiliyorlarsa, o dilde konuşmaya özen gösterirler. - Karşısındakini sözlü olarak ikna yetenekleri yazma yeteneklerinden daha güçlüdür. - Randevularına son derece sadıktırlar. Zamanı iyi kullanmaya özen gösterirler. - Güvenilirdirler. - Görüşmelerde ünvanlarının sorulmasını uygun bulmazlar. - İş çevresi (businessman group) giyimine son derece önem verirler. - Diğer Avrupalılara göre daha esnek ve daha az hiyerarşiktirler. - Görüşmelere oldukça donanımlı hazırlanırlar, önceden oldukça detaylı araştırma yaparlar. Her zaman gelişmelere göre, bir kaç olasılık planları hazırdır. Uzlaşmacı yapıya sahiptirler ve sonuç odaklı çalışırlar. - Politik davranmalarına rağmen isteklerini direkt söylerler, karşısındakine nazik, ünvanlarıyla resmi hitaplarda bulunurlar. - Pazarlıkta çok iyilerdir. Avrupa ülkelerine göre pazarlama konusunda en iyi onlardır. - Türk yemeklerini severler. Genelde her ülkenin yemeklerine meraklıdırlar. - Önyargılıdırlar. - Türklere göre daha kuralcıdırlar. - İşle ilgili olarak mesai saati dışında ya da hafta sonları telefonla aranmaktan hoşlanmazlar. - Mümkün olduğunca kredi kullanmaktan yana değildirler, tasarruflarınla yatırım yapmayı tercih ederler. - Fazla detaycıdırlar. Çok fazla soru sorarlar. - Özgüvenleri oldukça gelişmiştir. Bireysel davranmayı severler. - İşle ilgili görüşmelerde, kararların alınmasında orta derecedeki yöneticiler (manager) de yetkilendirilmiştir. Onların verdiği sözler de bağlayıcıdır. 5

7 - Yatırım kararı alırlarken uzun bir araştırma sürecine ihtiyaç duyarlar, bu süre bir yıla kadar sarkabilir. - Karşısındakinin beden diline çok dikkat ederler. - Hayır dedikten sonra onları ikna etmek zordur. - Kitap okumayı çok severler, yanlarında her zaman bir kitap bulundururlar. Trakya Kalkınma Ajansı - Yakınlarıyla selamlaşmalarında 3 kez yanaktan öperler ya da omuzlarından silkelerler. - Aylık kazançlarını asla söylemezler, bu konuda soru sorulmasını istemezler. - İşadamları, sözleşme sonrası asla tekrardan müzakereye girmezler. Sözleşme son noktadır. - Hediye almak normaldir (kitap, şarap, çiçek vb..). - Sadece akşamları sıcak yemek yerler (et, sebze, patates püresi vb.). 6

8 HOLLANDA YA İHRACAT NASIL YAPILIR? Hollanda pazarına giriş için en etkili yöntem fuarlardır. Hollanda'da düzenlenen uluslararası fuarlar ile Almanya, Fransa, İtalya gibi diğer ülkelerde düzenlenen önemli uluslararası fuarlar Hollandalı alıcılarla ilk teması kurmak için en uygun araçlardır. Aşağıda Hollanda'ya ihracat yapmayı planlayan şirketlere yönelik genel öneriler bulunmaktadır. Hollanda'ya İhracatta Temel Alınacak Sorular Ürünlerim için bir piyasa mevcut mu? Bazı durumlarda hazır piyasa araştırmaları mevcuttur. Eğer ilgilenilen konuya ilişkin bir pazar araştırması yoksa, Hollanda Ticaret Odası, o ürüne yönelik spesifik pazar araştırması yapabilecek bir kurumla irtibata geçilmesini sağlayabilmektedir. Ürünüm ticari ve hukuki gereklere uygun mu? Hollanda'ya ihracatta Avrupa Birliği mevzuatının dikkate alınması gerekmektedir. Örneğin, elektrikli ürünler ve oyuncaklar katı kalite standartlarına (CE damgası) uymak zorundadır. Bu düzenlemeler güvenlik, sağlık, çevre ve tüketicinin korunması ile ilgilidir. Bu konuların Hollandalı alıcı firmayla konuşulmasında fayda görülmektedir. Ayrıca ürünün mevcut teknik gerekleri ihlal edip etmediğinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Ürünüm için etkili dağıtım kanalları hangileridir? Kendinize nasıl bir yön seçeceksiniz? Muhatabınız ithalatçı, acente, distribütör, toptancı ya da direkt olarak son tüketici mi olacak? 7

9 Ne tür promosyon, ürünüm için faydalı olabilir? Ticari fuarlar ve sergiler, Hollanda'da genel ve etkili promosyon olanakları sunmaktadırlar. Uluslararası ticaret danışmanları, Hollanda'ya satılması istenilen ürün için en efektif promosyon metotları konusunda tavsiyelerde bulunabilmektedirler. Doğru iş ortağını nasıl bulabilirim? Uluslararası ticaret danışmanları, iş ortakları (ithalatçı, acente, distribütör ya da toptancı) bulunması konusunda yardımcı olabilmektedirler. Eğer spesifik sorular sorulmak isteniyorsa veya doğru iş ortağının bulunması konusunda uzmanlık gerektiren desteğe ihtiyaç varsa, ticari bir danışmana başvurmak uygun olacaktır. Anlaşmazlıkların halli mekanizmaları: Ortaya çıkan anlaşmazlıklar tarafların kendi aralarında çözülemediği takdirde, sorunun ivedilikle bir hukuk danışmanına götürülmesinde yarar vardır. Hukuk danışmanının müvekkilinin savlarını hukuki dayanaklarıyla ortaya koyarak sorunun çözümünü karşı taraftan talep etmesi yoluyla, bir çok kez sorun mahkemeye taşınmadan çözüme ulaşılabilmektedir. Bu sonuç vermezse sorun mahkemeye götürülmelidir. Yargıç, bir arabulucu gibi hareket ederek öncelikle sorunun taraflar arasında iyi niyetle çözümünü temin etmeye çalışır. Bu şekilde de çözüme ulaşılamazsa normal yargılama süreci sonunda mahkeme kararı ile dava sonuçlandırılır. Davaların süresi, mahkemelerin iş yükü yanında tarafların mahkeme sürecinde iyi niyetle sorunun çözümünü temine yönelik davranıp davranmamasına göre değişebilir. Uyuşmazlıkların ortaya çıkmasını mümkün olduğunca önlemek ve çıkabilecek uyuşmazlıkları kolay yönetebilmek açısından ticari ilişkinin mutlaka bir yazılı sözleşmeye dayanması ve sözleşmelerin Hollanda hukukunu ve ticari teamüllerini bilen hukuk veya iş danışmanlarına hazırlatılması çok önemlidir. Söz konusu danışmanlık hizmetleri çok düşük ücretlerle temin edilebilmesine rağmen, firmalarımızca çok yanlış bir şekilde gereksiz maliyet gibi değerlendirilmekte ve çoğu kez sözleşmesiz ya da karşı tarafın hazırladığı sözleşme esas alınarak ticari ilişkilere girişilmektedir. Ancak, Hollandalı şirketlerin genelde ticaretin inceliklerini ve sözleşmelerdeki açıkları çok iyi bildikleri ve bunları lehlerine kullanmakta çok başarılı oldukları ve çok sayıda firmamızın bu ihmalin bedelini çok ağır ödediği görülmüştür. Trakya Kalkınma Ajansı 8

10 Sulh Kanalı İle Uzlaşma: Bu, borçların tahsili için daha etkin bir alternatif çözüm getirmektedir. Avrupa da çok iyi gelişen ve şimdi de Türkiye de daha yeni yeni Sulh Kanalı ile borçların takibi ve tahsili konusunda, alacaklı firmaların bu yeni yönetimi kullanarak, herhangi bir ön ödeme yapmadan, eğer borcun o ülkede tanzimi mümkün olursa, bu uzman kuruluşun daha evvel kabul edilen cüzi hizmet bedeline hak kazandığını veya bir tahsilat yapılmazsa, hiç bir şekilde bir ödeme yapılamamasını kavrayan ihracatçı ve alacaklı firmalar, Türkiye de ve Benelux ülkelerinde bu şartlar ve kolaylıklar altında alacaklarının tahsil edilebileceğini öğrenmeye başlamışlardır. Son senelerde hem Türkiye de hem de Avrupa da bu uzman bürolarını kullanmaya yönlenmişlerdir. Sulh Kanalı ile alacakların, mahkeme dışında bir alternatif çözüm modeli olmakla beraber, her zaman iki tarafın ticari itibarlarının zedelenmemesini önlemektedir. Yeni uzlaşma yöntemi olduğunu ihracatçılar veya alacaklılar bu yönteme doğru gitmesinin tercih sebebi ise, mahkeme masrafları ve avukat vekaletname ücretlerinin olmayışı, yöntemin hızlı ve çözüme odaklı oluşu, kısa zamanda borçların tahsili ve tahsilat olursa ücret öderim politikası daha kolaylarına gelmekte ve bu alanda da tercihlerini yapmaktadırlar. Onun için de son zamanlarda Türkiye de Ticaret ve Sanayi Odaları ve İhracatçı Birlikleri çeşitli zamanlarda ihracatçılara ve kendi üyelerine bu konuda aydınlatıcı bilgiler vermekte ve toplantılar düzenlemektedirler. Sulh Kanalı ile borçların tahsili ve çözüm alternatifleri hakkında düzenlenen seminerler de önem taşımaktadır. Çünkü yeni ihracata başlayan küçük ve orta ölçekli bir üreticinin, Benelux ülkelerinden birisindeki alacağı için yapacağı avukat için masrafların çok yüksek olduğunu görmekte ve uzun süren bu davaların sonunda da fazla bir kazancının olmadığını fark etmiştir. Bu uzman kuruluşlar kanalı ile bu hizmetlerin ön ödeme yapmadan, çözümlenmesinin daha iyi olacağına 9

11 kanaat getirmiştir. Çünkü daha çabuk ve zaman kaybı olmadan etkin bir şekilde neticeye gidilmesini benimseyen alacaklı, sulh kanalı ile çözüm aramasının mantıklı olduğunu görmekteyiz. Bu konuda, İhracatçı Birlikleri nin ve Ticaret Odaları nın daha fazla bu alanda üyelerini aydınlatması ve toplantılar düzenlemesi de önem kazanmaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı Nakliye ve ambalaj Ticaret Odaları, mevcut ürün ambalajının nakliyeye veya pazara uygun olup olmadığı konularında uzman kuruluşlarla temasa geçilmesini sağlayabilmektedir. KDV, gümrük ve vergi Hollanda vergi ve gümrük makamları, AB dışından ve içinden gelen ürünler olarak ikili bir ayrıma tabi bulunmaktadırlar. Kurallar ve düzenlemeler ürüne göre değişmektedir. Daha fazla bilgi için Hollanda Ticaret Odaları ile görüşülmesi mümkündür. Kaynaklar Kamer van Koophandel

12 BANKACILIK SİSTEMİ Hollanda'da gelişmiş bir bankacılık sektörü mevcuttur. Ticaretteki bilgi birikimi, Hollanda'nın dünyanın sayılı devleri arasında yer almasını sağlamıştır. Ticari bankaların birçoğu, ülke dışındaki kendi şubeleri aracılığıyla veya uluslararası konsorsiyumlara üye olarak köklü dış bağlantılar kurmuşlardır ve sundukları hizmet çeşitliliği ve niteliği bakımından çok önemli bir yere sahiptirler. Birçoğu, uluslararası menkul kıymetler borsalarında kayıtlıdır. Ticaret bankacılığı, konut finansmanı, elektronik bankacılık, finansal kiralama ve faktoring konularında hizmet veren ticari bankalar, ayrıca aracılık işlemleri de yapmakta ve menkul kıymet yatırım fonlarını ve diğer yatırım araçlarını yönetmektedirler. ÇALIŞMA VİZESİ NASIL ALINIR? Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile Norveç, İzlanda ve Lichtenstein dışından gelecek yabancı işçiler için çalışma izni işveren tarafından alınır. Kamu sektöründe çalışacak işçi de bu uygulamaya dahildir. Çalışma izinleri üçe ayrılmaktadır: 1. Üç yıl süreli (Üç yıl sonra çalıştırma izninin uzatılmasına gerek kalmamaktadır. İşçi süresiz çalışma izni hakkını kazanmıştır); 2. Bir yıl süreli (uzatılabilir); haftalık (Bu durumda çalışma izni uzatılmamaktadır. Bu izinler senenin 6 aydan fazlasını Hollanda dışında geçiren yabancılara verilmektedir). Çalışma izinleri aşağıda belirtilen durumlarda reddedilmektedir. 1. Bu göreve Hollanda içinden veya yukarıda belirtilen ülke vatandaşlarından işçi temin edilebildiği takdirde; 11

13 2. İşverenin çalışma izni müracaatından 5 hafta önce UWV Werkbedrijf a müracaat etmemesi halinde; 3. Oturma izni müracaatında bulunulmadığı takdirde IND (immigratie en naturalisatiedienst) ; 4. İşçinin asgari ücretten daha düşük ücret ile çalıştırılması durumunda ; 5. Yaş sınırı koşulunun (18-45) yerine getirilmemesi halinde; Trakya Kalkınma Ajansı 6. Bu görevin Hollanda için önem taşımaması durumunda. OTURUM İZNİ NASIL ALINIR? Hollanda`da üç ayı geçen uzun süreli kalışlarda ilgili makamlardan oturma izni almak gerekmektedir. Hollanda`da bir iş kurmak isteyen, AB üyesi olmayan ülke vatandaşları ülkelerini terk etmeden önce geçici oturma izni alıp Hollanda ya ulaşır ulaşmaz IND (immigratie en naturalisatiedienst) başvurmalılar. 12

14 YATIRIM İMKANLARI Hollanda, uluslararası bir ticaret merkezidir. Çok gelişmiş bir ulaşım altyapısına ve dünyanın en gelişmiş haberleşme ağlarından birine sahiptir. Küresel yapısı ve Avrupa'nın başlıca limanı olması, elverişli coğrafi konumu, esnek işçi işveren ilişkileri, eğitimli ve birkaç dil konuşabilen işgücü ile Hollanda, çok uluslu firmaların yatırımlarını kendisine çekmektedir. Uzun yıllardan beri Hollanda, çeşitli kuruluşlar tarafından doğrudan yabancı yatırımlar için en cazip ülkelerden biri olarak değerlendirilmektedir. ÖNEMLİ LİNKLER Netherlands Foreign Investment Agency West Holland Foreign Investment Agency Girişimciler İçin Bilgi Merkezi 13

15 Trakya Kalkınma Ajansı ŞİRKET NASIL KURULUR? Hollanda ile ticaret yapan ve Hollanda'da işyeri açacak işadamlarımızın aşağıda yer alan Hollanda şirketi kurma şekli ve Vergi Sistemi ile Hollanda Sosyal Güvenlik Sistemi notlarını incelemelerinde yarar vardır. Limited Şirketi veya Anonim Şirketi kurma şekli Hollanda da limitet şirketin ismi besloten vennootschap, kısaltmışı B.V. ve anonim şirketin ismi naamloze vennootschap, kısaltılmışı N.V. dir. Hollanda da limitet veya anonim şirketin kuruluşu zorunlu olarak noter aracılığıyla olur. A dan Z ye kadar kuruluşundan Hollanda Ticaret Odası na kayıt edilene kadar her şeyi noter gerçekleştirir. Noter şirket tüzüklerini düzenler, gerekirse vekâletnamede düzenler ve şirketi ticaret odasına kaydettirir. Limited şirket için bir sabit sermaye yatırmanıza gerek yok, 1,- şirket hesabını yatırmanız kâfi. Anonim şirket kurmak isterseniz ,- sermaye olarak şirket hesabına yatırmanız gerekir. 14

16 Holding şirketinin avantajı: iştirak muafiyeti (deelnemingsvrijstelling) Eğer Hollanda da limitet veya anonim şirketi kurmak isterseniz, aynı zamanda bir Hollanda holding şirketi kurmak size yarayabilir. Çünkü Hollanda limitet veya anonim şirketinde kurum olarak en az % 5 iştirakınız varsa, iştirakınız olan Hollanda şirketi kâr yapmış olduğu takdirde kâr payı dağıttığında, kâr payı vergisi alınmıyor. Buna Hollanda da deelnemingsvrijstelling deniliyor, yani iştirak muafiyeti. Burada diğer temel olan şart, iştirakınızın gerçekten işletmesi, yani sırf yatırım için kullanılan iştirakler genelde bu muafiyetten yararlanamıyor. ennootschapsbelasting/deelnemingsvrijstelling/deelnemingen Hollanda Vergi Sistemi Hollanda vergi sistemi, dolaysız vergiler olan Gelir, kazanç ve servet vergileri ve Dolaylı vergiler başlıkları altında ele alınacaktır. A) GELİR, KAZANÇ ve SERVET VERGİLERİ 1-Gelir Vergisi ve Sosyal Güvenlik Primleri Gelir vergisi, kişilerin gelirleri üzerinden alınan vergidir. Hollanda da vergilendirilebilir gelirle ilgili farklı vergi oranlarına tabi 3 kategori bulunmaktadır. Kategori 1: Buraya işten ve evden sağlanan gelir dahil edilmektedir. Söz konusu gelirlerden %33,60 ile %52 arasında kademeli olarak değişen oranlarda vergi ve sosyal güvenlik kesintileri yapılmaktadır. Kategori 2: Önemli miktarlardaki faiz gelirleri bu kategoriye girmektedir. Uygulanan vergi oranı %25 tir. Kategori 3: Tasarruf ve yatırımlardan elde edilen gelir bu kategoriye girmektedir. Oran % 30 olup, toplam net değer üzerinden % 4 lük sabit bir kâr hesaplanarak bu kâr üzerine vergi oranı uygulanır. Net değer, mal varlıklarının (bunlar tasarruf mevduatı, kiraya verilmiş mülk, hisseler vb. olabilir), borçlar düşüldükten sonra kalan değeridir. Referans tarihler 1 Ocak 31 Aralıktır. Vergi ,-Euro yu geçen değerlere uygulanmaktadır. Sosyal Güvenlik Katkıları: Gelir vergisi yanında, sosyal güvenlik katkıları da 15

17 Vergi İdaresi tarafından uygulanmaktadır. Sosyal güvenlik katkılarına yaşlılık sigortası (aow), geriye kalan akrabalar ödeneği (anw), istisnai sağlık masrafları (awbz) ve çocuk yardımı dahildir. Sosyal güvenlik katkıları, gelir vergisi ile birlikte toplam bir miktar olarak ödenmektedir. 2. Ücret Vergisi Bir kişinin her yıl tek başına yüksek miktarlarda gelir vergisi ve sosyal güvenlik primi ödemesini önlemek için iki türlü stopaj vergisi hayata geçirilmiştir. Bunlardan birisi ücret vergisi ve diğeri şirket ortaklarına dağıtılacak kâr üzerine uygulanan kâr payı vergisidir. Trakya Kalkınma Ajansı Ücret vergisi stopajı brüt ücretten direkt kesilmektedir. İşveren, ücret vergisi ve sosyal güvenlik primi kesintilerini yapar ve bunları daha sonra Vergi İdaresi ne gönderir. Ücret vergisi ve sosyal güvenlik katkıları aşağıda gösterilmektedir: - İlk 17,579 Euro: %33.60 (%2,45 gelir vergisi, % 31,15 sosyal güvenlik katkıları) - İkinci 14,010 Euro: % 41,85 (% 10,70 gelir vergisi, % 31,15 sosyal güvenlik katkısı) - Üçüncü 22,271 Euro: % 42 gelir vergisi. - Bunun üstü % 51 gelir vergisi. 3. Kurumlar Vergisi Belirli firmaların, örneğin anonim şirket (NV) ve limited şirketlerin (BV) kârları üzerinden alınan vergidir. Kâr amaçlı faaliyetlerde bulunan kurum ve derneklerde bu vergiye tabidir. Vergilendirilebilir kârın ilk Euro su için %20, Euro luk kısmı % 23 ve Euro yu aşan kısmı % 25,5 vergi oranı uygulanmaktadır. Eğer firma geçmiş yıllarda zarara uğramış ise, bu miktar vergilendirilebilir kârdan düşülebilmektedir. 4. Kâr Payı Vergisi Firmalar hissedarlarlarına dağıttıkları kâr payları %15 stopaja tabidir. Kâr payı vergisi kesintileri şirketler tarafından yapılır ve bu kesintiler Vergi İdaresine iletilir. Böylece kâr payının %85 i hissedarların eline geçer. Yabancı bir kuruluşa kâr payı dağıtılırken, prensipte %15 kâr payı vergisi halen geçerlidir. Ancak, bir çok istisnalar vardır: - Kâr payı alan yabancı kurumun ortaklık muafiyetlerinden yararlanma hakkı varsa ve ortaklık Hollanda da yerleşik bir firmaya ait ise kâr payı vergisi alınmamaktadır. - Diğer bir AB ülkesinde kayıtlı bir firmaya kâr payı ödeniyor ve kâr payı alan şirket Hollandalı şirkette en az % 5 hisse sahibiyse, Hollandalı firmanın kâr payı stopajını yapması gerekmemektedir. - Kâr payı muafiyetine sahip olmayan Hollanda dışında yerleşik (örneğin Türkiye de 16

18 yerleşik) gerçek kişiler ve firmalar için de çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmaları çerçevesinde %15 ten düşük oranlarda kâr payı vergisi stopajı uygulanabilmektedir. Ülkemiz ile Hollanda arasında da çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşması bulunmaktadır. 5. Veraset Vergisi ve Hibe/Bağış Vergisi a) Veraset (Miras) Vergisi En son ikamet ettiği veya ikamet yeri olarak sayıldığı yer Hollanda olan bir kişinin, sahip olduğu tüm malvarlığının değeri üzerinden ödenmesi gereken vergidir. Vergi Dairesi tarafından eş olarak (yani partner olarak) kabul edilmiş bir kişi ve çocuklar, diğer kişilerden daha az vergi ödemektedirler. Vergi alınmadan önce bir muafiyet söz konusudur. Bu muafiyet vefat eden kişiyle ilgiliakrabalık bağına göredir. En yüksek muafiyet eşlere tanınmış muafiyettir ( ,00), özürlü çocuklara tanınmış muafiyet , çocuklara tanınmış muafiyet , anne ve babaya tanınmış muafiyet , diğer kişilere tanınmış muafiyet avro dur. Hollanda da faaliyet gösteren sosyal, hayır ve genel ilgili kamu kuruluşları tamamen muaf olabiliyorlar. Ödenilen emeklilik hakkı tamamen veraset vergisinden muaf olmakla birlikte, emeklilik hakkının toplam değeri muafiyet hakkından tam ya da kısmen düşülmektedir. Veraset vergisi, sahip olunan varlığın muafiyet dışı kalan ve bundan dolayı vergiye tabi olan kısmına uygulanmaktadır. Sahip olunan varlığın değerine ve varislere göre asgari ve azami vergi oranları vardır: - Eşler, çocuklar ve beraber oturup vergi dairesi tarafından partner olarak statü kazanmış kişiler % 10 ve % 20 tabidirler. - Çocuklarınızın çocukları %18 ve % 36 tabidirler. Diğer herkes istinasız, ister anne baba veya kardeş veya komşu olsun fark etmez, % 30 ve % 40 tabidirler. Bu tarifeler matraha göre, miras yoluyla edinilen ilk için % 10, % 18 veya % 30 tarifesi uygulanıyor, ,- miktarını geçen kısım için % 20, % 36 ve % 40 tarifeyle vergilendiriliyor. (Not: bu sayılar 2014 yılına ait, vergilerin yüzdeleri ise 2010 dan bu yana bu sabit rakamlarladır. Hollanda nın veraset ve intikal vergisi kanunu 2010 da bir reform geçirmiştir.) - Dini, ideolojik, sosyal yardım, kültürel ve ilmi konularda faaliyet gösteren dernek ve vakıflar ile Hollanda da sosyal ve kültürel konularda çalışan kamu kurumlarına miras kalan mal tam muafiyete tabi olabiliyor. b) Hibe Vergisi Hollanda da yerleşik bir şahıstan hediye amacıyla edinilmiş her şeyin değeri üzerinden alınan 17

19 vergidir (değerinden daha düşük bir miktarla edinilen mallarda bunlara tabi olabiliyor). Vergi oranları veraset vergisi oranları ile aynıdır. Yine, bazı miktarlar hibe vergisinden muaftır. Bu muafiyetten herkes yararlanır fakat anne baba tarafından çocuklara verilen hediyeler daha yüksek muafiyete tabidir, geri kalan herkese sabit ve daha düşük bir muafiyet uygulanmaktadır. Topluma faydalı ve hayırlı olan cemiyet ve kuruluşlarda tamamen muafiyete tabi olabilirler. Muafiyet, şartlara bağlı olabilmektedir. c) İntikal Vergisi Hollanda dışında yerleşik kişilere ait olan ve Hollanda da bulunan belirli varlıklar (örneğin gayrimenkul) miras ya da hibe yoluyla başkasına intikal ederken uygulanan vergidir. İntikal vergisinde muafiyet ve istisna yoktur. Vergi oranları veraset vergisinde olduğu gibidir. Trakya Kalkınma Ajansı 6. Şans Oyunları Vergileri Kazanılan ikramiye değeri 454 Euro dan fazla olduğu takdirde vergi ödenmektedir. Piyasa değeri olan her mal ikramiye olarak kabul edilmektedir. Hollanda da bazı piyango (lotto) oyunları vergiyi kaynağında keserek net ödeme yapmaktadır. Yabancı bir şans oyunundan ikramiye kazanan bir kişi, durumu Vergi Dairesine bildirmekte sorumludur. Vergi oranı % 29 dur. B) DOLAYLI VERGİLER 1. Katma Değer Vergisi Katma değer vergisi (KDV), Hollanda da Belasting over de Toegevoegde Waarde (BTW) adı altında uygulanmaktadır. AB nin KDV mevzuatı Hollanda mevzuatına Wet op de Omzetbelasting (İşlem Vergisi Kanunu, 28 June 1968, Stb. 1968, 329) ile aktarılmıştır. KDV, genel tüketim vergisi olup, özel harcamalardan alınmaktadır ve tüketicinin mal ve hizmete ödediği fiyata dahil edilmiştir. Tüm firmalar örneğin; fırın, su tesisatçısı, imalatçı sonradan vergiyi Vergi Dairesi ne bildirmektedir. İşletmeler tahsil ettikleri KDV miktarından diğer işletmelerce kendilerinden alınan KDV miktarını düşerek farkı Vergi Dairesi ne yatırırlar. Eğer fark eksi bakiye veriyorsa, Vergi Dairesi bu miktarı ilgili işletmeye iade eder. Bazı işlemlere vergi istisnası uygulanır. Böyle durumlarda firma KDV almaz ve firmanın ödediği KDV vergiden düşülemez. İstisna tutulan faaliyetlere çeşitli sağlık hizmetleri, belirli çeşit eğitim, sigorta ve bankacılık işlemleri dahildir. Genel KDV oranı %21 dir. Buna ilaveten 2 özel oran bulunmaktadır: - Düşük oran % 6: Gıda, ilaç, su, tarımsal üretimde kullanılan bazı mal ve hizmetler, bir takım tıbbi yardımlar, bazı yoğun işçilik gerektiren hizmetler, kitap ve dergiler, yolcu taşımacılığı, bir takım eğlence hizmetleri (spor yarışmaları, sirk, tiyatro faaliyetlerine giriş ücretleri vb.) % 6 lık orana tabidir. - Sıfır vergi oranı (% 0): Belirli koşullarla, AB dışındaki bir ülkeye ihracat gibi sınır 18

20 ötesi işlemler ile AB içindeki firmalara yapılan mal satışları ve bu satışlarla ilgili hizmetlerde % 0 KDV uygulanmaktadır. Sonuçta mallar Hollanda dan KDV siz olarak çıkmaktadır. 2. Özel Tüketim Vergileri Belirli tüketim mallarına uygulanmaktadır. Bu vergiye tabi olan ürünler alkollü içkiler (şarap, port, sherry ve bira vb.), tütün, petrol ve diğer mineral yağlardır (motorin, benzin ve lpg). KDV de olduğu gibi tüketim vergisi tüketici fiyatına dahil edilir. Vergi, daha sonra Hollandalı imalatçı, ticaret ile uğraşan kişiler ve ithalatçı tarafından Vergi Dairesi ne ödenir. Meyve suyu, sebze suyu, maden suyu, gazozlu içecekler ve tatlı içecekler gibi alkolsüz içeceklere ayrı bir tüketim vergisi uygulanmaktadır. Bu vergiler, AB düzeyinde 92/12/EEC sayılı mevzuatla genel kurallara bağlanırken, özel ürün bazında AB nin ayrıntılı düzenlemeleri de mevcuttur. Söz konusu mevzuat Hollanda hukukuna Özel Tüketim Vergileri Kanunu, (Wet op de accijns 31 October 1991, Stb. 1991, 561) ile aktarılmıştır. Ürünler bazında özel mevzuat düzenlemeleri de mevcuttur: - Wet belastingen op milieugrondslag (Çevre Vergileri Kanunu, 23 December 1994, Stb. 1994, 923). - Wet voorraadvorming aardolieprodukten (Petrol Ürünleri Depolama Kanunu, 28 March 2001, Stb. 2001, 155). - Wet op de verbruiksbelastingen van alcoholvrije dranken en van enkele andere producten(alkolsüz içkiler ve diğer Bazı Ürünlerde Tüketim Vergisi Kanunu, 24 December 1992, Stb. 1992, 685) 2008 yılı itibariyle uygulana tüketim vergileri aşağıdadır: - Alkollü içkilerde, 1 hektolitre içkide bulunan %1 alkol için Euro. - Bir litre benzinde (Euro, kurşunsuz) tüketim vergisi 0,689 Euro senttir. Tüketim vergisi yanında KDV de uygulanmaktadır. - Tütünde tüketim vergisi aynı zamanda satış fiyatı ile alakalıdır. Örneğin, 25 tanelik bir paket sigara fiyatı 4,60 Euro nun 2,63 Euro su tüketim vergisidir. - Bir litre limonatada tüketim vergisi 5,5 Euro cent, bir litre meyve suyu, sebze suyu ve maden suyu için yaklaşık 4,13 Euro cent tir. 3. Hukuki İşlem Vergileri 19

21 Devir (Transfer) vergisi, sigorta vergisi ve sermaye vergisi hukuki işlem vergileridir. Bu vergiler genellikle firmalar için geçerlidir. A-Devir Vergisi Hollanda da bulunan ev, arsa vb. gayri menkullerin yasal sahipliği ve kullanım hakkı devri yapıldığında uygulanır. Noterde düzenlenen bir senetle devir yapılır ve bu esnada noter tarafından vergi kesilerek Vergi İdaresi ne gönderilir. Devir vergisi oranı evler için %2 dir ve diğer gayrimenkuller için %6 dır ve gayri menkulün piyasa/sürüm değeri üzerine uygulanır. Miras yoluyla edinilen veya evlilikten dolayı mal ortaklığı rejiminden kaynaklanan paylaşımdan dolayı intikal eden gayrimenkullerden bu vergi alınmıyor. Trakya Kalkınma Ajansı B-Sigorta vergisi Sigorta yaptırılırken uygulanır. Hayat sigortası, kaza sigortası, malullük ve iş görmezlik sigortası, sağlık sigortası, işsizlik sigortası ve nakliye sigortası vergiden muaftır. Vergi oranı %7,5 olup sigorta primi üzerine uygulanır. C-Otomobil ve Motosiklet Vergileri Otomobil ve motosiklet vergileri aracın tescili ya da Hollanda karayollarına ilk çıkışı esnasında bir kereliğine uygulanır. Araç yeni ise satıcı ya da ithalatçı, bir kişi eski bir araç ithal ediyorsa doğrudan o kişi vergiyi ödemekle sorumludur. Taksiler, işletmecilerin nakliye araçları, itfaiye ve polis araçları gibi bazı araçlar vergiden muaftır. Ayrıca, başka bir ülkede tescil edilmiş otomobiller de bazı koşullarla vergiden muaf tutulabilir. Benzinli araçlar için uygulanan vergi, net katalog fiyatının %42,33 ünden Euro düşülerek bulunan rakamdır. Dizel araçlar için uygulanan vergi ise, net katalog fiyatının %42,33 üne 307 Euro eklenerek bulunan rakamdır. Motosikletlerin net satış fiyatı Euro ya kadar olanlarda net katalog fiyatının % 9,66 sı oranında vergi uygulanır. Net satış fiyatı Euro yu geçen motosikletlerde, net katalog fiyatının % 9,66 sından 210 Euro düşülerek uygulanacak vergi bulunur. Kullanılmış araç ve motosikletler için aracın değer düşüşüne paralel olarak uygulanacak vergi düşürülmektedir. Vergi, bir yaşından sonra %37, iki yaşından sonra %47 ve maksimum %90 oranında düşürülerek uygulanır. 25 yaşı ve üzerindekiler için vergi alınmaz. 4-Motorlu Araç Vergisi Kendi adına tescilli otomobil, motosiklet ya da kamyonu olan kişiler motorlu araç vergisi ödemekle yükümlüdür. Otobüsler için, karayollarına çıktıkları zaman motorlu araç vergisi 20

22 ödenir. Ödenecek vergi, aracın türüne, ağırlığına, otomobillerde yakıt türüne, CO2 emisyonuna, kişinin ikamet ettiği eyalete (Hollanda da 12 eyalet vardır), römorku olup olmamasına ve kaç dönemdir vergi ödeniyor olmasına göre değişmektedir. Ağır taşıtlar için, Hollanda karayollarını kullanma karşılığında Eurovignet adı verilen bir vergi uygulanır. Sadece eşya taşımacılığında kullanılan ve taşıma haddi 12 ton ve üzeri olan araçlar ağır taşıt sınıfına girerler. Eurovignet, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsveç ve Danimarka arasındaki bir anlaşmaya dayanmaktadır. Günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak ödenebilen Eurovignetin tutarı, aracın dingil sayısına ve Euro sınıflandırmasına (euro-2, euro-3, euro-4) göre belirlenir. Vergi ödenerek Eurovignet belgesi alınır ve bu belge araçta bulundurulur. Anlaşmaya taraf ülkelerden birinde (Almanya hariç) Eurovignet alınan araçlar, geçerli olduğu süre içerisinde Hollanda da ayrıca vergi ödemeden Hollanda karayollarını kullanabilir. 5. Çevre Vergileri Hollanda da yeraltı suyu, musluk suyu, atık, kömür, enerji ve paket vergileri isimleri altında çeşitli çevre vergileri uygulanmaktadır. a) Yeraltı Suyu Vergisi Yeraltı suyu çıkaran firmalar (su dağıtım firmaları, çiftlikler, drenaj şirketleri, soğutma suyu olarak kullanan firmalar vb.) bu vergiye tabidirler. Vergi oranı, çıkarılan suyun metreküpü başına 0,1883 Euro dur. b) Musluk Suyu Vergisi Su aboneliği olan ev ya da işyerleri bu vergiyi öderler. Vergi, azami 300 metreküpe kadar olan tüketim üzerinden alınır. Vergiyi su dağıtım şirketi toplar ve Vergi İdaresi ne iletir. Vergi oranı, kullanılan suyun metreküpü başına 0,151 Euro dur. c) Atık Vergisi Atık toplama tesisleri bu vergiyi öderler. Vergi tesise giren atık üzerinden alınır. Vergi miktarı bir ton atık için 88,21 Euro dur. d) Kömür Vergisi Kömür işleme ve depolama firmaları bu vergiyi öderler. Vergi, bu işi yapabilmek için gerekli iznin alınması aşamasında ödenir. Vergi oranı 12,95 Euro/1.000 kg. dır. e) Enerji Vergisi 21