Nail Topal, Mahmut Esat Bozkurt un milliyetçilik anlayışını değerlendirdiği konferansının özetini siz değerli okurlarımız ile paylaşıyor.

Transkript

1 Kuşadalı şoförler, gözlüklü Burhan Bey, arkadaki aracın şoförü semerci Mustafa Beyin oğlu Seyit Ali. Resmin çekildiği yer; Üst Kale Kapısının arkası Çakır Hüseyinlerin dükkânının önü. Fotoğrafın 1940 lı yıllarda çekilmiştir. (Burhan Beyin oğlu Selahattin Ünal Albümünden) Yerel Tarih Dergisi ve sayıları iki cilt halinde derlenmiştir. Ciltlenmiş Yerel Tarih Dergilerini edinme adresi Ege Mahallesi 442. Sokak No 6, Club Oliva Ergül Apartmanları B Blok Daire 6 Kuşadası / Aydın Tel: Faks: H ükümet Konağının aslına uygun restore edilecek olması sevindirici bir gelişme. Kaymakamlık binanın eski fotoğraflarına ulaşmak istiyor. Kuşadalıların ellerindeki görüntüleri dergimize aracılığı ile veya doğrudan kaymakamlığa ulaştırmaları yapılacak restorasyon açısından önemlidir. Ancak Kuşadalılar olarak hedefimiz tüm idari birimleri içine alacak bir hükümet konağına kavuşmak ve mevcut binanın da kent arşivi ve müzesi haline getirilmesi olmalıdır. Çanakkale Zaferinin 97. yılı tüm yurtta törenlerle kutlandı. Vatan şairimiz Mehmet Akif Ersoy un Çanakkale Şehitlerine şiirinin tam metnini genç kuşaklar için yeni Türkçe açıklamaları ile birlikte yayınlıyoruz. Kuşadası nın renklerinde Ahmet Kireç, bugün mazide kalan seyyar lezzetlerin bir bölümünü bize anımsatıyor. Devamını bekliyoruz li yıllarda turizm büro şefi olarak görev yapan Erdoğan İstanköylü nün yaşam hikâyesi Kuşadası na hizmet edenler köşemizde Ali Ergül ün anlatımı ile. Mustafa Veli, keskin uçlu kalemi ve akıcı üslubu ile 40 yıl öncesinin mart ayını günümüze taşıyor. Tarih öğretmeni ve efemerist Ali Can, yine en az 100 yıllık, daha önce yayınlanmamış Aya Yorgo Katedrali fotoğrafı ile dergi kapağında ve orta sayfa da yerini aldı. Sedat Onar, Fransız seyyah Jean Baptiste Tavernier in Kuşadası anılarını iki bölüm halinde aktarıyor. Ekodosd, yine önemli bir konuyu gündeme getiriyor. Değirmensiz, Değirmendere. Bir zamanlar on bir değirmenin faaliyet gösterdiği bu bölgede bir su değirmeni ve yel değirmeninin aslına uygun yapılması çok büyük bir maliyet değildir ve Kuşadası güzel bir mesire yerine kavuşmuş olur. Nail Topal, Mahmut Esat Bozkurt un milliyetçilik anlayışını değerlendirdiği konferansının özetini siz değerli okurlarımız ile paylaşıyor. KUŞADASI YEREL TARİH ARAŞTIMALARI GRUBU Adına Sahibi ve Sorumlu Müdür Ali Ergül Yayın Kurulu Ali Ergül, Müjgan Şavkay, Mustafa Veli, Belma Özgün, Dr. Ali Alkış, Dr. Ayşe Şerifoğlu, Mustafa Dinçoğlu, Av. Kaya Egel, Ali Hüseyin Torun, Sedat Onar, Yrd. Doç. Dr. Eralp Osman Çolakoğlu, Arif Çıkıcı, Özer Kayalı Editör Nail Topal Grafik-Tasarım Nilüfer Saçar Hukuk Danışmanı Av.Nail Özazman Tercüme (İng-Frs) Duygu Sayra Önder İletişim Ege Mahallesi, 442 Sokak Club Oliva ERGÜL Apartmanları B Blok Kat:1 D:6 Kuşadası - AYDIN Tel: Ali Ergül: kusadasiyereltarih@yahoo.com Dağıtım Pazarlama Ergül Turizm Gıda Maddeleri Ltd. Şti. Ege Mahallesi, 442 Sokak Club Oliva ERGÜL Apartmanları B Blok Kat:1 D:6 Kuşadası - AYDIN Tel: Baskı Yeri Yeniyol Matbaası 1145/1 Sk. No: 50/A Yenişehir - İZMİR Tel: Faks: yeniyolmat@hotmail.com Sayı 38 Yıl 5 1

2 Kuyeta Haberler DUYURU KUŞADASI HÜKÜMET KONAĞI ASLINA UYGUN RESTORE EDİLECEK Kuşadası Kaymakamlığı ndan alınan bilgiye göre KUŞADASI HÜKÜMET KONAĞI aslına sadık kalınarak restore edilecektir. Elinde binanın eski fotoğrafları bulunan Kuşadalıların dergimiz aracılığı ile veyahut doğrudan kaymakamlık makamı ile temasa geçmeleri yapılacak yenilemenin başarısı açısından önem taşımaktadır. Duyarlı Kuşadalılara duyurulur. 2

3 Kuyeta Haberler ÇANAKKALE ZAFERİNİN 97. YILINI KUTLUYORUZ. Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi? En kesif orduların yükleniyor dördü beşi. -Tepeden yol bularak geçmek için Marmara ya- Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya. Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı! Nerde-gösterdiği vahşetle 'bu: bir Avrupalı' Dedirir-Yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi, Varsa gelmiş, açılıp mahbesi, yâhud kafesi! Eski Dünyâ, yeni Dünyâ, bütün akvâm-ı beşer, Kaynıyor kum gibi, mahşer mi, hakikat mahşer. Yedi iklimi cihânın duruyor karşında, Avusturalya'yla beraber bakıyorsun: Kanada! Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk: Sâde bir hâdise var ortada: Vahşetler denk. Kimi Hindû, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ... Hani, tâuna da züldür bu rezil istilâ! Ah o yirminci asır yok mu, o mahlûk-i asil, Ne kadar gözdesi mevcûd ise hakkıyle, sefil, Kustu Mehmedciğin aylarca durup karşısına; Döktü karnındaki esrârı hayâsızcasına. Maske yırtılmasa hâlâ bize âfetti o yüz... Medeniyyet denilen kahbe, hakikat, yüzsüz. Sonra mel'undaki tahribe müvekkel esbâb, Öyle müdhiş ki: Eder her biri bir mülkü harâb. Öteden sâikalar parçalıyor âfâkı; Beriden zelzeleler kaldırıyor a'mâkı; Bomba şimşekleri beyninden inip her siperin; Sönüyor göğsünün üstünde o arslan neferin. Yerin altında cehennem gibi binlerce lağam, Atılan her lağamın yaktığı: Yüzlerce adam. Ölüm indirmede gökler, ölü püskürmede yer; O ne müdhiş tipidir: Savrulur enkaaz-ı beşer... Kafa, göz, gövde, bacak, kol, çene, parmak, el, ayak, Boşanır sırtlara vâdilere, sağnak sağnak. Saçıyor zırha bürünmüş de o nâmerd eller, Yıldırım yaylımı tûfanlar, alevden seller. Veriyor yangını, durmuş da açık sinelere, Sürü halinde gezerken sayısız teyyâre. Top tüfekten daha sık, gülle yağan mermiler... Kahraman orduyu seyret ki bu tehdide güler! Ne çelik tabyalar ister, ne siner hasmından; Alınır kal'â mı göğsündeki kat kat iman? Hangi kuvvet onu, hâşâ, edecek kahrına râm? Çünkü te'sis-i İlahi o metin istihkâm. Çanakkale Şehitlerine Sarılır, indirilir mevki-i müstahkemler, Beşerin azmini tevkif edemez sun'-i beşer; Bu göğüslerse Hudâ'nın ebedi serhaddi; 'O benim sun'-i bedi'im, onu çiğnetme' dedi. Asım'ın nesli...diyordum ya...nesilmiş gerçek: İşte çiğnetmedi nâmusunu, çiğnetmiyecek. Şühedâ gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar... O, rükû olmasa, dünyâda eğilmez başlar, Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor, Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor! Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker! Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer. Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi... Bedr'in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi. Sana dar gelmiyecek makberi kimler kazsın? 'Gömelim gel seni tarihe' desem, sığmazsın. Herc ü merc ettiğin edvâra da yetmez o kitâb... Seni ancak ebediyyetler eder istiâb. 'Bu, taşındır' diyerek Kâ'be'yi diksem başına; Ruhumun vahyini duysam da geçirsem taşına; Sonra gök kubbeyi alsam da, ridâ namıyle, Kanayan lâhdine çeksem bütün ecrâmıyle; Mor bulutlarla açık türbene çatsam da tavan, Yedi kandilli Süreyyâ'yı uzatsam oradan; Sen bu âvizenin altında, bürünmüş kanına, Uzanırken, gece mehtâbı getirsem yanına, Türbedârın gibi tâ fecre kadar bekletsem; Gündüzün fecr ile âvizeni lebriz etsem; Tüllenen mağribi, akşamları sarsam yarana... Yine bir şey yapabildim diyemem hâtırana. Sen ki, son ehl-i salibin kırarak savletini, Şarkın en sevgili sultânı Salâhaddin'i, Kılıç Arslan gibi iclâline ettin hayran... Sen ki, İslam'ı kuşatmış, boğuyorken hüsran, O demir çenberi göğsünde kırıp parçaladın; Sen ki, rûhunla beraber gezer ecrâmı adın; Sen ki, a'sâra gömülsen taşacaksın...heyhât, Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât... Ey şehid oğlu şehid, isteme benden makber, Sana âğûşunu açmış duruyor Peygamber. Mehmet Akif Ersoy Hayasızca; yüzsüzce, Tehaşşüd; yığınak, Mahbesi; hapishanesi, Bütün akvâm-ı beşer; insanlığın bütün kavimleri, Mahşer; kıyamet günü toplanma yeri, Mahlûk-i asil; soylu yaratık, Âfet; çok güzel, Tahribe müvekkel esbâb; yakıp yıkmak için kullandığı araçlar, Sâikalar; yıldırımlar, Âfâkı; ufuku, A'mâkı; derinlikleri, Lağam; yer altına döşenen ateş(mayın), Enkaaz-ı beşer; insan parçaları, Nâmerd; mert,dürüst olmayan, Teyyâre; uçak, Kal a; kale, Hâşâ; Allah göstermesin, asla, Râm; boyun eğdirmek, Sun'-i beşer; insan yapısı eserler, İstihkâm; kuvvetli siper, Te sis-i ilahi; Allahın eseri, Mevki'-i müstahkemler; güçlü yapılmış yerler, Tevkif; durdurma alıkoyma, Hudâ'nın; tanrının, Ebedi serhaddi; sonsuz sınırı. Sun'-i bedi'im; en güzel eserim, Asım; Mehmet Akif Ersoy un ideal genci, Şühedâ; şehitler, Rüku; namazda ayakta belden öne doğru eğilme, Tevhidi; İslam,tanrının birliği, Bedr'in; Bedir savaşı, Herc ü merc; alt üst etmek, Edvâra; çağlara, Ebediyyet; sonsuzluk, İstiâb; kapsamak, Vahyini; ilahi ilham, Ridâ; örtü, Lâhdine; kabrine, Ecrâmıyle; yıldızlarıyle, Süreyyâ'yı; Ülker yıldız, Mehtâbı; ay ışığını, Türbedârın; türbe bekçisi, Tâ fecre; güneşin doğuşuna kadar, Lebriz; silme doldurmak, Mağribi; gurubu, Ehl-i salibin; Haçlı ordusunun, Savletini; hamlesini, Sultânı Salâhaddin'i; Selahattin Eyyübi, İclâline; büyüklüğüne, Ecrâmı; cisimler, A'sâra; yüzyıllara, Heyhât; yazık, Cihât; savaş, Âğûşunu; kucağını 3

4 Mart 1972 de Kuşadası Mustafa Veli Mavi İnsan Dönüyoruz yine eskinin eskimeyen kelimelerine. İçine birazcık değişim katıyoruz ama değişen hiçbir şey yok. Küllenmeyen kinler ülke duvarlarına yazılıyor. Kin. Öç alma. Tutku. Sarhoşluk derecesinde sokaklarda hüküm sürüyor. Biz rahatız yine de Kuşadası nda. Eğitim sistemindeki AKP Hükümeti nin değişiklikleri nasıl yansıyacak bakalım çok az kalmış zeytin ağaçlarına. Tütünler mutlu. Çünkü bu günleri görmeden yok oldular. Yok oldular ama ziftleri halen daha kin yüklü yüreklerde çöreklenmiş. Kendi sıfatlarından başkalarını kabullenemiyorlar 2012 yılının Mart ayında. Doğru giden ve dürüst olan hiçbir şey yok. Mart soğuğu Türkiye Cumhuriyeti nin sırtında. Bu ülkeyi kuranlar ve şehitler yattıkları mezarlarında müzmin grip olmuşlar. Vatandaşlar keyfe düşkün olmaya başladı. Granit taşlar binaların içinden yüreklere de örülmeye doğru gidiyor. Ustaları çok. İnsan ı insan olmaktan çıkartmak. Her yerde kin. Her yerde nefret ekiyor. Ve bahar sarı, beyaz, kırmızı çiçekleriyle doğada kendini gösteriyor. Hangi insan için? Meşakkatli bir Mart ayı bekliyor ülkenin havasını. Mart boğucu değil ama siyaset kazma kürek yaktırıyor. Elimde sarıpapatyalar gibi duran Ada Sesi Gazetesi nin sayfalarına dönüyorum. Kırk yıl öncesinin haberleri bakalım yüreğimi yakacak mı ya da Nisan müjdesini verecek mi? Tarih, 3 Mart 1972, Cuma. YILIN İLK TURİST GEMİSİ YARIN İLÇEMİZE GELİYOR!... Öğleden sonra iskeleye yanaşacak olan Yunan Bandıralı FİESTA Gemisi gösterilerle karşılanacak ve inecek ilk turiste Kaymakamımız İsmail Güzeliş buket verecek 150 İngiliz Turist ayni gün ilçemizden ayrılacaklar. Yılın ilk turist gemisi yarın öğleden sonra limanımıza gelecektir. Yunan bandıralı Fiesta gemisinin getireceği muhtemelen 150 İngiliz turist Efes ve Meryemanayı ziyaret ettikten sonra bir süre ilçemizde kalacaklar, ayni gün akşamüzeri şehrimizden ayrılacaklardır. İlgililerden aldığımız bilgiye göre yarından itibaren ilçemize muntazam gemi seferleri başlayacaktır. İlçemize gelecek ilk turist gemisi münasebetiyle şehir bandosu ve folklor ekipleri yarın iskele de gösteri yapacaklar ve ilk inen turiste kaymakamımız İsmail Güzeliş bir buket verecektir. Gemilerin gelmeğe başlaması ile fiilen açılacak olan ilçemiz turizm mevsiminin halkımıza ve esnafımıza hayırlı ve uğurlu olmasını dileriz. Ne güzel. İçim ısındı. Yüreğim yanmadı. Kuşadası gelen yabancılarla hayat buluyor. Hayat bu işte. Bereket. Bereket olunca hayat güzelleşiyor. Tıpkı ağaçların uçlarında meyve vermeye uğraşan bahar çiçekleri gibi. GENÇLİKSPOR UN ŞAMPİYONLUĞU BÜYÜK ÇAPTA DESTEKLENİYOR Şampiyonluğu tescil edilen Gençlikspor a bölge başkanı başarı dileğinde bulundu Aydın bölgesi I. Amatör küme lig şampiyonu olan ilçemiz Gençlikspor un bu şampiyonluğunu kutlamak ve gurup maçlarına hazırlanan Gençlikspor a manevi destekte bulunmak amacıyla ilçemizin özel ve tüzel kuruluşları bez üzerine teşvik Edici yazılar yazdırarak şehrin ana Kaymakam İsmail Güzeliş Fiesta Gemisini İskelede Karşılarken merkezlerine ve caddelerine flamalar asmaktadırlar. I. Amatör kümeye geçişinden bu yana ilçemize ilk defa şampiyonluk getiren Gençlikspor un bu başarısı dolayısıyla şehrimizin Turizm işletmecileri esnafı sporsever halkı keselerinin ağzını açarak şampiyonluğumuza madden de güçlendirmek için seferber olacakları yapılan kulislerden anlaşılmaktadır. Aydın Bölge başkanı Akın Aktün ün Gençlikspor a gönderdiği şampiyonlukla ilgili tescil yazısını aynen neşrediyoruz. Ne güzel, ne güzel Yine içimde çiçekler açıyor; Gençlikspor adına. Şampiyon olmak ne güzel bir duygu. Bahar geliyor Tarih, 7 Mart 1972, Salı. SÖKESPOR İTİRAZ FİNİŞİNDE 20-0 lık Bozdoğan galibiyeti şike gerekçesiyle federasyona intikal ettirildi. Söke de münteşir bir gazetenin yayınları üzüntü yaratır!.. İlçemizde oynanan ve 1-1 sona eren Sökespor- Gençlikspor maçında bonservis verdiği futbolcuyu oynatan Sökespor a futbol federasyonu nezdinde itirazda bulunan ilçemiz Gençlikspor idarecilerinin bu itirazları federasyonca incelenmiş neticede Sökespor un bonservis verdiği futbolcuyu oynatması kaidelere aykırı düştüğünden Sökespor hükmen yenik sayılmıştır. 4

5 Hal böyle olunca Sökesporlular da, liglerin son maçını ilçemiz stadında Bozdoğan ile yapan ve 20 0 galip gelen Gençlikspor un aldığı bu neticeyi şike olarak vasıflandırmışlar ve bu konuda hazırladıkları şike dosyasını federasyona göndermişlerdir. Bu konudaki netice henüz aydınlığa kavuşmamıştır. Biz buraya kadar olanları noktalayalım ve gelelim Söke de intişar eden bir mahalli gazetenin sayın yöneticilerini Haberin devamı yok. Gazetenin 3. ve 4. sayfaları kesilmiş. Umarım Söke de yayınlanan gazetenin yayınları üzüntü yaratmaz. Bahar çiçeklerini bekleyelim. Haberin altında da sevgili Eczacı Süleyman Arslantürk ün bir Açık Teşekkürü var. Yıllar önce yazdığı tiyatro oyunu Nöbetçi Eczane nin kitap kapağı tasarımını yapmıştım. Hayırlı baharlar olsun... Ecz Süleyman Arslantürk Tarih, 10 Mart 1972, Cuma. GÖTÜRÜ VERGİLER TESPİT EDİLDİ İlçemiz malmüdürü Kemal Özses in başkanlığında toplanan götürü vergi komisyonunun 5. sınıf olarak tespit ettikleri ilçemiz esnafının 1972 yılında ödeyecekleri iş ve mesleğe göre götürü vergilerin bir kısmını neşrediyoruz. Vereceğimiz listede iş ve mesleği bulunmayan götürü vergi mükelleflerinin ödeyecekleri vergiyi mal müdürlüğündeki ve belediye zabıta amirliğindeki listeden görebilirler. Dikkat et sevgili okuyucu; bunların içinde şu anda mesleklerini sürdüren kaç tane esnaf var? Bazıları bahar dallarında bile değil!.. Tarih, 14 Mart 1972, Salı. Gazetenin başlığındaki haber bir intihar olayı. Daha önce iki defa intihara teşebbüs eden Deniz Astsubayı bir zeytin dalında ölü bulundu. 32 yaşındaki Mustafa Metin Melekoğlu 1970 senesinde Ordu daki görevinden istifa etmiş. Cenazesini annesi ve kız kardeşi İzmir e götürmüşler. İntihar ettiği yerde şimdiki Meteoroloji istasyonu civarındaki bir zeytinlikmiş. Nasıl hatırlamam o zeytinliği. Koca gövdeli ağaçlar vardı. Zeytin yeşili bahar gözlüydü her biri. Cebinden 40 lira para, bir paket birinci sigarası, bir tüp uyuşturucu hap ve hüviyet cüzdanı çıkmış. Bahar insan ı delilendiriyor mu yoksa? Ya da Kuşadası nda birine aşık mıydı? Yoksa neden İzmir in Hatay semtinde oturan bir genç Kuşadası na gelip de zeytinlikte hayatına son versin? Ne öyküdür bu? Bahara yakışmayan bir öykü. Doğa çiçeklerini, meyvelerini vermek isterken, kış tan uyanmanın sevincini yaşarken Yoksa baharın da umudu mu yok? Altındaki haberde de yılın ikinci gemisinin hava muhalefetinden gelemediği bildiriliyor. Fiesta adlı gemi şiddetli poyraz nedeniyle gelememiş. Üstelik 300 yolcusu varmış. Bir tankerde Shell depolarına yanaşamayıp Tusan Oteli civarına sığınmış. Tarih, 17 Mart 1972, Cuma. YEDİ TURİZM ACENTESİNİN ORGANİZESİNDE BU YIL İLÇEMİZE 400 GEMİ GELECEK. 1 Nisandan itibaren yoğunlaşacak gemi seferleri bu yıl diğer yıllardan daha fazla olacak. Seferler 18 Nisanda fiilen başlıyor. 18 Marttan itibaren gelmeye başlayacak. 1 Nisanda ise yoğunlaşacak gemi seferlerinin bu yıl diğer yıllara nazaran sayı itibarıyle daha fazla olacağını istihbar etmiş bulunuyoruz. Akdeniz, Karavan, Adatur, Kontuar, Martini Rinaldo Levante, Vanderze ve Dutilh acentelerinin organizesinde ilçemize gelecek gemi sayısı 400 ün üzerinde olacaktır. Geçen yıllarda gelen gemi sayısı 333 tür. Gemiler de gelsin, Baharlar da Şırıngasız. Kasım Yaman Parkında Turizm Bürosu önünde şef Erdoğan İstanköylü TURİZM BÜROSU YENİ VE MODERN BİNASINA KAVUŞUYOR. Şehir parkı içinde bulunan ilçemiz Turizm bürosunun genişletileceğini öğrenmiş bulunuyoruz. Bugünkü ihtiyaca cevap veremeyecek durumda olan büronun bina inşası yeni baştan ele alınacak ve iki katlı olacaktır. Hem lojman hem de büro olarak inşa edilecek büroya yeni memurlarda tayin edilecektir. Büro Şefi Erdoğan İstanköylü nün bu konudaki raporlarını dikkate alan Turizm ve Tanıtma Bakanlığı yeni modern bir bina inşaatı için 1972 bütçesine ödenek konulmasını sağlamıştır. Önümüzdeki on yıllık gelişmeleri cevap verebilecek nitelikte olacağı belirtilen yeni binanın şehir merkezinden yer temin edilebilirse yapılacağı düşünülmektedir. Şehir merkezinde düşünülen yer temin edilirse parkın içindeki bina lojman olacaktır. Bununla ilgili temasların ve projelerin önümüzdeki günlerde yapılacağı beklenmektedir. Yeni ve modern Hangi kıstasları bünyesinde barındırıyor bu binalar? Bahar kokulu olacaklar mı? SERVİS KURSLARI NİSAN DA BAŞLIYOR Turizm ve Tanıtma Bakanlığınca nisan ayı içinde ilçemizde işbaşı eğitimi konulu tatbiki bir kurs açılacaktır. İçki hazırlama, servis ve ticari mutfak dallarında verilecek kurslara özellikle ilçemiz gençlerinin rağbet gösterdiği memnuniyet vericidir. Genellikle yaşları 18 civarında 5

6 olan 54 gencimiz kurslara iştirak için kayıtlarını yaptırmışlardır. Muhtemelen 21 gün devam edecek kurslara kayıtlar Turizm bürosunda yapılmaktadır. Turizm Bakanlığı uzmanları tarafından yönetilecek kurslarda başarı gösterenlere bakanlıkça hazırlanan belgeler verilecektir. Eğitim şart diyorum bahar çiçekleri kokusunda Kuşadası Turizmi nin ilerlemesi için. Tarih, 21 Mart 1972, Salı. SAHİL YOLU İÇİN YÜZ BİN LİRA TAHSİS EDİLDİ. Salhane civarındaki köprülü viraj ölüm saçıyor!.. İnşası devam etmekte olan çift refüjlü sahil yoluna Karayolları Genel müdürlüğünce lira daha tahsisat ayrıldığını öğrenmiş bulunuyoruz. Bilindiği gibi geçen sene ilçemizi ziyaret eden Turizm ve Tanıtma Bakanı Erol Yılmaz Akçal ın aracılığı ile Karayolları Genel Müdürlüğünce yolun yapılması için bir milyon iki yüz bin lira ayrılarak yol inşasına başlamıştı. Bu para yetmeyince Karayolları Genel Müdürlüğü yüz bin lira daha ek ödenek tahsis ederek yolun kısa zamanda tam olarak trafiğe açılabilmesi için faaliyete geçmiştir. Durum bu hale gelince Selçuk istikametindeki Salhane binasından sonraki ikinci köprünün üzerindeki keskin viraj heran vukuu muhtemel tehlikeler arz etmektedir. Korkuluksuz durumda olan dar köprünün trafiğe elverişli şekilde genişletilmesi ve modernleştirilmesi temenni edilmektedir. Sayın kaymakamımız İsmail Güzeliş in dikkatini çekeriz. Yapılsın. Bahar lar şahit olsun. TURİZM YATIRIMLARINDA İLÇEMİZE ÖNCELİK TANINDI Turizm ve Tanıtma Bakanlığına ilçemize turizm yatırımlarında öncelik tanındığını memnuniyetle öğrenmiş bulunuyoruz. Hal böyle olunca bundan böyle turizm yatırımları ile ilgili kararlar müzakere edilirken ilçemiz ön plana alınacak ve yatırım gerektiren planlamada ilçemiz öncelikle dikkate alınacaktır. Bakanlığın bu olumlu kararı ilçemizde sevinç yaratmıştır. Tanındı da ne oldu? Geldiğimiz yere bakalım. Bahar çiçekli binalar, yollar, kubbeler yapılabildi mi? Gökyüzü küçültüldü yapılan binalarla. Tarih, 24 Mart 1972, Cuma. DİLEK YARIMADASI NA YAPILACAK 2000 ODALI TURİSTİK SİTENİN İNŞASI KESİNLEŞİYOR. Güzelçamlı dan Kalamakiye kadar yapılacak olan 13 km lik yol için karayolları vasıtaları nisan ayı içinde seferber olacak. İlçemiz Dilek Yarımadası na İller Bankasınca yapılması kararlaştırılan 2000 odalı ve 101 milyon 800 bin lira keşif bedelli turistik sitenin Güzelçamlı köyünden Dilek Yarımadasına yol olmadığı gerekçesiyle aksamasını dikkate alan kaymakamımız İsmail Güzeliş geçtiğimiz cumartesi günü Aydın da yapılan il koordinasyon toplantısında hazır bulunan karayolları yetkilileri ile temas kurarak, Güzelçamlı ile Dilek Yarımadasına yapılmasına gereken ve 13 milyon 340 bin lira keşif bedelli 13 kilometrelik yolun öncelikle ele alınması için ricada bulunmuştur. Planlamaya göre 1972 yılında tamamlanması için 1969 yılında kararı alınan bu yolun yapımı daha önce ihale edilmişti. Her nasılsa bugüne kadar bu hususta bir kıpırdama olmamıştır. Memleketimiz için çok büyük önem taşıyan bu konuya parmak basan kaymakamımız Güzeliş karayollarının bütün araç ve vasıtalarıyla nisan ayında yolun yapılması hususunda karayolları yetkililerinden söz almıştır. Önemli olan mesele yol yapıldığı takdirde İller Bankası da 2000 odalı ve 8000 kişilik Dilek Yarımadası Turistik sitesinin inşasına başlayacaktır. Yol kesinleşti de iyi ki 2000 odalı Turistik Site yapılmadı. Ama şimdi Kalamaki daha büyük bir tehlike altında. Değil sadece bu site daha onlarcası Dilek Yarımadası na (Kalamaki) yapılma tehlikesi altında. Bahar da şahit olsun bu yazıma. Yakında ne kuş kalacak, ne börtü böcek, ne ağaç, ne kanyon!.. Bahar lar betonların gövdelerinde ağlayacak!.. ARAP SAÇINA BENZEYEN ŞAMPİYONLUK HALA KESİNLEŞMEDİ Aydın Bölgesi 1. Amatör küme lig lideri olması gereken ilçemiz Gençlikspor, Futbol Federasyonunun azizliğine uğramış bundan dolayı işler arapsaçına benzemiştir. Daha önce federasyon kararı ile ilçemizde oynanan ve 1 1 sonuçlanan Gençlikspor maçında sahte futbolcu oynatan Sökespor hükmen yenik sayıldığından Gençlikspor gol averajı ile Aydın Bölgesince de lider ilan edilmiştir. Hal böyle olunca Sökesporlular Gençlikspor un Bozdoğan ı 20 0 yendiği maçta şike olduğunu iddia etmişler, federasyonda bunu benimseyerek bu defa Sökespor a gurup maçları oynama yetkisi vermiştir. Bunun üzerine Ankaraya giden Gençlikspor heyeti Danıştay 12. Dairesine müracaat ederek Gençlikspor a yönetilen haksızlığın hallini istemiştir. Danıştay 12. Daire idari kurulu yaptığı toplantıda ara kararı alarak federasyonun savunmasını istemiştir. Federasyon savunmasını yaptıktan sonra esas lider belli olacaktır. O veya bu kararı bir kenara bırakıp bu mesele tüm Kuşadası nın izzetinefis meselesi olmuştur. Ve federasyon mahkemeye verilerek tazminat davası açmalıdır. Ve de bu sporseverlerimiz arasında böyle mütalaa edilmektedir. Bahar bunu halleder mi? Sordum ve sustum. Tarih, 28 Mart 1972, Salı. TURİSTİK EŞYA SATICILARI BANKALARDAN YÜZDE 1 KOMİSYON ALACAK Bankalarda bozdurulan döviz karşılığında yüzde 1 komisyon alabilmek için İzmir Merkez Bankasından yetki almak gerekmektedir. İlçemiz Turizm Bürosu Şefi Erdoğan İstanköylü nün, turistik eşya satıcılarına bankalarca, bozduracakları dövizlerden %1 komisyon verilmesi hususunda İzmir Kambiyo müdürlüğüne yazmış olduğu yazı müspet karşılanmış ve turistik eşya satıcılarının İzmir Merkez Bankasına müracaat ettikleri takdirde bu işlemin tahakkuk edeceği bildirilmiştir. Hal böyle olunca şimdiye kadar bankalarda bozdurdukları halde komisyon alamayan turistik eşya satıcıları Merkez Bankasına müracaat ettikleri takdirde (Efektif ve döviz bulundurma ve satın alma yetkisi alacaklar, buna karşılık 6

7 bankalardan %1 komisyon verilecektir. Şimdi var mı böyle bir uygulama? Bahar a sordum bilmiyorum dedi. Ben de. Şimdi bankalar kredi zenginleri. AVRUPA PARLAMENTO HEYETİ BAŞKANI TATİLİMİ KUŞADASI NDA GEÇİRMEK İSTERİM DEDİ Avrupa Parlamento heyeti Başkanı M. Walter Behrendt beraberinde bir heyet olduğu halde geçtiğimiz cumartesi günü ilçemize gelmiştir. Kaymakamımız İsmail Güzeliş tarafından karşılanan Avrupa Parlamento heyeti başkanı ve beraberindekiler öğle yemeğini ilçemizde yedikten sonra turistik yerlerimizi ziyaret etmişlerdir. Şehrimizi çok beğenen Mister Walter Kuşadası insanın gönlünce dinlenebileceği bir yer, tatilimi burada geçirmek isterim. Demiştir. Biz bir tatil yapamıyoruz Kuşadası nda. Yoksa tatilde miyiz? Hep tatildeyiz de o yüzden mi Kuşadası nda tatil yapmak aklımıza gelmiyor? Bahar sen ne dersin? Senin tatil inde yok!... Tarih, 31 Mart 1972, Cuma. HUKUKÇULAR M. E. BOZKURT UN MEZARI BAŞINDA TOPLANACAKLAR Aydın bölgesi hukukçuları 4 Nisan salı günü eski Adalet Bakanlarımızda ve Medeni Kanunun öncülerinden hemşehrimiz merhum Mahmut Esat Bozkurt un mezarı başında toplanacaklardır. Aydın da düzenlenen hukukçular günü münasebetiyle ilçemize gelecek olan hukukçular Selçuk yolundaki Mahmut Esat Bozkurt un mezarında birleşerek çelenkler koyacaklar ve saygı duruşunda bulunacaklardır. Bu törene başta savcımız Ö. Zeki Özbozkuş olmak üzere ilçemiz hukukçuları ile birlikte şehir bandosu da katılacaktır. Artık Hukuk mu kaldı bu ülkede ey bahar? Guguk kuşu öttürüyor borusunu yargı üzerinde. Düzülenler düzen in acımasız ellerinde ağlıyor.. Mezar başında açan çiçekler ülke ye yas tutuyor. Başka ne yapalım ki ey okuyucu? AVRUPA ORTAK PAZAR KONSEYİ BAŞKANI DÜN İLÇEMİZE GELDİ Avrupa Ortak Pazar Konseyi Başkanı M. Kuipers beraberinde Ortak Pazar üyelerinden müteşekkil bir heyet olduğu halde dün ilçemize gelmiştir. Kaymakamımız İsmail Güzeliş tarafından karşılanan heyet ilçemizin tarihi ve turistik yerlerini ziyaret ettikten sonra kaymakamımızdan şehrimiz hakkında bilgi almışlar, aynı gün ilçemizden İzmir e hareket etmişlerdir. Şimdi niye gelmiyorlar ey Bahar? Çiçeklerin azaldı diye mi? Yoksa zeytinlerin tat vermiyor diye mi? Bir şeyler vereceksin ki sana gelsinler! Vermeden kimse sana gelmez. İLAN DUYURU Kuşadası Belediye Başkanlığından Belediye Meclisimiz 24 Mart 1972 Cuma günü saat de aşağıdaki gündem maddelerini görüşüp karara bağlamak üzere Belediye Meclis salonunda olağanüstü toplanacaktır. Sayın Meclis üyelerinin teşrifleri rica olunur. GÜNDEM 1- Şoförler Derneğine dükkan tahsisi Hk. 2- Kuşadası Yat Limanının a) Turizm Bankası b) Belediye İntifaı c) Halka açık Anonim Ortaklık şeklinde işletilmesi için karar ittihazı hk. Aşağıdaki Belediye Mülkleri 2490 sayılı kanunun 41. maddesinin (B) bendine istinaden kiraya verilmek üzere günü belediye ihale salonunda ihaleye çıkarılmıştır. Hükümet Meydanındaki 6 ve 10 nolu barakalar 5000 er TL, nolu turistik muvakkat barakalar beheri yıllık 3000 TL muhammen bedelle iki yıl müddetler geçici teminatı 375 TL ihalesi saat da Pazar yerindeki 7 nolu dükkan aylık 200 TL muhammen bedelle 40 Yıl önceki değerleri günümüz ile mukayese etmek için ihale duyurularını sizlerin değerlendirmenize sunuyorum. Yat limanının işletilmesi için halka açık anonim şirket kurulması fikri herhalde rağbet görmemiş. Yat limanını uzun yıllar Turban (Turizm Bankası) işletmiştir. DÜN BEŞ GEMİ GELDİ. Üçü Yunan, biri Kıbrıs ve Yugoslav bandıralı olmak üzere dün ilçemize beş gemi gelmiştir. Beş geminin getirdiği 1273 turist Efes ve Meryemana yı gezdikten sonra aynı gün limanımızdan ayrılmışlardır. Özellikle Tayyare Caddesi (Barbaros) ve içeride kalan diğer caddelerdeki esnaflarımız gemilerin ilçemizde kısa süreli kalışlarından ve turist iner inmez otobüslere alınarak şehirden uzaklaştırılmalarından dönüşlerin ise geminin hareketine az bir zaman kala yapılmasından şikâyet etmektedirler. Şimdi iki iskelemiz var ve 7-8 gemi geldiği günler oluyor. Bir gemiden kişi çıkıyor. 40 yıl öncesinden farklı bir durum var mı? Yorumu size bırakıyorum. KUŞ-EV ARSASINA ELEKTRİK DİREKLERİ DİKİLİYOR Sahil yolu da ışıklandırılıyor. Parselasyonu yapıldıktan sonra 80 üyesine tapusunu veren ilçemiz Kuş-Ev Kooperatifi yönetim kurulu belediye ile yaptığı işbirliği sonunda elektrik işini de halletmiştir. Dünden itibaren dikilmeğe başlanan direklerin işi birkaç güne kadar tamamlanacak ve Kuş-Ev e cereyan bağlanacaktır. Kuş-Ev e direk dikim işi tamamlandıktan sonra sahil yolunun da ışıklandırılmasına geçilecek Hükümet meydanından itibaren sahile 17 adet beton direk dikilecektir. Dikilsin ve şehir büyüsün. Bahar küçülsün. İnsanlar gelsin. Işık getiren insanlar yok. Nisan yağmurları yağsın!.. 7

8 Kuşadasına Hizmet Edenler TURİZMDE İSTANKÖYLÜ LÜ YILLAR Ali Ergül Araştırmacı Erdoğan İstanköy lü, Kuşadası nda turizmin başladığı ilk yıllarda onu her kare fotoğrafın içinde görmek mümkündü. İskeleye yanaşan gemilerin kaptanları ve yolcularına yapılan karşılama ve uğurlama törenlerinde, bakanlık davetlisi devlet adamları, gazeteciler, turizm yazarları, acentelerin gezdirilmesi etkinliklerinde fotoğrafını, turizm ile ilgili hazırlanan raporlarda imzasını görmek mümkündü. İstanköy de ziraat ile uğraşan ailesi, 1933 yılında meydana gelen büyük depremden sonra adadan ayrılma kararı alıyor yılında yürürlüğe giren ve Türkiye de yerleşmek maksadıyla gelmek isteyen Türk soyundan olanlar ile ilgili 2510 sayılı İskân Kanunu çerçevesinde malları mülkleri orada kalıyor. Karşılığında Kuşadası nda Rumlardan kalan mallardan veriyorlar. İstanköy Ailesi Terzi Kamber in oğlu kırtasiyeci Feyzittin in dedesi Feyzittin halasının kocası, Metin İstanköylü nün dedesi ise amcası idi. Bu nedenle yerleşmek için Kuşadası nı seçmişlerdi. 2 abisi ve ablası İstanköy doğumlu idi. Erdoğan, 1937 yılında Kuşadası nın, Yılancıburnu mevkiinde doğdu. 20 günlük iken babası Ali Beyi kaybetti. Erdoğan ı, annesi Emine Hanım tek başına büyüttü. Erdoğan, ilk ve orta öğrenimini Kuşadası nda tamamladı. O yıllarda Kuşadası nda lise yoktu. Burada kalsa tütüncü olacaktı. O da pek çok akranı gibi tahsilini İzmir de devam ettirmek istiyordu. Arkadaşları deniz astsubay okuluna kayıtlarını yaptırmışlardı. Erdoğan da 16 yaşında hava astsubay okuluna kayıt oldu. Okulu bitirdikten sonra kura çekip astsubay olarak İzmir de göreve başladı yılında Merzifon a tayin oldu. 5. Ana Jet üssünde uçak parçalarını istek yapıyordu. Her ay maaşının dörtte birini annesine gönderiyordu. Ortaokulda İngilizce öğretmeni Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi mezunu Neriman Çelikten idi. Neriman öğretmen öğrencilerine iyi bir temel vermişti. Merzifon 5. Ana Jet Üssünde ve İzmir de okurken devam ettiği Amerikan Kültür Derneğinde İngilizcesini geliştirdi. Askeri disiplin ona göre değildi. Bunu her fırsatta belli ediyordu. Albayı onu akşam ticaret lisesine kaydettirdi. Hem okuyor, hem de çalışıyordu. Üniversite sınavına Askeri Okulda girdi. İktisadi Ticari İlimler Akademisini kazandı. Yine hem çalışıp hem okuluna devam etti yılı şubat döneminde İşletme Bölümünden mezun oldu. Küçüklüğünden beri iskeleye gelen turist gemileri ilgisini çeker ve her fırsatta turistlerle her konuşmaya çalışırdı. Turizmi seviyordu. Akademide de son sınıfta turizm ile ilgili ek dersler almıştı. Turizm eğitimcilerinin duayeni Hasan Olalı hocası idi. Daha üniversiteye devam ederken Turizm Bakanlığı nın turizm bürolarında çalıştırılmak üzere İngilizce, Almaca ve Fransızca dillerinde sınavla eleman alınacaktır ilanını görerek İngilizce dilinden Bakanlığın açtığı yarışma sınavına girdi ve en yüksek puanı aldı. Ayvalık turizm bürosuna atandı. Hem okuyor hem de yaz aylarında çalışıyordu. 2 yıl Ayvalık ta görev yaptı ve bu kısa sürede halkın sevgilisi olmuştu. Turizm bakanı Nihat Kürşat onu 8

9 Ayvalık ziyareti esnasında tanıdı ve çalışmalarını takdir etti. Nereli olduğunu sordu? Kuşadalı olduğunu öğrenince de hemen personel dairesini arayarak Kuşadası na aradığımız elemanı bulduk dedi. Bu teklif karşısında Erdoğan İstanköylü önce tereddüt etti. Doğduğu büyüdüğü ailesinin yaşadığı küçük balıkçı kasabasında nasıl çalışacaktı. Hemşerileri onu nasıl karşılayacaktı? O yıllarda da Ayvalık turizm bakımından Kuşadası ndan daha geride idi. Görevinde yükselmesi için bu fırsatı iyi değerlendirmesi gerekiyordu. Sonra annesinden daha fazla ayrı kalmaya dayanamadı ve teklifi kabul etti. Onun bıraktığı Kuşadası artık çok değişmişti. İskeleye gelen gemi ve turistlerin sayısı her geçen gün artıyor, yeni oteller, tatil köyleri hizmete giriyordu. Sırası ile Tusan, Kısmet, İmbat, Kuştur, Fransız Tatil köyleri faaliyette idi. Kervansaray yeni açılıyordu. 23 Ağustos 1968 yılında Kuşadası nda Turizm danışma bürosu şefi olarak göreve başladı. İstanköylü yü tanıyanlar şaşırdı. Askeri okula gitmişti. Ancak üniversiteyi bitirip Kuşadası turizm bürosunun sorumlusu olmuştu. İlk iş diplomasını çerçeveleterek makamının duvarına astı. Arkasından konuşanların ağzı kapanmıştı. Anne Emine Hanım da oğlu ile gurur duyuyordu. Kendinden önce turizm bürosunda görev yapan Kaya Şavkay, Bertan Göksel, Şevki Hasırcı nın üstlendiği görevi vekâleten yürüten Zaferyap Gürtan hanımefendiden teslim aldı. Fatma Kocaöner, Nevin Palamutcu, Duran Birinci o dönem turizm büro şefliğinin kadrolu elemanlarıydı. Yaz aylarında da turizm gönüllüleri takviyeli olarak enformasyon hizmeti veriyordu. Erdoğan İstanköylü turizm büro şefi olarak tercüman rehber kadrosu ile Efes te Bakanlık misafirlerini başta Efes Meryemana başta olmak üzere tarihi ören yerlerini gezdiriyordu. Turizm bürosu Kasım Yaman Parkının köşesinde şimdi karakol olarak kullanılan binada faaliyet gösteriyordu. Kuşadası dâhil olmak üzere Balıkesir den Fethiye ye kadar uzanan sahil İzmir Turizm Bölge Müdürlüğü görev alanı içindeydi. Erdoğan İstanköylü nün Kuşadası Turizm Büro Şefi olduğu yıllarda Münci Giz İzmir Bölge müdürü idi. O yıllarda sorunlar bölge aracılığı ile doğrudan Bakanlığa aktarılabiliyordu. Erdoğan İstanköylü de ilgili makamlara sunulmak üzere kaymakam İsmail Güzeliş ve Aydın valilerinin isteği doğrultusunda turizm ile ilgili önerileri rapor halinde getiriyordu. Görev yaptığı yıllarda Tusan, Kuştur ve Ömer Tatil Köyü ve kampingler vardı. Ağırlık pansiyonculukta idi. Sonradan tesisler çoğaldı. Mart ayında başlayan sezon ekim sonuna kadar sürer, paskalya tatilinde bütün oteller dolardı. Çarşıda hatıra eşya satıcısı vardı. Turizm büro şefi olarak halkla ve esnafla diyalogları çok iyi idi. Şikâyet eden turistlerin sorunları anında çözülürdü. Çözülemeyen sorunları Ankara ya rapor ediyor, bakanlık yardımlarını organize ediyordu. 8,5 yıl Kuşadası nda görev yaptı: Turizmin geliştiği o yıllarda şehri planımız yoktu. Daldal Hocaya aydınger kâğıdına şehir planını çizdirdi. Fotokopi makinesi henüz icat edilmemişti. Belki edilmişti de Kuşadası na gelmemişti. İngilizce ve Türkçe olarak hazırlattığı şehir planlarını teksir makinesinde çoğaltarak dağıttı. Kuşadası nı Yunan adası zannedenler için iskeleye Türkiye ye hoş geldiniz levhasını astı. Bu hizmeti nedeni ile bakanlık teşekkür gönderdi. Basında olay oldu te Kadınlar Denizine giden yol tütün tarlalarından geçerdi. Tusan otelin arkasındaki bataklık sivrisinek yatağı idi ve turizmi olumsuz etkiliyordu. Erdoğan İstanköylü Bakanlığın maddi yardımlarını organize ediyordu. Turizm derneği ile birlikte Özel anma günlerinde Fransız tatil köyü ile ortak etkinlikler, folklor gösterileri düzenlenirdi. Turizmin ilk başladığı yıllarda en büyük sıkıntımız eğitimli eleman açığı idi. Bu nedenler Kuşadası nda turizm eğitimine özel önem veriliyordu. Sibel gazinosunda servis elemanlarına (garsonlara) eğitim ve sertifika verildi. Turizm Büro Şefi Erdoğan İstanköy lü, ilk turizmcilerden tercüman rehber Sümer Erdem ile birlikte halka açık ücretsiz İngilizce kursları açtı. Kuşadası ve yakın çevresindeki tarihi ören yerlerini gezdirdiği Melina Mercury, İran şehinşahı Rıza Şah Pehlevi, Cevdet Sunay, İhsan Sabri Çağlayangil başta olmak üzere pek çok ünlüye mihmandarlık yaptı. Turizm Bakanı Müsteşarı Mukadder Sezgin Kuşadası nda bir 9

10 Kuşadasına Hizmet Edenler uygulama oteli ve turizm bürosu için uygun yer bulma görevini Erdoğan İstanköylü ye vermişti. İmbat Otelin arkasında şimdi Festival Otel olan Akdeniz İnn otelin olduğu yeri tespit etti ancak uygulama oteli sonradan şimdiki alanına kaydırıldı. Turizm bürosu için ise iskele karşısındaki yer uygun görüldü. Görev yaptığı yıllarda Kongre merkezi yapımı için Kese dağını önerdi ve tahsisini sağladı. Celal Durmuşoğlu nun talebi üzerine ilk açıldığı yıllarda Turizm Otelcilik Lisesinde İngilizce derslerine girdi. Bakanlık tarafından organize edilen seminerlere Kuşadası nı temsilen katılan tek yönetici o idi. Toplantılarda Kuşadası konularını gündeme getirir ağırlığını koyardı. İlk açıldığı yıllarda Fransız Tatil Köyü ve Kervansaray a Türkleri almıyorlardı. Türk bayrağı asmadıkları için savcılığa suç duyurusunda bulunuyor. Onun imzalı olur yazıları ile Fransız tatil köyüne girmek sorun olmaktan çıkmıştı. Tüm bu yoğun tempo içinde annesine bakmak zorunda olduğu için evlenmeye fırsat bulamadı. Bazı yeteneklere doğuştan sahip olunuyor. Erdoğan İstanköylü nün şarkı söyleme kabiliyeti de öyle idi ve Zeki Müren in 25 yaşındaki sesi ve gırtlağına sahipti. Kralın yerinde Yıldırım Hoca ile hüseyni makamında okuduğu eseri orada bulunan ünlü kemanist Cahit Ünyaylar dinliyor ve gazeteci Bayram olayı ertesi gün Kuşadası nda bir sese rastladım diye haber yapıyor. Kuşadası gecelerinde Udi Şuayip Sorulmaz a eşlik ederdi. Kuşadası ndaki başarılı hizmetleri sonrasında Erdoğan İstanköylü bugün Marmaris, Datça, Bodrum, Fethiye, Köyceğiz, Dalyan gibi önemli turizm merkezlerinin bağlı olduğu ve Denizliyi de içine alan Muğla iline bölge müdürü olarak 6 Eylül 1976 tarihinde bakanlar kurulu kararı ile atandı. Yedi yıl görev yaptı. Dalaman havaalanının açılışı, Bodrum havaalanının yer tespiti çalışmalarında etkin görevler üstlendi. Turizm Bakanı Alev Coşkun tarafından takdirnamelerle ödüllendirildi. Muğla dan sonra turizmde gelişme gösteren Karadeniz bölgesinde Samsun iline Turizm Bölge müdürü olarak atandı. Turgut Özal ın Anavatan Partisi ile turizmin geliştiği yıllarda bölge müdürlükleri il müdürlüklerine dönüştürüldü. Erdoğan İstanköylü Turizm bakanlığı müşavirliğinden 1998 yılında emekli oldu. Erdoğan İstanköylü turizmin ilk başladığı yıllarda yaklaşık 9 yıl Kuşadası nda sorumlu ve etkili olarak görev yaptı. Turizmin başlangıç yıllarına damgasını vurdu.. Bugün emekliliğin tadını çıkartıyor. Soyadını taşıdığı, köklerinin geldiği İstanköy adasına ilk kez geçtiğimiz yıl gitti ve ailesinin yaşadığı evi ziyaret etti. Hizmetlerinden dolayı kendisine teşekkür eder, sağlıklı uzun yıllar dileriz. Erdoğan İstanköylü Makamında 10

11 Kartpostallarda Kuşadası ASIRLIK KARTPOSTALLARDA KUŞADASI VE ÇEVRESİ KUŞADASI NDA YAŞAYAN ORTODOKS RUMLARIN İBADETHANESİ AZİZ YORGO (St George ) KATEDRALİ Ali Can Tarih Öğretmeni - Efemerist Yine yaklaşık 100 yıl öncesinden iki Kuşadası fotoğrafı: üzerinde Yunan bayrağı asılı, harabe halinde bir kilisenin fotoğrafı. Arka planda Güvercin Ada var. İkinci fotoğraf ise yine aynı dini yapının Ortodoks mezarlığı (kaymakam evi) tarafından görünümü. Bu fotoğraf binanın heybetini gözler önüne seriyor. Fotoğrafların tarihi, kesin olmamakla birlikte, 1922 yılının Nisan ayı ile aynı yılın Eylül ayı arasındaki bir tarihe denk düşmektedir. Zira, Kilise harabesinin çan kulesinde yer alan Yunan bayrağından, bu fotoğrafın Kuşadası nın Yunan işgalinde olduğu 25 Nisan Eylül 1922 tarihleri arasındaki bir tarihte çekildiğini düşünüyoruz. İşte; bu fotoğraftaki kilise, Türklerin Aya Yorgo, Rumların Agios Georgios, Frenklerin de St.George dedikleri kilisedir. Daha doğrusu, ilk başlarda kilise olarak kullanılan daha sonra Katedrale çevrilen, Kuşadası Rumları için çok büyük bir öneme sahip ve Efes Metropolitliğinin ana merkezi olan Aziz Yorgo Katedralin fotoğraflarıdır. Bu yapı ile ilgili daha geniş bilgi almak isteyenler adresinden Kuşadası Yerel Tarih Dergisinin 2010 yılı Ekim, Kasım, Aralık ve 2011 yılının Ocak sayılarını inceleyebilirler. Sedat Onar ın Aya Yorgo Katedrali ile ilgili araştırması toplam dört bölüm halinde söz konusu sayılarda yayınlanmıştır. Aziz Yorgo Katedrali 11

12 ASIRLIK KARTPOSTALLARD Kartpostallarda Kuşadası AZİZ YORGO (St Ge 12

13 A KUŞADASI VE ÇEVRESİ orge ) KATEDRALİ 13

14 Gezginlerin Kaleminden Kuşadası / 15 Gezginler Dünyasının Önderlerinden Biri: Jean Baptiste Tavernier Bölüm - 1 Sedat Onar Araştırmacı Kitabın Adı : Les six voyages de Jean-Baptiste Tavernier: qu'il a fait en Turquie, en Perse, et aux Indes (Cilt 1) Yazar : Jean Baptiste Tavernier Yayınevi :G.Clouzier et C.Barbin, Paris Kitabın Basım Tarihi: 1676 Gezme merakı insanlığın varoluşuyla paralel gelişen bir olgu. İnsanoğlu kendini doğayla baş başa kaldığı ilk çağlardan bu yana kimi zaman avlanmak, kimi zaman yiyecek bulmak, kimi zaman bilinmeyeni keşfetme arzusuyla, kimi zaman da merakını gidermek için gezip durmuştur. İşte bilinmeyeni keşfetme arzusu ve merak saikıyla gezi yapanlara bizler gezgin diyoruz. Gezginlerin kanlarında adeta gizli bir seyahat tutkusu virüsü dolaşır. Tek tedavisi de seyahat etmektir. Bıkmadan usanmadan ölünceye kadar dünyayı gezip dolaşırlar. Fransız gezgin Jean Baptiste Tavernier de kanında seyahat tutkusu virüsü bulunan 17nci Yüzyılın en önemli gezginlerinden biridir yılında Paris te doğan Tavernier seyahat virüsünü, haritacı olan babası ve amcasının konuşmalarından almıştır. Daha 15 yaşında evinden çıkarak Almanya, İngiltere ve Hollanda yı gezmiştir. Tavernier deki seyahat tutkusu öyle bir hal almıştır ki, gittiği ülkelerin Tavernier'in Seyahat Haritası birçoğunun dilini öğrenmiştir. Gözlemcilik yönünü geliştirdiği asıl seyahatlerini, 20 yaşından sonra yapmaya başlamıştır. Kısa sürede İtalya, İsviçre, Almanya, Polonya, Macaristan, İngiltere, Hollanda ve kendi ülkesi Fransa yı baştan başa dolaşmıştır. Türkiye ye ilk seyahatine 1631 yılında İstanbul a gelerek başlamıştır. İstanbul da bir yıla yakın bir süre kaldıktan sonra Erzurum üzerinden Ermenistan a, oradan da İran a geçmiştir. İki yıl süren bu seyahatinin sonunda bugünkü Irak ve Suriye üzerinden Malta ve İtalya ya geçmiş daha sonra Fransa ya dönmüştür. İstanbul da, kaldığı süre içerisinde saraya ait gözlemlerini Nouvelle Relation de l Interieur du Sérail du Grand Seigneur (Büyük Padişahın Sarayının İçinden Yeni Öyküler) adı altında ancak 1675 yılında yayınlamıştır yılları arasında ise ikinci büyük seyahatine başlamıştır. Bu seyahatinde gemi ile Jean Baptiste Tavernier'in portresi İskenderun a kadar gelmiş, buradan Antakya ve Halep üzerinden İran-İsfahan a kadar gitmiştir. Üçüncü seyahatinde, 1644 yılında yine İskenderun a kadar gemi ile gelmiş buradan bu sefer Urfa- Mardin yolunu kullanarak yine İsfahan a ve oradan da uzun soluklu bir gezi yaparak Endonezya nın Cava Adası na kadar gitmiştir. Dördüncü seyahatinde yılları arasında Malta dan deniz yoluyla hareket etmiş yine İskenderun, Antakya, Halep, Musul güzergahını izleyerek Hürmüz Boğazına, oradan da Hindistan daki Galkanda Krallığına kadar gitmiştir. Dördüncü Doğu seyahati Jean Baptiste Tavernier in hayatında önemli bir değişikliğe yol açmıştır. Hindistan daki elmas madenlerini ziyareti esnasında gerek kendine hediye olarak sunulan, gerekse yanındaki para ile satın aldığı ilk elmaslar Tavernier in 14

15 Jean Baptiste Tavernier elmas tüccarlığı yaparak zenginleşmesine vesile olmuştur. Bu seyahatte değerli taşlar konusunda uzmanlaşmış ve bunu Altı Seyahat kitabında okurlarına aktarmıştır. Fransa Kralı 14üncü Louis e Hindistan dan getirdiği değerli elmaslar karşılığında soyluluk unvanı almış ve ertesi yıl Genova yakınlarındaki Aubonne Baronluğunu satın alarak Aubonne Baronu olarak anılmaya başlamıştır yılları arasında beşinci, yılları arasında ise altıncı kez doğu seferini yapmıştır yılında son kez Hindistan yolculuğuna çıkmış ama ömrü yetmemiş yolda vefat etmiştir. Tavernier, gezilerindeki gravürleri seyahat kafilesinde bulunan iki Hollandalı ressama yaptırmıştır. Tavernier in seyahati esnasındaki gözlemleri, doğuyu sisler ardında ve sihirli bir âlem olarak düşünen Fransız toplumunda adeta masal etkisi yapmıştır. Fransız düşünür Montesquieu bile İran dan Mektuplar adlı eserini hiç İran a gitmeden Tavernier in bu seyahatlerdeki anlatımlarına dayalı olarak yazmıştır. Tavernier, içinde Türkiye nin de bulunduğu Doğu Ülkelerini gizemli ve mistik tasvirlerle anlatmış olsa bile; anlatımlarında, Müslümanları barbar insanlar olarak betimlemiş ve Hıristiyanların üstün olduğunu her fırsatta vurgulamıştır. Oysa anlatımlarında Müslüman ın, Hıristiyan ın ve Musevi nin bir arada hoş görü içinde ve özgürce yaşayabildiğini bunun o dönemde Avrupa da bile mümkün olmadığını ifade etmiştir. Tavernier, IV Murad döneminde Türkiye seyahatini yapmıştır. Kitabında her ne kadar Türklerin kişilikleri aleyhinde sözler sarf etse de, anlatımlarında Türklerin medeniyetine, mimarisine, devlet organizasyonlarına olan hayranlığını da satır aralarına saklamıştır yılları arasında doğuya yaptığı 6 yolculuğu Les Six Voyages (Altı Seyahat) (40 yılda Türkiye Üzerinden İran içlerine ve Doğu Hint Adalarına) adı altında toplam 6 cildi 1676 yılında yayınlamıştır da ise Recueil de Plusieurs Relations (Birçok seyahatin derlemesi) adlı eserlerini yayımlamıştır. Bölgemiz ile ilgili tespitlerinin başlangıcında Tavernier İzmir dedir. İzmir in yakın semtlerini gezerken Kuşadası ile ilgili küçük birkaç tespit yapıyor. Avrupa dan gelen ve çeşitli milletlerden olan insanlar Asya da Frenk adı altında anılıyor. Bunun nedenini bir başka yerde açıklayacağım. Fakat aralarında sayıca en fazla olanlar Fransızlardır. İzmir de her milletin ya bir konsolosu ya da bir temsilcisi bulunuyor. İzmir Fransız konsolosluğuna bağlı olarak biri Scalanove de diğeri Sakız Adası nda olmak üzere iki viskonsülü var. Scalanove veya diğer adıyla Neuport denen yer Efes e iki mil uzaklıktadır. İyi ve korunaklı bir limana sahip olmasından dolayı gemiler yüklerini bu limana yanaşarak boşaltmaktadırlar. Ancak Türkler artık buna izin vermiyorlar. Nedeni de Osmanlı Padişahı nın İzmir bölgesinin gelirini ömrü boyunca annesine bırakmış olmasıdır. Bu limana gemi yanaşması İzmir Limanı nın gümrük gelirlerini azaltacak olmasından dolayı, bu limana gemilerin boşaltma yapması Padişah tarafından yasaklanmıştır. Bu limana gemiler ancak ikmal yapmak için girebilmektedirler. Şimdi bu yasağın uygulanmasını kentteki Kadı ve Viskonsül birlikte denetlemektedirler. İleriki bölümlerde anlatacağım gibi Sakız Adası oldukça büyük bir adadır. Burada bulunan Viskonsülün de Scalanove deki Viskonsül gibi yapabileceği pek bir şey yok. Çünkü buraya uğrayan ticaret gemilerinin buraya boşaltacağı veya buradan alabilecekleri mal yoktur. Bu satırlardan sonra Tavernier tekrar İzmir şehri ve yakın çevresini teferruatıyla anlatmaya devam etmektedir. Bu bölümde benim dikkatimi çeken yegâne husus, Tavernier in İzmir deki insanları anlatırken burada yaşayan insanlar Türkiye nin başka yerinde olmadığı kadar özgür yaşıyor diyerek İzmir in bundan 348 yıl önce de Türkiye nin diğer kentlerinden farklı olduğunu vurgulamasıdır. Diğer yandan bu bölgede yetişen sebze ve meyvenin lezzetinin başka bölgelerdekinden üstün olduğunu; özellikle zeytininin ve şarabının dünyanın başka yerinde bulunmadığını söylüyor. Tavernier in Türkiye ile ilgili o yıllarda yaptığı, günümüzde de geçerliliğini koruyan ilginç bir tespit var. Ünlü gezgin İzmir i dolaşırken şehirde veba salgını olduğunu duyuyor. Bu korkutucu salgından korunmak için İzmir de yaşayan Frenkler ve Levantenlerin şehir dışına dahi çıkmadığını; ancak Türklerin kaderci anlayışının burada da kendini gösterdiğini ve hiçbir şeyi umursamadan hareket ettiklerini belirtiyor. Tavernier İzmir bölgesine İran ve Hindistan a yaptığı gezi sonrasında gelmiştir. Fransa ya döneceği geminin bir süre daha İzmir de kalacak olmasından dolayı Efes ve Kuşadası bölgesini gezmeye karar verir. Sıcak bir yaz günü gezi kafilesiyle yanlarına muhafız yeniçeri de alarak İzmir den Efes istikametine doğru yola çıkıyorlar. Efes ve Selçuk u gezdikten sonra rotalarını Kuşadası na çevirmişlerdir. 15

16 Kurumların Tarihçesi KUŞADASI OTELCİLİK VE TURİZM MESLEK LİSESİ NİN KURULUŞU Bölüm - 1 Celal Durmuşoğlu Kurucu Okul Müdürü BÖLÜM I Turizm ve Eğitim: Turizm; gezme, dinlenme, eğlenme, öğrenme, gibi farklı yerleri tanımak ve farklı kültürleri, yaşamayı amaçlayan planlı geziler olarak ifade edilebilir. Turist, sadece, farklı yerlerde, gezen, dolaşan değil sosyal, ekonomik ve toplumsal iletişim içinde, farklılıkları da yaşayandır. Turizmde, hem ziyaret, hem de ticaret vardır. Nitelikli mal ve hizmet sunumu, tüketimi de o derece etkiler. Ülke ekonomisine önemli katkı sağlar. Ülkemizde Turizm hareketleri, 1960 lı yıllarda yavaş da olsa başlamıştır. Tüm sektörlerde olduğu gibi Turizm sektörü de planlı ve örgütlü döneme geçişte zorlanmıştır. Sektörün yasal yatırım ve teşviklere aynı zamanda nitelikli iş gücü üretimi için, eğitime de destek gerekmektedir. O nedenle mesleki turizm eğitimi önem kazanmaktadır. Donanımlı,eğitim elemanları ve eğitim kurumları da sektörü, nitelikli hizmetle güçlendirecektir.. Turizm sektörü, Bacasız sanayi olarak da ifade edilmektedir. Ayrıca mal ve hizmetlerin yurt dışına çıkmadan, dışarıdan ülkemize gelenlerle tüketilmesi de bir ihracat sayılırsa buna Gizli ihracat da denilebilir. Bu sektör, tüm kurumlarıyla uyumlu çalışması halinde ülke ekonomisinin lokomotifi olabilir. Turizmde en önde gelen konuların başında, her yönüyle güven ve konfor yer alır. Bunun için sektörün alt yapısı da üst yapısı da eksiksiz olması gerekmektedir. Tüm Turizm kurum ve kuruluşlarının kapasitesi, konforu, eğitimli güler yüzlü personelinin nitelikli hizmet sunumları Turizm hareketlerine canlılık kazandırır, döviz girdileriyle, ekonomiye katma değer yaratır. Her sektörde olduğu gibi, Turizm sektöründe de nitelikli personel, nitelikli eğitim kurumlarında yetiştirilebilmektedir. Önceleri, çıraklıktan yetişme personel sektörde görev yaparken, artan ihtiyaç lar yeni eğitim kurumlarına oluşturulmasını gerektirmiştir. Özel ve kurumlar personel ihtiyacı için kurslar açmış, başarılı öğrenciler sektörde görev almış ancak yeterli olmadığı görülerek, lise ve yüksek okul düzeyinde okullar açılmıştır. Turizm sektörüne nitelikli personel yetiştirmeyi amaçlayan ilk meslek okulu Ankara da M.E. Bakanlığına bağlı eğitim yılında lise mezunlarına bir yıllık meslek eğitimi verilerek başlanmıştır eğitim yılından itibaren, Ortaokula dayalı ve Lise düzeyinde, Ankara Otelcilik Okulu adıyla resmi, Turizm sektörüne yönelik ilk Meslek okulu açılmıştır. Artan personel ihtiyaçları dikkate alınarak, eğitim yılında İstanbul Otelcilik Okulu hizmete girmiştir. Otelcilik Okullarının, programları Yabancı dil ağırlıklıdır ve isimleri 1973 yılından itibaren değiştirilerek Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi adını almıştır. Okullarda uygulamalı Meslek dersleri saatleri daha da arttırılmıştır. Ayrıca, son sınıfta öğrenciler dört meslek dalına ayrılarak ( Resepsiyon Bölümü- Kat Bölümü-Servis Bölümü-Mutfak Bölümü) branşlarında daha da beceri kazandırılarak mezun olma olanağı sağlanmıştır. Ayrıca, üç yıllık eğitim süresi içinde, altı (6) ay süreli, zorunlu ve başarılı staj dönemi ile, Mesleki bilgi ve becerilerini daha da artırabilmek, işi ve işyerlerini tanıyabilme imkanı yaratılmıştır. Okulunu, başarıyla bitirenler, mesleğini sevenler, turizm sektöründe işe yerleşmede daha öncelikli olabilmektedir. BÖLÜM II Kuşadası Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesinin kuruluş hazırlıkları Milli Eğitim Bakanlığı, Ticaret ve Turizm Öğretim Genel Müdürlüğü, konunun yerinde incelenmesi ve rapor edilmesi için bir komisyon kurmuştur. Komisyonda, Ankara Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Müdürü, Şengür ÇUKUROVA, aynı okulun Md. Yrd. Celal DURMUŞOĞLU (daha sonra Kuşadası Otelcilik ve Turizm lisesi müdürlüğüne atanmıştır.) ve Meslek dersleri öğretmeni Cevdet DÜŞMEZ yer almış ve görev yerine gidilerek incelemelere başlamıştır. Kuşadası na gelindiğinde ilk görüşme, İlçe Kaymakamı Tahir DEMİRKURT, Belediye Başkanı Mercan KÜÇÜKYAĞCI ve İlçe M.E. Md. Mehmet KİRİŞLİ ile yapılmıştır. Görüşmeler, karşılıklı bilgilendirmelerle sürdürülmüş, OKULUN öğretim yılına yetişecek bir şekilde açılması istenmiştir. Okul için öngörülen Kamu binaları birlikte gezilmiş ve önemli döviz girdisi sağlayan, sektör için okul alt yapısının, en uygun bir yerde kurulması düşünülmüştür. Ayrıca, Kuşadası nın, limanla denize, İzmir le hava yoluna, karayolu ile çevre İl, İlçe bağlantıları, Selçuk ta ören yerleri ve Meryem ana kilisesi ile cazibe merkezi oluşu, turizmin geleceği açısından çok önemli olarak değerlendirilmiştir. Ancak, gösterilen binaların fiziki (Eski yedi eylül ilkokulu, yeni yedi eylül ilkokulu binasının bir bölümü vb.) yetersizliği, onarım gerektirdiği, kısa sürede okul yeri (geçici de olsa), bu tür bir meslek okulunun 16

17 açılışına uygun olmadığına ilişkin rapor düzenlenerek ilgili makama iletilmiştir. Raporda özetle aşağıdaki hususlar belirtilmiştir. 1-Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi nin öğrenci kaynağı, yatılı, burslu ve gündüzlü statüdedir. Gösterilen binaların (yeme içme barınma vb.) durumları ve kapasiteleri belirtilen şartlara uygun görülmemiştir.. 2-Bu okulların, uygulamalı meslek dersleri için sınıfların dışında uygun ve yeterli ( bölüm atölyelerine vb.) yerlere ihtiyaç duyulmaktadır. 3-Kuşadası nda kurulması düşünülen okulun Ege ve Akdeniz Bölgesinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek geniş kapasiteli bina ve eklentilerine ihtiyaç olduğu düşünülmüştür. 4-Kuşadası gibi önemli bir Turizm merkezinin, özel projeli, eğitim ve uygulama binaları (Okul Otel, öğrenci pansiyonu vb.) olan, özellikli, fiziki ihtiyaçları en iyi çözümlenmiş, binalara ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. Böyle bir projenin, kısa sürede gerçekleşmesinin mümkün olmadığı ifade edilmiştir. Sonuç olarak, mevcut şartlarda bu okulun, hemen açılmasının, mümkün olamayacağı vurgulanmış, ileride yapısal şartların yerine getirilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir. BÖLÜM III Kuşadası Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesinin açılışı: Komisyonun olumsuz raporuna rağmen, M.E. Bakanlığınca okulun Kuşadası nda, açılmasına karar verilmiştir. Okulun geçici yeri olarak, yeni Yedi Eylül İlkokulunun bir bölümü kararlaştırılmıştır. Böylece, okulun bina ve tesisleri yapılıncaya kadar, bir süre, Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi öğrencileri ile mevcut ilkokul öğrencileri aynı binayı ve aynı okul bahçesini paylaşmak durumunda kalacak. Böyle bir ortamda, eğitim ve öğretimin istenen şekilde yürütülmesi kolay olmayacaktı. Ancak açılması da gerekiyordu. Açılış kararından sonra, 1975 yılı Ekim ayı başlarında, Okul Müdürlüğüne Celal DURMUŞOĞLU ve matematik öğretmenliğine eşi Nevin DURMUŞOĞLU atanmıştır. Kısa süre sonra, Kuşadası na taşınma ve yerleşme gerçekleşmiş, göreve resmen başlanmıştır. Ancak, belli bir süre Müdür odası, ilkokul müdürü ile ortak kullanılmak zorunda kalınmıştır. Çünkü taşınma ve yerleşme iki okul içinde sona ermemişti. Bir haftalık süreden sonra, okulun resmi mührü de gelmiş, Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi,bir müdür, bir mühürle resmiyet kazanmıştır. Açılış için tüm olanaklar seferber edilmiştir. Yerelde personel seçimi, görevlendirilmesi yapılırken M.E. Bakanlığından da, Kültür ve Meslek dersleri öğretmenliklerine atamalar 1975 Kasım ayı birinci haftasına kadar sürmüş ve ilgililer göreve başlatılmıştır. Yönetim ve eğitim kadrolarına atamalar sürerken, öğrenci kayıtları da gözden geçirilmiştir. Kuşadası ndaki Kaya Aldoğan Lisesi müdürlüğüne, geçici öğrenci kaydı görevi verildiği ve yeterli sayıda öğrenci sayısına ulaşılmadığı tespit edilmiştir. Bunun için öğretim yılına başlamış olan, çevre İlçe ve Beldelerdeki ortaokullar ve Liselerle temasa geçilmiş, okulun tanıtımı yapılarak, şartları uyan öğrencilerin okula kayıt başvurusu sağlanmıştır. Böylece öğrenci sayısı yüz kişiyi aşmıştır. Bu öğrenciler mülakat sınavından geçirilerek, yatılı (erkekler için) burslu ve gündüzlü olanlar komisyonca tespit edilip öğrenci listeleri, lise 1 A 1 B 1C olmak üzere üç şube ile kesinleşmiştir. 29 Ekim 1975 Cumhuriyet Bayramına birkaç gün kalmasına rağmen, öğrenci derslikleri, idare, öğretmen ve personel odaları, yatılı öğrencilerin (yeme-içme- barınma vb.) ihtiyaçlarını karşılayabilecek yerler, eğitim ve öğretim için araç ve gereçler vb. hazır değildi. Eksikliklerin kısa sürede giderilmesi gerekiyordu. Her şeye rağmen Cumhuriyet Bayramına okul olarak katılım gerekiyordu. Mevcut öğrencilerle (okulun flaması da henüz yaptırılmamıştı.) katılım gerçekleştirilmiştir. Türkiye nin Ankara ve İstanbul dan sonra üçüncü Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Turizmin gözdesi Kuşadası nda açılacaktı. Bu açılışta, okulun çevreye tanıtılması, Turizm sektörü ile tanışması ve işbirliği içinde, eğitim ve öğretimini sürdürmesi fırsatını yakalamalıydı. Tüm olanaklar kullanılarak, gerekli hazırlıklar yapılmış, açılış mümkün olan en iyi şekilde gerçekleşmiştir. Resmi açılış tarihi, 14 Kasım 1975 günü olarak tespit edilmiştir. Davetiyeler, İlçe Kaymakamı, Tahir DEMİRKURT, İlçe Milli Eğitim Müdürü, Mehmet KİRİŞLİ, Okul Müdürü Celal DURMUŞOĞLU imzaları ile hazırlanmıştır. 29 Ekim 1975 Cumhuriyet Bayramına ilkokul ve meslek lisesi öğrencileri birlikte katıldılar 17

18 Kuşadası nın Renkleri SOKAKLARDAKİ ESKİ TATLAR Ahmet Kireç / Meclis Başkan Vekili Kimler geldi Kimler Geçti Kuşadası nda ellili yıllar ve sonrasında yaşayıp geçimlerini seyyar satıcılıkla sağlayan ve herkesin gönlünde iz bırakanlar. YUSUF BEREKET (DEDE) Eğer asıl ismi ile yani Yusuf Bereket diye sorsaydınız, onu kimse tanıyamazdı. Herkes onu salepçi dede olarak bilirdi. Rodos göçmeni olan dede, 1902 yılında Rodos Adasında doğmuş, 1986 yılında Kuşadası nda vefat etmiştir. Kuşadası bandosunun şefi Halil Bereket in amcasının oğlu idi li yıllarda Kervansarayın karşı köşesinde bulunan (eski belediye altı) Çakıcının kahvesinde ocakçı olarak çalışırdı. Daha sonra kendi işini kurmak istedi. Eli yatkındı. Çok güzel aşure yapıyordu. Kendi evinde pişirdiği yaptığı aşureleri bir tepsi içinde çarşıya getirir ve satardı. Aşureyi tadanların yüz ifadeleri bu işin tuttuğunun ilk işaretiydi. Dede, kısa süre sonra kendisine camlı bir el tablası yaptırdı ve yıllar boyu sürecek işinin yaz etabını böylece başlatmış oldu. Evet, yaz etabı diyorum, çünkü kışın aşure pek tutmazdı. O zaman kış etabı da yine kendisinin yaptığı Salepci Dede (Yusuf Bereket) Aşure camekanı ile nefis salepti.(biz Kuşadalılar ona şalep diyorduk.)şimdi birçok yerde hazır paket olarak satılan salebi, dede hakiki kök salepten öğütülmüş toz salepten yapardı, pek de güzel içimi olurdu. Kuşadası halkı çok uzun yıllar dedenin aşuresini yedi, soğuk kış gecelerinde salebini yudumladı. O günleri yaşayan bizler o tatları hiç unutmadık. HÜSNÜ YAVAŞ (namı diğer ÇIRAK HÜSNÜ) Bölgenin en lezzetli şambalisini evinde imal eder, hergün öğleden sonra şambali tepsisiyle satışa çıkardı. Bu tatlının müdavimleri dört gözle çırak Hüsnü nün yolunu gözlerdi. Günümüzde o lezzeti bulmak mümkün değil. GENÇ OSMAN (Macuncu) Genç Osman da sabah evinde hazırladığı rengarenk macunları sekiz gözlü tablasına yerleştirir, orta gözüne de hayıt dallarından kestiği kurşunkalem boyutundaki çubukları koyardı.sonra ver elini sokaklar.her sokak başında kendisini bekleyen çocuklar olurdu. Genç Osman çocuklar ve büyükler tarafından çok sevilirdi.çünkü herkesin dilinden anlardı.satış başladığında çocuklar sıraya girer hem Genç Osman ı dinler hem de onun hayıt çubuklarına maharetle sardığı rengarenk macunu bir an önce yalamak için sabırsızlanırlardı. ŞEKERCİ AHMET AMCA Tek sermayesi elde taşınan camekân idi. O da diğerleri gibi satacağı ürünleri evinde hazırlardı. Susam fıstık badem- ceviz-ve şeker kullandığı malzemelerdi. Ballı susam, badem ezmesi, ballı fıstık ve de ceviz ezmesi. Kuşadası nda Ahmet amcanın tatlılarından tatmayan yoktur. Her gün öğleden sonra satışa çıkar, ürünleri bir-iki saat İçinde tükenirdi NOHUTÇU CAFER GÜNDEM Nohutları evinde kavurur sıcak sıcak satışa sunardı. Çarşıdan geçerken mis gibi koktuğu için hepimizin canı çeker,ceplerimizi nohutla doldururduk. ELLE ELLEVE ADİL AMCA Adil amca fıstık satardı. O da sıcak sıcak sattığı için şöyle müşteri çekerdi. HADİ ELLE ELLEVE, ELLE ELLEVE Hani gelin elleyin de sıcaklığını görün. LAMİ ŞENGÜ Agora Meyhanesinin sahibi Şenol'un babası Lami amca koruk şerbeti satardı. Her cuma günü o sıcak yaz günlerinde buz gibi koruk şerbetini hazırlar ve satışa sunardı. Yaz günlerinin en iyi serinleticisi olan koruk şerbetinden içmeden kimse evine dönmezdi TATLARI HALA DAMAĞIMIZDA... 18

19 Özel Araştırma MAHMUT ESAT BOZKURT VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞI Bölüm - 1 Nail Topal Emekli Öğretmen M.E.B Çalışma Gurubu Bşk. Mahmut Esat Bozkurt'un Saygıdeğer Ailesi ve Sevgili Kuşadalılar! 21 Aralık 2011 tarihi, Kuşadası'nın yetiştirdiği,cumhuriyet'in aydınlanmacı saygın büyük devlet adamı, Atatürkçü Düşünce'yi sistemleştiren Mahmut Esat Bozkurt'un 68. ölüm yıldönümüdür. Kendisini saygı, rahmet ve minnet duygularıyla anıyoruz. Atatürk, ne bir okulun mensubu, ne de sekenesidir (oturanı). O Kemalizm okulunun sahibidir ki, bu okul, inkılapçılık, milliyetçilik, cumhuriyetçilik, laiklik, devletçilik, halkçılık kavramları ile açıklanabilir. Bütün samimiyetle söylüyorum, acun tarihinde, hiçbir ihtilal, bu kadar muazzam eserleri, başarmak için Atatürk kadar az kan dökmedi. Biz garp medeniyetine karıştığımız zaman, modern medeniyetten 1000 yıl gerideydik. (teşkiatımız, müeseselerimiz, kanunlarımız bakımından) Atatürk bu mesafeyi, bir yürüyüşte aşan ve milletine aştıran büyük adamdır. Atatürk'e 1923'te saltanat, hilafet teklif edildi. O hilafetin abasını, saltanatın asasını hakaretle reddetti. Atatürk İhtilali acuna, kanlı bir yüzle değil, açık bir alınla çıkıyor. <İhtilal kansız olmaz> sözü hemen bir prensip sayılmaktadır. Fransız, Rus İhtilalleri, hakikaten belki de milyonlarca kişinin kanıyla sulandı. Atatürk, bu batıl inancı da yalanladı. Bütün bu başdöndürücü değişiklikler içinde, ufak tefek kanlar döküldü ise, bunlar diğer ihtilallere nispetle, gayet adli vakalardır. Bu kan normal zamanlarda nefsi müdafaa için dökülen kandan başka bir kan değildir. Atatürk kalpleri fethederek ihtilal yaptı. Mahmut Esat Bozkurt- Atatürk Her devrim, bundan zarar gören karşıtları tarafından yıkılmaya çalışılır. Yani karşı devrimi de içinde barındırır. Tarihte, emperyalizmi ilk kez yenilgiye uğratan Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti, her zaman emperyalizmin öç almak istediği ilk hedeflerden biri oldu. Emperyalizm bunun için iç isyanlar çıkarttı, ülkeyi iç ve dış sorunlarla uğraştırdı. Bu amacını gerçekleştirmek için yerli hainleri, işbirlikçi olarak kullandı. Atatürk döneminde başlayan, çok partili dönemde artarak süren ve günümüzde ivme kazanan bir süreci yaşıyoruz. Emperyalizm, Atatürk'ü Türk Ulusunun bellek ve vicdanından silmeden başarıya ulaşamayacağını anladı. Öncelikle O'nun yakın çevresinde yer alan, kurucu kadroda bulunan değerli insanları hedef aldı. Kemalizm'i sistemleştiren, devrim yasalarını çıkaran, Atatürk'ün Devrimci Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt, bu yüzden ilk hedef 19