SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUĞU PROF.DR.HATİCE ÖZYILDIZ GÜZ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİ ABD

Transkript

1 SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUĞU PROF.DR.HATİCE ÖZYILDIZ GÜZ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİ ABD

2 BECK e göre SAB

3 OLGU 1 34 yaşında, evli, 1 çocuklu, bayan hasta Dershanede İngilizce öğretmeni olarak çalışmakta iken daha iyi imkanları olan bir resmi kurumda tercüman olarak işe başlamış. Başlarda sadece yazılı metinleri çeviyoriken, şimdi yurt dışı bir toplantıda protokole eşlik etmesi ve anında çeviri yapması istenmiş Bu haberden sonra hastada kusma, boğuluyor gibi olma, çarpıntı, ağlama, uykusuzluk, aşırı huzursuzluk başlamış.

4 OLGU 1 Korkusunun abartılı olduğunu bildiğini ancak engelleyemediğini, aptalca bir şey yapmaktan, yanlış çeviri yaparak kendisini rezil duruma düşürmekten, sesinin titremesine engel olamamaktan korktuğunu söylüyor.

5 OLGU 1 Hastanın öyküsünde, üniversite yıllarında küçük bir şehirden İstanbul a geldiği ve o sıralarda kendini mutsuz hissettiği için psikiyatristebaşvurduğu, depresyon tanısı ile fluoksetintedavisi başlandığı ve düzeldiği öğrenildi. Öğretmenliğe başladığı yıllarda da, bir süre tahtada yazı yazmak, herkesin gözünün üstünde olmasından rahatsız olma durumu varmış, ancak zamanla bunun üstesinden gelebilmiş ve şimdi aynı işi rahatlık ile yapabileceğini belirtiyor.

6 OLGU 1 Hastanın geliş nedeni; 15 gün sonrası için planlanan görev nedeniyle istifa etmeye karar vermesi ve bunun ailesi tarafından reddedilmesi ile sıkıntı hissinin artması. Ailenin isteği; rapor vs. alarak tedavi almasını sağlamak, istifa ederse daha zor bir hayatın onları beklediğini belirtiyorlar, hastamız ise Ankara dan gelen her telefonda yakınmalarının doruk yaptığını ve böyle bir hayatın katlanılmaz olduğunu söylüyor.

7 NE YAPMALIYIM? RAPOR VERMELİ MİYİM?

8 OLGU 1 Gevşeme eğitimi Beta bloker, paroksetin (NİYE?) ve klonazepam verilmesi

9 Beta -bloker Atenolol Liebowitz et al. (1992) 8 hafta süre ile mg arası kullanım, yanıt oranı %30, plaseboya yanıt %23 Atenolol Turner et al. (1994) 12 hafta süre ile mg arası kullanım Yanıt oranı %33, plaseboyanıt oranı % 6 Blanco et al.(2013)the evidence-based pharmacotherapy of social anxiety disorder.

10

11 En berbat senaryo Olabilecek en kötü şey ne? karşımdakinin ne söylediğini anlayamam ve donup kalırım Diğer kişilerin ne düşüneceğini sanıyorsunuz? benim yetersiz olduğumu Bunun sizin için anlamı ne olurdu? Bunun kötü olan yanı ne olabilir? işimi bırakmak zorunda kalırım

12 Olasılıklar Söyleyecek bir şey bulamayacağımı kesinlikle biliyor muyum? EVET... %100 emin miyim? %80 Sıkıntılı olduğumun görüleceğinden%100 emin miyim?... hangi kanıtlar var?... tersine hangi kanıtlar var? Gelecekte ne olacağını gösteren sihirli bir kürem var mı? HAYIR

13 OLGU 1 Görsel ve işitsel geri bildirim Bireyin alıştırmalar sırasında görsel ya da işitsel olarak kaydedilmesi, sonraki seansta bunun değerlendirilmesi konuşurken sesim titreyecek ve herkes bunu anlayacak Donakalacağım aptalca hareketler yapacağım

14 OLGU 1 Görüşme esnasında kayıt önerisi-şimdi ve burada HAYIR İSTEMİYORUM EVDE TEK BAŞINA (0-10) PUAN KAYIT ÖNCESİ: 10 PUAN Kendi videosunun izlemesi ve sonrası 7 PUAN

15 OLGU 1 İKİNCİ KEZ YAPILAN KAYIT SONRASI PUAN: 5 PUAN EŞİ İLE BİRLİKTE YAPILAN GÖRÜŞME ÖNCESİ: 8 PUAN SEYREDİLMESİ VE SONRASI: 6 PUAN İKİNCİ KEZ EŞİYLE GÖRÜŞME TEKRARI VE İZLEM SONRASI: 4 PUAN

16

17

18

19

20 OLGU 1 Dikkatin kendini izlemekten diğerlerini gözlemeye kaydırılması SAB unda en önemli sorunlardan biri bireyin dikkat odağının kişinin kendi kendine yönelmesi ve çevreden uzaklaşması olduğundan, dikkatin anksiyeteanlarında çevreye yönlendirilmesi

21 Olgu 2 Kendini gerçekleştiren kehanet

22 Olgu 2 21 y, bekar, öğrenci, erkek hasta İlahiyat fakültesinde öğrenci Geliş nedeni, dün akşam gittiği acil servis doktorunun yarın psikiyatriye gitmelisin demesi

23 Olgu 2 Dün akşam katıldığı bir dini toplantıda hadi bakalım küçük hoca, sen bu konuda ne söyleyeceksin demeleri üzerine aşırı bir korku yaşadığını, kalbinin deli gibi çarptığını, kıpkırmızı kesildiğini, ellerinin titrediğini, nefes alamadığını ve kendini kötü hissettiği için acile götürmelerini rica ettiğini söylüyor.

24 Olgu 2 Görüşmenin ilerlemesinde en büyük korkusunun mezun olduğunda imamlık yapması gerektiği ve topluma karşı hitap etmekten çok korktuğunu belirtti. Çevresindeki herkesten de çok çekingensin, konuşurken yüzün kızarıyor, sen nasıl imam olacaksın diye eleştiriler aldığını, buna çok üzüldüğünü söyledi

25 Olgu 2 Aslında bu yakınmaları nedeniyle daha öncede psikiyatriye başvurduğunu, paroksetin, moklobemid, fluoksetinve venlafaksin verildiğini, yan etki veya etkisizlik nedeniyle en fazla 2 ay kullandığını, hatta bir doktorun senin işin uzun, burada ayıracak vaktim yok demesi üzerine tedavi arayışını bıraktığını ve çare olarak kalabalık ortamlardan kaçındığını belirtti.

26 Olgu 2 Hastanın öyküsünde babasının hastamız 7 yaşında iken ölmesi, annesinin evlenmesi ve bir daha görüşmemeleri, yaşlı bir dede ve babaanne ile büyümesi ve okulda annesi- babasının olmamasının gündeme gelmesi, yatılı okulda büyümesi ve izinde dahi maddi olanaksızlık ve kimsesizlik nedeniyle yurttan ayrılamaması var.

27 Olgu 2 Liebowitz sosyal ansiyeteölçeği puanı 84 olarak değerlendirildi. Kaçındığı alanlar zorluk derecesine göre sıralandı ve ödevler verildi.

28 En kolay: Olgu 2 Telefonla sizi aramak Kalabalık yerde telefonla sizi aramak Tanımadığı birini aramak En zor: Romantik veya cinsel bir ilişki kurmak amacıyla birisiyle tanışmaya çalışmak

29 Sosyal beceri eğitimi Rol Oynama Yöntemi Gösteri ( Demonstrasyon )Yöntemi Model Olma (Modelling) Yöntemi Coaching Yöntemi Doğrudan Öğretim Yöntemi Bilişsel Süreç Yaklaşımı Bilişsel Sosyal Öğrenme Yöntemi Akran Destekli Öğrenme Drama Sanat Terapi İşbirliğine Dayalı Öğrenme Yöntemi

30 Olgu 2 Tanışma sırasında ne konuşacağım? Rol play Yabancı biriyle nasıl konuşacağım? Markete gitmesi ve bir şey sorması

31 Olgu 2 Sertralin tedavisi başlandı ve tedricen 150 mg açıkıldı. Takiplerinin 12. haftasında LSAÖ puanı 23 idi.

32 SAB nda Farmakoterapi SSRI lar ilk sıra tedavi Etki 6-8 haftadan itibaren gözlenmekte 12 hafta SSRI kullanım sonrası %50 iyileşme Tam iyileşme 12 hafta ve üzerinde İyileşme 20. haftaya kadar uzayabilir Stein DJ, BaldwinDS, BandelowB et al (2010) A 2010 evidence-based algorithm for the pharmacotherapy of social anxiety disorder. Curr Psychiatry Rep 12:

33 İlacın grubu İlaç adı Kategori Önerilen derece Önerilen doz SSRI Essitolaopram A mg Paroksetin A mg Sertralin A mg Fluvoksamin A mg Sitolopram B mg Fluoksetin D mg SNRI Venlafaksin A mg MAOI Fenelzin A mg Benzodiazepin Klonazepam B 3 1,5-8mg Antikonvülzan Gabapentin B mg RIMA Moklobemid D mg Bandelow et al.2008.world Federation of Societies of Biological Psychiatry (WFSBP) guidelines for the pharmacological treatment of anxiety, obsessive-compulsive and post-traumatic stress disorders - first revision.

34 TEŞEKKÜRLER