MIG/MAG Kaynağında Kaynak Ekipmanları

Transkript

1 MIG/MAG Kaynak Yöntemi MIG/MAG Kaynağında Kaynak Ekipmanları Doç.Dr. Murat VURAL İ.T.Ü. Makina Fakültesi Küçük çaplı, sürekli bir dolu tel, tel besleme ünitesi tarafından, torç içinden ark a beslenir Kaynak banyosu oksitlenmekten, koruyucu gazla korunabilir Yüksek verimlilik 3 kg/h veya daha çok Doğru akım (DCEP en çok) 2 MIG/MAG Kaynağının Elemanları MIG/MAG Kaynak Bölgesi Torç gazı Tel besleme Tel besleyici + Akım üreteci _ Tel elektrod Koruyucu gaz Sıvı kaynak metali Nozul Kontak meme Damla geçişi Kaynak metali Kaynak arkı Esas metal Kaynak banyosu Dönüş (parça) kablosu Katı kaynak metali 3 Esas metal 4 1

2 Akım Üretecinin Yapısı Şok Bobininin (Drossel) Etkisi Büyük etki Daha fazla sıçrama Daha kaba tırtıllı dikiş yüzeyi Daha kararlı ve çabuk tutuşan ark Daha fazla kısa devre oluşumu 5 Küçük etki Daha az sıçrama Daha düz dikiş yüzeyi Zorlaşan ark tutuşması Daha az kısa devre oluşumu 6 Kaynak Akım Üreteçlerindeki Elektronik Gelişme Çizgisi Transistör Analog İnverter (1.Kuşak) Ayar frekansı yaklaşık 5 khz. Transistör Sekonder ayarlı İnverter (2.Kuşak) Ayar frekansı 40 khz e kadar İnverter (3.Kuşak) Ayar frekansı 100 khz e kadar Sonraki kuşak?? Anahtar Trafo Çekirdek kontrollü trafo Motorjeneratör Redresör,diod Transdüktör Şok bobini Tristör Doğrultucu tristör 7 Doğrultucu tristör Tel Besleme Ünitesi Baskı rulosu 8 2

3 Tel Beslemesini Etkileyen Faktörler Tel Besleme Ekipman Hataları 9 Yiv profili çok geniş seçilmiş veya aşınma nedeniyle genişlemiş Yiv profili çok dar 10 Tel Besleme Ekipman Hataları Tel Besleme Ekipman Hataları Rulolar seçilen tel çapına uygun olmalıdır. Aksi halde tel besleme düzeni bozulur. Baskı kuvveti çok fazla Baskı kuvveti çok az 11 Çelik tel için konik yiv Alüminyum tel için yuvarlak yiv Aşınmaya karşı düzenli olarak kontrol edilmeli ve gerekiyorsa değiştirilmelidir. 12 3

4 Tel Besleme Ekipman Hataları Gaz Soğutmalı MIG/MAG Kaynak Torcu Kontak meme sıkı vidalanmamış 13 Delik çapı büyük seçilmiş veya aşınma nedeniyle büyümüş 14 Kontak Meme Ömrü Gaz Nozulundaki Sıçramaların Etkisi Yeni kontak meme Birkaç saat kullanılmış Dişli bağlantı aşınması Konik geçme aşınması

5 Kaynak Akım Üretecinin Ayarlanması MIG/MAG Kaynak Makinasının Güç Plakası MIG/MAG kaynak makinasıyla çalışan bir kaynakçı, biri diğerini etkileyen üç ayar ihtimaliyle karşı karşıya kalır: * ark gerilimini değiştirerek ark boyunu belirleyen boşta çalışma gerilimi * kaynak akımını değiştirerek eritme gücünü ve nüfuziyeti belirleyen tel elektrod besleme hızı * erimiş metali emniyetli şekilde örterek gözenek oluşumunu önleyen koruyucu gaz debisi Güç Plakasındaki Değerlere Göre Ayar Bölgesi MIG/MAG Akım Üreteçlerinde Ayarlama

6 Erime hızı Tel besleme hızı Diğer tüm kaynak değişkenleri aynı iken değişik tel besleme hızlarında çalışma noktasının hareketi MIG/MAG Kaynağında Ark Boyunun Kendi Kendini Ayarlaması 21 Q = U. I v 22 MIG/MAG Kaynağında Ark Boyunun Kendi Kendini Ayarlaması Makina ve Ark Karakteristiklerinin Birlikte Gösterimi Makina karakteristiği Ark karakteristiği

7

8

9 Tel Besleme Hızının (Akımın) Etkisi Tel besleme hızı ile akım şiddeti (amperaj) arasında sabit bir ilişki vardır Tel besleme hızı, amperajı belirler Tel besleme motorunun hızının ayarı ile akım ayarlanır Hızın düşürülmesi, daha az tel erimesine neden olur Genel olarak, yüksek tel besleme hızları kısa ark a, düşük tel hızları ise uzun ark a neden olur Sabit Akımda in Etkisi 1 Düşük Sabit Akımda in Etkisi

10 Sabit Akımda in Etkisi 3 Yüksek Sabit de Tel Hızının (Akımın) Etkisi 1 Düşük Hız (Akım) Sabit de Tel Hızının (Akımın) Etkisi 2 Hız (Akım) Sabit de Tel Hızının (Akımın) Etkisi 3 Yüksek Hız (Akım)

11 Düşük ve Düşük Tel Hızının (Akımın) Etkisi 1 ve Tel Hızının (Akımın) Etkisi Yüksek ve Yüksek Tel Hızının (Akımın) Etkisi 2 Düşük Akım ve Düşük in Uygulama Alanları

12 Akım ve in Uygulama Alanları Yüksek Akım ve Yüksek in Uygulama Alanları MIG/MAG Kaynağında Kaynak Dikiş Profilini Etkileyen Faktörler MIG/MAG kaynağında kaynak dikiş kalitesi ve ekonomiklik, çok sayıda faktör tarafından belirlenir. Aşağıdaki şekilde MIG/MAG kaynağında önemli faktörler ve dikişin değerlendirilme noktaları toplu halde verilmiştir

13 Kontak Borusu-Parça Mesafesi (CTWD = Contact Tube to Work Distance) Kontak Borusu Mesafesinin Etkisi Kontak Borusu Mesafesinin Etkisi - 28 Boru kaynağında kaynak pozisyonunun dikiş profiline etkisi