Kars. Kars ta Yürütülen AB Projeleri Sayfa 4 de. Kars linin Ekonomik ve Sosyal Durumu Sayfa 15 te. Kars ta Turizm Öncelik Kazan yor Sayfa 29 da

Transkript

1 Kars 23 May s 2008 AB Sürecinde Kars ta F rsatlar - Avantajlar - Öncelikler Sayfa 3 te Kars ta Yürütülen AB Projeleri Sayfa 4 de STK lara Hibe Ça r s Sayfa 14 te Kars linin Ekonomik ve Sosyal Durumu Sayfa 15 te AB KOB lere Özel Önem Veriyor Sayfa 23 te Kars ta Turizm Öncelik Kazan yor Sayfa 29 da

2 2 Kars ve Garanti Anadolu Sohbetleri Anadolu Sohbetleri Türkiye - Avrupa Birli i liflkilerinde Son Geliflmeler GARANT : KOB lerin En Çok Kredi Veren Bankas Garanti Bankas güçlü organik büyümesini sürdürüyor, bölgesel banka olma yolunda önemli ad mlar at yor. Ülke ekonomisine sa lad m z 39 milyar YTL lik finansman deste iyle Türkiye nin en çok kredi veren bankas y z de uluslararas piyasalardaki dalgalanmalara ra men, 61 y ll k tarihimizin en baflar l sonuçlar n elde ettik. Baflar l büyümemizi sürdürüyoruz. Çünkü, koflullar ne olursa olsun, somut verilere dayal öngörülerimizin fl nda sa lam durarak büyüme hedeflerimize do ru yolumuza devam ediyoruz. KOB lerin de ayn kararl l kla sa lam durarak yollar na devam etti ini görüyoruz. Çünkü KOB lere yönelik hizmetlerimizi ayr bir iflkolu kapsam nda ele ald m z 1997 den bu yana iflletmelerimizle yak n iliflki içindeyiz. Onlar n nas l bir mücadele içinde oldu unu, ihtiyaçlar n, gelece e bak fllar n, öngörülerini yak ndan biliyoruz. Onlar n sa lam durufllar n n her geçen gün daha da art rd n yak ndan görmek bizi mutlu ediyor. Ekonominin gerçek itici gücü olarak gördü ümüz KOB lerimiz için, koflullar ne olursa olsun güçlü olmak ve sa lam durmak, vizyon, bilgi ve do ru finansman a sahip olmaktan geçiyor. Bu nedenle, KOB ler üzerine uzmanlaflan ilk özel Türk bankas olarak, iflletmelere yönelik tüm hizmetlerimizi 11 y ld r, onlar n vizyon, bilgi ve do ru finansman a sahip olmalar na yard mc olmak üzerine kurduk, bu altyap y sürekli olarak test ederek gelifltiriyoruz. Tabii ki, tüm hizmetlerimizde oldu u gibi KOB Bankac l alan nda da, somut verilere dayal araflt rmay ve iflletmelerimizle her zaman sahada yan yana olmay, yaflam biçimi haline getirdik. Bugün, giriflimcilere, tamamen bu alanda uzmanlaflm fl ye aflk n kiflinin oluflturdu u KOB Bankac l ekibimizle hizmet veriyoruz. Arkadafllar m, bir yandan KOB lerin finansmana ve finansal yönetime dayal ihtiyaçlar n yerinde tespit ederek, bunlara uygun ürün ve hizmetler gelifltiriyor, bir yandan da giriflimcilerin gelece i daha net görmesini sa layacak bilgilerin toplanmas, analizi ve paylafl lmas yla ilgili konferans, seminer, ortak ak l toplant s gibi bir araya gelme vesileleri tasarl yor, yöntemler gelifltiriyor. Finansman alan nda, gözlemlerimiz fl nda, iflletmelerin ihtiyaçlar na uygun kredileri ve nakit ak fllar na uygun sektör paketlerini sunuyoruz. 15 sektöre yönelik destek paketi ç kard k. 416 ya aflk n ticaret, sanayi, ziraat, esnaf ve eczac odas yla kredi anlaflmas imzalad k. Türkiye nin giriflimcilik alan n geniflletmek için kad n giriflimcilere yönelik destek paketimizi kulland rmaya; paket kapsam nda, giriflimcilik e itimleri düzenlemeye devam ediyoruz. Geçen y l Ekonomist dergisinin iflbirli iyle düzenlemeye bafllad m z Türkiye nin Kad n Giriflimcisi yar flmas n n bu y l ikincisini gerçeklefltirdik. Tüm bu çal flmalar n sonucunda, bugüne kadar 1 milyona yak n KOB müflterimize yaklafl k 6 milyar YTL kredi kulland rd k. Kredilerin yan s ra, teknolojik yetkinli imizi KOB ler için kolay ve yayg n kullan l r hale getiren ürünleri de hizmete sunduk: flletmelerin her an bankac l k bilgilerine ulaflmalar n sa layan 444 KOB (5624) telefon hatt, garantikobi.com web sitemiz her zaman KOB lerin hizmetinde... Ekonominin ana omurgas KOB lerimizin düflünsel vizyonlar na katk da bulunmak için bilgilendirme toplant lar düzenliyoruz. Anadolu nun dört bir yan nda gerçeklefltirdi imiz Garanti Anadolu Sohbetleri, Ortak Ak l Toplant lar, Basel II ve D fl Ticaret Toplant lar, iflletmeleri gelecekteki ifl ortam na haz rlamay amaçl yor. Toplant lar, KOB lerin nabz n tutmak ve ihtiyaçlar na uygun hizmetler gelifltirmemiz için sa lam verilere ulaflmam z sa l yor. Yedi y ld r yaklafl k e yak n giriflimciyle bir araya geldi imiz Garanti Anadolu Sohbetleri toplant lar n n 52. si için, Kars tay z. Toplant da, Türkiye ekonomisinin 2008 de nas l bir yol izleyece ini, Kars n nas l turizm çekim merkezi olabilece ini ve ildeki modern hayvanc l k f rsatlar n ayr nt l olarak incelemeyi hedefledik. KOB lerin bankas olarak, KOB lere her konuda destek vermeye devam edece iz. Ergun Özen Garanti Bankas Genel Müdürü Türkiye - AB iliflkileri ne yaz k ki son zamanlarda zor bir dönemden geçmektedir. Ancak bunun temel nedeni AB nin, özellikle son geniflleme dalgas sonras nda, kendi iç sorunlar n çözememifl olmas ve yeni bir geniflleme sürecine yo unlaflamamas d r. Küreselleflme ile artan rekabet AB üyesi ülkelerin önemli yap sal reformlar yapmas n gerektirmifl, ancak baz çevreler bu süreçte yaflanan ekonomik ve sosyal s k nt lar geniflleme sürecine ba lam flt r. Bu nedenle mevcut AB co rafyas n n önemli kesimlerinde genifllemenin h z ve kapsam hakk nda olumsuz düflünceler ve tav rlar ortaya ç kabilmektedir. Tüm bu geliflmeler sonucunda da Türkiye nin müzakere süreci ne yaz k ki güçlüklerle karfl laflmaktad r. Ancak 2007 y l Türkiye lerleme Raporu yla birlikte yay mlanan AB Geniflleme Strateji Belgesi de göstermifltir ki, AB nin gelece e iliflkin planlar sadece baz üye ülkelerin korkular ndan ve endiflelerinden oluflmamaktad r. AB her geçen gün daha fazla üyesi, daha fazla nüfusu, daha farkl ç karlar olan bir birlik haline gelmektedir. Geniflleme Strateji Belgesi nde Türkiye nin stratejik önemine yap lan kuvvetli vurgu da bunun en aç k ifadesidir. Avrupa Komisyonu Geniflleme Strateji Belgesi nde, AB nin taahhütlerini yerine getirerek, teknik koflullar karfl land müddetçe fas llar n müzakerelere aç lmas gerekti ini de belirtmifltir. Böylece Fransa n n yapt gibi teknik hiçbir gerekçe göstermeksizin tamamen siyasi nedenlerle müzakerelerin engellenmesinin, AB nin kendi taahhütlerine ve kat l m müzakerelerinin do as na ayk r oldu unun alt n çizmifltir. Komisyonun bu tavr n n pek çok üye ülke taraf ndan desteklendi i Strateji Belgesi nde Türkiye nin önemine yap lan kuvvetli vurgudan anlafl lmaktad r. Dolay s yla, özellikle baz üye ülkelerin Türkiye nin üyeli iyle ilgili politikalar, bizleri AB mesaisini sürdürmekten al koymamal d r. Çünkü bu mesai her fleyden önce Türkiye nin toplumsal yaflam n n bütün alanlar nda AB standartlar na ulaflmas hedefine yöneliktir. Nitekim Türkiye halihaz rda müzakere eden bir ülkedir. Kamuoyumuzu meflgul eden söz konusu olumsuz geliflmeler bu hukuki gerçe i de ifltirmemektedir. Müzakereler devam etmektedir ve bugüne kadar 6 fas l müzakerelere aç lm flt r. Bu fas llar Bilim ve Araflt rma, statistik, flletme ve Sanayi Politikas, Trans - Avrupa A lar, Tüketicinin ve Sa l n n Korunmas ile Mali Kontrol dür. Öte yandan, Konsey de onaylan p aç l fl kriteri belirlenen fas llarda, söz konusu kriterlerin karfl lanmas na yönelik çal flmalar bafllam flt r. Bu çerçevede, 2008 y l nda en önemli önceli imiz bir taraftan müzakerelerin aç lmas n bekledi imiz fas llarda müzakerelere bafllamak, öte yandan aç l fl kriteri belirlenen fas llarda bu kriterlerin karfl lanmas için gerekli ad mlar n at lmas n sa lamakt r. Bu ba lamda flirketler hukuku ve fikri mülkiyet fas llar n n aç l fl kriterleri olan strateji ve eylem plan ocak ay sonunda AB taraf na resmen iletilmifl bulunmaktad r. Kat l m müzakerelerinin seyri ve bu süreçte yaflanan baz sorunlar gündemde ön plana ç ksa da, Türkiye-AB iliflkilerinin çok boyutlu oldu u unutulmamal d r. Topluluk Programlar ndan, Mali flbirli ine, Teknik Destek Mekanizmalar ndan, Sivil Toplum Diyaloguna kadar pek çok dinami i içinde bar nd ran Türkiye-AB iliflkileri, flüphesiz içinde bulundu umuz sürecin günlük siyasi sorunlar na yenilmeyecektir. Türkiye-AB müzakerelerinin tek hedefi tam üyeliktir. Türkiye nin bu hedefe ulaflmas n engellemek ya da hedefi de ifltirmek için çeflitli çabalar mevcuttur. Ancak, Türkiye bir yandan bunlara karfl siyasi/diplomatik Atatürk ün Sar kam fl ve Kars a Gelifli Halk ve askerlerle görüflen Gazi Mustafa Kemal, geceyi 9. Kolordu Kumandan n n oturdu u Pafla Köflkü nde geçirdi. fierefine fener alay tertiplendi. Cumhurbaflkan ve heyeti 5 Ekim 1925 Pazar gününü Sar kam fl ta geçirdiler. Ö le yeme ini Sar kam fl Türk Oca nda yediler. Ö leden sonra Belediye binas nda mebuslar ve halk n ileri gelenleriyle dilek sahiplerini kabul ettiler. Demiryolu istasyonu ile kasaba aras ndaki genifl çay rl kta tertip edilen, halk n binicilik hünerlerini sergiledikleri gösterileri Gazi haz rlanan özel ve önü aç k çad rda de il, çay rl kta ba dafl kurmufl olarak takip edip, çok be enerek seyretti. 6 Ekim 1924 Sal sabah Atatürk ve konuklar, trenle Kars a hareket ettiler ve ö leye do ru Kars istasyonuna geldiler. Karsl lar Büyük Kurtar c y coflkunlukla karfl lad. Daha sonra alanlarda mücadele ederken, öbür yandan AB standartlar na ulaflma çal flmalar na devam etmektedir. Türkiye de daha s k bir g da güvenli i a, daha güçlü bir sosyal diyalog, daha temiz bir çevre ve tüm bunlara ba l olarak daha yüksek yaflam standartlar için müzakere sürecinin önemi aç kt r. Uzun dönemli modernleflme hedeflerimiz, k sa dönemli siyasi s k nt lardan önce gelmeyecek ve Türkiye bu önemli f rsat en iyi flekilde de erlendirecektir. Müzakere sürecinin kendine özgü baz zorluklar her zaman olacakt r. Müzakere sürecine sa duyu hakim oldukça tüm bu sorunlar afl labilir. Bunun için AB taraf n n Ahde Vefa ilkesine ba l kalmas ve en önemli d fl politikas olan genifllemeyi kendi kamuoylar na daha iyi anlatmas gerekmektedir. Benzer biçimde bizlerin de kendi kamuoyumuza Türkiye nin kat l m müzakereleri çerçevesinde yaflayaca dönüflümü çok iyi anlatmas ve toplumun sürece olan inanc n güçlendirmesi gerekmektedir. Bu çerçevede Garanti Anadolu Sohbetleri nin ülkemizin AB ile yürüttü ü kat l m müzakerelerine katk s tart fl lmazd r. Özellikle son y llarda güç kazanan Türkiye nin AB üyeli ine muhalif popülist yaklafl mlar karfl s nda somut veriler üzerinden sektör ve il baz nda analitik de erlendirmeler yapan Garanti Anadolu Sohbetleri k sa zamanda önemli çal flmalara imza atm flt r. Yay n hayat n n 4. y l nda ayl k olarak yay mlanan Garanti Anadolu Sohbetleri çal flanlar n inanç ve azimlerinden dolay tebrik eder, Türkiye nin AB üyeli ine katk lar ndan dolay da teflekkür ederim. Ben her zaman, kimi olumsuzluklara ra men, Türkiye nin karfl l kl kazanç ilkesi çerçevesinde müzakere sürecini baflar ya ulaflt racak güç, birikim, heyecan ve iradeye sahip oldu unu düflündüm. Garanti Anadolu Sohbetleri nin 4 y ll k yay n hayat ndaki sayg n duruflu, dinamizmi ve yaratt etki bunun en önemli göstergelerinden biridir. O uz Demiralp Büyükelçi, Avrupa Birli i Genel Sekreteri 4 Ekim 1924 Cumartesi günü saat 11 de Gazi Mustafa Kemal, eflleri ve maiyeti; Erzurum dan otomobillerle hareket edip, o günlerde olmufl deprem sebebiyle, yol boyundaki y k k köylerde felaketzedelerle de ilgilenerek, yedi saatte Sar kam fl a vard lar. Atatürk 6 Ekim 1924 tarihinde Kars ziyaretinde Hofl Gelifller Ola, Mustafa Kemal Pafla türküsüyle karfl land. hükümet binas na gelen Atatürk, Ka zman ve Ardahan dan gelen heyetle bir süre görüfltü. Belediyeye gelerek Kars n ihtiyaçlar ve yap lan ifller konusunda ilgililerden bilgiler ald. Komutanl ziyaret eden Atatürk okullar ziyaret etmeye bafllad. Buralarda da gerekli incelemeleri yapt ktan sonra Kars Türk Oca n flereflendirdi. Gençler, gece için zengin bir program haz rlam flt. Gecenin en büyük sürprizi Hofl Gelifller Ola türküsü ile birlikte oyunu oldu. Atatürk saat de istasyona geldi ve heyetle birlikte trene bindiler. Kars tan ayr l rken, bir türkü bütün Kars ta yank yap yordu: HOfi GEL filer OLA MUSTAFA KEMAL PAfiA

3 Kars ve AB 3 AB Müzakere Sürecinde Kars ta F rsatlar - Avantajlar - Öncelikler Mehmet Ufuk Erden* Kars ili, bulundu u co rafi konumu, mevcut tar msal ve ekolojik konumu itibar yla hem s n r kenti olmas hem de iklim flartlar dolay s yla avantaj ve dezavantajlara sahip bir bölgede yer almaktad r. limiz, özellikle hayvanc l k ve buna dayal tar msal ürünler yönünden oldukça zengin bir yap ya sahiptir. Do al meralar n oluflu ve özellikle son y llardaki üretim planlamas nedeniyle yem bitkileri ve hayvansal üretim konusunda oldukça iddial bir konuma ulaflm flt r. limiz, iklim ve do al flartlardan dolay bitkisel üretimin k s tl oldu u ancak bu dezavantaja ra men hayvanc l k alan nda gelifltirilen projeler sayesinde gün geçtikçe geliflen bir yap ya ulaflm flt r. Kars, y llardan beri geleneksel olarak üretilen ve yöre ekonomisi için büyük önem arz eden ürünlere sahiptir. Bunlar n bafl nda ise, kendine has tad-aromas yla iç ve d fl pazarlarda önemli bir talebi olan kaflar ve gravyer peynirleri gelmektedir. Bu peynirimiz hem üretim metodu hem de yöre ekonomisi içerisinde önemli bir yer arz etmektedir. Di er bir yöresel üründe Kars Gravyeridir. Ürün dünyada 1700 metre rak m n üzerindeki çeflitli bölgelerde üretilmektedir. Bunlardan biri de Kars kentidir. Kars Gravyeri, üretimde hiçbir katk y, bekletilmifl sütü ve eksik iflçili i kabul etmeyen özel ürünlerden biridir. Yörede do an n en zengin çiçek ve ot türleri bulunur. May s, Haziran ve Temmuz aylar nda bu meralarda beslenen ineklerden sa lan taze sütler en geç bir saat içinde do al maya ile mayalanarak, 150 gün sürecek, önce piflirme sonra olgunlaflt rma ifllemi yap l r. Bu peynir, kendine has kokusu, sar rengi, içerisi delikli, özel reayas olan peynirdir. Kars Gravyeri ya, protein, vitamin ve mineralleri zengin besin de eri yüksek bir peynir türüdür. Tüm üretim sürecince, geleneksel yöntemler kullan lmakta ve hijyen koflullarda üretim yap lmaktad r. Ayr ca, tamamen organik bir üründür. Yine yörede mevcut ve do al olarak yetiflen ot ve çiçek türlerinin oluflu ar c l k için gerçekten efli bulunmaz bir ortam oluflturmaktad r. Bölge Kafkas Ar rk n n do al yaflam alanlar ndand r. Bu sebeple yöre ar ve ar c l k ürünleri için oldukça uygun bir üretim bölgesidir. Bölge özellikle büyükbafl hayvan yetifltiricili i için uygun bir bölgedir. Ancak et ve et ürünleri bölgede ifllenmeyerek d flar ya canl hayvan olarak gönderilmektedir. Bölgede bu ürünlerin ifllenmesi de erlendirilmesi ve katma de er kat lmas na yönelik sanayi tesislerinin olmamas, bölge için bir flanss zl k olarak de erlendirilmektedir. Özel sektör yat r mc lar n n bu alandaki çal flmalar devam etmekte olup, özellikle müzakere sürecinde ve AB projelerinde bu konu üzerinde hassasiyet gösterilecektir. Özellikle son y llarda gündeme gelen ve do al kaynaklar n korunarak, sürdürülebilir k rsal kalk nmay amaçlayan, organik tar m alan ndaki geliflmeler yak ndan takip edilmektedir. Kars ili, mevcut potansiyeli ile bu üretim modeli içinde çok uygun flartlar tafl maktad r. Özellikle yöreye has bir tak m tar msal ürünler hala geleneksel tar m teknikleri ile üretilmekte olup, yo un teknoloji ve girdilerin kullan ld entansif tar m uygulamalar do al dengeyi bozdu undan geleneksel üretimin sürdürülmesi amaçlar m zdan birisi olmufltur. Bu ba lamda özellikle gravyer, kaflar, bal ve yöreye özgü bir tak m tar m ürünleri ve hayvan rklar n n korunmas ve üretimlerinin devam ettirilmesi amaçlanm flt r. Kars deyince akla gelen di er bir olguda kaz yetifltiricili i ve kaz kültürüdür. limiz Türkiye de kaz yetifltiricili inin yap ld ender yerlerden birisidir. Özellikle k rsal alanda kad nlar m z n geçim kaynaklar ndan birisi kaz yetifltiricili i olmufltur. Kaz her organ de erlendirilebilen bir hayvan olup; eti, ci eri, tüyü ve hatta gübresi çok k ymetlidir ve organik tar m için bir girdi olarak kullan l r. Bu alanda da özellikle son y llarda yap lan çal flmalar gerçekten umut vericidir. Kaz; ad n verdi i festivalleri ve yemekleriyle art k Kars flehrinin sembolü haline gelmifltir. Bölgemizin k rsal kalk nma plan ndaki en önemli önceli i sürdürülebilirliktir. Bu ba lamda, geçti imiz y llarda Düzey 2 Bölgeleri Kalk nma Program kapsam nda ilimizde AB hibe programlar çerçevesinde projeler uygulanm flt r. Program kapsam nda ilimizde toplam 15 adet proje hibe deste i almaya hak kazanm flt r. Bunlardan 6 adedi altyap ile ilgili projeler olup, Yerel Kalk nma Giriflimleri ve KOB lere ait toplam 9 adet proje uygulanarak hayata geçirilmifltir. Bölgemiz için büyük önem arz eden ve uzun vadede proje yapabilme, uygulayabilme, mevcut kapasiteyi kullanabilme ve istihdam yaratabilme özelli ine sahip projelerin baflar ya ulaflmas, ileride uygulanacak projeler için örnek teflkil etmifltir y l nda Valilik bünyesinde oluflturulan Proje Ofisi farkl kurumlardan oluflan teknik elemanlarla çal flmalar na bafllam flt r. Proje Ofisinin amac ; AB ve di er uluslararas kurulufllar taraf ndan sa lanan fonlar n araflt r lmas, konu ile ilgili kamuoyunun bilgilendirilmesi, potansiyel faydalan c lara ulafl lmas ve yol gösterilmesi, bu alanlarda faaliyet gösteren sivil toplum kurulufllar n n harekete geçirilmesi olarak belirlenmifltir. Tar m ve Köyiflleri Bakanl n n 2006 y l nda uygulamaya koydu u ve temel amac k rsal kalk nma, kat l m öncesi yap sal uyum ve kapasite oluflturmay hedefledi i K rsal Kalk nma Yat r mlar n n Desteklenmesi Program kapsam nda da Kars ilinde özellikle süt ve süt ürünlerinin ifllenmesine yönelik tar ma dayal sanayi tesisleri kurulmufltur. Program %50 hibe deste i ile ve tabandan gelen talepleri dikkate alarak; tar msal ürünlerin pazara yönelik ifllenmesini, de erlendirilmesini, genç nüfusun kad nlar n ve dezavatajl gruplar n istihdam n hedeflemektedir. Bu ba lamda Kars ilinde 2007 y l nda bir adet tesis kurulmufl ve faaliyete geçmifltir y l nda ise üç adet tesis hibe ile desteklenecektir. Yine Türkiye nin K rsal Kalk nma Plan Aral k 2007 de Avrupa Birli i taraf ndan kabul edilmifltir. Tar m ve Köyiflleri Bakanl n n ilgili kuruluflu olarak kurulan Tar m ve K rsal Kalk nmay Destekleme Kurumu ilk aflamada 20 ilde l Koordinatörlükleri fleklinde taflra teflkilatlar n oluflturmaya bafllam fllard r. Bu iller aras nda Kars da olup teflkilatlanma Kars Valili i Sosyal Yard mlaflma ve Dayan flma Vakf (SYDV) taraf ndan verilen krediyle ilde çocuk bak m ajans aç ld. çal flmalar h zla devam etmektedir. Personel ihtiyac n n karfl lanmas ve e itimlerinin tamamlanmas n n ard ndan bu kurumda ilimizdeki çal flmalar na bafllayacakt r. AB nin tar msal alandaki fonlar n ve hibe desteklerini kulland racak olan kurum, ilimiz için büyük bir flanst r. Kurumun uygulayaca ve fonland raca projeler bölge için önem arz etmektedir. Yukar da Kars ili ile ilgili olarak mevcut durum, potansiyeller, f rsatlar, avantajlar ve dezavantajlara genel olarak de inilmifl olup, hedefimiz ve önceli imiz; do ay ve do al yaflam koruyarak geliflmek, de iflmek ve sürdürülebilir bir k rsal kalk nma modeli oluflturmakt r. * Kars Valisi Kars Kültür ve Turizm Altyap Hizmet Birli i Kars Valili i nin giriflimiyle Kars Kültür ve Turizm Altyap Hizmet Birli i (KARTAB) kuruldu. Birlik kültür, turizm ve çevrenin korunmas, gelifltirilmesi, tan t m ; Kars ta Çocuk Bak m Ajans Aç ld Kars Valisi Mehmet Ufuk Erden in, geçti imiz y l bafllatt flsizlere afl yerine ifl ver uygulamas yla ildeki iflsizlere ifl imkân sa lan yor. Milli E itim Müdürlü ü bünyesinde Halk E itim Merkezi nde aç lan çocuk bak c l kursunu baflar yla bitiren Tazegül Uyulmaz, kredi için SYDV ye baflvurdu. Tazegül Uyulmaz, SYDV den ald 10 bin YTL lik kredi ile Güvenli Eller Çocuk bu amaca iliflkin teknik ve sosyal altyap n n gerçeklefltirilmesi ve iflletilmesi hedefleri do rultusunda faaliyet gösteriyor. Bak c l Ajans n kurdu. 6 kiflinin çal flt ajans n aç l fl nda Vali Erden, Daha önceki çal flmalar m z gibi bu ajans da Kars ta bir ihtiyac dolduracakt r. fl yapma ruhu olan, müteflebbis kabiliyeti olan gençlerimizin, bayanlar m z n Vak f Mütevelli Heyeti ni ikna etmeleri, ifl yapma potansiyellerini göstermeleri suretiyle böyle hususlarda yard mc oluyoruz fleklinde konufltu. SYDV Deste iyle Mobilya Atölyesi Kars ta SYDV deste iyle Organize Sanayi Sitesi nde de bir mobilya atölyesi aç ld. Meslek lisesi mezunu olan Sinan Karatafl(25) ve smail Beki(24) isimli iki arkadafl, ifl sahibi olmak için SYDV ye baflvurdu. Karatafl ve Beki, SYDV Mütevelli Heyeti nden 10 ar bin YTL lik kredi verilmesiyle Organize Sanayi Sitesinde kendi iflyerlerini kurdular. Vali Erden ve l Genel Meclis Baflkan Muzaffer Ya c taraf ndan aç l fl yap lan ifl yerinde çeflitli ahflap eflyalar üretiliyor. Kaynak:

4 4 Kars ve AB Anadolu Sohbetleri Kars ta Yürütülen AB Projeleri Anadolu nun Kar Küresi Kars! Kars ilimiz, 2005 y l ndan bu yana AB ye uyum kapsam ndaki Kalk nma Programlar na dahildir tarih ve say l resmi gazetede yay mlanan Bakanlar Kurulu karar uyar nca düzey 2 bölgelerinde Kalk nma Programlar n n uygulanmas, izlenmesi ve de erlendirilmesi DPT müsteflarl koordinasyonunda yürütülmektedir. Ayr ca bölgelerde; ilgili kamu kurum ve kurulufllar ile mahalli idareler; program/proje uygulama ve koordinasyon birimleri ve kalk nma birlikleri, DPT müsteflarl ile yak n iflbirli i içinde çal flmak ve bunun için gerekli her türlü tedbiri almakla yükümlü k l nm flt r. Kars taki AB destekli hibe projeleri TRA2 Düzey 2 Bölgesi Kalk nma Program na dahildir. TRA2 bölgesi Kars ili AB destekli hibe projelerinin bölgesel olarak yürütülmesinin takibi, Serhat lleri Kalk nma Birli i (SEKAB) taraf ndan gerçeklefltirilmektedir. Programla; AB kat l m sürecinde; ekonomik ve sosyal uyum, yap sal fonlara haz rl k ve kurumsal kapasitenin gelifltirilmesi yönünde beklenen faydan n sa lanmas ve böylece yerel ve bölgesel kalk nmaya katk da bulunulmas amaçlanmaktad r. Projeler Toplam proje say s 15 olup bunlardan 9 u KOB projesi, 6 s altyap projeleridir. KOB projelerinden Karaca inflaat kapasite ve kalite artt rma projesi süresi içerisinde tamamlanamad ndan bu proje için ek süre talebinde bulunulmufl, S.S. Ayd nkavak, Ya l ca, Kuruyayla, Yukar Kara Güney ve Akdam köyleri tar msal kalk nma kooperatifi taraf ndan haz rlanan süt ve süt ürünlerinde markalaflma ve yeni pazarlara aç l m n sa lanmas projesi iptal edilmifl, kalan 7 proje ise tamamlanm flt r. 6 altyap projesinden Ka zman Çay raras köyü kanalizasyon projesi tamamlanamad ndan ek süre talebinde bulunulmufl, di er 5 proje ise tamamlanm flt r. KOB projelerinin bütçe toplam ,22 Avro, altyap projelerinin bütçe toplam ,50 Avro, toplam proje tutar ,72 Avro dur. Sunay Ak n Siz hiç Kars gördünüz mü? E er, yan t n z Hay r ise, çok fley kaybetti inizi bilin! Hani, Anadolu daki kimi kentlerin güzelli ini anlatmak için Do u nun Paris i derler ya, bence Kars Do u nun Paris i de il, olsa olsa Salzburg udur. Bir tepeye kurulu kalesiyle Kars, bana Mozart n kentini an msatt. Bu y l ikincisi düzenlenen sanat festivalinde, 13 Ocak Perflembe günü, bir meddah olarak oynad m sahne gösterisini sundum. Sak n ola ki Kar, k fl, so ukta festival mi olurmufl demeyin! Her fleyden önce buras Kars!.. Yani, Antalya n n günefli, s ca ne ise, Kars n kar, so u u da odur!!! Üstelik, k fl mevsiminin karanl na, zor koflullar na karfl moral olsun diye, bu iklimin egemen oldu u birçok kentte festival düzenlenmektedir. Böylesi koflullarda yaflayan insanlara, So ukta sanat festivali mi olurmufl demek, k fl uykusuna yatmalar n beklemektir!.. Kars KOB Projeleri BAfiVURU SAH B fier FO LU SAN.T C.LTD.fiT. KARACA Nfi. NAKL YE VE TAAHÜT SAN. VE T C.LTD.fiT. MEHMET KAN-KAN EKMEK FIRINI MASSA SAN. VE T C LTD.fiT. KARAURGAN KALKINMA DERNE KARS T CARET VE SANAY ODASI PROJE ADI fier FO LU SÜT filetmes KAPAS TE ARTTIRIMI VE YEN DONANIM ALIMI KARACA NfiAAT KAPAS TE VE KAL TE ARTIRIMI PROJES ENDÜSTR YEL EKMEK FIRINI PROJES CIBILTEPE DE MASSA KONAKLAMA TES S PROJES GELENEKSEL MANDIRALAR VE SÜT ÜRET C LER N N KAPAS TES N GEL fit RME KOB SAH P/YÖNET C LER GN KAPAS TE ARTIRIM PROJES PROJE SÜRES 12 AY 8 AY 8 AY 8 AY 11 AY 12 AY TOPLAM BÜTÇE YER SARIKAMIfi-MERKEZ KA IZMAN-MERKEZ KA IZMAN-MERKEZ SARIKAMIfi SARIKAMIfi KARAURGAN KÖYÜ KARS-MERKEZ DURUMU B T R LD TAMAMLANAMADI INDAN EK SÜRE STEND B T R LD B T R LD B T R LD B T R LD Kars Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu havan n erken karard k fl günlerini, sanatla ayd nlatmaya kararl bir insan. Festival boyunca kentte kurulu sanat atölyeleri Karsl lar n yo un ilgisiyle karfl laflt ; okullarda resim yar flmalar düzenlendi, müzi in birçok alan nda konserler verildi, gösteriler yap ld... fiairi, müzisyeni, ressam birçok sanatç, birikimlerini Karsl lar ile paylaflt ve en önemlisi, Kars Güzel Sanatlar Lisesi ö rencilerinin konserini dinlediler!.. Evet, Kars ta bir güzel sanatlar lisesi oldu unu biliyor muydunuz? K fl n beyaz battaniyesiyle örtülü bir kentte, gencecik parmaklar n dokunufllar yla yükselen piyano, keman, gitar sesinin s cakl n hiç ama hiç unutmayaca m S.S.AYDINKAVAK, YA LICA, KURUYAYLA, YUKARI KARA GÜNEY VE AKDAM KÖYLER TARIMSAL KALKINMA KOOPERAT F SEL M Z RAAT ODASI SARIKAMIfi Z RAAT ODASI BAfiKANLI I Kars Altyap Projeleri BAfiVURU SAH B L ÖZEL DARES GN SEKRETERL L ÖZEL DARES GN SEKRETERL AKYAKA BELED YES ARPAÇAY BELED YES DA PINAR BELED YES KA IZMAN KAYMAKAMLI I SÜT VE SÜT ÜRÜNLER NDE MARKALAfiMA VE YEN PAZARLARA AÇILIMIN SA LANMASI SEL M LÇES ARICILIK TEKN K B LG VE BECER LER N ARTTIRILMASI SARIKAMIfi LÇES ARICILIK TEKN K B LG VE BECER LER N ARTTIRILMASI PROJE ADI ÇAMYAZI KÖYÜ KANAL ZASYON PROJES ÇAYIRARASI KÖYÜ KANAL ZASYON PROJES BELED YE ÇMESUYU PROJES BELED YE KANAL ZASYON PROJES BELED YE KANAL ZASYON PROJES KA IZMAN KIRSAL KES M ULAfiTIRMA ALTYAPI PR. KOB PROJELER BÜTÇE TOPLAMI : ,22 ALTYAPI PROJELER BÜTÇE TOPLAMI : ,50 GENEL TOPLAM : ,72 5 AY 10 AY 10 AY Toplam PROJE SÜRES 12 AY 12 AY 12 AY 12 AY 12 AY 12 AY Toplam TOPLAM BÜTÇE KA IZMAN AYDINKAVAK KÖYÜ SEL M-MERKEZ SARIKAMIfi-MERKEZ YER SARIKAMIfi ÇAMYAZI KÖYÜ KA IZMAN ÇAYIRARASI KÖYÜ AKYAKA -MERKEZ ARPAÇAY-MERKEZ DA PINAR-MERKEZ KA IZMAN LÇES KÖYLER PROJE PTAL ED LD B T R LD B T R LD DURUMU B T R LD TAMAMLANAMADI INDAN EK SÜRE STENM fit R B T R LD B T R LD B T R LD B T R LD Ataol Behramo lu ve Nihat Behram... Edebiyat m z n bu iki güçlü kaleminin çocuklu unun geçti i Kars sokaklar nda, onlar sevgiyle selamlayarak dolaflt m. Kald m otel odas n n penceresinden, havuzu donmufl bir park görünüyordu ve Karsl çocuklar buz pateni yap yorlard. fiark s na klip çekimi için Kars ta olan Sezen Aksu yeni ayr lm flt kentten. Yerel gazeteler, çekim s ras nda neler yafland n en ince ayr nt s na kadar anlat yordu: Çekimlerin devam edece i Kars Tren Gar nda ise çekim malzemelerinin kuruldu u alan n üzerindeki çat dan damlayan sular ilginç görüntüler oluflturdu. Set görevlileri malzemelerinin damlayan sular n alt nda durmak zorunda kald lar ve baz bölmelere de kova koydular. Kar kürelerini çok severim; ne zaman bir kar küresi görsem, içine girmek istemiflimdir. Bunu ben de hep düfllerim diyorsan z, Kars a gitmelisiniz. Rus mimarisinin izlerini tafl yan ve akflamlar üstüne giydi i fl kl elbisesiyle k fl mevsiminin tüm güzelli ini sergileyen kent sokaklar nda, bir kar küresinin içinde yafl yormufl gibi gezinmekten al koymay n kendinizi. Gidin ve k fl n, Karsl çocuklar n ellerinde nas l beyaz bir oyunca a dönüfltü üne tan k olun. Ben, bu kenti gördükten sonra anlad m; kardanadam Kars do umlu!..

5 Kars ve AB 5 Kars Belediyesi Koordinatörlü ündeki AB Projeleri Kars Belediyesi Proje Ofisi; 2005 y l nda kurulmufl olup flehir planc s, tercüman, inflaat mühendisi ve teknikerden oluflan elemanlarla yürütülmüfltür. Entegre Kat At k Bertaraf Tesisleri Projesi Çevre ve Orman Bakanl nca desteklenen ,00 YTL tutar ndaki projeye Bakanl k, YTL katk da bulunmufltur. Sabanc VAKFI (VAKSA H BE) Projesi BM kad n ve k z çocuklar n n, nsan Haklar n n Korunmas ve Gelifltirilmesi Ortak Program VAKSA Hibe Program 40 kiflilik bilgisayar projesidir. Projenin genel hedefi, Kars linde geliflmeye bafllayan Sivil Toplum Kurulufllar n kendi 2008 Kars Y l lan Edildi Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu nun teklifi ile Belediye Meclisi, 2008 y l n Kars Y l ilan etti. Kars Belediyesi nden konu ile ilgili olarak yap lan aç klamada: Dünya çap ndaki geliflmeler, özellikle geliflmifl ülke insanlar n n turizm konseptini de ifltirmifltir. Bu yeni turizm konseptinden Kars n pay alabilmesi için kentimizdeki turizmin sosyal ve fiziki altyap s n n zaman geçirilmeden gelifltirilmesi gerekmektedir. Kars-Tiflis Demiryolu nun önümüzdeki yak n gelecekte hizmete girecek olmas nedeniyle kentimizin dünyan n en büyük ekonomi ve ticaret yolunun en önemli merkezlerinden biri haline gelmesi beklenmektedir. Bu sebeple; uluslararas kapasitelerinin artt r lmas na destek olmakt r. Projenin özel hedefi ise; Kars ilindeki kad n, çocuk, gençlik, kültür ve çevre gibi alanlarda faaliyet gösteren Sivil Toplum Kurulufllar nda çal flan veya üye kad nlar n ve genç k zlar n bilgisayar kullan m ve STK kültürü konusunda kapasitelerini artt rmaktad r. Proje bafllang ç ve bitifl tarihleri: 14 Ocak Nisan 2008 AB A PP Türkiye fl Kurumuna Destek Projesi Yeni F rsatlar Hibe Program, 28 Mart-16 Nisan 2005 tarihleri aras Temel Turizm derslerine, 28 May s 2005 tarihleri aras Oda Hizmetleri uzmanl k derslerine, turizmde istihdam yaratmaya odakl e itim projesi kapsam nda 56 saatlik turizm e itimi verilmifltir. Sonuç olarak; 40 kifli istihdam edilmifltir. ticaretin fiziki altyap lar n n (fuar ve sergi merkezlerinin kurulmas gibi) oluflturulmas gerekmektedir. Kars kentinin ekonomik, sosyal, kültürel ve turistik yanlar yla ulusal ve uluslararas alanlarda tan t lmas gerekmektedir. Tüm bu tan t m faaliyetlerinin 2008 y l içinde ulusal ve uluslararas alanlarda olmak üzere her tür bilimsel, kültürel, sosyal ve ekonomik aktivitelerle yap labilmesi için 2008 y l n n Kars Y l ilan edilmesi ve söz konusu y l ile ilgili tüm gerekli düzenlemeleri münferiden ya da ulusal veya uluslararas kurumlarla ve çeflitli sivil toplum kurulufllar ile birlikte yapmak üzere Belediye Baflkan Say n Naif Alibeyo lu na yetki verilmifltir denildi. Kars n Tarihi Dokusu Canland r l yor Kars Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu, tarihi dokuya sahip Kars n, baflta Evliya Camisi ve Ebu-l Hasan Harakani Hazretlerinin türbe civar olmak üzere Kümbet Camisi (12 Havariler Kilisesi), Alia a Camisi, Vaazo lu Camisi, Ulu Cami, Kars Kalesi ile Beylerbeyi Saray n n bulundu u Kaleiçi Osmanl ve Selçuklu Eserlerini Canland rma Projesiyle, turizm merkezi olaca n söyledi. Kars ta tarihi mekanlarda yürütülen çal flmalarla kente yeniden bir canl l k getirmeyi hedeflediklerini anlatan Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu, bu bölgenin Türkiye nin en gözde mekanlar haline getirilece ini belirtti. Baflbakanl k, Kültür ve Turizm Bakanl, Vak flar Genel Müdürlü ü, Kars Belediyesi ve Ebu-l Hasan Harakani Yapt rma ve Yaflatma Derne i nin katk lar yla yap lan çal flmalarda birçok tarihi eser as l amac na ulaflm fl olacak. Evliya Camisinin bulundu u alandan bafllayan çal flmalar Kars kalesine kadar devam edecek. Burada Osmanl dan kalan ve çürümeye terk edilen Beylerbeyi Saray kurtar lacak ve saray kapatan Fen Lisesi y k lacak. Proje kapsam nda yap lan kamulaflt rma çal flmalar ile külliyenin iskeleti ortaya ç kar l rken, eski ad 12 Havariler Kilisesi olan Kümbet Camisi de bu kapsamda elden geçirilecek. Camilerin de restorasyonun yap ld Kars ta gecekondulaflman n da önüne geçilmesi amaçlan yor. Tarihi hamamlar n ve Nam k Kemal in de evinin restore edildi i çal flmalar n yan s ra burada bulunan yollar da yeniden elden geçiriliyor. Kars Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu, projeyi Vak flar Genel Müdürlü ü, Kültür Bakanl, Ebul Hasan Harakani Yapt rma ve Yaflatma Derne i ile beraber ortak yürüttüklerini söyledi. Alibeyo lu, bunun sonucunda bu bölgedeki gecekondular n kamulaflt rarak y k m n sa lad klar n ve bunlar n yar s n Baflbakan Erdo an n talimat yla Vak flar Genel Müdürlü ü nün, yar s n da belediye olarak kendilerinin kamulaflt rd n ifade etti. Belediye nin Di er Projeleri Afl klar Bayram Afl kl k gelene i, halk fliirinin en köklü ve en güzel dallar ndan birisidir. Halk m z n duygu ve düflünceleri afl klar m z taraf ndan bugüne kadar getirilmifltir. Kültürümüzün yaflamas için geçmiflten gelece e katk sa layan ve manevi servetlere yürek ba fllayan afl klar m z günümüzde de bu gelene i sürdürmektedir. Kars Belediyesi bu y l May s 2008 tarihlerinde Türkiye Murat Çobano lu Uluslararas Afl klar Bayram n n dördüncüsünü Kars Sanat Merkezinde düzenledi. Kars ta Afl kl k Gelene i, Kültürevinde Yaflayacak Kars ta Balt k mimarisinin önemli eserlerinden olan eski Kad nlar Cezaevi, yörenin kültürüne hizmet ediyor. Kültürevine çevrilen binada Kars n afl kl k gelene i sürecek. Kars n 93 Harbi olarak bilinen Osmanl -Rus Savafl ndan sonra Ruslar n hakimiyetine girmesinin ard ndan 40 y l süren iflgalde kentte Balt k mimarisinin birçok örne i yap ld. Bu yap lar ndan biri olan ve Kars ve Kardefl fiehirleri Kars Belediyesi Kardefl fiehir iliflkisi kurulmas konusunda yurt içinde ve yurt d fl nda giriflken. Yurt içinde Bursa ve Edirne Belediyeleri, yurt d fl nda ise Azerbaycan n Gence, Norveç in Kirkenes, Almanya n n Wesel, Gürcistan n Kutaisi, Ermenistan n Gümrü Belediyediyeleri ile kardefl flehir iliflkisi kurulmufl. Kars tüm kardefl flehirleriyle kültürel, sosyal ve ekonomik iiliflkilerini gelifltirmeye önem veriyor. Örne in, Kars do umlu araflt rmac -yazar Vedat Akçayöz, 2007 y l bafl nda Norveç teki kardefl flehir Kirkenes Festivali ne Kars Kad na Önem Veriyor 3 Karsl Kad n n Ad Caddelere Verildi Kars ta 8 Mart Kad nlar Günü etkinlikleri kapsam nda Kars Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu, Kars için faydal çal flmalar içinde bulunan 3 kad n n isimlerini caddelere verdi. Kars-Ardahan-I d r (KAI) Kalk nma Vakf Baflkan Y ld z Laçiner, Gazeteci-Yazar Nefle Doster, flkad n Vasfiye Korkmaz n isimlerinin 3 caddeye verilmesi karar Belediye Meclisi taraf ndan verildi. Kad nlar n isimlerinin caddelere verilmesi karar tüm ülkeye örnek olacak bir giriflim olarak de erlendirildi. Avukattan Kad nlara Hak Arama Dersi Kad nlar Günü etkinlikleri çerçevesinde bin 500 kiflilik Turgutreis Dü ün Salonu nda e lence program düzenlendi. Tüm kad nlar n davet edildi i programda bir de avukat görevlendirildi ve kad n haklar konusunda programa kat lacaklara bilgi verildi. Kad n S nma Evi steniyor Kad n Merkezi (KAMER) Kars fiubesi Baflkan Arzu Orhangazi, kentte bir çok kad n n fliddete maruz kald n, hatta Artvin den bile Kars a s nma taleplerinin yap ld n ifade ederek, Kad n S nma Evi aç lmas n talep etti. Talep üzerine Cumhuriyetin ilan ndan sonra k sa bir süre Kad nlar Cezaevi olarak kullan lan bina, daha sonra flah s mülkiyetine geçti. Kültür ve Turizm Bakanl nda bir süre lojman olarak kullan ld. Kent merkezinde metruk flekilde duran yap y restore etmek için Valilik ile Kültür ve Turizm l Müdürlü ü harekete geçti. Bina flimdi bahçesi ile birlikte kültür ve turizme hizmet ediyor. Kültür ve Turizm l Müdürü Kenan Bekis, Kars âfl kl k gelene inin önemli merkezlerinden birisidir. Ozanlar m za, afl klar m za bundan böyle burada konser verdirmeyi düflünüyoruz. fianl urfa n n s ra geceleri var ve bunu örgütlü bir flekilde yap p kendi kültürlerini yaflat yorlar. Biz de bu flekilde haftan n en az bir günü burada âfl kl k gelene inin tüm dallar n yaflatmay düflünüyoruz fleklinde konufltu. Uydu Kent fieker fabrikas ndan al n p mar 18 uygulamas yap lan arazinin, kent dokusuna uygun ve ihtiyaca cevap verebilecek sa lam altyap s yla uydu kent haline getirme çal flmalar devam etmektedir. kültür elçisi olarak kat ld. Bu festivalde Yunus Emre ve Naz m Hikmet i Türkçe ve ngilizce olarak yorumlad. Kirkenes, Norveç in kuzeyindeki Sør-Varanger ilinin merkezi ve Rusya ya 10, Finlandiya ya 35 km. uzakl ktad r. Gence ve Kars n kardefl flehir ilan edilmesinin Azerbeycan-Türkiye iliflkilerinin gelifltirilmesinde rol oynayaca düflünülüyor. aç klama yapan Belediye Baflkan Alibeyo lu, Büyük flehirlerde olabilir ama Kars ta bunu flimdilik uygun bulmuyorum. Bizlerin aile ba lar çok kuvvetli. fiiddete maruz kalanlara komflular m z sahip ç k yor. Bunun örneklerini görüyoruz. E er bunu hayata geçirirsek teflvik olur ve daha da farkl s k nt lar do abilir. Ama flimdilik biz Kad n Dayan flma Merkezi aç yoruz. leride e er ihtiyaç duyulursa teklifiniz düflünülebilir fleklinde konufltu. Kad nlar Evlerinden Ç kmal Birleflmifl Milletler Ortak Program (BMOP) l Koordinatörü Sibel Alp Agunhan, kad nlara yönelik yap lan faaliyetlerden söz ederek kad nlar evlerinden ç kmal dedi. Agunhan; Kars Belediyesi nde Kad n Birimi aç ld. Bu birimde flu anda bir kad n görevli bulunuyor. Burada giden kad nlar m z flikayet ve önerilerini bildirecekleri gibi ifl takibinde de yard m isteyebilecekler. Ayr ca, l Genel Meclisi ve Belediye de Kad n Erkek Eflitli i Komisyonu kuruldu. Yine Valilik ve Belediye de Kad n Sevil Kurulufllar Yerel Eflitlilik Eylem Plan haz rland. Tüm bu olumlu geliflmelerin yan nda kad nlar m z ne yaz k ki kat l m göstermiyorlar. Kad nlar n art k evlerinden ç kmalar ve etkinliklere kat lmal gerek dedi.

6 6 Kars ve AB Anadolu Sohbetleri Baflkana Göre Kars Kafkaslar n Davos u Gila BENMAYOR* KARS Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu nun projelerine yetiflmek ne mümkün? Ani Harabeleri, Sar kam fl da dahil üç günlük zengin bir program için Ankara dan 35 büyükelçiyi a rlayan Naif Alibeyo lu nun vizyonu Yeni Zelanda elçisi Jane Henderson u da flafl rtm fl görünüyor. Valikona ndaki resepsiyonda, Ankara daki dokuz kad n elçiden biri olan Jane Henderson Sizi böylesine proje peflinde koflmaya iten nedir diye soruyor. Alibeyo lu nun cevab flöyle: Dikkatleri Kars a çekmek istiyorum. fiehrimiz bugün festivaller, kongreler, kurultaylar flehri. Yar n Kafkaslar n Davos u olacak. Peki Kars nas l Davos olacak? Belediye Konseyi karar ald. Çevremizdeki Kafkas flehirlerle iflbirli ine gidece iz. Azerbaycan, Gürcistan ama esas amaç ilerde Ermenistan n da iflbirli ine kat lmas. Sivil inisiyatifle Kafkaslar n bir bar fl adas olmas na çal fl yoruz diyor Alibeyo lu. Önümüzdeki eylül ay nda Kars ta Kafkas Kültürleri Festivali var. Komflu ülkelerin d fliflleri bakanlar na Kars tan davetiye gidecek. Ermenistan d fliflleri bakan na da davet var m diye sordum. Varm fl. (...) fladam Osman Kavala n n Yönetim Kurulu Baflkan oldu u Anadolu Kültür ün iflbirli iyle devreye giren Kars Sanat Merkezi nin aç l fl elçilerin ziyaretine denk getirilmifl. Aç l fl ndaki konserde Türk, Azeri, Gürcü, Ermeni sanatç lar bir araya gelmifl. 35 büyükelçiye bundan daha güzel bir mesaj olabilir mi? Alibeyo lu nun di er projelerine gelince... Frans zlarla, Kars ta 12 çiftlikle hayvanc l kla ilgili pilot bir uygulama bafllam fl. Frans zlar bu ifl için 25 bin Euro luk fon ay rm fl. lerde yine Frans zlarla kaz ci eri üretimi gündeme gelecek. Kars kazlar yla ünlü ya, Baflkan önümüzdeki aral k ay nda Alt n Kaz Film Festivali planl yor. Norveç Nerede, Kars Nerede Norveçliler de Kars a s cak bakanlardan. Alibeyo lu ile Norveç büyükelçisi Hans Wilhelm Longva aras nda benim de tan k oldu um derin bir muhabbet var. Kars zaten Norveç in Kirkenes flehriyle kardefl flehir olmufl. Norveç elçisi, Barents Denizi çevresindeki komflu ülkeler Finlandiya, sveç, Norveç, Rusya aras ndaki Barents iflbirli inin benzerini Kars ve komflular na öneriyor. Norveç nerede, Kars nerede? Kars n kifli bafl milli geliri 838 dolar. Norveç inki ise 40 bin 400 dolar. Kars Belediye Baflkan Naif Alibeyo lu nun örnek ald dünyan n en zengin ülkelerinden biri. Peki Kars ekonomisinin iyilefltirmesi için ne düflünüyor? S n rdaki Do u Kap s aç lmadan olmaz. nsanlar Kars a yat r m yapmaya gelmiyor çünkü mallar n satacak pazar yok. Do u Kap s aç ld takdirde burada üretilen mallar tüm komflulara yay labilir diyor. Kars ta üretilen mallar çevreye ne zaman yay l r bilmem ama Gürcü flaraplar Kars ta. Büyükelçilerin onuruna Bistro lokantas ndaki yemekte Gürcü flarab içiliyor. Bistro nun sahibi Fuat Do anay bir gün önce Gürcistan a geçerek Ankara dan gelecek özel misafirler için tam 146 flifle Gürcü flarab alm fl. Global Miras Fonu nun deste iyle y lda 200 bin turist Kars Belediyesi nin iflbirli i yapt sivil toplum kurulufllar aras nda Çekül, Aç k Toplum Ensitüsü, Anadolu Kültür, Global Miras Fonu gibi kurulufllar var. (...) Meksika dan Kamboçya ya 40 a yak n ülkede faaliyet gösteren Global Miras Fonu nun Kars ile ilgili projesini Kent Konseyi binas nda dinledik. Proje, Kars Kalesi nin hemen eteklerindeki Osmanl mahallelerinin restorasyonu ve turizm yoluyla ekonomiye kazand r lmas yla ilgili. Evler, hamamlar, köprüler, konaklar yeniden düzenlenecek. Proje baflkan, flehir planlamac s Nejat Sert e göre, Kars de iflik kültürlerin Türk, Rus, Ermeni yap lar n ayn alanda bar nd ran çok özel bir dokuya sahip. Osmanl miras n n Kars a yeniden kazand r lmas n n y ll k bütçesi 1.6 milyon dolar. Global Miras Fonu ilk y l 476 milyon dolarl k bir katk yapacak. Proje tamamland nda, flehre 10 y l zarf nda y lda 200 bin turistin gelece i hesaplanm fl. (...) Hiperaktif Belediye Baflkan Alibeyo lu nu izlemeye devam. * gbenmayor@hurriyet.com.tr 1 Mart 2005 tarihli yaz s Halil nalc k: Heyacan Yüzde 30 lara Düfltü Bilkent Üniversitesi ö retim üyesi Prof. Dr. Halil nalc k, toplumun AB ye girme iste inin yüzde 70 lerden yüzde 30 lara düfltü ünü kaydetti. Ambulans Helikopter ve Gezici Hastane Ambulans helikopter, gezici hastane ve kemoterapi gibi önemli hizmetler yak nda Kars a geliyor. Baflkan Alibeyo lu nun stanbul Hudut ve Sahiller Sa l k Genel Müdürü Gürbüz Ayaz la yapt görüflmeler neticesinde Kars Devlet Hastanesi ne yeni röntgen cihaz gönderildi. Bunu kemoterapi cihaz takip etti. l Sa l k Müdürlü ü bünyesine de ambulans helikopter gönderilecek. Özellikle a r k fl koflullar nda köylere acil vakalarda ulafl lm yor ve hastalar n Erzurum a götürülmesi, bir ço unun yolda ölmesi konusunda ac lar yaflan yor. Ambulans helikopter Kars a gelecek ve Sa l k Müdürlü ü bünyesinde I d r ve Ardahan a da hizmet verecek. Belediye bünyesinde çal flt r lmak üzere Avrupa Birli i fonu katk lar yla bir de gezici hastane Kars a geliyor. Bu gezici hastaneyle vatandafllar n aya na sa l k hizmeti götürülecek. Baflkan Alibeyo lu; Gezici hastaneyi AB nden talep ettik. Bütün donat lar bulunan ve bütün tahlillerin yap ld gezici hastanemiz Kars a geldi. Do umdan, difl çekimine kadar her türlü hizmeti verecek olan bu gezici hastane yaklafl k 1 trilyon lira civar ndaki bu araç belediyemize hibe edildi. Bu arac valili imiz ve sa l k müdürlü ümüzle beraber de erli halk m z n hizmetine sunaca z. Mahallelerimizdeki, yafll kad nlar m z n, annelerimizin ayaklar na kadar bu hizmeti götürece iz. Bazen de köylere gitmesi gerekti inde köylere gönderece iz diye konufltu. nalc k, Türkiye nin AB ye girme iste i her geçen gün azalmaktad r. Türk Milleti Avrupa ile birleflme karar n büyük bir sevinç ve heyecanla karfl lad. lk zamanlar milletin yüzde 70 i bunu kabul etti. Ama bu heyecan yerini bugün karamsarl a b rakt. Bu oran yüzde 35 lere kadar düfltü. AB ye kat lmak Türk Milleti için bir zaruret midir? Neden AB ile birleflelim? Öncelikle bu sorulara cevap bulmam z laz m. dedi. Türkiye yi alal m m, almayal m m? sorusunun uluslararas bir mesele haline geldi ini kaydeden nalc k, kendisinin AB ye kat lmay çok isteyenlerden oldu unu ifade etti. Türkiye nin AB ye girmesi halinde buray dünya devleti haline getirece ini savunan nalc k, sözlerine flöyle devam etti: Avrupa n n ekonomisi daha büyüyecektir. Bugün Türkiye büyük devlet olma yolundad r. 70 milyon insan m zla büyük ekonomilerle yar flan büyük bir devletiz. Bu iç çat flmalar bertaraf edebilirsek daha baflar l olaca m za olan inanc m tamd r. Bu düflünceyle hareket edersek dünyada 10 büyük devlet aras nda rahatl kla yer alabiliriz. Avrupa ekonomik anlamda daha ilerlere gitmek için Türkiye nin ekonomisinden yararlanmak istiyor. Üyelik için imtiyazl ortakl önümüze getiriyorlar. Bunu kabul etmemiz mümkün de ildir. Bu çok tehlikeli bir durumdur.

7 Türkiye ve AB 7 AB Kat l m Süreci H zland r lmal d r M. Rifat H SARCIKLIO LU * Türkiye-AB iliflkileri gündemdeki öncelikli konular s ralamas nda giderek geriliyor. Avrupa Birli i nde Türkiye konusu daha az tart fl l yor. Bunun, ilk görünürde birkaç nedeni olabilir. Bay Avrupa: Marc Pierini Deneyimli Büyükelçi Marc Pierini, Ankara daki Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu nun (AKTD) Komisyon Temsilcisi olarak Kas m 2006 da göreve bafllad. Bunlardan ilki, Türkiye nin üyelik sürecini seçim kampanyas n n malzemelerinden biri haline getiren ülkelerde, seçimlerin tamamlanm fl olmas d r. Özellikle Almanya ve Fransa da, Türkiye tart flmalar siyasetçiler için daha az önemli hale geliyor. Euro nun ABD dolar karfl s nda de er kazanmas, iflsizlikle mücadele, sosyal güvenlik sistemleri vb. konular gündemin ilk s ras n iflgal etmeye bafllad. kinci olarak, Avrupa Birli i, Fransa ve Hollanda daki referandumlarda reddedilen anayasa n n do urdu u krizi aflmaya çal fl yor. Son geniflleme ile kurumsal iflleyiflte yaflanan sorunlar n afl laca formüller gelifltiriliyor. K saca, derinleflmeye dönük ad mlar öne ç kar l yor. Bütün bunlar n yan nda, Türkiye ve AB çevrelerinde, adeta ilan edilmemifl gizli bir anlaflma var gibi. Türkiye, üyelik süreci için AB yi çok fazla s k flt rm yor. AB nin kendi gelece i ile ilgili tart flmalar n, Türkiye nin üyeli i tart flmalar na dönüflmesini istemiyor. Buna karfl l k, AB üyesi ülkelerin sorumlu mercilerinde de Türkiye nin üyeli i aleyhine söylemlere daha az rastlan yor. Co rafi s n rlar dâhil, Avrupa n n gelece i ile ilgili tart flmalar n sonuçland r lmas na çal fl l yor. Kuflkusuz bu yaklafl m, somut verilere dayal bir de erlendirme de ildir. Ancak, kamuoyunda AB kat l m sürecinin alg lan fl da giderek bu yöne kaymaktad r. Bir motivasyon azalmas gözlemleniyor. Oysa Hükümetimiz, nisan ay nda yay mlad bir programla, AB müktesebat na uyum sürecini 2013 y l sonu itibar yla tamamlamay planlad n ilan etti. Türkiye nin AB kat l m süreci çok yavafllam flt r. H rvatistan ile karfl laflt r ld nda, Türkiye nin müzakere süreci son derece yavafl ifllemektedir. Oysa, Türkiye nin kat l m sürecini h zland rmal y z. Sürecin baflar s, sadece Türkiye için de il, Avrupa Birli i için de son derece önemlidir. Biz, ifl dünyas olarak, AB kat l m sürecinin gereklerini yerine getirmeye çal fl yoruz. Kendi bünyemizde ve odalar m zda kapasite infla sürecine özel önem veriyoruz. Firmalar n, AB müktesebat na uyumu için gerekli bilgilendirme ve yönlendirme çal flmalar na a rl k veriyoruz. Kat l m sürecine, ifl dünyas n n görüfllerini aktarmak için çal fl yoruz. Ancak, kat l m sürecinin mevcut örgütlenme biçimi, ifl dünyas n n katk s n s n rland rmaktad r. Daha iyi iflleyen, kurumsallaflm fl bir mekanizmaya ihtiyac m z var. H rvatistan bu aç dan da bizden daha baflar l olmufltur. Son olarak, ülke içinde AB sürecini anlatmaya dönük bilgilendirme çal flmalar m z yürütüyoruz. Ayn zamanda, AB üyesi ülke kamuoylar na ve AB kurumlar çal flanlar na dönük projelerimizi de geniflleterek sürdürüyoruz. Türkiye nin kat l m için bir tarih belirlemek, motivasyonu art racak ve süreci h zland racakt r. Güçlerimizi bu yöne kanalize etmeliyiz. * TOBB Baflkan Pierini nin atanmas yla, AKTD Baflkanl direktörlük düzeyine yükseltildi. Böylelikle Türkiye Delegasyonu, Avrupa Komisyonu nun toplam 142 delegasyonu aras nda bu konuma sahip 17 delegasyonundan birisi durumuna geldi. Türkiye ye geldi i günden beri fleffaf bir politika yürütmeye özen gösteren Büyükelçi Pierini; Türkiye Delegasyonu nun, Avrupa Komisyonu nun tüm temsilcilikleri aras nda tek bir ülkeden sorumlu en büyük delegasyon oldu unu s kl kla ifade ederek, Komisyon un Türkiye ye verdi i öneme dikkat çekmeye özen gösteriyor. Pierini, mali yard mlar da dikkate al nd nda, Delegasyon un ayn zamanda en büyük iflbirli i program n yürüten temsilcilik konumuna geldi ini de belirtiyor. Ankara daki Delegasyon di er diplomatik temsilciliklerle ayn ifllevleri (Siyasi ve ekonomik durumun gözlemlenmesi, temsil ifllevi) yerine getirmenin yan s ra 3 temel görevi daha üstlenmektedir: Kat l m müzakereleri çerçevesindeki siyasi ve hukuki geliflmelerin izlenmesi, Kat l m öncesi mali yard m program n n uygulanmas, AB konusunda letiflim ve Enformasyon Program n n yürütülmesi. Marc Pierini Kimdir? Frans z vatandafl Büyükelçi Marc Pierini tamam D fl liflkiler Servisi nde olmak üzere, Avrupa Komisyonu nda 32. y l n doldurmufltur. Washington da kinci ve Baflkatip görevlerinde bulunduktan sonra Rabat, fiam ve Tunus ta Delegasyon Baflkan olarak görev yapm flt r. Libya Delegasyonu nda ülkede ikamet etmeyen Delegasyon Baflkan olarak görev alan Pierini, iki Avrupa Komisyonu Üyesi nin de (Claude Cheysson ve Abel Matutes) dan flmanl n yapm flt r. Pierini Avrupa- Akdeniz Ortakl n n ilk koordinatorlü ünü üstlenmifltir. Büyükelçi Pierini, Aix-en-Provence Üniversitesi nden Ekonomi Yüksek Lisans Derecesi ne sahiptir. Büyükelçi Pierini, Türkiye deki görevine geldi i günden itibaren yapt konuflmalarda bafll ca dört konuya de inmifltir: Kat l m müzakereleri, AB- Türkiye iliflkilerinin küresel boyutu, Türkiye deki reformlar ve alg lamadaki farkl l klar. Türkiye-AB iliflkilerinin küresel boyutuna da s k de inen Pierini, Türkiye nin Avrupa için tafl d önemi; Türkiye geliflen dinamik ekonomisi ve genç iflgücü, Enerji kaynaklar için bir transit ülke konumunda olmas, Türkiye nin Ortado u ve Kafkaslar ile olan tarihten gelen ba lar ve bilgisiyle, Orta Do u da çok aktif bir diplomasi izlemesi, slam dünyas yla Bat aras nda özel bir köprü rolü olarak ifade etmifl ve AB nin Türkiye nin reform sürecini güçlü bir flekilde desteklemekte oldu unu vurgulam flt r. Kaynaklar: IEMED in 7. Y ll k AB-Türkiye Konferans, Barselona Sosyal Diyalogun Güçlendirilmesi, Ankara /SD tr.doc TOBB dan Mesleklerin Grupland r lmas Rehberi 9 May s Avrupa Bayram TOBB taraf ndan haz rlananan Mesleklerin Grupland r lmas Rehberi 14 Ocak 2008 tarihinde Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi nde yay mlanarak yürürlü e girdi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i ile Odalar ve Borsalar Kanunu uyar nca Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e giren Odalarda Mesleklerin Grupland r lmas Hakk nda Yönetmelik ile Ticaret Borsalar nda Mesleklerin Grupland r lmas Hakk nda Yönetmelik hükümlerine istinaden oluflturulan Mesleklerin Grupland r lmas Rehberi, TOBB taraf ndan Avrupa Toplulu unda Ekonomik Faaliyetlerin statistiki S n flamas sistemi esas al narak haz rland. Mesleklerin Grupland r lmas Rehberi ve dayand esaslar için: 91&sy=4 9 May s Avrupa Günü nün mesaj, Onlar ve biz de il, sen ve ben oldu. 9 May s Avrupa Günü düzenlenen çeflitli etkinliklerle Avrupa çap nda kutland. Bu y l n ana temas kültürleraras diyalog. Kutlamalar sayesinde binlerce insan AB nin sahip oldu u farkl yüzleri keflfetme f rsat buluyor. Avrupa Komisyonu Baflkan Yard mc s Margot Wallström Avrupa Günü vesilesiyle yapt aç klamada, Avrupa Günü, AB Kurumlar n n insani yüzlerini gösterebilmeleri; bireylerin de Avrupa n n, sadece kurumlar ve mevzuattan ibaret olmad n, insan ile ilgili oldu unu görmeleri için özel bir etkinlik dedi. Bu y l, 9 May s ta 22. kez kutlanan Avrupa Günü nde, Avrupa Birli i ülkelerinden binlerce kifli Avrupa n n daha huzurlu, demokratik ve birleflik olmas n kutlad. 9 May s 1950 de, zaman n Fransa D fliflleri Bakan Robert Schuman, Schuman Deklarasyonu isimli bir bildiri yay nlad için 9 May s tarihi önem tafl yor. Bildiride, Schuman, birleflik bir Avrupa vizyonu çizerken bunun ifller hale gelmesi için kurumlara ihtiyaç duyuldu unu da ortaya koymufltu. Bu y lki 9 May s etkinlikleri, Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l çerçevesinde Onlar ve biz de il, sen ve ben temas ile gerçekleflti. Bu etkinlikler, Avrupa n n zengin kültürel çeflitlili inin farkl unsurlar n kutlayarak, Avrupa da yaflayan farkl kültürlerden gelen insanlar aras ndaki diyalo u da teflvik ediyor. Kaynak: AKTD

8 8 Türkiye ve AB Anadolu Sohbetleri Avrupal hakkaniyet hakemleri, Türkiye de yaflanan geliflmeler konusunda, hükümet ve muhalefeti AB vizyonunda uzlaflarak aflmay önerdi. AB yi de inand r c l n art rmas konusunda uyard. Avrupal Ayd nlar: Çözüm Avrupa Birli i Aç k Toplum Enstitüsü nün, Türkiye nin Avrupa Birli i üyelik sürecine destek vermek amac yla kurulufluna öncülük etti i, Avrupa n n önde gelen ayd nlar ndan oluflan Avrupal hakkaniyet hakemleri olarak tan nan çal flma grubu, Open Democracy adl nternet forum sitesinde bir bildiri yay nlayarak, Türkiye de son iki ayda yaflanan geliflmelerden duydu u endifleyi dile getirdi. Bu endiflelerin ve görüfllerin do rulu una ve ülke ç kar na oldu una inand m z için, bildiriyi aynen gazetemize ald k. Meclis teki dört siyasi partiden ikisinin, Yarg tay Cumhuriyet Baflsavc l n n Anayasa Mahkemesi nde açt kapatma davalar ile karfl karfl ya bulundu una dikkat çekilen bildiride, bu davalar n gerekçeleri hakl bulunursa, bu durumdan Türkiye deki seçmenlerin yar s n n demokrasiye a r tehdit oluflturan siyasi partilere oy verdikleri sonucunun ortaya ç kt ; davalar n iddialar temelsiz ise, ülkedeki en güçlü savc n n, bu kadar radikal bir yönteme baflvurmas nda sorun oldu u ve yarg da reformun gündeme al nmas gereklili i vurgulan yor. Öte yandan bildiride; AKP hükümetinin, siyasi partilerin kapat lmas n zorlaflt racak, dar kapsaml anayasa de iflikliklerine yönelmesi; Temmuz 2007 seçimlerinden önce sözü verilen özgürlükçü bir Avrupa anayasas konusunda hala bir ad m at lmamas ve Ceza Kanunu nun 301. maddesi konusunda da, s k s k verilen reform sözlerine ra men, bir ilerleme sa lanmamas ndan duyulan rahats zl k dile getirilerek, Gerekli olan, dar ve seçici anayasa de ifliklikleri de il; kapsaml bir Anayasa reformudur görüfllerine yer veriliyor. Türkiye ile AB aras ndaki iliflkiyi izlemek için, tüm Avrupa ülkelerinden kat l mc larla oluflturulan çal flma grubu, ana muhalefetin, tutarl bir AB vizyonu oluflturmam fl olmas ve iktidara AB reformlar konusunda daha enerjik olmas için bask yapmamas ndan duyulan derin hayal k r kl n da dile getirerek; muhalefetin bu konudaki ataletini ve iradesizli ini elefltiriyor. Avrupal ayd nlar bildiride; geçmiflte, birkaç ülkenin, toplumdaki derin görüfl ayr l klar n, Avrupa vizyonu konusundaki oydaflmalar ile aflt klar n da hat rlat yor. Bildiride ayr ca Avrupa Birli i ne de önemli bir rol düfltü ü vurgulan rken, AB nin flimdi, Türkiye nin reformlar n tamamlad nda, AB ye üye olaca n hiçbir flüpheye yer b rakmayacak flekilde ilan etmek için, çok daha fazla çal flmas gerekti inin alt çiziliyor. Kurulufluna Aç k Toplum Enstitüsü nün öncülük etti i Avrupal hakkaniyet hakemleri, 14 Aral k 2007 deki AB liderler zirvesi öncesinde de, Türkiye nin tam üyeli inin aç k fikirlilikle tart fl lmas konusunda ça r da bulunan bir bildiri yay nlayarak, Sarkozy nin iddialar gayri meflrudur. Avrupa projesi farkl klar n üstesinden gelmeyi amaçlayan bir bar fl projesidir. Avrupa da önde gelen kanaat liderleri bu konuya yeterince e ilmemektedir görüfllerini duyurmufltu. Slovenya AB Baflkan SEI Mali Kayna Kurumlar m z n proje haz rlama ve müktesebat uyum çal flmalar na yönelik k sa dönemli teknik destek ihtiyaçlar n n karfl lanmas amac yla, AB Entegrasyon Sürecinin Desteklenmesi Faaliyetleri (Support Activities to Strengthen the European Integration Process - SEI) isimli bir finansman projesi 2002 y l ndan bu yana y ll k AB Kat l m Öncesi Mali Yard m Programlar na dahil edilmektedir. SEI Kayna öncelikle müktesebat uyum ve uygulama yükümlülü ü olan kamu kurum ve kurulufllar m z n çal flmalar için kullan lmaktad r. AB Genel Sekreterli i taraf ndan koordine edilen SEI Mali Kayna ndan, kurum ve kurulufllar AB üye ülkesi ve/veya aday ülkeye çal flma ziyaretinde bulunabilir veya bu ülkelerde konferans/çal fltay/seminer gibi organizasyonlara kat labilirler. Yurtd fl çal flma ziyareti, seminer, konferans, çal fltay kat l m belgelerine ABGS web sitesinden ulaflabilirsiniz. Avrupa Birli i Dönem Baflkanl n 1 Ocak 2008 de Slovenya üstlendi. Slovenya ile, 1 May s 2004`te AB`ye kat lan yeni Do u Avrupa ülkelerinden biri ilk defa AB Dönem Baflkanl `n üstlenmifl oldu. Baflkanl Portekiz den devralan Slovenya n n dönem baflkanl 6 ay sürecek ve 1 Temmuz da görevi Türkiye nin üyeli ine flimdilik karfl ç kan Fransa ya devredecek. Slovenya Baflkanl kendisine 5 öncelikli konu belirledi : 1. Avrupa n n gelece i: Lizbon Anlaflmas n n yürürlü e girmesi 13 Aral k 2007 de imzalanan, Avrupa Anayasas n n yerini alacak Lizbon Anlaflmas n n üye ülkelerde onaylanmas için gayret gösterecek. Amaç, anlaflman n 2009 Avrupa Parlamentosu seçimlerinden önce yürürlü e girmesi. Di er ülkelere örnek olmak için Slovenya, anlaflmay ocak ay nda onaylad. 2. Lizbon Stratejisi nde yeni bir dönem bafllatmak: Slovenya, baharda yap lacak Avrupa Konseyi nde Yenilenmifl Lizbon Stratejisi nde yeni bir dönem bafllatmaya kararl. Üzerine e ilinmesi gereken 4 ana konu olarak; Araflt rmaya yat r m, bilgi ve inovasyon, Rekabetçi bir ticari çevrenin geliflmesi, ifl piyasas na adaptasyon, Önemli demografik geliflmeleri dikkate alarak yan t bulmak, Enerji ve hava de iflimleri konular n görüyor. 3. Enerji ve iklim sorununa çözüme ilerleme: Mart 2007 de Avrupa Konseyi nin kabul etti i yeni enerji ve iklim politikas Komisyon taraf ndan yay nland. Slovenya üye ülkelerle, ilgili Avrupal kurumlar n n anlaflmalar n sa lamaya çal flacak. Ayr ca Avrupa Enerji Politikas n n gelifltirilmesine de çal flacak. 4. Bat Balkanlar a yeni Avrupa perspektifleri önermek: Slovenya da lan Yugoslav ülkelerin AB üyeli i sürecine girmelerini h zland rmak için çaba harcayacak. Bat Balkanlar n istikrar tüm AB güveli i için önem tafl d ndan Baflkanl k bu ülkelere AB perspektifi verilmesinden yana. Slovenya y çok zorlayacak bir konu olsa da, bir zamanlar eski Yugoslavya n n bir parças olan Slovenya n n bu özelli i nedeniyle, S rbistan ile Kosoval Arnavutlar aras nda arabuluculuk yapabilece ine inan l yor. 5. Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l dolay s yla de iflik kültürler, inançlar ve gelenekler aras nda diyalo u cesaretlendirmek: Baflkanl k Piran Avrupa-Akdeniz Üniversitesi ni açmak da dahil olmak üzere Avrupa halklar n n birbirlerini tan mas ve anlamas na çal flacak. Slovenya, Türkiye nin üyeli ine s cak bak yor Yeni seçilen Slovenya Devlet Baflkan Danilo Türk, Türkiye`nin AB üyeli ini destekleyen bir politika izliyor. Slovenya üyelik ve kat l m kavramlar na program nda vurgu yap yor. Lubliyana geniflleme sürecinin güçlü biçimde devam ndan yana. Türkiye`nin müzakere sürecini verilen taahhütler paralelinde ilerletme niyetinde. Bu çerçevede Türkiye ile iki-üç bafll n daha müzakereye aç lmas planlan yor. Slovenya D fliflleri Bakan Dimitrij Rupel Türkiye ve H rvatistan la kat l m müzakereleri, AB kriterlerini karfl lamada kaydettikleri ilerleme temelinde sürecektir dedi. Türkiye, Slovenya ile AB yoluna devam ediyor.

9 Türkiye-AB Mali flbirli i 9 Neden AB Mali Deste i Mali flbirli i Kabuk De ifltirdi T pk bir ev infla eder gibi bir ülkenin uzun vadeli refah için sa lam bir temel önemlidir. AB; dünyada bar fl, demokrasi ve refah n art r lmas n hedefler. 27 üyeli Birlik demokrasi, insan haklar ve pazar ekonomisi konusunda ayn temel de erleri paylaflan ülkelerle ortakl klar kurar. AB, bu ülkelerin ekonomik ve sosyal geliflmelerine çeflitli mali araçlarla finansal olarak katk sa lar. Bu ülkelerden baz lar Avrupa içindedir baz lar ise AB ye üye olmaya çal flmaktad r. Aday ülke olarak kabul edildiklerinde kat l m öncesi finansman ad verilen art r lm fl mali destek al rlar. AB kat l m öncesi finansman aday ülkelerin üyeli e haz rlanmas nda yard mc olur. Kopenhag kriterleri, AB standartlar na yak nlaflmak için al nmas gereken politik, ekonomik, yasal ve idari önlemlerle ilgilidir. Kat l m öncesi fonlar n nihai amac bireylerin yaflamlar n iyilefltirmektir. Finansman için uygun projeler genellikle devlet kurumlar veya sivil toplum örgütlerince gerçeklefltirilir. AB finansman alan kurumlar; sa l k ve e itimden, alt yap ve k rsal kalk nmaya kadar de iflik alanlarda kamu politikalar n n tasarlanmas ve uygulanmas ndan sorumlu kurumlard r. Fonlar ve Türkiye: Amaç AB ye Uyumu H zland rmak AB taraf ndan finanse edilen projeler vas tas yla her gün Türkiye nin hemen her köflesinde bir giriflime, insan m z n yaflam nda bir iyileflmeye tan k oluyoruz. Projelere sa lanan finansman deste i bölgeleraras ekonomik ve sosyal farkl l klar n azalt lmas n amaçlar. Bu nedenle AB fonlar tahsis edilirken daha az geliflmifl bölgelere öncelik verilir ve bunlar Y llar tibariyle AB nin Türkiye ye Mali Deste i kifli bafl na düflen milli gelirin, ülkenin ortalama GSMH n n %75 inin alt nda olan bölgelerdir. AB Finansman Türkiye de Uzun Vadeli lerlemeyi Amaçlamaktad r AB finansman h zl çözümler için de ildir. Bir bütün olarak toplumda ve ekonomide uzun vadeli de ifliklikleri hedefler. Kat l m sürecinin h z reformlarla yak ndan iliflkilidir. Para De il Sonuç Önemli AB fonlar proje baz nda da t l r. Hemen her sektörü kapsam na alan bu yard m sistemine, bakanl klar ve di er hükümet kurulufllar, belediyeler, sivil toplum örgütleri, KOB ler ve çiftçiler gibi farkl gruplar kat labilir. Bunlar uzun dönemli projelerdir. Hibenin verilmesinin ard ndan elde edilen sonuçlar izleyen AB, proje sonuçlar na göre de erlendirme yapar ve baflar l olan programlar yeniden açar, baflar s z olanlar ysa yeniden flekillendirir. AB den Türkiye ye 4 y lda 2 milyar Avro Kalk nma Fonu AB, Türkiye nin uyum çal flmalar n desteklemek için haz rlad Kat l m Öncesi Yard m Mekanizmas kapsam nda 2010 y l na kadar 2.3 milyar Avro luk hibe fonu ay rd. Bu fonlar 5 farkl alanda haz rlanacak projelere verecek: Kurumsal geliflim, S n r ötesi iflbirli i, Bölgesel kalk nma, nsan kaynaklar n gelifltirme K rsal kalk nma y l ndan bu yana Türkiye ye yaklafl k 1.5 milyar Avro hibe kulland rtan AB, bu 5 alanda haz rlanacak projelere mali destek sa layarak, Türkiye nin uyum sürecinin toplumsal boyuta indirgenmesini amaçl yor. Türkiye de halen devam etmekte olan 200 den fazla proje bulunuyor Milyon Euro Avrupai bir CV çin, Europass Bugüne kadar çeflitli isimler alt nda yararlan lan AB yard mlar müzakere süreciyle tek bafll k alt na al nd : IPA (Instrument for Pre - Accession) yani Kat l m Öncesi Yard m Arac. Avrupa Birli i ile Türkiye aras ndaki iliflkiler 1960 Ankara Antlaflmas na kadar uzanmaktad r. Mali yard mlarla ilgili en önemli ivme ise, Türkiye nin adayl k statüsü kazanmas ile sa lanm flt r. Avrupa Birli i, 2006 y l na kadar PHARE, ISPA, SAPARD, Türkiye çin Kat l m Öncesi Mali Yard m ve Cards gibi farkl bafll klar alt nda hibe programlardan yararlanan Türkiye için, döneminde tüm kat l m öncesi mali yard m programlar n, tek bir araç, IPA (Instrument for preaccession) yani Kat l m Öncesi Yard m Arac alt nda toplamay öngörmektedir (Milyon Avro) IPA Konu Bafll klar na Göre Ayr lm fl Bütçe Miktarlar * Kurumsal Kapasite Geliflimi kapsam nda; Mevzuat uyumu, Kamu Yönetimi Reformu, Adalet ve çiflleri Reformlar, Sivil Toplumun Gelifltirilmesi, Mali Kontrol, Çevre Politikalar, E itim Reformu, Bölgesel ve S n r Ötesi flbirli i kapsam nda; S n r ötesi flbirli i, Uluslararas ve Bölgeleraras flbirli i, Bölgesel Kalk nma kapsam nda; Ulaflt rma altyap s, Çevre altyap s, Enerji altyap s, E itim altyap s, Sa l k altyap s, KOB lere destek, nsan Kaynaklar n n Gelifltirilmesi kapsam nda; stihdam n art r lmas, stihdam kalitesinin art r lmas, Sosyal d fllanmayla mücadele, Mesleki e itim, y llar için 15,050 milyar Avro tahmini bütçesi olan IPA dan aday ülkeler olarak Türkiye ve H rvatistan n, potansiyel aday ülkeler olan Arnavutluk, Bosna Hersek, S rbistan-karada, Makedonya n n faydalanmas planlanmaktad r. IPA n n bileflenleri 5 bafll k alt nda toplanmaktad r. Bunlar: Kurumsal Kapasite Geliflimi, (ABGS taraf ndan sevk ve idare edilmektedir) Bölgesel ve S n r Ötesi flbirli i, (ABGS taraf ndan sevk ve idare edilmektedir) Bölgesel Kalk nma, (DPT taraf ndan sevk ve idare edilmektedir) nsan Kaynaklar n Gelifltirme, (DPT taraf ndan sevk ve idare edilmektedir) K rsal Kalk nma (Tar m Bakanl taraf ndan sevk ve idare edilmektedir) Çok y ll Mali Çerçeve K lavuzu, IPA süreci kapsam nda y llar aras nda Türkiye ye ayr lan hibe miktar n 1.602,3 milyar Avro olarak öngörmektedir. Programalarla ilgili stratejik öncelikler, y llar aras nda Çok Y ll Mali Çerçeve K lavuzu (Multi-Annual Indicative Planning document) (MIPD) çerçevesinde de erlendirilecektir. Konu Bafll Total I - Kurumsal Geliflim II - S n r Ötesi flbirli i III - Bölgesel Kalk nma IV - nsan Kaynaklar n n Geliflimi V - Tar msal Kalk nma Toplam * Rakamlar Milyon Avro olarak gösterilmektedir Komisyon un nternet Sitesi Avrupa Komisyonu nun, AB vatandafllar yla iletiflimini gelifltirmek amac yla kurdu u site, her gün 20 AB dilinde k sa haberler sunuyor. Kamuoyunun genel ihtiyaç ve ilgisine yönelik olan sitede, Avrupa Komisyonu nun tüm K rsal Kalk nma kapsam nda; Tar msal iflletmelere destek, Mamullerin ifllenmesi ve pazarlanmas, Ekonomik faaliyetlerin çeflitlendirilmesi, Üretici birliklerine teknik destek konular nda kamu kurum ve kurulufllar projeler gelifltirebileceklerdir projeleriyle ilgili olarak, Kurumsal Kapasite Geliflimi ve Bölgesel ve S n r Ötesi flbirli iyle ilgili proje çal flmalar ABGS taraf ndan aral k ay nda tamamlanm flt r. Bölgesel Kalk nma, ve nsan Kaynaklar n Gelifltirme bafll klar alt nda DPT 09 fiubat 2007 tarihi itibariyle proje ön baflvurular yla ilgili çal flmalar tamamlam flt r. K rsal Kalk nma ile ilgili çal flmalarsa tamamlanma aflamas ndad r. etkinliklerine yer verilmekle birlikte, içerik önceli i ziyaretçilerin arad klar konulara yönelik. Avrupa Mesleki E itimi Gelifltirme Merkezi Cedefop ve Avrupa Komisyonu taraf ndan gelifltirilen Europass; ifl piyasas nda ve e itim ile formasyon alanlar nda, tüm Avrupa da vatandafllar n özelliklerini, yetenek ve becerilerini öne ç karmak amac yla oluflturuldu. Resmi aç l fl ndan üç y l sonra Europass isimli internet sitesi, 10 milyon ziyaretçiyi aflt. Sitede do rudan 25 milyon curriculums vitae tanzim edildi. Yaflam boyu ö renme becerileri ortaya ç katma amac n tafl yan Europass 5 belgeden olufluyor. Curriculum vitae ve dil pasaportlar vatandafllar n kendileri taraf ndan dolduruluyor. Di er belgeler ise (Europass mobility, sertifika ve diploma ekleri) konuyla ilgili kompetan kurulufllar taraf ndan sa lan yor. 32 ülkede yar m milyar vatandafla hitab eden siteye 26 dilde ulaflmak mümkün. Europass için: http: //europass.cedefop.europa.eu Tam üyelik müzakerelerine bafllad m z Avrupa Birli i güzel ve çok hareketli bir yer. Avrupa Hakk nda Ne Kadar Bilginiz Var? Gelin birlikte Avrupa y keflfedelim! Bu, zamanda ve mekanda macera dolu bir yolculuk olacak ve birçok ilginç fley ö renece iz. Bu yolda ilerlerken neler ö rendi imizi görmek için kendimizi s nayabiliriz. sitesine girelim ve her bölümle ilgili testleri çözmeyi deneyelim. Europa Go internet sitesindeki oyun ve aktivitelerle de iyi vakit geçirebiliriz: Haydi bafllayal m Avrupa y keflfetmeye!

10 10 Türkiye-AB Mali flbirli i Anadolu Sohbetleri hale ve Hibelerden Haberdar Olmak çin Avrupa Toplulu u fonlar ndan Türkiye ye aktar lan kat l m öncesi mali yard m n, hizmet, mal al m, inflaat iflleri, efllefltirme ve hibe alanlar nda birçok ihale f rsatlar sundu unu belirtmifltik. fieffafl k ve eflit muamelinin sa lanmas amac yla ihaleler ve teklif ça r lar düzenli olarak afla da belirtilen web sitelerinde yay nlan r. lgilenen baflvuru sahipleri ve tedarikçilerin fon imkanlar ndan faydalanmak üzere afla da belirtilen ba lant lar düzenli olarak ziyaret etmeleri önerilir. Avrupa Komisyonu EuropeAid flbirli i Ofisi AB ile kat l m öncesi mali iflbirli i kapsam nda finanse edilecek projelerin duyurular için: id/index_en.htm Bu bölümde üye ülkeler, Türkiye dahil aday ülkeler ve di er ülkelerdeki tüm AB ihale duyurular yer al r. Merkezi Finans ve hale Birimi (MF B) Türk idari yap s alt nda faaliyet gösteren Avrupa Parlamentosu 50 Yafl nda MF B, Türkiye de uygulanan Avrupa Komisyonu finansmanl projelere destek vermek amac yla yürüttü ü aktivitelerin ihale ve sözleflme süreçlerinden sorumludur. Sadece Türkiye de uygulanmakta olan projelere iliflkin teklif ça r lar ve sat n alma duyurular için: Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu (AKTD) Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu nun ihale makam oldu u ihale ve teklif ça r lar n n duyurular yay nlan r. Yerel hibe teklif ça r lar, yerel sat n almalar ve idari sat n alma duyurular burada yay nlanmaz. gi/ab_program_bilgileri,programprojemer ge.html?mode=10 Di er yararl siteler: sp?mypays=en Avrupa Parlamentosu (AP) 19 Mart 2008 günü 50 yafl n doldurdu. Strazburg da gerçekleflen oturumda, ilk genel kurul toplant s n n 50. y ldönümü ve politik tart flma içinde geçen yar m asr kutland den beri Avrupa kurumlar aras nda yer alan Avrupa Parlamentosu, AB nin Mali Olarak Destekledi i Programlar AB, Türkiye de her y l, sosyal hizmetlerden iflletme deste ine ve bölgesel kalk nmaya kadar binlerce proje finanse ediyor. Bütün projelerin tek bir hedefi var: AB üyeli ine haz rl k. AB finansman yla desteklenen projeler: Demokrasi, hukukun üstünlü ü ve insan haklar na sayg y garantileyen Anahtar sektörlerde AB destekleri, reformlar ve geliflimler: Altyap, Enerji, Telekom, Ulaflt rma & Çevre, M %16.1 dari kapasite Gelifltirme & STD, M %22.8 Adalet, Özgürlük Güvenlik, M % de bir tavsiye organ niteli i tafl rken, 1979 da ilk defa yap lan seçimlerden sonra Avrupa halk n n do rudan temsilcisi olma özelli ini kazand. Günümüzde ise, Avrupa Parlamentosu nun yasama, bütçe ve denetim konular nda güçlü yetkileri bulunuyor. Yap lan kutlamalarda AP üyelerinden baflka Parlamento nun eski baflkanlar, Ulusal Parlamento Baflkanlar ve Milletvekilleri ile di er AB kurumlar n n temsilcileri de bulundu. Avrupa Gençlik Orkestras n n konseri ile bafllayan etkinlik, AP Baflkan Hans-Gert Pöttering taraf ndan aç ld. Törende Avrupa Komisyonu Baflkan José Manuel Barroso da bir konuflma yapt. Kaynak: AKTD istikrarl kurumlar, flleyen piyasa ekonomisi ve artan rekabet, AB ve Türkiye aras ndaki sivil toplum diyalo u, Yap sal Fonlar n yönetimi için haz rl k. Detayl bilgi: ram_bilgileri.html Di er, 32.7 M % Proje ç Piyasa, Gümrük Birli i & Tar m, M %11.6 Ekonomik & Sosyal Uyum, M %21.8 Sosyal Politika, M %18.8 AB Yard mlar ndan Haberdar Olal m AB ile müzakere yapan ülkemizde AB yard mlar konusunda akla gelen pek çok soru bulunuyor. AB yard mlar ndan nas l haberdar oluruz? AB yard mlar n kimler alabilir? AB yard mlar neye yarar? Kat lmak için AB nin ne gibi projelere destek verdi inden haberdar olmak istiyorsan z, afla daki aç klamalar dikkatle takip edin. Bilgiye ulaflmak çok zor de il, çünkü AB de herfley fleffaf. Kaynak 1: EuropeAid 1. EuropeAid in sayfas na giriniz Sol taraftaki listede yer alan menüden arama kriterinize uygun program seçiniz. Bu listedeki MEDA program ; Türkiye ye uygulanan kat l m öncesi mali iflbirli i çerçevesinde yap lan duyurular içeriyor. Seçilebilecek di er programlar ise PHARE/ISPA/SAPARD, TACIS, CARDS/OBNOVA ve bu programlar n kapsam na girmeyen (Örne in, insan haklar gibi büyük programlar n ve tematik projelerin kapsam na girmeyen co rafi konuma dayal projeler) ALA, FED/BUDGET, EAR ve OTHER seçenekleri olarak karfl n za ç k yor. 3. Program belirledikten sonra, arad m z projenin statüsünü seçmemiz gerekiyor. Bafllamas beklenen fakat henüz ihale ilan veya teklif ça r s yay mlanmam fl olan projeleri görmek için Forecast (Tahmin) seçene ini tercih edin. Forcast seçene inde ön bilgiler yay mlan yor. hale ilan veya teklif ça r s yay mlanm fl ve hali haz rda baflvuruda bulunabilece iniz projeleri görmek için Open (Aç k) seçene ini, kapan fl tarihi geçen tüm projeleri görmek içinse Closed (Kapanm fl) seçene ini tercih etmelisiniz. Bu seçenekle kapanm fl olan projelerle ilgili yay mlanm fl tüm belgelere (ön bilgi ilan ve sat n alma duyurusu ile ihale ilan veya teklif ça r s ) ve e er uygunsa k sa liste ile sözleflmenin mevcut durumuna ba l olarak sözleflmenin kiminle yap laca n bildiren ilana da ulaflman z mümkün. 4. Program ve projenin statüsünden sonra arad n z projenin türünün seçimini yapman z gerekiyor. Services (Hizmetler), Works ( nflaat iflleri) ve Supplies (Tedarik) seçilerek ihale ça r lar na eriflebilece i gibi, Grants (Hibeler) seçilerek teklif ça r lar aras nda araman z gerçeklefltirebilirsiniz. 5. Son olarak Region (Bölge) ve Country (Ülke) seçeneklerinin her ikisinin de seçili olmas na dikkat etmelisiniz. Her iki seçene in de seçili olmas araman z tüm ülke ve bölgeler içerisinde gerçeklefltirmenizi sa layacakt r. Buna ilaveten, arad n z program n kategorisine göre, karfl n za ç kacak di er bölge tercihleriyse Cross-Border (S n r ötesi), Inter-State (Eyaletler aras ), Mediterranean Partners (Akdeniz ülkeleri), Amerique Centrale (Orta Amerika), Amérique Latine (Latin Amerika), Asie (Asya), Etats Unis Mexicains (Meksika), Gulf countries (Orta Do u ve Körfez Ülkeleri), Mercosur (Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Bolivya ve fiili nin oluflturdu u serbest ticaret blo u) ve Pacte Andin (Bolivya, Kolombiya, Ekvator, Peru ve Venezuella n n oluflturdu u ortak pazar) olarak belirlenmifltir. 6. Türkiye ye özel arama yapmak için ise sadece Turkey seçene ini iflaretlemeniz ve bu alanlardaki di er seçeneklerin iflaretlerini kald rman z yeterli. Çünkü burada karfl m za ç kacak seçenekler, ilk ad mda seçmifl oldu unuz programa ba l lar. Tercih etti iniz bölge ve/veya ülkeye ait kutucu u iflaretlemezseniz, arama motoru standart olarak yard m program kapsam nda yer alan tüm ülkeleri tarayacakt r. 7. Tüm tercihlerimizden sonra aramay bafllatmak için Sorguyu Gönder butonuna basman z yeterli. lgili sonuçlar, ekran n sa bölümünde listelenecektir. Sonuçlardan herhangi birine ait ayr nt lar görmek isterseniz, ilgili bafll a t klaman z yeterli olacakt r. Kaynak 2: Merkezi Finans ve hale Birimi 1. Merkezi Finans ve hale Biriminin (MFIB) Internet adresine giriniz: 2. Sa köfledeki ihaleler bölümünde ihale durumu k sm nda aç k, tipi k sm nda hibe seçeneklerini iflaretleyiniz ve ara butonuna t klay n z. Türkiye de aç k olan AB destekli tüm hibe programlar n göreceksiniz. Bu bölümde her bir hibe program n n alt nda o hibe program ile ilgili teklif ça r s ilan, baflvuru rehberi, baflvuru formu gibi tüm evraklar mevcuttur. Bu evraklar kaydederek daha detayl bilgiye ulaflabilirsiniz. Kaynak 3: Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu 1. AKTD nin Internet adresine giriniz: 2. Ana sayfada AB mali yard mlar yla ilgili güncel geliflmeleri bulabilirsiniz. 3. Sa daki duyurular bölümünde o hafta içerisinde aç lan hibe programlar ve ihaleleri görebilirsiniz. 4. Ayr ca sa orta bölümdeki EuropeAid k sm na girdi inizde 1. kaynak olarak söz etti imiz sayfa da karfl n za ç kacakt r. Kaynaklar: Ahmet Sungur ve AB Info

11 Türkiye-AB Mali flbirli i Çerçeve Program AB Çerçeve Programlar, Avrupa Birli i nde çokuluslu araflt rma ve teknoloji gelifltirme projelerinin desteklendi i bafll ca Topluluk Program d r. lki 1984 y l nda bafllayan Çerçeve Programlar (ÇP) çok y ll programlar olup, kapsam ve programa ayr lan bütçe miktar her bir programda art fl göstermektedir. ÇP lerin bafll ca amaçlar aras nda, Avrupa n n bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeleraras iflbirli inin teflvik edilmesi say labilir. AB nin Mart 2000 de yap lan Zirve Toplant s nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adland r lan strateji kapsam ndaysa, AB nin dünyan n en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi olmas hedeflenmifltir. Bütünlefltirilmifl bir Avrupa Araflt rma Alan oluflturmay hedefleyen ve döneminde yürürlükte olan 6. ÇP ve y llar nda yürürlükte olacak 7. ÇP AB nin bu hedefe ulaflmas amac yla flekillendirilmifltir. 7. ÇP ye Kimler Kat labilir? ÇP lere, ulusal/uluslararas kanunlar ve AB kanunlar na göre kurulmufl tüzel ve gerçek kifliler yani üniversiteler, araflt rma merkezleri, kamu kurumlar, sanayi kurulufllar ve sivil toplum örgütleri baflvurabilirler. Ayr ca, tüzel kiflili e sahip olan veya olmayan KOB lerin de baflvurular teflvik edilecektir. 7. ÇP ye Nas l Baflvurulur? Komisyon, ilgili özel program ve çal flma programlar nda belirtilen öncelikler kapsam nda y lda bir veya 2 defa proje teklif ça r lar açmaktad r. Ça r lar, 7. ÇP özel bilgi kanallar, internet sayfalar, üye ve aday ülkelerde bulunan ulusal irtibat noktalar Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu, 26 Mart ta tarihi Ankara Palas ta, Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l n kutlamak üzere, mevlevi dervifller ve bale dansç lar n n performanslar ile özel bir etkinli e ev sahipli i yapt. Etkinlik, AB Dönem Baflkanl n sürdüren Slovenya Büyükelçisi Mitja Strukelj ve Kültür ve Turizm Bakan Ertu rul Günay taraf ndan aç ld. Slovenya Büyükelçisi konuflmas nda: Bizler, kültürlerin ve kültürel gruplar n yan yana paralel yaflamlar sürdürdü ü, çok kültürlü toplumlar n ötesine geçmek istiyoruz. Ço ul kültürlerin diyalog içerisinde iflbirli i yapt klar ve sorumluluklar paylaflt klar kültürleraras toplumlar olmak istiyoruz dedi. Kültür ve Turizm Bakan Ertu rul Günay ise öteki ni yaratmadan birlikte yaflaman n öneminin alt n çizdi ve bunun, farkl kültürler ve uygarl klar n birarada oldu u Türkiye gibi bir ülkede özel bir öneme sahip oldu unu kaydetti. Avrupa Komisyonu nun, 2008 y l n Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l olarak kutlanmas karar, Avrupa Komisyonu Türkiye Delagasyonu nun 2008 deki Bilgi ve letiflim Program aktivitelerine de yans d. Sivil Toplum Diyalo u içinde Delegasyon, Kültürleraras Diyalog un ana konu olarak ifllendi i baflka aktiviteler de bafllatt. arac l ile duyurulmaktad r. Projelerin, 6. ÇP de kullan lan Elektronik Proje Teklifi Sunma Sistemi - EPSS arac l yla sunulmas 7. ÇP de bir kural olacakt r. EPSS ile ayr nt l bilgiye CORD S ten ve/veya internet sayfas ndan ulaflabilirsiniz. Baflvurunuzu yapt ktan sonra, projeniz ba ms z uzmanlar taraf ndan de erlendirilir ve sonucu proje koordinatörüne Komisyon taraf ndan iletilir. 7. ÇP nin Yap s ve Özel Programlar n Bütçe Da l mlar y llar aras nda uygulanacak olan AB 7. ÇP, dört özel program ve bunlara ek olarak Ortak Araflt rma Merkezleri nin faaliyetlerini içermektedir. EURATOM da dahil olmak üzere 7. ÇP nin yedi y ll k bütçesinin 53,2 milyar Avro ya ulaflmas beklenmektedir. 7. ÇP le lgili En Güncel Bilgilere Ulafl m 7. ÇP ile ilgili en güncel bilgilere CORD S ten ve/veya TÜB TAK n 7. ÇP için özel haz rlad internet sayfas ndan ulaflabilirsiniz. Bunun yan s ra, iletiflim bilgilerine web sayfas ndan ulaflabilece iniz, her bir alandan sorumlu ulusal irtibat noktalar yla da irtibata geçebilirsiniz. 7. ÇP ye yönelik her türlü sorunuzu fp7@tubitak.gov.tr adresine yönlendirebilirsiniz Türkiye, Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l n Kutlad Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l hakk nda daha ayr nt l bilgi için lütfen ziyaret ediniz: Avrupa Kültürleraras Diyalog Y l resmi web sitesi: 7. Çerçeve Program Kapsam nda Aç k Ça r letiflim ve enformasyon teknikleri ICT (Information & Communication Technologies) konusundaki aç k ça r, Cordis (Community Research & Development Information Service) taraf ndan uygulan yor. Ça r Kodu : FP7-ICT-2007-C Aç l fl Tarihi : 22 Aral k 2006 Kapan fl Tarihi : 31 Aral k 2008 Ça r Bütçesi : 65 M Topluluk Programlar Avrupa Toplulu u Programlar birkaç y la yay lan bir süre boyunca, AB üye ülkeleriyle aday ülkeler aras nda Topluluk politikalar na iliflkin farkl alanlardaki iflbirli ini teflvik etmek amac yla kabul edilmifl bir faaliyetler bütünüdür. Her üye ve aday ülke vatandafl, flirketi, sivil toplum kuruluflu ile ulusal kurumlar; Araflt rma, E itim, Mesleki E itim, Gençlik, Kültür, Görsel- flitsel alan, Çevre, Enerji, Ulaflt rma, Sosyal Politika, Medeni Hukuk alan nda Adli flbirli i, Küçük ve Orta Ölçekli Teflebbüsler; Vergilendirme, Gümrük, Bilgi Toplumu gibi alanlarda Topluluk Programlar na kat labilirler. Türkiye nin aktif olarak kat ld Topluluk Programlar afla da sunulmaktad r; programlarla ilgili ayr nt l bilgi için afla da verilen Ulusal rtibat Noktalar yla ba lant kurulabilir: 7. Çerçeve Program: Çerçeve Programlar (FP) AB nin neredeyse tüm disiplinleri içine alan araflt rma ve gelifltirme faaliyetlerini destekleyen temel mali araç niteli indedir. Yaflam Boyu Ö renim Program : Yeni Yaflam Boyu Ö renim Program, hayat n çocukluktan yafll l a uzanan her an nda ö renim f rsatlar n desteklemektedir dönemi için program bütçesi, 7000 milyon Avro olup bu Program, mevcut Socrates, Leonardo da Vinci ve e-learning programlar n n devam niteli indedir. Yaflam Boyu Ö renim Program okul e itimi (Comenius), yüksek ö renim (Erasmus), mesleki e itim (Leonardo da Vinci) ve yetiflkin e itimi (Grundtvig) olarak dört sektörel programdan oluflmakta ve politika alan nda iflbirli i, dil, enformasyon ve iletiflim teknolojileri ile sonuçlar n yayg nlaflt r lmas ve kullan lmas üzerine Ça r hakk nda ayr nt l bilgi için: n=usersite.cooperationdetailscallpage&call_id=12 odaklanan bir çapraz programla tamamlanmaktad r. Jean Monnet Program : Avrupa Entegrasyonu konusu üzerine yo unlaflmakta ve bu alanda faaliyet gösteren temel kurum ve kurulufllara destek sa lamaktad r döneminde program n bütçesi, 6,970 milyon Avro. Jean Monnet burslar hakk nda bilgi almak ve yararlanmak için: Sorular n z için: info@jeanmonnet.org.tr Tel: +90 (0) veya 44 Faks: +90 (0) Youth in Action: Youth in Action AB nin gençli e yönelik yeni program d r. 1 Ocak 2007 den itibaren uygulanmaya bafllayan bu program 31 Aral k 2013 e kadar devam edecek olup toplam bütçesi, 885 milyon Avro dur. Youth in Action Program, beceri edinimi konusunda önemli katk lar sa layan ve bu nedenle de gençlere, ö renimlerinde Avrupa boyutu olan örgün ve yayg n e itim f rsatlar sa lamada anahtar rol üstlenen bir araçt r. Youth in Action Program, daha az f rsata sahip gençler ile yafl aras gençlerin kat l m n teflvik ederken herkese hitap eden bir programd r. Kültür Program : Genel amaç, programa kat lan ülkelerdeki kreatörler, kültürel oyuncular ve kurumlar aras ndaki kültürel iflbirli inin gelifltirilmesi yoluyla Avrupal lara ait ortak kültür sahas n gelifltirmek ve böylelikle Avrupa vatandafll n n olgunlaflmas n teflvik etmektir. Program, görsel-iflitsel kültür alan nda faaliyet gösteren endüstrilerin ve özellikle de kâr amac gütmeyen küçük kültür teflebbüslerinin kat l m na aç kt r /cult_en.html spx?f6e10f cffd52dd97ca AFACAC895DED00FF48EB145

12 12 Türkiye-AB Mali flbirli i Anadolu Sohbetleri 7. Çerçeve Program Proje Tipleri Proje Tipi Amaç Projenin çerdi i Faaliyetler Hedef Kitle Kat l m Koflullar 1- flbirli i Projeleri 1a) Büyük Ölçekli flbirli i Projeleri 2a) Küçük Ölçekli flbirli i Projeleri Yeni bilgi, teknoloji ve ürün üretimi için ilgili paydafllar aras nda iflbirli inin gelifltirilmesi ve araflt rma için ortak kaynaklar oluflturulmas. Ar-Ge faaliyetleri, demonstrasyon, konsorsiyum yönetimi, di er faaliyetler. (bilginin yay l m, e itim vb.) Araflt rma enstitüleri, üniversiteler, sanayi kurulufllar ve KOB ler potansiyel son kullan c lar. flbirli i Projeleri: Geçerli bir konsorsiyum, birbirinden farkl üç üye / asosye ülkeden birbirinden ba ms z en az üç tüzel kifliliklerden oluflmal d r. Uluslararas iflbirli i projeleri (SICA1): Geçerli bir konsorsiyum iki birbirinden farkl üye / asosye ülkeden en az iki tüzel kiflilik ve birbirinden farkl iki ICPC2 ülkelerinden en az iki tüzel kiflilikten olmak üzere en az 4 ortaktan oluflmal d r. 2- KOB Yarar na Projeler 2a) KOB yarar na projeler 2b) KOB birlikleri yarar na projeler Araflt rman n büyük bir bölümünün Ar-Ge faaliyetlerini bünyelerinde bar nd ran kurumlar taraf ndan; KOB ler, KOB birlikleri veya sivil toplum kurulufllar ve a lar gibi özel gruplar yarar na üstlenildi i ve belirli bir hedefe yönelik olan araflt rmalar n yap lmas. Ar-Ge faaliyetleri, demonstrasyon, konsorsiyum yönetimi ve e itimi de içeren di er aktiviteler. KOB ler, KOB birlikleri, sivil toplum kurulufllar, projede Ar-Ge faaliyetlerini yürütecek kurumlar, di er kat l mc lar. Geçerli bir konsorsiyum, birbirinden farkl üç üye, asosye ülkeden birbirinden ba ms z en az üç tüzel kifliliklerden oluflmal d r. Özel flartlar çal flma programlar nda belirtilir. 3- Mükemmeliyet A lar Araflt rma etkinliklerinin bütünlefltirilmesi, araflt rma kapasitelerinin güçlendirilmesi ve araflt rma merkezleri aras nda kal c iflbirli inin sa lanmas. Etkinlikler ortak program araflt rma kaynaklar n bütünlefltirici faaliyetler (örne in: araflt rma altyap s na, verilere ve bilgiye ortak eriflim) araflt rmac, yönetici ve teknisyen de iflimi; sonuçlar n say s n ve kalitesini art racak flekilde araflt rma önceliklerinin ve kaynaklar n da t m n n tasarlanmas. Ortak araflt rma programlar n n oluflturulmas ; konsorsiyum yönetimi. Araflt rma enstitüleri, üniversiteler. Geçerli bir konsorsiyum, birbirinden farkl üç üye / asosye ülkeden birbirinden ba ms z en az üç tüzel kifliliklerden oluflmal d r. 4- Bireysel Ba ms z Araflt rma Projeleri 4a) Bafllang ç düzeyindeki ba ms z araflt rmac deste i 4b) leri düzey araflt rmac deste i Araflt rmac güdümlü, bireysel araflt rmac lar veya tak mlar taraf ndan yönetilen, mevcut paradigmalar n ve bilimsel s n rlar n efli inde veya ötesinde fikirler sunan projelerin herhangi bir bilimsel alan veya öncelik k s t olmaks z n desteklenmesi. Ar-Ge faaliyetleri üzerinde yo unlaflmakla beraber, ek olarak e itim, sarf malzemesi ve ekipman al m, seyahat gibi faaliyetleri de kapsamaktad r. Bafllang ç düzeyindeki ba ms z araflt rmac deste i: Bir tüzel kiflili e ba l olarak çal flan, en az 2, en az 9 y ll k doktora derecesine sahip bireysel araflt rmac lar. leri düzey araflt rmac deste i: Detayl bilgiyi ilgili çal flma program ndan edinebilirsiniz. Konsorsiyum kurulmas söz konusu de ildir. Ev sahibi kuruluflun AB üye / asosye ülkelerden olmas gerekmektedir. 5- Eflgüdüm ve Destek Eylemleri 5a) Eflgüdüm eylemleri 5b) Destek eylemleri Eflgüdüm Eylemleri: Araflt rma etkinlikleri ve politikalar aras nda koordinasyon kurmaya yönelik faaliyetler. Destek Eylemleri: Yap lm fl ya da yap lacak bir Ar-Ge çal flmas n destekleyici faaliyetler. Eflgüdüm Eylemleri: Bilgi paylafl m na yönelik a lar n oluflturulmas, koordinasyon ve bilginin yay l m aktiviteleri, iyi uygulamalar n de iflimi, konsorsiyum yönetimi. Destek Eylemleri: Konferanslar, seminerler ve çal fltaylar düzenlenmesi, araflt rma ve yenilik stratejileri gelifltirme çal flmalar, özendirme ödülleri, yar flmalar, uzman çal flma gruplar n n oluflturulmas, bilginin yay l m, konsorsiyum yönetimi. Buna ek olarak araflt rma altyap lar alan nda, araflt rma altyap lar n n gelifltirilmesi, Avrupa araflt rma fonlar yla iflbirli i; araflt rma potansiyeli alan nda ise araflt rma kapasitesinin gelifltirilmesi gibi etkinliklerde yer almaktad r. Araflt rma enstitüleri, üniversiteler, sanayi kurulufllar, KOB ler, di er kat l mc lar (bölgesel otoriteler vb) Araflt rma programlar yürütücü kurumlar (ERA-NET ve araflt rma altyap lar projeleri için) Araflt rma etkinliklerinin koordinasyonu için eflgüdüm eylemleri: Geçerli bir konsorsiyum, birbirinden farkl 3 üye / asosye ülkeden birbirinden ba ms z en az üç tüzel kifliliklerden oluflmal d r. Di er eflgüdüm ve destek eylemleri: Projede üye / asosye ülkeler en az bir tüzel kiflilik bulunmal d r. 6a) Bafllang ç düzeydeki e itim a lar. Üniversitelerin, araflt rma kurumlar n n ve sanayi kurulufllar n n, araflt rma kariyerlerinin ilk 4 y l ndaki araflt rmac lara yönelik oluflturacaklar ortak e itim programlar n n desteklenmesi. Projeye dahil olan kurulufllar aras nda oluflturulan iletiflim a ve ortak e itim program, oluflturulan a a yönelik e itim ve bilgilendirme faaliyetleri, deneyimsiz araflt rmac lar için kariyer geliflimi plan, ziyaretler ve farkl kurumlardaki görevlendirmeler, a d fl ndaki uzmanlar n kat l m na aç k uluslararas konferanslar ve di er e itim etkinlikleri, proje yönetimi ve istihdam. Araflt rma merkezleri, üniversiteler, sanayi kurulufllar ve KOB ler, kamu kurumlar. 1- Çok tarafl e itim a lar için ikisi üye ülke olmak kofluluyla, üç farkl üye / asosye ülke. 2- Eflleflmifl e itim a lar için iki farkl üye / asosye ülke (biri üye ülke olmal ) 3- Tek tarafl e itim a lar için bir üye / asosye üye. 6b) Avrupa Re-Entegrasyon Hibeleri Daha önceden Marie - Curie eylemlerinden yararlanm fl araflt rmac lar n yapacaklar araflt rma projelerinin ve kariyer geliflimlerinin desteklenmesi. Araflt rmac n n sundu u araflt rma projesi Daha önceden Marie - Curie eylemlerinden en az18 ay süreyle yararlanm fl deneyimli araflt rmac lar. Not: Sözkonusu araflt rmac lar n çal flmalar n sürdürece i ev sahibi kuruluflu belirlemifl olmalar gerekmektedir. Ev sahibi kuruluflun AB üye / asosye ülkelerden olmas gerekmektedir. 6- Burs ve Destek Projeleri (Marie Curie Eylemleri) 6c) Uluslararas Re-Entegrasyon Hibeleri 6d) Kariyer geliflimi için Avrupa içi burslar Deneyimli araflt rmac lar n 3. ülkelerde (Amerika, Kanada, Japonya vs.) edindikleri bilgi birikimlerinin Avrupa ya aktar lmas n n 3. ülkelerdeki araflt rma kurulufllar yla sürekli iliflkiler kurulmas n n ve beyin göçünün etkilerinin azalt lmas n n sa lanmas. Deneyimli araflt rmac lar n kariyer geliflimlerinin, kariyerine ara vermifl araflt rmac lar n, araflt rmac kariyerlerine devam etmelerinin desteklenmesi ve deneyimli araflt rmac lar n farkl disiplinlerdeki niteliklerinin güçlendirilmesi. Araflt rmac n n sundu u araflt rma projesi Araflt rmac n n sundu u araflt rma projesi, araflt rmac n n e itimi ve kariyer geliflimine yönelik faaliyetler, kariyer geliflim plan. Araflt rmalar n son üç y ld r Avrupa d fl nda sürdürmekte olan deneyimli Avrupal araflt rmac lar. Not: Sözkonusu araflt rmac lar n çal flmalar n sürdürece i ev sahibi kuruluflu belirlemifl olmalar gerekmektedir. Araflt rma kariyerlerine devam etmekte olan ve / veya belli bir süre ara vermifl deneyimli araflt rmac lar. Not: Doktora derecesini yeni alm fl araflt rmac lar deneyim bak m ndan yeterlilerse dahil olabilmektedirler. Araflt rmac n n üye / asosye ülke vatandafl olmas, ev sahibi kuruluflun üye / asosye ülkelerden olmas gerekir. (araflt rmac n n gidece i ülkede son üç y lda 12 aydan fazla bulunmam fl olmas flart aran r.) Araflt rmac n n çal flmalar n sürdürece i ev sahibi kuruluflun, araflt rmac n n vatandafl oldu u üye / asosye ülkenin d fl nda bir ülkede olmas gerekir. (araflt rmac n n gidece i ülkede son üç y lda 12 aydan fazla bulunmam fl olmas flart aran r.) 6e) Sanayi - Akademi flbirli i ve letiflimi KOB lerin, sanayi kurulufllar n n araflt rma merkezlerinin ve üniversitelerin bir araya gelerek stratejik iflbirlikleri kurmalar, uzmanl k ve bilgi aktar m için ortak e itim programlar oluflturulmas, personel de ifliminde bulunulmas, kurulan iflbirli inin kal c l n n sa lanmas. Akademi - Sanayi taraf ndan oluflturulacak ortak iflbirli i program kapsam nda araflt rmac lar n kariyer geliflimlerinin, akademi-sanayi aras ndaki bilgi transferinin (personel de iflimi) ve oluflturulacak a a yönelik etkinliklerin desteklenmesi. Sanayi - Akademi kurum / kurulufllar. Not: Personel de iflimi, sanayi kurulufllar ve KOB lerdeki teknik eleman ve araflt rmac statüsünde çal flan kiflileri de kapsamaktad r. ki farkl üye / asosye ülkedeki farkl sektörlerden kurulufllar n iflbirli ini gerektirir. (1 üniversite / araflt rma kuruluflu + 1 sanayi) yurtd fl ndan kat lacak. araflt rmac lar n deneyimli araflt rmac olmas gerekmektedir. 6f) Uluslararas giden araflt rmac burslar Araflt rma kapasitesi yüksek 3. ülkelerdeki (Amerika, Kanada, Japonya vs) bilgi birikiminin Avrupa ya tafl nmas. Araflt rmac n n sundu u, araflt rma projesi, araflt rmac n n e itimi, kariyer geliflimi ve burs süresince 3. ülkede ve üye/asosye ülkede kendi kariyer geliflim plan na yönelik sürdürece i faaliyetler. AB üye / asosye ülkelerindeki (giden) ve 3. ülkelerdeki (gelen) deneyimli araflt rmac lar. Ev sahibi kurulufl ve araflt rmac n n projeyi birlikte oluflturmas gerekmektedir. Gidilecek ülkede son üç y lda 12 aydan fazla bulunmam fl olmas flart aran r. 6g) Uluslararas gelen araflt rmac burslar AB üye / asosye ülkeleriyle 3. ülkeler aras nda uzun süreli bilimsel iflbirli inin kurulmas. Deneyimli araflt rmac lar n bireysel araflt rma projeleri. AB üye / aday ve 3. ülkelerdeki araflt rma kurulufllar. ki farkl AB üye / aday ülke ve bir di er ülke kuruluflundan deneyimli araflt rmac lar. Ar-Ge personeli, yöneticiler, teknik eleman. Deneyimsiz Araflt rmac lar Deneyimli Araflt rmac lar Kaynak : Doktora e itimine bafllayabilecek olan ve / veya araflt rma kariyerlerinin ilk 4 senesinde olan araflt rmac lar. : Araflt rma deneyimi 4 y ldan (tam zaman eflde er) fazla olan ve / veya doktora derecesine sahip olan araflt rmac lar. : TÜB TAK - SICA : Uluslararas iflbirli i projeleri ICPC : Uluslararas iflbirli i hedef ülkeleri * AKTD Görünüm Dergisinden al nm flt r

13 AB, E itim ve Kültür 13 Avrupa da E itim Avrupa Online Akademisi AB nin finansal deste iyle kurulan Avrupa Online Akademisi, Avrupa entegrasyonuyla ilgili uzaktan ö renim modülleri yani profesyonel ifl yaflamlar n devam ettirirken kiflilere ö renim görme olana n sunuyor. Akademik katk da bulunan kurumlar aras nda Nice ve Berlin de faaliyet gösteren Centre International de Formation Européenne ve Köln Üniversitesi Jean- Monnet Siyaset Bilimi Bölümü bulunuyor. Program; akademisyenlere, üniversite mezunlar na, günlük olarak Avrupa Entegrasyonu yla ilgili sa l kl bilgiye ihtiyaç duyan kamu ve özel sektör çal flanlar na hitap ediyor. Avrupa da E itim ve Burs Olanaklar ation_culture/index_en.htm _detay.asp?duyuru_id=81 Türkiye deki AB Kurumlar nda Staj Olanaklar ktisadi Kalk nma Vakf iyeltin@ikv.org.tr TÜS AD Ofisleri tusiad@tusiad.org ankoffice@tusiad.org Ar Hareketi ik@ari-tr.org AB Bilgi Merkezi info@abinfoturk.net AB Genel Sekreterli i Eskiflehir Yolu 9. km ANKARA Ulusal Ajans Devlet Planlama Teflkilat AB E itim ve Gençlik Programlar Merkezi (ABGPM) Necati Bey Cad. No: Bakanl klar- Ankara Yurtd fl ndaki AB Kurumlar nda Staj Olanaklar TÜS AD Bruksel: bxloffice@tusiad.org Washington : Berlin: Paris: atan@tusiad.org Avrupa Parlamentosu gençlere ücretli ve ücretsiz staj olanaklar sunmaktad r. public/staticdisplay.do?language= EN&id=147 AB Komisyonu gençlere ücretli staj olanaklar sunmaktad r. index_en.htm Bölgeler Komitesi üniversite mezunu gençlere ücretli staj olanaklar sa lamaktadir. contact_us_traineeships.htm#stagesrem Avrupa Konseyi gençlere ücretsiz staj olanaklar sunmaktad r. Fresources/jobs/10%5FTraineeship%5 Fopportunities/ AB ile ilgili di er staj olanaklar Türk Avukatlara E itim Olana Türk avukatlar n n Avrupa nsan Haklar Sözleflmesi (A HS) konusunda e itimini amaçlayan Avrupa Konseyi ile Avrupa Komisyonu ortak projesi 21 Nisan 2007 tarihinde aç ld. AB nin 1.3 milyon Avro ile destekledi i proje, Avrupa Konseyi taraf ndan Türkiye Barolar Birli i ile iflbirli i halinde yürütülüyor. Türkiye den 78 bölge barosunun yer ald projede toplam avukat say s n n yaklafl k %20 sine yani 10,500 avukata e itim verilecek. Avukatlar n e itimine ek olarak, A HM nin ilgili içtihad na at fta bulunan aç klamal bir Türk Ceza Muhakemesi Kanunu haz rlanacak ve proje kapsam nda e itilen avukatlar ile Türkiye deki di er ilgili kurumlara da t lacakt r. Bilgi için: AKTD/ banur.ozaydin@ec.europa.eu AB de Kültür Programlar AB Mevzuat nda Kültür AB mevzuat n n 151. maddesi uyar nca, toplulu un kültür alan ndaki yetkileri, gerçekleflen tüm topluluk etkinlikleri süresince göz önünde bulundurulmal ; kültürel ço ulculuk kavram na tüm aktivitelerde sayg duyulmal ve korunmal d r. Bu ba lamda AB nin tek bir Avrupa kültürünü empoze etmek yerine, kültürel ço ulculu u hedef ald söylenebilir. Komisyon un kültür programlar aktiviteleri: Kültür 2007 Program ( ) Kültür 2000 program n n baflar lar n n ard ndan 2007 y l nda küresel bir vizyon içeren Kültür 2007 program bafllat ld. AB, Kültür 2007 hibe program kapsam nda üye ülkelerdeki kurulufllarla ortak projeler yürüten kültür-sanat kurum ve kurulufllar na destek veriyor. Program n genel amaçlar ; programa dahil olan ülkelerin sanatç lar, kültür uygulay c lar ve kültür kurumlar aras ndaki iflbirli inin gelifltirilmesiyle, ortak kültürel miras temeline dayanan ve üye devletler taraf ndan paylafl lan kültürel alan n geniflletilmesidir. Program n Bütçesi; 7 y l için toplam 352 milyon Avro olarak öngörülüyor. Kültürel iflbirli i alan ndaki araflt rmalar n desteklenmesi Kültürel iflbirli i alan ndaki projelerin etkisini artt rmak amac yla bilgi, belge toplanmas ve da t m. Bilgi için: Türkiye Kültür 2007 Program : Kültür ve Turizm Bakanl mesutozbek@kultur.gov.tr aybala.dagasan@kultur.gov.tr EUROMED Kültürel Miras Program Bir AB Program olan Euromed Heritage, AB ve Akdeniz Ülkeleri aras nda iflbirli ini art rma ile Akdeniz Ülkeleri nin kültürel varl klar n koruma ve gelifltirme çabalar n destekler. Bu program kapsam nda kültürel varl klar koruma alt na almak isteyen kurumlar ile fon deste i sa lamak isteyebilecek yat r mc lar biraraya getirecek ADOPT adl bir platform da oluflturulmufltur. Program y lda iki kez proje kabul etmektedir. flehirleriyle birlikte 2010 y l nda Avrupa Kültür Baflkenti oluyor. er_actions/cap_europ/historic_en.html Kültür Alan nda Di er Mali Destek mkanlar Avrupa Akdeniz Gençlik Program Euromed Youth kültürel içerikli gençlik programlar içerir. abouteuromedyouth/ Türkiye için: Asuman Goksel / agoksel@metu.edu.tr 2008 Avrupa Nostra Ödülleri Anna Lindh Vakf, EuroMed Destekli Kültür Fonu; AB ve Akdeniz ülkeleri aras ndaki 4 ülkeden partnerin kat ld kültürel projelere ila Avro aras nda destek verir. questions@euromedalex.org Türkiye için: Esra Nilgün Mirze / nilgun.mirze@iksv.org Avrupa Kültür Vakf, Türk sanatç ve kültür operatörlerine de fon deste i mevcut olan bir STK d r. Avrupa çap nda etkin 220 nin üzerinde STK n n temsilci platformu olan Avrupa Nostra, Avrupa Komisyonu nun Kültür 2000 Program çerçevesinde AB Kültürel Miras Ödülleri da t yor. Kimler Baflvurabilir? Program, önerilen faaliyeti gerçeklefltirecek iflletme kapasitesine ve mali kapasiteye sahip oldu unu kan tlayan, kâr amac gütmeyerek faaliyet gösteren kültürel iflletmeler dahil olmak üzere, görsel-iflitsel olmayan sektörlerin ve uygulay c lar n tümünün kat l m na aç kt r. Destek Alanlar 1. Kültürel Eylemler Deste i: 2. Kültürel Organizasyonlar Deste i: 3. Kültürel Araflt rmalar ve Derlemeler Deste i: Avrupa Kültür Baflkentleri Her y l, bir ya da iki Avrupa kenti, kültür baflkenti olarak belirlenir ve kente finansal destek sa lan r. Bu deste in hedefi, sergi organizasyonlar gibi flehrin kültürel miras na fl k tutan etkinliklere ve genifl kapsaml performanslar ile birlikte Avrupa n n her yan ndan oyuncu ve sanatç lar bir araya getiren konser ve di er gösterilere fon oluflturmas d r. Program sayesinde seçilen flehirlerde uzun vadede kültür ve turizmin desteklenmesi yönünde olumlu sonuçlar al nd kan tland. stanbul, Essen ve Pécs Avrupa Nostra Ödülleri maddi kültürel miras n korunmas nda en iyi örnekleri tespit ve teflvik etmek, Avrupa çap nda bilgi ve deneyim al flveriflini canland rmak, kamu bilincini ve Avrupa kültürel miras na duyulan de eri art rmak ile Örne in Gücü felsefesiyle yeni örnekleri teflvik etmek için her y l veriliyor. Üstün baflar lar flu kategorilerde ödüllendirilecektir: Koruma Araflt rma Bireyler ya da kurumlar taraf ndan özverili hizmet E itim, Yetifltirme ve Bilinçlendirme. Bilgi için:

14 14 Türkiye-AB Mali flbirli i Anadolu Sohbetleri STK lara Hibe Ça r s Kat l mc Demokrasi çin Yerel Hareket Türkiye de Sivil Toplumun Güçlendirilmesi: Kat l mc Demokrasi çin Yerel Hareket ad yla yeni bir hibe program aç kland. Hibe program Türkiye de yerel düzeyde faaliyet gösteren STK lar n küçük ölçekli projelerine destek vermeyi amaçl yor. Program toplumsal cinsiyet, çevre ve do an n korunmas, çocuk haklar, engelli haklar, gençlik, insan haklar, kültürel haklar ve yerel Görme Engelliler Haklar n Ö reniyor AB de engelli haklar na iliflkin temel ilke, herkesin sosyal yaflamda ve ifl yaflam nda eflit muamele görmesidir. Ancak engellilerin bu haklar n eksiksiz kullanabilmeleri için sadece kendilerinin de il, toplumun tüm kesimlerinin bu konuda bilinçlenmesi gerekiyor. Görme Engelliler Bilgi ve letiflim Jean Monnet Burslar Jean Monnet Bursu, Türkiye ile AB ülkelerindeki sivil toplumlar aras nda karfl l kl bilgi al flverifli ve alg lamaya katk da bulunmay hedefleyen Sivil Toplum Diyalogunun bir parças d r. Burs baflvurusu yapacak adaylar n Türkiye deki üniversite son s n f, yüksek lisans ö rencisi veya akademik, idari personel olmalar ya da hâlihaz rda Türk kamu veya özel sektöründe çal fl yor olmalar istenmektedir. Türkiye de STK larda çal flmakta olanlar da programa baflvurabilirler. Türkiye nin AB mevzuat na uyum hedefleri do rultusunda, burslar mallar n serbest dolafl m, tar m ve k rsal kalk nma, enerji, adalet ve temel haklar da dahil olmak üzere müktesebat n her alan nda verilecektir. Program için 1989 dan bugüne kadar yaklafl k 20 milyon Avro harcanm fl olup, Türk üniversitelerini bitirmifl 900 yeni mezun, kültür alanlar nda yerel düzeyde faaliyet gösteren STK lar n k sa sureli projelerine azami Avro ya kadar mali destek sa layacak. Hibe baflvurular için son teslim tarihi 4 Temmuz 2008 dir. Genifl bilgi için: ve Projesi, Türkiye de bu konuda at lacak pek çok ad m için baflar l bir bafllang ç oluflturuyor. Bilgi için: May08.html devlet memuru ve özel sektör çal flan n n AB ülkelerinde ö renim görmeleri ve araflt rma yapmalar sa lanm flt r. Program bilim adamlar n n kiflisel ve mesleki geliflimleri üzerinde son derece olumlu bir etki yaratman n yan s ra Türk kurumlar n n müktesebat uygulama konusundaki idari kapasitelerini güçlendirmeye yard mc olmaktad r. Bilgi için: info@jeanmonnet.org.tr Uzman ndan yi Proje Haz rlaman n Yollar AB Hibeleri en revaçta konulardan olmas na ra men s k flikayet edilen bir konudur. Proje ça r lar na yeterli ve do ru proje baflvurular n n gelmedi i oluyor. Bir projenin hibe kazanabilmesi yani AB Hibe Programlar ndan faydalanmas için, baflvuru sahipleri baz unsurlara dikkat etmelidir. Bu unsurlar bir çok projede 5 ana bafll k alt nda toplanabilir. 1- Baflvuru Sahibinin Uygunlu u: Bir çok baflvuru sahibi ellerindeki projenin kaliteli olmas na ra men neden hibe alamad klar konusunda soru iflaretleri tafl maktad r. De erlendirme tablosuna bak lacak olursa de erlendirme uzmanlar n n ilk olarak okuduklar bölüm, baflvuru sahibinin teknik ve mali yeterlili i bölümüdür. Bu bölümden belirli bir puan n alt nda not al nd taktirde proje baflvuru formunun geri kalan k sm okunmamaktad r. Yani baflvuru sahibi teknik ve mali olarak proje yürütebilecek kapasitede de ilse, projenin konusu ne olursa olsun teklif reddedilmektedir. Bu yüzden baflvuru formunun 3 ve 4. bölümleri eksiksiz ve detayl olarak doldurulmal d r. Baflvuru sahibinin projesinin de erlendirilebilmesi için her fleyden önce: 1.1 Baflvuru sahibi ve ortaklar proje yönetimi konusunda yeterli deneyime sahip oldu unu, 1.2 Baflvuru sahibi ve ortaklar yeterli teknik uzmanl a sahip oldu unu, 1.3 Baflvuru sahibi ve ortaklar yeterli yönetim kapasitesine sahip oldu unu, (Personel, ekipman ve proje bütçesini idare edecek bilgi ve beceri dahil olmak üzere) 1.4 Baflvuru sahibi istikrarl ve yeterli finansman kaynaklar na sahip oldu unu ispat etmek ve bu bafll klar alt nda belirli bir puan n üzerinde not almak zorundad r. 2- lgililik: Projenin hibe alabilmesi için projenin baflvurunun yap ld hibe program yla ilgili olmas gereklidir. Bu kapsamda: 2.1 Proje, teklif ça r s n n hedefleriyle ve bir veya birden fazla önceli iyle ne kadar ilgili oldu unu, 2.2 Proje, hedef bölgelerin ihtiyaçlar ve sorunlar ile ne kadar ilgili oldu unu, 2.3 lgili taraflar ne kadar aç kça tan mlanm fl ve stratejik olarak seçildi ini, hedef gruplar ve nihai faydalan c lar net olarak belirtilip belirtilmedi i aç k bir biçimde belirtilmelidir. Aksu Bora n n haz rlad Sivil Toplum Kurulufllar çin Toplumsal Cinsiyet Rehberi yay mland. Rehberin bas l versiyonunu STGM ofisinden Ahmet SUNGUR ahmet@sundanismanlik.net 3- Yöntem: Projenin ne flekilde yap laca, faaliyetlerin ne flekilde gerçeklefltirilece i konular n n aç kland bölümlerdir. Baflvuru sahibi projenin yöntemini haz rlarken: 3.1 Önerilen faaliyetlerin uygunlu u, uygulanabilirli i, hedeflerle ve öngörülen sonuçlarla ne kadar uyumlu oldu u, 3.2 Projenin genel tasar m n n ne kadar tutarl oldu u, 3.3 Ortaklar n projeye kat l m ve katk düzeyinin yeterli olup olmad, 3.4 Proje faaliyet plan n n aç k ve uygulanabilir nitelikte olup olmad, 3.5 Teklifte, projenin sonucuna yönelik objektif olarak do rulanabilir göstergelerin yer al p almad konular nda detayl aç klamalar yapmal d r. 4- Sürdürülebilirlik: yi bir projenin ayn zamanda sadece proje zaman hibenin verildi i dönem de il, proje kapsam nda verilen hibe deste inden sonra da projeyi yürütebilece ini ispat etmesi gerekir. Bu kapsamda; 4.1 Projenin, hedef gruplar üzerinde ne kadar somut bir etkisinin oldu u, 4.2 Projenin ne tür potansiyel çarpan etkileri içerdi i yani, kendisine ve çevresine olumlu yan etkilerinin oldu u, 4.3 Teklif edilen projeden beklenen sonuçlar n ne kadar sürdürülebilir oldu u konusunda detayl bilgi verilmesi gerekmektedir. 5- Bütçe ve Maliyet Etkinli i: Proje kapsam nda yap lacak harcama kalemlerinin ne kadar iyi seçildi i ve istenilen hibenin da l m n n ne flekilde yap laca n n da aç k ve net bir flekilde bütçede gösterilmesi ve maliyet gerekçelendirmelerinin somut bir flekilde ortaya konulmas gerekmektedir. Bu kapsamda: 5.1 Tahmini maliyetler ile beklenen sonuçlar aras ndaki oran n yeterli oldu u, 5.2 Yap lmas öngörülen harcamalar projenin uygulanmas için neden gerekli oldu u somut bir flekilde anlat lmal d r. STK lar çin Toplumsal Cinsiyet Rehberi edinebilece iniz gibi, PDF versiyonunu adresli STGM web sitesinin yay nlar bölümünden bilgisayar n za indirebilirsiniz.

15 Kars, Sanayi, Ticaret ve AB 15 Kars linin Ekonomik ve Sosyal Durumu Ali GÜVENSOY* Bölgeler aras geliflmifllik farklar n n ortadan kald r lmas için az geliflmifl illerde yat r m ve istihdam art rmaya yönelik cazibe yaratmak gerekir. Ayr ca onun için organize sanayi bölgelerine yat r m art rmaya yönelik uygulamalar yap lmal d r. limizde baraj ve sulama kanallar bir an evvel faaliyete geçirilmeli. Çünkü tar m alanlar m z n çok genifl olmas na ra men sulama yetersizli i nedeniyle gerekli verim ve üretimi alam yoruz. Bölgede en çok göç veren illerin bafl nda olmam z n nedeni; iflsizlik, yat r ms zl k ve yat r mc lar n ekonomiye güven duymamas d r. Her an her fleyin de iflebilece i endiflesini yafl yorlar. Türkiye nin yat r m istihdam ve ifl yapmakla daha çekici hale gelmesi için ilimizde ifl yapanlara kolayl k sa lanmal d r. Yat r m n önü aç lmal d r. Örne in; a r vergi yükü ve sigorta primleri, enerji finansman maliyetlerinin yüksekli i ve bürokratik engeller Türk sermayesinin yurt d fl na ç kmas na bile neden olmufltur. Bizce çok önemli olan Kars-Tiflis demir yolu projesinin bir an evvel realize edilmesidir. Kars havaalan n n uluslararas seferlere aç larak gümrük ifllemlerinin yap labilmesi gerekir. Çünkü bu bölgede üretilen mallar n nakliyesi için demir yollar rehabilite edilmeli, Kafkas ülkelerine demiryolu ba lant lar gelifltirilmelidir. * Kars Ticaret ve Sanayi Odas Yönetim Kurulu Baflkan Kars ilimiz, Do u Anadolu bölgemizin kuzey do usunda 1750 metre yükseklikte bir yaylad r. Ekonomisi tar m ve hayvanc l a dayan r. Türklerin Orta Asya dan göç ederek, Anadolu ya ilk girdikleri yer olan serhat flehri Kars m z; Kafkaslar ve Orta Asya n n köprüsü konumundad r. limiz; bilindi i üzere s n r flehri olup, Gürcistan a, Ermenistan a aç lan demir yollar yla Ermenistan dan Asya ya gider. Karayolu Ç ld r Aktafl tan, Gürcistan dan Kafkaslara gider. limizde do unun en büyük havaalan mevcut olup, Ankara ve stanbul seferleri yap lmaktad r. Yine ilimizden devlet demiryollar a Edirne ye kadar uzan r. Bilindi i gibi bizim ilimizin geçim kayna tar m ve hayvanc l a dayan r. Bölgede halk n önemli geçim kayna n oluflturan tar m ve hayvanc l k sektöründe ve kal c projeler üretilmedi. Sanayi yat r m n n az oldu u yöremizde tar m ve hayvanc l a önem vermek zorunday z. Ama ne yaz k ki giderek kötüye gidiyor. Besi organize sanayi yok, kaçak hayvan girifli bir türlü önlenemiyor. Bu ac tablo ilimizin ekonomisini engelledi i gibi sa l m z da ciddi bir flekilde tehdit ediyor. Buna bir an evvel çare bulunmal ve besi organize sanayi kurulmal. Ayr ca ilimizde iflsizlik had safhada; esnaf m z n, sanayicimizin, durumu hiç iyi de il. Bir de bafl m za Çin mallar ç kt. Böyle giderse vitrinlerde ve pazarlarda Türk mallar n göremeyeceksiniz. Ne yaps n esnaf s n r kap lar m z kapal, ithalat yok, ihracat yok. Bu durumda AB projelerinden yararlanmak, proje üretmek gerekir. Tabii bu arada Ermenilerin de Karaba dan çekilerek soyk r m da gündemden ç karmalar laz m. Örne in; ngiltere, spanya, Fransa, Yunanistan, Almanya, rlanda, Hollanda gibi Avrupa ülkeleri AB istihdam stratejileri, istihdam dostu vergi politikalar uygulayarak iflsizlik sorunun önüne geçmeye çal flm fllard r. Öte yandan Çin-Hindistan gibi ülkelerde istihdam kay t alt nda ve sürekli kalmak için; bölgeler aras farkl l klar dikkate alarak, geliflmifllik durumlar na göre farkl bölgelere farkl asgari ücret uygulanmas na gitmifllerdir. Do u Ekonomisine Kaflar Deste i 1998 y l ndan bu yana, Ardahan n Göle ilçesinde ve Kars ta kaflar peynirini yurt içi ve yurt d fl nda tan tmak; kaflar üreticilerinin sorunlar na dikkat çekmek amac yla festival düzenleniyor. 3. Ulusal Göle Kaflar Festivali nde Alibey Süt Ürünleri flirketi, yapt 2.5 tonluk dev kaflarla Guiness Rekorlar Kitab na girmifl. Kaflar; Kars ve Ardahan Göle nin sembolü. Do uda binlerce insan n geçim kayna. lçe merkezleri, beldeler ve köylerde çok say da besici sütlerini kaflar üreten mand ra ve kaflar imalathanelerine sat yor. Bu imalathanelerde çal flan çok say da Karsl var. Esnaf, kaflar n toptan ve perakende sat c l n yap yor. Kars ta kaflar peynirinin büyük k sm, y lda yaklafl k 1500 tondan fazla, bafll ca 4 büyük fabrika üretiliyor. Köylerde geleneksel yöntemlerle de 1000 ton civar nda kaflar elde ediliyor. Bu miktarlar büyük iflletmeler ve sanayi kurulufllar için belki önemsiz görülebilir ama, ülkemizin do usunda, üstelik halk kesimine yay lan bir sektör için önemli rakamlar. Kars ve Ardahanl üreticiler geleneksel yöntemleri terk edip, Bat da daha iyi flartlarda üretim yapan büyük tesisler ve imalathanelerle rekabet edebilmek için modern üretim yöntemlerine geçmek istiyorlar. Sermaye yetersizli i buna engel. Üreticiler, destek ç k lmas halinde flu anki süt potansiyelinin 4 ile 5 kat artaca n iddia ediyorlar. Bölgedeki kaflar sektörünün de erlendirilmesi için devletin ciddi projeler yapmas gerekti ini, mera slah, hayvanc l gelifltirme ve sübvansiyon gibi projelerin hayata geçirilmesi halinde büyük bir ekonomik canl l n gelece ini belirtiyorlar. Kars gravyer peyniri 60 l y llarda stanbul a, oradan da yurtd fl na ihraç ediliyormufl. fiu anda kaflar ve gravyer peynirinin ihracat yap lm yor. Kars Ticaret ve Sanayi Odas Baflkan Ali Güvensoy, ihracat n bafllamas için baflta Aktafl ve Do u s n r kap lar n n aç lmas n n gerekti ini belirtiyor. Kaflar sektörünün bir sorunu da, hayvanc l n et sektörüne yönelik yap lmas ndan dolay, mand ralar n sadece süt sezonunda çal flabilmeleri. Kaflar üreticileri yaz sezonunda süt buluyor, k fl n ise bulam yor ve tesisler bofl kal yor. Bunun için de hayvanc l k konusunda insanlar n bilinçlendirilmesi ve hayvanc l k sektörünün süt üretimine de teflvik edilmesi gerekiyor. zmir Enternasyonal Fuar na 61 y l önce kat lan Kars kaflar, gravyer, beyaz peynir ve kremas n n 1937 den 1950 ye kadar birincilik ödülü ald n biliyor muydunuz? Kaflar peynirinin tarihçesi çok eskilere dayan yor. Rusya n n Kafkasya bölgesinden gelen dedelerimiz; gravyer, kaflar, beyaz peynir ve krema kültürünü de beraberlerinde Türkiye topraklar na getirmifller. Kars süt fabrikas n n yok pahas na, makine fiyat ndan daha ucuza özellefltirilip, ard ndan fabrikan n makinelerinin sökülerek Konya ya tafl nmas n Karsl lar hala unutam yor. Ve bugün market reyonlar nda Kars kaflar n veya gravyerini çok az görmenin nedenini bu özellefltirmeye ba l yorlar. Peynirin fl rat denilen suyu da de erlendiriliyor. Ayr ca sütten krema yap ld ktan sonra suyuyla da, yani ya al nm fl sütten de yörede çeçil diye adland r lan lor peyniri yap l yor. fi rat da makinede çekerek yap lan ya n da çok güzel ve s hhi oldu u söyleniyor. Mand rac l kta iflçilik kadar önemli olan hammadde yani sütün önemi. Sütün ya l olmas ve en az 4-5 kat tülbentten geçirilerek çok iyi süzülmesi gerekiyor. Mand ralar havadar yerlerde olmal ve mikrop bar nd rabilecek ortamlardan uzak tutulmal d r. Süt çok iyi pastörize edilerek asitten tamam yla ar nd r lmal d r. Böylece süt ürünleri hem daha kaliteli, hem de daha dayan kl olacakt r. Kars kaflar n leziz ve ünlü yapan da bütün bu süt iflleme safhalar n n iyi bir flekilde yap lmas d r. Tabii ki hayvanc l n tamamen organik yap lmas n n da önemli bir etkisi vard r. Kaynaklar: Aksiyon Dergisi

16 16 Kars, Sanayi, Ticaret ve AB Anadolu Sohbetleri Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu 2010 da Hayata Geçecek TUSKON Kars ta Kaz Projesi Bafllatacak Türkiye fladamlar ve Sanayiciler Konfederasyonu TUSKON Baflkan R zanur Meral, Do u Anadolu projesiyle Kars ta kaz projesi bafllatacaklar n söyledi. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu nun Gürcistan bölümünün temeli geçti imiz y l kas m ay nda at ld y l nda tamamlanmas planlanan demiryolu hatt, Avrupa ya ihracat yapan Kafkas ülkelerini Rus demiryollar na ba ml olmaktan kurtaracak. Bakü-Tiflis-Kars (BTK) plan yap lm fl ve uzun y llardan bu yana gündemde bulunan demiryolu projesidir. Demiryolu hatt ; Azerbaycan n baflkenti Bakü flehrinden Gürcistan n Tiflis ve Ah lkelek flehirlerinden geçerek, Türkiye nin Kars flehrine gidecektir. Hat, Azerbaycan la Türkiye yi birlefltirecektir. Demiryolunun tamam 180 km olup, toplam maliyeti 450 milyon dolard r. Demiryolunun 76 km si Türkiye den, 29 km si Gürcistan dan, 80 km si ise Azerbaycan dan geçecektir. BTC Boru Hatt ndaki flletmelere Mali Destek Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hatt güzergah ndaki iflletmelere 30 ile 100 bin dolar aras nda mali destek sa lanacak. BTC boru hatt Kars ta Hal Dokumac l Kars hal s as rlar boyu bölgede yaflayan çok kültürlü yap n n etkisiyle hal c l kta ayr bir öneme sahiptir ve Kars bu sanat n mutlaka korumal d r. Kafkasya ve Kars platosu hayvanc l k bölgesi oldu undan hal, kilim gibi yün dokumalar ön plana ç kar. Geleneksel olarak üretilen hal lar kirman ipi ile yap l r. Motiflerin genel özellikleri geometrik sekilerde ve madalyonlu olmas d r. Lezgi Kazak bunun en güzel örneklerindendir. Ayr ca bitki desenleri de kullan l r. güzergah ndaki iflletmelere teminat ve kredi deste i verilmesi için BTC fiirketi, Kredi Garanti Fonu (KGF) ve Ziraat Bankas aras nda yap lan iflbirli i anlaflmas imzaland. Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i (TOBB) Baflkan Rifat Hisarc kl o lu, Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Gümüflhane, Sivas, Kayseri, Kahramanmarafl, Osmaniye ve Adana da 2008 y l itibariyle bafllayacak projenin 10 y l süreyle geçerli olaca n söyledi. Hisarc kl o lu, Oluflturulacak 24 milyon dolar hacminde kredi için gerekli kefaletin verilmesi amaçlanmaktad r. Projeye KGF ve BTC flirketleri 2 fler milyon dolar katk sa layacaklar dedi. TOBB Baflkan Hisarc kl o lu, kefalet limitlerinin mikro iflletmeler için 30 bin, küçük iflletmeler ve kooperatifler için 60 bin ve orta büyüklüktekiler için 100 bin dolar olaca n belirterek, ortaya konulan proje için, talep edilen kredinin azami yüzde 80 ine kefalet sa lanaca n bildirdi. Kefalet komisyon oran n n yüzde 1.5 oldu unu kaydeden Hisarc kl o lu, baflvurular n Ziraat Bankas arac l yla yap laca na, do rudan KGF ye yap lacak baflvurularda BTC nin referans n n aranaca na dikkat çekti. Bordürlerin zengin çeflitlili i Kars hal lar na ayr bir güzellik katar. Genel olarak Kafkasya da üretilen hal lar bu bölgede yaflayan çok kültürlü yap dan etkilenir. Kars hal motiflerinde as rlar boyu süre gelen bu çok kültürlü yap nedeni ile desenler kar flm fl, Kafkas hal s ad alt nda kendi sanat içinde en üst düzeye ulaflm flt r. Yurtd fl ve yurtiçinde uygulamaya konulan köprü projelerinin baflar l uygulamalara sahne oldu unu beliten Meral, yurtd fl nda Afrika, Avrasya ve Pasifik ekseninde Türk ifladamlar na orta ve uzun vadede yaklafl k 5 milyar dolarl k ifl potansiyeli yaratan 5 ticaret köprü projesinin ard ndan yurtiçinde de köprü ata n Do u Anadolu için haz rlanan DAK K ile yapt klar n ifade etti. R zanur Meral, TUSKON un Do u Anadolu ile ilgili projeleri hakk nda; 500 Bat l, 500 Do ulu ifladam biraraya geldi. DAS DEF in baflkanl nda yap lan toplant larda ifladamlar sabahtan gece yar lar na kadar ifl konufltular. Bin görüflme oldu ve bölge için çok önemli yat r m ve ticari projeler ortaya ç kt. Daha çok, süt, s rc l k, et ve tar m alanlar nda fabrika kurulmas gere inde hemen hepsi hemfikir oldu. Hollanda ve Fransa dan gelen ifladamlar da yat r m karar ald lar. fiimdi talyanlar s rada dedi. TUSKON un Projeleri Tuskon un projeleri aras nda flunlar bulunuyor: Su ürünleri üretimi yine gündemde. Dünyan n eti en lezzetli bal olan benekli alabal k üretilecek. Organik ar c l k yap lacak. Zap Suyu nda elektrik santralleri kurulmas kararlaflt r ld. Mufl ta, Malatya da, Diyarbak r da entegre süt s rc l projeleri planland. Kazlar, iklimi serin yerleri sevdi i için bölgede kaz üretimi projesi yap lacak. Tunceli de, çevresi çok temiz ovada ve Munzur Vadisi nde turizm projeleri var. Bitlis, Bingöl ve Mufl ta hem kayak ve k fl turizmi hem de hayvanc l k projeleri için anlaflmalar imzaland. Sa l k sektörüne A r talip oldu. Erzincan n Tercan ilçesinde, süt, mand ra ve alabal k yetifltirilecek dedi. Ardahan Çiçek Bal Tamamen Organik Kafkas Ar s Çiçek Bal olarak da bilinen Ardahan-Kars bal, Ardahan n mera ve yaylalar nda do al olarak yetiflmekte olan yüzlerce çeflit polen ve nektar kayna çiçekten üretilmektedir. Bilindi i gibi Kars ve Ardahan yöresinde ekonomik de eri olan hiç bir tar m ürünü üretilmemektedir. Dünyan n en verimli topra olan Çernozyum topra na sahip olan Kars-Ardahan yöresinde ne yaz k ki yaz n dahi s cakl n eksi seviyelere ulaflmas yani don olay n n olmas, bölgede tar m n yap lmas na engel olmaktad r. Bölge tar m hayvanc l a ba l bir tar md r. Bu nedenlerle yörede tar msal ilaçlama ve gübreleme olmad ndan, bölgenin yeflil bitki örtüsü tamamen organiktir. Dolay s yla Ardahan Bal tamamen organik, yani do al bir üründür. Kafkas Ar s n n Özelli i Sadece Kars ve Ardahan bölgesinde bulunan Kafkas Ar rk, Ardahan ve Kars bal n n bu kadar güzel olmas n sa layan belki de en önemli etkendir. Ar n n temel özelli i dil uzunlu udur. 7,2 mm dil uzunlu u olan bu Kafkas ar s, bu sayede derin tüplü çiçeklerin nektarlar ndan da yararlanabilmekte ve dilinin di er ar Kars Otogar Hayvan Borsas Oluyor Kars ta, Ardahan yolu üzerindeki otogar, hayvan borsas na dönüfltürülüyor. Havaalan yolu ile Karayollar Bölge Müdürlü ü nün aras nda bulunan araziye tafl nacak olan Kars Otogar yeniden düzenlenerek yerine hayvan borsas kuruluyor. Yeni otogar için ihale aflamas tamamland ve yer tespiti yap larak inflaat çal flmalar bafllad. Ekim ay itibariyla inflaat n bitirilmesi hedefleniyor. Otogar n bitirilmesiyle flu anda otogar olarak rklar ndan 3 mm daha uzun olmas sebebiylede yapt bal di er ballardan üstün k lmaktad r. Kafkas ar rk dünyada ekonomik de ere sahip çok önemli dört ar rk ndan da birisidir. Yüksek yörelerin bal olan Ardahan - Kars Bal n n bir di er özelli i ise çabuk kristalize olmas d r. Kristalize olmufl krema fleklindeki bu yap s, Ardahan - Kars Bal n n de erini bilenlerce aranan bir di er özelli idir. Beyaz ile amber rengi aras nda de iflen bal n tad leziz oldu u gibi bo az da yakmaz. Bal n Faydalar Bal n pek çok hastal kta koruyucu ve tedavi edici etkileri oldu u t p uzmanar nca kabul edilmekte. Uzmanlar bal n, kanseri önlemek dahil, yaklafl k 500 hastal n tedavisinde yard mc olarak kullan ld nda etkili oldu unu ifade ediyorlar. Bal n yararlar n ö renmekl için; kullan lan bölge mezbaha ve hayvan pazar olarak düzenlenecek. fllemler tamamland ktan sonra 10 y ll na yapifllet-kiraya ver modeliyle ihale edilecek. Yeni hayvan borsas ndan yer temin etmek isteyen vatandafllar belediyeye baflvurabilirler. Belediye meclisinin ald karar ve teknik flartnameye göre yasal çerçevede kurayla kiralama ifllemleri yap lacakt r.

17 Kars, Sanayi, Ticaret ve AB 17 Kaz Ci eri Akland Dörtte üçü Fransa da üretilen kaz ci eri ülkede, kiflinin istihdam n sa layan önemli bir sektör. Fransa n n güney bat s nda yetifltirilen kaz ve ördeklerin; (Aristo dan beri hayvanlar n da bir ruhu oldu unu bilsek de) a zlar na huni dayayarak ve ci erleri büyütülerek elde edilen kaz ci eri yap m n n, kazlara zarar vermedi ine ve canlar n yakmad na yasayla karar verildi. Kazlar yla ünlü bir bölge olan Kars ta her halükarda kaz ve ördek üretimi Kars tek bafl na kalk nd rabilecek bir sektör olabilir y l nda AB ülkelerindeki hayvanlar koruma dernekleri, kaz ci eri üreticilerine savafl açt lar. Avrupa dan Amerika ve Japonya ya kadar yay lan bu savafl, dünyadaki tüm gurmelerin bafl tac ettikleri kaz ci eri üretimini neredeyse karaborsa yani kaçak ürünler aras na girme tehlikesiyle karfl karfl ya b rakm flt. STK lar n 2 y l süren yo un kampanyalar gerçekten de kaz ci erinin sadece üretiminde de il, tüketiminde de etkili olmufltu. Kazlar n ci erlerini büyütmek için gagalar na huni dayanarak m s r yutturulmas n n kazlara bir iflkence oldu u gerçekten de akla yak n geliyor. Böylece kazlar n kara ci erleri gere inden çok daha fazla büyüyor. Kaz ci erinin en makbul olan bütün parça olanlar oldu undan, ne kadar büyük olursa üretici o kadar kâr ediyor çünkü, ifli azal yor. STK lar n etkisiyle talya, Almanya, Polonya, ard ndan ABD ve srail olmak üzere kimi ülkelerde kaz ci eri üretimi yasaklan rken, kimi ülkeler de tüketimi yasaklad lar. Do al olarak bu konu en fazla kaz ci erinin vatan Fransa y ilgilendirdi. Sonunda bu leziz yiyece in onurunu dünyadaki en iyi kaz ci eri üreticisi Fransa kurtard. Sayg n Tar msal Araflt rmalar Ulusal Enstitüsü (INRA), kaz ci eri üreticilerinin finansman yla yapt uzun araflt rma sonucunda, kaz ci eri sanayisinin hiçbir flekilde kazlara zarar vermedi i ve canlar n da yakmad sonucuna vard y l nda sona eren araflt rma sonras nda, Fransa da yasayla kaz ci eri akland. Kaz ci erinin en makbul olan, ci erin parçalanmam fl yani, bütün olarak ya da çok pahal olmas nedeniyle, daha küçük porsiyonlar olmas için dilimler halinde paketlenmiflidir. Ancak, üretim s ras ndaki kalan parçalar da hiçbir flekilde ziyan edilmez ve küçük parçal kaz ci eri ya da kaz ci eri ezmesi etiketiyle sat l r. Tabii lüks haz r yemek ve konserve üreticileri de kaz ci eri kullan rlar. Kaz ci eriyle yap lan onlarca leziz yeme i ünlü gurme dükkanlar nda ve ünlü haz r yemek reyonlar nda bulmak mümkündür. çok hayvana fazlas yla yem yedirildi i biliniyor, ancak bu ifllemlerin ci er büyütmekten çok hayvanlar fliflmanlatmak, ya land rmak amac yla yap ld n ve ya lar n n ayd nlanma dahil baflka amaçlarla kullan ld n biliyoruz. Çok daha sonralar, tüm Akdeniz havzas nda, kazlara m s r ya da incir yedirerek fliflmanlatma yöntemlerinin uyguland biliniyor. Romenlerde daha çok incir yedirildi inden Jecur figatun yani incirli ci er olarak adland r lm flt. Ficatum de iflerek fedie, feie ve nihayet 12. as rda foie olarak günümüze dek geldi. Foie yani frans zca ci er. Ancak bu kelimenin kökü sadece Frans zca, talyanca, spanyolca ve Romencede bulunuyor. Kaz ci eri al flkanl Roma mparatorlu u nun çöküflünden sonra Orta Avrupa da Yahudi cemaati sayesinde yay ld. Günümüzde ise, kaz ci erinin hemen hepsi Fransa da üretilmektedir ve Frans zlar n tüm önemli günlerinin bafll ca bafllang ç yeme idir. Orta Avrupa da zeytinya ve susam ya n bulmak zor oldu undan Yahudiler kaz ya n yemeklerde ve bazen da çi ya olarak kullan rlard. Orta Ça veya Rönesans döneminde bugün dünyaca meflhur olan Güney Bat Fransa da kaz ci er yap ld na dair hiçbir yaz l kan t bulunmuyor. Bugün Fransa n n Alzas ve Güney Bat bölgeleri her ne kadar kaz ci erinin vatan olma kavgas yapsalar da asl nda tarihi çok daha eskilere dayan yor. M s r, Orta Amerika dan Avrupa ya geldi ine göre bugün bildi imiz türde kaz ci erinin geçmifli o kadar da eskiye dayanm yor. Bugün Fransa, kaz ci erinde dünyan n en büyük üretici ülkesi say lar na göre tonluk (% 97si ördek ve kalan kaz) dünya üretiminin %74 ü Fransa da yap l yor. Fransa da bu sektörde çal flan kiflinin %97si Landes, Périgord, Midi-Pyrénées ve Alsace bölgesinde yafl yor Dünya Üretimi Fransa: ton, Macaristan: ton, Bulgaristan: ton, srail: 500 ton (2005ten bu yana yasakland ), spanya: 500 ton, Di erleri: 570 ton, Pozitif Enerjisi Yüksek Bir Kent: KARS * Esfender Korkmaz Kars denilince çok duygulan r m Okulum, gençli im, arkadafll klar m, tamam na yak n iyi an lar m hep Karsta geçti. Karsla ilgili hep ekonomi yazd m Vak f yazd m.. Bu gün kendimi örnek vererek Kars n pozitif enerjisini tan tmak istiyorum. 300 metreydi. Birinci ve ikinci s n f okudum. Rahmetli babam, Kars Lisesi nin Türkiye nin en iyi liselerinden birisi oldu unu söyledi ve benim ortaokula Kars ta devam etmemi tavsiye etti. Yat l s navlar na girdim ve kazand m. Ortaokul son s n f Kayabafl ndayd. Yat l okula da pansiyon deniliyordu. 14 yafl nda pansiyona yerlefltim. Kars ta okula devam etmeyi bende çok istiyordum. Çünkü yazlar babam Kars a ya satmaya gelirdi ve beni de getirirdi. Arkadafl m Gündo du Gazoz da çal fl rd. Onunla dü ünlere giderdik. Faytonlarla yap lan dü ün alaylar beni çok etkilerdi. Ortaokulu bitirdi im yaz, ya lar satmaya ben getirdim. Temizellere tereya tenekelerini b rak rd m. Bir saat sonra paray almaya giderdim. Temizeller çok dürüst çal flan bir firmayd. Herkes güvenirdi. Bir gün ya paras n pantolonumun yan cebine koymufltum. 500 liran n ucu görünüyormufl. Yafll bir aksakall beni durdurdu; A balam.. Banknotu cebinden çekerler. Baflka yerinde sakla diye beni uyard. Dünya toplam 2004: ton. Ci eri için yetifltirilen kaz ve ördekler önce otla beslenir. Bu uygulama yemek borular n n güçlenmesini sa lar. Ard ndan niflastal besinler verilir. Bu da ci erin son boyunun yar s na ulaflmas n sa lar. Ci eri ya land rma aflamas nda ise, m s r a rl kl olan yiyecek yemek borusundan midesine metalik bir boru ile günde bir kaç kez boflalt l r. Göçmen kufllar her zaman yiyecekleri fazlas yla yiyip depolad klar ndan ci erlerinin ya lanarak büyümesi do al bir olayd r. Önceleri basit bir huniyle yap lan doldurma ifllemi art k elektrikli bir mekanizmayla yap l yor. randevulafl rd k. Bir gün Halit orduevinin oradan, afla ya geliyor. Sinemaya 200 metre mesafeden ba r yor; Ola Eso.. Hele bak n.. Benim uzaktan geliflim nas ld r? Yat l okulda, akflam saat de etüd bafllard Biz o zaman mütala diyorduk. Saat yemek zili çalard. Yemekhane ile etüd aras 150 metre kadard. Bahçeden geçerek yemekhaneye giderdik. Köfte bo an Mustafa, zil çalar çalmaz, bir yandan kollar n s var Bir yandan koflard. 8 kiflilk masada biz gidinceye kadar say l köftelerin yar s n yerdi. Bir gün yine gittik, köfte bo an Mustafa çorban n da yar s n yemifl. Bende bakt m olmuyor, lengerdeki çorban n tamam n kafas ndan afla döktüm. Beni flikayet etti. Çal flkan olmam beni kurtard. Kars n k fl k fl... Bahar, bahar... Ve yaz da yazd. Hepsinin ayr güzelli i vard. Hele bahar bir baflka oldurdu. Arkadafllarla Erzurum Köprüsü nden karfl ya geçer yürürdük. S navlarda de irmenin bendine gider, hem bal k tutar, hem ders çal fl rd k. malat Sadece erkek kaz ve ördeklerden yap l r. Karaci erlerini büyütmek için a zlar ndan huniyle yem midelerine ak t l r. Kaz ci erinin asl eski M s r dan gelir y l önceki mezar fresklerinde kaz ci eri üretimi temsil edilmifltir y l önce Çin de ve Fransa da da kazlar baflta olmak üzere pek Baküde bir genç k z n a z ndan; Kars, ayazd r... Kars ayaz. Ora k flt r Bura yaz. Kader kurban n olam, K smetimi Kars a yaz. iflitmek te beni çok duygulan rd. Ç ld r da evimdem ortaokul aras yaln zca Çarflamba günleri flehir sinemas nda ö renci matinesi yap l rd. Rahmetli Yavuz Özhazer bilet stard. Yavuz da ortaokul son benimle 3/A da, ayn s n fta idi. Ben s n f mümessili idim. Onu gelmedi i zaman idare ederdim. O da bize bilet ay r rd. fiehir sinemas nda arkadafllarla Bu kadar yo un duygusal ba m oldu u için, Kars a konulan her tafl beni afl r mutlu ediyor. * CHP Parti Meclisi Üyesi ve.ü. ktisat Fakultesi Profesörü

18 18 Kars, Sanayi, Ticaret ve AB Anadolu Sohbetleri Ermenistan n Türkiye ile Sorunu Nedir? S n r Kap s Aç lmal m d r? Hasan KANBOLAT* (...) Ermenistan n Türkiye ile sorunu nedir? Türkiye - Ermenistan s n r kap s aç lmal m d r? sorular na cevap aramakta fayda var. 4 No lu s n r tafl ndan bafllay p 148 No lu s n r tafl nda son bulan Türkiye-Ermenistan s n r n n toplam uzunlu u 325 km. Bu hatta kapal durumda olan iki s n r kap s bulunuyor: Bunlar Alican Karayolu S n r Kap s ve Akyaka Demiryolu S n r Kap s. Alican Karayolu S n r Kap s, eskiden Kars n bir ilçesi olan ve I d r merkeze ba l olan Alican köyünde bulunuyor. Akyaka Demiryolu S n r Kap s ise Kars n Akyaka ilçesine ba l. Eskiden Arpaçay ilçesine ba l bir nahiye olan Akyaka n n eski ad K z lçakçak. Bu nedenle, Akyaka Demiryolu S n r Kap s, K z lçakçak Kap s olarak da biliniyor. Kars a 66 km uzakl kta bulunan bu kap n n yöre halk aras ndaki ad ise Do u Kap. Ermeniler ise bu kap ya Ahuryan Kap s ad n vermifller. Söz konusu kap da demiryolu d fl nda tali bir köy yolu da bulunuyor. 320,3-395,8 milyon dolar bulacak. Ermeni iddialar na göre, s n r kap lar n n aç lmas Azerbaycan için diplomatik bir darbe oluflturacak ve Ermenistan, Karaba sorununda siyasal bir baflar elde etmifl olacak. Di er taraftan Ermenistan, Türkiye, Azerbaycan ve Orta Asya aras ndaki ulafl mda kilit ülke durumuna gelecek. Türkiye nin Karadeniz limanlar n, kara ve demiryollar n serbestçe kullanarak Avrupa ile ekonomik entegrasyonunu sa layacak y l nda biten Azerbaycan-Ermenistan Savafl nda Ermenistan n iflgal etti i Da l k Karaba dan 40 bin, Azerbaycan n di er yedi ilinden ise, 700 bin kifli yaflad klar yerleri terk etmek zorunda kald. Böylece, Azerbaycan topraklar n n yüzde 20 sini iflgal eden Ermenistan yüzünden Azerbaycan nüfusunun yüzde 13 ü kendi ülkesinde göçmen durumuna düfltü. Buna bir tepki olarak Türkiye, Ermenistan s n r kap lar n Nisan 1993 de, hava sahas n da 1994 de kapatt. Ancak, Türkiye-Ermenistan s n r kap lar n n aç lmas konusunu sadece Da l k Karaba sorununa indirgemek do ru de il. Ermenistan, Türkiye ile Ermenistan aras ndaki s n r belirleyen 1920 Gümrü ve 1921 Kars Anlaflmalar n n yürürlükte olmad n iddia ediyor. Ermenistan 23 A ustos 1990 tarihinde kabul etti i Ba ms zl k Bildirgesi nde Türkiye nin Do u Anadolu Bölgesi ni Bat Ermenistan fleklinde tan ml yor. Ayr ca, Ermenistan Anayasas n n 13 üncü maddesinin 2 nci paragraf nda tarif edilen devlet armas nda Türkiye nin bir parças olan A r Da na yer veriliyor. Ermenistan n bütün bu olumsuz yaklafl mlar na karfl n Türkiye, 16 Aral k 1991 de (ABD nin tan mas ndan iki gün önce) Ermenistan tan yan ilk ülke oldu. Türkiye, Ermenistan tan mas n n ard ndan ülkeye insani yard mda da bulundu, g da ve elektrik verdi. Ayn zamanda, kendi topraklar üzerinden üçüncü ülkelerin Ermenistan a insani yard m malzemesi göndermesine de imkan tan d. Türkiye, Ermenistan 25 Haziran 1992 de stanbul da kurulan Karadeniz Ekonomik flbirli i ne kurucu üye olarak davet etti, Ermenistan n KE bünyesinde daimi temsilci bulundurmas na izin verdi. Ermenistan havayollar n n Erivan- stanbul ve Erivan-Trabzon güzergah nda sefer yapmas na izin veriliyor. Ermenistan a sefer yapan uluslararas havayolu flirketleri için 1995 y l ndan sonra H-50 hava koridoru aç ld. Do u Karadeniz den Ermenistan a Gürcistan üzerinden yolcu otobüsü seferleri düzenli olarak yap l yor. Ermenistan n Trabzon liman n ithalat-ihracat için kullanmas na izin veriliyor. 10 Ocak 2002 den itibaren uygulamaya konulan s n rda vize rejimi ile Türkiye ye giriflin önündeki zorluklar kald r ld. Türkiye de Ermenistan vatandafl olan yaklafl k 100 bin kiflinin kaçak olarak çal flmas na göz yumuluyor. Türkiye de yap lan uluslararas spor karfl laflmalar na ve kültürel faaliyetlere (Trabzon Tiyatro Festivali vb.) Ermenistan vatandafllar ve kurumlar kat labiliyorlar. Türkiye ile Ermenistan aras nda Gürcistan ve ran üzerinden gerçekleflen bir dolayl ticaret de bulunuyor. Türk ve Ermeni ifladamlar taraf ndan kurulan 20 civar nda ortak firma faaliyette. Resmî olmayan verilere göre, 1997 de 30 milyon dolar olan iki ülke aras ndaki d fl ticaret hacminin bu y l sonu itibariyla 200 milyon dolara ulaflaca tahmin ediliyor. Van n Akdamar adas nda bulunan Akdamar (Ahtamar) Kilisesi, iyi niyet jesti olarak restore edilerek, 29 Mart 2007 tarihinde an t müze olarak aç ld. Aç l fla Türkiye Ermenileri Patri i Mutafyan ve Ermenistan Kültür Bakan Yard mc s Gagik Gürciyan baflkanl ndaki 20 kiflilik heyet ve Suriye, Filistin, Avustralya, ABD, Kanada, Fransa, Almanya, Brezilya, Gürcistan, ngiltere, srail, Kanada, Lübnan, Romanya, Rusya Federasyonu ndan gelen cemaat liderlerinin de bulundu u 277 davetli kat ld. Buna karfl n, Erivan hükümeti Ermenistan da bulunan camileri ve Türk tarihine ait eserleri yok etmeye devam ediyor. Ermenistan da 12 May s 2007 tarihinde yap lan parlamento seçimlerini Avrupa Güvenlik ve flbirli i Teflkilat (AG T) Demokratik Kurumlar ve nsan Haklar Ofisi nin (ODIHR) çeflitli ülkelerden görevlendirdi i yaklafl k 380 gözlemcinin izlemesine ra men, 8 Türk gözlemciye (Ç nar Özen, Mithat Çelikpala, Oktay Tanr sever, Cem K l ç, Özgür Özdamar, Kerem Alt parmak, Tanel Demirel, Hasan Kanbolat) Ermenistan D fliflleri Bakanl taraf ndan gerekçe göstermeksizin ülkeye girifl izni verilmedi. Söz konusu seçimlerde Avrupa Konseyi nin srarlar na ra men seçim mürekkebi kullan lmad. Art k, Afganistan da bile seçim mürekkebinin kullan lmaya baflland göz önüne al n rsa, Ermenistan da demokrasinin Afganistan dan da kötü durumda oldu u söylenebilir. Sonuç olarak, Ermenistan n Bat ile bütünleflebilmesi ve demokratik dünyada yerini alabilmesi, demokrasi ile yönetilen Türkiye ile normal iliflkiler kurmas yla mümkün olabilecek. Azerbaycan topraklar n on y l aflk n bir süredir askerî iflgal alt nda tutan Ermenistan, Birleflmifl Milletler, Avrupa Konseyi ve Avrupa Güvenlik ve flbirli i Teflkilat n n kararlar n n ço unu ve bar fl planlar n n tümünü reddediyor. Bu nedenle, Azerbaycan ile savafl hali fiilen devam ediyor ve hukuken Ermenistan sald rgan ülke konumunu sürdürüyor. Ateflkese y llard r sayg gösterildi i halde, statüsü ihtilaf konusu olan Da l k Karaba bahane ederek Azerbaycan topraklar n n Da l k Karaba dan çok daha büyük bir bölümünü, güvenlik gerekçesi ile iflgal etmenin ve sakinlerini göçmen konumunda tutman n geçerli ve inand r c hiçbir yönü bulunmuyor. Bu nedenle, Türkiye nin söz konusu olumlu ad mlar göz önünde bulunduruldu unda, art k Ermenistan n bu ad mlara karfl l k verme zaman n n geldi i kabul edilmeli. Ermenistan da yak n gelecekte sa duyu ve demokrasinin hâkim olmas ve fanatiklerin Ermeni halk üzerindeki bask lar n n son bulmas y llard r arzulanan çözüm olanaklar n n önünü açabilir. (Not: Hasan Kanbolat n ABD Temsilciler Meclisi Baflkan Nancy Pelosi nin giriflimi sonucu yeniden gündeme al nan Ermeni soyk r m ile ilgili 106 No lu Tasar s n n Temsilciler Meclisi D fl liflkiler Komitesi nde görüflülerek oylanmas öncesi 9 Ekim 2007 tarihinde yazd makalenin Ermenistan ile Türkiye iliflkileri ve s n r kap lar n n aç lmas yla ilgili bölümünü aktar yoruz) *ASAM - Uzman / Kafkasya Avrupa Birli i (AB), kapal durumda olan s n r kap lar n n, Geniflletilmifl Avrupa program içinde yer verdi i Ermenistan n AB ile entegrasyonunun önünde bir engel oluflturdu unu düflünüyor. Türkiye üzerindeki bask lar artt rmak için çaba gösteren Ermenistan ise, s n r kap s n n kapal olmas n n ülkesinde ekonomik s k nt yaratt n iddia ediyor. Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) verilerine göre, Türkiye ve Azerbaycan n uygulad klar ambargo Ermenistan ekonomisine y lda milyon dolarl k bir maliyet yüklüyor. S n r kap lar n n aç lmas durumunda Ermenistan n ulafl m masraflar n n yüzde düzeyinde azalaca, ihracat n n ikiye katlanaca, GSMH s n n ise yüzde 35 civar nda artaca tahmin ediliyor. Dünya Bankas verilerine göre ise, s n r kap lar n n aç lmas durumunda Ermenistan n ulafl m tasarrufu 6,4-8,4 milyon dolar, enerji tasarrufu 45 milyon dolar olacak ve ihracat nda 268,9-342,4 milyon dolarl k bir art fl gözlenecek. Böylece, s n r kap lar n n aç lmas n n Ermenistan a toplam faydas

19 KOB ler ve AB 19 AB de KOB Tan m KOB Tan m Çal flan Say s Y ll k Ciro veya Bilanço Mikro Ölçekli flletme 10 dan Fazla 2 Milyon Euro ya Kadar 2 Milyon Euro ya Kadar Küçük Ölçekli flletme 50 den Az 10 Milyon Euro ya Kadar 10 Milyon Euro ya Kadar Orta Ölçekli flletme 250 den Az 50 Milyon Euro ya Kadar 50 Milyon Euro ya Kadar Kaynak: sme_definition/index_en.htm Avrupa Birli i nde KOB ler, çal flan kifli say s ile y ll k cirolar veya bilançolar na göre tan mlan r. Bu say iflletmedeki tüm çal flan say s n kapsar. Eurostat verilerine göre, AB deki iflletmelerin %89.1 ini mikro iflletmeler, %11.3 ünü ise küçük ve orta ölçekli firmalar oluflturmaktad r. Çal flan say s na göre da l mda ise büyük flirketlerin pay %33.1, mikro ölçeklilerin %27.8, küçük ve orta ölçeklilerin ise %38.9 dur. Yarat lan katma de erde en büyük pay, %40.3 ile 250 den fazla çal flan olan büyük iflletmelere ait iken, mikro iflletmelerin pay %20.8, küçük ve orta ölçekli firmalar n pay ise %38.9 dur. Avrupa Birli i nin KOB Politikas AB nin KOB politikas esas olarak, küçük iflletmeler sanayi y l olan 1983 y l nda KOB ler için ilk eylem plan n n kabul edilmesiyle bafllad. kinci eylem plan, 1987 y l nda düzenlenirken, 1989 y l nda Komisyon bünyesinde iflletme politikas ndan sorumlu yeni bir genel müdürlük kuruldu. Müdürlü ü, koordinasyon görevlerinin yan s ra, iç pazara iliflkin mevzuat taslaklar n n haz rlanmas nda rol oynuyor. Giriflimler Genel Müdürlü ü, aç k rekabet ve serbest piyasa ilkesini güçlendirme ve KOB lerin kurulma ve geliflmesini özel destek programlar ile destekleme ilkesini göz önünde bulunduruyor y l nda kabul edilen AB nin Lizbon Stratejisi çerçevesinde, bilgiye dayal daha rekabetçi bir ekonomi yarat lmas nda KOB ler önemli bir yer tutuyor. Lizbon Stratejisi ni destekleyen AB nin giriflimcilik politikas na istinaden Giriflimler Genel Müdürlü ü, Giriflimcilik Politikas için Çal flma Program bafll kl bir rapor haz rlayarak, giriflimcilik faaliyetlerinin desteklenmesi için çeflitli tedbirler önerdi. Temmuz 2000 de gerçeklefltirilen Feira Avrupa Konseyi Zirvesi nde ise, KOB lerin desteklenmesi amac yla temel alanlarda hareket plan oluflturulmas yönünde karar al nd. Zirvede KOB lerin özellikle yeni hizmetler sa lama, istihdam yaratma, sosyal geliflme ve bölgesel kalk nmay art rma gibi yararlar ve giriflimcili in önemi vurguland. Küçük iflletmeler için Avrupa fiart diye bilinen çal flmalar çerçevesinde Komisyon, 10 bafll k alt nda hareket plan belirledi. AB de toplam iflletmelerin %99,8 ini, istihdam n ise üçte ikisini oluflturan KOB lerin ekonomideki önemli yeri, AB içinde KOB lere yönelik önlemlerin devaml revize edilmesini gerektiriyor. Türkiye nin AB KOB Politikas na Uyumu Türkiye nin bu alandaki uyum çal flmalar 2003 y l ndan itibaren ele almakta yarar vard r. Avrupa Komisyonu nun Kas m 2003 Türkiye lerleme Raporu, KOB politikas alan nda durum tespiti yap yordu: Türkiye, AB KOB politikas n izlemede bir miktar ilerleme sa lad. fiirket kurmak ve tescil etmek için öngörülen usullerin basitlefltirilmesi olumlu bir geliflmedir. Teknoloji gelifltirme bölgeleri ve merkezleri aç s ndan da Türkiye gayet iyi durumdad r gibi olumlu notlar n yan s ra, KOB stratejisi ve eylem plan n n resmen kabul edilip uygulamaya konulmas ; KOB ler için ifl ortam ve finans olanaklar na eriflimin iyilefltirilmesi amac yla ek çabalar gösterilmesi; KOB tan m n n AB ninkiyle uyumlu hale getirilmesi gibi gerekliliklerin alt çiziliyordu. Türkiye, eksiklerinin giderilmesi için, Temmuz 2003 Ulusal Program nda verilen k sa ve orta vadeli öncelikler çerçevesinde çal flmalar n yürüttü. 10 Kas m 2003 tarihinde Yüksek Planlama Kurulunda AB ile uyum sürecinde KOB ler için yürütülecek politikalar n çerçevesini belirleyen KOB Stratejisi ve Eylem Plan kabul edildi. (Bak n z esnaf/kobi/strateji.pdf) Komisyon un 2004 y l ndaki lerleme Raporu na göre, Türkiye nin KOB politikas büyük ölçüde AB giriflimcilik politikas n n prensip ve amaçlar yla uyumlu hale getirilmiflti. Kamunun çabalar ve iyileflmifl makroekonomik ortam sonucunda küçük iflletmelerin finansmana erifliminin iyileflmesi olumlu bir geliflmedir. fl ortam n n ve finansmana eriflimin iyilefltirilmesi için daha fazla çabaya ihtiyaç vard r. Ticari mahkeme davalar nda ifllemlerdeki gecikmeler, KOB lerin geliflmesinde bir baflka önemli engeldir. KOB Stratejisi ve Eylem Plan n n kabul edilmesi, Türk KOB leri için önemli bir ad m olmakla beraber, Türkiye nin özel sektörün tam kat l m yla bir izleme ve de erlendirme mekanizmas oluflturmas gerekiyor. Türkiye nin hâlâ KOB tan m n, Komisyon un ilgili tavsiyelerine uyumlu hale getirmesi gerekiyordu. Türkiye, Kas m 2005 te Bakanlar Kurulu karar yla KOB tan m n AB ninkiyle uyumlaflt rarak, büyük bir farkl l a son verdi. KOB Politikam zdaki En Son Geliflmeler Avrupa Birli i KOB politikas na, 1992 y l nda imzalanan Maastricht Antlaflmas n n 157. maddesinde yer verildi. Bu maddeyle, sanayinin rekabet gücünün art r lmas için sorumluluk AB ye ve üye devletlere verildi. AB nin sanayi politikas nda temel amac, sanayinin yap sal de iflime uyumunun ve KOB lerin geliflimi için gerekli olan elveriflli ifl ortam n n sa lanmas ve teknolojik araflt rma ve gelifltirme alan nda var olan potansiyelden daha fazla yararlan lmas d r y l nda haz rlanan Beyaz Kitap ta belirtilen hedeflerin gerçeklefltirilmesi amac yla Komisyon, KOB ler ve küçük sanayi için oluflturulan çal flma program n 1994 y l nda kabul etti. KOB ler için, Üçüncü Çok Y ll Program ( ) Amsterdam Antlaflmas çerçevesinde düzenlendi. Avrupa Komisyonu içinde, birbirinden farkl olarak çal flmalar n yürüten sanayi ile KOB lere iliflkin genel müdürlükler, 1 Ocak 2000 tarihinde birlefltirilerek yeni bir genel müdürlük oluflturuldu. Böylece, geçmiflte iki ayr politika olarak ele al nan sanayi ve KOB politikalar, bir bütün olarak kabul edilmeye baflland. Bunun sonucunda oluflturulan Giriflimler Genel Ocak 2003 te ise Avrupa Komisyonu, KOB lere yönelik politikalar içeren ve KOB Paketi olarak adland r lan bir paket kabul etti. Bu paket, üye ve aday ülkeler ile Avrupa Komisyonu nun Avrupa KOB fiart nda belirlenen ilkeleri nas l uygulad klar na dair de erlendirmeler bulunan dört rapordan olufluyor. Ayr ca, AB nin uygulamakta oldu u KOB ler politikas ndaki son geliflmeler ve gelecekte planlanan eylemlere de inildi. KOB leri destekleyen AB politikalar na bak ld nda, bölgesel fonlar kapsam nda bulunan yap sal fonlar n KOB lerin desteklenmesinde önemli bir yeri oldu u görülür döneminde yap sal fonlardan KOB lere ayr lan miktar, 16 milyar Avro oldu. Söz konusu rakam, toplam yap sal fonlar n %11 iydi. Lizbon Stratejisi, AB nin, dünyan n bilgi toplumuna dayal rekabet ve istihdam gücü geliflmifl en büyük ekonomisi haline gelmesini hedefliyor. Bu amaçla, AB düzeyinde gelifltirilen bilim ve teknoloji alan ndaki 6. Çerçeve Program na KOB lerin kat l m na destek verildi ve 2,100 milyon Avro luk bir kaynak KOB lerin desteklenmesi için ayr ld. Müzakere sürecine yön vermesi amac yla AB müktesebat bafll klar n n tümünü kapsayan Ulusal Plan haz rl klar na baflland. flletmeler ve Sanayi Politikas bafll alt nda AB ye üyelik sürecinde Türkiye nin orta vadeli öncelikleri belirlenerek Avrupa Komisyonu na sunulacak Mart 2006 tarihlerinde AB müktesebat n n flletmeler ve Sanayi Politikas bafll için tan t c tarama toplant s Brüksel de gerçeklefltirildi. Avrupa Komisyonu nun flletmeler ve Sanayi Politikas alan ndaki mevzuat konusunda Komisyon yetkililerince sunum yap ld. Bu tan t c toplant da Türk yetkililer AB mevzuat ile Türk mevzuat n n uyumlu ve uyumsuz oldu u bafll klar konusunda Komisyon yetkililerine bilgi vermeye bafllad. (Tarama süreci ile ilgili daha fazla bilgi için bkz. tarama/ tarama.htm) Ülkemizin 2003 y l nda kabul etti i KOB Stratejisi ve Eylem Plan n n 2005 y l lerleme Raporu ve Tarama sürecinde yap lan de erlendirmeler fl nda güncelleme çal flmalar na baflland.

20 20 KOB ler ve AB Anadolu Sohbetleri KOB lere Yönelik AB Politikas Bilindi i gibi AB nin KOB tan m na göre çal flan say s n n 250 den afla olmas gerekir. KOB ler AB flirketlerinin %99 unu, toplam istihdam n da %60 n oluflturur ve KOB lerin %50 sinde çal flan say s 1 kiflidir. AB deki tipik KOB, geleneksel ve aile flirketidir; öz sermayesi azd r ve Topluluk içi iliflkilere kat lmaz. ABD de aksine, KOB ler daha büyüktür, finansman yard mlar vard r ve yenilikçidirler. Lizbon Stratejisi nde öngörüldü ü üzere AB nin dünyan n en rekabetçi ve en yenilikçi ekonomisi olabilmesi için, Avrupa KOB lerinin hâlâ yeterince kullan lmayan geliflme potansiyellerinin mutlaka geliflmesi gerekmektedir. Bu geliflimi sa lamak, AB nin KOB lere yönelik politikas n devaml iyilefltirmesiyle do rudan ilintilidir. flte bu nedenle, Lizbon da, KOB lere yönelik politikalar hakk nda gayr resmi bir rekabet konseyi düzenlenmiflti. Bu konseyde AB nin KOB lere yönelik yeni politikas 4 temele dayand r ld : 1- fiirket Ruhunun Cesaretlendirilmesi fiirket kurmak veya baflar s zl k halinde yeniden denemek konusunda risk almaktan çekinmeyen Amerikal lar n aksine Avrupal lar, inisyatif almak ve flirket kurmakta yeterince baflar l de iller. Riskle kâr aras ndaki dengesizlik, yeterli sosyal güvenlik kapsam nda olmamak, flirket yöneticisinin rolünün gerçekte ne oldu u gibi çeflitli faktörler, ba ms z çal flmak yerine ibreyi ücretli olmaktan yana çeviriyor. Komisyon ve üye ülkeler bu nedenlerle, giriflimcilerin imaj n pekifltirme, flirket yöneticili ini özendirme ve flirket ruhunu canland rma karar ald. 2- KOB lerin Pazara Giriflinin yilefltirilmesi KOB ler, özellikle ticari f rsatlar konusundaki yetersiz bilgilendirme nedeniyle iç pazar n sundu u imkânlardan tam olarak yararlanm yor. KOB ler, verimlilik ve geliflmeye katk da bulunan, rekabet konumlar n n iyilefltirilmesine yard mc olacak uluslararas laflma AB Hakk nda Faydal Web Ba lant lar Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu Avrupa Komisyonu Young Entrepreneurs for Europe Bölgeler Komitesi Ekonomik ve Sosyal Komite Avrupa Bölgesel Geliflme Bilgi Derne i AEIDL Çevre STK lar OFind.html fl Örgütleri Türk Üniversiteleri, Kobileri ve Bilim Merkezlerinin Avrupa ya Entegrasyonu konusunda cesaretlendirilmeli. Önceki dönem baflkan Portekiz in davet etti i 4 KOB, baflar lar n flöyle aç klad : Ülke d fl nda risk almak, yenilikçilik için ciddi yat r m (cirolar n n en az %3 ü) ve büyümek için kârlar n n büyük bölümünü yat r ma ay rmak. 3- Yasalar n Sadelefltirilmesi AB de KOB lere önlerindeki en büyük engelin ne oldu u soruldu unda cevaplar, yasalar n çoklu u ve karmafl kl oluyor. KOB ler idari masraflar alt nda eziliyor. dari masraflar n bir KOB ye maliyeti, çokuluslu bir flirketten 10 kat fazla. Bu nedenle Mart 2007 de Avrupa Konseyi nde al nan, 2010 y l na dek idari masraflar %25 oran nda azaltma karar n uygulamak için, idari yap n n sadelefltirilmesi çal flmalar n n devam ve yo unlaflt r lmas na karar verdi. 4- Yeni Finansman Olanaklar Risk sermayesinin çok önemli oldu u ABD nin aksine Avrupal KOB lerin, büyümek için yenilikçi finansmana eriflmeleri kolay de il. Ço unlu u aile flirketi olan KOB ler, paraya ihtiyaçlar oldu unda, refleks olarak, dedelerinin bankas ndan normal bir kredi almay tercih ediyor. AB nin zihniyet de iflimi ve yenilikçi kredilere (mikro-krediler; devlet garantisi uygulamalar ; vergilerde f rsatlar veya anapara gelifltirme gibi) özendirme konusunda mutlaka çal flmas gerekiyor. AB nin KOB lere yönelik yard mlar konusunda bilgi için: AB Fonlar, Projelerin mali yönetimi html Mali Yard m Masas Türkiye nin Taraf Oldu u Serbest Ticaret Antlaflmalar AB de Devlet Yard mlar ve malat Sanayinde Uygulamalar =...&ID=6 AB Terminolojisinde KOBI lerle lgili Sözcük ve Kavramlar =...&ID=6 AB ye Aday Ülkeler K yaslama Raporu (T SK) Türkiye-AB D fl Ticaret statistikleri Merkez Bankas - AB ye Aday Ülkeler Raporu KOB Araflt rmalar çin Yeni Destek Program : EUROSTARS Avrupa Komisyonu, Ar-Ge ye yat r m yapan KOB lerin ihtiyaçlar na cevap verebilmek ve araflt rma faaliyetlerini finanse etmek üzere 27 EUREKA ülkesiyle ortakl k kurmak için, EUROSTARS adl bir program hayata geçirme karar ald. Komisyon; program için 100 milyon Avro, 22 AB üyesiyle 7. Çerçeve Program na (7. ÇP) kat lan 5 ülke de 300 milyon Avro katk da bulunuyor. Özel finansmandan beklenen 400 milyon Avro luk destekle, KOB lere Ar-Ge için toplam 800 milyon Avro ayr ld. Projeler, Slovenya Dönem Baflkanl n n flubat sonu yap lan Rekabet Konseyi nde oybirli iyle kabul edildi. Yüksek teknolojili Türk KOB lerinin de kat labilece i program, Avrupa Parlamentosu nda görüflülmesinin ard ndan Avrupa Konseyi taraf ndan 10 Nisan da resmen onayland. Program sayesinde kat l mc ülkelerin KOB ler için haz rlad ulusal programlar ile araflt rma harcamalar ortak olacak, fonlar çok daha ak lc, yararl ve sa l kl flekilde kullan lacak. Komiser Potocnik, EUROSTARS, mevcut topluluk ve ulusal araflt rma programlar ndan daha üst düzey iflbirli i ve uyuma sahip bir programd r. EUROSTARS, araflt rma yapan KOB leri stimüle edecek, Avrupa n n en iyi araflt rma ekipleriyle iflbirli i olanaklar sa layacak, yeni fikirleri ticari baflar lara çevirebilecek yani KOB ler için ciddi bir itici güç olacakt r diyor. Bu programlar, araflt rma projeleri için, idari, mali ve bilimsel yönleri kapsayan gönüllü bir kat l m içeriyor. flbirli i çerçevesinde 3 aflamal süreç öngörülüyor: Bilimsel entegrasyon (Ortak ç karlar n tan mlanmas, ortak projelerin seçimi ve tan mlanmas, bunlar n ekonomik ve istihdam aç s ndan mükemmel flekilde baflar lmas yönündeki çal flmalar) dari entegrasyon (Karar sürecini h zland rmak amac yla kendine has bir iflletme mant gelifltirme çal flmalar ) Mali entegrasyon (AB ve üye ülke fonlar ndan hareketle çoky ll finansman plan oluflturma çal flt rmalar ) EUROSTARS program n n önem verdi i Ar-Ge çal flmalar : - KOB lerce yürütülen, üniversiteler, araflt rma kurumlar, büyük flirketler gibi di er kat l mc lara da aç k, çokortakl uluslararas projeler, - Araflt rma faaliyetleri olan KOB lerce hayata geçirilen projeler, - Orta ve uzun vadede ticari baflar getirmeyi hedefleyen projelerdir. EUREKA, AB nin istedi i, Ar-Ge yat r m harcamalar n n, 2010 y l na kadar GSMH n n %3 ünü oluflturmas hedefine katk s yla, 7. ÇP nin önemli bir tamamlay c s konumunda. Türkiye nin de üye oldu u EUREKA hakk nda bilgi için: =FICHE&uid=110&cHash=4fba5d011f