A.Hakim ve Savcılık Mesleklerinin Tek Çatı Altında Düzenlendiği Ülkelerin Uygulaması

Transkript

1 AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE HAKİM VE SAVCILARIN ATANMALARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER A.Hakim ve Savcılık Mesleklerinin Tek Çatı Altında Düzenlendiği Ülkelerin Uygulaması 1.FRANSA Yetkili Organlar: Adaylığa kabulde, Adalet Bakanlığı ve Milli Hakimlik Okulu etkindir. Giriş sınavını Milli Hakimlik Okulu düzenler. Yüksek Mahkemelere yapılan atamalarda, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) görüşleri doğrultusunda Cumhurbaşkanı yetkilidir. Diğer mahkemelere yapılan atamalar ise HSYK nun görüşleri dikkate alınarak Hükümet tarafından gerçekleştirilir. Fransa da yaklaşık 7200 hakim-savcı ve mahkeme çalışanı bulunmaktadır. Her yıl yaklaşık 250 kadro için sınav yapılmakta ve bu kadrolardan 190 ına fakültelerden yeni mezun olan kişiler geriye kalan 60 ına ise çeşitli kamu kurumlarında çalışan hukukçular yerleştirilmektedir. Bu sınava rağbet oldukça fazla olmakla birlikte ancak adaylardan 10 da 1 i başarılı olabilmektedir. Kamu sektöründen gelenlere mesleği açmanın nedeni bu kişilerin kamuda edindikleri deneyimlerden istifade etmektir. Ayrıca serbest avukatlık yapanlardan hakimliğe girmek isteyenlerin durumları da değerlendirilmekte ve uygun olanların kabulleri yapılmaktadır. Celalettin Dönmez-Adalet Bakanlığı Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Her hakkı mahfuzdur. Bu çalışmada yer alan ifade ve düşünceler yazarın şahsına ait olup, hiçbir şekilde Adalet Bakanlığı nın resmi görüşünü yansıtmamaktadır. Fransa da Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 16 üyesi bulunmaktadır. Atama yoluyla 4 üye Kurul da görev almaktadır. Bu üyelerin 1 ini Senato, 1 ini Millet Meclisi Başkanı seçmekte, 1 ini Sayıştay 1 ini de Danıştay seçmektedir. Kurul üyelerinin çoğunluğunu bizzat yargı mensupları kendi aralarından seçmektedir. Bunlardan 6 sını kürsüdeki hâkimler, 6 sını da savcılar seçmektedir. Devlet Başkanı ve Adalet Bakanı Kurulun doğal üyesidirler. Kurulun başkanlığını Cumhurbaşkanı, yardımcılığını Adalet Bakanı yapmaktadır. 1

2 Hakimler mesleğe kabul edilirken değerlendirmeleri 5 asil 2 yedek üyeden oluşan bir komisyon gerçekleştirir. Komisyona seçilenlerin görev süreleri 3 yıldır. Komisyon üyelerinin belirlenmesi şu şekildedir: *Yargıtay Başkanı tarafından seçilen ve Komisyonun Başkanlığını yürüten 1 üye *Yargıtay Başsavcısı tarafından seçilen 1 üye *Danıştay Başkanı tarafından seçilen 1 üye *Milli Hakimlik Okulu nun önerdiği ve Adalet Bakanlığı nın önerdiği 2 üye Hakimlik sınavının alt yapısı Milli Hakimlik Okulu tarafından gerçekleştirilmekle birlikte, Okulun sınavın sonuçlarına bir katkısı bulunmamaktadır. Milli Hakimlik Okulunun açtığı sınavı kazanan hakim-savcı adaylarından doğrudan öğrencilikten gelenler için 31 ay (6 ay teori,2 yıl mahkeme ve kurumlar stajı ve son 1 ayı da son dönem ve bitirme sınavı), kamu kurumlarından gelen adaylar ise yalnız 6 aylık staj öngörülmüştür. Staj döneminde elde edilen başarı durumuna göre, yüksek puan alanlardan aşağıya doğru çalışacağı mahkemeleri tercih etme hakkını belirleme yetkisi tanınmıştır. Bu durum bir pozisyona birden fazla talipli çıkarsa uygulanmaktadır. Eğer herkes istediği yeri tercih etmişse hiçbir sorun olmayacaktır. Yargıtay veya istinaf mahkemelerinin başkanları gibi pozisyonlar için Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun belirlediği adayların atanmasında Cumhurbaşkanı yetkili kılınmıştır. Mahkeme başkanlığı, istinaf mahkemesi üyeliği gibi görevlere atamalar HSYK nun önerisi üzerine Hükümet tarafından yapılır. Diğer mahkemelerde görevli hakim ve savcıların atanması hususunda Atamalar Komitesinin tavsiyeleri doğrultusunda HSYK nun rızası alınmak koşuluyla Adalet Bakanı (Hükümet) gerçekleştirir. (Fransız Anayasası 65.maddesi) 2.İTALYA Yetkili Organlar: Hakim-savcılık sınavının açılmasında, kadroların belirlenmesinde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu yetkilidir. Sınavı Adalet Bakanlığı gerçekleştirir. Ancak değerlendirmeler HSYK nun oluşturduğu bir komite tarafından yapılır. 2

3 İtalyan Anayasasının 105. maddesi yargı mensupları olarak hakim ve savcıların atanması, terfisi, görevlendirilmesi ve disiplin işlemleri ile ilgili olarak bağımsız bir organ olan Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu nu görevlendirmiştir. Hakim-savcılık mesleğine girmek isteyen adaylar hukuk fakültesi mezunu olma şartının yanı sıra bir yüksek lisans diplomasına da sahip olmak zorundadır. 1 Bu şartları taşıyan adaylar hakim-savcılık sınavlarına başvurabilmektedir. Normal kadroların % 90 ı bu sınavlarla doldurulmaktayken, 45 yaşın altında ve en az 5 yıl avukatlık yapmış kişilere de hakimsavcılık mesleğine geçme şansı tanınmaktadır. Her yıl açılacak sınavı ve alınacak hakim-savcı sayısını Hakimler ve Savcılar Yüksek Konseyi belirlemekte ve alınan bu karar doğrultusunda Adalet Bakanlığı sınav duyurularını yapmaktadır. Sınav üç aşamalı olarak gerçekleştirilmektedir: Maddi hukuk ve usul hukuku üzerine yapılan iki yazılı sınavı takiben tüm hukuk konularını içeren bir mülakat gerçekleştirilmektedir. Başarılı aday sayısı ilan edilen sayıdan fazla olursa HSYK, Adalet Bakanlığından bu kişileri geçici olarak başka kadrolara atamasını ve ileride kadro açılması durumunda hakimliğe almasını isteyebilir. Sınav Değerlendirme Komitesi: Sınavı gerçekleştiren komite HSYK tarafından atanır. Başkanlığını Yargıtay üyelik hakkını elde etmiş bir hakim/savcı yapar. Yardımcısı da aynı nitelikleri haiz bir hakim/savcıdır. Bunlara ilaveten en az istinaf mahkemesinde çalışma yeterliliği olan 22 hakim/savcı ile 8 hukuk profesörü olmak üzere toplam 32 kişi sınav değerlendirme komitesini oluşturur. Bu komitenin tüm kararları HSYK tarafından tasdik olunur Şubat 2001 tarih ve 48/2001 sayılı Yönetmelik Konsey in Başkanı Devlet Başkanı dır. Ancak Devlet Başkanı nın Konsey deki yetkileri semboliktir ve esaslı konuların görüşüldüğü toplantılara katılmaz. Yargıtay 1. Başkanı ve Yargıtay Başsavcısı Konsey in doğal üyeleridir. 16 üye yargı mensupları arasından ve yargı mensupları tarafından seçilir. Bu seçimin gerçekleşmesinde tamamıyla İtalyan Hakimler Birliği nin etkisi görülmektedir. 8 üye ise yargı mesleği dışındaki, fakat hukukçu olan kişiler arasından Parlamento tarafından seçilir. Bu kişiler en az 15 yıllık meslek tecrübesi olan hukuk akademisyenleri, avukatlar vb. dir. Adaylar siyasi partiler tarafından Parlamento ya sunulur ve Genel Kurul tarafından gizli oyla seçilirler. 3

4 Başarılı adaylar en az 12 aylık bir eğitim sürecine tabi tutulur. Bu eğitim de HSYK kontrolünde, istinaf mahkemeleri başkanlıkları tarafından gerçekleştirilir. 3.BELÇİKA Yetkili Organlar: Kral, atama konusunda söz hakkına sahiptir. Uygun görmediği adayı geri çevirebilir. Adalet Bakanlığı Sınav veya boş kadroları ilan etme görevi vardır. Yüksek Yargı Konseyi, bünyesinde oluşan Atama Komisyonu ile atanacak isimleri belirler ve Kral a takdim eder. Belçika da hakim ve savcıların mesleğe alınmaları ve atanmaları konusunda yetkili organ Yüksek Yargı Konseyi dir. Yüksek Yargı Konseyi bünyesinde oluşturulan Adaylık ve Atama Komisyonu hakim ve savcılık adaylığı için sınavlar hazırlar ve gerçekleştirir. Bu sınavlar Yüksek Konsey in kontrolü ve onayına tabidir. Tüm sınav hazırlıkları tamamlandıktan sonra Adalet Bakanının da onayına sunulur ve sınav duyurusu Bakanlıkça ilan edilir. Hakim-savcı adaylığına giriş sınavını kazanan adaylar 3 yıllık staj sonrasında tekrar bir bitirme sınavına tabi tutulurlar. Stajlarını tamamlayan ve başarılı olan adayların isimleri, Adalet Bakanının önerisi ile Yüksek Yargı Konseyi tarafından atanmak üzere Kral a takdim edilir. Hakim-savcı ve mahkeme başkanları, istinaf mahkemesi hakim-savcıları ve Yargıtay üyelerinin atanmasında ise boşalan kadrolar için Adalet Bakanlığı Resmi Gazete de duyuru yapar. Bir ay içerisinde Adalet Bakanlığına ulaştırılan başvurular, Adalet Bakanlığı tarafından Yüksek Yargı Konseyine sunulur. Yüksek Yargı Konseyi boş bulunan kadro için adaylar arasından uygu gördüğü bir kişinin ismini Kral a sunar. Atama Kral tarafından gerçekleştirilir. Kral atamayı uygun görmezse gerekçesini bildirmek zorundadır. Kralın atama işlemini olumlu ya da olumsuz olarak sonuçlandırması için 60 günlük süresi vardır. Belçika Yüksek Yargı Konseyinin 44 üyesi vardır. 22 üye yargı kökenli, 22 üye yargı kurumları dışından atanır. Her iki grubun yarısı Fransız, diğer yarısı Flaman asıllı olmak durumundadır. 4

5 4.YUNANİSTAN Milli Hakimlik Okulu idari ve adli hakimlik sınavlarının gerçekleştirilmesi ve başarılı adayların eğitimi ile görevlendirilmiştir. Hakimlerin atanması, terfi ve disiplin işlemleri için özel bir Yargı Kurulu veya Konseyi oluşturulmamıştır. Tayin ve terfi konularında en yüksek Yargıtay veya Danıştay üyelerinin oluşturduğu Konsey karar alır. Yunanistan da hakimlerin mesleğe giriş sınavları her yıl Mayıs ayında Adalet Bakanlığı tarafından ilan edilir. Sınava katılabilmek için hukuk fakültesi mezunu ve yaşlar arasında olma şartı bulunmaktadır. Mesleğe giriş ve staj sonrası bitirme sınavları, Ulusal Hakimlik Okulu bünyesinde oluşturulan ve üyelerinin yüksek hakimler ve bir hukuk profesörü olduğu bir komite tarafından gerçekleştirilmektedir. Staj sonrası sınavı başarıyla tamamlayanların Adalet Bakanlığı tarafından hakimliğe atanmaları zorunludur. Yunanistan da hakim ve savcılar Devlet Başkanlığı Kararnamesi ile atanır ve sahip oldukları anayasal güvence sayesinde ancak bir mahkeme kararı ile görevden alınabilirler. Mesleki ilerlemeleri Yargıtay ve Danıştay ın kararları doğrultusunda gerçekleşmektedir. Yüksek Temyiz Mahkemeleri (Yargıtay, Danıştay) başkanları ve Yargıtay Başsavcısı, Hükümet tarafından atanır. 5.İSPANYA Yetkili Organlar: Yargı Genel Konseyi Hakim atamalarında en etkin organdır. Hukuk fakültesinden mezuniyet sonrasında adaylar, hakimlik ve savcılık için ortak açılan sınava girerler. Sınavın açılması, değerlendirilmesi Yargı Genel Konseyi tarafından gerçekleştirilir.ancak bu görev yine Konsey tarafından yönetilen Milli Hakimlik Okuluna verilebilir.sınav sonucunda başarılı adaylar 6 ay süresince hakimlik okulunda eğitim alırlar. Bu eğitimdeki başarı durumlarına göre adaylar, boş bulunan kadrolara Yargı Genel Konseyi tarafından atanırlar. Mahkemelerde boşalan kadroların en az ¼ ü (yaklaşık 50) en az altı yıllık İspanya Yargı Konseyi; 12 üyesi yargının içinden, 8 üyesi ise yargı erki dışından Parlamento tarafından atanır. Konsey başkanı aynı zamanda Yargıtay Başkanıdır. 5

6 meslek tecrübesi olan avukatlar için tahsis edilir. Avukatlıktan hakimliğe geçenlerin part-time çalışması daha çok görülen bir durumdur. Yargı Genel Konseyi anayasa uyarınca oluşturulmuş bir organdır ve 20 üye ve bir başkandan oluşmaktadır. Başkan haricindeki 20 üye Parlamentonun (10 üye Senato, 10 üye de Temsilciler Meclisi tarafından 3/5 çoğunlukla seçilir) tavsiyesi üzerine Devlet Başkanı tarafından beş yıllık bir süre için atanmaktadır. 12 üye yargı teşkilatı içinden seçilmekte, geriye kalan 8 üye ise avukat ve diğer hukuk mesleklerinden seçilmektedir. 2 Anayasa Mahkemesi üyelerinin 4 ü Kongre (Millet Meclisi), 4 ü Senato, 2 si Hükümet ve kalan 2 si de Yargı Genel Konseyi tarafından atanır. B.Hakim Ve Savcılık Mesleklerinin Ayrı Ayrı Düzenlendiği Ülkelerin Uygulaması 1.İsveç -Hakimlerin Atanması Mahkemelerin idaresi, bütçe yönetimi, fiziki ihtiyaçlarının karşılanması Mahkemelerin Yönetimi Konseyi ne bırakılmakla birlikte, hakimlerin atamalarının yapılmasında, bu Konsey ile birlikte aynı yıl (1975) kurulan ancak birbirlerinden tamamen bağımsız olan Hakim Atamaları Kurulu etkili olmaktadır. Bu Kurul un esas sorumluluğu Hükümet e, daimi hakim atamaları konusunda bir öneri veya taslak hazırlamaktır. Diğer yanda Kurul, diğer bazı hakim pozisyonlarına atamalar konusunda mutlak yetkiye sahiptir. Hükümet bu öneriler ışığında; yüksek mahkeme üyelerini, temyiz mahkemesi üyelerini ve Stockholm, Göteborg, Malmö şehirlerindeki hakim atamalarını gerçekleştirir. Bu Kurul un yapısına baktığımızda, İsveç Yüksek Yargı Konseyi nde olduğu gibi değişik mahkemelerden gelen hakimlerin yanı sıra avukatlar ve sendika temsilcilerini görebilmekteyiz. Kurul un şu anki üye sayısı 11 olup, bu üyelerle birlikte her biri için yedek üyeler de Hükümet tarafından tayin edilmektedir. Bu oluşumun üyeleri şu şekildedir: 2 Prof. Wim Voermans &Dr.Pim Albers, (2003), Councils for the Judiciary in EU Countries s.11 6

7 *Yüksek Temyiz Mahkemesi Başkanı (Kurul Başkanı) *Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı (Kurul Bşk. Vek.) *Bir adli istinaf mahkemesi başkanı *Bir idari istinaf mahkemesi başkanı *İki adli yargı mahkemesi başkanı *Bir idari yargı mahkemesi başkanı *İsveç Yargı Konseyi Genel Direktörü *Bir avukat *İki sendika temsilcisi Atamalarda objektifliği sağlamak adına, sadece hakimlerin kişisel yetenek, tecrübe ve yetkinliği dikkate alınır. Hakimlerin atanması konusunda resmi kayıtlarda bulunan ve geçerliliği olan bilgilerle birlikte referans olarak isimleri verilen ve genelde İsveç yargısında görev yapmakta olan kişilerden temin edilen bilgiler dikkate alınmaktadır. -Savcıların Atanması Ülke genelinde 3700 savcı görev yapmaktadır. Savcı olabilmek için 4,5 yıllık hukuk eğitimini takiben, 2 yıl süreli staj ve Bölge Direktörlüğü nezdinde 9 aylık bir çalışmayı takiben verilen sınavda başarılı olma şartı aranmaktadır. İsveç te savcıların atanması konusunda Başsavcılık teşkilatının etkinliği bulunmaktadır. Başsavcılık boş kadrolar için yaptığı ilanlar sonrasında başvuranlara, içinde psikolojik testlerinde olduğu bir takım testler uygular ve başarılı olanları staja başlatır. Atamalar konusunda yargı yolu açık değildir ancak adaylar Hükümet nezdinde bir itiraz hakkına sahiptirler. Öte yandan, mesleğe kabul edilen adayların hangi gerekçelerden dolayı diğer adaylara tercih edildikleri açıklanmaktadır. Bu uygulama mesleğe kabullerde şeffaflık ilkesini ve dolayısı ile güvenirliliği ön plana çıkarmaktadır. 2.İngiltere: -Hakimlerin Atanması İngiltere de, Lordlar Kamarası ve Temyiz Mahkemesi hakimleri, Adalet Bakanının (İngiltere de Adalet Bakanı iktidar partisinin veya her hangi bir siyasi partinin üyesi olmayıp, Lordlar Kamarası Başkanı olan Başyargıç tır) uygun görüşü ve Başbakanının tavsiyesi üzerine, Kraliçe tarafından atanır. Yüksek Mahkemenin hakimleri Adalet Bakanının tavsiyesi üzerine Kraliçe tarafından, İl mahkemeleri, Kraliyet Mahkemeleri ve Sulh Mahkemeleri hakimleri ise Adalet Bakanı tarafından atanmaktadır. 7

8 Hakimlerin atanmasında Kraliçe nin yetkisi semboliktir ve asıl yetkili organ Adalet Bakanlığı dır. Bu yetki Adalet Bakanlığına tanınmakla birlikte yetkinin kullanımında objektifliğin sağlanmasına azami ölçüde çaba sarf edilmektedir. İngiliz sisteminde hakimlik bir kariyer mesleği değildir. Hakim olarak atanabilmek için en az 10 yıl avukatlık mesleğini icra etme şartı aranmaktadır. Hakimliğe atanan kişiler bu şart nedeni ile genelde li yaşlara ulaştığı içindir ki, hakimliğe alınan bir kişinin daha fazla eğitilmesi veya yetiştirilmesi pek mümkün olmamaktadır. Bu nedenle hakimlik mesleğine seçim titizlikle yapılmakta ve her yönü ile olgunlaşmış kişiler hakim olabilmektedir. Yüksek yargıçların atanması davet yöntemi ile olmakta ve atanmalarını, Hükümetin önerisi üzerine Kraliçe gerçekleştirmektedir. Diğer hakimlerin atamalarına ise, kendilerinin atanma istekleri sonrasında yapılan değerlendirmeler sonrasında karar verilmektedir. Bu değerlendirmeyi ise; 1 i hakim, 1 i Yargısal Atamalar Direktörlüğü memuru ve 1 i de hukukçu olmayan bir kişiden oluşan bir mülakat kurulu gerçekleştirir. Hakimliğe giriş için istekli olanlar, boş kadrolar için yapılan ilanlar neticesinde Adalet Bakanlığına müracaat ederek, matbu bir formun yanı sıra, eğitim ve mesleki konuları içeren bir özgeçmiş sunarlar. Bu başvuru da çok önem verilen bir nokta da bu başvuranların avukat olarak daha çok hangi mahkemelerle çalıştıklarına dair bilgilere yer verilmesi veya kendilerine referans verebilecek hakimler veya hukukçuların bildirilmesidir. Zira, hakimlik mesleğini icra etmek için hukuk bilgisine ihtiyaç duyulduğu kadar, kişinin olgun bir kişiliğe de sahip olması aranır. Bu özelliği takip etmenin en iyi yöntemi de şahsı daha önce duruşmalarında defalarca dinlemiş olan bir hakime danışmaktır. Böylelikle bilgi ve davranış bakımından en iyi liyakate sahip olan kişilerin hakimliğe kabulü amaçlanmaktadır. Liyakat kriterleri arasında; din, etnik köken, cinsiyet gibi ayrımcılığa yol açan ölçütlere yer verilmemektedir. Hakimliğe kabul için mülakat ve part-time çalışma süresince titizlikle takip edilen ve bir hakimde bulunması beklenen özellikler şunlardır: *Hukuki bilgi ve tecrübe, *Sağlam muhakeme, *İletişim kurma ve dinleme yetileri, 8

9 *Dürüstlük ve bağımsızlık, *İnsanları ve toplumu anlama, *Kibarlık, *Entelektüel ve analitik düşünme yetenekleri, *Kararlılık, *Otorite kurma ve dava yönetme yetisi, *Adil ve tarafsız olma, *Olgun ve sağlam mizaca sahip olma, *Kararlı, bilinçli ve sebatkar olma. Hakim Atamaları Kurulu tarafından yukarıda açıklanan kriterler ışığında belirlenen belirli sayıda aday Adalet Bakanına sunulur. Adalet Bakanı da bu listeden uygun gördüklerini atanmak üzere Kraliçe ye sunar. Kurul un ve Adalet Bakanı nın kararından hoşnut olmayan adaylar, bu kararla ilgili olarak başında bir hukuk profesörünün bulunduğu bir komisyona itirazda bulunabilir. Ayrıca, bu kararların idari niteliği olması nedeni ile iptal için yargı yoluna müracaat etme hakkı bulunmaktadır. Bir hakimin alt derece mahkemeden daha üst mahkemeye tayin edilmesi sonuç olarak o hakimin terfi ettirildiği anlamına gelmektedir. Bu terfi süreci ise yukarıda anlatıldığı üzere mülakat ile gerçekleştirilmektedir. Bu aşamada değerlendirmelerin objektifliğini sağlamak üzere yargılama safahatının tamamının teybe kaydedildiğini hatırlatmakta fayda bulunmaktadır. 3.ALMANYA Hakimlerin Atanması Almanya Federal Anayasa Mahkemesinin üyelerinin atanması konusunda Federal Millet Meclisi ve Federal Senato eşit şekilde yetkilendirilmişlerdir. Her iki meclis de sekizer üyeyi 12 yıllık görev süresi için atar. Federal düzeydeki Yargıtay, Danıştay, Sosyal Mahkeme ve Maliye Mahkemesi gibi mahkeme üyelerinin atanması federal ve eyalet bakanlarının katıldığı bir seçim komisyonu tarafından gerçekleştirilir. Bu komisyonda yargı organlarının temsilcisi yer almamaktadır. Eyalet mahkemelerinde hakimlerin atanması konusunda ise yeknesak bir uygulama bulunmamaktadır. Eyalet hakimleri genellikle ilgili eyaletin başbakanı veya adalet bakanı tarafından atanmaktadır. Atamaları gerçekleştirilen komisyonlarda hakimlik mesleğinden 9

10 temsilcilerin hiç yer almadığı veya çok az nispette temsil edildiği görülmekte ve bu durum eleştirilere neden olmaktadır. Tüm hukuk fakültesi mezunları 4 yıllık bir eğitimin ardından devletin düzenlediği bir yazılı imtihana girerler ve başarılı olanlar değişik yargı organları nezdinde 30 ay süren bir staja devam ederler. Bu sürenin sonunda stajlarını tamamlayan adaylar için bir sınav daha yapılır ve adaylar hakimliğe geçerler. Ancak son sınavda başarı oranı %10 u aşmamaktadır. Sınav neticesinde hakimliğe geçmenin haricinde, diğer meslekleri icra eden kişiler arasından hakimliğe geçiş de mümkündür. Nitelikleri ve eğitimleri uygun olanlardan (Bavyera eyaletinde özellikle savcılar) hakimliğe kabul edilen kamu görevlileri de bulunmaktadır. Profesörler part-time olarak hakim olarak çalışabilmektedir. Alman yargı sisteminde özetle, eyalet ve federal adalet bakanlarının atamalarda etki ve yetkisi büyüktür. Atamanın haricinde terfi işlemlerin de yine adalet bakanlarının sözü geçerlidir. 4.Avusturya Savcıların Atanması Savcılık mesleğine kabul için bir kişi, hakimlik mesleğine kabulde gerekli tüm niteliklere sahip olmasının yanı sıra en az bir yıl hakimlik görevinde bulunmuş olmalıdır. Hakimler mesleki anlamda tamamen bağımsızken, savcılar hiyerarşik bir düzen içerisinde alt üste doğru giden bir bağımlılıkla görevlerini gerçekleştirirler ve bu hiyerarşide en üstte Adalet Bakanı bulunur. Adalet Bakanı savcılık teşkilatının idaresinde oldukça etkin bir konuma ve yetkilere sahiptir. Suçla mücadele politikasının belirlenmesinin yanı sıra savcılık teşkilatının görevlerini nasıl yerine getireceğine dair emirler verme yetkisine sahip bulunan Adalet Bakanı DEĞERLENDİRME Hakimlerin atanması, ülke hukuk sistemlerine ve geleneklerine bağlı olarak farklılık göstermekte ve birçok alanda entegrasyonun ve yeknesak uygulamanın erişildiği Avrupa Birliği nde dahi bu konuda bir uyum görülmemektedir. Aslında bu tarz bir uyum oluşturulması Avrupa Birliği nin amaçları arasında da değildir. Avrupa Birliği için tek önemli husus yargının bağımsız şekilde işlemesi ve hukukun üstünlüğü ilkesine riayet edilmesidir. Bu bağlamda Anglo-Sakson sistemi, İskandinav sistemi, Akdeniz ülkeleri, Doğu Bloğundan katılanlar ve hatta Almanya-Avusturya birbirinden farklı uygulamalar göstermektedir. 10

11 Kimi ülkelerde hakim savcıların atanmasında siyasi otorite çok geniş yetkilerle donatılmış (Almanya), kimi ülkelerde ise hakimlerin özel konseyler tarafından atanmasına olanak tanınmıştır. Ancak bu konseyler de homojen bir görünümden uzak olup, salt hakimlerden oluşmak yerine bünyelerinde devlet başkanı, adalet bakanı, parlamenterler veya yasama ve yürütmenin atadığı temsilcilerden oluşan bir yapı arz etmektedir. Adalet Bakanlığı çoğu ülkede atamalarda etkin rol oynarken, çok nadiren by-pass edilmektedir. Özellikle anayasa mahkemesi ve diğer yüksek temyiz mahkemesi üyelerinin atanmasında yasama ve yürütme erklerinin etkisi daha fazla görülmektedir. 11