TG Haziran 2013 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI LİSANS ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ COĞRAFYA TESTİ ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI LİSANS ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ COĞRAFYA TESTİ ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI T.C. KİMLİK NUMARASI : ADI : SOYADI : TG Haziran 2013 DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

2 Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

3 2013 KPSS / ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ 1. Coğrafya ana bilim dalı, I. Ratzel tarafından geliştirilen yer ve yayılış II. Karl Ritter ve Paul Vidal de la Blache tarafından geliştirilen mukayese III. A. V. Humbolt tarafından geliştirilen izah prensipleri ile diğer bilim dallarından ayrılır. 2. K G KKD GKD Şekle göre aydınlanma çemberinin teğet son noktalar enlemlerindeki kutup daireleridir. Buna göre daha aşağıda olan 60 enlemlerden aydınlanma çemberi teğet geçmez. E 3. Model küreye ışık verilerek elde edilen iz düşümlere ilişkin I. Işık kaynağı kürenin merkezinde olduğu takdirde ve profeksiyon düzlemi kutup noktasına teğet gelecek şekilde alındığında, paralellerin kutuptan itibaren ara mesafeleri gittikçe açılmakta ve Ekvator un iz düşümü kâğıt üzerine yansımamaktadır. II. Projeksiyon düzlemi bir kutupta ışık kaynağı diğer kutupta olduğu takdirde, meridyenle ışınsal (radyal) hatlar hâlinde uzanmakta, paraleller arasındaki mesafeler daha az genişlemiş daireler olarak görünmekte; Ekvator ise küre üzerindekine nazaran iki misli çapta kâğıt üzerine düşmektedir. III. Işık kaynağı kürenin ekseni yönünde sonsuz olduğu kabul edilerek tutulduğunda, küreyi katederek kâğıt üzerine düşen ışınların hepsi birbirine paralel olmakta, meridyenler yine radyal, düz hatlar hâlinde Ekvator dairesine kadar uzanmakta, paralel daireleri Ekvator üzerindeki dairelerle aynı ölçüde olmaktadır. bilgileri doğrudur. 5. Fransa da Rhone vadisine kanalize olarak esen kuzey sektörlü, soğuk karakterli rüzgâr mistraldir. Türkiye de kuzeydoğudan esen yazın serinletici, kışın ılıtıcı etkide bulunan soğuk karakterli rüzgâr poyrazdır. Romanya da kuzeybatıdan esen soğuk karakterli rüzgâr krivetzdir. Kuzey Afrika da ve Güney İtalya da etkili olan sıcak ve kurak rüzgârlar siroccodur. Buna göre öncüllerde Mısır da etkili olan Hamsin e ilişkin bilgiye yer verilmemiştir. 6. Ekvator II I III IV V Haritada I numara ile gösterilen İtalya da II numara ile gösterilen Şili de III numara ile gösterilen Cape Town da V numara ile gösterilen Güneybatı Avustralya da Akdeniz iklimi görülür. Dolayısıyla buralarda kış mevsimi yağışlı, yaz, mevsimi kurak Akdeniz yağış rejimi hâkimdir. IV numara ile gösterilen Bangladeş te ise yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi kurak muson yağış rejimi görülür. 4. Bulut örtüleri alçak yerlerden uzaya doğru ışımanın fazla olmasını önler. Bulut örtülerinin üzerine yükselmiş dağlarda ise ışıma alçak yerlerde olduğu gibi önlenemez. Bu nedenle yüksek dağlara ışıma pencereleri adı da verilir. 7. Suyun minerallerin bünyesine girmesiyle hacimlerinin artması, dirençlerinin azalması dolayısıyla gerçekleşen ayrışma olayına hidrasyon denir. Oksidasyon; demir taşıyan minerallerin oksijen ile birleşmesi olayıdır. Kilasyon; kilin ayrışma olayıdır. Karbonasyon; karbondioksitçe zengin olan suların silikat minerallerini ayrıştırmasıdır. Solüsyon, minerallerin erimesidir. 3

4 8. Kayaç Bileşimi Görünüm ve rengi Granit Bazoit Açık renkli minareller Koyu renkli mineraller hâkim İri kristalli, genellikle açık gri Kristaller gözle seçilemez. Renk çok koyu, hatta siyah Granitin açık renkli ve iri kristalli, buna karşılık bazaltın koyu ve ince kristalli olmasında; granitin yer altında yavaş soğuyup katılaşması, bazaltın ise yeryüzünde hızlı soğuyup katılaşması etkilidir. 11. Günde (cm) Buzulun kenarlarındaki hareket hızı Buzulun ortasındaki hareket hızı Haftada (cm) Yılda (m) 6, Buzulun hareket hızında eğim ve derinlik de etkilidir. Ancak tabloda yalnızca kenar ve ortadaki farklılık verilmiştir. Bu farklılık sürtünmenin etkisiyle ortaya çıkar. 13. Ekvator I III II Kurak bölgelerde su arayan bitkiler daha derin köklere sahiptir. Ekvatoral iklime sahip I ve V numaralı, ılıman okyanusal iklimin görüldüğü III numaralı ve muson ikliminin görüldüğü IV numaralı bölgeler yağışlıdır. Büyük Sahra daki II numaralı bölgede kuraklığa bağlı olarak bitkilerin kökleri derinlere iner. V IV 9. B) Büt C) Badlans ya da kırgıbayır D) Menderes ya da geniş büklümlerde peneplen gibi akarsu aşındırma şekilleridir. Ancak bunlar flüvyal topoğrafyanın son aşama şekilleri değildir. E) Delta ovası ise akarsu ağzında meydana gelen birikim şeklidir. Peneplen ise akarsu aşındırmasının son aşamasını temsil eder. 12. Deniz Bağlı olduğu okyanus I Hudson Atlas II Bering Pasifik III Basra Hint IV Labrador Pasifik V Bengal Hint 14. Toprağın I. fiziksel yapısı II. kimyasal yapısı III. nem ve sıcaklık koşulları özelliklerinden tümü canlıların dağılışında etkilidir. Tabloda I. Hudson Denizi, Atlas Okyanusu na II. Bering Denizi, Pasifik Okyanusu na III. Basra Denizi, Hint Okyanusu na V. Bengal Denizi, Hint Okyanusu na bağlı olduğu için eşleştirmeler doğrudur. Ancak Labrador Denizi Pasifik e değil, Atlas Okyanusu na bağlıdır. 10. A) Lapya, birbirinden keskin sırtlarla ayrılan küçük erime çukurlarıdır. C) Dolin, erime sonucu meydana gelmiş tava ya da yayvan bir tasa benzeyen çukurlardır. D) Dolinlere, Anadolu da kokurdan denir. E) Uvala dolinlerin birleşmesiyle meydana gelmiş çukurlardır. Sırpçada tarla anlamına gelen karstik erimenin son aşamasındaki çanaklara ise polye denir. 15. B) Işık C) Sıcaklık D) Rüzgâr E) Yağış etmenleri, ekosistemleri oluşturan cansız ögelerin fiziksel etmenleridir. Su ise kimyasal etmenler kapsamında inorganik bir maddedir. 4

5 16. A) Asimetrik şekilli piramit nüfus artış hızını düşürmüş B) Arı kovanı şekilli piramit gelişmiş D) Kenarları içe dönük üçgen şekilli piramit kullanma hamlesi içinde olan E) Düzgün üçgen şekilli piramit az gelişmiş ülkelerin nüfus piramitleridir. Yaşadığı nüfus probleminden sonra nüfus artış hızını yükselten ülkelerin nüfus piramidi ise çan şeklindedir. 19. A) Hollanda da Amsterdam B) Portekiz de Lizbon C) Fransa da Marsilya E) ABD de New York birer liman şehridir. İtalya da denizden 24 km içeride kurulmuş olan Roma da liman faaliyetleri yoktur. 22. Türkiye nin iç ticaretinde I. İç Anadolu dan diğer bölgelere tahıl III. Marmara dan diğer bölgelere sanayi ürünleri yönleri doğrudur. Akdeniz den diğer bölgelere ise sebze ve meyve gönderilir. Akdeniz de zeytin üretimi azdır. 17. Satander yani yerleşik hayata geçiş bazı bitkilerin kültür altına alınarak tarım hayatının başlamasıyla gerçekleşmiştir. 20. I. Zeus Heykeli Yunanistan da II. Artemis Tapınağı Türkiye de III. Keops Piramidi Mısır da IV. Kral Mozoles in Mezarı Türkiye de yer alır. Babil in Asma Bahçeleri ise Suriye de değil, Irak tadır. 23. Türkiye iklimlerine uyum sağlamış olan ayçiçeğinin alansal dağılışı önemli ölçüde Balkan göçü ile biçimlenmiştir. 18. I. Dünyanın en kuzeyindeki kent Dixon dur. II. Dünyanın en soğuk kenti Rusya da, Tamir Yarımadası ndaki Ust Nera dır. IV. Dünyanın en sıcak kenti Libya daki El Azias tır. V. Dünyanın en güneyindeki kent Şili deki Punto Arenas tır. Ancak Dünyanın en yüksek kenti Şili nin başkenti olan Santiago değil Bolivya nın başkenti olan La Paz dır. 21. Dünyanın ilk millî parkı olan Yellow Stone ABD dedir. 24. Hollandalılar tarafından New Amsterdam adıyla kurulan New York küresel ekonominin merkezi konumundadır. 5

6 25. A) Ulaşım B) Teknoloji D) İnsan kaynakları E) Yerleşim özelliklerinin etkisi dağıtımı etkileyen beşerî faktörlerdir. Gelir düzeyi ise tüketimi etkiler. 28. A) Kükürt, Keçiborlu da B) Bakır, Küre de C) Perlit, Erzincan da D) Asfaltit, Şırnak ta çıkarılır. Akseki den çıkarılan boksit yatakları haritada gösterilmemiştir. 31. Büyük Satranç Tahtası teorisi Zbingniew Brezezinski nindir. Diğer jeopolitikçilere gelince; B) Mahan Deniz Hâkimiyeti Teorisi C) Spkyman Kenar Kuşak Hâkimiyeti Teorisi D) Mackinder Kara Hâkimiyeti Teorisi E) Ratzel Yaşam Sahası Teorisi 26. Türkiye nüfusunun B) Kır - kent oranı gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir. Çünkü kent nüfus oranı arttıkça gelişmişlik düzeyi artar. C) Okuryazar oranı gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir. Çünkü okuryazar oranı arttıkça gelişmişlik düzeyi artar. D) Yaş gruplarına dağılımı gelişmiş düzeyi hakkında bilgi verir. Çünkü yaşlı nüfus oranı arttıkça gelişmişlik düzeyi artar. E) Aktif nüfusun sektörel dağılımı gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir. Çünkü tarımda çalışanların oranı azaldıkça gelişmişlik düzeyi artar. Ancak fizyolojik nüfus yoğunluğu gelişmişlik düzeyini ölçmez. 29. Küresel ticarette en büyük pay ABD nindir. Almanya ikinci, Japonya üçüncü, Rusya dördüncü ve Çin beşinci sırayı alır. 32. I. Norveç II. İsveç İskandinav Yarımadası nda III. Portekiz IV. İspanya İber Yarımadası nda yer alan ülkelerdir. 27. Primer ekonomik faaliyetler doğrudan doğadan yararlanarak gerçekleştirilen birincil ekonomik faaliyetlerdir. Çiftçi bu grupta yer alır. A) Sigortacı Üçüncül C) Bankacı Üçüncül D) Öğretmen Üçüncül E) Sanayi işçisi İkincil ekonomik faaliyetlerde yer alır. 30. Türkiye de kümes hayvancılığı nüfus yoğunluğuna bağlı olarak büyük şehirlerin çevrelerinde gelişmiştir. 33. A) Japonya 4 büyük ve yüzlerce küçük adadan oluşmuş B) Endonezya 4 büyük ve yüzlerce küçük adadan oluşmuş C) Avustralya, 1 büyük 1 orta ve onlarca küçük adadan oluşmuş E) Filipinler binlerce küçük adadan oluşmuş ada devletleridir. Bunların komşuları ile kara ve demir yolu bağlantısı yoktur. Bir ada devleti olan İngiltere nin ise Manş Denizi altından Fransa ile kara ve demir yolu bağlantısı vardır. 6

7 34. Fransa ile İspanya arasındaki sınır Pirenelerin su bölümü çizgisinden geçer. 37. Rusya, 48 trilyon m 3 lük tahmini toplam doğal gaz rezervi ve 600 milyar m 3 lük yıllık üretimi ile dünyada ilk sırayı almaktadır. 41. Gerçek hayatta karşılaşılmış ya da karşılaşılma ihtimali olan ve farklı yollarla çözülebilen bir sorunun sınıf içi uygulamalarla ele alındığı öğretim yöntemi örnek olaydır. 35. I II Doğal ve yapay su yolları Kiel Kanalı Hürmüz Boğazı Birbirine bağlanan denizler Kuzey Denizi - Baltık Denizi Basra Denizi - Umman Denizi 38. A) Norveç 0,938 ile çok yüksek B) Yeni Zelanda 0,907 ile çok yüksek D) Fas 0,567 ile orta seviyede E) Pakistan 0,490 ile orta seviyede III Babülmendep Boğazı Akdeniz - Kızıldeniz IV Panama Kanalı Büyük Okyanus - Atlas Okyanusu V Bering Boğazı Kuzey Buz Denizi - Bering Denizi Tablodaki eşleştirmelerden I. Kiel Kanalı Kuzey ve Baltık denizlerini II. Hürmüz Boğazı Basra ve Umman denizlerini IV. Panama Kanalı Büyük ve Atlas okyanuslarını insani gelişim endeksine sahiptir. Türkiye ise 0,679 ile yüksek insani gelişmişlik seviyesine sahiptir. 42. Özellikle uygulama sürecinde ve devinişsel alan kapsamındaki hedeflerin gerçekleştirilmesinde kullanılan yöntem olan gösterip yaptırma iki aşamalıdır. Birinci aşamada öğretmen, ikinci aşamada öğrenci etkindir. Bu süreçte edinilen bilgiler yaparak yaşayarak öğrenme temelli süreçlerle edinilir. Sözel bilgilerin öğretimi sürecinde uygulama yapma ihtimali düşük olacağından, bu süreçte gösterip yaptırmadan yararlanmak daha az etkili olacaktır. V. Bering Boğazı Kuzey Buz ile Bering denizlerini birleştirdiği için doğrudur. Ancak, Babülmendep Boğazı Kızıldeniz ile Umman Denizi ni birbirine bağlar. 39. Türkiye, Atatürk ün Yurtta Sulh, Cihanda Sulh sözleriyle ifadesini bulan barışçı politika anlayışı ile itibarını dış dünyada artırmış ve 1932 de Milletler Cemiyetine dâhil olmuştur. 36. A) Hindistan ın yalnızca Hint Okyanusu na C) Brezilya nın yalnızca Atlas Okyanusu na D) Japonya nın yalnızca Büyük Okyanusu na E) Nijerya nın yalnızca Atlas Okyanusu na kıyısı vardır. Kanada nın ise hem Büyük Okyanus a hem de Atlas Okyanusu na kıyısı vardır. 40. A) Su kaynaklarının paylaşımı B) Toprak paylaşımı C) Yer altı zenginliklerinin paylaşımı D) Enerji kaynaklarının paylaşımı Uluslararası sıcak çatışmalara neden olan doğal unsurlardır. Önemli ulaşım yollarının kontrolü ise beşerî ve ekonomik unsurlar arasındadır. 43. İşiterek ve görerek öğrenme temelli öğretim tekniği olan gösterimden yararlanan öğretmenin öğretimi somutlaştırma, görsel yollarla kısa zamanda bilgi aktarma, kullanılan duyu organı sayısını artırma ve süreçte araç gereçten yararlanıldığı için öğrenme isteğini artırma işlevlerini sağladığı söylenebilir. Öğretmen merkezli olduğu için öğrencilerin iletişim becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılmaz. 7

8 44. Bir konuda zıt görüşleri savunan iki farklı grup oluşturularak her grubun kendi görüşünü belli zaman dilimleri içerisinde tarafsız bir dinleyici grubuna anlattığı tartışma tekniği münazaradır. Bu teknikte öğrenciler hazırcevaplılık, laf ebeliği, ikna ve iletişim becerilerini daha fazla kullanırlar. 46. Öğrenme sürecinin giriş aşamasında öğrencilerin genel uyarılmışlık hâlini optimum seviyede tutmak ve onların açık zihinle süreçte var olmalarını sağlamak amacıyla öğretmen dikkat çekmiştir. Sürecin devamında derste gerçekleştirilecek hedeflerden öğrencileri haberdar etmesi onları güdüleyecektir. 49. Karşılıklı eylemleri ve bir denge durumu yaratan güçleri sosyal sistemin dinamik dengesi olarak gören öğretim tekniği güç alan analizidir. Soru öncülünde verilen süreçte riskleri saptamak ve bu saptamadan yararlanarak çıkarımlarda bulunmak isteyen öğrencilerin risk - yarar karşılaştırmasıyla bir denge oluşturmaları için kullanmaları gereken öğretim yöntem ya da tekniği güç alanı analizidir. 47. Öğrenme sürecinde yürütülecek faaliyetlerin planlanmasında yararlanılacak unsur programlardır. Öğretim programı dersin planlaması sürecinde temel kılavuz görevini görür. Böylece eş güdüm sağlanmış olur. 45. Davranışların ne kadar kaliteli yapıldığını, öğrencide ne derecede bulunduğunu gösteren ölçme aracı derecelendirme ölçeğidir. Derecelendirme ölçeklerinde davranışın yapılıp yapılmadığının yanında ne derece yapıldığı hakkında bilgi sahibi olunabilir. Soruda verilen ölçme aracında, adaylarda bulunması istenen davranışlar verilmiş ve bu davranışlara birden beşe kadar puanlar verilerek adayların ne düzeyde bunlara sahip olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Dolayısıyla kullanılan ölçme aracının derecelendirme ölçeği olduğu söylenebilir. Derecelendirme ölçeklerinde ölçmeci puanlamayı yapar. Rubriklerde ise öğrenciler kendilerini, arkadaşlarını değerlendirebilir. Soruda adayların kendilerini değerlendirmeleri gibi bir durum söz konusu olmadığından kullanılan ölçme aracı rubrik olamaz. 48. Bilgi haritası bir konuya yönelik metinde yer alan bilgilerden önemli olanların seçildiği ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin nesnel bir anlayışla ortaya konulduğu iki boyutlu görseldir. Öğretmen de soru öncülünde verilen şemayı çizerek bilgi haritasından yararlanmıştır. 50. Öğretim sürecinin her aşamasında farklı amaçları gerçekleştirmek amacıyla soru cevap tekniğinden yararlanılabilir. Bu amaçlar arasında; öğrenci düzeyini saptamak, dikkat çekmek, öğrencileri derse odaklamak, öğrencilerin konuya ilgisini çekmek yer alır. Ancak işiterek ve söyleyerek öğrenme temelli olan soru cevap sürecinde doğrudan uygulama yapmak söz konusu değildir. 8