KUVEYT TÜRK EVKAF FÝNANS KURUMU A.ª. 31 ARALIK 2001 TARÝHÝ ÝTÝBARÝYLE BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU VE KONSOLÝDE MALÝ TABLOLAR

Transkript

1 BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU VE KONSOLÝDE MALÝ TABLOLAR

2 Baºaran Nas Serbest Muhasebeci Mali Müºavirlik A.ª. a member of PricewaterhouseCoopers BJK Plaza, Süleyman Seba Caddesi No:92 B Blok Kat 9 Akaretler Beºiktaº Ýstanbul-Turkey Telephone +90 (212) Facsimile +90 (212) BAÐIMSIZ DENETÝM RAPORU Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu A.ª. Yönetim Kurulu na 1. Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu A.ª. nin ("Kurum") Türk lirasýnýn 31 Aralýk 2001 tarihindeki alým gücüyle ifade edilmiº iliºikteki 31 Aralýk 2001 tarihli bilançosunu ve ayný tarihte sona eren yýla ait gelir ve nakit akýmý tablolarýný denetledik. Bu mali tablolarýn sorumluluðu Kurum yönetimine aittir. Bizim sorumluluðumuz denetim çalýºmalarýmýz sonucunda bu mali tablolar üzerinde görüº bildirmektir. 2. Denetim çalýºmalarýmýz Uluslararasý Denetim Standartlarý na uygun olarak yapýlmýºtýr. Bu standartlar denetim planýmýzý ve çalýºmamýzý, mali tablolarda önemli bir hata bulunmadýðýný saðlamaya yönelik olarak düzenlememizi gerektirmektedir. Denetim, mali tablolarda yer alan bakiyeleri ve tamamlayýcý notlarý destekleyici kanýtlarýn test bazýnda incelenmesini içerir. Denetim, ayný zamanda, uygulanan muhasebe prensiplerinin, yönetim tarafýndan yapýlan önemli tahminlerin ve mali tablolarýn genel sunuluº ºeklinin deðerlendirilmesini de içerir. Yapýlan denetimin görüº bildirmemiz için makul bir temel oluºturduðuna inanýyoruz. 3. Görüºümüze göre, iliºikteki mali tablolar, bütün önemli taraflarýyla, Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu A.ª. nin 31 Aralýk 2001 tarihindeki mali durumunu ve ayný tarihte sona eren yýla ait faaliyet sonucunu ve nakit akýmlarýný Uluslararasý Muhasebe Standartlarý'na uygun bir biçimde yansýtmaktadýr. Baºaran Nas Serbest Muhasebeci Mali Müºavirlik Anonim ªirketi a member of PricewaterhouseCoopers Haluk Yalçýn, SMMM Ýstanbul, 5 Mart 2002

3 KONSOLÝDE MALÝ TABLOLAR KONSOLÝDE BÝLANÇOLAR... 1 KONSOLÝDE GELÝR TABLOLARI... 2 KONSOLÝDE NAKÝT AKIM TABLOLARI... 3 KONSOLÝDE ÖZSERMAYE DEÐݪÝM TABLOLARI NOT 1 ORGANÝZASYON VE FAALÝYET KONUSU... 5 NOT 2 ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ NOT 3 KASA VE BANKALARDAN ALACAKLAR NOT 4 T.C. MERKEZ BANKASI NDAKÝ BLOKE HESAPLAR VE LÝKÝDÝTE ZORUNLULUÐU NOT 5 SATILMAYA HAZIR MENKUL DEÐERLER NOT 6 KULLANDIRILAN FONLAR, NET NOT 7 FÝNANSAL KÝRALAMA ALACAKLARI, NET NOT 8 DÝÐER AKTÝFLER NOT 9 ÝNªAAT PROJELERÝ, NET NOT 10 SABÝT KIYMETLER, NET NOT 11 DÝÐER FÝNANSAL KURUMLARA BORÇLAR NOT 12 CARÝ HESAPLAR VE KAR/ZARAR KATILMA HESAPLARI NOT 13 VERGÝ NOT 14 DÝÐER PASÝFLER NOT 15 KIDEM TAZMÝNATI KARªILIÐI NOT 16 ÖDENMݪ SERMAYE NOT 17 KANUNÝ YEDEK AKÇELER VE BÝRÝKMݪ KARLAR NOT 18 ÜCRET VE KOMÝSYON GELÝRLERÝ NOT 19 ÝNªAAT PROJELERÝNDEN GELÝRLER, NET NOT 20 DÝÐER GÝDERLER NOT 21 TAAHHÜTLER VE MUHTEMEL YÜKÜMLÜLÜKLER NOT 22 ÝLGÝLÝ ªÝRKETLER ÝLE YAPILAN ݪLEMLER VE BAKÝYELER NOT 23 BÝLANÇO TARÝHÝNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR... 38

4 31 ARALIK TARÝHLERÝ ÝTÝBARÝYLE KONSOLÝDE BÝLANÇOLAR (Tutarlar milyon Türk lirasý olarak Türk lirasýnýn 31 Aralýk 2001 tarihindeki alým gücüyle ifade edilmiºtir) AKTÝFLER Not Kasa ve bankalardan alacaklar 3 198,540,331 60,677,059 T.C. Merkez Bankasý ndaki bloke hesaplar 4 69,479,148 55,967,817 Satýlmaya hazýr menkul deðerler 5 1,451,146 2,133,324 Kullandýrýlan fonlar, net 6 256,284, ,903,523 Finansal kiralama alacaklarý, net 7 96,011,025 77,660,226 Diðer aktifler 8 18,427,445 7,860,771 Ýnºaat projeleri, net 9 9,904,378 - Sabit kýymetler, net 10 14,057,732 10,206,234 Maddi olmayan duran varlýklar, net 13,267 - Ertelenmiº vergi alacaklarý, net 13 5,482,239 7,368,362 Toplam aktifler 669,651, ,777,316 PASÝFLER VE ÖZSERMAYE Diðer finansal kurumlara borçlar 11 9,625,003 - Cari hesaplar ve kar/zarar katýlma hesaplarý ,819, ,411,513 Ödenecek vergiler , ,822 Ödenecek vergi, resim, harç ve kesintiler 2,491,438 1,535,463 Diðer pasifler 14 11,550,098 3,856,405 Kýdem tazminatý karºýlýðý , ,083 Toplam pasifler 625,379, ,653,286 Özsermaye: Ödenmiº sermaye 16 36,630,000 21,630,000 Sermaye düzeltmesi 16 (8,051,232) 6,948,768 Toplam sermaye 28,578,768 28,578,768 Birikmiº karlar 17 15,693,232 17,545,262 Toplam özsermaye 44,272,000 46,124,030 Toplam pasifler ve özsermaye 669,651, ,777,316 Taahhütler ve muhtemel yükümlülükler Aralýk 2001 tarihi ve bu tarihte sona eren yýl itibariyle hazýrlanan konsolide mali tablolar, Yönetim Kurulu tarafýndan 4 Mart 2002 tarihinde onaylanmýºtýr ve Yönetim Kurulu Baºkaný Mohammed S. Al- Omar ve Kurum un Genel Müdürü Ufuk Uyan tarafýndan imzalanmýºtýr. Takip eden notlar konsolide mali tablolarýn tamamlayýcý parçasýný oluºtururlar. 1

5 31 ARALIK TARÝHLERÝNDE SONA EREN YILLAR ÝTÝBARÝYLE KONSOLÝDE GELÝR TABLOLARI Not Kullandýrýlan fonlardan alýnan kar paylarý : Kar/zarar katýlma hesaplarý 60,573,121 58,740,154 Cari hesaplar ve özsermaye 17,676,613 23,012,292 78,249,734 81,752,446 Daðýtýlan kar paylarý (55,107,331) (50,010,974) Kullandýrýlan fonlardan alýnan kar paylarý, net: 23,142,403 31,741,472 Kambiyo karlarý, net 9,793,414 1,769,658 Kambiyo karlarý sonrasý kullandýrýlan fonlardan alýnan net kar paylarý 32,935,817 33,511,130 Alýnan ücret ve komisyonlar 18 11,205,286 14,211,939 Verilen ücret ve komisyonlar (4,864,881) (1,737,176) Ücret ve komisyonlar gelirleri, net 6,340,405 12,474,763 Diðer faaliyet gelirleri: Ýnºaat projelerinden elde edilen gelirler, net 19 4,328,017 - Diðer gelirler 3,328,487 1,482,936 Toplam faaliyet gelirleri 46,932,726 47,468,829 Diðer faaliyet giderleri: Personel giderleri (11,050,242) (12,442,751) ªüpheli alacaklar karºýlýk gideri (12,407,111) (10,854,198) Amortisman gideri (1,732,656) (1,545,151) Diðer vergi, resim, harç ve kesintiler (2,273,046) (2,889,003) Kira giderleri (2,052,611) (1,800,390) Diðer giderler 20 (7,715,293) (5,044,770) Toplam diðer faaliyet giderleri (37,230,959) (34,576,263) Vergi ve net parasal pozisyon zararý öncesi kar 9,701,767 12,892,566 Vergi 13 (3,190,506) 3,412,894 Net parasal pozisyon zararý öncesi kar 6,511,261 16,305,460 Net parasal pozisyon zararý 2 (4,025,559) (12,718,242) Cari yýl net karý 2,485,702 3,587,218 Takip eden notlar konsolide mali tablolarýn tamamlayýcý parçasýný oluºtururlar. 2

6 31 ARALIK TARÝLERÝNDE SONA EREN YILLAR ÝTÝBARÝYLE KONSOLÝDE NAKÝT AKIM TABLOLARI Not Faaliyetlerden saðlanan nakit akýmý : Vergi öncesi ve net parasal pozisyon zararý sonrasý kar 5,676, ,324 Faaliyetlerden saðlanan net nakit mevcudunun net dönem karý ile mutabakatýný saðlamak için yapýlan düzeltmeler: Amortisman 1,732,656 1,545,151 Kýdem tazminatý karºýlýðý ,794 80,871 UMS 39 uygulamasýnýn etkisi (75,992) - UMS 39 uygulamasýnýn ertelenmiº vergi etkisi (18,761) - Baðlý ortaklýðýn konsolide edilmesinin etkisi 2 (3,632,281) - Konsolide edilen baðlý ortaklýðýn geçmiº yýl ertelenmiº vergi etkisi (1,285,621) - ªüpheli alacaklar karºýlýðý (13,047,709) (9,098,358) Ödenen gelir vergileri (228,548) (853,836) Sabit kýymet satýº geliri 326,832 5,549 Kullandýrýlan fonlardan alýnan kar paylarý (78,249,734) (81,752,446) Daðýtýlan kar paylarý 55,107,331 50,010,975 Faaliyet dýºý iºlemlerin enflasyon etkisi 9,253,520 25,001,877 Aktif ve pasif kalemlerdeki deðiºiklikler öncesi faaliyet zararý:-: (24,170,305) (14,885,893) T.C. Merkez Bankasý ndaki bloke hesaplardaki artýº (13,511,331) (6,098,416) Yatýrým faaliyetleri için kullanýlan fonlardaki azalýº / (artýº) 133,605,775 (30,696,897) Tahsili gecikmiº alacaklardaki (artýº) / azalýº (24,459,752) 27,570,006 Finansal kiralama yatýrýmlarýndaki (artýº) / azalýº (18,350,799) 1,460,231 Diðer aktifler ve inºaat projelerindeki artýº (20,471,052) (324,218) Cari ve kar/zarar katýlma hesaplarýndaki artýº 70,049,838 18,336,558 Ödenecek vergi, resim, harç ve kesintilerindeki artýº / (azalýº) 955,975 (1,802,598) Diðer pasiflerdeki artýº / (azalýº) 7,691,691 (1,959,957) 111,340,040 (8,401,184) Kullanýlan fonlardan alýnan kar paylarý 87,770,593 82,654,604 Daðýtýlan kar paylarý (55,749,309) (48,369,005) Faaliyetlerle ilgili iºlemlerin enflasyon etkisi 67,013,190 49,097,941 Faaliyetlerden saðlanan net nakit kullanýmý 210,374,514 74,982,356 Yatýrým faaliyetleri için kullanýlan nakit akýmý: Menkul deðerlerdeki azalýº 270, ,067 Sabit kýymet alýmlarý-net (5,924,253) (2,469,154) Konsolidasyon yapýsýndaki deðiºiklik 5 457,338 - ݺtiraklerdeki (artýº) / azalýº 5 (45,730) 208,924 Yatýrým faaliyetlerindeki enflasyon etkisi 938,416 2,265,877 Yatýrým faaliyetleri için kullanýlan nakit-net (4,303,660) 1,000,714 Finansal faaliyetler için kullanýlan nakit akýmý: Temettü ve teberru ödemesi (629,459) (1,233,591) Diðer finansal kurumlardan kullanýlan nakit 11 9,625,003 - Finansal faaliyetlerden saðlanan / (kullanýlan) nakit-net 8,995,544 (1,233,591) Nakit ve nakit benzeri deðerlerdeki net artýº 215,066,398 74,749,479 Nakit ve nakit benzeri deðerler Dönem baºý 3 60,677,059 62,293,276 Nakit ve nakit benzeri deðerlerlerdeki enflasyon etkisi (77,203,126) (76,365,696) Dönem sonu 3 198,540,331 60,677,059 Takip eden notlar konsolide mali tablolarýn tamamlayýcý parçasýný oluºtururlar. 3

7 31 ARALIK TARÝHLERÝNDE SONA EREN YILLAR ÝTÝBARÝYLE KONSOLÝDE ÖZSERMAYE DEÐݪÝM TABLOLARI Sermaye Birikmiº Özkaynaklar Sermaye düzeltmesi kar Toplam 1 Ocak ,025,000 17,217,168 15,528,235 43,770,403 Sermayeye transfer 300,000 36,600 (336,600) - Nakdi olmayan sermaye artýrýmý 10,305,000 (10,305,000) - - Nakit temettüler - - (168,752) (168,752) Nakit teberrular - - (1,064,839) (1,064,839) Cari yýl net karý - - 3,587,218 3,587, Aralýk ,630,000 6,948,768 17,545,262 46,124,030 1 Ocak daha önce raporlanan 21,630,000 6,948,768 17,545,262 46,124,030 - UMS 39 uygulamasýnýn etkisi (vergi etkisi netleºtirilmiº olarak) - - (75,992) (75,992) - yeniden düzenlenmiº 21,630,000 6,948,768 17,469,270 46,048,038 Nakdi olmayan sermaye arttýrýmý 15,000,000 (15,000,000) - - Baðlý ortaklýðýn konsolide edilmesinin etkisi (Not 2) - - (3,632,281) (3,632,281) Nakit temettüler - - (114,076) (114,076) Nakit teberrular - - (515,383) (515,383) Cari yýl net karý - - 2,485,702 2,485, Aralýk ,630,000 (8,051,232) 15,693,232 44,272,000 Takip eden notlar konsolide mali tablolarýn tamamlayýcý parçasýný oluºtururlar. 4

8 NOT 1 - ORGANÝZASYON VE FAALÝYET KONUSU Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu A.ª. ("Kurum") 16 Aralýk 1983 tarih ve 83/7506 sayýlý "Özel Finans Kurumlarý Kurulmasý Hakkýnda Kararname"ye göre 28 ªubat 1989 tarihinde T.C. Merkez Bankasý ndan gerekli izni alarak 31 Mart 1989 tarihinde faaliyete geçmiºtir. 31 Aralýk 2001 tarihi itibariyle, 29 adet ºubesi (2000: 24 ºube) bulunan Kurum un ana faaliyet alaný özel cari hesaplar ve kar/zarar katýlma hesaplarý yoluyla fon toplayýp müºterilerine kullandýrmaktýr. 31 Aralýk 2001 tarihi itibariyle Kurum un 445 çalýºaný (2000: 449) bulunmaktadýr. Kurum un genel müdürlük binasý, Büyükdere cad. No: 97, Mecidiyeköy / Ýstanbul adresinde bulunmaktadýr. Kurum un baðlý ortaklýðý Körfez Gayrimenkul Ýnºaat Taahhüt Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim ªirketi ( Baðlý ortaklýk ) Türk Ticaret Kanunu uyarýnca Haziran 1996 tarihinde faaliyete geçmiºtir. Baðlý ortaklýðýn genel müdürlük binasý, Büyükdere caddesi, No: 99/8-9, Mecidiyeköy, Ýstanbul, Türkiye adresinde bulunmaktadýr. Baðlý ortaklýk, 31 Aralýk 2001 tarihi itibariyle Türkiye nin farklý bölgelerine yönelik üç adet proje yürütmektedir. Bu projelerden birincisi Güre-Edremit, Balýkesir de 204 adet devre mülk evinin yapýmýyla ilgilidir. Ýkinci proje Hasbahçe-Büyükçekmece, Ýstanbul da 7 adet villanýn inºaatýný içermektedir. Üçüncü proje ise Bodrum, Muðla da 4 adet villanýn yapýmýndan ibarettir. Baðlý ortaklýðýn en önemli gelir kaynaklarý, bu projelerin satýºýndan elde edilen gelirler ve üçüncü kuruluºlar için yapýlan ekspertiz deðerlemelerinden saðlanan gelirlerdir sayýlý Bankalar Kanunu uyarýnca Kurum, bankalarýn uymak zorunda olduðu yasal çerçeveye bir yýl içerisinde uyum saðlamak durumundadýr. 22 ªubat 2001 tarihinde Türk mali piyasalarýnda yaºanan önemli dalgalanmalar neticesinde, T.C. Hükümeti kontrollü kur rejiminin daha fazla sürdürülmemesine karar vermiºtir. Bu doðrultuda, kur artýºlarýný sýnýrlayan kur çýpasý uygulamasý yerine dalgalý kur uygulamasýna geçilmiºtir. 5 Mart 2002 tarihi itibariyle Türk lirasý belli baºlý yabancý para birimleri karºýsýnda 1 Ocak 2001 tarihinde geçerli kurlar ile karºýlaºtýrýldýðýnda %105 in üzerinde deðer kaybýna uðramýºtýr. Mayýs 2001 de T.C. Hükümeti, Uluslararasý Para Fonu ( IMF ) ile yaptýðý stand-by anlaºmasý çerçevesinde yeni bir ekonomik istikrar programýný uygulamaya koymuºtur. Yeni ekonomik istikrar programýnýn baºlýca amaçlarý arasýnda, bankacýlýk sisteminin yeniden yapýlandýrýlmasý ve mali piyasalarýn saðlamlaºtýrýlmasý yer almaktadýr. NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ Mali tablolarýn hazýrlanmasýnda esas alýnan temel muhasebe ilkeleri aºaðýda açýklanmýºtýr: (a) Mali tablolarýn gösterimi: Kurum ve baðlý ortaklýðý, muhasebe defterlerini ve kanuni mali tablolarýný Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuatý ve Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu nun ( BDDK ) belirlediði ilke ve kurallara göre tutmakta ve tanzim etmektedir. Ýliºikteki konsolide mali tablolar, tarihi maliyet esasýna göre hazýrlanan kanuni kayýtlar (Not 10 da açýklanan Türkiye de kayýtlý ºirketlerdeki sabit kýymetlerin yeniden deðerlenmesi hariç) ve Uluslararasý Muhasebe Standartlarý Komitesi tarafýndan yayýnlanan Uluslararasý Muhasebe Standartlarý na ( UMS ) uygunluðu saðlamak amacýyla gerekli düzeltme ve sýnýflandýrmalarý içererek hazýrlanmýºtýr. Kurum, 2001 yýlýnda UMS 39 u ( Finansal Entrümanlar: Mali Tablolara Yansýtýlmasý ve Deðerleme Esaslarý ) uygulamýºtýr. UMS 39 u uygulamanýn etkileri, konsolide özsermaye deðiºim tablosunda özetlenmiºtir. UMS 39 un uygulanmasýyla ilgili ilave bilgiler iliºikteki konsolide mali tablolarda sunulmuºtur. 5

9 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) UMS 39 un uygulamasýndan önce, alým-satým amaçlý menkul deðerler haricindeki tüm menkul deðerler, kalýcý bir deðer düºüklüðü için ayrýlan karºýlýk haricinde, alýº sýrasýndaki maliyete göre belirlenen kar payý oraný hesaplanarak bulunan deðeriyle deðerlenmiºtir. Standartýn gereði olarak UMS 39 un etkisi, geriye dönük olarak uygulanmamýºtýr ve bu sebeple, geçmiº yýl mali tablolarý UMS 39 a göre yeniden düzenlenmemiºtir. 31 Aralýk 2001 tarihi itibariyle, Türk lirasýnýn alým gücündeki deðiºiklik nedeniyle yapýlan yeniden düzenleme UMS 29 ( Hiperenflasyon Ekonomilerindeki Mali Raporlama ) esas alýnarak yapýlmýºtýr. UMS 29 1 Ocak 1990 tarihi ve sonrasýndaki muhasebe dönemlerinde uygulanabilir. UMS 29, hiperenflasyon ekonomi para birimi baz alýnarak hazýrlanan mali tablolarýn bilanço tarihindeki paranýn deðerine göre yeniden düzenlenmesini gerektirir. Önceki dönemlere ait miktarlarda ayný ºekilde düzeltilir. UMS 29 uygulamasýný gerektiren en önemli neden 100% e yaklaºan ya da geçen, 3 senelik toplam enflasyon oranýdýr. Endeksleme, T.C. Baºbakanlýk Devlet Ýstatistik Enstitüsü ( DIE ) tarafýndan belirlenen toptan eºya fiyat endeksi (TEFE) esas alýnarak yapýlmýºtýr. 31 Aralýk 2001 ve 2000 tarihli mali tablolarýn yeniden düzenlenmesi için aºaðýda belirtilen fiyat endeksleri ve düzeltme katsayýlarý kullanýlmýºtýr: Tarih Fiyat endeksi Düzeltme katsayýsý 31 Aralýk , Aralýk , Aralýk , Yukarýda belirtilen endeksleme ile ilgili önemli açýklamalar aºaðýda sýralanmýºtýr: - Hiperenflasyon ekonomilerdeki mali tablolar, para biriminin bilanço tarihindeki alým gücü esas alýnarak hazýrlanýr ve önceki dönemlere ait miktarlar da ayný ºekilde endekslenmiºtir. - Parasal aktifler ve pasifler bilanço tarihindeki deðerleri ile ifade edildiðinden endekslenmeye tabi tutulmamýºtýr. - Parasal olmayan varlýklar ve bilanço tarihindeki deðerleri ile yansýtýlmayan borçlar ve özsermaye kalemleri ilgili düzeltme katsayýsý (aylýk, yýllýk ortalama, yýl sonu) kullanýlarak endekslenir. Maddi duran varlýk alýmlarý ilgili çevirim faktörü kullanýlarak endekslenmiºtir. - Karºýlaºtýrmalý mali tablolar, en son bilanço tarihi itibariyle geçerli alým gücünü ifade eden para birimini yansýtan enflasyon endeksleri kullanýlarak yeniden düzenlenmiºtir. - Gelir tablosundaki bütün kalemler ilgili düzeltme katsayýsý kullanýlarak endekslenmiºtir. - Enflasyonun Kurum un net parasal durumu üzerindeki etkisi kar zarar tablosunda net parasal pozisyon karý veya zararý olarak yer almaktadýr. 6

10 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) (b) Konsolidasyon Sermaye ve yönetim iliºkileri çerçevesinde Kurum un doðrudan veya dolaylý olarak hisselerinin %50 sinden fazlasýna, toplam oy hakký içinde %50 den fazla oranda oy hakkýna ve faaliyetlerini kontrol etme gücüne sahip olduðu baðlý ortaklýðý 2001 yýlýnda konsolide edilmiºtir. Kurum ile baðlý ortaklýk arasýndaki tüm önemli iºlemler ve bakiyeler karºýlýklý olarak silinmiºtir. Hisse % Baðlý Ortaklýðýn Baðlý ortaklýk adý Ülkesi 31 Aralýk Aralýk 2000 Körfez Gayrimenkul Ýnºaat Taahhüt Turizm San. ve Tic. A.ª. ( Körfez Gayrimenkul ) Türkiye Körfez Gayrimenkul un faaliyet konusu inºaat projelerinin satýºý (aðýrlýklý olarak devre mülkler) ve üçüncü kurumlar için ekspertiz deðerlemesi yapmaktýr. 31 Aralýk 2000 tarihi itibariyle Körfez Gayrimenkul, mali tablolara etkisinin önemli tutarda olmamasý sebebiyle konsolide edilmemiºtir. (c) Satýlmaya hazýr menkul deðerler Satýlmaya hazýr menkul deðerler (maliyet deðerleriyle gösterilen halka açýk olmayan hisse senetleri hariç) rayiç deðerleriyle mali tablolarda gösterilmiºtir. Rayiç deðerlerde meydana gelen tüm deðiºikliklerin etkisi konsolide gelir tablosuna yansýtýlmýºtýr. 1 Ocak 2001 tarihinden itibaren UMS 39 un uygulanmasýyla birlikte Kurum un mali tablolarýn bütününde önemli olmamasý sebebiyle konsolide olmayan ve borsaya kote olmayan baðlý ortaklýklarý, satýlmaya hazýr menkul deðerler kalemi altýnda gösterilmiºtir. Kurum, bu baðlý oraklýklarla ilgili olarak, makul varsayýmlar arasýnda yüksek dalgalanmalarýn bulunmasý ve tek bir tahmin yapýlamayacak kadar çok tahminin ortaya çýkmasý sebebiyle, güvenilir bir rayiç deðer hesaplamasý sonucuna ulaºamamýºtýr (Not 5). (d) Ýlgili ºirketler Kurum un iºtirakleri, baðlý ortaklýklarý, hissedarlarý ve bunlar tarafýndan kontrol edilen ºirketler iliºikteki mali tablolarda ilgili ºirketler olarak adlandýrýlýr. Ýliºkili ºirketlerle 2001 yýlý içerisinde piyasa koºullarýna uygun olarak belli iºlemler gerçekleºtirilmiºtir (Not 22). 7

11 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) (e) Kullandýrýlan fonlar, kaºýlýklar ve gelirin tanýnmasý Kurum um doðrudan tahsis ederek kullandýrdýðý fonlar (murabaha anlaºmalarý gibi), brüt anapara tutarýndan kazanýlmamýº gelirler ve karºýlýklar tutarlarý düºüldükten sonraki deðerleriyle mali tablolarda gösterilir. Kullandýrýlan fonlar, nakit borçlulara tahsis edildikten sonra mali tablolara yansýtýlýr. Kullandýrýlan fonlarla ilgili ayrýlan karºýlýklar, Kurum yönetimi tarafýndan yeterli görülmekte ve kullandýrýlan tüm fonlar (finansal kiralama alacaklarý dahil olmak üzere) ile ilgili oluºabilecek muhtemel riskleri içermektedir. Kurum, her bilanço tarihinde kullandýrýlan fonlarla ilgili deðer düºüklüðünü gözden geçirmektedir. Deðer düºüklüðü bulunduðu taktirde ayrýlan karºýlýk, kullandýrýlan fonlarýn defter deðerleriyle net gerçekleºebilir deðerleri arasýndaki farka eºit olmaktadýr. Net gerçekleºebilir deðer ise teminat ve garantiler de dahil olmak üzere gelecekte gerçekleºecek tahmini nakit akýmlarýnýn bilanço tarihine iskonto edilmiº deðeridir. Daha sonra deðer düºüklüðü azalýrsa ayrýlan karºýlýk ºüpheli alacaklar karºýlýk giderinin alacaklandýrýlmasý suretiyle iptal edilir. Mevduat sahipleri üçüncü kiºilere kullandýrýlan fonlarýn riskini taºýdýðý için kar payý hesaplarýndan kullandýrýlan fonlar ºüpheli hale geldiði zaman %20 oranýndaki risk gelir tablosuna zarar yazýlýrken %80 oranýndaki risk ise yatýrýmcýnýn hesabýna yansýtýlarak daðýtýlacak olan karlardan düºülmektedir. Eðer fon sermayeden kullandýrýlýrsa ayrýlacak karºýlýðýn tamamý gelir tablosuna yansýtýlmaktadýr. (f) Kullandýrýlan fonlar sonucunda elde edilen gayrimenkuller Kullandýrýlan fonlar sonucunda elde edilen gayrimenkuller, maliyet bedellerinden deðer düºüklüðünün çýkarýlmasý sonrasýnda bulunan deðerleriyle mali tablolara yansýtýlýrlar. Kullandýrýlan fonlar sonucunda elde edilen önemli büyüklükteki gayrimenkullerin deðer düºüklüklerinin belirlenmesinde baðýmsýz ekspertizlerin yaptýðý deðerleme çalýºmalarý dikkate alýnmaktadýr. (g) Kurum aracýlýðýyla yapýlan ihracatýn muhasebeleºtirilmesi Kurum, tahsilat riski Türkiye deki ihracatçýya ait olan ihracatlardan kaynaklanan alacaklarýný ve borçlarýný diðer pasifler kalemlerinde muhasebeleºtirmektedir ( Not 14). (h) Sabit kýymetler ve amortisman Sabit kýymetler, birikmiº amortisman elde etme maliyetinden düºüldükten sonra net olarak gösterilmektedir. Sabit kýymetler tahmin edilen ekonomik ömürleri esas alýnarak doðrusal amortisman metoduyla aºaðýdaki kullanýlabilir ömürleri üzerinden amortismana tabi tutulmuºtur: Binalar Ofis makinalarý, mobilya ve mefruºat Motorlu taºýtlar Özel maliyet bedelleri 50 yýl 4-5 yýl 4-5 yýl 5 yýl 8

12 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) Sabit kýymetlerin defter deðerleri net gerçekleºebilir deðerlerinden yüksekse mali tablolarda net gerçekleºebilir deðerleriyle gösterilirler. Sabit kýymetlerin satýºý dolayýsýyla oluºan kar ve zararlar defter deðerleriyle satýº fiyatýnýn karºýlaºtýrýlmasý sonucunda belirlenir ve faaliyet karýnýn belirlenmesinde dikkate alýnýr. Yenileme ve tamirat dolayýsýyla yapýlan harcamalar gelir tablosunda gösterilir. (i) Ertelenmiº vergiler Ertelenmiº vergi, yükümlülük metodu ile finansal raporlamaya uygun hazýrlanmýº olan varlýk ve borçlarýn defter deðeri ile bu varlýk ve borçlarýn vergi matrahý arasýndaki zamanlama farklarý üzerinden hesaplanmaktadýr. Ertelenmiº verginin hesaplanmasýnda yürürlükte olan vergi oranlarý kullanýlmaktadýr. Ertelenmiº vergi alacak ve borçlarý, Banka nýn geçmiºteki durumu bunlarýn gerçekleºtiðini gösterdiði ve gelecekte de böyle devam etmesi beklendiði için kayýtlara alýnmýºtýr. Zamanlama farklarýný oluºturan ana kalemler sabit kýymetlerin endekslenmesinden doðan farklar, kýdem tazminatý karºýlýðý, ºüpheli alacaklar karºýlýklarý ve finansal kiralama iºlemlerinin muhasebeleºtirilmesidir. (j) Kýdem tazminatý karºýlýðý Kýdem tazminatý karºýlýðý, Kurum çalýºanlarýnýn emekliliði durumunda Kurum un gelecekte tahmin edilen Türk ݺ Kanunu çerçevesinde oluºacak yükümlülüðünün iskonto edilmiº deðerleriyle hesaplanmýº tutarýdýr (Not 15). (k) Yabancý para iºlemleri Dövizle ifade edilen iºlemler, muamelenin gerçekleºtiði zaman geçerli olan kur üzerinden Türk lirasýna çevrilmektedir. Yýl sonu aktif ve pasif döviz kalemleri ise yýl sonunda yürürlükteki döviz kuru kullanýlarak çevrilmektedir (Not 2.r). Kur farklarýndan doðan kazanç ve zararlar cari yýl sonuçlarýna intikal ettirilmektedir. (l) Diðer finansal kurumlara borçlar Diðer finansal kurumlara borçlar, mali tablolara ilk olarak iºlem maliyetleri netleºtirildikten sonra kalan maliyetleriyle yansýtýlýrlar. Daha sonra bu tutarlar, sözleºme üzerindeki tutarlar dikkate alýnarak iskonto edilmiº deðerleriyle bilançoda gösterilirler. Dönem içerisinde oluºan ilk maliyet ile iskonto edilmiº deðerler arasýnaki fark gelir tablosuna yansýtýlýr. 9

13 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) (m) Gelir ve giderin tanýmlanmasý Gelir ve giderler, ücret ve komisyonlarla ilgili olanlar haricinde tahakkuk esasýna göre muhasebeleºtirilmektedir. Komisyonlarla ve bankacýlýkla ilgili hizmetler dolayýsýyla oluºan gelir ve giderler tahsil edildiðinde mali tablolara yansýtýlmaktadýr. Ýnºaat projelerinden elde edilen gelirler, bu projelerin tamamlanma yüzdelerine göre ilgili maliyetleriyle beraber gelir tablosuna yansýtýlýr. (n) Kar/zarar katýlma hesaplarýndan doðan gelirin tanýmlanmasý Kar/zarar katýlma hesabýndan kullandýrýlan fonlarýn geliri yýl sonunda tahakkuk ettirilmekte ve net gelir, kar/zarar hesaplarýna daðýtýlmaktadýr. Kar/zarar katýlma hesaplarýndan kullandýrýlan fonlardan tahakkuk eden gelirin tamamý gelir olarak tanýmlanmaktadýr. Özel katýlma hesaplarýndan kullandýrýlan fonlarýn geliri dýºýnda, bu gelirin %80'i daðýtýlan kar payý gideri olarak tahakkuk ettirilmektedir. Özel katýlma hesaplarýndan kullandýrýlan fonlarýn gelirinin %90 ý daðýtýlan kar payý gideri olarak tahakkuk ettirilmektedir. (o) Finansal kiralama iºlemlerinin muhasebeleºtirilmesi Varlýklar finansal kiralama yolu ile satýldýðýnda, finansal kiralama ödemelerinin bügünkü deðeri bir alacak olarak deðerlendirilmektedir. Brüt alacaklar ile alacaklarýn bugünkü deðeri arasýndaki fark kazanýlmamýº finansal kiralama geliri olarak deðerlendirilir. Finansal kiralama geliri, finansal kiralama sürecinde net yatýrým metodu kullanýlarak deðerlendirilir, bu sabit bir periyodik getiri oranýný ifade eder. (p) Nakit ve benzeri deðerler Nakit akým tablolarýnýn düzenlenmesi amacýyla, Kurum nakit ve nakit benzeri deðerler olarak kasa ve bankalardan alacaklarý dikkate almýºtýr. (r) Kredi riski Kullandýrýlan fonlar için, karºý tarafýn anlaºmanýn yükümlülüklerini yerine getirmemesinden kaynaklanan bir risk mevcuttur. Bu risk derecelendirmeler veya belli bir firmaya kullandýrýlan fonun sýnýrlandýrýlmasýyla yönetilmektedir. Kurum un fon riski aðýrlýklý olarak faaliyetlerini yürüttüðü Türkiye dedir. Farklý sektörlerde çalýºan çok sayýda firmaya fon kullandýrýlmasýyla riskin daðýtýlmasýna çalýºýlmaktadýr. (s) Kur riski Yabancý para aktif ve pasifler ile ilgili alým ve satým anlaºmalarý kur riski doðurur. Türk lirasýnýn yabancý paralara karºý deðer kaybýndan kaynaklanan risk yabancý para cinsinden aktiflere yapýlan yatýrýmlarla yönetilmeye çalýºýlmaktadýr. 10

14 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) Aºaðýdaki tablo, Kurum un 31 Aralýk 2001 ve 2000 tarihindeki kur riskini yabancý para aktif ve pasifleri de göz önüne alarak özetlemektedir. 31 Aralýk 2001 TL ABD Dolarý Euro Diðer Toplam Kasa ve bankalardan alacaklar 18,004,696 99,002,002 75,621,560 5,912, ,540,331 T.C. Merkez Bankasý ndaki bloke hesaplar 2,073,531 54,368,779 13,027,379 9,459 69,479,148 Satýlmaya hazýr menkul deðerler 707, , ,451,146 Kullandýrýlan fonlar, net 30,448, ,023,827 80,812, ,284,350 Finansal kiralama alacaklarý, net 820,805 66,358,429 28,831,791-96,011,025 Diðer aktifler 9,534,167 8,267, ,613-18,427,445 Ýnºaat projeleri, net 7,763,502 2,140, ,904,378 Sabit kýymetler, net 14,057, ,057,732 Maddi olmayan duran varlýklar, net 13, ,267 Ertelenmiº vergi alacaklarý, net 5,482, ,482,239 Toplam aktifler 88,905, ,905, ,918,610 5,921, ,651,061 Diðer finansal kurumlara borçlar - 9,625, ,625,003 Cari hesaplar ve kar / zarar katýlma hesaplarý 43,944, ,619, ,153,070 4,102, ,819,373 Ödenecek vergiler 249, ,272 Ödenecek vergi, resim harç ve kesintiler 2,491, ,491,438 Diðer pasifler 2,578,540 1,842,817 7,128,741-11,550,098 Kýdem tazminatý karºýlýðý 643, ,877 Toplam pasifler 49,907, ,087, ,281,811 4,102, ,379,061 Net bilanço pozisyonu 38,998,160 (56,181,724) 59,636,799 1,818,765 44,272,000 11

15 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) 31 Aralýk 2000 TL ABD Dolarý Alman Marký Diðer Toplam Kasa ve bankalardan alacaklar 5,546,790 44,084,553 5,399,195 5,646,521 60,677,059 T.C. Merkez Bankasý ndaki bloke hesaplar 3,304,272 40,717,854-11,945,691 55,967,817 Satýlmaya hazýr menkul deðerler 927, , ,499 2,133,324 Kullandýrýlan fonlar, net 55,356, ,474,852 60,680,919 1,391, ,903,523 Finansal kiralama alacaklarý, net 10,809,983 34,751,140 32,099,103-77,660,226 Diðer aktifler 5,983,848 1,326, , ,033 7,860,771 Sabit kýymetler, net 10,206, ,206,234 Ertelenmiº vergi alacaklarý, net 7,368, ,368,362 Toplam aktifler 99,503, ,983,598 98,292,280 19,998, ,777,316 Cari hesaplar ve kar / zarar katýlma hesaplarý 44,540, ,366,209 92,142,574 21,362, ,411,513 Ödenecek vergiler 477, ,822 Ödenecek vergi, resim harç ve kesintiler 1,535, ,535,463 Diðer pasifler 3,379, ,410 2,480 5,148 3,856,405 Kýdem tazminatý karºýlýðý 372, ,083 Toplam pasifler 50,305, ,835,619 92,145,054 21,367, ,653,286 Net bilanço pozisyonu 49,198,310 (7,852,021) 6,147,226 (1,369,485) 46,124,030 Yabancý para aktif ve pasiflerin deðerlemesinde 31 Aralýk 2001 tarihi itibariyle aºaðýdaki döviz alýº kurlarý kullanýlmýºtýr: 1 ABD dolarý = 1,436,800 TL, 1 Euro = 1,265,821 TL ve 1 Alman marký = 647,207 TL (t) Likidite riski Likidite riski, Kurum un net fonlama yükümlülüklerini yerine getirememe olasýlýðýdýr. Piyasalarda meydana gelen bozulmalar veya kredi puanýnýn düºürülmesi gibi fon kaynaklarýnýn azalmasý sonucunu doðuran olaylarýn meydana gelmesi likidite riskinin oluºmasýna sebebiyet vermektedir. Kurum yönetimi, fon kaynaklarýný daðýtarak mevcut ve muhtemel yükümlülüklerini yerine getirmek için yeterli tutarda nakit ve benzeri kaynaðý bulundurmak suretiyle likidite riskini yönetmektedir. Buna ilaveten, beklenmedik fon çýkýºlarýný karºýlayabilmek amacýyla ºirket ortaklarý yeterli derecede fonu hazýr bulundurmaktadýr. 12

16 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) Aºaðýdaki tabloda Kurum a ait aktif ve pasiflerin ilgili vade gruplarýna göre 31 Aralýk 2001 ve 2000 tarihleri itibariyle vade analizi gösterilmektedir. Vadesiz ve Vade 1 aya yýldan tanýmý 31 Aralýk 2001 (Milyar TL) kadar ay ay uzun olmayan Toplam Aktifler Kasa ve bankalardan alacaklar 197,103-1, ,540 T.C. Merkez Bankasý ndaki bloke hesaplar - 8, ,412 69,479 Satýlmaya hazýr menkul deðerler 1, ,451 Kullandýrýlan fonlar, net 21,405 43, ,992 64,142 24, ,284 Finansal kiralama alacaklarý, net 6,568 13,214 31,602 44,627-96,011 Diðer aktifler 10, ,550 18,427 Ýnºaat projeleri, net ,609-7,764 9,905 Sabit kýymetler ,058 14,058 Maddi olmayan duran varlýklar Ertelenmiº vergi alacaklarý ,482-5,482 Toplam aktifler 237,783 64, , , , ,650 PASÝFLER Diðer finansal kurumlara borçlar - 8,149 1, ,625 Cari hesaplar ve kar / zarar katýlma hesaplarý 439,064 98,768 26,121 36, ,819 Ödenecek vergiler Ödenecek vergi, resim, harç ve kesintiler 2, ,491 Diðer pasifler 1,384 8,510-1,656-11,550 Kýdem tazminatý karºýlýðý Toplam pasifler 443, ,427 27,597 39, ,378 Net likitide pozisyonu (205,405) (51,060) 110,043 75, ,609 44,272 13

17 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) Vadesiz ve Vade 1 aya yýldan tanýmý 31 Aralýk 2000 (Milyar TL) kadar ay ay uzun olmayan Toplam Kasa ve bankalardan alacaklar 56,908-3, ,677 T.C. Merkez Bankasý ndaki bloke hesaplar ,968 55,968 Satýlmaya hazýr menkul deðerler 1, ,133 Kullandýrýlan fonlar, net 49,933 84, ,032 14,715 13, ,904 Finansal kiralama alacaklarý, net 6,794 11,616 27,977 31,273-77,660 Diðer pasifler , ,436 7,861 Sabit kýymetler ,206 10,206 Ertelenmiº vergi alacaklarý ,368-7,368 Toplam aktifler 115,589 97, ,249 54,054 84, ,777 PASÝFLER Cari hesaplar ve kar / zarar katýlma hesaplarý 348, ,898 29,227 46, ,412 Ödenecek vergiler Ödenecek vergi, resim, harç ve kesintiler 1, ,535 Diðer pasifler 837 1,148 1, ,856 Kýdem tazminatý karºýlýðý Toplam pasifler 350, ,046 30,737 46, ,653 Net likitide pozisyonu (235,371) (11,495) 201,511 7,144 84,334 46,124 14

18 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) (u) Aktif ve pasiflerin yeniden fiyatlandýrýlmasý Aktif ve pasiflerin yeniden fiyatlandýrma tarihleriyle vade tarihleri arasýnda önemli bir farklýlýk bulunmamaktadýr. Aºaðýdaki tablolar, belli baºlý para birimlerindeki parasal finansal enstrümanlarýn ortalama etkin kar payý oranlarýný özetlemektedir: 31 Aralýk 2001 Aktifler ABD Dolarý % Euro % TL % Diðer % Kasa ve bankalardan alacaklar Kullandýrýlan fonlar, net Finansal kiralama alacaklarý Pasifler Diðer finansal kurumlara borçlar Cari hesaplar ve kar / zarar katýlma hesaplarý Aralýk 2000 Alman Aktifler ABD Dolarý % Marký % TL % Diðer % Kasa ve bankalardan alacaklar Kullandýrýlan fonlar, net Finansal kiralama alacaklarý Pasifler Cari hesaplar ve kar / zarar katýlma hesaplarý (v) Finansal enstrümanlarýn rayiç deðeri Rayiç deðer, razý taraflar arasýndaki zorunlu satýº veya tasfiye dýºýnda bir cari iºlemde, bir finansal enstrümanýn alým satýmýnýn yapýlabileceði miktardýr ve eðer var ise borsada oluºan fiyat rayiç deðeri en iyi biçimde gösterir. Kurum, finansal enstrümanlarýn tahmini rayiç deðerlerini halihazýrda mevcut piyasa bilgileri ve uygun deðerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiºtir. Bununla birlikte, piyasa bilgilerini deðerlendirip rayiç deðerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerekmektedir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Kurum un cari bir piyasa iºleminde elde edebileceði miktarlarýn göstergesi olamaz. 15

19 NOT 2 - ÖNEMLÝ MUHASEBE ÝLKELERÝ (Devamý) Rayiç deðerleri tahmin edilmesi pratikte mümkün olan finansal enstrümanlarýn rayiç deðerlerinin tahmini için aºaðýdaki yöntem ve varsayýmlar kullanýlmýºtýr. Finansal aktifler: Rayiç deðeri defter deðerine yaklaºan parasal aktifler : Yabancý para cinsinden bakiyeler yýl sonunda yürürlükteki döviz kurlarý kullanýlarak Türk lirasýna çevrilmektedir. Kasa ve bankalardan alacaklar ve diðer finansal aktifler dahil olmak üzere maliyet bedeli ile gösterilen finansal aktiflerin rayiç deðerlerinin kýsa vadeli olmalarý ve muhtemel zararlarýn önemsiz miktarda olabileceði düºünülerek defter deðerlerine yaklaºtýðý öngörülmektedir. Kullandýrýlan fonlar ve finansal kiralamalar ve ilgili ºüpheli alacaklar karºýlýðýnýn rayiç deðerinin defter deðeri olduðu tahmin edilmektedir. Finansal pasifler: Rayiç deðeri defter deðerine yaklaºan parasal pasifler : Kýsa vadeli olmalarý sebebiyle parasal pasiflerin rayiç deðerlerinin defter deðerlerine yaklaºtýðý varsayýlmaktadýr. (y) Karºýlaºtýrmalý figürler Gerekli görüldüðü takdirde, cari dönemde oluºan yeni sýnýflandýrmalara göre karºýlaºtýrmalý figürler de yeniden sýnýflandýrýlmýºtýr. 16

20 NOT 3 - KASA VE BANKALARDAN ALACAKLAR Kasa : Türk lirasý 3,851,498 1,828,980 Yabancý para 19,873,221 6,339,226 Bankalar : 23,724,719 8,168,206 Yabancý bankalar - Türk lirasý 11,650, Yabancý para 120,275,200 36,280,688 T.C. Merkez Bankasý - Türk lirasý 54,710 25,903 - Yabancý para 45, ,832 Yerli bankalar - Türk lirasý 2,379,295 3,661,731 - Yabancý para 39,369,301 11,038,397 Özel finans kurumlarý - Türk lirasý 68,227 30,176 - Yabancý para 972, , ,815,612 52,508,853 Toplam kasa ve bankalardan alacaklar 198,540,331 60,677,059 Yabancý para cinsinden kasa mevcudu aºaðýdaki gibidir : Yabancý Yabancý para Milyon TL para Milyon TL ABD Dolarý 5,373,892 7,721,208 3,408,707 4,283,871 Alman Marký 7,253,926 4,694,791 2,856,859 1,698,214 Euro 5,600,000 7,088, Diðer 368, ,141 19,873,221 6,339,226 17