TÜRKİYE POMPA VE KOMPRESÖRLER SANAYİİ

Transkript

1

2 TÜRKİYE POMPA VE KOMPRESÖRLER SANAYİİ SEKTÖRÜN TANIMI Sıvı pompa imalat sektörü, çeşitli sıvıları farklı amaçlarla basmak için çeşitli alanlarda kullanılan muhtelif tip, model, tasarım ve büyüklükteki pompa ve aksamlarının üretimini kapsamaktadır. 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan AB Aktiviteye Göre Ürünlerin İstatistiksel Sınıflandırılması Sistemi ürün odaklı sınıflandırma esasına dayandığından üretim miktarlarının belirlenmesinde kullanılmaktadır. TÜİK tarafından yayınlanan üretim istatistiklerine ilişkin veriler bu sistem esas alınarak düzenlenmiştir. Ticarete konu olan tüm ürünler için iki temel sınıflandırma sistemi kullanılmaktadır. Detaylı veriler için Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi (The Harmonized Commodity Description and Coding Systems) kısaca Armonize Sistem kullanılırken, sektörel değerlendirmeler için Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması (SITC Rev.3, Standart International Trade Classification) kullanılmaktadır. Pompa ve kompresörler, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 742 ve 743. bölümlerde sınıflandırılmıştır. Pompa ve kompresörlerin AB Aktiviteye Göre Ürünlerin İstatistiksel Sınıflandırılması Sistemi (CPA:2009), SITC Rev.3 ve Armonize Sisteme göre sınıflandırılması aşağıda verilmektedir. CPA No: (Yakıt, yağlama, soğutma ve beton harcı için pompalar), (Sıvılar için diğer ileri geri pozitif yer değiştirmeli (deplasmanlı) pompalar), (Sıvılar için diğer dönel, pozitif yer değiştirmeli (deplasmanlı) pompalar), (Diğer santrifüjlü pompalar, sıvılar için; diğer pompalar), (Vakum pompaları), (Kompresörler, soğutma ekipmanları için), (Hava kompresörleri (çekilebilir olması için tekerlekli bir şasi üzerine monte edilmiş)), (İleri geri yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler), (Dönel yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler (tek veya çok şaftlı)), (Diğer kompresörler), (Pompa parçaları; sıvı elevatörlerinin parçaları), (Hava veya vakum pompalarının parçaları; hava veya gaz kompresörlerinin parçaları, aspiratörlerin ve davlumbazların parçaları) SITC No: 742 (Sıvı Pompalar), 743 (Kompresörler) Armonize No: 8413 (Sıvı pompalar), 8414 (Kompresörler) TÜRKİYE DE ÜRETİM Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

3 Pompa-Kompresör Üretimi (Miktar: Adet) CPA Kod Ürünler Pompalar (yakıt, yağlama, soğutma ve beton harcı için) Diğer ileri geri pozitif yer değiştirmeli (deplasmanlı) pompalar (sıvılar için) Diğer dönel, pozitif yer değiştirmeli (deplasmanlı) pompalar (sıvılar için) Diğer santrifüjlü pompalar, sıvılar için; diğer pompalar (*) (*) (*) (*) Vakum pompaları (*) (*) (*) (*) (*) Kompresörler, soğutma ekipmanları için Hava kompresörleri (çekilebilir olması için tekerlekli bir şasi üzerine monte edilmiş) İleri geri yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler Dönel yer değiştirmeli (deplasmanlı) kompresörler (tek veya çok şaftlı) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) (*) Diğer kompresörler (*) Pompa parçaları; sıvı elevatörlerinin parçaları (*) (*) (*) (*) (*) Hava veya vakum pompalarının parçaları; hava veya gaz kompresörlerinin parçaları, aspiratörlerin ve davlumbazların parçaları (*) (*) (*) (*) (*) *5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanununun gizli verilerle ilgili maddesi uyarınca bilgiler verilmemiştir. Kaynak: TUİK Ülkemizde ilk pompa üretimi çok az sayıda firma ile 1950 li yıllarda başlamıştır yılından itibaren ülkemizde döküm teknolojisinin gelişmesine paralel olarak pompa imalatı Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

4 da hızla gelişmeye başlamıştır. Sektördeki büyük işletmeler az olup, genellikle orta ve küçük işletmeler yer almaktadır. Türkiye çapında bölgelere göre en fazla işletme Marmara ve Ege Bölgesindedir. Daha sonra Orta Anadolu Bölgesi gelmektedir. İl bazında bakıldığında ise İstanbul, Konya ve İzmir en önemli şehirlerdir. Sektördeki firmalar Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derneği (POMSAD) çatısı altında toplanmışlardır. Bugün POMSAD ın 39 üyesi bulunmaktadır. Sektörde bazı pompa tiplerinde ihtisaslaşmış firmalar olduğu gibi, ihracata yönelmiş, AR-GE çalışmalarına geçmiş kuruluşlar da bulunmaktadır. Dalgıç pompada üretim yapan genellikle büyük kuruluşlardır. Kapasite artışları, darboğaz giderme ve modernizasyonunun yanı sıra tevsi kapasiteler niteliğindedir. Kompresör sektörüne baktığımızda ise, hava kompresörleri olarak endüstriyel tipte pistonlu ve vidalı kompresörler üretildiğini görmekteyiz. Hava kompresörleri konusunda az sayıda firma, Hollandalı ve Alman lisansör firmaların teknolojik desteğiyle üretimin yanısıra kendi tasarımları olan ürünler de üretmektedirler. Pistonlu ve vidalı tip kompresörlerin emek yoğun ürünler olması ülkemizi bu alanda avantajlı kılmaktadır. Bazı firmalarımız doğrudan lisansör firmalara satış yaparak kalite ve fiyat konusunda kendilerini kanıtlamışlardır. Küçük ve orta ölçekli işletmeler sektörde ağırlıklı paya sahiptir. Ülkemizde pek çok küçükorta büyüklükteki tesis atölye tipi üretimle imalat yapmaktadır. Üretim miktarları düşük olup, işgücü kalifiye değildir. Maliyetler düşük, fakat kalite de düşüktür. Giderek dışarıya açılan büyük/orta firmalarda ise üretim CNC (Bilgisayarlı Sayısal Kontrol) tezgahlara dayanmaktadır. Üretim hatları minimum stok/maksimum işçi verimi/sürekli kalite kontrole göre düzenlenmektedir. Kapasite/üretim miktarları giderek artmaktadır. Son yıllarda sektörde önemli gelişmeler olmuş, büyük firmalarda pompa üretimleri, AB ülkelerindeki teknolojiye paralel bir gelişme yaşamıştır. Yapılan yatırımlarda hedefler ihracatı öngörmüştür. Tesislerde CNC tezgahlar büyük çapta kullanılmaya başlamıştır. Ayrıca, mühendislik hizmetlerinin yoğun olduğu özel pompalar da üretilmektedir. ISO 500 Listesinde Yer Alan Pompa Üreticisi Firmalar 2010 yılı 500 büyük Firma Adı firma sıra no 218 Hema Endüstri A.Ş. İstanbul 315 Baymak Makina San. Ve Tic. A.Ş İstanbul 429 Samsun Makina San. A.Ş. Samsun Kaynak: İstanbul Sanayi Odası Bağlı bulunduğu oda Son yıllardaki en önemli gelişmelerden biri AR-GE çalışmalarının devlet desteği ile ulaştığı boyuttur. Birçok firma ürünlerini geliştirmek amacıyla AR-GE projeleri hazırlamış ve TÜBİTAK ve/veya TTGV desteği almıştır. Özellikle büyük ölçekli bazı firmalar ürün performanslarını yükseltmişler ve maliyetlerde önemli oranda tasarruf sağlamışlardır. Enflasyon ve ekonomik kriz bu sektörde de daralmaya yol açmış, talepte dalgalanma, fiyatlarda istikrarsızlık yaşanmıştır. Kredi maliyetlerinin yüksekliği, maliyetlerde finansman giderlerini de arttırmıştır. Sektörün ihracata yönelmesi, pompa üretim miktarlarında artışa ve kapasitelerin büyümesine olanak sağlayacaktır. CE işareti, Avrupa Birliği nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde hazırlanan Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamına giren ürünlerin bu direktiflere uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Birlik işaretidir. CE işareti, ürünlerin amacına uygun kullanılması halinde insan can ve mal güvenliği, bitki ve hayvan varlığı ile çevreye zarar vermeyeceğini, diğer bir ifadeyle ürünün güvenli bir ürün Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

5 olduğunu gösteren bir işarettir. CE işareti, Avrupa Birliği nin uyulması mecburi olan mevzuatı kapsamında yer alan bir işaret olduğu için AB üyesi ülkelerde ve Türkiye de piyasaya arz edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunludur. (CE İşareti ile ilgili detaylı bilgi için bakınız: (AB Teknik Mevzuat Sistemine İlişkin Genel Bilgi, CE İşareti), (AB Teknik Mevzuatı ve CE İşareti) ve (Mevzuat ve Prosedürler, İhracatta Pratik Bilgiler, CE Uygunluk İşareti )) TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ İhracat Sektörün toplam ihracatı (sıvı pompalar ve kompresörler) 2011 yılında, 2010 yılına göre %24 oranında artmış ve 718,5 milyon dolara ulaşmıştır. Pompa-Kompresör İhracatımız (Değer: 1000 ABD $) GTİP Ürünler Servis İstasyonları/Garajlarda Kullanılan Türde Yakıt/Yağ Dağıtım Pompaları Ölçü Tertibatlı Diğer Sıvı Pompaları El Pompaları İçten Yanmalı Pistonlu Motorlar Yakıt, Yağ/Soğutma Pompaları Beton Pompaları Diğer Doğrusal Deplasmanlı Pompalar (Pozitif Hareketli) Diğer Döner Deplasmanlı Pompalar Diğer Santrifüjlü Pompalar Diğer Pompalar Sıvı Elevatörleri Pompaların Aksam- Parçaları Sıvı Elevatörlerine Ait Aksam; Parçalar Hava-Vakum Pompası, Hava/Gaz Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Ülkelere Göre Pompa-Kompresör İhracatımız (Değer: 1000 ABD $ Ülkeler Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

6 Pay (%) Almanya ,4 Irak ,9 A.B.D ,8 Rusya Fed ,7 İngiltere ,5 İtalya ,2 Romanya ,9 İran ,7 Azerbaycan ,2 Türkmenistan ,5 Fransa ,1 Belçika ,0 Gürcistan ,7 Polonya ,6 Çin ,4 Suudi Arabistan ,3 Çek Cumhuriyeti ,3 Ege Ser. Bölge ,2 Macaristan ,0 Mısır ,9 Ukrayna ,9 Suriye ,9 İspanya ,9 Bulgaristan ,9 Kazakistan ,9 İlk 25 Ülke Toplamı ,9 Genel Toplam ,0 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi İthalat Sektörün toplam ithalatı (sıvı pompalar ve kompresörler) 2011 yılında, 2010 yılına göre yaklaşık %22 oranında artarak 2 milyar doları aşmıştır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

7 Pompa-Kompresör İthalatımız (Değer: 1000 ABD $ GTİP Ürünler Servis İstasyonları/Garaj larda Kullanılan Türde Yakıt/Yağ Dağıtım Pompaları Ölçü Tertibatlı Diğer Sıvı Pompaları El Pompaları İçten Yanmalı Pistonlu Motorlar Yakıt, Yağ/Soğutma Pompaları Beton Pompaları Diğer Doğrusal Deplasmanlı Pompalar (Pozitif Hareketli) Diğer Döner Deplasmanlı Pompalar Diğer Santrifüjlü Pompalar Diğer Pompalar Sıvı Elevatörleri Pompaların Aksam-Parçaları Sıvı Elevatörlerine Ait Aksam; Parçalar 8414 Hava-Vakum Pompası, Hava/Gaz Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

8 Ülkelere Göre Pompa-Kompresör İthalatımız (Değer: 1000 ABD $) Ülkeler Pay (%) Almanya ,8 Çin ,3 Fransa ,3 İtalya ,4 A.B.D ,1 Slovakya ,1 Güney Kore ,5 İngiltere ,5 Japonya ,0 İspanya ,8 Avusturya ,5 Belçika ,9 Brezilya ,1 Macaristan ,2 Danimarka ,4 Slovenya ,8 Tayland ,8 İsveç ,1 Hindistan ,7 Hollanda ,0 Tayvan ,9 Norveç ,3 Malezya ,6 Çek Cum ,1 İsviçre ,6 İlk 25 Ülke ,0 Genel Toplam ,0 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

9 DÜNYA TİCARETİ İhracat Pompa ve Kompresör Dünya İhracatı (GTİP No:8413, 8414, Değer: Milyon ABD $) Ülkeler Almanya ABD ÇHC Japonya İtalya Fransa İngiltere Belçika Meksika Hollanda Kore İsviçre Çek Cumhuriyeti Tayland Singapur Macaristan Kanada Danimarka Brezilya İspanya Avusturya İsveç Hong Kong Tayvan Polonya Hindistan Romanya Norveç Slovakya Türkiye Genel Toplam Kaynak: Trademap ABD, AB ve EFTA ülkelerinde sektör ürünleri talebi yüksektir ve pazar kararlı bir biçimde gelişme göstermektedir. Dalgıç pompada adet/yıl, santrifüj pompada adet/yıl kapasiteler optimal miktarlardır. Böylece birim maliyetler düşmekte, bilgisayarlı üretim tezgâhları verimli çalışabilmektedir. Ayrıca, AB ülkelerinde işletme başına üretim miktarları yüksektir. Böylece CAD/CAM (Bilgisayar Destekli Tasarım/Bilgisayar Destekli İmalat) sistemleri ve otomatik malzeme yükleme stoklama donanımları ile modern teknoloji uygulanmaktadır. Kalıp ve ürün tasarımları ile malzeme tasarrufu yapılmakta, yeni malzemeler seçilmekte, ürün performansları arttırılabilmektedir. AB ülkelerinde AR-GE çalışmaları süreklilik kazanmıştır. Cironun %2,5-5 i AR-GE ye ayrılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

10 AB ülkelerinde, elektrik, yakıt ve doğal gaz gibi girdilerin fiyatları ülkemizden daha ucuz olup, bu avantaj maliyetleri etkilemektedir. İthalat Pompa-Kompresör Dünya İthalatı (GTİP No: 8413, 8414, Değer :Milyon ABD $) Ülkeler ABD ÇHC Almanya Fransa Kanada Kore Meksika İngiltere İtalya Rusya Federasyonu Japonya Brezilya Belçika İspanya Hollanda Tayland Polonya Avusturya Türkiye Hindistan Avustralya Bae Singapur Macaristan İsveç Genel Toplam Kaynak:Trademap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,

11 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,