İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI MÜCADELE ADIMLARI SEMİNERİ

Transkript

1 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI MÜCADELE ADIMLARI SEMİNERİ EDSM Enerji Arif KÜNAR Enerji Verimliliği ve Gönüllü Karbon Piyasası 16 Haziran 2009 Four Seasons Sultanahmet-İstanbul

2 Ölçmek bilmektir, bilmek yönetmektir... ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE GÖNÜLLÜ KARBON PİYASASI... Arif Künar EDSM Enerji Denetim Danışmanlık Servis ve Mühendislik Ltd. Şti İklim Değişikliğine Karşı Mücadele Adımları Sunumu

3 EDSM Enerji, Uluslararası Birikime Sahip Firma ve Enerji Uzmanlarınca Kurulmuştur... EDSM Enerji, "ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU" ve "ENERJİ KAYNAKLARININ VE ENERJİNİN KULLANIMINDA VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK" gereğince, sanayide ve binalarda "Enerji Verimliliği Danışmanlık Firması EVD-" olarak, toplu-konutlara, kamu ve özel binalara, iş ve alışveriş merkezlerine, hastane, okul ve otellere, sektördeki tüm endüstriyel işletme-kurum-kuruluşlara hizmet vermek üzere 2007 yılı başında İstanbul da kurulmuştur yılında da Ankara ofisi hizmete açılmıştır. İzmir, Adana, Bursa, Antalya, Kocaeli, Ereğli ve Çorlu da temsilcilikleri vardır. Almanya, Japonya, Hollanda ve EİE den Enerji Yöneticisi Eğitimi-Sertifikası almış, uzun yıllardan beri özellikle büyük endüstri-sanayi tesislerinde, otellerde-avm nde etüt, ölçüm, izleme, iyileştirme, uygulama, eğitim ve "Verimlilik Artışı Proje VAP-" hizmeti veren danışman akademisyenlerin ve uzmanlarının yanısıra, enerji, elektrik, elektronik, makina, kimya, endüstri, çevre mühendislerinden ve mimarlardan oluşan tecrübeli geniş bir kadro yer almaktadır.

4 İklim Değişikliği...

5 Ekonomik Kriz mi yoksa İklim Değişikliği Krizi mi? Hem ülkemizin hem de dünyanın öncelikle ekonomik, esas olarak iklim değişikliğinin önüne geçebilmesi için, Birinci öncelik, bütün alanlarda enerji verimliliği ve tasarrufunun sağlanması, daha az enerji kullanılması, Yenilenebilir enerjiye geçilmesi, Karbon salınımsız bir dünya yaratılması gerekiyor.

6 THE KEY DRIVERS 3x20% by 2020 By % EU GHG By % EFFICIENCY By 2020 binding 20% RENEWABLES in final energy consumption at EU level BIO-FUELS Min 10% binding ELECTRICITY MS binding choice HEATING & COOLING MS binding choice NATIONAL TARGETS & ACTION PLANS

7 Energy demand of EU* Total energy consumption by fuel and energy intensity Directorate-General for Energy and Transport 8 * données issues du document «Green Paper Presentation»

8 Gelecek için hazırız!... Ülkemiz enerjiyi verimsiz kullanıyor... testo TR Eenerji Verimliliği Kanunu 2/29

9 Gelecek için hazırız!... Ülkemiz yüzde elli enerji verimliliği sağlayabilir... testo TR Eenerji Verimliliği Kanunu 4/29

10 Bölgesel (Dağıtık) Enerji Modeline Geçilmelidir. WADE World Alliance Decentralized Energy... Yüksek verimli kojenerasyon (gaz, yenilenebilir kaynaklar), Bölgesel-yerel hidroelektrik, güneş, rüzgar, jeotermal ve biyokütle kaynakları, Elektrik üretim, iletim ve dağıtımında verimliliğin arttırılması, Merkezi üretim, iletim ve dağıtım sisteminin kayıplarının ve yatırım maliyetlerinin azaltılması, Yakıt tasarrufu sağlanarak enerjide dışa bağımlılığın azaltılması, Şebeke yükünü dengeleyerek arz güvenliğini desteklemesi, CO2 ve diğer hava kirleticilerinin salımlarının azaltılarak, hava kirliliği ve küresel iklim etkisinin azaltılması

11 Danimarka Enerji Altyapısının Evrimi-Bölgesel Enerji Modeli...

12 Öncelikle ekolojik, enerji duyarlı-etkin, sürdürülebilir bölge-şehir-mahalle-bina tasarlanmalıdır... Binalar, öncelikle bölge, kent, semt, mahalle ve konut ölçeği sıralamasına göre en baştan doğru ve bütüncül olarak tasarlanmalı ve projelendirilmelidir. Binalar ve yaşam-yerleşim alanları, ulaşım aksları, kentsel hava, rüzgar ve iklim koridorları, bölgesel kalkınma stratejileri, yerel-doğal enerji kaynakları, şehirle birlikte üst ölçek planlarına göre en verimli olacak şekilde planlanmalıdır.

13 Enerji Verimli Sistemler ve Teknolojiler Kullanılmalıdır... Bölgelerde, şehirlerde, toplukonutlarda ve binalarda enerji verimli şekilde, ısıtma, soğutma, buhar, elektrik, aydınlatma elde etmek için, Kojenerasyon-trijenerasyon-mikrokojenerasyon sistemleri, Kombi yerine, merkezi sistemler, ısı pay ölçerler, termostatlı vanalar, Toprak-su-hava kaynaklı ısı pompa sistemleri, enerji verimli pompa ve motorlar, Güneş PV panelleri, ısıtma-soğutma kollektörleri, güneş-ısı pompası hibrid sistemler, Rüzgar türbinleri, güneş-rüzgar hibrid sistemler, Mikro hidroelektrik türbinler, Otomasyon, kompanzasyon, harmonik filtre, verimli trafo, kablolama, Gün ışığı bacaları, sensörlü verimli armatürler ve led lambalar, Trombe duvar, kış bahçesi ve dışarıdan mantolamayla yalıtım uygulamaları, low-e yalıtımlı pencereler, yalıtımlı tuğlalar, Yerden, duvardan ısıtma sistemleri vb,

14 COMBI CYCLE APPLICATION at MATPUM BUILDING METU RICBED- Research and Implementation Centre for Built Environment and Design Date Nome Relatore Qualifica

15 BALANCE OF PLANT: POLY-GENERATION The following is the Sankey diagram for the System Hegel Poly-generation system performance Electrical efficiency: ~ 40% Thermal efficiency: ~ 48% Rational Exergy efficiency ~ 70% PES (1) ~ 36% Master co-generator performance Electrical efficiency: ~ 33% Thermal efficiency: ~ 28% Slave co-generator performance* Electrical efficiency: ~ 26% Thermal efficiency: ~ 67% *Calculated w.r.t. ICE exhaust energy (1) According to the current EU Directive 2004/8/EC and with respect to 90% conventional boiler efficiency+ 8% centralized power efficiency including 6.4% grid and line losses. Estimated reduction in fuel power consumption = PES x 364 kwt = 131 kwt savings. Hegel Data Classification PUBLIC Date 05/09/07 This document contains information which is proprietary to CRF. Neither this document nor the information contained herein shall be used, duplicated nor communicated by any means to any third part, in whole or in party, except with the prior written consent CRF 4

16 Yönetmelikler Bina Enerji Performansı Yönetmeliği (5/12/2008) Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına İlişkin Yönetmelik (25/12/2008) 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Kapsamında Yapılacak Yetkilendirmeler, Sertifikalandırmalar, Raporlamalar ve Projeler Konusunda Uygulanacak Usûl ve Esaslar Hakkında Tebliğ(6/2/2009) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı(KOSGEB) Destekleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (18/10/2008) Ulaşımda Enerji Verimliliğinin Artırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (9/6/2008) Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik (14/4/2008) Tanıtma Ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik (8/10/2007) 6/2/2008 tarihli ve 2008/2 sayılı Başbakanlık Genelgesi 13/8/2008 tarihli ve 2008/19 sayılı Başbakanlık Genelgesi

17 Mevcut Uygulama

18 ENERJİ KAYNAKLARININ VE ENERJİNİN KULLANIMINDA VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASINA DAİR YÖNETMELİK MADDE 9 (1) Yıllık toplam enerji tüketimi bin TEP ve üzeri olan endüstriyel işletmeler çalışanları arasından enerji yöneticisi görevlendirir. (2) Toplam inşaat alanı en az yirmibin metrekare veya yıllık toplam enerji tüketimi beşyüz TEP ve üzeri olan ticarî binaların ve hizmet binalarının yönetimleri ile toplam inşaat alanı en az onbin metrekare veya yıllık toplam enerji tüketimi ikiyüzelli TEP ve üzeri olan kamu kesimi binalarının yönetimleri, yönetimlerin bulunmadığı hallerde bina sahipleri enerji yöneticisi görevlendirir veya şirketlerden veya enerji yöneticilerinden hizmet alır. (3) Yıllık toplam enerji tüketimi bin TEP ten az olan endüstriyel işletmelere yönelik çalışmalar yapmak üzere, organize sanayi bölgelerinde enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim birimi kurulur. Bu birimlerde enerji yöneticisi dışında en az iki teknik eleman çalıştırılır.

19 EVD Şirketleri, Enerji Verimliliği Ölçüm, İzleme, Kontrol, Analiz, Etüt,Uygulama, İyileştirme ve Verimlilik Artırıcı Proje Hizmeti Vermektedir... Enerji yöneticisi eğitimleri, Ölçüm-cihaz eğitimleri, Enerji Yönetim Sistemi kurma, uygulama, danışmanlık, BREEAM, LEED, Energy Star, Beyaz Yıldız vb. Enerji ve Çevre Dostu Bina" sertifikası danışmanlığı, Sürdürülebilir, enerji verimli ve cevre dostu bina tasarım, proje, uygulama, danışmanlık, Merkezi olmayan, bölgesel, endüstriyel tesis, kent-bina ölçeğinde yenilenebilir enerji fizibilite, proje ve uygulama, Karbon Ayak izi ölçme ve hesaplama, Enerji verimliliği ve çevre ölçme-izleme cihaz satış, kiralama, eğitim, servis, Merkezi sistemlerde ısı pay ölçer okuma-faturalama, Isıtma, soğutma, havalandırma ve klima sistemlerinde fonksiyon, test, ayar, balanslama, kontrol ve işletmeye alma, hizmetleri de vermektedir.

20 Enerji Verimliliği Denetim ve Danışmanlık Hizmeti, Üç Ayrı Fazdan Oluşmaktadır... 1.Faz: Enerji Potansiyel Taraması EPS -Energy Potential Scan- ve Enerji Aksiyon Takımının EAT -Energy Action Team- oluşturulması ve takımın eğitimi. Ön enerji etüdü... 2.Faz: Bu fazda, işletmenin Enerji Tüketim Analizi ETA -Energy Consumption Analysis- yapılması ve bu etüde Enerji Aksiyon Takımı da katılarak ileriye yönelik sistemin kuruluşunda, yeni analizlerin nasıl yapılacağının öğretilmesi. Ölçümler yapılarak detaylı enerji etüdü nün yapılması... 3.Faz: İşletmenin Enerji Verimliliği Geliştirme Planı EVGP Energy Efficiency Improvement Plan-, Verimlilik Arttırıcı Projesi VAP ve Enerji Yönetim Sistemi EYS Energy Management Systemoluşturularak, denetim ve danışmanlık işi tamamlanır. İşletme VAP isterse, devreye alma, uygulama, izleme kısmına geçilir.

21 EVD Şirketleri, En Uygun Enerji Verimliliği Etüdünü Uygulamalıdır... Yatırım gerektirmeyen enerji verimliliği etüdü (işletmenin iyileştirilmesi, enerji yönetim sisteminin geliştirilmesi vb). Cihaz gerektirmeyen enerji verimliliği etüdü (mühendislik uygulamaları, yazılım, proğramlama vb). Az yatırım ve cihaz gerektiren enerji verimliliği etüdü (otomasyon sistemleri, aydınlatma sistemleri, termostatlı vana, invertör, sensör vb). Orta yatırım ve ürün gerektiren enerji verimliliği etütleri (enerji verimli motor, pompa, ekonomizer vb) Büyük yatırım ve yeni sistem gerektiren enerji verimliliği etütleri (kazan, kojenerasyon, ısı pompası, HVAC, yalıtım değişikliği vb).

22 EVD Şirketleri, Yönetmelikte Zorunlu Olan En Gelişmiş ve ISO e Göre "Akredite" Ölçüm Cihazlarıyla Hizmet Vermelidir... Termal Kamera Çok Yönlü VAC Cihazı Gürültü Ölçüm Cihazı Nem ve Sıcaklık Cihazı İnfrared Termometre Devir Ölçüm Cihazı Baca Gazı Ve Yanma Verimliliği Analiz Cihazı Gaz Ve Su Tesisatı İçin Test Sistemi Datalogger-Veri Kayıt Cihazları Profesyonel Analiz Ölçüm Sistemi Endüstriyel Nem Ölçüm Transmiteri Nem-Çiğleşme Sıcaklığı Ölçüm Cihazı Luksmetre, Ultrasonik Akış Ölçer İletkenlik Ölçer, Pens Ampermetre Enerji Analizörü Buharkapanı Test Cihazı

23

24 Enerji Yönetimi Çevrimi.. PLAN : Tespit, Etüt ve Planlama DO : Uygula CHECK : Sonuçları raporla ve irdele ACT : Devamlılığı Sağla

25 KOBİ lere Yönelik, KOSGEB Destekleri... Enerji Yöneticisi Eğitimleri Kurul Tarafından Belirlenen Ücretin %70 i Ön Enerji Etütleri %70 & < YTL Detaylı Enerji Etütleri (EİE den Uygunluk Belgeli) %70 & < YTL Danışmanlık (VAP Hazırlama, Uygulama ve İşletme)

26 EİE, Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Destekleri... * Geri ödeme süresi < 5 yıl * Uygulama süresi < 2 Yıl * Toplam proje bedeli < YTL * Müracaat; Ocak, Temmuz * Öncelikler: - Geri Ödeme Süresi Kısa - Elektrik Tasarruf Oranı Yüksek * Desteklemeler: - Proje bedelinin %20 si - Maksimum YTL

27 Karşılıklı Kazan, Kazan Fırsatı... Genel enerji Geri Ödeme Müşterinin kazancı EVD Şirketi ücreti Faiz Ana para Enerji kazanç potansiyeli Müşterinin kazancı gideri Genel enerji gideri EVD Şirketi tarafından garantilenen. Genel enerji gideri EVD Şirketi projesinden önce EVD Şirketi projesinden sonra Enerji Performans Kontratı bittikten sonra

28

29

30 RWE İklim Bonus Projesi Isı Pompaları Dünya çapında ve Almanya daki ilk programlı Birleşik Uygulama projesi Elektrikli ısı pompası programı 2 Haziran 2008 de BU projesi son onayını Alman Belirlenmiş Odak Noktası (DEHSt) ndan almıştır. Proje Bilgileri Proje Başlığı RWE İklim Bonus Projesi Isı Pompaları Ev Sahibi Ülke Almanya Sertifika Tipi Emisyon Azatlım Birimi (ERU) Proje Tipi Birleşik Uygulama Program Aktiviteleri (JI PoA), Track 1 Proje Tanımı Enerji verimi artırımı, elektrikli ısı pompaları kurulumu ile çevre dostu ısıtma sistemleri Proje Yöneticisi Birim RWE Westfalen-Weser-Ems AG Kredi Süresi Emisyon Azaltımları t CO Proje Katılımcıları Kuzey Rhine-Westphalia daki özel, ticari ve endüstriyel müşteriler Proje Hedefleri Enerji verimi artırımı Eski kazan/ısıtıcıların değiştirilmesi Yenilikçi teknolojilerin desteklenmesi

31

32 Bayerngas Ökobonusprogramm Gewerbe-und Industriekunden Dünya çapında ve Almanya daki ilk programlı Birleşik Uygulama projesi,yakıt ve Enerji Verimliliğinin Arttırılması Proje Bilgileri Proje Başlığı Bayerngas Ökobonusprogramm Gewerbe-und Industriekunden Ev Sahibi Ülke Almanya Sertifika Tipi Emisyon Azaltım Birimi (ERU) Proje Tipi Birleşik Uygulama Program Aktiviteleri (JI PoA), Track 1 Proje Tanımı Ticari ve endüstriyel müşterilere doğalgazlı ısıtma sistemlere dönüşümün tanımlanması Proje Yöneticisi Birim Baerngas GmbH Kredi Süresi Emisyon Azaltımları t CO Proje Katılımcıları Çoğunlukla Baviara daki küçük ve orta ölçekli firmalar ve kamusal tesisler Proje Hedefleri Doğalgaza geçiş Eski ısıtma sistemlerin acilen değiştirilmesi Enerji verimliliğinin artırılması Yenilikçi teknolojinin desteklenmesi

33 8 TÜBİTAK KAMU KURUMLARI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME PROJELERİNİ DESTEKLEME PROGRAMI (1007 PROGRAMI) KAMU ARAŞTIRMALARI GRUBU (KAMAG) PROJE ÖNERİ FORMU (KP-POF-01) İKLİM DOSTU ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİ MÜŞTERİ KURUM(LAR) : T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ KURULUŞ(LAR) : SABANCI ÜNİVERSİTESİ ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MUĞLA ÜNİVERSİTESİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ECOFYS TÜRKİYE

34 TEŞEKKÜRLER SORULARINIZ?