5237 SAYILI TCK MADDELERİNDE YER ALAN HIRSIZLIK SUÇLARI 1

Transkript

1 5237 SAYILI TCK MADDELERİNDE YER ALAN HIRSIZLIK SUÇLARI 1 MUHAMMET MURAT ÜLKÜ ÇORUM CUMHURİYET SAVCISI Bu çalışma, Yeni Ceza Adalet Sistemi nin Cumhuriyet Savcıları ve Hakimlere tanıtımı için tarihleri arasında Samsun ilinde düzenlenen (Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı nca) seminerler için hazırlanmıştır.

2 2 HIRSIZLIK SUÇU Yeni Türk Ceza Kanunu mal varlığına karşı suçlar konusunu ilk olarak sistemine uygun bir şekilde bir değişiklikle konuyu düzenlemiştir, Bildiğiniz gibi eski Türk Ceza Kanununda mal varlığına karşı suçlar, cürümlere ait ikinci kitabın 10. babında ve 9 fasıl halinde düzenlenmişti. Yeni Türk Ceza Kanununda ise malvarlığına karşı suçlar, özel hükümler başlıklı 2. kitabın, kişilere karşı suçlar başlıklı 2. kısmının malvarlığına karşı suçlar başlıklı 10. bölümünde düzenlendiğini görüyoruz. Yeni Türk Ceza Kanunu fasıl ayrımına yer vermediği için sistematiğe uygun bir şekilde mal varlığına karşı suçlar birbirinin ardı sıra yeni kanunda düzenlenmiş olmaktadır. Tabi mal varlığı öteden beri bireyin korunmaya layık en önemli değerlerinden birisini oluşturduğu için hemen hemen tüm ceza yasaları mal varlığına karşı suçları, değişik suç tipleri altında düzenlemektedir. Bu suçların ortak özellikleri, işlendikleri zaman diğer bir kişiye yani suçtan zarar görene ait bulunan malvarlığına ilişkin aktif unsurların sağladığı faydayı yok etmiş veya azaltmış olmalarıdır. Genelde ceza hukukunda malvarlığı, mülkiyeti de kapsayan bir üst kavram olarak anlaşılmaktadır ve malvarlığına karşı suçlar da sistematik olarak mülkiyete ve tüm malvarlığına karşı suçlar şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Tabi burada mülkiyet kavramının medeni hukukun kabul ettiği mülkiyet kavramıyla aynı anlamı taşıdığını da belirtmeliyim. Dolayısıyla mülkiyet kavramının sınırları belirli olduğu için akla gelebilecek hemen tüm saldırılara karşı mülkiyet ceza hukukunda korunmaktadır. Halbuki malvarlığı kavramının sınırlarının belirsiz olması nedeniyle malvarlığına yönelik tüm ihlal tipleri değil sadece belirli ihlaller ceza kanununa tarif edilerek suç haline getirilmiştir. Bu iki kavram arasında şöyle bir fark var, mülkiyete karşı suçlar ekonomik olarak değersiz olan eşyaları da korumayı kapsamına alırken, tüm malvarlığına karşı suçlar malvarlığı sahibine yalnızca ekonomik olarak bir zarara neden olan belirli saldırılara karşı koruma sağlamaktadır. Neticede bireyin değerlerini ikiye ayırdığımızda, malvarlığına karşı işlenen suçlar da bireye yönelik bir saldırı oluştururlar. Doğaldır ki, buradaki bireye yönelik saldırı onun kişiliğine ilişkin değere yönelik bir saldırı değil, maddi varlığına yönelik değere bir saldırı olmaktadır ve bu nedenle de malvarlığına karşı işlenen suçların kişilere karşı işlenen suçlar kısmında yer alması olumlu karşılanmaktadır. 2

3 3 Yeni Türk Ceza Kanununun malvarlığına karşı suçlar konusunun geneline bir baktığımız zaman hemen şunu ifade edebiliriz ki, eski kanunla yeni kanun arasında temel suç tipleri bakımından çok önemli farklılıklar yok, yeni kanunda iki tane yeni suç tipinin, malvarlığına karşı yeni suç tipinin ihdas edildiğini görüyoruz. Bunlar 164. maddede yer alan şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi verme suçu ile 166. maddede yer alan bilgi vermeme suçlarından ibarettir. Bunun dışında eski ile yeni düzenlemeler arasındaki farklılıklar açısından baktığımızda, Yeni Türk Ceza Kanununda malvarlığına karşı suçlar arasında eski kanunda yer alan korkutarak faydalanma, adam kaldırma, adam kaldırmada muhabere nakli ve 521 (a) maddesinde düzenlenen karşılıksız yararlanma suçunun bir kısmının yeni kanunda malvarlığına karşı suçlar arasında ayrıca düzenlenmediğini söyleyebiliriz. TCK.nun 141 ile 166. maddeleri arasına baktığımızda toplam 26 madde içerisinde malvarlığına yönelen 14 ayrı suçun düzenlendiğini görmekteyiz maddede yağma ve nitelikli yağma suçları hariç diğer suçlar için öngörülmüş olan şahsi cezasızlık sebebi veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebep düzenlenmiştir.(765 sayılı TCK.nun 524. maddesinde düzenlenen sebep) 168. maddede ise hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık ve karşılıksız yararlanma suçları için etkin pişmanlık düzenlemesine yer verilmiştir.( 765 sayılı TCK.nun 523. maddesinde düzenlenen sebep) maddede ise tüzel kişiler için güvenlik tedbiri uygulaması düzenlenmiştir. -hırsızlık suçunun temel şekli- MADDE (1) Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Ekonomik bir değer taşıyan her türlü enerji de, taşınır mal sayılır. MADDE 491.-(1) Her kim diğerinin taşınabilir malını rızası olmaksızın faydalanmak için bulunduğu yerden alırsa altı aydan üç seneye kadar hapsolunur. (2) Ekonomik bir değer taşıyan her türlü enerji de taşınabilir mal sayılır. 3

4 4 Hırsızlık suçuna ilişkin düzenlemeler konusunda eski ile yeni arasında yeni tanımlamalara ilişkin ifadeler ve nitelikli bir takım ihlaller haricinde çok esaslı farklılıklar bulunmamaktadır. hırsızlık suçuna ilişkin düzenlemeler konusunda madde bildiğiniz gibi her kim diğerinin taşınabilir malını rızası olmaksızın faydalanmak kastıyla alırsa şeklinde hırsızlığı tanımlıyordu. Yeni Türk Ceza Kanununda ise zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınabilir bir malı kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla alınmasını hırsızlık olarak tanımlıyor. -korunan hukuki yarar zilyetlik- Hırsızlık ile korunan hukuki yararın zilyetlik 2 olduğunu savunanlar bulunduğu gibi, bu suç ile korunanın mülkiyet olduğunu kabul edenler de vardır. Ancak, yeni ceza kanununun suçu düzenleme şekli karşısında, hırsızlık suçu ile korunmak istenen hukuki yararın zilyetlik olduğunu kabul etmek daha kolay görünmektedir. Zira 141. maddede suçun oluşumunun malın zilyedinin rızasının olmaması halinde mümkün bulunduğu kabul edilmiştir. Eski düzenleme malın sahibinin rızası olmaksızın alınmasını suç sayıyordu. Kısacası, suçun temel şekline ilişkin olarak ilk farklılık, Yeni Türk Ceza Kanununda suçla korunan hukuki yararın zilyetlik şeklinde ifade edilmesidir. Yeni düzenlemede zilyedinin rızası olmadan alma eyleminden bahsedildiğine göre malı elinde bulunduranın illa o malın maliki olması şart değil, herhangi bir şekilde zilyet bulunan bir kişiden malın alınması hırsızlık suçunu oluşturacaktır. Önceki düzenlemeye göre mal, sahibinin rızasıyla, fakat zilyedinin rızası dışında alınmışsa hırsızlık suçundan söz edilemezdi. Yeni Ceza Kanunu na göre ise alındığı sırada o mal üzerinde egemenlik yetkisi kullanan kişinin rızası dışında alınmış olması yeterli sayılmaktadır. 2 Burada korunan yararın zilyetlik olduğunu öne sürenler bunu şöyle bir gerekçe ile açıklamaya çalışmaktadırlar: Eğer hırsızlık suçu ile korunmak istenen yarar mülkiyet olsa idi malikin bir malı rehnetmesinden sonra zilyedin (malı rehin olarak elinde bulunduranın) rızası olmadan alması halinde fiilin suç olmaması gerekirdi.bu görüşü destekler mahiyette olmak üzere, malı rehin verenin bunu rehinli alacaklının rızası olmaksızın geri alması halinde hırsızlık suçunun unsurlarının oluşacağını kabul eden Yargıtay kararları bulunmaktadır. 4

5 5 -suçun maddi konusu taşınabilir mal değil, taşınır maldır- Bir diğer husus yeni kanunda taşınabilir mal yerine taşınır mal ifadesinin kullanılmasıdır. Acaba burada kanun koyucu öncekinden farklı bir düzenleme amaçlamış olabilir mi? Nitekim bazı yazarlar uygulamada bu tabirin medeni hukuk anlamında yorumlanabileceğini ve bu nedenle de çalınabilmesi fiziken mümkün olan gemilerin medeni hukuk açısından taşınır mal sayılmadıkları için bu eylemlerin hırsızlık suçu kapsamında değerlendirilmeyebileceği endişesini belirtmişlerdir. Ancak burada da bir farklılığın meydana geleceğini düşünmemek lazım. Nitekim Ceza hukuku bakımından bir malın taşınır mal olup olmadığı belirlenirken o malın bir yerden başka bir yere taşınabilmesi kriterinden hareket edilmektedir. Yoksa hukuki bakımdan bir malın taşınır veya taşınmaz kabul edilmesi önemli değildir. Kısacası, alma eyleminin öncesinde veya alma eylemiyle taşınabilir hale getirilen her mal hırsızlık suçunun maddi konusunu oluşturabilecektir. Esasında taşınabilir bir mal denilmesi belki bu tartışmaların çıkmaması bakımından daha yerinde olabilirdi. Malın niteliği önemli değildir; katı, sıvı veya gaz biçiminde olabilir. Fakat her halde mal dan söz edebilmek için, onun maddi bir varlığının bulunması gerekir. Bu yüzden başkasının telefon hattına girerek konuşma bedelini abone sahibine ödettirmek veya şifreli yayın yapan televizyon yayınlarını değişik yöntemlerle abone olmaksızın almak da hırsızlık suçunu oluşturmaz S. TCK bu nitelikteki fiilleri karşılıksız yararlanma başlığı altında özel olarak düzenleme yoluna gitmiştir (5237 S. TCK m. 163). Başkasına ait bankamatik ve kredi kartlarının çalınması ya da herhangi bir şekilde ele geçirilerek kötüye kullanılması hırsızlık kapsamında değil 5237 S. TCK maddesinde 3 öngörülen bilişim suçları kapsamında S. TCK m. 163 m. 245, bankamatik ve kredi kartlarının kötüye kullanılmasını özel olarak düzenlemek suretiyle bu konuda ortaya çıkabilecek sorunları giderme yolunu tutmuştur. Buna göre, (1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası ile cezalandırılır. 5

6 6 değerlendirilecektir. -suçun manevi unsuru- -kendisine veya başkasına yarar sağlamak amacı- Hırsızlık suçunda manevi unsurun gerçekleştiğini kabul edebilmek için 765 sayılı yasa genel kastı yeterli görmemişti.bu yasada suçun gerçekleşebilmesi için failin taşınır malı faydalanmak kastı ile almış olması aranmaktaydı ve bunun dışındaki bir amaçla (mesela malı tahrip etme amacıyla) alma suçun oluşmasını engellemekteydi sayılı TCK da suçun oluşumu bakımından genel kastı yeterli görmemiştir ve malın yarar sağlamak maksadıyla alınmış olmasını aramıştır.yeni hükmün eskisinden farkı failin sadece kendisine değil bir başkasına yarar sağlamak amacının olması halinde de suçun oluşacağını kabul etmesidir. Maddede yer verilen kendisine veya bir başkasına ibaresi suçun temel şekline ilişkin olarak, kanunilik ilkesi bakımından 5237 sayılı kanunda yer verilen önemli bir düzenlemedir. Önceki yasa döneminde yasada açık olarak yazılı olmasa da yorum yoluyla malı alma amacı olan faydalanmanın kendisine veya başkasına olması arasında bir fark olmadığı sonucuna ulaşıyorduk. Ama yeni kanun, kanunilik ilkesi açısından başkası ibaresini de metne eklemiştir Bu da yerinde bir düzenlemedir. Diğer yandan suçun oluşabilmesi için, failin kendisine veya bir başkasına bir yarar sağlamak amacıyla hareket etmesi yeterli olup, bunun fiilen temin edilmiş olması şart değildir. Bu yarar, maddî veya manevî olabilir. -bulunduğu yerden alma- Suçun temel şekline ilişkin hareket unsuru bakımından her iki kanun arasında bir fark yok. Bulunduğu yerden alma, her iki kanunda da kabul edilmiştir. Tabi burada almanın ne zaman tamamlanacağı çok önemlidir. (2) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 6

7 7 -suçun tamamlanma anı mal üzerinde mağdurun zilyetliğine son verilmesidir- TCK.nun 141. maddesinin gerekçesinde belirtildiği üzere hırsızlıkta suçun tamamlanma anı mal üzerinde mağdurun zilyetliğine son verilmesi, bir başka deyişle, mağdurun suç konusu eşya üzerinde zilyetlikten doğan tasarruf haklarını kullanmasının olanaksız hale gelmesi anıdır. Kısacası, 765 Sayılı TCK deki düzenlemenin aksine suçun tamamlanması için çalınan malın mutlaka hırsızın tasarruf alanına girmesi gerekmemektedir, zilyedin tasarruf alanından fail tarafından çıkarılması yeterlidir. -zilyetlik durumunun mutlaka haklı olması gerekmez- Zilyetlik durumunun mutlaka haklı olması gerekmez. Malı haksız olarak elinde bulunduran ve haksız zilyet olan hırsızın başkasından çaldığı malın bir başka hırsız tarafından çalınması da hırsızlık suçunu oluşturur. Hırsızlık suçunda klasik anlayışta sahibinin rızası olmaksızın başkasına ait taşınabilir malın alınmasından söz edilmekteydi. Burada başkasına ait olma veya sahip olma neyi ifade eder şeklinde bir tartışma mevcuttu. Bu tartışma 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun formülasyonundan kaynaklanıyordu. Yeni Ceza Kanunu nun formülasyonunda ise bu tartışmayı sona erdirmeye yönelik bir ifade tarzının benimsendiğini görüyoruz. -başkasına ait mal- Yeni düzenlemede rıza malın zilyedinden aranacak bir rıza olarak karşımıza çıkmaktadır. Ama suçun konusunun mülkiyetinin mutlaka başkasına ait olması lazımdır. Burada yer alan başkasına ait mal ifadesi, suçun konusunu oluşturan malın mülkiyetinin başkasına ait olmasını ifade ediyor. Bu doğrultuda yeni ceza kanunu sisteminde kişinin üzerinde kendisine ait mülkiyet hakkı olan bir malı zilyedinin rızası dışında alması halinde acaba hırsızlık suçu söz konusu olacak mıdır? Örneğin kişi mülkiyeti muhafaza kaydıyla sattığı bir malı satın alanın rızası dışında geri aldığında hırsızlık suçu işlemiş olur mu? Ya da kişi malı bir başkasına rehin verdiğinde 7

8 8 mülkiyeti hala kendisinde olduğu için, bu malı zilyedinden rızası dışında aldığında hırsızlık suçu oluşacak mı? Bu hususta eski TCK. Döneminde Yargıtay mülkiyeti muhafaza kaydıyla satılan malın satıcı tarafından alınmasının hırsızlık suçunu oluşturduğunu kabul etmişti. Ancak yeni düzenlemede her ne kadar bu suçla korunan hukuki yarar zilyetlik olsa da çalınan malın mutlaka başkasına ait olması yani başkasının mülkiyetinde olması gerekir. Eski TCK. açısından bu eylemler kendiliğinden hak alma suçu kapsamında düşünülüyordu. Buna karşılık 5237 S. TCK nda kendiliğinden hak alma suçuna ayrıca yer verilmiş olmadığı için, mülkiyeti muhafaza kaydıyla satılan veya rehin konusu malın sahibi tarafından geri alınması durumunda, eğer malın geri alınması için cebir ve şiddet kullanılmış değilse, herhangi bir suç oluşmaz. Kısacası bu konuda farklı fikirler mevcut olsa da, yasayı hazırlayan komisyondaki öğretim üyelerinin belirttiği üzere bu sistemde hırsızlık suçu için suçun konusu olan malın mülkiyetinin mutlaka başkasına ait olması gerekir. Her iki kanun da ekonomik bir değer taşıyan her türlü enerjinin hırsızlık suçunda taşınır mal sayılacağını kabul etmektedir. Ancak yeni kanunun bu konuda önemli bir farklılığı hırsızlık suçunun elektrik enerjisine karşı işlenmesini suçun nitelikli hali olarak düzenlemiştir. Kanun gerekçesinde bunun nedeni de suçun temadi halinde işlenmesi olarak gösterilmiştir. -basit hırsızlık suçu için lehe olan kanun 765 sayılı TCK.dur- Suçun temel şeklindeki bir başka farklılık da suçun cezasında ortaya çıkmaktadır. Basit hırsızlık suçunun cezası yeni Türk Ceza Kanununa göre bir yıldan üç yıla kadar hapis olarak belirtilmiştir. Eski kanunda bildiğiniz gibi alt sınır altı aydan başlanmaktaydı. Dolayısıyla 1 Nisan 2005 e kadar işlenecek hırsızlık suçlarında lehe olan kanun şu an yürürlükte olan kanun olacaktır. -hırsızlık suçuna teşebbüs- Diğer yandan, 765 sayılı TCK nda teşebbüs eksik ve tam teşebbüs olmak üzere ikili bir ayrıma tabi tutulmaktaydı.bu da hangi halde suçun eksik teşebbüs aşamasında, hangi halde tam teşebbüs aşamasında kaldığının 8

9 9 belirlenmesinde sorunlar yaratmaktaydı.hırsızlık suçuna eksik teşebbüsün mümkün olduğu genel olarak kabul edilmekle beraber,bu suça tam teşebbüsün mümkün olup olmadığı konusu tartışılmaktaydı.5237 sayılı TCK eksik teşebbüs-tam teşebbüs ayrımını kaldırmıştır.artık suçun tamamlanamadığı teşebbüs aşamasında kaldığı hallerde ceza verirken yeni bir kriter kabul edilmiştir.buna göre hakim meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre cezayı tespit edecektir. -hırsızlık suçunda iştirak meselesi- Eski TCK nın 491/son ve 492/son maddelerinde suçun ikiden fazla kimse tarafından birlikte işlenmesi hali ağırlatıcı neden oluşturuyordu. Ancak yeni TCK nda bu bir ağırlatıcı neden olarak düzenlenmemiştir. Hırsızlık suçunun kanuni tarifindeki fiili birden fazla kişi gerçekleştirmiş olabilir. Bu gibi durumda müşterek faillik söz konusudur ve her fail eyleminden sorumludur. 4 -nitelikli haller tek bir maddede düzenlenmiştir- Eski kanunda hırsızlık suçuna ilişkin olarak 491, 492 ve 493. maddesinde yer alan nitelikli unsurların büyük bölümünün yeni kanunda tek bir maddede toplandığını, 142. maddede toplandığını görmekteyiz. Ancak bazı nitelikli unsurlara yeni kanunda yer verilmemiştir. Bundan farklı olarak bazı yeni nitelikli unsurlar da yeni kanunda kabul edilmiştir. Bunlardan birincisi elektrik enerjisine karşı hırsızlık suçunun işlenmesidir. Bir diğeri ve en önemlisi elde veya üstte taşınan eşyaya karşı hırsızlık suçunun işlenmesi yani kamuoyu literatüründe kapkaççılık olarak nitelendirilen durum da yeni kanunda nitelikli unsurlardan biri olarak gösterilmiştir. 4 Kusur yeteneği olmayanları veya bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail gibi sorumlu tutulur. Önemli olan fiilin işlenişi üzerinde kurulan hakimiyettir. Ortak hakimiyet varsa müşterek faillik, araç olarak başkasını kullanma varsa dolaylı faillik söz konusu olacaktır. Azmettirme de bir iştirak türüdür ve azmettiren kişide asıl suçu işleyen fail gibi cezalandırılır. 765 Sayılı TCK ndaki fer i iştirak yerine yeni TCK da yardım etme kavramı getirilmiştir.fakat zorunlu feri iştirak kavramına yer verilmemiştir. Suça iştirak için, kasten ve hukuka aykırı bir fiilin varlığı yeterlidir. Buna da bağlılık kuralı denir Sayılı TCK.nunda iştirak kapsamında 37. maddede faillik, 38. maddede azmettirme, 39. maddede yardım etme, 40. maddede de bağlılık kuralı düzenlenmiştir. 9

10 10 Bir diğer yeni nitelikli unsur da bilişim sisteminin kullanılması suretiyle hırsızlık suçunun işlenmesidir. -kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan eşyanın devlete ait olması zorunluluğu yoktur- TCK.nun 142/1 maddesi (a) bendinde yer alan nitelikli hale baktığımızda; eski hükümde yalnızca devlete ait olan mallar kapsama alınmışken yeni hükümde malın kamu kurum ve kuruluşlarında bulunması şartı ile özel ve tüzel kişilere ait olan mallar hakkında işlenen hırsızlık suçları bakımından da bu ağırlatıcı neden uygulanacaktır. Suça konu olan şeyin kamu kurum ve kuruluşlarında bulunması yeterli olup, failin belirtilen yere girmiş olması zorunluluğu aranmadığından, dışarıdan pencere veya kapıdan el uzatmak suretiyle işlenen hırsızlık suçunda da bu nitelikli halin uygulanması gerekir. -kamu kurum ve kuruluşlarının eklentisinden yapılan hırsızlık nitelikli hali oluşturmaz- Suça konu şeyin kamu kurum ve kuruluşlarında bulunmasından söz edildiği için, buranın eklentisi sayılan bir yerde bulunan eşya hakkında işlenen hırsızlık suçunda da nitelikli halin uygulanması yoluna gidilemeyecektir. -ibadete ayrılmış yerlerde bulunan eşyalarda nitelikli halin uygulanması için eşyanın buraya ait olması zorunluluğu yoktur- TCK.nun 142/1 maddesi (a) bendinde yer alan bir diğer nitelikli hal de, ibadete ayrılmış yerde bulunan eşya üzerinde işlenmesidir. Bu husustaki eski hüküm olan TCK.nun 492/1 maddesinin 5. bendinde sadece ibadet edilen yerde buraya ait olan malların çalınması halinde ağırlatıcı neden uygulanmaktaydı.artık yeni hüküm gereği malın ibadet yerine ait olup olmadığına bakılmaksızın burada bulunan eşya hakkında işlenmesi hali, ağırlatıcı nedenin uygulanması için yeterli görülecektir. 5 Böylece 5 Öte yandan suça konu şeyin ibadete özgülenmiş bir yerde bulunmasından söz edildiği için, buranın eklentisi sayılan bir yerde bulunan eşya hakkında işlenen hırsızlık suçunda da nitelikli halin uygulanması yoluna gidilemeyecektir. 10

11 11 ibadethane görevlilerinin ve ibadet etmek için orada bulunan kimselerin mallarının çalınması hali de bu kapsamda değerlendirilecektir. -bulunduğu yer önemli olmaksızın kamu yararına ya da kamu hizmetine tahsis edilmiş eşyanın çalınması nitelikli bir haldir- TCK.nun 142/1 maddesi (a) bendinde yer alan son nitelikli hal de hırsızlığın kamu yararına veya kamu hizmetine tahsis edilen eşya hakkında işlenmiş olmasıdır. Buna ilişkin eski TCK.nun 491/3. maddesinin 1. bendinin son cümlesine göre kamunun yararlanmasına tahsis edilmiş eşyanın çalınmasının nitelikli bir hal olarak kabulü için bu eşyanın resmi dairelerde ve evrak mahzenlerinde veya umumi müesseselerde muhafaza olunmayan eşyalardan olması şartı aranmıştı. Yeni hükümde ise nerede bulunduğunun önemi olmaksızın kamunun yararlanmasına ve hizmetine sunulmuş eşyanın çalınması halinde 6 ağırlatıcı neden uygulanacaktır. TCK.nun 142/1 maddesinin (b) bendinde ise hırsızlığın bentte gösterilen iki tür eşya hakkında işlenmesi ağırlatıcı bir neden olarak kabul edilmiştir. -herkesin girebileceği yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle muhafaza altına alınan eşya hırsızlığı- Bunlardan birincisi, herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle muhafaza altına alınmış eşya hakkında işlenmesidir. Örneğin, bir otomobilde bırakılan eşyanın çalınması halinde bu hükmün uygulanabilmesi için kapılarının kilitlenmiş olması gerekir.yoksa 6 Burada, eşyanın bulunduğu yer değil, özgülendiği amaç önem taşımaktadır. Bu da maddede kamu yararı veya kamu hizmeti olarak belirtilmiştir. Eşyanın bu amaçlara özgülenmiş sayılabilmesi için kişi ayırımı gözetilmeksizin, bedeli karşılığında veya bedelsiz herkesin yararlanmasına sunulmuş ve suçun işlendiği sırada da bu niteliğini koruyor olması zorunludur. Burada da kamu yararı ve hizmetine özgülenmiş bu eşyanın devlete veya özel kişilere ait olması bakımından bir ayırım yapılmamıştır. 11

12 12 kapıları kilitlenmemiş veya camları açık bırakılmış bir otomobilden yapılan hırsızlıklarda bu ağırlatıcı neden uygulanamaz. Maddedeki herkesin girebileceği yerlerden,cadde, pazaryeri, mağazalar, marketler gibi yerleri anlamak gerekir. -bina ve eklentileri içinde muhafaza altına alınan eşya hırsızlığı- TCK.nun 142/1-b bendinde yazılı 2. ağırlaştırıcı neden de hırsızlığın bina 7 ve eklentileri içinde muhafaza altına alınmış eşya hakkında işlenmesidir. Eski TCK da bina ve eklentilerine girilerek suç işlenmesi hali biri gündüz girilmesi hali(491/iii-4.bent),diğeri ise gece girilmesi hali(492/i-1. bent) olmak üzere iki hükümde düzenlenmişti.geceleyin bina içinde işlenmesi gündüze göre daha ağır bir şekilde cezalandırılmaktaydı.yeni kanun gündüz-gece farkını kaldırarak suçun bina ve eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında işlenmesini ağırlatıcı neden olarak düzenlemiştir. Bina, başkasının girme hakkı olmayan, başkalarının girmesine izin verilmediğini gösterecek biçimde dış dünyadan ayrılmış, yanları muhkem surette yapı malzemesi ile örtülmüş üstü kapalı yerlerdir. Yeni düzenlemeye göre, cezanın ağırlaştırılması için bina ve eklentilerine girilmiş olması gibi bir zorunluluk aranmadığı için, dışarıdan bu gibi yerlere el uzatmak suretiyle işlenen hırsızlık suçunda da nitelikli halin uygulanması yoluna gidilebilecektir. -ulaşım araçları içinde ve bunların belli varış kalkış yerlerinde bulunan eşya hırsızlığı- MADDE (1) Hırsızlık suçunun c) Halkın yararlanmasına Madde 492/I- 6. Her nevi nakil vasıtaları içinde seyahat eden yolcuların eşya ve parası hakkında yahut umuma mahsus 7 Bina başkasının girme hakkı olmadığı, başkalarının girmesine izin verilmediğini gösterecek biçimde dış dünyadan ayrılmış, yanları muhkem surette yapı malzemesi ile örtülmüş üstü kapalı, sabit ya da taşınır yapılardır. Eklenti ise, binaya bağlı olan ve onunla birlikte fonksiyon icra eden yerdir.765 Sayılı TCK nun 191/4 maddesinde müştemilatın açıkça duvarla çevrili olması gerektiği belirtilmişti, ama yeni kanundaki bu bentte sadece eklenti denilerek müştemilatın anlamı daha da genişletilmiştir. 12

13 13 sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında işlenmesi nakliye vasıtalarını işletmekte bulunan idarelerin dairelerinde veya istasyon ve iskele ve meydanlarında veya mabetlerin içinde yapılırsa; TCK.nun 142/1-c bendinde ise halkın yararlanmasına sunulmuş olan ulaşım aracı içinde bulunan eşya hırsızlığı ile halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım araçlarının belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkındaki hırsızlık suçları nitelikli hal olarak öngörülmüştür. Bu madde anlamında ulaşım aracı, toplu veya bireysel taşımaya hizmet eden ister bir kamu kurumuna, isterse özel kişilere ait olsun her türlü motorlu taşıttır. Kanunun gerekçesinde açıklandığı üzere bu bendin uygulanması için aracın halkın yararlanmasına sunulmuş olması gerekir. Bununla anlatılmak istenen, ulaşım aracının, kişi ayırımı gözetilmeksizin bireysel veya toplu taşımaya hizmet ediyor olmasıdır. Bu nedenle özel otomobiller içinde işlenen hırsızlık suçunda bu nitelikli hal uygulanmaz. Ulaşım aracının toplu taşımaya hizmet etmesi zorunluluğu aranmadığından, taksi içinde işlenen hırsızlık suçunda da bu nitelikli hal uygulama alanı bulur. Suçun ulaşım aracı içinde işlenmiş olması yeterli olup, ETCK m. 492/6 dan farklı olarak suç konusu şeyin yolculara ait olması 8 gibi bir zorunluluk aranmamıştır. TCK.nun 142/1-b bendinde yer alan belli varış ve kalkış yerlerinden kastedilen otogar,terminal, havaalanı, istasyon, belediye otobüs durakları gibi yerlerdir. Buralarda da suça konu olan eşyanın yolculara veya personele ait olması şart değildir. 9 8 Araç içindeki eşyanın yolculara veya personele ait olması gerekli değildir.araç içerisinde bulunan 3. kişilere ait eşyalar, mesela otobüse bir yere götürülmesi için emanet olarak verilmiş olan eşyalar da aynı hükme tabidir. 9 Eski hüküm suçun yalnızca bu araçlar içinde seyahat eden yolcuların aleyhine işlenmesi halini bir ağırlatıcı neden olarak düzenlemiş ve kişiyi baz alarak bir düzenleme yoluna gitmişti.bu nedenle bu araçlar içindeki personele veya 3. bir kişiye ait eşya hakkında işlenmesi kapsam dışında idi.artık bu tür araçların içinde olmak şartı ile kime ait olduğu önemli olmaksızın tüm eşyalar hakkında işlenmesi ağırlatıcı nedenin uygulanması sonucunu doğuracaktır. 13

14 14 Maddede özellikle varış ve kalkış yerlerinden söz edildiği için, ara duraklarda işlenen hırsızlık suçunda bu nitelikli halin uygulanmaması gerekir. -bir afet veya genel felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek amacıyla hazırlanan eşya hırsızlığı- MADDE (1) Hırsızlık suçunun d) Bir afet veya genel bir felâketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında işlenmesi. Madde 492/I- 3. Çalınan şey umumi bir felaket ve musibetin tesir ve neticesini gidermek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanmış eşya hakkında olur. TCK.nun 142/1-d 10 bendinde ise 765 sayılı TCK.nun 492/1 maddesinin 3. bendinde öngörülen bir afet veya genel bir felâketin meydana getirebileceği zararları 11 önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkındaki hırsızlık suçları nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. Ağırlatıcı nedenin uygulanması bakımından eşyanın bulunduğu yer önemli değildir. Bunların bina içerisinde ve açıkta depolanması mümkündür. Eşyanın afet ve felaket bölgesine gittikten sonra ve henüz afetten zarar görenlere dağıtılmadan önce çalınması da bent kapsamındadır. -adet,tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hırsızlığı- MADDE (1) Hırsızlık suçunun e) Adet veya tahsis veya kullanımları Madde 491/III- 2. Adet muktezası olarak yahut tahsis ve istimalleri 10 Gemilerde can yeleklerinin, filikaların,binalar üzerindeki paratonerlerin,sel ve baskınların önlenmesi için yapılmış duvar taşlarının ve kapakların çalınması hallerinde bu bendin uygulanması gerekir. Deprem anında acil müdahale için gerekli malzemelerin bulunduğu deprem konteynırlarından yapılan hırsızlıklar da bu bendin kapsamındadır. 11 Deprem, sel, heyelan, savaş gibi genel felaketin meydana getirebileceği zararların önlenmesi amacıyla hazırlanmış olan eşyalar ile meydana gelen felaketin meydana getirdiği zararları hafifletmek amacıyla hazırlanmış eşyalar hakkında işlenmesi hallerinde bu bent uygulanacaktır. 14

15 15 gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında işlenmesi itibariyle umumun tekafülü altında bulunan eşya hakkında işlenirse Bu hükümle eski TCK nın 491/III-2. bentteki ağırlatıcı neden yeniden düzenlenmiştir.buna göre adet veya tahsis gereği veya kullanımları gereği açıkta bırakılan eşya hakkında hırsızlık suçunun işlenmesi halinde bu bent uygulanacaktır.tarlalarda bırakılan tarım aletleri ve sokakta bırakılan inşaat malzemeleri bu tür eşyalardandır. -elektrik enerjisi hırsızlığı- f) Elektrik enerjisi hakkında işlenmesi Eski kanunda bu hükme karşılık bir düzenleme mevcut değildi. Yeni TCK.nda eski düzenlemeden farklı olarak elektrik enerjisi hakkındaki hırsızlık suçları nitelikli hal olarak öngörülmüştür. Hükmün gerekçesinde bu şekildeki bir düzenlemenin nedeni olarak elektrik hırsızlığının temadi halinde işlenmesi gösterilmiştir. Bu bent kapsamındaki eylemler bildiğiniz gibi 765 sayılı TCK.nun yürürlükte olduğu dönemde 492. maddesinin 2. fıkrası kapsamında değerlendiriliyordu. Yargıtay içtihatlarına göre sayacın suç tarihinden önce mühürlü olup olmadığı önem arz etmekte idi. Yeni düzenleme ile artık sayacın mühürlü olup olmadığının hırsızlık suçunun nitelikli olması haline bir etkisi olmayacaktır. 6 bent halinde sıraladığım 142. maddenin 1. fıkrasında öngörülen nitelikli hallerin gerçekleşmesi halinde öngörülen ceza 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır maddenin 2. fıkrasında ise toplam 7 nitelikli hal öngörülmüştür. Bu nitelikli hallere baktığımızda; -kişinin malını koruyamayacak olmasından veya ölmesinden yararlanarak hırsızlık- MADDE (2) Suçun; a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak işlenmesi Madde 492/I-3... mal sahibinin uğradığı hususi bir felaketten mütevellit kolaylıktan istifade suretiyle yapılırsa 15

16 16 142/II. fıkranın ilk bendinde mağdurun içinde bulunduğu durum nedeniyle suça karşı direncinin kırıldığı ve suçun işlenmesinin kolaylaşacağı haller düzenlenmiştir. Buna göre suçun şu hallerde işlenmesi bu bendin uygulanmasını gerektirir: 1.Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından 12 yararlanarak işlenmesi: 13 Kişi geçirdiği bir rahatsızlık sonucu bu hale düşebilir. Mesela kalp krizi geçirmesi üzerine ve kendisinde varolan epilepsi veya diyabet gibi kronik bir hastalık sonucu kendini kaybeden kişinin parasının çalınması gibi.bir trafik kazası geçiren kimse için de aynı durum söz konusudur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta mağdurun malını koruyamayacak duruma fail tarafından getirilmemiş olmasıdır.fail malını çalabilmek için kişiyi bu hale getirirse suç yağma olur. 2.Kişinin ölmesinden yararlanarak işlenmesi : Kişinin geçirdiği trafik kazası sonucu ölmesi sonucu üzerinde bulunan değerli eşyalarının çalınması gibi. 14 -elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle yapılan hırsızlık- MADDE (2) Suçun; Madde 492/I-7. Yankesicilik 12 Zilyedin, malını koruyamayacak durumda olması, hastalık, sakatlık, alkollü olma gibi nedenlerle o mal üzerinde yeterli bir koruma gerçekleştiremeyecek durumda olmasını ifade etmektedir. 13 Kişinin malını koruyamayacak duruma düşmesi onun yaşadığı yoğun üzüntü verici bir olay neticesi de gerçekleşebilir. Şu karar bunu doğrular niteliktedir: Olay günü müştekinin oğlunun trafik kazası sonucu vefatı nedeniyle oluşan üzüntü ve şaşkınlık ortamından yararlanmak suretiyle eylemin gerçekleştirildiğinin anlaşılmasına göre suç 492/I-3 e uyduğu (MALKOÇ,İsmail, Açıklamalı-İçtihatlı Türk Ceza Kanunu, s.1138) 14 Kişinin trafik kazasında ölmesi durumunda, ölünün eşyaları hakkında hırsızlık suçunun işlenmesi de bu bent kapsamına girer. Ölüm halinde ölünün eşyalarının çalınması sureti ile yapılan hırsızlıkta artık açıkça bu bent kapsamına alınarak ölünün mallarının üzerindeki mülkiyet hakkının mirasçılara geçmesi dolayısıyla çıkan tartışmalara son verilmiştir. 16

17 17 b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle suretiyle işlenirse Bu bentte iki ağırlatıcı neden düzenlenmiştir. Birincisi hırsızlık suçunun elde veya üstte taşınan eşyanın çekip alınmak suretiyle işlenmesi halidir.elde taşınan çantanın veya cepte bulunan cüzdanın alınması halleri bu bent kapsamındadır. Kapkaç olarak adlandırılan fiiller buna dahildir. Burada birkaç kelimeyle kapkaççılık üzerinde durmak ve yeni bir düzenleme olması nedeniyle kapkaççılık suretiyle hırsızlık suçu ile yağma suçu arasındaki ince çizgiye de dikkat etmek gerekir. Bu konuda uygulamada özellikle somut olayın işleniş şekli dikkatlice değerlendirilmelidir. Yağmada, fail tarafından uygulanan gücün, almanın esaslı bir tamamlayıcısı olması ve böylece mağdurun beklenen veya mevcut mukavemetini kırmaya büyük ölçüde yeterli ve elverişli olması gerekir. Dolayısıyla söz konusu cebrin önemliliği kriteri failin mağdurdan ani olarak bir eşyayı çekip alması veya elinden çekmesi şeklindeki olaylarda olduğu gibi hırsızlıkla yağma arasındaki ayrımı mümkün kılar. Bu açıdan baktığımızda, sırf olağan bir tutmanın bertaraf edilmesi, yıldırım hızıyla veya hileli yollarla bir el çantasının, sözgelimi aniden alınması halinde tipe uygun bir cebir kullanması yoktur. Buradan şu sonuca ulaşıyoruz: Mağdurun sırf çantayı taşımasını sağlayan gücünün aniden çekip almak suretiyle etkisiz bırakılması yağma suçunu oluşturmayacaktır. Çünkü mukavemetin olmadığı durumlarda cebir vasıtasıyla bir alma yoktur, yalnızca hırsızlık suçu vardır. Ancak tabi somut olayda fail mağdurun elindeki çantaya saldırmış, durumu fark eden mağdur kuvvetlice sıkmak suretiyle eşyayı vermemek konusundaki direncini ortaya koymuşsa ve buna rağmen bu direnç kırılmak suretiyle çanta mağdurun elinden alınmışsa, hiç şüphesiz buradaki eylem artık kapkaççılık şeklindeki hırsızlık değil, yağma olarak nitelendirilecektir. Buradaki temel ilkemiz şu olmalıdır:yağma suçu, alma vasıtasıyla cebir halinde değil cebir vasıtasıyla alma halinde oluşan bir suç tipidir. Bu madde meclise sevk edildikten sonra adalet komisyonu, mecliste görüşülme esnasında 142. maddesinin 2. fıkrasında bir değişikliğe de 17

18 18 gitti. Maddenin 2. fıkrasına girerek kanunlaşan bu değişiklik önergesinde 15 suçun bu fıkranın b bendinde belirtilen surette beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kişilere karşı işlenmesi halinde verilecek ceza 1/3 oranında arttırılır denilmektedir. Yeni TCK.nun 142. maddesinin 2. fıkrasına giren bu hükümle bundan böyle kapkaççılık ya da yankesicilik suretiyle hırsızlık eyleminin beden ve ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan mağdurlara karşı işlenmesi halinde ceza 1/3 oranında artırılacaktır. Burada belirtmek gerekir ki, mağduru kendini savunamayacak duruma ya da ölüm haline biz getirmiş isek, daha sonra yapacağımız hırsızlık eyleminde nitelikli hal uygulanmayacaktır. Çünkü onu bu hale biz getirdik ve bu eylemimizden dolayı zaten ayrıca cezalandırılacağız. -özel beceri yankesiciliği ve şahsi çevikliği de kapsar- İkinci olarak suçun, failin sahip olduğu özel beceriyle işlenmesi halidir. Bu hükümle yankesicilik ve şahsi çeviklik sureti ile yapılan hırsızlıklar da kapsam içine alınmıştır. Ayrıca, köpek,maymun gibi çeşitli hayvanların alıştırılarak elde veya üstte taşınan eşya hakkındaki hırsızlıkta kullanılması sureti ile suç işlenmesi halinde de faile bu bent uyarınca ceza verilmelidir S. TCK da yer verilen özel beceri, ETCK daki yankesicilik i de kapsayan daha geniş bir anlam içermektedir. MADDE (2) Suçun; c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak Madde 492/I-3 - umumi musibet veya heyecandan.. mütevellit kolaylıktan istifade suretiyle yapılırsa; Kişinin içinde bulunduğu bazı durumlar, eşyası üzerindeki koruma ve gözetimini zayıflatabilir ve hatta ortadan kaldırabilir.böyle durumlarda hırsızlık suçunun işlenmesi kolaylaşır.bu nedenle doğal bir afetin mesela bir depremin, yangının veya selin yada sosyal olayların mesela savaş veya terör olayları gibi yaygın şiddet hareketlerinin yarattığı korku veya 15 Bu hükmün ilavesiyle kapkaççılık ve yankesicilik eylemlerinin daha etkin bir yaptırıma bağlanmasının amaçlandığı da bu değişiklik önergesinin gerekçesinde belirtilmiştir. 18

19 19 kargaşadan yararlanarak hırsızlık suçunun işlenmesi suçun basit şekline göre daha ağır yaptırıma bağlanmıştır. -kilit açmak suretiyle hırsızlık- MADDE (2) Suçun; d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla yada diğer bir aletle kilit açmak suretiyle Madde 493/I- 2. Cürmü işlemek veya çalınmış eşyayı başka yere kaldırmak için taklit anahtar yahut sair aletler kullanarak veya sahibinin terk veya kaybettiği anahtarı elde ederek yahut haksız yere elinde bulundurduğu asıl anahtarla bir kilidi açarak işlenirse Bu bentte hırsızlık suçunun kilit açılmak suretiyle işlenmesi düzenlenmiştir.burada önemli olan kilidin açılarak suçun işlenmesidir. Bu bendin tatbiki için söz konusu kilidin şu üç vasıftan birini taşıması gerekir: 1.Haksız yere elde bulundurulan bir anahtarla açılması. Sahibinin rızası olmaksızın elde bulundurulan her durumda haksız bir elde bulundurma söz konusudur. Sahibi tarafından kaybedilen, bir yerde unutulan, sahibinden hile ile elde edilen, sahibinden zorla alınan anahtar haksız yere elde bulunduruluyor demektir. Anahtar sahibinin rızası ile elde bulunuyorsa haksız bulundurmadan bahsedilemez ve bu hal bent kapsamı dışındadır. 2.Taklit anahtar 16 la açılması. Kilidin gerçek anahtarı dışındaki tüm anahtarlar taklit anahtar sayılır. 3.Diğer bir aletle açılması. Maymuncuk, tel, bıçak, çakı, çengel, tornavida gibi araçlar anahtar fonksiyonu görerek 17 kilidi açtıklarında bu kapsamdadır. Yani, taklit anahtar veya sair aletlerin kilidi açmak için kullanılmış olması gerekir, çalınacak şeyleri yerinden sökmek için alet kullanılması bu bent kapsamında değildir. 16 Taklit anahtar, kilidi haksız yere açmak için alınmış veya başka kilitlere ait olup da değiştirilmiş anahtardır. Bentteki diğer aletler deyimi bir kilidin kırmadan açılmasına yarayan, örneğin tel, maymuncuk, çivi, bıçak gibi her türlü aracı içerir. 17 Sözgelimi kapısı açık kamyondan içeri girerek tornavida ile teybin ve hoparlörlerin çalınması bu bendi ihlal sayılmaz. Kapının üzerinde unutulan anahtarın çevrilerek kapının açılması suretiyle işlenen suçlar bu bent kapsamında sayılamaz. 19

20 20 Hükümde kilidin açılmasından bahsettiğine göre kilidin kırılarak suçun işlenmesi hali kapsam dışıdır. -bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık- MADDE (2) Suçun; e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi Eski kanunda bu hükme karşılık bir düzenleme mevcut değildi Metinde geçen bilişim sistemi; verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tabi tutma olanağını veren manyetik sistemler dir. Örneğin, bir başkasının mevduat hesabından kendi mevduat hesabına bilişim sistemlerini kullanarak bir para transferi yapılırsa bu halde de TCK. 142/2/e bendi uygulanacaktır. -tanınmamak için tedbir alarak ya da yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak hırsızlık- MADDE (2) Suçun f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı hâlde resmî sıfat takınarak işlenmesi Madde 493/I- 3. Kıyafet değiştirerek işlenirse; 4. Salahiyeti olmaksızın resmi sıfat takınarak yapılırsa Bu bentte iki ağırlatıcı neden düzenlenmiştir: 1.Suçun tanınmamak için tedbir alarak işlenmesi Suçun yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak işlenmesi Kişi kendisini tanınamayacak hale getirmekle yakalanmasını önlemek ve böylece cezasız kalmasını sağlamak amacını gütmektedir.üst başta olduğu kadar çehrede yapılan değişiklikler de bu kavramın içindedir; kadın elbisesiyle evin içine girildikten sonra hırsızlık yapılması gibi (DÖNMEZER,Sulhi, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, s.358). Maske ve benzeri örtüler takmak, makyaj yapılarak meydana getirilen değişiklikler, takma sakal, bıyık ve protezler kullanılması da bu kapsamdadır (MALKOÇ,İsmail,age s.1153). 19 Fail bu halde bu sıfatın verdiği kolaylıktan yararlanarak suç işlemektedir.resmi sıfat takınmak; üniforma giymek resmi unvan kullanarak o 20