İstanbul, Sirküler No: 2012 / 59 Konu: Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemine Yönelik 6327 Sayılı Kanun İle Değişiklik Yapılması

Transkript

1 MUHASEBE BÖLÜMÜ Rödl & Partner Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Teşvikiye Cad. No: 17 D 12/13/15 İkbal Ticaret Merkezi TR Teşvikiye-İstanbul Telefon + 90 (212) Telefax + 90 (212) info@roedl.com.tr Web : sirkuler@roedl.pro İstanbul, Sirküler No: 2012 / 59 Konu: Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemine Yönelik 6327 Sayılı Kanun İle Değişiklik Yapılması 29 Haziran 2012 tarih ve No.lu Resmi Gazete de, 6327 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmıştır Sayılı Kanun ile bireysel emeklilik sisteminin (BES) teşvik edilmesi amaçlanarak, Bireysel Emeklilik Sistemi ve BES vergilendirilmesinde önemli değişiklikler yapılmıştır Sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerden öne çıkan konu başlıkları aşağıda belirtilen şekildedir: İşveren tarafından ödenenler katkı payı tutarları hariç, katılımcı adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 25'i devlet katkısı olarak hesaplanacaktır. Katılımcılar; en az 3 yıl sistemde kalanlar için getirilerinin ve devlet katkılarının % 15 ine, en az 6 yıl sistemde kalanlar için getirilerinin ve devlet katkılarının % 35'ine, en az 10 yıl kalanlar için getirilerinin ve devlet katkılarının % 60'ına hak kazanacaktır. Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat veya maluliyet nedeniyle ayrılanlar, devlet katkısı ve getirilerinin tamamına (%100 ne) hak kazanacaktır. Devlet katkısı ve getirilerinden hak kazanılan tutarlar sistemden ayrılma veya emeklilik durumunda katılımcıya ödenecek ve hak kazanılmayan tutarlar genel bütçeye gelir kaydedilecektir. 29 Mayıs 2012 tarihi itibariyle bireysel emeklilik sistemine dahil olup, kanunun yürürlüğe gireceği tarihinden itibaren 2 yıl içinde bir emeklilik sözleşmesi birikimlerini alarak sonlandıran katılımcıların, 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödeyeceği katkı payları için devlet katkısı ödenmeyecektir. Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya, Beyaz Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna Hersek, Brezilya, Bulgaristan, Tic Sicil No: / Büyük Britanya, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Estonya, Fransa, Güney Afrika, Gürcistan, Hırvatistan, Vergi No: Hindistan, Hong Kong, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kazakistan, Letonya, Litvanya, Macaristan, Meksika, Moldova, Polonya, Vergi Dairesi: Beyoğlu Romanya, Rusya Federasyonu, Singapur, Slovakya, Slovenya, Tayland, Türkiye, Ukrayna, Vietnam

2 Yapılan düzenlemelerin özeti aşağıda belirtilen şekildedir: a- BES Ödenen Katkı Payları İle Şahıs Ve Hayat Sigorta Poliçelerine Ödenen Primlerle İlgili Düzenlemeler: 6327 Sayılı Kanuna göre; BES ödenen katkı paylarının ücretliler için ücret matrahından, gelir vergisi beyannamesi veren mükellefler için beyan edecekleri gelirden indirilmesi uygulamasına tarihi itibariyle son verilecektir. GVK nın 63. maddesinde yapılan değişikliğe göre; tarihinden itibaren ücretlinin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödediği primlerin yarısı ile ölüm, kaza, sağlık gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin tamamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15 ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla ücret matrahından indirilebilecektir. GVK nın 89. maddesinde yapılan değişikliğe göre; 2013 yılından itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere, mükelleflerin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödediği primlerin yarısı ile ölüm, kaza, sağlık gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin tamamı, beyan edilen gelirin %15 ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla gelir vergisi matrahından indirilebilecektir. Ancak %15 lik ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamaya ilişkin sınır belirlenirken, işverenlerin ücretliler adına BES ödediği katkı payı tutarları ile ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarlarının belirlenmesinde dikkate alınan prim ödemeleri de dikkate alınacaktır. b- BES ne İşverenler Tarafından Ücretli Adına Yapılan Katkı Payı Ödemeleri İle İlgili Düzenlemeler: GVK. nun 40. maddesinde yapılan değişikliğe göre; 2013 yılında itibaren yürürlüğe girecek olan işverenler tarafından ücretliler adına BES ödenen katkı payları ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması şartıyla, ücretle ilişkilendirilmeden ticari kazancın tespitinde indirim olarak dikkate alınabilecektir. Ayrıca işverenlerin çalışanları adına ödediği katkı payı tutarları üzerinden devlet katkısı hesaplanmayacaktır. c- Devlet Katkısı Yapılması İle İlgili Düzenlemeler: 6327 sayılı Kanunun 29. maddesine göre; kişilerin bireysel emeklilik sistemine ödedikleri katkı paylarının % 25 ine karşılık gelen tutarları kadar, devlet katkısı hesaplanacaktır. Bir katılımcı için bir takvim yılında ödenen ve Devlet katkısı tutarının hesaplanmasına esas teşkil eden katkı paylarının toplamı, ilgili takvim yılına ait hesaplamaya ilişkin dönemin sona erdiği tarihte geçerli olan brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aşamayacaktır tarihinde yürürlüğe girecek olan Devlet katkısı uygulamasına göre; Katılımcılar; En az 3 yıl sistemde kalırlar ise Devlet katkısı ve varsa getirilerinin % 15 ine, En az 6 yıl sistemde kalırlar ise Devlet katkısı ve varsa getirilerinin % 35 ine, En az 10 yıl sistemde kalırlar ise Devlet katkısı ve varsa getirilerinin % 60 ına ve Emeklilik hakkı kazanır veya sistemden vefat veya malûliyet nedeniyle çıkarlarsa, Devlet katkısı ve varsa getirilerinin tamamına (%100 üne), hak kazanacaklardır. 2

3 Sürelerin hesabında emeklilik sözleşmesi esas alınacak ve hak kazanılan tutarlar sistemden ayrılma veya emeklilik durumunda katılımcıya ödenecektir. İşverenler tarafından çalışanları adına ödenen katkı payları üzerinden Devlet katkısı hesaplanmayacaktır Sayılı Kanun un Geçici 2. maddesine göre; tarihi itibarıyla bireysel emeklilik sistemine dahil olup 29 Haziran 2012 tarihinden itibaren iki yıl içinde emeklilik sözleşmesi birikimlerini alarak bireysel emekliliğini sonlandıran katılımcıların, daha sonra yeniden bireysel emeklilik sistemine dahil olması durumunda, tarihine kadar bireysel emeklilik sistemine ödeyeceği katkı payları için Devlet katkısı hesaplanmayacağı belirtilmiştir. Ayrıca tarihten önce sisteme girmiş olan katılımcıların, Devlet katkısına hak kazanmaya esas süresinin hesabında dikkate alınmak üzere, tarihi itibariyle sistemde bulundukları toplam süreye, tarihine kadar sistemde kalmaları koşuluyla bir defaya mahsus olmak üzere; Bireysel Emeklilik Sisteminde 3 yıldan fazla 6 yıldan az bulunan katılımcılara 1 yıl, Bireysel Emeklilik Sisteminde 6 yıldan fazla 10 yıldan az bulunan katılımcılara 2 yıl, Bireysel Emeklilik Sisteminde 10 yıldan fazla bulunan katılımcılara 3 yıl süre eklenecektir. d- Bireysel Emeklilik Ve Sigorta Şirketlerinin Katılımcılara Yaptıkları Ödemelerin Vergilendirilmesi İle İlgili Yapılan Düzenlemeler 6327 sayılı Kanun unla yapılan düzenlemelere göre; tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden istisna edilmiştir sayılı Kanundan önce, bireysel emeklilik ve sigorta şirketleri ile tüzel kişiliğe sahip emekli ve yardım sandıkları tarafından yapılan ödemelerin tamamı (anapara ve iratların toplam tutarı) menkul sermaye iradı sayılarak, gelir vergisi tevkifatına tabi tutuluyordu. Ancak anapara ve irat toplamı üzerinden yapılan stopajların, anaparaya isabet eden kısmı, dava açılması durumunda mahkeme kararları uyarınca mükelleflere iade ediliyordu sayılı Kanun ile GVK nın 75. maddesinde yapılan değişikliğe göre; emekli ve yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından yapılan ödemelerden yalnızca irat (nema) olan kısımları menkul sermaye iradı olarak vergiye tabi olacak ve bu uygulama ve 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. Bireysel emeklilik sisteminden yapılan ödemelerden de irat (nema) olan kısmı gelir vergisine tabi olacaktır. Vergiye tabi olacak irat tutarına, bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarından kaynaklanan iratlar da dahildir. Dolayısıyla sistemden yapılan ödemelerden, anapara ve Devlet katkısının anaparasının hak edilen kısmına isabet edenler vergiye tabi olmayacaktır. 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren geçerli olacak GVK nın 94. maddesinde yapılan değişikliğe göre; Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından; 3

4 On yıldan az süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlara ödenen irat tutarları üzerinden, On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat tutarları üzerinden, Bireysel emeklilik sisteminden; On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı üzerinden, On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı üzerinden, Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı üzerinden, Farklı oranlarda gelir vergisi tevkifatının yapılması öngörülmektedir. Kanunun yayım tarihi itibariyle tevkifat oranları belirlenmemiştir. Ayrıca Bakanlar Kurulu tevkifat oranlarını % 0 ila % 25 arasında belirleme yetkisine sahip olup, uygulanacak tevkifat oranlarını, Prim ve katkı paylarının, ücretin safi tutarı ile ticari kazancın tespitinde veya diğer gelir unsurlarına ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmadığına, İndirim konusu yapılması halinde indirime esas süreye, Devlet katkısı elde edilip edilmediğine veya Devlet katkısı elde edilen süreye, Sigortalı ve katılımcıların kalış sürelerine ve ayrılma biçimlerine göre, Farklılaştırmaya yetkilidir. Bakanlar Kurulu tevkifat oranlarını düzenlemenin yürürlüğe gireceği 29 Ağustos 2012 tarihinden önce yayımlayacaktır. Tevkifata tabi irat tutarı, emekli ve yardım sandıkları ile sigorta şirketlerince yapılan ödemeler bakımından, varsa fesih ve iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından yatırıma yönlendirilen tutar indirilerek, bireysel emeklilik şirketlerince yapılan ödemeler bakımından ise hak kazanılan devlet katkısı ve getirileri dahil ödemeye dahil toplam birikim tutarından (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin) ödenen katkı payları ve Devlet katkısının hak edilen kısmı indirilerek bulunacaktır. BES den ve diğer emekli ve yardım sandıkları ile sigorta şirketlerinden edinilen kazançlarda nihai vergileme önceden de oluğu gibi stopaj yoluyla gerçekleşmektedir. Elde edilen kazanç nedeniyle gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek ve diğer gelirler nedeniyle gelir vergisi beyannamesi verilmesi halinde, bireysel emeklilik sisteminden elde edilen kazançlar beyannameye dahil edilmeyecektir sayılı Kanun un Geçici 1. maddesine göre; tarihinden sonra düzenlenmiş olan bireysel emeklilik ve şahıs sigorta poliçeleri ile ilgili olarak, 29 Ağustos 2012 tarihinden önce emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler üzerinden tevkif edilerek 4

5 ödenen vergilerden anaparaya isabet eden kısmının, 29 Ağustos 2013 tarihine kadar hak sahiplerince tevkifatın yatırıldığı vergi dairelerine başvurulması ve dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi şartıyla, red ve iade edileceği belirtilmiştir. Bilgi edinilmesini rica ederiz. Saygılarımızla, 5