Türkiye de Kanser Kontrolü Doç. Dr. Murat Gültekin Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com

Transkript

1 Türkiye de Kanser Kontrolü 2013 Doç. Dr. Murat Gültekin Kanser Daire Başkanı mrtgultekin@yahoo.com

2 Türkiye de ve Dünyada Kanser 1

3 2005 den 2030 a Dünyada Kanser 11 milyon yeni vaka 27 milyon *IARC 7 milyon ölüm 17 milyon 25 milyon kanserli kişi sayısı 75 milyon

4 Dünyada Kanser Gelişmekte olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler

5 ULUSAL KANSER DANIŞMA KURULU Ulusal Kanser Danışma Üst Kurulu Üye Sayısı : (32) Başkan: Prof. Dr.Bülent YALÇIN 1) Tıbbi Jeoloji Alt Kurulu Başkan: Prof. Dr.Salih EMRİ Üye S. (6) 2) Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu Başkan: Prof. Dr. Şuayip YALÇIN Üye s. (17) a) Meme Kanseri : Başkan: Prof. Dr. Bahadır M.GÜLLÜOĞLU b) Serviks kanseri : Başkan: Prof. Dr. Kunter YÜCE c) Kolorektal Kanser : Başkan :Prof. Dr. Dursun BUĞRA 3) Kanser Epidemiyolojisi ve Kanser Kayıt Alt Kurulu Başkan: Prof. Dr. Nazmi BİLİR Üye S. : (8) 4) Radyasyon Güvenliği Alt Kurulu Başkan: Doç. Dr. Güven ÇANKAYA Üye S. : (8) 5) Preventif Onkoloji Alt Kurulu Başkan : Doç. Dr. Mutlu HAYRAN Üye S. : (10) 6) Palyatif Bakım Alt Kurulu Başkan : Prof. Dr. Şeref KÖMÜRCÜ Üye S. : (14) 7) Elektromanyetik Alanların Sağlık Etkilerini Değerlendirme Alt Kurulu Başkan : Doç. Dr. Uğur BAYSAL Üye S. : (12) 8) Alternatif -Tamamlayıcı Tıp Alt Kurulu Başkan : Prof. Dr. Mustafa ÖZDOĞAN Üye S. : (7) NOT: 81 ilde de İl Kanser Danışma Kurulu kurulmuştur.

6 Türkiye de Kanser Kanserden Ölüm Oranı (TÜİK) %12 %20 5

7 Türkiye de Kanser Türkiye Kanser İnsidansları Kadın Akciğer 69,2 8,2 Erkek Prostat 37,6 0,0 Mesane 21,7 3,0 Kalın Bağırsak 20,8 13,2 Mide Gırtlak Kan Kanseri Beyin Pankreas Tiroid Meme Rahim Ağzı 18,0 9,1 6,9 6,1 6,1 5,8 3,9 0,8 0,0 7,7 0,5 5,0 4,4 3,3 3,0 4,1 16,2 40,7 Yumurtalık Rahim 0,0 0,0 6,9 8,6 6

8 THSK TEŞKİLAT ŞEMASI BAŞKAN HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ DENETİM HİZMETLERİ DB BAŞKANLIK BÜROSU STRATEJİ GELİŞTİRME DB BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ BULAŞICI HASTALIK KONTROL PROGRAMLARI BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR, PROGRAMLAR VE KANSER TÜKETİCİ VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ DESTEK HİZMETLERİ AİLE HEKİMLİĞİ UYGULAMA DB AİLE HEKİMLİĞİ İZLEME VE DEĞERLENDİRME DB AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİM VE GELİŞTİRME DB TOPLUM SAĞLIĞI HİZMETLERİ DB BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARI PLANLAMA VE ORGANİZASYON DB ERKEN UYARI- CEVAP VE SAHA EPİDEMİYOLOJİSİ DB BULAŞICI HASTALIKLAR DB AŞI İLE ÖNLENEBİLİR HASTALIKLAR DB ZOONOTİK VE VEKTÖREL HASTALIKLAR DB TÜBERKÜLOZ DB MİKROBİYOLOJİ REFERANS LABORATUVARLARI DB KANSER DB TÜTÜN VE DİĞER BAĞIMLILIK YAPICI MADDELERLE MÜCADELE DB RUH SAĞLIĞI PROGRAMLARI DB OBEZİTE, DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DB KRONİK HASTALIKLAR, YAŞLI SAĞLIĞI VE ÖZÜRLÜLER DB KADIN VE ÜREME SAĞLIĞI DB ÇOCUK VE ERGEN 7 SAĞLIĞI DB 7 ÇALIŞAN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DB ÇEVRE SAĞLIĞI DB TÜKETİCİ VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ LABORATUVARLARI DB HALK SAĞLIĞI LABORATUVARLARI DB BİYOLOJİK ÜRÜNLER ARAŞTIRMA GELİŞTİRME DB ATAMA DB ÖZLÜK İŞLERİ DB DÖNER SERMAYE YÖNETİMİ DB SATINALMA VE İDARİ İŞLER DB İSTATİSTİK VE BİLGİ İŞLEM DB

9 Türkiye de Kanser Ulusal Kanser Kontrol Programı Faz I, Faz II Kayıt Önleme Tarama Tedavi Kayıt Önleme Tarama Tedavi Toplum Bazlı Aktif Kayıt Merkezleri Epidemiyolojik Çalışmalar Tütün Kontrolu Obesite Kontrolü Çevresel Etkiler Sağlığın Teşviki Meme Rahim Ağzı Kalınbağırsak Tedavi Palya-Türk 8

10 Türkiye de Kanser Kayıtçılığı 9

11 Türkiye de Kanser Kayıtçılığı AKTİF KANSER KAYITÇILIĞI KAPSAMA ORANI DÜNYADA %8 TÜRKİYE DE %50, % HEDEFİMİZ %70 10

12 Kanser Kayıtçılığında Yeni Tamamlanan Projeler Akıllı yazılımlar ile Pasif Kayıtçılığın Düzelmesi Patoloji Laboratuarları ile Entegrasyon SGK Raporlama zorunluluğu-geri ödeme Çift kör patoloji?? Coğrafik Dağılım Sistemleri ve Online Veri Paylaşımı Yaşam Oranları Verilerinin tamamlanması Ailesel Kanser Öyküsü Saptanması. Teşekkürler.. 11

13 Kanser Önleme 12

14 Türkiye de Kanser Önleme ULUSAL KANSER KONTROL PROJELERİ Tütün ve Alkol Kontrol Programı Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı Elektromanyetik Alan Sağlık Etkileri İzleme Projesi Yeni Projeler Asbest Stratejik Eylem Planı Radon Haritalandırması ve Kontrol Programı Ultraviyole Işınlar, Dövme, EMA Korunma Kanserojen Maddeler Raporları BÖLGESEL PROGRAMLAR Ergene, Dilovası, Tuzköy, Doğu Karadeniz vb. KANSER RAPORLARI 13

15 Kanser Raporları 7 ayda >40 adet araştırma ve rapor BPA, GDO, Fitalat, Formaldehit, Kozmik Radyasyon, Naftalin, Aseton, Brezilya Fönü, Yapay ve Doğal Tatlandırıcılar, Monosodyum Glutamat, Şampuanlar, Deterjanlar, Saç Boyaları, Epikloridine, Elektronik Sigara, Cep Telefonları, Baz İstasyonları, Kablosuz İnternet, Tablet Bilgisayarlar, Yüksek Gerilim Hatları, Hidroelektrik Santraller, Aronia Melanacorpa 14

16 Kanser Taramaları 15

17 Türkiye de Kanser Taramaları ULUSAL TARAMA STANDARTLARI Kadının kendini muayenesi 20 Yaş üzeri, ayda bir Doktorun meme muayenesi 20 Yaş üzeri, 2 yılda bir 40 Yaş üzeri, yılda bir Mamografi Meme yaş arası, 2 yılda bir Rahim Ağzı Smear Testi Yaş arası, 5 yılda bir HPV Testi Yaş arası, 5-10 Yıl Kalınbağırsak Dışkıda Gizli Kan Testi Yaş arası, yılda bir Kolonoskopi 51 ve 61 Yaş, 10 yılda bir DİJİTAL MAMOGRAFİLER YURT GENELİNDE ULUSAL HPV LABORATUARI

18 Türkiye de Kanser Taramaları-KETEM KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi) Yeni Mobil KETEM ler Aile Hekimleri TSM

19 Tedavi ve Palyatif Bakım 18

20 Türkiye de Kanser Tedavisinde Hedefler Ulusal İlaç Politikaları YERLİ ilaç Yüksek teknolojiye sahip tedavi merkezleri için maliyetetkinlik ve stratejik analiz ve planlamaların yapılması Radyoterapi, Nükleer Tıp, Robotik merkezler, Kemoterapi Proton RTX Her İlde Kemoterapi ve Palyatif Bakım Merkezi Robotik Merkezi Kemoterapi Hazırlama Üniteleri Kemik İliği Nakil Merkezleri Gereksiz ve yetersiz tedavileri önlemek için ulusal rehberlerin hazırlanması, Ulusal Referans Merkezleri Sağlık Turizminin geliştirilmesi Fertilite Koruyucu Merkezler 19

21 Palyatif Bakım Kür şansı olan ya da olmayan Hasta ve yakınlarını kapsayan Teşhis ile başlayıp, ölümden sonra da devam eden Akut/ Subakut/ Kronik Fiziksel / Manevi (Ruhsal-Psikososyal)/ Maddi İnsan Hakkı Yaşam Kalitesi Yaşam süresi 20

22 Türkiye de Palyatif Bakım PALYA-TÜRK Yönetmelik Palyatif Bakım Hizmetleri ve Merkezlerin Tanımı Hasta Odaları Hasta Yakınlarına Odalar Mutfak Masaj ve Fizyoterapi Odası Psikoterapi Odası İnternet ve Oyun Odası Kişisel Bakım Odası Toplantı Odası İbadet Odaları ve Din Görevlileri Meşgale (Hobi) Odası Planlama Merkez Özellikleri Yurt genelinde KPBM, PBM ve PBHB Planlamaları ( ) SB Merkezleri asgari ihtiyaçları kapsayacak şekilde planlanmıştır. >290 Merkez Kurulması Planlandı 21

23 AR-GE Epidemiyolojik çalışmalar Pilot projeler Gezici Mamografi Gaitada Gizli Kan Testi HPV Yerli üretim Tübitak ortak projeler Akciğer Ca taramasında elektronik burun Kanser taramasında yeni teknolojiler 22

24 FARKINDALIK ETKİNLİKLERİ AVRASYA Kolon Kanserine karşı Sapphire Tower Climbing 23