ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR. KY-FR REV.00

Transkript

1 SAYFA NO 1 / AMAÇ: Mesai saatleri içinde ve dışında, Mikrobiyoloji Laboratuarında preanalitik, analitik ve post analitik süreçlerde hasta/numune güvenliğini sağlamak 2. KAPSAM: Merkez Laboratuarı Mikrobiyoloji Birimini kapsar. 3. SORUMLULAR: Laboratuvar Sorumlu Hekimi Mikrobiyoloji Uzmanları Klinisyen Doktorlar Laboratuvar Teknisyenleri Laboratuvar Sekreteri 4. UYGULAMALAR Laboratuar testlerinin çalışma süreci 3 aşamadan oluşur. PREANALİTİK SÜREÇ ANALİTİK SÜREÇ POSTANALİTİK SÜREÇ 4.1.PREANALİTİK SÜREÇ: İstemlerin Yapılması, Test Girişleri: Test girişleri için hastane otomasyon sisteminde (Enlil) hasta sayfasında yer alan tetkik menüsü seçilerek tetkik giriş sayfası açılır. Burada hangi test/testler istenmişse adı, kısaltması veya kodu girilerek istek yapılabilir. Tüm testler açılarak tek tek işaretleme de yapılabilir. Test seçimi tamamlandıktan sonra hastalar poliklinikten laboratuvar kayıt ve kan alma birimine yönlendirilir. Elektronik ortamda veya basılı hasta istek formlarına ve test lerine hastanın adı, soyadı, dosya/protokol numarası, istek formuna ayrıca, yaşı, cinsiyeti, örneğin hangi bölümden gönderildiği, klinik bilgi ve tanı/muhtemel tanı ve varsa kullandığı ilaçlar, doktorunun adı yazılmalıdır Test onayları laboratuvar kayıt biriminde yapılır. Acil biriminde ve servislerde test girişleri için aynı işlemler yapılır ve hastalardan alınan test materyalleri gönderilir. Tetkik girişleri onaylandıktan sonra test eklenmemelidir. Çünkü onay sonrası işaretlenen testler laboratuvar informasyon sistemi (lis) tarafından görülmeyecektir. Onay sonrası her yeni test isteği için yeni bir otomasyon girişi ve lis kaydı yapılması gerekir Örneklerin alınması ve laboratuara transferi: Polikliniklerden yapılan test isteklerinin LİS e kaydı yapıldıktan sonra kan alma biriminde kan örnekleri alınır. İdrar ve gaita testleri için hastalara barkod etiketi yapıştırılmış idrar ve gaita kabı verilip tuvalete yönlendirilir, daha sonra hastalar örneklerini ilgili laboratuvar birimine getirirler. Kan örneği için testlere göre uygun örnek ü seçimi yapılır, seçilen lere barkod etiketler yapıştırılır ve kan alma işlemi gerçekleştirilir.

2 SAYFA NO 2 / 25 Kan alma işlemi tamamlanan hastalara ların ne zaman çıkacağı ve larını nereden alabileceği bilgileri verilir. Bebeklerden idrar ve gaita örneği için örnek kapları aileye verilip nasıl örnek toplayacakları hakkında bilgi verilir ve topladıkları örnekleri ilgili laboratuvar birimine getirmeleri söylenir. Servisler ve Acil de hastaların örnekleri kendi birimlerinde alınır. Test istekleri otomasyona girildikten sonra testlere göre örnek kabı seçimi yapılır, örnek kaplarına barkod etiketi yapıştırılır. Damar yolu açık hastalarda kan alma için hastanın diğer kolu kullanılır. Kan alma işlemi hemşireler tarafından gerçekleştirilir Alınan örnekler bekletilmeden personelle ilgili laboratuvar birimine gönderilir. Kan Alma biriminde toplanan örnekler sürekli olarak pnömotik sistemle ilgili transfer edilir. Hem kan alma biriminde hem de acil ve servislerde biyolojik numune alma ve numunelerin transferi işlemleri; numune alma ve transferi talimatı, numune kabul ve red kriterleri talimatı doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Alınan örnekler bekletilmeden pneümotik sistem veya nadiren personelle laboratuvar kayıt/ kan alma birimine gönderilir. Kan Alma biriminde toplanan örnekler sürekli olarak pnömotik sistem tarafından transfer edilir. Servislerden alınan kan numuneleri pnömotik sistem, vakumlu taşıma sistemi ile(hazırlık aşamasında), ilgili talimatlara uyularak; diğer numuneler (idrar, BOS v.b.) en kısa süre içerisinde ve katlara ait, özel taşıma kapları içerisinde ve tüm örnekler potansiyel enfekte materyal kabul edilerek, laboratuara taşınmalıdır. Mikrobiyolojik inceleme için gönderilen numunenin yeterli, kaliteli ve uygun olması, gerek enfeksiyon kontrolü gerekse tanısal amaçlar için son derece önemlidir. Klinik örnek ancak uygun şekilde seçilmiş, toplanmış ve nakledilmiş ise içerdiği patojen mikroorganizma gerçek pozitif sonucu gösterir. Negatif bir örnek ancak klinik örneğin alındığı yer, toplanma biçimi, miktarı ve transportu doğru ise patojen mikroorganizmanın bulunmadığına işaret eder. Bu nedenle yüksek örnek kalitesi tanıda en kritik aşamadır UYGUN NUMUNE TOPLANMASI İLE İLGİLİ GENEL PRENSİPLER: 1. Numuneyi temin etmek için doğru anatomik bölge seçilmelidir. Endojen mikrobiyal flora ile kontaminasyonu önlenmelidir. 2. Numune uygun teknik ve steril ekipmanla toplanmalıdır. Aseptik teknikler uygulanmalıdır. 3. İnfeksiyonun akut safhasında antibiyotik tedavisi başlanmadan alınmalıdır. Başlanmış ise numune yeni antibiyotik dozu verilmeden verilmeden hemen önce alınmalı ve laboratuvar bilgilendirilmelidir. 4. Numune etkenin canlılığını koruyacak ve çevrenin biyolojik güvenlini sağlayacak bir taşıma kabına aktarılmalıdır. Üzerine hasta adı, soyadı, numunenin alındığı tarih ve saat kaydedilmelidir.

3 SAYFA NO 3 / Numunenin kaynağı ve/veya özel bölge hem istem formu hem de numune kabı üzerinde açık ve doğru olarak tanımlanmalıdır. 6. Numunenin hızla ulaşması, saklanacaksa saklama koşullarının uygun olması sağlanmalıdır. 7. Numune miktarı yeterli olmalıdır. Aksi halde hatalı negatif lara neden olur NUMUNELERİN NAKLİ: Mikroorganizmalar, numunelerin toplanması, nakli veya saklanması sırasında çoğalır veya ölürlerse hastalığı tanımlamadaki önemlerini kaybederler. Uyulması gereken prensipler şunları içerir: 1. Tüm numunelerin nakli hemen hiç beklenilmeden yapılmalıdır. Numune alınırken lokal anestezik madde kullanılmış ise bu maddeler antibakteriyel etki gösterebileceğinden lokal anestezikle temas süresi kısa olmalıdır. 2. Herhangi bir nedenle hemen nakledilemiyorsa 2-8 O C de buzdolabında saklanmalıdır. Bazı numuneler bu durumun dışındadır: a) Kan kültürü için alınan numuneler hemen nakledilmeli, ulaşana kadar oda ısında muhafaza edilmelidir. b) Gonokok düşünülen hastalardan laboratuvarla iletişime geçilerek numune alınmalıdır. c) Beyin omurilik sıvısı (BOS) örnekleri 37 O C de veya oda ısısında 3. İdrar ve solunum sistemine ait numuneler bir saat içinde ulaşmış olmalı, ulaştırılamıyorsa 2-8 O C de buzdolabında 24 saat bekletilebilir. 4. Gaita örnekleri kültür için transport besiyerine alınmalı, mikroskobik ve paraziter inceleme için gaita kabına alınmalı ve 30 dakika içinde Aksi halde flora bakterileri çoğalarak patojen bakterilerin üremesini engeller. 5. Yara ve vücut sıvıları 1 saat içinde 6. Mikobakteriyel inceleme için hastadan sabah alınan ilk idrar ve balgam gönderilmelidir Numunelerin Laboratuvara Kabulü, Ayrıştırılması: Örnekler gelince, LİS den yapılan test isteklerine bakılarak örnek kabının uygunluğu, örnek miktarı, pıhtılaşma, kontaminasyon, vb. kontrolü yapılır. Kabul edilen örneklerden serum veya plazmada çalışılacak testler için olanlar santrifüj edilir. Santrifüj süresi ve hızı testlere göre değişiklik gösterebilir. Kabulü yapılan örnekler çalışma birimlerine göre ayrılır.ilgili birimler örnekleri alır ve çalışma için hazırlık yapılır.red kriterlerine göre reddedilen örnekler ; ilgili servisler aranarak bilgilendirilir.

4 SAYFA NO 4 / LABORATUVAR NUMUNE RED KRİTERLERİ 1. Hasta adı ve soyadının bulunmadığı, örnek tanımının yapılmadığı, hatalı yapıldığı veya istem formu ile örnek kabındaki bilgilerin uyumsuz olduğu durumlarda numune kabulü yapılmaz. Ayrıca barkodu olmayan numuneler kabul edilmez. Sistem arızası olduğunda, servis sorumlusunun laboratuvarı bilgilendirmesi dahilinde acil testler çalışılır. 2.Uygun lere alınmayan numuneler kabul edilmez; servis ve polikliniklerden yeni numune istenir. 3. Hemolizli numuneler laboratuara kabul edilmez 4. Lipemik numuneler geldiğinde LİS in açıklama kısmında belirtilir 5. Barkod üzerine uygun şekilde yapıştırılmamışsa, altında isim olup olmadığı kontrol edilir ve yeni barkod basarak kabul yapılır. 6. içindeki numune miktarı yeterli değilse numune kabul edilmez. 7. Pıhtılı numuneler kabul edilmez. 8. Test istem formlarına hasta ile ilgili klinik bilgi mutlaka yazılmalıdır. 9. Laboratuvara uygun transfer koşullarında gelmeyen örnekler kabul edilmez. 10. Önerilen sürelerin dışında bekletilmiş örnekler kabul edilmez. 11. Kan, BOS ve idrar dışında kalan steril vücut sıvılarına ait aynı tarihli örnekler kabul edilmez. 12. Yukarıdaki istisnalar dışında 24 saat içinde bir hastadan aynı mikrobiyolojik incelemenin tekrar istenmesi durumunda numune reddedilir. 13. Kırık veya steril olmayan kaplar ile gönderilen örnekler kabul edilmez. 14. Bir başka materyalle örnekler (idrarın dışkı ile karışmış olması gibi) reddedilir. 15. Formalin içindeki örnekler kabul edilmez. 16. Mantar ve mikobakteri incelemesi dahil 24 saat süre ile toplanan balgam ve idrar örnekleri kabul edilmez. 17. Balgam yerine verilen tükrük nümuneleri kabul edilmez 18. Anaerobik koşullarda laboratuara ulaştırılmayan anaerop kültür nümuneleri kabul edilmez, 4.2.ANALİTİK SÜREÇ: Cihazları kullanarak yapılan analizlerden önce cihazların kontrolü ve internal kalite kontrol çalışmaları gerçekleştirilir. Sonuçlar kabul edilebilir değerlerde ise hasta örnekleri çalışılmaya başlanır. Sonuçlar geçersiz olarak değerlendirilirse çalışma başlatılmaz ve cihaz ile ilgili

5 SAYFA NO 5 / 25 prosedürler gerçekleştirilir. Cihazlar tamamladığı analizlerin larını otomatik olarak LİS e gönderir. LİS de hastaların tüm ları toplanır, bu lar değerlendirilir, uygun bulunan lar onaylanır. Uygun olmayan testler, sebebi araştırılarak (numunenin göz ile değerlendirilmesi, vb) yeniden çalışılır. Acil örnekler rutinden ayrı olarak hemen çalışılır ve analiz ları bekletilmeden onaylanır. Panik Değer Listesine ait bir test sonucu bulunursa, analiz süreci gözden geçirilerek test tekrarlanır. Tekrar ları da panik değer listesinde ise, testi isteyen klinisyene bilgi verilir. Test sonucu hastanın kliniği ile örtüşmüyorsa hastadan yeni örnek alınarak analiz tekrarlanır. Üyesi olduğumuz eksternal kalite kontrol programının belirlediği takvim günlerinde program dahilinde olan testler için eksternal kalite kontrol serumları hasta testleriyle birlikte çalışılır. Test ları LİS de onaylandığı zaman poliklinik, acil ve servislerdeki bilgisayarlarda hasta sayfasında görülebilir. Test larının yazıcı çıktıları da hastanın muayene olduğu birim sekreterleri tarafından hastaya verilir. TEST PANİK DEĞER POTANSİYEL BİYOTERÖRİZM AJANI BACİLLUS ANTHRACİS KAN KÜLTÜRÜ POZİTİF ÜREME BRUCELLA STA >1280 TOKSOPLASMA IGM POZİTİF SONUÇ RUBELLA IGM POZİTİF SONUÇ CMV IGM POZİTİF SONUÇ

6 SAYFA NO 6 / 25 ARB POZİTİF YAYMA VE/VEYA KÜLTÜRDE TÜBERKÜLOZ BASİLİ ÜREMESİ GENEL KÜLTÜR VE DİREKT İNCELEME BRUCELLA SPP. ÜREMESİ BOS DA GRAM BOYAMADA BAKTERİ GÖRÜLMESİ VE/VEYA KÜLTÜRDE ÜREME OLMASI EPİDEMİYOLOJİK ÖNEMİ OLAN ETKENLER VANKOMİSİN DİRENÇLİ ENTEROKOK (VRE) VANKOMİSİN DİRENÇLİ S.AUREUS ÜREMESİ ANTİ HIV GREY ZONDA BULUNAN ZAYIF POZİTİF DEĞERLER VE HER POZİTİF SONUÇ ANTİ HCV POZİTİF SONUÇ 4.3.POSTANALİTİK SÜREÇ Sonuçların rapor edilmesi Laboratuar Panik değerlerin kontrolü Panik Değer Listesine ait bir test sonucu bulunursa, analiz süreci gözden geçirilerek test tekrarlanır. Tekrar ları da panik değer listesinde ise, testi isteyen klinisyene bilgi verilir. Test Sonucu hastanın kliniği ile örtüşmüyorsa hastadan yeni örnek alınarak analiz tekrarlanır. Test ları LİS de onaylandığı zaman poliklinik, acil ve servislerdeki bilgisayarlarda hasta sayfasında görülebilir. Test larının yazıcı çıktıları da hastanın muayene olduğu birim sekreterleri tarafından hastaya verilir. Sonuçların raporlama sürelerinin kontrolü yapılır. Zamanında raporlanamıyorsa nedeninin araştırılıp giderilmesi

7 SAYFA NO 7 / MİKROBİYOLOJİ LAB. BAKTERİYOLOJİ BÖLÜMÜ TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ ABSE/YARA Açık/Yüzeyel Yara yüzeyi steril OS da 2 saatten daha kısa Buzdolabında Üreme olmayan serum fizyolojik ile sürede getirilmelidir. bekletilmiş, kuru örnekler 1 gün, temizlenir.gerekirse debridman yapılır.örnek swabla yara ile sağlam doku Zorunlu hallerde OS da 24 saat transport besiyeri içerisinde bekletilebilir. swablar, steril olmayan şartlarda gönderilmiş örnekler kabul Üreme olan örnekler 2 gün kenarından alınmalıdır.çift örnek alınması tercih Buzdolabında bekletilmemelidir. edilmez. İstemi uygun yapılmamış örnekler kabul edilmelidir. edilmez. Kapalı/Derin Yüzey dezenfeksiyonu OS da 2 saatten daha kısa Buzdolabında Üreme olmayan yapıldıktan sonra sürede bekletilmiş, kuru örnekler 1 lezyon tabanından getirilmelidir.zorunlu swablar, steril gün,üreme olan aspirasyon yapılmalı hallerde OS da 24 saat olmayan şartlarda örnekler 2 gün ve enjektör ile transport besiyeri içerisinde gönderilmiş gönderilmelidir. bekletilebilir.buzdolabında örnekler kabul bekletilmemelidir. edilmez. KAN KÜLTÜRÜ Yüzey dezenfeksiyonu OS da 2 saatten daha kısa Buzdolabında Üreme yapıldıktan sonra, sürede getirilmelidir. bekletilmiş, yetersiz olmayanlar 5 gün enjektörle erişkinlerden 5-8ml,çocukalardan 3-5ml kan örneği alınarak kan kültürü vasatına alev olan bir Zorunlu hallerde OS da 24 saat kan kültür vasatı içerisinde bekletilebilir.buzdolabında bekletilmemelidir. nume alınan örnekler, steril olmayan şartlarda gönderilmiş örnekler kabul edilmez. cihazda bekletilir.üremesi lanlar 2-3 gün sonra rapor edilir. ortamda boşaltılır.

8 SAYFA NO 8 / 25 TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ Üst Solunum Yolu Kültürleri Boğaz Dil basacağı ile dile Transport besiyeri Buzdolabında Üreme olmayan hafifce bastırılır. içerisinde (Stuart besiyeri) bekletilmiş, steril örnekler 1 gün Örnek almak için swab posterior farenkse, tonsiler bölgeye ve iltihaplı veya yada steril kuru eküvyon çubuğu ile lab.a ulaştırılır. OS da 2 saaten daha kısa sürede getirilmelidir. olmayan şartlarda gönderilmiş örnekler kabul edilmez. Üreme olan örnekler 2-3 gün ülserleşmiş herhangi bir bölgeye sürülür. Zorunlu hallerde OS da 24 saat bekletilebilir. Yanak, dil, uvula ve dudaklara sürmekten Buzdolabında bekletilmemelidir. Burun Bir swab burun Transport besiyeri Buzdolabında Üreme olmayan deliklerinden içeri 2 cm içerisinde (Stuart besiyeri) bekletilmiş, steril örnekler 1 gün kadar itilir. Nazal mukoza üzerinde çevrilerek örnek alınır. MRSA taşıyıcılığı lab.a ulaştırılır. OS da 2 saatten daha kısa sürede getirilmelidir Zorunlu hallerde OS da olmayan şartlarda gönderilmiş örnekler kabul edilmez. Üreme olan örnekler 2-3 gün dışında burun kültürleri 24 saat bekletilebilir. anlamlı değildir.

9 SAYFA NO 9 / 25 TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ Alt Solunum Yolu Kültürleri Ekspektore Balgam alınmadan OS da 2 saatten daha Steril olmayan Üreme olmayan balgam: önce hasta ağzını su ile kısa sürede şartlarda örnekler ile boğaz gargara yapmalı veya getirilmelidir. gönderilen florasıyla dişlerini, dilini ve ağız mukozasını fırçalamalıdır. Derin bir öksürükle Eğer hemen laboratuara transport edilemeyecekse 24 saat buzdolabında örnekler ile tükrük olarak gelen örnekler kabul edilmez. olmuş örnekler 1 gün Üreme olan örnekler 2-3 gün alınan örnek steril kaplara konulmalıdır. saklanabilir. ARB 1 gün Tbc Kültür: gün İndüklenmiş İşlemden önce hasta OS da 2 saaten daha Steril olmayan Üreme olmayan balgam ağzını su ile gargara kısa sürede şartlarda örnekler ile boğaz yapmalı veya dişlerini, getirilmelidir. Eğer gönderilen florasıyla dilini ve ağız hemen laboratuara örnekler kabul olmuş mukozasını transport edilmez. örnekler 1 gün fırçalamalıdır.nebulizör (buhar makinesi) kullanarak, hastanın edilemeyecekse 24 saat buzdolabında saklanabilir. Üreme olan örnekler 2-3 gün yaklaşık ml, % 3-10'luk NaCl den ARB 1 gün soluması Tbc Kültür: sağlanır.indüklenen gün balgam steril kaplara alınır.

10 SAYFA NO 10 / 25 TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ Alt Solunum Yolu Kültürleri Trakeostomi, Uygun girişim ile OS da 2 saaten daha Steril olmayan Üreme olmayan Endotrakeal aspirasyonlar BAL, Bronşiyal yıkama, Bronşiyal alınan materyaller steril balgam kabına, fırça ise steril SF li kaba konulur. kısa sürede getirilmelidir. Eğer hemen lab.a transport edilemeyecekse 24 saat buzdolabında saklanabilir.. şartlarda gönderilen örnekler kabul edilmez. örnekler 1 gün Üreme olan örnekler 2-3 gün ARB 1 gün Tbc Kültür gün fırçalama ve transbronşiyal biyopsi örnekleri

11 SAYFA NO 11 / 25 TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ İdrar kültürü Orta akım Bulaşı önlemek için OS da 30 dk dan Steril olmayan, Üreme olmayan ya da idrarı sabunlu su ile ıslatılmış daha kısa sürede kırık, kapağı iyi bulaş olarak peçete önden arkaya getirilmelidir. kapanmamış değerlendirilen örnekler doğru silinir. Sonra su ile durulanıp kuru peçete ile kurulanır. Bu işlem son derece dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. İdrarın ilk birkaç ml.si dışarı yapıldıktan sonra steril idrar kültür kabına orta idrar yapılır ve Eğer hemen lab.a transport edilemeyecekse 24 saat buzdolabında saklanabilir. kaplarda gönderilen örnekler kabul edilmez. 24 saatlik idrar örnekleri Tbc ve ARB için kabul edilmez. 1 gün Üreme olan örnekler 2-3 gün kapağı kapatılır. Kateter Aseptik kurallara uygun OS da 30 dk dan Steril olmayan, Üreme olmayan ya da olarak kateter daha kısa sürede kırık, kapağı iyi bulaş olarak mesaneye yerleştirilir. getirilmelidir. kapanmamış değerlendirilen örnekler İdrarın ilk 15 ml'si kaplarda 1 gün.üreme olan akıtıldıktan sonra gelen gönderilen örnekler 2-3 gün kısmı steril kap içine örnekler kabul alınır. edilmez. Sürekli idrar İdrar torbasının borusu OS da 30 dk dan Steril olmayan, Üreme olmayan ya da kateteri klemplenerek idrar daha kısa sürede kırık, kapağı iyi bulaş olarak birikmesi sağlanır. getirilmelidir. kapanmamış değerlendirilen örnekler Kateterden örnek alınacak bölge % 70 lik alkol ile silinerek Eğer hemen laboratuara transport kaplarda gönderilen örnekler kabul 1 gün Üreme olan örnekler 2-3 gün

12 SAYFA NO 12 / 25 dezenfekte edilir. edilemeyecekse 24 edilmez. Enjektör ile 5-10 ml saat buzdolabında idrar alınır ve steril bir saklanabilir. ya da kap içerisine aktarılır. Bebek/plastik Bebekte penis/vulva OS da 30 dk dan Steril olmayan Üreme olmayan ya da torba ile çevresi iyice temizlenir. daha kısa sürede şartlarda bulaş olarak Steril idrar toplama getirilmelidir. gönderilen değerlendirilen örnekler torbaları yapıştırılarak örnekler kabul 1 gün sık sık izlenir. (45 dk içinde idrar toplanamazsa yeni edilmez Üreme olan örnekler 2-3 gün torba takılır) bekletilmeden gönderilir. TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ Gaita örnekleri Örnek kaplarının steril Kültür için örnekler 2 Baryum, magnezyum olması gerekmez. Temiz geniş ağızlı ve kapalı kaplar yeterlidir. Parazit incelemesinde örnekler bekletilmeden lab.a saat içinde lab.a gönderilmeli, bu sağlanamıyorsa 24 saati aşmayacak şekilde buzdolabında saklanmalıdır. veya kristal bileşikleri uygulamasından hemen sonra alınan örnekler parazit incelemesi için uygun değildir Kültür 3 gün Mikroskopi 1 saat Rutin gaita kültürlerinde salmonella ve shigella araştırılır.

13 SAYFA NO 13 / 25 Steril vücut sıvıları Plevra, Dezenfeksiyon sonrası Örnekler oda sıcaklığında Steril olmayan Üreme olmayan Perikard, perkütan iğne veya bekletilmeden lab. a şartlarda örnekler 2 gün Sinovyal mayi,bos cerrahi aspirasyon ile alınan örnek hemen Anaerob inceleme için enjektörün getirilmelidir. Buzdolabında bekletilmemelidir. gönderilen örnekler kabul edilmez. Üreme olan örnekler 3 gün Mikroskobi 2 saat ucu kıvrılmalıdır TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ Anaerop Kültür Örnekleri Örnek alınırken oksijen ile temasın önlenmesi için öncelikle önlem alınmalıdır. Genel anlamda müköz membranlardan veya ciltten örnek alırken yüzeyi dekontaminasyon işlemi mükemmel bir şekilde yapılmalıdır.bu amaçla %70 etil veya isopropil alkol ve tentürdiyot uygulamasını takiben cerrahi sabunlu fırça ile temizlenir ve dahasonra iodin alkol ile geri alınır

14 SAYFA NO 14 / 25 MSS BOS, abse materyali, doku biyopsisi Dental bölge kulak, burun, boğaz ve sinüsler Povidon iodine ile yapılan yüzey dekontaminasyonundan sonra abseden dikkatlice yapılan aspirasyon veya biopsi materyali Orta kulak aspiratı Paranasal sinüslerden kateter ile alınan aspirat örneği Akciğer ve plevra Transtrakeal Aspirasyon Perkütan akciğer puncture işlemi ile alınan örnek Torakotomi ile alınan örnek Koruyucu çift lümenli kateter ile elde edilen bronkoskopik örnekler Steril plevra sıvısı Abdominal bölge Parasentez sıvısı (steril periton sıvısı), USG eşliğinde veya ameliyat anında absenin derinlerinden iğne ve enjektör ile alınan aspirasyon materyali, İntestinal flora ile olmamış ise cerrahi örnekler,

15 SAYFA NO 15 / 25 Safra Mide ve ince barsak Sadece mal-absorsiyon sendromunda araştırma amacıyla Kalın barsak Sadece C. difficile veya C. Botulinum un etken olduğu düşünülen durumlarda kültür veya toksin çalışmaları için gaita örneği Kadın genital sistemi Endometriyal emme küreti ile elde edilen endometriyal kavite örneği Kuldosentez Rahim içi araçlar (RIA=IUD) (sadece Actinomyces ler için) Üriner kanal Supra pubik aspirasyon ile elde edilen idrar Kemik ve eklem Cerrahi sonrası drenaj materyalinin derin aspirasyonu (ör. Osteomiyelit) Yumuşak doku, açık yaralar Povidon iodine ile yapılan yüzey dekontaminasyonu takiben yaranın derinliklerinden alınan biyopsi

16 SAYFA NO 16 / 25 veya yara kenarından yapılan derin aspirasyon Sinüs kanalları Cilde açıldığı ağızların (orifis) dikkatlice dekontaminasyonunu takiben enjektör ile ve küçük plastik ulaştırılmalıır. kateter ile yapılan aspirasyon Derin abseler anaeropik sellülit, infekte vasküler Yüzey dekontaminasyonunu takiben iğne ile alınan aspirasyon materyali laboratuara gangren, klostridiyal myonekroz Dekubitis ve diğer yüzeysel ülserler Cerrahi fırçalar ile povidon iodine kullanılarak yapılan temizlik sonrası derin ceplerden aspire edilen pü veya kenardan girilerek derin dokudan elde edilen biyopsi materyali Cerrahi örnekler Küretaj ve biopsi materyali

17 SAYFA NO 17 / 25 TÜBERKULOZ LABORATUVARI TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ Balgam:Birbirini izleyen 3 gün 5-10 ml kadar sabah balgamı Çalışılana kadar 2-8 C de bekletilmeyen Kültür 42 gün içinde ARB her gün örnekler BAL:BAL alınırken bronkoskobun musluk suyuyla teması Çalışılana kadar 2-8 C de bekletilmeyen Kültür 42 gün içinde engellenmelidir. örnekler TBC KÜLTÜR VE AÇLIK MİDE SIIVISI:Birbirini takip eden 3 gün boyunca sabah aç karına alınmalıdır. Çalışılana kadar 2-8 C de bekletilmeyen örnekler ARB her gün ARB İDRAR:Birbirini izleyen 3 gün boyunca en az 40ml sabah erkenden rta idrar Oda ısısında bir saatten fazla bekletilen Kültür 42 gün içinde şeklinde örnekler. alınmalıdır.biriktirilmiş veya kateter torbasına alınış idrar örneği uygun değildir. DOKU:Bu örnekler SF içinde veya steril kap içinde gönderilmelidir. Formalin içinde gönderilen örnekler. ARB her gün

18 SAYFA NO 18 / 25 TEST ADI ÖRNEK ALIMI TRANSPORT Oda Sıcaklığı=OS UYGUN OLMAYAN ÖRNEKLER RAPORLAMA SÜRESİ DİREKT MANTAR İNCELEMESİ MANTAR KÜLTÜRÜ Lezyon üzeri %70 lik alkolle temizlenir. Kıllar, köklerinden birkaç mm. üzerinden kesilir. Cımbızla kıllar sökülür. Saat camı veya petri kabında toplanır. Tırnak ucu ise, makasla kesilir, hastalıklı tırnak bisturi ile kazınır. Yine aynı şekilde saat camı veya petri kabında biriktirilir. Saçlı deri ve saçsız derideki lezyon lanset veya bisturi ile kazınır. Aynı şekilde saat camı veya petri kabında biriktirilir. İdrar, plevral ve peritoneal sıvılar laboratuarlarda kuvvetli santrifüje edildikten sonra, tortudan preparatlar ve ekimler uygulanır Materyaller, ağzı vidalı kapalı şişelere veya petri kutularında toplanır. Alma işleminde kullanılan makas, pens, bistüri, küret, vb. malzeme ile şişe veya petri kutularının çok iyi sterilize edilmiş olmaları gereklidir. Numune laboratuvarımızda direkt olarak hastadan alınır. Mantarların canlılıklarını sürdürebilmesi için örneklerin doğru bir şekilde toplanması, taşınması ve saklanması gereklidir. Mantarın canlılığı aşırı sıcak ve soğuktan etkilenebileceğinden taşınma ve saklamasının oda sıcaklığında ve ideal olarak 2 saat içinde yapılması önerilmektedir. Eğer, göndermede gecikme olacaksa materyal buzdolabında muhafaza edilebilir. Mantarların canlılıklarını sürdürebilmesi için örneklerin doğru bir şekilde toplanması, taşınması ve saklanması gereklidir. Mantarın canlılığı aşırı sıcak ve soğuktan etkilenebileceğinden taşınma ve saklamasının oda sıcaklığında ve ideal olarak 2 saat içinde yapılması önerilmektedir. Eğer, göndermede gecikme olacaksa materyal buzdolabında muhafaza edilebilir. Uygun olmayan bölgelerden alınan örnekler Sızıntı yapan toplama kaplarında gelen örnekler Gerekli hasta ve örnek bilgisi içermeyen örnekler işleme alınmamalıdır Potasyum hidroksit ile boyasız direkt mikroskop altında incelenir.örneğin erime süresine göre dakika içerisinde verilir. Mantar üremesi olup olmamasına göre maximum verme süresi 21 gündür.

19 SAYFA NO 19 / 25 GALAKTO MANNAN /BAL(Steril kap) ELİSA Salı ve Çarşamba günleri MİKROLOJİ LABORATUVARI SEROLOJİ LABORATUVARI SEROLOJİK TESTLER NUMUNE TEST ÖRNEK ALMA KABI METOT ÇALIŞMA SONUÇ GÜNÜ Salmonella Aglutinasyon Her gün 24 saat sonra Brucella Immuncapture Soğuk Aglütinasyon Kisthidatik IHA Aglutinasyon Her gün 24 saat sonra Aglutinasyon Her gün 24 saat sonra Aglutinasyon Haftada bir 24 saat sonra Helicobacter Gaita Gaita kabı Her gün Pylori Ag İmmunkromotografi 1 saat sonra Adeno Virüs- Gaita Gaita kabı Her gün Rota Virüs İmmunkromotografi 1 saat sonra NEFELOMETRİK TESTLER NUMUNE TEST ÖRNEK ALMA KABI METOT ÇALIŞMA SONUÇ GÜNÜ CRP Nefelometrik Her gün Aynı gün

20 SAYFA NO 20 / 25 High CRP ASO RF IgA IgE IgM IgG IgG Alt Grupları C3 C4 Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün Nefelometrik Her gün Aynı gün ELİSA METODU İLE YAPILAN TESTLER TEST Anti Hav IgM ÖRNEK NUMUNE ALMA KABI METOT ÇALIŞMA GÜNÜ ELİSA Her gün SONUÇ Aynı gün Anti Hav IgG ELİSA Her gün Aynı gün HBs Ag ELİSA Her gün Aynı gün Anti HBs ELİSA Her gün Aynı gün

21 SAYFA NO 21 / 25 Anti Hbc IgM Anti HbcIgG Hbe Ag Anti Hbe Anti HCV Anti HIV Anti HDV HDV Ag Anti HEV IgM Anti HEV IgG EBV EBNA IgG EBV EBNA IgM Chlamydia pneumoniez IgA Chlamydia pneumoniez IgM Chlamydia trachomatis IgA Chlamydia trachomatis IgG AntiDs DNA Antikardiyolipin IgM Antikardiyolipin IgA ELİSA Her gün Aynı gün ELİSA Her gün Aynı gün ELİSA Her gün Aynı gün ELİSA Her gün Aynı gün ELİSA Her gün Aynı gün ELİSA Her gün Aynı gün ELİSA ELİSA ELİSA ELİSA İki haftada bir Pazartesi İki haftada bir Pazartesi İki haftada bir Pazartesi Her gün İki haftada bir Pazartesi Çalışma Çalışma Çalışma Çalışma ELİSA Çarşamba Çalışma ELİSA Çarşamba Çalışma ELİSA İk haftada bir Çalışma ELİSA İk haftada bir Çalışma ELİSA İk haftada bir Çalışma ELİSA İk haftada bir Çalışma ELİSA Perşembe Çalışma ELİSA Salı Çalışma ELİSA Salı Çalışma

22 SAYFA NO 22 / 25 Parvovirüs B19 IgM Parvovirüs B19 IgA HSV Tip II IgM HSV Tip II IgA ALLERJİ TESTLERİ ELİSA Pazartesi Çalışma ELİSA Pazartesi Çalışma ELİSA Cuma Çalışma ELİSA Cuma Çalışma TEST NUMUNE NUMUNE METOT ÇALIŞMA SONUÇ TÜRÜ ALMA KABI GÜNÜ Spesifik IgE Mix REAST Haftada 1 kez Çarşamba günü Spesifik IgE Tek REAST Haftada 1 kez Çarşamba günü TORCH ÜNİTESİ TEST NUMUNE NUMUNE METOT ÇALIŞMA SONUÇ TÜRÜ ALMA KABI GÜNÜ Anti CMV IgM Elfa Her gün Her gün Anti CMV IgG Elfa Her gün Her gün CMV IgG Avidite Elfa Her gün Her gün Anti Toxoplazma IgM Elfa Her gün Her gün Anti Toxoplazma IgG Elfa Her gün Her gün Toxo G Avidite Elfa Her gün Her gün Elfa

23 SAYFA NO 23 / 25 Anti Rubella IgM Elfa Her gün Her gün Anti Rubella IgG Elfa Her gün Her gün Kızamık IgG Elfa Her gün Her gün Kabakulak IgG Elfa Her gün Her gün Borrrelia IgG+IgM Elfa Her gün Her gün Varicella Zoster IgG Elfa Her gün Her gün IFA LABORATUARI TEST NUMUNE NUMUNE METOT ÇALIŞMA SONUÇ TÜRÜ ALMA KABI GÜNÜ ANCA AMA IFA Haftada 3 kez Perşembe günleri IFA Haftada 3 kez Cuma günleri Haftada 3 kez Pazartesi ANA IFA Çarşamba-Cuma günleri IFA Haftada 3 kez Cuma günleri DSDNA LKM IFA Haftada 3 kez Çarşamba günleri ANTİ ENDOMİSYUM IFA Haftada 3 kez Salı günleri

24 SAYFA NO 24 / 25 IGA-IGG ANTİ GLİADİN IGA- IFA Haftada 3 kez Cuma günleri IGG ENA PROFİL Anti MPO+PR3 IFA Haftada 3 kez Perşembe günleri IFA Haftada 3 kez Salı günleri MOLEKÜLER LABORATUARI TEST NUMUNE NUMUNE KABI METOT ÇALIŞMA SONUÇ TÜRÜ GÜNÜ HBV DNA Real-Time PCR Haftada 3 Çalışma defa HCV RNA Real Time PCR haftada 2 Çalışma defa HPV Genotipleme- Servical Sürüntü steril eküvyon + transport Multiplex -pcr perşembe Çalışma Servikal Kanser medıum sıvısı Risk Analizi Hibridizasyon+pcr perşembe Çalışma HCV Genotipleme-

25 SAYFA NO 25 / 25 M.tuberculosis DNA balgam, bos, steril steril falcon Real Time-pcr salı Çalışma vücut ü sıvıları Menenjit Viral/Bakteriyal BOS steril Multiplex -pcr çarşamba Çalışma DNA-RNA eppendorf HBV ilaç direnci Jelli vakumlu Hibridizasyon-pcr çarşamba Çalışma Solunum Yolu Nazofarengeal Multiplex-pcr Pazartesi- Çalışma Virüsleri Paneli Sürüntü Perşembe 12 Parametre CMV DNA Jelli Vakmlu Real Time pcr Cuma Çalışma