TERM ve PRETERM BEBEKLERİN AŞILANMASI. Doç Dr Dilek TOPRAK Şişli Etfal EAH Aile Hekimliği Kliniği

Transkript

1 TERM ve PRETERM BEBEKLERİN AŞILANMASI Doç Dr Dilek TOPRAK Şişli Etfal EAH Aile Hekimliği Kliniği

2 Sunum Planı 1. Bağışıklık nedir? 2. Aşılamanın önemi 3. Aşı çeşitleri ve uygulama yolları 4. Güncel Aşı takvimi ve Rutin Aşılar 5. Özel aşılar (Rotavirus, HPV, ADACEL, Grip aşısı) 6. Genel bilgiler 7. Aşı Kontrendikasyonları 8. Aşının saklanması ve kullanımı 9. Özel Durumlarda Aşılama 10. Aşılarla İlgili Aklımıza Takılanlar 11. Kaynaklar

3 1. Bağışıklık Nedir? BAĞIŞIKLIK Vücudun immun yanıt vermeye hazır hale gelmesi AKTİF BAĞIŞIKLIK PASİF BAĞIŞIKLIK Doğal aktif (ör. Enfeks.) Doğal Pasif (ör: anneden bebeğe ab geçişi, kolostrum) Yapay aktif (aşılar) Yapay pasif (hiperimmun serum, antitoksik serum, Ig ler)

4 Aşılamanın Önemi Morbidite Salgınlar Bebek ve çocuk ölümleri

5 Aşılamanın Önemi Dünya Sağlık Örgütü aşılama sayesinde dünya genelinde yılda; 3 milyon çocuğun hayatının kurtulduğunu 2 milyon çocuğun aşılanamadığından ölmekte olduğunu tahmin etmektedir.

6 Çocuk Ölümü Nedenleri Diğer 15% Perinatal 23% ASYE (diğer) 6% ASYE (pnömokok) 8% ASYE (Hib) 4% Tetanoz 2% Boğmaca 3% Kızamık 5% Kaynak: GAVI fact sheet Immunisation, Aug 2006 İshalli hst. (rotavirus) İshalli hst. (diğer) 12% Sıtma 11% Konjenital anomaliler 4% HIV/AIDS 4% 3% Aşısı olan hastalıklar 6 (25%)

7 Aşılamanın Önemi Ülkemizde yalnızca aşılama ile her yıl yaklaşık bin bebeğin ölümü engellenmektedir. Unutmayın! Aşı ile korumak daha ucuz ve kolaydır

8 AŞILARIN UYGULAMA YOLLARI

9 Canlı BCG (i.d) MMR (S.c) Oral Polio (p.o) Suçiçeği (S.c) Rota virus (p.o) İnaktive Hepatit A (i.m) İnfluenza (i.m) Boğmaca (i.m) Toksoid Difteri (i.m) Tetanoz (i.m) Polisakkarid HiB (i.m) Menengokok (i.m) Pnömokok (i.m) Rekombinan Hepatit B (i.m) Aşı Çeşitleri ve Uygulama Yolları

10 AŞILARIN UYGULAMA YOLLARI-3 İM İNJEKSİYON SC İNJEKSİYON < 2 yaş uyluk anterolaterali > 2 yaş deltoid bölge

11

12 6. Güncel Aşı Takvimi ve Rutin Aşılar Doğumd a 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay 18. Ayın sonu 24 ayın sonu İlköğr. 1.sınıf İlköğr. 8.sınıf Hep B I II III BCG I DaBT-İPA-Hib I II III R KPA I II III R KKK I R DaBT-IPA R OPA I II Td Hepatit A I II Su çiçeği I R DaBT-İPA-Hib: Difteri, aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Hemofilus influenza tip b Aşısı (Beşli Karma aşı) KKK: Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak Aşısı OPA: Oral Polio Aşısı Td: Erişkin Tipi Difteri-Tetanoz Aşısı KPA: 13 valanlı Konjuge Pnömokok Aşısı

13 Hepatit-B Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğreti m 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf Hep B I II III Aşı Kontrendikasyon Yan Etki Hepatit B Ekmek hamuru mayasına (Saccharomyces serevisiae ) anafilaktik reaksiyon Enjeksiyon yerinde hassasiyet (%3-29) 37.7 C Ateş (%1-6) Anafilaksi (1/600bin doz) HBV aşısı çocuklarda (<10 yaşta) çocuk dozu olarak (0.5 ml) uygulanır.

14 Hepatit B aşısı 1. doz En az 4 hf 2. doz 3.doz En az 8 hf En az 16 hf (6 aydan önce yapılmaz, 6-9 ay arasında yapılabilir) Normal zaman aralığından 4 güne kadar erken aşılama tolere edilebilir En az süreden itibaren 5 günü aşan erken aşılama uygun değildir Bu süreler dikkate alınmadan yapılan erken aşılamada aşı sayılmaz ve tekrarlanır

15 HBsAg-pozitif anne YD a doğumu izleyen 12 saat içinde HBV aşısı ve 0.5 ml hepatit B immunglobulini (HBiG) son aşıdan sonra bebekte serolojik değerlendirme aylarda aşılama

16 Herhangi bir yaş grubunda Hepatit B aşılaması yapılmadan önce Hepatit B ye yönelik serolojik inceleme yapılmasına gerek yoktur. HBsAg negatif anneden doğan bebeklere rutin 3 doz aşı sonrasında serokonversiyonu belirlemek için test yapılmasına gerek yoktur.

17 Aşılama sonrası rutin serolojik değerlendirme aşağıdaki risk gruplarında ve son aşıdan 1-3 ay sonra önerilir: HBsAg pozitif anneden doğan bebekler, hemodiyaliz hastaları, mesleki veya çalışma ortamı gereği delici kesici yaralanmalara maruz kalma riski olan çocuklar, HIV enfeksiyonu,

18 6. Güncel Aşı Takvimi ve Rutin Aşılar BCG Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğretim 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf BCG I Aşı Kontrendikasyon Yan Etki BCG Canlı aşının kontrendike olduğu durumlar Süpüratif BCG lenfadeniti (%0.1-4) Yaygın enfeksiyon Osteitis ( /milyon doz) sol omuza, deri içine ilk bir yaşta 0.05 ml (0.5 dizyem), 1 yaş üzerinde ise 0,1 ml olarak uygulanır. Genellikle 2. ayda olmak üzere, 0-3 ay arasında yapılabilir. 3. aydan sonra yapılacaksa PPD sonucuna göre karar verilmelidir.

19 BCG Aşısı PPD deri testi pozitifse (BCG yapılmamışlarda 10 mm endürasyon) bebek tüberküloz hastalığı açısından değerlendirilmelidir gerekirse tbc hastalığı tedavisi (çoklu ilaçla tedavi) veya proflaksisine (tekli ilaçla) alınmalı, ayrıca aile taraması yapılmalıdır. Kayıtlara göre BCG yapıldığı bilinen çocuklarda (skar görülsün veya görülmesin) ve BCG skarı bulunan çocuklarda herhangi bir yaşta kontrol amacıyla PPD yapılmasına gerek yoktur ve bunun sonucuna göre BCG uygulaması gerekli değildir.

20 Altı yaş üzerinde hiç aşılanmamış çocukta BCG gerekli değildir. Altı yaş altında BCG yapılmamış olan çocukta PPD sonucuna göre gerekiyorsa BCG uygulanır.

21 6. Güncel Aşı Takvimi ve Rutin Aşılar DaBT-IPV-Hib Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğretim 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf DaBT-IPV- Hib I II III R Aşı Kontrendikasyon Yan Etki DaBT- IPV-Hib DaBT: Aşıya bağlı ensefalopati (Boğmaca bileşeni çıkarılarak takvime devam edilir.) IPA: Neomisin, streptomisin veya polimiksin B ye karşı anafilaktik reaksiyon Steril apse, Ateş (%50 sinde >38 C) Durdurulamayan ağlama (%0.1-6) Hipotonik,hiporesponsif atak ( /100 bin doz) Kısa süreli konvulsiyon (3-7/10 bin doz) Ensefalopati (1/330bin doz)

22 7 yaşından sonra boğmaca yapılmaz. İÖO 1. sınıf ve İÖO 8 sınıfta erişkin tip difteri ve tetanoz karması (dt) uygulanır ve daha sonra 10 yılda bir tekrarı önerilir.

23 KPA (= 7 bileşenli Konjuge Pnömokok aşısı ) Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğretim 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf KPA I II III R Aşı Kontrendikasyon Yan Etki KPA Genel aşı kontrendikasyonları Hafif lokal yan etkiler, Ateş Myalji gibi orta derecede sistemik etkiler 12. aydan küçük çocuklarda 1. ve 2. dozlar ile 2. ve 3. dozlar arasında bırakılması gereken en az süre 1 ay olmalıdır. Üçüncü KPA aşısı ile son (dördüncü) aşı olan pekiştirme/rapel aşısı arasında en az süre 4 ay olmalıdır (Pekiştirme/rapel aşısı 12. aydan önce yapılmamalıdır.)

24 3-6 aylık çocuklara 3 doz temel aşılama bir doz pekiştirme olmak üzere toplam 4 doz 7-11 aylık çocuklara 2 doz temel aşılama 1 doz pekiştirme olmak üzere toplam 3 doz uygulanır aylık çocuklara 2 doz KPA 1. ve 2. dozlar arasında bırakılması gereken en az süre 2 ay olmalıdır. Daha önce aşılanmamış veya eksik aşılanmış çocuklara da 2-5 yaş arasında tek doz yapılır. 5 yaşından büyük sağlıklı çocuklara önerilmez.

25 MMR (KKK) Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğretim 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf MMR I R Aşı Kontrendikasyon Yan Etki MMR Neomisin veya jelatine karşı anafilaktik reaksiyon, Yumurtaya karşı anafilaktik veya anafilaktoid reaksiyon (Anafilaksi dışındaki yumurta allerjileri engel değildir), Gebelik, 39.4 C ve üzeri ateş (%5-15) Geçici morbiliform döküntü (%5) Anafilaksi (nadir) Akut-kronik artrit(nadir) Polinöropati SNIK(nadir)

26 Aşının uygulanmasında geçikme olan çocuklarda, en az bir ay arayla toplam 2 kez aşı yapılmalıdır. her çocuğun 2 KKK aşısı olmalıdır.

27 Oral Polio Aşısı Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğretim 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf OPV I II Aşı Kontrendikasyon Yan Etki OPV Canlı aşının kontrendike olduğu durumlar, Aynı evde yaşayanlarda immun yetmezlik durumu, Paralitik polio (1/2.4milyon doz), Allerjik reaksiyon,

28 Canlı viral bir aşı olması nedeniyle OPV aşısı, immün yetmezlikli çocukta veya ailesinde immün yetmezlik birey bulunan çocuklarda uygulanmamalıdır.

29 Hepatit A Avaxim(Pasteur,) Havrix (GSK 12.aydan sonra, 6 ay arayla iki doz ayda uygulanır Koruyuculuk 8-10 yıl Aşı yan etkileri; Lokal reaksiyonlar(%15-21) Baş ağrısı(%8) Beslenme problemleri(%8)

30 Hepatit A Virüs (HAV) Aşısı Orta endemik ülkelerde daha çok öneriliyor. Mümkünse 2. aşı aynı firmanın aşısıyla yapılmalıdır, ancak farklı firmanın aşıları değişimli olarak kabul edilir.

31 (varicella) Suçiçeği Aşısı Canlı aşıdır, IM uygulanır Ayda 1. doz (4-6 yaşlarında 2.doz önerilir) < 13 yaş tek doz > 13 yaş 4-8 hafta ara ile 2 doz Okavax (Pasteur) Varilrix (GSK)

32 Suçiçeği Aşısı Özellikle okul çağı ile birlikte zaman zaman salgınlar yaptığı ve eğitim ve sağlık sistemi ve çalışan annebabalar açısından ekonomik kayba yol açtığı, bazen komplikasyon ve ölümle seyretmesi nedeniyle Ulusal Aşı Takvimine alınmıştır.

33 7. Özel aşılar Rotavirus, ADACEL( dtab-ipv), Mevsimsel Grip Aşısı HPV aşısı

34 ROTAVİRUS AŞISI DSÖ, 2007 durum raporu ve önerisi; RVA nın, RVAGE nin önemli bir genel sağlık sorunu olduğu özellikle Amerika, Avrupa gibi ülkelerde ulusal aşı programlarına eklenmesi World Health Organisation. Weekly epidemiological record (No. 32). 2007; 82: ( DSÖ 2009 durum raporunda önerisi; RVA nın bütün ulusal aşı programlarına eklenmesi önermiştir World Health Organisation. Weekly epidemiological record (No.51-52). 2009; 84: ( İshale bağlı ölümlerin 5 yaş altındaki mortalitenin >%10 una neden olduğu ülkelerde aşı kuvvetle önerilir World Health Organisation. Weekly epidemiological record (No. 50). 2009; 84: ( CDC, AAP, AAFP, ESPID, ESPGHAN bütün çocuklara rotavirus aşısı yapılmasını tavsiye eder Matson DO, Edwards MS, Duryea TK, Torchia MM. Rotavirus Vaccines. Accessed Cortese MM, Parashar UD, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). MMWR Recomm Rep 2009; 58: Committee on Infectious Diseases, American Academy of Pediatrics. Pediatrics 2009; 123: Vesikari T, Van Damme P, Giaquinto C, et al. European Society for Paediatric Infectious Diseases/European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition evidence-based recommendations for rotavirus vaccination in Europe. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2008; 46 Suppl 2:

35 Rotavirüs aşı uygulamasıyla dünyada hastaneye yatışta %70-80 azalma olmuştur. İshal vakaları ve mortalitede düşüş izlenmiştir.

36 Rotavirus Aşısı Rotarix (GSK) Rotateq (MERCK) Orgin Human attenüe strain Bovine/Human reassortant İçerik Monovalan (insan serotip G1P8) Pentavalan Doz sayısı-fiyatı 2 doz-142 TL 3 doz-114 TL Ağır Rota ishaline karşı koruyuculuk *%85 *%98 Avantajı 2 doz uygulanması immunojenitesi geniş Dezavantajı Non P1 serotiplere karşı düşük etkinlik Kompleks aşı, 3 doz uygulama Uygulama 2. Ay - 3. ay 2. ay 3. ay 4. ay Aşı oral yolla ilk doz 6-14 haftalık iken uygulanır (15 hf lık olursa aşılamaya başlanmaz). İki doz arasında en az 4 hafta olması önerilir. Aşının ilk dozuna başlama yaşının 3-4 ayı geçmemesi önerilir. Aşılama 7.aydan önce tamamlanmalıdır. 8. aydan sonra uygulanmaz.

37 Rotavirüs (RV) Aşısı Anne sütü alanlarda aşı yapılabilir Rotavirüs aşıları, canlı viral aşılar olduğundan immun yetmezliği olanlara önerilmez. Rotavirüs aşısı diğer aşılarla uygulanabilir (Son doz OPV ile çakışabilir. Önce Rota aşısı sonra diğer aşıyı uygula)

38 7. Özel aşılar ADACEL-POLİO Tdab-IPV kombine aşısı Her yaş grubunda 0,5 ml lik tek doz, I.M ADACEL POLIO TM primer immünizasyonu takiben tekrar doz olarak 3 yaşından itibaren difteri, tetanoz, boğmaca ve çocuk felcine karşı aktif bağışıklama için endikedir.

39 ADACEL-POLİO ADACEL i Kimlere yapalım? 4-6 yaş okul öncesi hatırlatma dozu yapılmayanlar, *Evinde infant olan erişkinlere ( anne, baba, bakıcı vb) (KOZA) *11-17 yaş arası adolesanlar, (Temel amaç adolesanlarda tam bağışıklığı sağlamaktır) (**Boğmaca)

40 ADACEL-POLİO Koza Stratejisi İnfantla yakın teması olan tüm bireyler boğmacaya karşı aşılanmalıdır.

41 7.Özel aşılar-grip Aşısı YAŞ DOZ 6 ay 3 yaş 0.25ml x 2 (1 ay arayla) 3 8 yaş 0.5ml x 2 (1 ay arayla) 9 12 yaş 0.5ml tek doz Koruyuculuğu yapıldıktan 15 gün sonra başlar ve 6 ay kadar devam eder(% 80).

42 Yüksek risk grubu AYRICA İnaktif İnfluenza Virüs Aşı endikasyonları astım ve kistik fibroz gibi diğer kronik pulmoner hastalıklar, solunum sistemini deprese eden veya aspirasyon riskini arttıran hastalıklar, hemodinamik olarak önemli kardiyak hastalıklar, immunsupresif hastalıklar veya tedaviler, orak hücreli anemi ve diğer hemoglobinopatiler, uzun süreli aspirin tedavi endikasyonu olan hastalıklar (romatoid artrit, Kawasaki sendromu gibi), kronik renal disfonksiyon, diabetes mellitus gibi kronik metabolik hastalıklar sayılabilir ay sağlıklı çocuklar, 0-5 aylık sağlıklı çocuklarla yakın teması olan kişiler, yüksek riskli çocuklarla yakın temaslı (ev teması dahil) kişiler, <24 ay çocukların ve yüksek riskli çocukların ev bakımını üstlenen kişiler, tüm sağlık çalışanları

43 Aşı kontrendikasyonları Yumurta allerjisi olanlara, Daha önce grip aşısından sonra ağır allerjik reaksiyon geçirenlere Grip aşısından sonra 6 hafta içerisinde Guillain- Barre Sendromu gelişenlere, 6 aydan küçük bebeklere grip aşısı uygulanmamalıdır.

44 Human Papillomavirüs (HPV) Aşısı HPV aşıları cinsel ilişki yaşından önce uygulanmalıdır. Aşı öncelikli olarak (10-14 yaş) kız çocuklara uygulanır. Aşı etkin güvenilir ve iyi tolere edilen bir aşı olarak bulunmuştur. Son yayınlarda genital siğilleri ve epitelyal neoplazileri önlemek için yaş erkeklerin de HPV ye karşı kuadrivalan aşının rutin olması gerekliliği savunulmaktadır. Daha önce aşılanmamış yaş grubuna aşı önerilir.

45 Aşı 9 yaştan önce önerilmez. HPV aşıları rutin çocukluk aşılarıyla (adölesan dönem aşıları) eş zamanlı yapılabilir.

46 Gardasil; Merck aylar Tip 16, 18, 6, 11 Genital siğillere de etkili Cervarix; GlaxoSmithKline aylık Tip 16, 18

47 Konvülsiyon öyküsü Antibiyotik tedavisi görme Nonspes. allerji öyk. Ailede aşıyı takiben yan etki görülme öyküsü Prematürelik Serebral palsi, Down send. gibi kalıcı nörolojik durumlar Lokal reaks. Sağlıklı bir çocukta 38.5 C nin altında hafif hastalıklar Ailede konvüls., felç veya epilepsi öyküsü, Ameliyat öncesi ve sonrası Kr kalp, akc, böbrek, kc. hastalıkları gibi kr. hst lar. Yenidoğan sarılığı öyküsü Malnütrisyon Penisilin alllerjisi Aşılamaya Engel Değildir!!!

48 5. Aşı Kontrendikasyonları Aşı ve içeriğine karşı anaflaksi ve benzeri tablo 5 yaş üzerindekilere boğmaca aşısı İlerleyici Nörolojik bozukluklar Ağır immünsüpresyonda canlı aşı, Ateşli/ateşsiz ağır ve orta şiddette enfeksiyon varlığı Aktif tüberküloz, Klinik AIDS vakalarına BCG, DBT sonrası 7 gün içinde ortaya çıkan ensefalopatide boğmaca aşısı, İmmun yetmezliği olan çocukla teması olanlarda oral polio Önceki aşılamada anaflaksi gelişimi Hamilelerde canlı aşılar

49 Prematürelerde ve DDA bebeklerde aşılama-1 Gen. normal çocuklara önerilen normal doz ve aralıkla yapılır 2000 gr altı Hepatit B Aşısı YAPILMAZ, 1 aylıkken başlanır. (HbsAg (-) anne) Kronolojik yaş esas alınır IVIG alanlarda canlı aşılar 3 ay sonra yapılır

50 Prematürelerde ve DDA bebeklerde aşılama-2 Bazı istisnalar dışında miadında N doğum ile aynı <1500gr veya <29 hf; ab yanıtı azalabilir Hepatit B aşısı için 30 gün ya da 2000gr olması beklenir Anne HBsAg (+) ise 12 saat içinde HBIG ve aşı uygulanır ancak ilk aşı yerine sayılmaz. 1 ay sonra 1, 2, 12 şeklinde yeniden aşılamaya başlanır. Prematürelerde aşı dozu az ya da bölünmüş olarak uygulanmaz İnce uçlu enjektör kullanılmalıdır.

51 AŞILARLA İLGİLİ AKLIMIZA TAKILANLAR?

52 Aşı nedeniyle proflaktik antipiretik önerelim mi?

53 Aşı nedeniyle proflaktik antipiretik önerelim mi? Önerilmiyor ateşe kadar parasetamol verme (immun cevabı olumsuz etkiliyor)

54 Aşı dozları arasında bırakılması gereken minimum süre ne olmalıdır?

55 Aşı dozları arasında bırakılması gereken minimum süre ne olmalıdır? 2 inaktive aşı: Aynı anda veya istenen aralıkla İnaktive ve canlı aşı: Aynı anda veya istenen aralıkla 2 canlı aşı: Aynı yoldan uygulanacak iki canlı virus aşısı aynı gün yapılamamışsa etkileşimi önlemek için aralarında en az 4 hafta bırakılmalı

56 Aynı gün içerisinde bir çocuğa kaç aşı yapılabilir?

57 Aynı gün içerisinde bir çocuğa kaç aşı yapılabilir? Aşıların aynı gün içerisinde yapılması, aşı programına uyum için temel kriterlerden birisidir. ABD de kombine aşılar kullanılmadığından aynı vizitte 7-9 aşı yapılmaktadır.

58 Anne emziriyorsa emziren anneye yapılan aşı küçük bebeği etkiler mi?

59 Anne emziriyorsa emziren anneye yapılan aşı küçük bebeği etkiler mi? Emziren anneye verilen inaktif veya canlızayıflatılmış aşıların bebeğe bir sakıncası yoktur Sadece anneye verilen kızamıkçık aşısı virusu süte geçebilir Çocukta enfeksiyon olsa bile genelde hafif seyirlidir, bir sorun oluşturmaz

60 Temas sonrası aşı uygulaması?

61 Suçiçeği : saat içinde aşılanmalı Hepatit-A : gün içinde aşılamalı Hepatit-B : Hemen aşılamalı ve HBIG yapmalı Kuduz : Tetanoz: Kızamık: Hemen aşılamalı ve RIG yapmalı Hemen aşılamalı ve TIG/TAT vermeli 72 saat içinde aşılama

62 Oral polio aşısı (OPV) verdikten 10 dakika içinde bebek aşıyı kustu, ne yapılmalıdır, aşı tekrar edilmeli midir?

63 Oral polio aşısı (OPV) verdikten 10 dakika içinde bebek aşıyı kustu, ne yapılmalıdır, aşı tekrar edilmeli midir? OPV sonrası erken dönemde kusan bebeklere OPV dozu tekrar edilir İkinci doz da kusulursa OPV bir kez daha tekrarlanmaz Ancak bu iki doz aşı da sayılmaz Daha sonra uygun zamanda tekrarlanır

64 Rotavirus aşısı (RVA) uyguladıktan sonra çocuk kustu, aşıyı tekrar etmeli miyim?

65 Rotavirus aşısı (RVA) uyguladıktan sonra çocuk kustu, aşıyı tekrar etmeli miyim? RVA sonrası kusarsa; tekrar edilmez Kusmayı en aza indirmek için; Mümkünse beslemeden aşı (10 sonra beslenebilir) Kusan çocuklara normal RVA takvimi (ek fazladan doz uygulanmaksızın) tamamlanır

66 Risk grubunda olan bir bebek aşılama sonrası serolojik değerlendirmede hala AntiHbs negatif ise ne yapmalı?

67 Çocuk HBsAg pozitif değilse (<10 mu/ml), primer (temel) aşılama sonrası ek bir 3 doz ile aşılama tekrarlanır. Bu ikinci seriaşılamanın son aşıdan bir ay sonra tekrar serolojik değerlendirme yapılır. Bu ikinci 3 dozluk seriden sonra da serolojik yanıt olmazsa sonraki dozlara da yanıt alınma olasılığı çok düşüktür ve tekrar aşılama serilerine gerek yoktur.

68 Dördüncü ayda gelen bir bebekte daha önce bir kez rotavirus aşısı yapıldığı öğrenildi, ancak hangi tip aşı olduğu konusunda bir bilgi ve kayıt yok. Aşılamaya nasıl devam etmeliyim?

69 Farklı rotavirüs aşılarıyla doz rejiminin tamamlanması ile ilgili veri yoktur ve önerilmez. Önceki aşı bilinmiyorsa toplam 3 dozu tamamlamak üzere ve aynı tip aşı olmak kaydıyla 2 ek doz rotavirus aşısı (Rotateq veya Rotarix) yapılarak aşı takvimi tamamlanır

70 Evde immun yetmezlikli bir kardeş var, bebeğe rotavirus aşısı yapabilir miyiz?

71 Evde immun yetmezlikli bir kardeş var, bebeğe rotavirus aşısı yapabilir miyiz? İmmun yetmezlikli ve baskılanmış durumlu, immun sistemi etkileyici ilaç alan kişi veya gebe olması bebeğin rotavirus aşısına engel değildir Bebeğe kan veya kan ürünleri verilmesi de rotavirus aşısına engel değildir

72 Rotavirus gastroenteriti geçirdiği saptanan bir bebeğe rotavirus aşısı yapılabilir mi?

73 Rotavirus gastroenteriti geçirdiği saptanan bir bebeğe rotavirus aşısı yapılabilir mi? Rotavirus aşısının birden fazla tipi var Değişik tiplerle yeni enfeksiyonlar gelişebilir Rotavirus aşıları en uygun zamanlarda ve belli oranda başka tiplere karşı çapraz koruyuculuk oranları yüksek aşı tiplerinden seçilerek hazırlanır Rotavirus gastroenteriti geçiren bebeklere normal şekilde rotavirus aşısı yapılır veya daha önceden rotavirus aşılarına başlanmış bir bebekte normal rotavirus aşı takvimi tamamlanır

74 Çocuk Felci Türkiye den eradike edilmiş olmasına rağmen neden aşılama devam ediyor?

75 Çocuk Felci Türkiye den eradike edilmiş olmasına rağmen neden aşılama devam ediyor? Ülkemizde son vaka 1998 yılında görüldü de Çocuk Felci Eradikasyon sertifikası verildi ancak halen dünyada 5 ülkede çocuk felci vakaları görüldüğü için aşılama devam ediyor.

76 HBV aşıları birbiriyle değişimli olarak uygulanabilir mi?

77 Türkiye deki HBV aşıları birbiriyle değişimli olarak uygulanabilir, yani uygulanan HBV aşı dizisi, farklı üreticilerin aşılarıyla tamamlanabilir.

78 Hib aşısı olan bir bebek bir daha menenjit olmaz mı?

79 Hib aşısı olan bir bebek bir daha menenjit olmaz mı? Olabilir. Çünkü menenjitin tek etkeni Hib değildir. Diğer bct ya da virüslere bağlı menenjit görülebilir.

80 Bir bebek 2 aylık olduğunda hala hastanede yatmakta ise aşı takvimi nasıl olmalıdır?

81 Bir bebek 2 aylık olduğunda hala hastanede yatmakta ise aşı takvimi nasıl olmalıdır? prematüre bebeklerin 2 aydan itibaren aşılanmasında herhangi bir sorun yoktur. Bir bebek 2 aylık olduğunda hala hastanede ise, Difteritetanoz-aselüler boğmaca- Haemophilus influenza Tip B (Hib) konjugatı-inaktif poliovirus aşısı ya da HepB komnbine aşısı uygulanmalıdır.

82 Yumurta alerjisi olan çocuğa canlı aşılar uygulanabilir mi?

83 Yumurta alerjisi olan çocuğa canlı aşılar uygulanabilir mi? İnfluenza ve yellow fever aşıları dışında aşılar uygulanabilir. «Daha önceki anaflaktik reaksiyonlar» yumurta alerjisi olarak tanımlanmaktadır.

84 Aşılama programında aksama olursa ne yapmalı?

85 Aşılama programında aksama olursa ilk fırsatta programa kalınan yerden devam edilmelidir.

86 Dozun az / fazla yapılması ya da aşının im / sc yapılması durumunda ne olur?

87 İ.m. Enjeksiyonların s.c. yapılması lokal reaksiyonda artışa neden olur, tekrarlanmaz Önerilen dozdan az yapılması: Yetersiz koruma, Önerilen dozdan fazla yapılması: Lokal veya sistemik yan etki oranında artış, Tek bir immünizasyon dozuna eşit olan bölünmüş dozlar da aşılama yapılmaz.

88 Aşılar İçin Kesin Kontrendikasyonlar?

89 Önceki dozdan sonra görülen ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) Aşı komponentlerine karşı alerjik reaksiyon (örn: yumurtaya karşı anafilakside influenza aşısı) DTaB,Tdap için: Aşılamadan sonraki 7 gün içinde beliren ensefalopati, Progresif nörolojik bozukluklar (infantil spazm, kontrol edilemeyen epileptik nöbetler); Canlı aşılar için: Sürekli immün yetmezlik ve hamilelik

90 10. Son söz!!! Aşılama ile her yıl dünyada 3 milyon çocuk ölümden kurtulmaktadır Ülkemizde yalnızca aşılama ile her yıl yaklaşık bin bebeğin ölümü engellenmektedir, Aşılanan çocuk sayısını arttırmada en büyük görev biz hekimlere düşmektedir

91 Aşılama hastalıklardan korunmanın başarılı ve ucuz yöntemidir ANCAK..!!!! EN başarılı ve EN ucuz aşı ANNE SÜTÜ dür

92 TEŞEKKÜRLER

93 11.Kaynaklar Nelson s Pediatri Olcay Neyzi Pediatri Sağlık Bakanlığı Genelgesi-2010 CDC Q&A for diseases and vaccines Güncel Aşılama-Medya yayınları Red Book 26 th edition 2003, Sanofi Pasteur Aşılar Kitabı Prof Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu, Uludağ Ün. Tıp Fak.,Çocuk Enf. Hast. BD «Özel Durumlarda Aşılama» sunumu (aşı danışma merkezi)