AĞRISI GİRİŞ EPİDEMİYOLOJİ PATOFİZYOLOJİ KLASİFİKASYON ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM
|
|
- Oz Ceylan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BAŞ & YÜZ AĞRISI AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTES LTESİ ACİL L TIP ANABİLİM M DALI Dr.İlker GÜNDÜZ GİRİŞ Acil servis başvurularının %4 ü baş ağrısı yakınmasıdır Hekim, bu baş ağrılarının hayatı tehdit edici özellikleri konusunda araştırma problemleriyle uğraşır Bu baş ağrılarının çoğu iyi huyludur ve acil serviste bu hastalara etkin, hızlı tedavi uygulanmalıdır EPİDEMİYOLOJİ KLASİFİKASYON Migren tipi baş ağrıları kadınlarda %17, erkeklerde %5 görülür Çoğu acil baş ağrıları iyi huylu baş ağrısı sendromlarıdır, fakat bunların %3.8 i ciddi veya sekonder kaynaklı baş ağrılarıdır PATOFİZYOLOJİ Beyin parankimi büyük ölçüde ağrıya duyarsızdır Ağrı, büyük kraniyal damarlar, proksimal intrakraniyal damarlar, ve duramater kaynaklı olabilir Anterior damarlar trigeminal sinirin oftalmik dalından inerve edilir Posterior fossa içeriği ise C2 sinir kökleri dalları tarafından innerve edilir ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM ACEP American College of Emergency Physicians American College of Emergency Physicians Klinik politika olarak tüm baş ağrısı hastalarını 4 ana gruba ayırmış. Uygun şüpheli kritik sekonder baş ağrılı hastaları acil araştırma ve tedavi için seçin Genellikle iyi huylu veya geri dönüşlü sekonder baş ağrılı hastaları etkili tedavi ve teşhis edin Primer baş ağrısı sendromları için etkili bir tedavi sağlamak Taburcu edilen hastaların uygun tedavi ve takibini sağlamak
2 ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM Hikaye baş ağrısı değerlendirmesinde çok önemlidir Atipik hikaye Eski baş ağrılarına göre durumu Önceki ağrıları bir model ise Bazı yüksek riskli özellikleri Acil servis değerlendirmesine yön verir ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM ANAMNEZ BAŞ AĞRISI ŞEKLİ Önemli özellikleri içerir İlk şiddetli baş ağrısı En kötü baş ağrısı İstikrarlı birkaç gün içinde kötüleşme Süresi bakımından daha önceki baş ağrılarından önemli farklılıklar Şiddeti veya semptomlarla birlikteliği ANAMNEZ BAŞLANGIÇ Ani başlangıçlı, özellikle efor sırasında (öksürme, dışkılama, vb ), intrakraniyal patolojiyi ayırt etmekte belirleyicidir %25 ten fazlası subaraknoid kanama kaynaklıdır ANAMNEZ BAŞ AĞRISI LOKALİZASYONU Lokalizasyon nonspesifik ve tanı için güvenilir değildir Migren ağrısı tek taraflı, tansiyon tipi ağrı çift taraflı ama tersi de doğru olabilir Ense tipi baş ağrıları intrakraniyal patolojiyi ayırt etmede bağımsız yorumlanabilir Pozitif prediktif değeri %16 dır Fakat SAK ın en sık lokalizasyonudur ANAMNEZ SEMPTOMLARLA BİRLİKTELİĞİ Önemli semptomlar Bilinç düzeyi bozulması, konfüzyon hali, senkop, boyun ağrısı veya tutulması, kalıcı görme bozuklukları, nöbet, ateş Diğer nonnörolojik Görme bozukluğu ve göz ağrısı, glokom veya iritis, çene klasdikasyosu, temporal arterit ve yüz ağrısı, sinüzit gibi nedenlerlede ağrı olabilir
3 ANAMNEZ DİĞER HİKAYELER İlaçlar Nitrogliserin, kronik analjezik kullanımı, MAOinh., antikoagülanlar Uzak travma geçmişi Toksik maruziyet Karbonmonoksit Önce baş ağrısı öyküsü, daha önceki görüntüleme sonuçları ve maligniteler gibi eşlik eden hastalıklar, AIDS veya HIV serokonversiyon, koagülopati ve hipertansiyon alınmalı ANAMNEZ AİLE HİKAYESİ Migren ve yol tutması gibi durumlarda ailesel geçiş vardır 1. ve 2. derece akrabalardaki anevrizma rüptürü riski normal topluma göre 4 kat fazladır FİZİK MUAYENE Genel görünüm ve vital değerlerin bozukluğu, ciddi bir probleme işaret olabilir Ateş menenjit veya sinüzit düşündürsede, SAK tada görülebilir Bilinen HT olan hastada hipertansif acillerden şüphelenmek gerekir Odaklanmış bir muayenede nonnörolojik baş ağrısı nedenleri aranıyor olmalıdır FİZİK MUAYENE Baş ve boyun muayenesi iyi yapılmalıdır Sinüzit Temporal arterit Arter üzeri hassasiyet, pulsasyon Diş problemleri Diş ve temporomandibular eklem hassasiyeti Göz Görme bozuklukları, iritis, glokom Özellikle göz dibi muayenesi kafa içi basınç artışını ve SAK şüphelendirebilecek bulguları kontrol etmek gerekir FİZİK MUAYENE Özetle Dikkatli bir nörolojik muayene Serebellar testler Kafa çiftleri kontrolü MİB nın kontrolü Motor ve duyu muayeneleri Refleksler Diğer sistem muayeneleri KADINLAR WOMEN Migren tipi baş ağrıları hormonal durumlarından etkilenmektedir Menarş, menstrüasyon, hamilelik, menapoz, OKS kullanımı, migreni tetikleyebilir Yüksek östrojen seviyeleri semptomların artmasını sağlayabilir
4 HAMİLELİK Preeklampsi gebe kadınlarda düşünülmelidir. Hamilelik migren semptomlarını %60 70 hastada artırır YAŞLILIK 50 yaş üzerindeki hastalarda Yeni başlangıçlı baş ağrısı endişe verici ve sekonder nedenli patolojilerin habercisi olabilir Ancak yapılan çalışmalarda en sık neden primer baş ağrısı nedenli bulundu HİV ve DİĞER İMMUNSUPRESE Toksoplazma, santral sinir sistemi lenfoması gibi yer kaplayan oluşumlar bu hastalarda dikkate alınmalıdır Değişmiş mental durum Yeni nöbet aktivitesi ve Baş ağrısı 3 günden fazla sürmesi yüksek risk kriterleridir 2002 ACEP politikası Akut baş ağrısı nedeni ile hayatı tehdit edici nedenleri ayırt etmede kullanımı LEVEL A Önerisi yok klinik kesinliği yüksek olanlar LEVEL B Lokal defisit, akut ani başlangıçlı baş ağrısı, HİV+ hastalarda yeni başlangıçlı baş ağrısı LEVEL C 50 yaş üzeri yeni başlangıçlı baş ağrılı hastalarda acil görüntüleme 2008 de ACEP yeni bir kategori önerisinde bulundu Level A öneriler Klinik kesinlik yüksek derecede. Genel kabul görmüş ilkeler Class I veya Class II Class I kanıt gücüne dayalı Class II kanıtlardan en geçerli olanına dayalı Level B öneriler Belirli bir strateji veya yönetim stratejiler.orta klinik kesinlik yansıtmaktadır Class II veya Class III Class III kanıtların gücü, güçlü bir fikir birliği çalışmaları Level C öneriler Hasta yönetimi diğer stratejilere dayanmaktadır. Sonuçsuz veya çelişkili deliller veya herhangi bir yayınlanan karar birliği olmayan. ACEP American College of Emergency Physicians 2008 Acil serviste, baş ağrısına yaklaşı şımını kolaylaştıracak 5 kritik soru? 1. Tedaviye yanıt, akut baş ağrısı etiyolojisini açıklar a mı? m 2. Hangi hastaya görüntg ntüleme gerekir? 3. Kontrassız z BT normal olan, travmatik olmayan SAK düşünülen d hastalara lomber ponksiyon rutin olarak yapılmas lması gerekir mi? 4. Baş ağrısı olan hangi hastalarda, görüntg ntüleme kullanmadan LP yapılabilir? 5. Ani başlang langıçlı, şiddetli baş ağrısı olan hastada, BT ve LP negatif ise daha acil tanısal görüntg ntüleme ihtiyacı var mıdır? m 1 Tedaviye yanıt, akut baş ağrısı etiyolojisini açıklar a mı? m
5 1 Tedaviye yanıt, akut baş ağrısı etiyolojisini açıklar a mı? m Level A» Yok Level B» Yok Level C» Tedaviye yanıtı, akut baş ağrısı altta yatan nedene yönelik tek tanısal gösterge olarak kullanılmamalıdır. 2 Hangi Hangi hastaya görüntüleme gerekir? 2 Hangi hastaya görüntg ntüleme gerekir? Level A» Yok Level B» Baş ağrısı ve yeni anormal nörolojik bulgular, acil kontrastsız BT yapılmalıdır lokal defisit, mental durum değişikliği, kognitif fonksiyonlarda bozukluk» Hasta, yeni, ani başlangıçlı, ciddi baş ağrısı varsa BT yapılmalıdır» HİV pozitif hasta, yeni tipte baş ağrısı varsa BT yapılmalıdır Level C» 50 yaş üstü, yeni tip baş ağrısı, nörolojik muayene normal, acil BT düşünülebilir? 3 Kontrassız z BT normal olan, travmatik olmayan SAK düşünülen hastalara lomber ponksiyon rutin olarak yapılmas lması gerekir mi? 3 Kontrassız z BT normal olan, travmatik olmayan SAK düşünülen d hastalara lomber ponksiyon rutin olarak yapılmas lması gerekir mi? Level A» Yok Level B» Ani başlangıçlı, ciddi baş ağrısı olan hastada, kontrassız BT negatif ise LP, SAK ı dışlamak için rutin yapılmalıdır Level C» yok 4 Baş ağrısı olan hangi hastalarda, görüntüleme kullanmadan LP yapılabilir?
6 4 Baş ağrısı olan hangi hastalarda, görüntg ntüleme kullanmadan LP yapılabilir? Level A» Yok Level B» Yok Level C» Baş ağrısı olan ve intrakraniyal basınç artışı belirtileri olan hastalarda LP den önce BT yapılmalıdır fundoskopik muayenede papil ödemi ve venöz pulsasyon yokluğu, MİB bulgusu, lokal defisit olan, mental durum bozukluğu olan» İntrakraniyal basınç artışı belirtileri yoksa direkt LP yapılabilir LP ani, ciddi baş ağrılarının tüm sebeplerini belirlemez 5 Ani Ani başlang langıçlı, şiddetli baş ağrısı olan hastada, BT ve LP negatif ise daha acil tanısal görüntg ntüleme ihtiyacı var mıdır? m 5 Ani başlang langıçlı, şiddetli baş ağrısı olan hastada, BT ve LP negatif ise daha acil tanısal görüntg ntüleme leme ihtiyacı var mıdır? m Level A» Yok Level B» Ani başlangıçlı, ciddi baş ağrısı olan hastada, BT normal, LP açılış basıncı normal, BOS laboratuar normal ise ileri görüntülemeye gerek yoktur. Acilden taburcu edilip takipleri yapılabilir. Level C» yok Acil serviste, baş ağrısı hastalarının en büyük grubu İyi huylu primer baş ağrısı sendromu Etkili tedavi sağlamak önerilir Uygun takip tüm taburcu hastalar için sağlanmalıdır Taburcu hastada ayaktan takip ve araştırma gerekebilir Kötü kontrollü primer baş ağrısı sendromları Şüpheli bir kritik İkincil neden acil soruşturma ihtiyacı olmayan hastalar. intrakraniyal Tm ve kafa içi basıncı artmamış TANISAL TESTLER TOMOGRAFİ Acil baş ağrısı, inceleme gerektiren durumlarda non kontrast BT kullanılır Kontraslı BT Kontrast kullanımı malzeme, zaman, masraf artışları ve yan etkilerden kaynaklı risk. minör %10, ciddi %0.1 Günümüzde acil patolojileri saptamak açısından kontrastsız BT yeterli olmaktadır TANISAL TESTLER TOMOGRAFİ Özellikle kontrastsız BT, SAK tanısında etkilidir Bazen negatif sonuç SAK ı dışlamaz Kuvvetli şüpheli durumlarda toksoplazma, küçük kitle BT sonuç vermez ise Kontrastlı çekim MR manyetik rezonans kullanılabilir
7 TANISAL TESTLER LOMBER PONKSİYON LP Negatif BT sonucunda Menenjit ve SAK tanısı için kullanılır Kontrendikasyonları İntrakraniyal basınç artışı şüpheli durumlarda Papil ödem yokluğunda (güvenilmezdir), normal nörolojik muayene ve bilincin normal olması dışlamaz LP yapılan bölgede enfeksiyon olması TANISAL TESTLER MANYETİK REZONANS MR Maliyetli ve acil tanısal çalışmada yararları limitlidir. Beyin hasarı belirlemede BT den üstündür. Aksonal hasar, küçük parankimal kontüzyonda, izodens SAK ve sıklıkla tümörlerde. SAK ın ilk zamanlarında BT kadar sensitif değildir. BT ve LP baş ağrısı acil patolojilerin çoğunu tanımada yeterlidir. SUBARAKNOİD KANAMA SAK Epidemiyoloji ABD de 1/10000 Ani başlangıçlı baş ağrısı, normal nörolojik muayene %12 SAK Genç ve 50 yaş civarı sık Mortalite 6 ay içinde %50 dir SUBARAKNOİD KANAMA SAK Klinik Hastaların yarısının tüm muayeneleri normaldir. Sık meydana gelen ciddi ve ani başlangıçlıdır. Genel olarak lokalizasyonu enseden başlayan ağrı şeklindedir. Atipik olabilir. örneğin radikülopati denebilir. Ağrı servikal bölgeye yayılabilir. ile ağrının kaybolması yanlış tanı koydurabilir. SUBARAKNOİD KANAMA SAK Tanı Yeni jenerasyon BT ile 24 saatte %93 sensitif BT negatif ise LP uygulanır Ksantokromik hücrelerin görülmesi %100 tanı koydurur 2 hafta sonrasına kadar bilgi verir SUBARAKNOİD KANAMA SAK Nöroşirürji konsultasyon iste Nimodipine 60 mg. po 4X1 Oral alımı yoksa? Profilaktif penitoin yüklemesi Bulantı, kusma, ağrı gibi durumlar için medikasyon ver
8 MENENJİT Menenjitin tüm formlarında baş ağrısı olabilir Ateş, ense sertliği, ani başlangıçlı ciddi baş ağrısı LP ile tanı konur Eğer LP gecikecekse ve menenjit düşünülüyorsa antibiyotik gecikmeden başlanmalıdır İNTRAPARANKİMAL HEMORAJİ VE SEREBRAL İSKEMİ Baş ağrısı nedeni İntraparankimal hemoraji %55 %17 iskemik inme %6 transient iskemik atak (TİA atak) SUBDURAL HEMATOM Geçmişinde travma hikayesi olan hastanın baş ağrısı varsa subdural hemoraji düşünülmelidir Riskli hastalar Antikoagülan kullanımı Yaşlılık Kronik alkolikler Travma hikayesi temiz olmayanlar Negatif BT Kontrast BT veya MR kullan BEYİN TÜMÖRÜ Beyin tümörü olan hastaların %70 inde baş ağrısı vardır %8 inde muayene anormaldir Ağrı uni/bilateral, ara ara veya devamlı olabilir Klasik Tm ağrısı Sabah, bulantı ve kusma ile basınç artırıcı durumlarda oluşur Nörolojik muayenesi normal olan hastalar daha sonrada tetkik edilebilir 24 saati geçmemeli TEMPORAL ARTERİT Epidemiyoloji 15 30/ oranı 50 yaş civarı ve kadınlarda daha sık Patofizyoloji Arter duvarlarındaki elastin tabakasındaki problemden kaynaklı bir panarterit tablosudur
9 TEMPORAL ARTERİT Klinik %60 90 hastada baş ağrısı vardır Temporofrontal bölgede lokalize ağrı Çenede kladikasyo görülebilir Polimiyaljiya romatika ile birlikteliği vardır Palpasyonla Ağrı Pulsasyon yokluğu Komplikasyon Görme kaybı Optik nörit TEMPORAL ARTERİT Tanı Yaş 50 civarı Lokalize ağrı Palpasyonda duyarlılık, azalmış nabız Sedimentasyon>50mm/h Anormal arter biopsi bulguları Hızlı tedavi(60 mg/gün prednison) GÖZ HASTALIKLARI Glokom Optik nörit İritis Dikkatli bir göz muayenesi gereklidir HİPERTANSİYON Baş ağrısı yapar Diğer sekonder hastalıklarla birliktelik olabilir Diyastolik kan basıncının regüle edilmesi gerekir SİNÜZİT İLAÇ, TOKSİK VEYA METABOLİK Nitratlar MAO inh. Hipoksi Karbonmonoksit Hipoglisemi BENİNG İNTRAKRANİYAL HİPERTANSİYON PSÖDOTÜMÖR SEREBRİ Genç ve obez kişilerde görülür Bulantı kusma görme bozukluğu Sebebi bilinmiyor OKS Tetrasiklinler Vitamin A Tiroid hastalıkları neden olabilir? Normal nörolojik muayene, papil ödemi, LP de artmış BOS basıncı, normal BT vardır
10 BENİNG İNTRAKRANİYAL HİPERTANSİYON PSÖDOTÜMÖR SEREBRİ İlk tedavi genelde asetazolamit veya steroidler Belki drenaj operasyonları İNTERNAL KAROTİT VE VERTEBRAL ARTER DİSEKSİYONU Spontan yada travmatik olabilir. Tek taraflı boyun ve baş ağrısı yapar Bazı kişilerde inme, TİA, yüz felci, görme problemleri, horner sendromuna neden olabilir Anjio, MRI LP SONRASINDA BAŞ AĞRISI %10 36 oranında sonrasında baş ağrısı başlar Bu baş ağrıları basit analjezik, İV sıvı, kafeinle rahatlayabilir Epidemiyoloji Sık görülen ve genç yaş başlangıçlıdır. %5 erkeklerde, %7 15 bayanlarda görülür 40 yaşında her iki cinsiyet pik yapar ve giderek azalır Patofizyoloji Bazı teorilere göre anormal damarlanma yapısı? Vazokonstrüksiyona bağlı auralar? Vazodilatasyona bağlı sıkıştırıcı baş ağrısı? Daha çok artık kabul gören Beyin duysal yollarının tetiklediği anormal cevaplı beyin dokusu kaynaklı durum.» Dolaysıyla damar sisteminin anormal cevabı? Patofizyoloji Auralar Beyin dokuları arasındaki dalgaların yavaş yayılmasına bağlı olarak, nöronal fizik hareket azlığı sonucu, primer nöronal disfonksiyon olduğu düşünülür. Nöronal aktivitenin azaldığı bölgede kan akımının azaldığı düşünülüyor» Vazospastik kökenli? Hayvan modelleri» Migren baş ağrısı, duysal aksonların aktivasyonu ile ilişkili olarak, çeşitli peptidlerin serbest bırakılması? Klinik En sık aurasız migrendir Ağrı genelde yavaş başlangıçlı ve 4 72 saat alır Genellikle Tek taraflı Zonklayan Fiziksel aktivite ile kötüleşir Bulantı, kusma ve fotofobi sıklıkla baş ağrısına eşlik eder
11 Klinik Kafa derisi hassasiyeti olabilir / olmayabilir Bu klinik durumlar olmayabilirde Auralı migren Benzer baş ağrısı ama öncesinde veya kademeli dakika içinde gelişen bir aura, birlikte genellikle 60 dakika sürer ve tamamen geri dönüşümlüdür Görsel auralar en yaygın, genellikle ışıklar veya kör noktalar» Tüm nörolojik semptom veya işaret olabilir Klinik Diğer "tipik" auralar Hemiparesthesia, hemiparezi, afazi veya diğer konuşma zorluğu içerir Auralar nadir türleri» Beyinsapı semptomlar (baziler migren)» Uzun süreli fazla 60 dakika (uzamış auralı migren)» Aura eşlik etmeden baş ağrısı (baş ağrısı olmadan migren aurasız) Klinik Auralar Önce saatlerce meydana gelir ve migren haberci belirtileri» Ayırt edilmelidir uyuşukluk, hiperaktivite oluşabilir, depresyon, esneme, iştah artışı, poliüri veya nadiren sıvı retansiyonu Migren daha az yaygın formları Oftalmoplejik migren» Dahil olan parezi ve baş ağrısı, örtüşen bir veya daha fazla kraniyal sinir III, IV ve VI» Retinal migren, ani monoküler skotom veya körlük ile ilişkili başağrısı Klinik Migrenöz infarktüs (önceden komplike migren denir), bir aura 7 günden fazla süren karakterize Beyin görüntüleme kanıt sağlar Bir çok tedavi ilaçı ve prosedürleri var Hiç birinde kesinlik yok Dihidroergotamin (DHE), 5 HTiB/1D (serotonin) reseptör agonisti Baş ağrılarını gidermede son derece etkili olduğunu ve migren için uygun bir ilk basamak tedavisi? Ancak, DHE hastaların önemli bir kısmında, muhtemelen diğer serotonin ve dopamin reseptörlerine yakınlığı nedeniyle ile kusma neden olur Hastalar bu nedenle» Bir antiemetik ile metoklopramid veya proklorperazin ön tedavi olması gerekir Triptanlar (sumatriptan) DHE den daha seçici 5 HTiD agonistleri ve daha az bulantı ve kusma neden olur Bu ajanların üç potansiyel mekanizmalar vardır: 1. Kraniyal vazokonstriksiyon 2. Periferik sinir inhibisyonu 3. Transmisyon inhibisyonu trigeminocervical kompleksinin ikinci derece nöronlar vasıtasıyla
12 Triptanlar Ancak, acil servis tabanlı çalışmalarda» Subkütan sumatriptan, sık ama kısa ömürlü minör yan etkileri (örneğin, ısı hissi, karıncalanma, göğüs rahatsızlığı ve enjeksiyon yeri reaksiyonları)» Daha pahalı» DHE tedavisine göre 24 saatte daha yüksek bir nüks oranına sahip Diğer acil tabanlı kontrollü trial çalışmalar Dopamin antagonisti Antiemetik, metoklopramid, klorpromazin, prochlorperazine, ketorolak ve droperidol gibi ilaçların etkili olduğunu göstermiştir. İlaç ne olursa olsun acilde öncelikle ışık ve ses disiplini sağlamak gerekebilir Bu hastalar bulantı kusma sonucu dehidrate kalmış olabilir Deksametazonun migren tekrarını azaltmada etkili olduğu lanse edilmekte Bir çalışmada sonrası profilaktik 20 mg. Deksametazon verilmiş saatlik reküreni azaltmada pleseboya göre etkili bulunmuş Opoid kullanımı Hala etkili tedaviler arasındadır Kronik ve tekrarlayan baş ağrısı durumlarında opioidlerin sık kullanılması yan etkilere yol açabilir» Hatta baş ağrısı artırıyor olabilir Migren tedavisinde opioid kullanımı için bugün endikasyonları azalıyor PRİMER BAŞ AĞRISI TEDAVİ GEBELİK Migren genellikle gebelik sırasında özellikle ilk trimesterde gelişir. İstirahat ve buz gibi nonfarmakolojik tedavi, öncelikle denenmelidir. Dirençli baş ağrısı yada mide bulantısı ve kusma olan hastalarda, ilaç kullanılabilir. Asetaminofen ve nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ) ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından sınıf B sayılır ve kullanılabilir. Gebe kadınlarda risk için hiçbir kanıt yoktur Ama hiçbir kontrollü çalışmada yoktur.
13 GEBELİK Ancak NSAİİ ları 3. trimestrda kullanılmamalıdır Doğum eyleminin inhibe olduğu ve amniyotik sıvı hacmini azaltır Metoklopromid Class B Güvenle kullanılabilir Bulantı kusmayada etkilidir Yan etkisi Akatizi yapabilir KORUYUCU TEDAVİ Farmakolojik olmayan tedavi Hasta eğitimi, tedavi yaklaşımları ve yaşam tarzı değişiklikleri Aile hekimi ve nörolog işbirliği GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI Nedeni konusunda değişik teoriler öne sürülmüştür Daha yeni teoriler Gerilim tipi baş ağrısı ve migren payı olabileceğini düşünülmektedir Ortak patofizyolojisi ve bir klinik yelpazenin farklı uçları temsil eder de Basit ağrı kesiciler veya migren gibi KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI Oldukça az rastlanır %0.4 Kısa süreli ve kendiliğinden geçebilir Diğer primer baş ağrıları aksine, erkeklerde daha sık görülür ve başlangıç genellikle 20 yaşından sonradır Trigeminal sinirin disfonksiyonun ağrıya neden olduğuna inanılıyor Ve aslında 5 HT1D agonistlerine yanıt migren ile ortak bir mekanizma düşünülüyor KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI Karakteristik olarak Çift taraflı orbital, supra orbital, frontal, dakika süren özellikte Ağrı öyledir ki Hasta sessiz ve huzursuz yatar Baş ağrısı, en az bir ipsilateral tarafta Konjunktival kızarıklık, lakrimasyon, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, yüzde şişmeler, miyozis veya ptozis şu işaretler ile ilişkilidir KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI Küme baş ağrılarının kısa süreli göz önüne alındığında Herhangi bir ilaç tedavisinin çok hızlı uygulaması olmalıdır. Oksijen %70 hastada etkili DHE ve sumatriptanın da hızla etkili olduğu gösterilmiştir. Oral ajanlar etkili olabilir Ataklar için uzun etkili ilaç ver NSAİİ
14 PRİMER BAŞ AĞRISI OLAN HASTALARIN FARKLI I Ne olursa olsun birincil baş ağrısı tipinde, tedaviye zayıf yanıt durumunda ikincil bir neden şüphelenilmeli ve acil soruşturma yapılmalıdır Tedavi sonucu, tahmin edilen primer baş ağrısının iyileşmesi ikincil nedenleri dışlamaz Tedaviye yanıtı iyi olan hastalar taburcu edilebilir, fakat takibinin uygun olması gerekir Bazen inatçı migreni olan bir hastanın daha agresif ağrı kontrolü için hastaneye yatırılması gerekebilir FASİYAL AĞRILAR Temporomandibular rahatsızlıklar Kalıcı rahatsızlığa neden olur Temporomandibular eklem disfonksiyonu Çevresindeki kaslar ve ligamentler kaynaklı Çene hareketleri ağrılıdır Açma ve kapamada sınırlılık Dil ve dudaklarda ağrı Bağ ağrısı ile beraber olabilir Sistemik yada lokal nedenli Tanı acilde sınırlı? basit ağrı kesiciler? FASİYAL AĞRILAR Trigeminal nevralji Karakteristik tek taraflı, birkaç saniye sürer, trigeminal dallanma bölgelerindedir, dalgalanma gösterir ve nörolojik muayenesi normaldir medikal veya cerrahidir Karbamazepin etkilidir Tintinalli
Primer Baş Ağrılarının
Primer Baş Ağrılarının Tedavi Stratejileri 28.02.2012 AÜTF Acil Tıp AD Dr. Mehmet Demirbağ BAŞ AĞRISI Tüm acil servis başvurularının %4 ünü oluşturmakta ş (ABD de yıllık 5milyon başvuru) ş Çoğu zaman sebep
DetaylıAcil Serviste Baş Ağrısı Olan Hastaya Yaklaşım
İçerik Acil Serviste Baş Ağrısı Olan Hastaya Yaklaşım Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Tanım Epidemiyoloji Sınıflama Yaklaşım Birincil - İkincil nedenler Tedavi Sonuç Tanım Başın
DetaylıBeyin parankimi büyük ölçüde ağrıya duyarsızdır.
Tüm acil servis başvurularının yaklaşık % 4 ü baş ağrısıdır (5 milyon hasta/yıl). Acil servise yapılan başvuruların çoğu primer baş ağrısıdır. ğ En sık primer baş ağrısı nedeni olan migren kadınlarda %17,erkeklerde
DetaylıBAŞ AĞRISI. Dr. Hasan Mansur DURGUN
BAŞ AĞRISI Dr. Hasan Mansur DURGUN 22.03.2014 Baş Ağrısı Acil servislere başvuruların %4 ü Acil servise başvuruların büyük çoğunluğu primer baş ağrıları (en sık Migren ve gerilim tipi) En sık bayanlarda
DetaylıBaş Ağrılı Hastaya Yaklaşım
Türkiye Acil Tıp Derneği Baş Ağrılı Hastaya Yaklaşım Hazırlayan Doç. Dr. Orhan ÇINAR Giriş Baş ağrısı tüm acil servis başvurularının %4 ünden fazlasını oluşturmaktadır. Çoğunluğu benign primer baş ağrıları
DetaylıBAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM SB İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi İzmir, 24-27 Mart 2011 Sunumu Hazırlayan Uz. Dr.Yusuf Ali Altuncı Ege Üniversitesi
DetaylıEPİDEMİYOLOJİ KRİTİK SEKONDER NEDENLER KRİTİK SEKONDER NEDENLER 03.02.2012
Tüm acil servis başvurularının yaklaşık % 4 ü baş ağrısıdır (5 milyon hasta/yıl) Başvuran hastaların çoğu primer, yaklaşık %3,8 i ciddi ve sekonderdir Acil doktorunun asıl görevi yaşamı tehdit eden baş
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD
ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD Tanım Orbitomeatal çizginin üzerinde hissedilen ağrılar baş ağrıları olarak değerlendirilir Epidemiyoloji Çocuklarda
DetaylıBAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM
BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Sunumu Hazırlayan Uzm. Dr.Yusuf Ali Altuncı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Son Güncellenme Tarihi: Şubat 2012 Olgu 1 45 yaş kadın, 1 saattir başının sağ
DetaylıSunumu Hazırlayan BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM. Olgu 2. Olgu 1. Kaynaklar. Olgu Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi
Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi Sunumu Hazırlayan BAŞAĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM Uzm. Dr.Yusuf Ali Altuncı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Son Güncellenme Tarihi:
DetaylıBAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM. Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Tıp Fak. Acil Tıp AD
BAŞ AĞRISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM Dr. Mustafa YILDIZ Fırat Üniversitesi Tıp Fak. Acil Tıp AD Acil servislere başvuran hastaların n %4 ü Baş ağrısı hastanın n hayatını tehdit ediyor mu? Epidemiyoloji En
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD
ÇOCUKLUK ÇAĞI BAŞ AĞRILARINA YAKLAŞIM Doç. Dr. Sebahattin VURUCU GATF Çocuk Nörolojisi BD Tanım Orbito-meatal çizginin üzerinde hissedilen ağrılar baş ağrıları olarak değerlendirilir Epidemiyoloji Çocuklarda
Detaylı8 Merdiven çıkmak, yürümek gibi hareketler baş ağrınızın şiddetini etkiliyor mu? (azaltıyor, etkisiz, arttırıyor)
Baş ağrısı yakınması ile gelen hastalarda şu yol izlenmelidir: Anamnez FM NM Gerekirse tetkikler/primer-sekonder baş ağrısı ayrımı Tanı Tedavi Baş ağrısı anamnezi alırken şu sorular sorulmalıdır: 1 Başınızın
DetaylıDr. SEZGİN SARIKAYA SSS enfeksiyonu Menenjit Primer Ensefalit Migren Serebral abse Gerilim tipi Tümör Küme Psödotümör serebri Oftalmik Sekonder
BAŞ AĞRISI Dr. SEZGİN SARIKAYA Acil başvurularının % 4-8 i % 3.8 de ciddi problemler var Çoğu hasta (%25-55) benign primer baş ağrısı %1-5 inde ciddi veya sekonder baş ağrısı (SAK %25-50 ilk tanıda atlanıyor)
DetaylıDoç. Dr. Celal KATI OMÜ ACİL TIP AD.
Doç. Dr. Celal KATI OMÜ ACİL TIP AD. 1 Primer başağrıları Sekonder başağrıları Kırmızı alarm Yanlış teşhis 2 Acil başvurularında 4. neden (%3) Primer ve sekonder nedenler oldukça fazla Tanısal tetkikler
Detaylı(ANEVRİZMA) Dr. Dağıstan ALTUĞ
ANEURYSM (ANEVRİZMA) Arteriyel sistemindeki lokalize bir bölgeye kan birikmesi sonucu şişmesine Anevrizma denir Gerçek Anevrizma : Anevrizma kesesinde Arteriyel duvarların üç katmanını kapsayan Anevrizma
DetaylıHEMORAJİK İNME. Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD
HEMORAJİK İNME Yrd. Doç. Dr. Aysel MİLANLIOĞLU Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ABD İntraserebral kanamalar inmelerin %10-15 ini oluşturmaktadır. İntraparenkimal, subaraknoid, subdural ve
DetaylıACİL SERVİSTE GÖZDEN KAÇAN BAŞ AĞRILARI. DR. M. SAFA PEPELE 19. ACIL TıP KıŞ SEMPOZYUMU ŞUBAT-2016 MALATYA
ACİL SERVİSTE GÖZDEN KAÇAN BAŞ AĞRILARI DR. M. SAFA PEPELE 19. ACIL TıP KıŞ SEMPOZYUMU ŞUBAT-2016 MALATYA Acil Servis (AS) de baş ağrısı sıklığı ~ %3-5. AS doktoru hayatı-tehdit eden nedenleri bilmek zorunda
DetaylıÖlümcül Santral Sinir Sistemi Hastalıkları I epidural, subdural, intraparankimal kanamalar
Ölümcül Santral Sinir Sistemi Hastalıkları I epidural, subdural, intraparankimal kanamalar Uzm. Dr. Yusuf Ali Altuncı Ege Ünv. Acil Tıp Anabilim Dalı Olgu 1 25 yaşında inşaat işçisi Yüksekten düşme E2M3V2
DetaylıBAŞAĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ. Prof.Dr.Baki Göksan
BAŞAĞRILI HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Baki Göksan Tüm hekimlerin toplumda en sık karşılaşılan sağlık sorunlarının ilk sıralarında yer alan başağrısı ile günlük pratikleri sırasında sıklıkla karşılaşmaları
DetaylıBaş Ağrısında Ayırıcı Tanı. Yrd. Doç. Dr. Burak Ülkümen Celal Bayar Üniversitesi KBB Anabilim Dalı
Baş Ağrısında Ayırıcı Tanı Yrd. Doç. Dr. Burak Ülkümen Celal Bayar Üniversitesi KBB Anabilim Dalı Patofizyoloji Beyinde ağrı reseptörleri yoktur Baş boyunda 9 alanda ağrı reseptörleri En sık meninks &
DetaylıGEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI
GEÇİCİ İSKEMİK ATAK: Görüntüleme Gerekli mi? Prof. Dr. Cem ÇALLI Geçici İskemik Atak (GİA): Kan akımının azalmasına bağlı Geçici nörolojik defisit atağı Semptomlar 24 saatten az Semptom süresi genellikle
DetaylıNöroloji alanında güncel gelişmelerin olduğu konularda seminer Nöroloji Uzmanlık Öğrencileri tarafından sunulur.
NÖR 23 NÖROLOJİ Dr. Ali Kemal ERDEMOĞLU /1 Dr. Ersel DAĞ /2 Dr. Yakup TÜRKEL /3 KOD DERS ADI ÖÜ T P KREDİ AKTS NOR 7001 MAKALE SAATİ Nöroloji alanında yabancı dergilerde güncel gelişmelere yönelik yayınlanan
DetaylıGöğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016
Göğüs Ağrısı Olan Hasta Dr. Ö.Faruk AYDIN / 06.04.2016 Göğüs Ağrısı??? Yan ağrısı? Sırt ağrısı? Mide ağrısı? Karın ağrısı? Boğaz ağrısı? Omuz ağrısı? Meme ağrısı? Akut Göğüs Ağrısı Aniden başlar-tipik
DetaylıADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON. Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği
ADRENAL YETMEZLİK VE ADDİSON Doç. Dr. Mehtap BULUT Bursa Şevket Yılmaz EAH Acil Tıp Kliniği SUNU PLANI Tanım ve Epidemiyoloji Adrenal bez anatomi Etiyoloji Tanı Klinik Tedavi TANIM-EPİDEMİYOLOJİ Adrenal
DetaylıTEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI
TEŞHİSTEN TEDAVİYE > ALT EKSTREMİTE ATARDAMARI HASTALIĞI Genç Kardiyologlar Grup Sorumlusu - Prof.Dr.Oktay Ergene Bilimsel İçeriğin Değerlendirilmesi, Son Düzenleme - Prof.Dr. Mahmut Şahin Düzenleme, Gözden
DetaylıPRİMER BAŞAĞRILARI Semptomdan tanıya gidiş Migren ve Gerilim Başağrıları
PRİMER BAŞAĞRILARI Semptomdan tanıya gidiş Migren ve Gerilim Başağrıları Dr. Aksel Siva Nöroloji Anabilim Dalı ve Baş Ağrısı Kliniği İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Istanbul GÜNCEL TIP AKADEMİSİ 17 19 Nisan
DetaylıÇene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi
Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi Beyin Tümörleri Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi Sizde mi Diş Sıkıyorsunuz? Diş sıkma ve gıcırdatma, gece ve/veya gündüz oluşabilen istemsiz bir aktivitedir.
DetaylıİNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak
İNME Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları TND ye aittir. Kaynak
DetaylıBaş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen
Baş ağrısı, başta ve bâzen de boyun veya sırtın üst kısmında gerçekleşen ağrılara verilen ortak isimdir. Yaygın ağrı şikâyetlerinden biridir ve hemen hemen tüm insanlar değişik nedenlerle baş ağrısından
DetaylıKAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD
KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ Hangi hastalara görüntüleme
DetaylıACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI
Sunum Planı ACİL SERVİSTE BAŞ AĞRISI Dr. Özlem KÖKSAL VIII. Acil Tıp Kış Sempozyumu Ocak-2009 BURSA Epidemiyoloji Sınıflama Patofizyoloji Etyoloji Hikaye, fizik bakı ve tanı Hayatı tehdit eden nedenler
DetaylıArka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi)
Arka Vitreus Dekolmanı, Retina Yırtıkları ve Latis Dejenerasyonu (İlk ve Takip Değerlendirmesi) İlk Muayenede Hiakye (Anahtar ögeler) AVD semptomları (II+, Retina dekolmanı, ilişkili genetik bozukluklar
DetaylıEpilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;
Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak
DetaylıDAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI D.P.Ü. KÜTAHYA EVLİYA ÇELEBİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR PROF. DR. AHMET HAKAN VURAL OP. DR. GÜLEN SEZER ALPTEKİN ERKUL OP. DR. SİNAN ERKUL
DetaylıNörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Hasta Bilgilendirme Formu
Nörovasküler Cerrahi Öğretim Ve Eğitim Grubu Beyin-Omurilik Arteriovenöz Malformasyonları ve Merkezi Sinir Sisteminin Diğer Damarsal Bozuklukları Hasta Bilgilendirme Formu 5 AVM ler Ne Tip Sağlık Sorunlarına
DetaylıAORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AORT ANEVRİZMASI YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 Ani ölümün önemli bir nedenidir Sıklığı yaşla birlikte artar 50 yaş altında nadir rastlanır E>K Aile
DetaylıGEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI
GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler Sodyum ve su retansiyonu Sistemik kan basıncında azalma Böbrek boyutunda artma ve toplayıcı sistemde dilatasyon Böbrek kan
DetaylıOmurga-Omurilik Cerrahisi
Omurga-Omurilik Cerrahisi BR.HLİ.017 Omurga cerrahisi, omurilik ve sinir kökleri ile bu hassas sinir dokusunu saran/koruyan omurga üzerinde yapılan ameliyatları ve çeşitli girişimleri içerir. Omurga ve
DetaylıAbdominal Aort Anevrizması. Dr.Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK
Abdominal Aort Anevrizması Dr.Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Giriş ve tanım Epidemiyoloji Etyoloji Patofizyoloji Klinik Tanı, ayırıcı tanı Tedavi Giriş ve Tanım Anevrizma,
DetaylıAKUT BATIN da ANALJEZİ. Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi
AKUT BATIN da ANALJEZİ Dr Mustafa ÇALIK GOP Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi KARIN AĞRISI Karın bölgesinde bölgesel olarak hissedilen ağrıların tamamına karın ağrısı diyoruz. Bu ağrılar; bazen karın
DetaylıAcil Serviste NSTEMI Yönetimi. Dr. Özer Badak
Acil Serviste NSTEMI Yönetimi Dr. Özer Badak Sağ koroner Arter (RCA) Sol sirkumfleks Arter (LCx) Sol ön inen koroner arter (LAD) OLGU 3 Ö. Badak BAŞVURU Göğüs ağrısı / göğüste rahatsızlık hissi Bay Mehmet
DetaylıAcil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım
Acil Serviste Hipertansif Hastaya Yaklaşım Doç. Dr. Sedat YANTURALI Dokuz Eylul Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı İzmir sedat.yanturali@deu.edu.tr 1 Sunu Planı Hipertansiyona genel bakış
DetaylıRENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ
RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ 20.05.2010 Giriş I Renovasküler hipertansiyon (RVH), renal arter(ler) darlığının neden
DetaylıPERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR. Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli
PERİFERİK ARTER HASTALIKLARINDA SEMPTOMLAR Dr. İhsan Alur Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi AD, Denizli PERİFERİK ARTER HASTALARINA YAKLAŞIM NASIL OLMALIDIR? A) ANAMNEZ (ÖYKÜ,
DetaylıGÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)
Op.Dr. Tuncer GÜNEY Göz Hastalıkları Uzmanı GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) HASTALIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ? Glokom=Göz Tansiyonu Hastalığı : Yüksek göz içi basıncı ile giden,görme hücrelerinin ölümüne
DetaylıYüz Felci (Fasiyal Palsi)
Yüz Felci (Fasiyal Palsi) Yüz Felci Ne Demektir: Yüz hareketlerini (dudak, yanak, kaş,göz çevresi) yapmamızı yüz siniri (fasial sinir) aracılığı ile sağlarız. Beyinden gelen hareket emirlerini yüz siniri,
DetaylıBeyin Omurlik Damarlarının Cerrahi Tedavisi
Beyin Omurlik Damarlarının Cerrahi Tedavisi (Nörovasküler Cerrahi) BR.HLİ.015 Sinir sisteminin damar hastalıkları ve bunların cerrahi tedavisi beyin ve sinir cerrahisinin spesifik ve zorlu bir alanını
DetaylıYAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy
YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR Prof. Dr. Mehmet Ersoy DEMANSA NEDEN OLAN HASTALIKLAR AMAÇ Demansın nedenleri ve gelişim sürecinin öğretmek Yaşlı bireyde demansa bağlı oluşabilecek problemleri öğretmek
DetaylıEndometriozis. (Çikolata kisti)
Endometriozis (Çikolata kisti) Bugün Neler Konuşacağız? Endometriozis Nedir? Belirtileri Nelerdir? Ne Sıklıkta Görülür? Hangi Sorunlara Neden Olur? Nasıl Tanı Konur? Nasıl Tedavi Edilir? Endometriozis
DetaylıA.B.D de her yıl yaklaşık spontan pnömotoraks vakası geliştiği rapor edilmektedir İnsidansı henüz tam olarak bilinmemektedir
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Arş.Gör.Dr.Engin ŞENAY 02.02.2010 Pnömotoraks : Viseral ve parietal plevra yaprakları arasına hava girmesidir Künt Spontan Travmatik olabilir İyatrojenik
DetaylıBEL AĞRISI. Dahili Servisler
BEL AĞRISI Dahili Servisler İnsan omurgası vücut ağırlığını taşımak, hareketine izin vermek ve spinal kolonu korumak için dizayn edilmiştir. Omurga kolonu, birbiri üzerine dizilmiş olan 24 ayrı omur adı
DetaylıHAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ
HAFİF TRAVMATİK BEYİN HASARI (mtbi) ve GENEL TEDAVİ İLKELERİ Doç.Dr. Cemil ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Sunumun Hedefleri Genel Bilgiler mtbi
Detaylıİlaç ve Vaskülit. Propiltiourasil. PTU sonrası vaskülit. birkaç hafta yıllar sonrasında gelişebilir doza bağımlı değil ilaç kesildikten sonra düzelir.
PTU sonrası vaskülit İlaç ve Vaskülit Propiltiourasil birkaç hafta yıllar sonrasında gelişebilir doza bağımlı değil ilaç kesildikten sonra düzelir. Propiltiourasil Daha çok P-ANCA pozitifliği PTU ile tedavi
DetaylıEktopik Gebelik. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012
Ektopik Gebelik Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Patofizyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Tanım Fertilize ovumun endometriyal kavite dışında
DetaylıAKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI
AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI Yrd. Doç. Dr. Arif Onur EDEN ERZİNCAN ÜNİVERİSTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI AKUT KORONER SENDROM (AKS) Tanı Kriterleri:
DetaylıACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN
ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN Biyomarkırlar (Tanı) Sınıf 1: Faydalı (Kanıt seviyesi:a) Kardiak spesifik troponin (troponin I veya T hangisi kullanılıyorsa) ACS semptomları
DetaylıKAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ
KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ 03-11-2009 Doku hipoperfüzyonu ve organ hasarı oluşturan, intravasküler volüm kaybının ilk tedavisi
DetaylıAkut İskemik İnme. İskemik İnme (%85) Hemorajik inme (%15)
1 Akut İskemik İnme STROKE ( inme ):Beyinin bir bölgesine kan akımının kesilmesi sonucu oluşan nörolojik hasardır. İskemik İnme (%85) Hemorajik inme (%15) 2 Akut İskemik İnme Arrest olan iskemik inme vakalarının
DetaylıAkut Apandisit Tanısal Yaklaşımlar
Apandisit; Akut Apandisit Tanısal Yaklaşımlar Dr. Selcan ENVER DİNÇ ACİL TIP ABD. 09.03.2010 Acil servise başvuran karın ağrılı hastalarda en sık konulan tanılardan bir tanesidir. Apandektomi dünya genelinde
DetaylıLOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ
LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek
DetaylıTemelde akılda tutulması gereken nöbetlerin iki çeşit olduğudur parsiyel (yani beyinde bir bölgeye sınırlı başlayan nöbetler jeneralize (beyinde
EPİLEPSİ Basitleştirilmiş şekliyle epilepsi nöbeti kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğuna bağlıdır, ve beyin hücrelerinde geçici anormal deşarjlar sonucu ortaya çıkar. Epilepsi nöbetlerinin çok değişik
DetaylıMajör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi
Majör Depresyon Hastalarında Klinik Değişkenlerin Oküler Koherans Tomografi ile İlişkisi Mesut YILDIZ, Sait ALİM, Sedat BATMAZ, Selim DEMİR, Emrah SONGUR Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı
DetaylıMULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.
MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D. Multipl Myeloma Nedir? Vücuda bakteri veya virusler girdiğinde bazı B-lenfositler plazma hücrelerine
DetaylıVestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik
Vestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik www.onurcelik.com Vestibuler sistem Periferik Otolitik yapılar Utrikulus Sakkulus Semisirküler kanallar Vestibüler ganglion Vestibüler sinir Vestibuler
DetaylıKasık Komplikasyonları ve Yönetimi. Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler
Kasık Komplikasyonları ve Yönetimi Doç.Dr.Gültekin F. Hobikoğlu Medicana Bahçelievler Femoral Komplikasyonlar External kanama ve hematom (%2-15) Psödoanevrizma (%1-5) Retroperitoneal hematom (
DetaylıOlgu EKTOPİK GEBELİK. Soru 1. Tanım. Soru 3. Soru 2. 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce
Olgu EKTOPİK GEBELİK Dr. Mutlu Kartal AÜTF Acil Tıp AD Nisan 2010 23 yaşında bayan hasta pelvik ağrı yakınmasıyla geliyor. 5 gündür ağrısı var, SAT 1,5 ay önce Gebelik olabilir, vajinal spotting kanama
DetaylıVaka II. Vaka I. Vaka III. Vaka IV
Göğüs Ağrısına Yaklașım A.Ü. Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D Dr. Murat BERBEROĞLU 03.07.2012 Sunu Planı Vakalar Giriș ve Epidemiyoloji Patofizyoloji Tanısal Yaklașım -öykü - risk faktörleri -fizik muayene -test
DetaylıSağlık Bakanlığı Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi BAŞ AĞRISI OKULU 19.09.2014. Dr. Elif KORKUT Nöroloji Uzmanı
Sağlık Bakanlığı Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi BAŞ AĞRISI OKULU 19.09.2014 Dr. Elif KORKUT Nöroloji Uzmanı Baş ağrıları toplumda ne sıklıkta görülmektedir? Baş ağrısı toplumda en
DetaylıDoppler Ultrasonografi ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
Doppler Ultrasonografi PROF. DR. NEVZAT UZUNER ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ Ekstrakraniyal Doppler Ultrasonografi Endikasyonları GİA veya inme geçiren hastalar Boyunda üfürüm duyulan hastalar Subklaviyan
DetaylıPERİKARDİT GİRİŞ PATOFİZYOLOJİ. Dr. Neslihan SAYRAÇ
GİRİŞ Perikard PERİKARDİT Dr. Neslihan SAYRAÇ AÜTF Acil Tıp Anabilim Dalı 05/01/2010 Visseral Parietal 50 ml seröz sıvı İnsidansı net olarak bilinmiyor Ancak acil servise AMI olmayan göğüs ağrısı ile başvuran
DetaylıAkciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ
Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Ü.T.F. Göğüs Hast. A.D. SONUÇ Konuşması Yöntemi Toraks Derneği Akciğer ve Plevra Maligniteleri Rehberi 2006 + Kurs Konuşmaları Prognozu
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
DetaylıAcil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ
Acil Serviste Kafa BT (Bilgisayarlı Tomografi) Değerlendirmesi Uzm. Dr. Alpay TUNCAR Acil Tıp Uzmanı KIZILTEPE DEVET HASTANESİ Kafa Travmasında Bt Hızlı ve etkin Kolay ulaşılabilir Acil Serviste Kafa Bt
DetaylıAnestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler
Anestezi Uygulama II 2017-2018 Bahar / Ders:9 Anestezi ve Emboliler Öğr. Gör. Ahmet Emre AZAKLI Emboli Nedir? Damarlarda dolaşan kan içerisine hava ya da yabancı cisim girişine bağlı olarak, dolaşımı engelleyen
DetaylıOlgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi
Olgu Sunumu Dr. Işıl Deniz Alıravcı Ordu Üniversitesi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi 03.05.2016 OLGU 38 yaşında evli kadın hasta İki haftadır olan bulantı, kusma, kaşıntı, halsizlik, ciltte ve gözlerde
DetaylıPostoperatif Noninfeksiyoz Ateş. Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD
Postoperatif Noninfeksiyoz Ateş Dr.Dilek ARMAN GÜTF Enfeksiyon Hastalıkları AD GT, 62 y, kadın Nüks tiroid papiller CA Kitle eksizyonu (özefagus ve trake den sıyırılarak) + Sağ fonksiyonel; sol radikal
DetaylıÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KRONİK KARIN AĞRISI Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı 7 y, ~ 1 yıldır karın ağrısı Göbek çevresinde Haftada
DetaylıAkut Mezenter İskemi. Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012
Akut Mezenter İskemi Doç. Dr. Şule Akköse Aydın U.Ü.T.F Acil Tıp AD ATOK - 2012 Sunum Planı Tanım Epidemiyoloji Anatomi Etyoloji/Patofizyoloji Klinik Tanı Ayırıcı tanı Tedavi Giriş Tüm akut mezenter iskemi
DetaylıHisar Intercontinental Hospital
Varisler BR.HLİ.92 Venöz Hastalıklar (Toplardamarlar) Varis Hastalığı: Bacaklarımızda kirli kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana ven sistemi bulunur. Yüzeyel ve derin ven sistemi olarak adlandırılan
DetaylıGiriş. Yaşlılarda Karın Ağrısı. Genel Bilgiler. Genel Bilgiler. Değerlendirmeyi Etkileyen Faktörler Öykü. Değerlendirmeyi Etkileyen Faktörler Öykü
Giriş Yaşlılarda Karın Ağrısı Dr. Mutlu Kartal Şubat 2010 ABD de 2000 yılında 600 binden fazla yaşlı karın ağrısı başvurusu var 2030 yılında toplumun %20 si yaşlı olacak!!! 25 milyondan fazla acil servis
DetaylıSTE. Dr. Ali Uzan. Acil Tıp Anabilim Dalı
ACĐL L SERVĐSTE STE TRĐAJ Dr. Ali Uzan Acil Tıp Anabilim Dalı Triaj Fransızca Seçmek Sınıflamak Türlerine göre ayırmak manasına gelir Đlk kez II. Dünya Şavaşında yaralı askerlere gereksinimleri doğrultusunda
DetaylıSunum Planı. Hayatı Tehdit Eden. Enfeksiyon. Kimler Risk Altında? Nasıl Sınıflanıyor MSS Enfeksiyonları
Sunum Planı Hayatı Tehdit Eden Enfeksiyonlar Dr. Erkan GÖKSU Acil Tıp Anabilim Dalı MSS Enfeksiyonları Ensefalit Erken dönemde oldukça benign bir görüntü Yoğun yumuşak doku nekrozu Sistemik toksisite Yüksek
DetaylıASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK
ASTIM «GINA» Dr. Bengü MUTLU SARIÇİÇEK ASTIM Dünya genelinde 300 milyon kişiyi etkilediği düşünülmekte Gelişmiş ülkelerde artan prevalansa sahip Hasta veya toplum açısından yüksek maliyetli bir hastalık
DetaylıSAFRA KESESİ HASTALIKLARI
SAFRA KESESİ HASTALIKLARI Oktay Eray EPİDEMİYOLOJİ Sıklıkla safra kesesi ve kanalındaki tıkanıklıklara bağlıdır. Safra kesesi taşları oldukça yaygın ve çoğu semptomsuzdur. Yılda %2 si, 10 yılda %15 i semptomatik
DetaylıSantral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Acile Başvuru Şikayetleri ve Gözümüzden Kaçanlar. Doç. Dr. Evvah Karakılıç MD, PhD.
Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Acile Başvuru Şikayetleri ve Gözümüzden Kaçanlar Doç. Dr. Evvah Karakılıç MD, PhD. SSS Enfeksiyonları Amaç; SSS enfeksiyonları; Klinik tabloyu tanımak Yaşamı tehdit
DetaylıEn iyi yöntem inmeden korunma Risk faktörlerinin belirlenmesi
İNME SONRASI TEDAVİ En iyi yöntem inmeden korunma Risk faktörlerinin belirlenmesi Birincil Koruma Amaç asemptomatik kişilerde inmeye neden olabilecek risk faktörlerini belirlemek, önlemek ve kontrol altına
DetaylıDiyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu
Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu Diyb. Hemş. Dr. Selda ÇELİK İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim
DetaylıRADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR
NÖRORADYOLOJİ NÖRORADYOLOJİDE GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ ve GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR Dr. Faysal EKİCİ İNCELEME YÖNTEMLERİ DİREKT GRAFİLER BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ MANYETİK
DetaylıKonvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı
Konvülsiyon tanımı ve sınıflandırması Epilepsi tanım ve sınıflandırması İlk afebril nöbet ile başvuran çocuğa yaklaşım Epileptik sendrom kavramı Beyinde bir grup nöronun anormal deşarjına bağlı olarak
DetaylıHEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ
HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HASTA BAKIM PLANI FORM VE SKALA REHBERİ AĞRI TANILAMA VE TEDAVİ FORMU Gördüğünüz Tabloda Kodlayın ve Resim Üzerinde Ağrı Yerini İşaretleyiniz Ağrı Değerlendirmesi: Ağrı / Rahatsızlık:
Detaylımuayenesi 11 KASIM ÇARŞAMBA 09:30-10:20 Pratik: Konjuge göz hareketleri, pupil ve göz dibi Prof.Dr.Tülay Kurt İncesu
İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI NÖROLOJİ STAJI GRUP 1 TEORİK VE PRATİK DERS PROGRAMI (09.11.2015 27.11.2015) 9 KASIM PAZARTESİ 08:30-09:20 Pratik: Genel ve
DetaylıHİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM
HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir!!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10 u, tüm malinitelerin ise %0.5 i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir!!! İleri evrede başvurmaları ve
DetaylıDeğerlendirme. Seksüel Anamnez Detaylı bir medikal ve psikolojik anamnez Partnerle görüşme Medikal anamnez Seksüel anamnez
Dr. MANSUR DAĞGÜLLİ Epidemiyoloji Memnun edici seksüel performansa izin verecek yeterli ereksiyonu sağlamak ve devam ettirmedeki kalıcı yetersizlik Hem etkilenen kişiler hem de onların partner ve ailelerinin
DetaylıYaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011
Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını
Detaylıİnmede Tedavisi BR.HLİ.102
BR.HLİ.102 Serebral Felç (İnme) ve Spastisitede Botoks Spastisite Nedir? Spastisite belirli kasların aşırı aktif hale gelerek, adale katılığına, sertliğine ya da spazmlarına neden olmasıyla ortaya çıkan
DetaylıYeni Anket Verisi Girişi
Yeni Anket Verisi Girişi lara ait kimlik verileri kesinlikle başka bir alanda paylaşılmayacaktır. ya ait özel veriler, sadece bilimsel çalışma merkezinin kendisi tarafından görüntülenebilecektir. proje
DetaylıKlinikte Analjeziklerin Kullanımı. Dr.Emine Nur TOZAN
Klinikte Analjeziklerin Kullanımı Dr.Emine Nur TOZAN Analjezikler Hastaya uygulanacak ilk ağrı kontrol yöntemi analjeziklerin verilmesidir. İdeal bir analjezik Oral yoldan kullanıldığında etkili olabilmeli
DetaylıKarotis ve Serebrovasküler Girişimlerde Komplikasyonlar ve Önlenmesi. Doç Dr Mehmet Ergelen
Karotis ve Serebrovasküler Girişimlerde Komplikasyonlar ve Önlenmesi Doç Dr Mehmet Ergelen 1-Karotis Girişimleri 2-Akut İskemik İnme de MekanikTrombektomi Karotis Girişimleri Komplikasyonlar 1-Karotid
DetaylıYüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı
Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı Çalışan açısından, yüksekte güvenle çalışabilirliği belirleyen etkenler:
Detaylı