EHR PLANCILARI ODASININ MAR KANUNU TASARISINDA YAPILAN DEKLKLERE DAR GÖRÜLER 9

Transkript

1 BÜLTEN 157 MART 2005 ICN DÜNYA EHRCLK GÜNÜ 29. KOLOKYUMUNA DORU 4 MAR KANUNU TASARI TASLAININ YETK LE LGL MADDELER YENDEN ELE ALINDI 5 EHR PLANCILARI ODASININ MAR KANUNU TASARISINDA YAPILAN DEKLKLERE DAR GÖRÜLER 9 KENTSEL DÖNÜÜM YASASI YENDEN GÜNDEMDE 12 ÇEVRE ve ORMANCILIK URASI YAPILDI 14 EHRCLK HZMETLER ÜCRET TARFESNDE, MDU ÜCRET BRM DEERLER ve YÖRE KATSAYILARINDA DEKLK YAPILDI YILI TESCL YAPTIRAN ve YENLEYEN BÜROLAR 20 GEBZE TARH KENT MERKEZ KENTSEL TASARIM FKR PROJE YARIMASI DÜZENLENYOR 25 SÜREKL ETM MERKEZNDE ETMLER DEVAM EDYOR 26 YERLEME BLMLER/ÇALIMALARI ÇN ÖNGÖRÜLER PROJES 26 GAZ ÜNVERSTES ULUSLARARASI ÇALITAY DÜZENLYOR YILI AJANDASI DAITILIYOR...28 GÖÇ SORUNU KONUSUNDA AÇIKLAMA YAPTIK 28 UBELERDEN HABERLER Konya ube DÜNYA BSKLET GÜNÜ ETKNLKLER 29 Çukurova ube ÇUKUROVA UBE UBAT-MART ETKNLKLER 30 stanbul ube TMMOB EHR PLANCILARI ODASI STANBUL UBESNN SEKRETERYASINI YÜRÜTTÜÜ EHR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ ÖRENCLER BTRME PROJES YARIMASI DÜZENLENYOR KANUN TASARILARI ÇALIMALARI 37 Ankara ube GÜVENPARK IN KORUNMASI ÇN ÇALIMALARIMIZ SÜRÜYOR 43 SOHBET ODASI NA BU AY BAYKAN GÜNAY KONUK OLDU 45

2 GÜNDEM Yaser GÜNDÜZ - ehir Plancıları Odası Saymanı Ülke ekonomilerinde kamu alımları önemli bir yer tutmaktadır. Ülkemizde son be yıl verileri incelendiinde, kamu alımlarının GSMH nın %12-16 sı oranında gerçekletii tahmin edilmektedir. Dier yandan kamu alımları ülke ekonomisini olduu kadar, kamu yönetimini ve yararını da yakından ilgilendirmektedir. Kamu alımları, kalkınma planlarının ve kalkınma stratejilerinin, bilim ve teknolojinin, sanayinin, kentlemenin, kırsal kalkınmanın ve hepsinin özünde kamu yararının bir aracı olarak deerlendirilmelidir. Kamu alımlarını düzenleyen ilk kanun tarihinde yürürlüe giren 661 sayılı Hükümet Namına Vukubulacak Müzayede ve Münakaa ve halat Kanunu dur yılında 2490 sayılı Arttırma Eksiltme ve hale Kanunu yürürlüe girmitir. Kamu alımlarını düzenleyen ana mevzuat olma özelliine sahip bu Kanun, deiiklikleri ile birlikte yaklaık elli yıl boyunca yürürlükte kalmıtır yılında Devlet hale Kanunu nun yürürlüe girmesi ile Türkiye de kamu alımları düzenlemelerine 20 yıl boyunca damgasını vuracak olan yasal düzenleme ortaya çıkmıtır. Ve son olarak 2001 yılı balarında ortaya çıkan ekonomik krizi müteakip, kamu alımları reformu çalımaları Dünya Bankası ve IMF ile yapılan anlamalarla AB direktifleri baz alınarak saydamlık ve rekabet adına deiiklikler getiren Kamu hale Kanunu ve Kamu hale Sözlemeleri Kanunları tarihinde Resmi Gazete de yayımlandı. Yeni yasal düzenlemelerin, kamu kurum ve kurulularının kullanımlarında bulunan her türlü kaynaktan yapacakları ihalelerde; saydamlıın, rekabetin, eit muamelenin, güvenilirliin, kamuoyu denetiminin, ihtiyaçlara uygunluun ve kaynakların verimli kullanılması gibi temel ilkeleri, ihale düzeninde uzun yıllardır yaanan olumsuzlukları ortadan kaldırabilecei ümit edildi. Ancak, Yasanın yürürlüe girdii tarihten itibaren geçen dönemde, yasayı çıkaranlar da dahil siyasi iktidarın, kamu kurum ve kurulularının ve yerel yönetimlerin Kanuna sıcak bakmadıkları açık bir gerçek olarak ortaya çıkmıtır. dareler yaptıkları ihalelerde yukarıda belirtilen ve yasa metninde de yer alan temel ilkeleri uygulamak yerine, her türlü aibeye, yolsuzluk iddialarına açık düzenlemelerle sürdürmeyi tercih etmektedirler. Dier taraftan, yasaya balı ikincil mevzuatı hazırlama çalımalarında Kamu hale Kurumu da, bir kamu kurumu görev ve sorumluluuyla, ilgili taraflar arasında, mühendislik mimarlık ve planlama hizmetlerine yönelik düzenlemelerin hazırlanması sürecinde TMMOB ve Odalar ile salaması gereken ortak çalıma ortamını oluturmakta baarılı olamamıtır. Buna ramen, ikincil mevzuatın hazırlanıında, idarelerin, bürokrasinin ve bunların dıında, belirli çevrelerin özellikle etkili oldukları görülebilmektedir. Kamu hale Kanunu ve bu yasa uyarınca hazırlanan yönetmelik, artname ve benzeri ikincil mevzuatta ve bu günlerde yapılmakta olan bazı ihale ilemleri ile ilgili ehir Plancıları Odası nın da eletirdii ve deitirilmesini istedii konular bulunmaktadır. Günümüzde planlama süreç ve tanımları yeniden ele alınıyor, kalkınmaya yönelik yeni planlama kavramları ortaya konuluyor. Planlama alanında görülen bu mevzuat deiikliklerine yönelik olarak hale Kanunu ve balı ikincil mevzuatın da deiikliklere ayak uydurması gerekiyor. Maalesef bugün anılan mevzuat yapısı sektördeki hızlı deiim ve geliime ayak uyduramıyor. Yetersiz ve günün ihtiyaçlarına cevap veremeyen düzenleme ve uygulamalar pek çok huzursuzluun, ihtilafın ve aibenin de temelini oluturuyor. Kamu hale Kanununda, ekonomik ve mali yeterliliklerinin belirlenmesine ilikin olarak isteklilerden istenecek bilgi ve belgeler bölümünde istenebilir ibaresinin yer alması, istenecek belgeleri ve içeriini ihaleyi yapan kurumun inisiyatifine bıraktıı açıktır. Buna ramen hazırlanan yönetmeliklerde ve idarelerce yapılan ihalelerde, yasa hükümlerini de aan bir tutumla büyük sermaye lehine düzenlemeler getirildii görülmektedir. Küçük ve orta ölçekli isteklileri dılayan bu düzenlemelerin, farklı planlama hizmetlerinin gerektirdii koullar dikkate alınarak yeniden gözden geçirilmesi gereklidir. ller Bankası nca, yeni düzenlemelerden önce yapılan ihalelere, sadece serbest meslek bürosu sahibi ehir plancıları katılabilmekteydi. Kamu hale Kanununun yürürlüe girmesi ile serbest ehir plancıları, kanun ve yönetmeliklerin ekonomik ve mali artlarını ve ihalelerin gerektirdii belgeleri salayabilmek zorunluluundan dolayı irketlemek zorunda kalmılardır. Hal böyle iken, ller Bankası ihalelerine girebilmek için yıllardır serbest meslek bürosu olarak çalımak zorunda bırakılan meslektalarımızın ahıs bilançoları yeni ihalelerde aynı kiilerce oluturulan irketlerin istekli olduu ihalelerde kabul edilmeyerek yok sayılmaktadır. Bu sorun Banka nın ihaleye katılım yeterlilik kurallarında kendisinin belirleyebilecei bir düzenleme ile çözüme ulatırılmalıdır.

3 Yine Kanununun 10. maddesinde mesleki ve teknik yeterliliin belirlenmesi için, isteklinin uymak durumunda olduu mevzuat gerei ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduunu kanıtlayan belgelerin istenecei belirtilmesine ramen, bazı idarelerin yapmakta oldukları ihale artnamelerinde bu artın açıkça belirtilmedii izlenmektedir. Söz konusu idarelerin artname hazırlıkları sırasında meslektalarımızın da görev aldıı düünüldüünde isteklinin, mevzuatı gerei ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduunu kanıtlayan belgeler in veya ile isteniyor olması durumunu anlama güçlüü çekiyoruz. Bu durum Sanayi ve Ticaret Odası kayıt belgesi veren ama yasal olarak yetkili (ve yeterli) olmayan, mevzuatımız gerei Odamıza tescili bulunmayan irketlerin çeitli planlama hizmetleri ihalelerine giriinin yolunu açmaktadır. Bununla birlikte planlama hizmetlerinin üretilmesinde yetkili ve sorumlu olan ehir plancılarının ilgili meslek odasınca denetimi de ilevsiz kılınmaya çalıılmaktadır. Bu konuda son dönemde valiliklerce yapılmakta olan çevre düzeni planı ihaleleri hakkında Kamu hale Kurumu na odamızca yapılan inceleme talebi yerinde görülmü ve bu güne kadar yapılan söz konusu ihalelerle ilgili iddialarımızın incelenmesi süreci KK ce balatılmıtır. hale mevzuatında isteklilerin yeterlilik kriterleri ayrıntılı olarak düzenlenmi, imar planı yapımı yeterlilik belgesi (karne) yerine i bitirme belgeleri uygulaması getirilmitir. Ancak bu durum halen mar Planlarının Yapımını Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kurulularının Yeterlilik Yönetmelii hükümleri ile çeliir durumdadır. Anılan yönetmelie göre planlama hizmetlerini yükümlenecek müelliflerin deneyim ve gruplarına bakılmaksızın yapılan ihaleler sonucunda hukuki problemler yaanacaı açıktır. Bayındırlık ve skan Bakanlıı ile Kamu hale Kurumu arasında ortak görü oluturulmasını engelleyecek bir karıtlıın olmaması gerekir. Devletin organları arasında böylesine bir diyalog kopukluu düünülemez. Yasal düzenlemelerin birbirleri ile çelimemesini salayacak deiikliklerin yapılması gerekmektedir. Yine çeitli kurumlarca yapılmakta olan ihalelerde istenen i bitirme belgeleri ile ilgili olarak son 5 yıl içinde tamamlanan ilerle sınırlı tutulması yıllardır mesleki faaliyetini sürdüren plancıların 5 yıldan önceki tüm deneyimlerini yok sayarak hak kaybına yol açmaktadır. Planlama hizmetleri açısından 5 yıllık dönemin kısa bir periyot olduu açıktır. Sürekli kriz koullarının yaandıı ülkemizde mevzuatın 5 yıl ı yeterli görmesi, son yıllardaki ihalelere katılan irketleri kayırma amacına hizmet etmektedir. Öncelikle Kanunun, balı yönetmeliklerin ve bunlara göre yapılacak olan tüm ihalelerin amacı Kamu kaynaklarını kullanan bütün kurum ve kuruluların, kamunun ihtiyaçlarını karılamak üzere yapacakları ihalelerde kamu yararının salanması olmalıdır. Kamu yönetiminde tüm dünyada olduu gibi ülkemizde de gelimeler sürmekte, deiim ve reformlara ihtiyaç duyulmaktadır. Kamu alımları alanındaki politikalarda da bu geliim ve deiim süreçlerinde reformlar devam etmelidir. Sosyal, çevresel ve ekonomik alanlara yönelik politika unsurları da göz önüne alınarak stratejik bir yaklaımla kamu alımları politikaları oluturulup güncellenmeli, sektör bazlı ikincil mevzuat düzenlemeleri hazırlanmalıdır. Mühendislik, mimarlık ve planlama hizmetleri Bakım ve onarım, taıma, haberleme, sigorta vb. gibi çok çeitli hizmetlerle aynı kapsamda ele alınmaktadır. Ancak mühendislik mimarlık ve planlama hizmetleri belli bir eitim süreci, yetki ve sorumluluu bulunan ve özellik içeren bir meslek alanıdır. Bilimin yönlendirdii teknolojideki gelimelere balı olarak, ülkemizin kalkınmasında ve geliiminde planlama hizmetlerine yönelik yapılacak olan ihaleler Kamu hale Kanunu na balı olarak hazırlanacak ikincil mevzuat(lar)la dier hizmet alımlarından ayrılmalıdır. ehir Plancıları Odası, bu tespit ve deerlendirmeler ııında sorunların giderilmesi ve sistemin olumlu yönde gelitirilmesi dorultusunda üyelerinin katkıları ile birlikte çalımalarını sürdürecektir.

4 ! Bültenimizin son iki sayısında, Çevre ve Orman Bakanlıı tarafından yapılmakta olan l Çevre Düzeni Planı ihaleleri hakkında ilgili idarelere ve son olarak da Kamu hale Kurumuna aktarılan itirazlarımıza geni yer verilmiti. Buna karın, bugüne kadar 8 ilde Çevre ve Orman Bakanlıı tarafından hazırlanan artname dorultusunda Valiliklerce yapılan 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı hizmet alımı ihalelerinin söz konusu gereksinimi karılamaya ve hedeflenen sonuçlarına ulaılmasına olanak tanımayacak nitelikte ihale ilanı ve artnamelerinde hükümler yer aldıı Odamızca tespit edilmi ve her biri ile ilgili ayrı ayrı itirazlarda bulunulmutu. Ancak, ilgili Valiliklere ve Çevre ve Orman Bakanlıına iletilen bavurularımızın sonuçsuz kalması üzerine konunun Kamu hale Kurumuna aktarılması gereklilii domutu. Kamu hale Kurumuna iletilen bavurumuzda, ihalenin i deneyimi ve ekip tanımın getirilen koulların ihaleye konu hizmetin gerekliliklerini karılar nitelikte olmadıı, bir planlama ii olgusundan uzak bir biçimde Çevre Düzeni Planlarının corafi bilgi sistemleri kullanılarak hazırlanması düüncesi üzerinden kurgulandıı; rekabeti önleyici bir markanın öne çıkarılmasını salayacak, bu marka ve onun Türkiye de yetkili temsilcisi ve tekeli olan bir firmayı avantajlı konuma getirecek düzenlemeler yapıldıı yönündeki itirazlarımıza deinilmiti. Bununla beraber, itirazımızın temel gerekçelerinden biri de Odamızın tabi olduu TMMOB mevzuatı uyarınca istenecek belgenin ihalenin zorunlu belgeleri arasında yer almamasıyla ilgiliydi. Bu durumun, ihaleye odamıza tescilli olmayan, yönetmeliklerimizdeki koulları taımayan kuruluların katılımına olanak verdii, planlama yetkisine sahip olup olmadıı belli olmayan kiilerin ihaleye kabul edilmesine, bunun da elde edilecek planların niteliinde ciddi sorunlara yol açacaı bavurumuzda açıkça dile getirilmiti. Kamu hale Kurulunun 8 Nisan 2005 tarihinde Odamıza tebli edilen kararı ile, halelere Karı Yapılacak dari Bavurulara Ait Yönetmeliin 28 inci maddesinde iddiaların incelenmesine geçilmesi için belirlenen kabul koullarının olutuuna, bu kapsamda iddiaların incelenmesine karar verdi. Karar metninden bavurumuzda yer alan iddialardan aaıda özet ve deerlendirmeleri yer alan kısımlarla ilgili iddialarımızın incelemeye alındıı anlaılıyor: l ölçeinde Çevre Düzeni Planı ilerinin yaptırılması amacıyla, Çevre ve Orman Bakanlıı tarafından hazırlanan teknik ve idari artname dorultusunda, Valilikler ile l Çevre ve Orman Müdürlükleri tarafından, 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan hükümlere göre belli istekliler arasında ihale usulü ile alımlar yapıldıı ve bugüne kadar Kırıkkale Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüü, Osmaniye Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüü, Hatay Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüü, Manisa Valilii l Özel dare Müdürlüü, Konya Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüü, Sakarya Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüü tarafından ise ihale duyurularının yapıldıı, söz konusu ihale ilanlarının Odanın meslek alanı denetimine ilikin yasal görev ve sorumlulukları ile oda üyeleri tarafından incelenmesi sonucunda bazı endielerin ortaya çıktıı, 4856 sayılı Kanunda tanımlanan ve söz konusu ihalelere konu olan çevre düzenleri planları hazırlanması ilerinin kapsamlı bir planlama gerektirdii, ayrıca planların yetkili ve deneyimli planlama bürolarınca üstlenilmesi gerektii, anılan ihaleler için Çevre ve Orman Bakanlıınca hazırlanan artnamelerde mevzuata aykırılıklar olduu, bu hususların aaıda belirtildii;

5 1) Mühendis, mimar ve ehir planlama mesleklerinin serbest olarak icra edilmesi ile ilgili düzenlemelerin 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii Kanunu ve balı Oda yönetmelikleri uyarınca TMMOB ye balı meslek odalarınca yerine getirildii ve denetlendii, gerek 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birlii Kanunu ve gerekse 4734 sayılı Kamu hale Kanunu gereince isteklilerden istenecek belgeler arasında ilgili meslek odasına kayıtlı olduunu gösterir belgenin olduu, ancak söz konusu ihalelerin ilanlarında anılan belgenin katılım belgeleri arasında açık bir biçimde sayılmadıı, 2) Söz konusu ihalelerde altlık ve arazi kullanımı tespitinde kullanılan 5 m. veya daha iyi çözünürlükte uydu görüntüleri ve/veya analizleri ileri ile mekansal verilerin tasarımı, sayısallatırılması ve corafi veri tabanlarına entegrasyonu ileri nin benzer i kapsamına alındıı, oysa planlama iinde planlama sürecinin (sorun tanımlama, analiz, sentez, tasarım) kendisinin tanımlanması gerektii, bu haliyle yapılan benzer i tanımının uygun olmadıı, 3) Anılan ihalelerde iin uzmanının ehir plancısı olduu, ehir plancısı dıında kilit personel istenilmesinin mevzuata aykırı olduu, planlama çalımasının belirli bölümünde ve kısa süreli görev yapacaı artnameden de anlaılan harita mühendisi, jeoloji mühendisi ve ziraat mühendisinin kilit personel olarak deil, yardımcı personel olarak sayılması gerektii, 4) artnamelerin, Çevre Düzeni Planlarının corafi bilgi sistemleri kullanılarak hazırlanması düüncesi üzerinden kurgulandıı, bu kapsamda artnamelerde bir markanın öne çıkarılmasını salayacak, bu marka ve onun Türkiye de yetkili temsilcisi ve tekeli olan bir firmayı avantajlı konuma getirecek düzenlemeler yapıldıı, 5) steklilerden ISO belgesinin istenildii, oysa bugüne kadar planlama konularına ilikin yapılan ihalelerde benzer bir uygulamanın yapılmadıı ve ihale mevzuatının da bu hususu zorunlu kılmadıı, 6) halelere katılan firmalar arasında artnamelerin hazırlanması sürecine katkıda bulunan firmaların da bulunduu, ddia edilerek bugüne kadar gerek ihalesi yapılan 5 ilde (Osmaniye, Kırıkkale, Hatay, Manisa ve Balıkesir) ve gerekse de ihale ilanı yapılmı 2 ilde (Konya, Sakarya) gerekli inceleme ve deerlendirmelerin yapılması talep edilmektedir. lgili mevzuat gereince ihalelere ilikin itirazlarımızın incelemesine geçildiine ilikin Çevre ve Orman Bakanlıına bilgi verilmesi de karar metninde yer alan bir dier husustur. "##$%&'( Bakanlık, 8 ile ilikin ihale sürecinde yaptıımız itirazlarımıza 11 Mart 205 tarihli yazısı ile yanıt verdi. Bakanlık yanıtında 4856 Sayılı Çevre ve Orman Bakanlıı Tekilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 2 nci Maddesinin (h) bendi ile 10 uncu maddesinin (c) bendi uyarınca Bakanlıımıza verilen yetkiye istinaden, ülkemizin üst ölçekli planlama çalımalarına duyulan gereksinim dikkate alınarak üst ölçekli planlama çalımalarının ivedilikle sonuçlandırılması maksadıyla yapılmı olduuna deiniliyor. Bununla beraber, 4 Mart 2005 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüe giren 5302 sayılı l Özel daresi Kanunu çerçevesinde ve itirazlarımız da dikkate alınarak Bakanlıkça yeniden deerlendirme yapıldıı bildiriliyor. "&&')!&!*( ( Çevre ve Orman Bakanlıı tarafından hazırlanan artname uyarınca çıkarılan ve Odamızın itirazlarına konu olan ihalelerden biri de Çanakkale l Çevre ve Orman Müdürlüü tarafından yapılan 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı hizmet alımı ihalesi olmutu. Çanakkale Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüünün itirazımızla ilgili yanıtında, 4 Mart 2005 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüe giren l Özel dare Kanununun 6. maddesi (a) fıkrasında l Özel dareleri ile ilin çevre düzeni planını yapmakla görevli ve yetkili kılındıından, hazırlanan artnamelerde onay makamının Çevre ve Orman Bakanlıı olması nedeniyle ihalenin 16 Mart 2005 tarihinde iptal edildii ve Kamu hale Bülteninde yayınlandıı bildirildi.

6 +!'!&&&,!*( ( tirazlarımıza konu olan ihalelerden biri olan Konya Valilii l Çevre ve Orman Müdürlüü tarafından yapılan 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı hizmet alımı ihalenin hakkında 9 Mart 2005 tarihli yazı ile iptal edildii Odamıza bildirildi. Yazıda iptal gerekçesi olarak, Ön Yeterlilik artnamesinin bazı maddelerinde fiyat yazılabilmesi amacıyla boluk bırakılması gereken yerlere KK standart formlarında yer alan oranların yazıldıının ihale komisyonunca tespit edilmesi üzerine, Danımanlık Hizmet Alımı haleleri Uygulama Yönetmeliinin 26. maddesi gereince Ön Yeterlilik artnamesi ile Ön Yeterlilik lanının uyumlu olması esası ifade ediliyor. -+,+&. Ülkemizde stratejik kararlar üreten, alt ölçekli planları yönlendiren, doal ve tarihsel deerleri koruyan, salıklı ve düzenli kentlemeyi salayan, sektörel gelimeyi öngören, afete ve çevreye duyarlı bir yaklaımla yapılacak üst ölçek planlama çalımalarına gereksinim duyulması anlamında Bakanlıkça yapılan çalımaların önemsendii, ancak bunun yeni bir anlayıla ve planların plan müellifi olan meslektalarımızca yönlendirilen ilgili tüm meslek gruplarının da yer aldıı ekipler tarafından yerine getirilmesi gerektii Odamızca her fırsatta dile getirildi. Ancak ilgili Bakanlık bugüne kadar yaptıı uygulamalarda, Çevre Düzeni Planlarının elde edilmesine yönelik ihaleleri hep corafi bilgi sistemi kullanarak veri ileme metoduna dönütüren bir anlayıla kurguladı. Odamızın bu konuda yaptıı giriimlerinde somut kazanımlara giden en önemli adım Kamu hale Kurulunun ihaleleri büyüteç altına alması oldu. Bundan sonraki süreçte, Kurulun ülkemiz kaynaklarının kamu yararına kullanılması sonuçları olmayacak, rekabeti önleyen ve bilimsel gerekleri hiçe sayan söz konusu ihalelerin iptali yönünde karar almasını diliyoruz. Meslek alanımızın gündeminde bulunan konuların teorik ve pratik yönleriyle tartııldıı ve meslektalarımızı buluturan 8 Kasım Dünya ehircilik Günü Kolokyumlarının bu yıl 29uncusu düzenleniyor. Türkiye deki üniversitelerin ehir ve bölge planlama bölümlerinin ve meslek alanımızla ilgili kamu kurum ve kurulu temsilcilerinden oluan Kolokyum Düzenleme Kurulu, Mart ve Nisan aylarında yaptıı toplantılarla Kolokyumun bu yıl yapılacaı kenti, evsahibi üniversiteyi ve temasını belirledi. 8 Kasım Dünya ehircilik Günü etkinlikleri bu yıl yine üç günlük bir kolokyumla, stanbul Teknik Üniversitesinin evsahipliinde stanbul da gerçekletirilecek. Bilindii gibi, Kolokyum Düzenleme Kurulu, bölüm ve kamu kurumlarının kent, üniversite ve tema konusunda iletilen önerileri deerlendiriyor. Bu yıl Düzenleme Kurulu, 11 Mart 2005 te Ankara da yapılan ilk toplantısında biri Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümü, dieri stanbul Teknik Üniversitesi ehir ve Bölge Planlama Bölümünden gelen evsahibi olmak yönündeki iki öneriyi görütü. TÜ nün talebinde son olarak 1991 yılında Kolokyuma ev sahiplii yapıldıından bahisle, stanbul Teknik Üniversitesi Rektörlüü desteiyle evsahiplii yapmaya aday olunduu ifade ediliyordu. Erciyes Üniversitesi Yozgat ve Kayseri Bölümleri, Gazi Üniversitesi, Orta Dou Teknik Üniversitesi, Bayındırlık ve skan Bakanlıı, GAP Bölge Kalkınma daresi Bakanlıı ve ller Bankası temsilcilerinin katılımı ile gerçekletirilen Düzenleme Kurulu toplantısında TÜ nün bu yılki Kolokyuma evsahiplii yapma önerisi büyük bir memnuniyetle karılanarak benimsendi. Bu noktada, 8 Kasım Dünya ehircilik Günü etkinliklerinin ülkemizde kutlanmaya balaması, uzun yıllar boyunca çalımalarını üstlenerek kurumsallaması ve geleneksellemesi için emek sarfeden Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesine nazik önerisi için teekkür ederiz.

7 Kolokyumlar, mesleimizin aratırmacı ve uygulamacılarını bir araya getiren, bilgi ve tecrübelerini paylamalarına olanak salayan mesleki - bilimsel bir platform. Her geçen yıl içerik zenginlii artan, izleyici portföyü genileyen, kamuoyu ve basının ilgisini çeken ve sonuçları pek çok akademik çalımaya ıık tutan bir etkinlik. Bu etkinlik, aynı zamanda meslektalarımızın bulutuu bir enlie dönüüyor. Bu nedenle, Kolokyum hazırlıklarının katılımlı ve temasının meslektalarımızın tümünü kapsayıcı nitelikte olmasına önem veriliyor. Bu ilkeden yola çıkarak, konu seçiminden bildirilerin belirlenmesine kadar, meslek topluluumuzun olabildiince tüm kesimlerinin ilgi alanlarına yönelmesi için ura verilen Dünya ehircilik Günü Kolokyumunun bu yılki konusu Planlamada Yeni Politikalar ve Stratejiler: Riskler ve Fırsatlar. Kolokyumun temasının ve evsahibi üniversitesinin belirlendii ilk Düzenleme Kurulu toplantısının ardından, evsahibi üniversite ile stanbul da yapılan iki toplantı ile konu kesinlik kazandı. Konunun alt balıkları ve içeriinin belirlenmesine yönelik çalımalar devam etmekte olup, bildiri çarısı ve dier duyurular Mayıs ayı içinde yapılacak. Bültenimizin bundan sonraki sayılarında konuyla ilgili gelimeler aktarılacak tarihinde Babakanlık Müstearı bakanlıında, çeitli kurum ve kurulu temsilcilerinin katılımıyla yapılan toplantıda, ülkemizde planlama, imar ve uygulamaya ilikin çok sayıda ve farklı kanunlarla düzenlenmi yetkilerin yarattıı karmaanın çözümüne yönelik model ve stratejilerin belirlenmesi ve buna uygun mar Kanunu Tasarı Taslaının hazırlanması amacıyla bir komisyon kuruldu. Bayındırlık ve skan Bakanlıı Teknik Aratırma ve Uygulama Genel Müdürü bakanlıında, Devlet Planlama Tekilatı, çileri Bakanlıı, Çevre ve Orman Bakanlıı, Sanayi ve Ticaret Bakanlıı, Kültür ve Turizm Bakanlıı, Özel Çevre Koruma Kurumu Bakanlıı, Ankara Büyükehir Belediye Bakanlıı, Kayseri Büyükehir Belediye Bakanlıı, Gaziantep Büyükehir Belediye Bakanlıı, stanbul Pendik lçesi Belediye Bakanlıı, Burdur li Merkez Belediye Bakanlıı ndan temsilcilerin katılımıyla oluan komisyon aaıdaki ilke ve deikenleri esas alarak çalımalarını yürüttü: lkeler: 1- Yerelleme (yerinden hizmet üretme) 2- Ölçee Göre Yaklaım (ulusal düzeyde üst ölçekte ise merkez, yerel düzeyde alt ölçekte ise yerel yönetimlerin yetkilendirilmesi) 3- Yetki Birlii (bir ite sadece tek kurumun yetkili olması, üst ölçekli planların merkezde bir kurumda olması) 4- Merkez/Yerel likisi (merkezin istikamet ve standart belirleyip denetim yapması, yerelin ise uygulama ve icra yeri olması) 5- Ölçek/Nitelik likisi (yerelde yapılan, ancak etkisi yerelin dıına çıkan ilerde bir üst makamın sorumlu olması) 6- Bürokratik Sürecin Kısaltılması (ilemlerin sadeletirilmesi ve hızlandırılması) 7- Katılım (yapım, onay ve denetim süreçlerinde ilgili tarafların hepsinin dolaylı dolaysız katkılarının alınması) 8-Kaynaın Teklii (planlama ve imar konularında tek kaynaktan ilham alınması, bu alanlardaki düzenlemelerin kaynaını mar Kanunundan alması) Deikenler: 1- Plan Hiyerarisi 2- Yetki Hiyerarisi 3- Kurum Hiyerarisi 4- Planların Ölçei ve Kurum Arasındaki liki 5- Özel/stisnai Durum, Alan ve Planlar

8 /+0!++*(0 lk olarak tarihinde Bayındırlık ve skan Bakanlıı Teknik Aratırma ve Uygulama Genel Müdürü bakanlıında toplanan komisyon, mar Kanunu Tasarı Taslaının yetki ile ilgili maddelerinden oluan ve Bayındırlık ve skan Bakanlıı Teknik Aratırma ve Uygulama Genel Müdürlüü tarafından hazırlanmı olan bir taslak üzerinde görü gelitirdi. Toplantıdan 1 gün önce komisyon üyelerine gönderilen taslak aaıdaki maddeleri içeriyordu: Planların Kapsamı, Yapımı ve Yürürlüe Konması (Madde 9) Özel Tanımlanmı Alanlar (Madde 11) Görev ve Sorumluluklar (Madde..) Haritalar ve Planların Denetimi (Madde..) Belediyelerde Görevlendirilecek Elemanlar (Madde 55) Özel Hükümler (Madde 58) Uygulanmayacak Hükümler (Madde 59) Yürürlükten Kaldırılan Kanunlar (Madde 60) Yürürlükten Kaldırılan Hükümler (Madde 61) Toplantıya katılanlardan Babakanlık dareyi Gelitirme Bakanlıı temsilcisi, çevre düzeni planları için farklı yasaların farklı yetkiler tanımladıına, bunların uyumlatırılmasına gerek olduuna, 11. maddedeki yetkilerin sorumluluklardan baımsız tanımlanmaması gerektiine, OSB lerin imdiye kadar çıkan yasalarda istisna olarak tutulduuna, mar Yasasında nasıl ele alınacaının anlaılmadıına, l Özel darelerinin Belediyeleri denetlemesinde yeterlilikle ilgili sorunlar bulunduuna ilikin görülerini aktardı. çileri Bakanlıı temsilcisi, l Özel dareleri Yasası nın onay aamasında ikili bir yapı tariflediine, bu yasadaki ifadelerin korunmasını önerdiklerine, mar Kanununda ise yeni bir tanım ve onay sürecinin çeliki oluturduuna, oysa l Özel dareleri, Büyükehir ve mar Kanunlarının uyumlu olması gerektiine, Bayındırlık skan Bakanlıı nın yetkilerinin çok geni ve vesayet niteliinde olduuna, 5216 sayılı yasada yetkinin Büyükehirlerde olduuna, Bayındırlık skan Bakanlıı nın aynı konularda yetkileri yeniden kendinde toplamaya çalıtıı izlenimi edindiklerine ilikin görülerini dile getirdi. Ankara Büyükehir Belediye Bakanı, çevre düzeni planlarıyla belirlenen yer seçimlerinin genel bir leke niteliinde kalması, kesin yerseçimi olarak belirlenmemesi gerektiine, onaylanmasıyla ilgili yetkilerin 5216 ve 5302 sayılı yasalarda farklı tanımlandıına dikkat çekerek bu kanunda Bayındırlık skan Bakanlıı nın kendine özel bir plan yapma yetkisi alıp almadıını sordu ve taslaın tümünü ve özellikle tanımlar bölümünü inceleyerek görü gelitirilebileceini ifade etti. Ankara da Özel Çevre Koruma Kurumu nun, Toplu Konut daresi Bakanlıı nın yetkisinde olan yerler ile ilgili sorun yaadıklarını oysa bu alanlarda da kendilerinin yetkili olması gerektiini dile getirdi. Kanunda denetim kapsamında katılımı öngörülen yapıların bu ilevini yerine getirmesinin zor olduunu, rutin imar konuları youn olduundan mümkün olduu ölçüde tanımlamasıyla katılımın zorunlu tutulmaması gerektiini, 11. maddede belediyelerin yapacakları planlar ile ilgili olarak kurumlardan olumlu görü istenmesi konusundaki hükümlerin ilemeyecei için kaldırılması gerektiini, bir itiraz sözkonusu olursa mahkemelerce çözümlenmesinin daha uygun olacaını, sürelerle ilgili hükümlerin belediye kanunları ile örtümediini, denetimle ilgili konuların ileri geciktirmeyecek biçimde yeniden düzenlenmesi gerektiini belirtti. Pendik Belediyesi temsilcisi, 2981 sayılı yasanın 1 yıl sonra yürürlükten kalkması ile ilgili hükmün tartıılması gerektiini, 5216 sayılı yasanın ilçe belediyelerini aktif kılmadıını, oysa ilçe belediyelerinin büyükehir belediyelerine nazım plan teklif edebilmesinin mümkün olması gerektiini, uygulama komisyonları kurulması gerektiini, çevre düzeni planlarının ise büyükehir belediyelerince onaylanması gerektiini belirtti.

9 Burdur Belediyesi temsilcisi, Devlet Planlama Tekilatı nın bölge planlarını yapma yetkisinin yerele aktarılması gerektiini, yerel unsurların bölge planı yapımına daha çok katkıda bulunabileceini, Özelletirme daresinin ise planlar ile ilgili olarak belediyelerin görüünü alması gerektiini, il çevre düzeni planlarının yapımına sadece büyükehir ve merkez belediyelerinin deil tüm belediyelerin katılmasının gerektiini, çevre düzeni planları ile ilgili yetki karmaasını bu yasanın da çözmekten uzak olduunu, imar planlama usul ve esaslarının ise yeniden belirlenmesinin uygun olacaını ifade etti. Kayseri Büyükehir Belediyesi temsilcisi, görü sürelerinin 5216 sayılı yasa ile çelitiini, Gaziantep Büyükehir Belediyesi temsilcisi, bölgelerinde çevre düzeni planlarını GAP daresinin yaptıını, yeni kanunun bu duruma referans vermediini dile getirdiler. Kültür ve Turizm Bakanlıı temsilcisi, Madde 9, 11, 59 ve 61 e itirazları bulunduunu, sektör bakanlıklarının uygun görü vermedii durumda ne olacaının belirsiz olduunu, Özel Alanlar konusunun taslakta çok irdelenmemi olduunu, 2634 ve 4957 nin yetkiler açısından istisna tutulması gerektiini, yetki tarifinden öte süreç tarifi yapılması gerektiini, yaklaık 200 turizm alan ve merkezinin ne olacaının belirsizletiini, turizm bölgesi ilan edilen yerlerin ne olacaının da belirsiz kaldıını açıkladı. Sanayi ve Ticaret Bakanlıı temsilcisi, Organize Sanayi Bölgelerinde %80 civarında kaçak yapılama bulunduunu, planlamanın da %80 oranında standartlarına uygun olmadıını, bu durumun yetki belediyelerde iken olutuunu, belde belediyelerinin görü alamadan sanayi alanı ilen ettiklerini, Dilovası, Ostim, vedik, Kayseri- Hacılar bölgelerinin buna örnek tekil ettiklerini, sanayi alanlarının daılımında dengesizlikler yaratıldıını ve Organize Sanayi Bölgelerinin dolmamasında bu durumun olumsuz etkileri bulunduunu açıkladı. Özel Çevre Koruma Kurumu Bakanlıı temsilcisi, Tuz Gölü gibi birkaç ili kapsayan özellikli bölgelerde planlamanın denetiminin de güçlüklerinden sözederek plan deil yönetimden, havza yönetiminden sözetmenin daha doru olacaını dile getirdi. Bölge planı yapımının zorunlu tutulmamasını sakıncalı bulduklarını vurguladı. Devlet Planlama Tekilatı temsilcisi, stratejik plan yaklaımını korumak gerektiini, AB mevzuat uyumunun da bunu gerektirdiini ve sektörel strateji beklediini açıkladı. mar politika planı kavramının doru olmadıını, öncelikle imar ile politika planı kavramlarının çelitiini, önce standartların belirlenmesi gerektiini, ajanslar eliyle bölge planı yapımının yasada yeraldıını, düzey 2 bazında stratejik, AB standardında operasyonel planlar öngörüldüünü, Devlet Planlama Tekilatı ve Bayındırlık skan Bakanlıı gibi kurumların bölge planlarının mekansal stratejilerini belirlemesi gerektiini, plan yapmaması gerektiini, sorun bulunan yerde aamalı raporlama yapması, ruhsat ve benzeri denetimi merkezden yapmaması gerektiini öne sürdü. ehir Plancıları Odası temsilcisi, kanun taslaının komisyonca ele alınan yetki ile ilgili maddelerine bakıldıında, Bakanlıın web sitesinde halen yayınlanmakta olan mar Kanunu Tasarı Taslaının ciddi ölçüde deitirildii izlenimini edindiklerini, eer böyle ise oluumunda katılımlı bir süreç izlenen taslaın yok varsayılmasını yanlı bulduklarını dile getirdi. Yeterince olgunlatıı bilinen bir taslaın yasalamasında gecikilen her günün yeni yasalarla arasında boluklar ve çelikiler oluturduunu, kabul edilebilir gerekçeleri bulunuyor ve yeni bir taslak hazırlanması sözkonusu oluyorsa da benzer süreçlerin izlenmesi gerektiini, daha önce katılan ve katkıda bulunan tüm kurum ve kuruluların bugün de sürece dahil edilmesi gerektiini vurguladı. Yetki ile ilgili maddelerin bulunduu bölüme bakıldıında, taslaın tümü içindeki yeri, tanımlarla ve dier maddelerle ilikisinin analaılamayan yönleri bir tarafa bırakıldıında dahi planlamada strateji yaklaımından, planların kademeli birlikteliinden, her planın bir üst plana uyması zorunluluundan ve bazı planların yapımının zorunluluundan vazgeçildiinin anlaıldıına ve bunun sakıncalarına deindi. Bilinen taslakta katılımlı bir yapı tarifi ile kanunun mevcut duruma oranla kazanımlarından biri olabilecekken denetim komisyonları nın kaldırılmasının ve denetim ile ilgili maddelerde gerekli gördüünde gibi mulak ifadelerin taslaı geriye götürdüünü öne sürdü.

10 Bayındırlık ve skan Bakanlıı Teknik Aratırma ve Uygulama Genel Müdürü ise yaptıı açıklamada, yetki karmaası ile ilgili olarak ilk toplantıda belirlenen 8 temel ilkenin kanunun genel esaslarına yazılacaını, dier kanunlarla 3194 e yapılan atıfların bu yeni kanuna yapılmı sayıldıını, BB in merkez olarak politika belirlemekle görevli olduunu, bunu salamak için elinde araçlar olması gerektiini, ulusal ve bölgesel plan denetiminde bunun art olduunu, bunu salamak için yalnızca kanunun yeterli olmadıını, Sanayi Bakanlıı örneinde olduu gibi plan yapmak yerine onun ilevini üstlenecek araçlar ile aktif olunabileceini, yerel üstü denetime her zaman ihtiyaç bulunduunu, imar politikası planının kalkınma planından farklı olarak yeni bir politika-plana duyulan ihtiyaçtan dolayı tanımlandıını belirtti. lk toplantının sonunda ikinci toplantı tarihi duyurularak, kurumların görülerini 1 hafta içinde yazılı olarak Bayındırlık ve skan Bakanlıına iletmeleri istendi.* /+0!++*(0 kinci toplantı tarihinde, mar Kanunu Tasarı Taslaı nın yetki ile ilgili maddeleri arasından bu kez yalnızca Özel Alanlar maddesi çerçevesinde bir gündemle gerçekletirildi. Gündemin yanısıra önceki toplantı gündemine ve tasarının tümüne ilikin göndermeler de yapıldı. Babakanlık dareyi Gelitirme Bakanlıı temsilcisi, 11. madde, 3. fıkrada Bakanlıın çevre düzeni planlarını re sen onaylama yetksinin düzenlendiine iaret ederek, bu konunun tartıılmaya muhtaç olduunu vurguladı. Madde 16 da gerekli gördüünde gibi mulak bir ifade yerine aykırılık durumunda düzeltme ister biçiminde hukuka aykırılıın giderilmesinin istenmesi biçiminde bir tanımlamanın daha uygun olacaını öne sürdü. Belediyeleri aır yetkilerle kuatmak yerine personel ve donanım olarak desteklemek gerektiine, rehberlik ve tevik edilmesi gerektiine deindi. çileri Bakanlıı temsilcisi, özel alanlar istisnasının kaldırılması konusunda bir uzlama olduunu, buna uymak gerektiini, mevcut parçalanmaya ilave yetkiler alınmaya devam edildiini, örnein TCDD nin 5389 sayılı özel yasa ile plan yapma gücü elde ettiini hatırlatarak bu durumun özel alanlar ile ilgili daha genel kararlar almayı zorladıını belirtti. Madde 11 fıkra 2 de düzenlemenin il sınırları bazında, valiliin koordinasyonunda, il genel meclisince onaylanarak yürürlüe girer biçiminde olmasında yarar olduunu, karar organının meclis olduundan özel idare yerine meclis ifadesinin kullanılması gerektiini, Madde 16 da denetimin somut biçimde ifade edilmesi gerektiini, vesayet gücü içileri bakanlıında olduu halde bakanlıın aynı denetim gücüne talip olup olmadıının anlaılamadıını, kastedilen teknik denetim ise bu nedenle somutlatırılmasını istediklerini, bakanlıın teknik denetim ve performans kapasite arttırımı konularında denetim yapabileceini, böylece kamuda yönetiim anlayıının zamanla oturacaını belirtti. Mahalli dareler Genel Müdürü, planlamayı hangi idarenin yaptıının önemli olup olmadıı, yetki tartımalarından planlama boyutunu çıkardıımızda sistemin çöküp çökmeyecei yönünde genel bir soru yöneltti. Ankara Büyükehir Belediye Bakanı, çevre düzeni planları için yerseçimi konusunda gerektiinde tanımlamasının kullanılmasını, yalnızca il sınırı büyükehir sınırı olan belediyelerce deil tüm büyükehirlerce onaylanıp yürürlüe girmesini istediklerini ifade etti. Bölge planlarında ulaım ana planı kararlarının da alınması gerektiini, kentsel dönüümün bu yasada da yeralması gerektiini belirtti. Denetim ile ilgili hükümlerde standartlara uyulması konusunun açılması ve somutlatırılması gerektiini, denetimin içileri bakanlıı ve belediyeler arasında kurgulanmasını yeterli bulduklarını, teknik denetim gerektiinde içileri bakanlıının konuyu bayındırlık ve iskan bakanlıına iletmesini, bayındırlık ve iskan bakanlıının incelemesini yapıp sonucu içileri bakanlıına sunmasının yeterli olacaını öne sürdü. Organize Sanayi Bölgeleri kent içinde kaldıından belediye faaliyetleri ve hizmetleri açısından olumsuzluk ve uyumsuzluk yarattıına, bunun giderilmesi için sanayi alanı planlarının da tamamen belediyelere devredilmesi gerektiini düündüklerine, TCDD gibi yetkiler alan kurumların artmasıyla karmaanın giderek büyüdüüne, bu son durumun belediyelerin ulaım planlarını da alt üst edeceine, Ankara da AOÇ nin restorant bölgesi gibi parçacı uygulamalardan vazgeçilmesi gerektiine ilikin görülerini dile getirdi.

11 Pendik Belediyesi temsilcisi, 5216 sayılı yasa ile ilçe belediyelerinin aktif kılınmadıı ve ilçelerin büyükehir belediyelerine nazım plan teklifi götürebilmesi gerektii yönündeki görüünü tekrar ederek, tüm kurumların plan teklifi hazırlayabilmelerinin bu kanun ile karar altına alınmasını önerdi. Taslakta mevzi imar planlarının yeniden düzenlendiini, ilgilisinin mevzi plan hazırlatma hakkının dier plan kademeleri için de geçerli olmasını istediklerini belirtti. Madde 8 de 1 yıl içinde imar planının yapılması gerektiine, imar programı ile ilgili hükümde de ilk 3 yılda arazi ve arsa düzenleme ilerinin tamamlanması gerektiine, belli sürede kamu eline geçmeyen mülkiyetin sahibine tazminat hakkı doduuna dikkat çekerek bu durumun belediyeler için sıkıntılar yaratabileceini, idari tesis ve hizmet alanı ihtiyaçları çok olmakla birlikte bunlara yetiemediklerini dile getirdi. Kayseri Büyükehir Belediyesi temsilcisi, Madde 11 fıkra 2 de onaylama yetkisinin büyükehir belediyesi meclisine verilmesini istediklerini, iki komu ilde il bazında yapılan çevre düzeni planlarının uyumsuzluunun, örnein Kayseri ve Nevehir planlarının devamlılıının sorunlar yaratabileceini, bu nedenle çevre düzeni planları ile ilgili hükümde bu yönde tanım ve yetkiye açıklık getirilmesi gerektiini ifade etti. Kültür ve Turizm Bakanlıı temsilcisi, bir emsiye kanunun varlıına karı olmadıklarını ancak sektörleri yönlendirmek adına 2634 sayılı Turizmi Tevik Kanununun 7. maddesinin iptali gibi uygulamaların tek baına sorunları çözemeyeceini düündüklerini, arazi temin, tahsis ve tevik ile ilgili hükümlerin nasıl uygulanacaının bütün olarak ele alınması gerektiini, bakanlıklarının 1975 yılında yaptıı Güney Antalya turizm projelerinin konuya bu bütünlükte yaklatıını, yetki devri halinde ise sistemin bu örnekteki gibi çalıamayacaını açıkladı. Bölge planlarının ivedi olarak hazırlanması gerektiini, bölge plan komisyonları oluturulursa özel alanlara ilikin bölge ilanlarının buralarda deerlendirilip planlara yansıtılabileceini, Bakanlar Kurulu nun da bu kapsamda onaylama yapabileceini, ilgili bakanlıkların konularına göre politika ve ilke kararları belirleyebileceklerini, bu taslaın yasalaması halinde kurumlara düen görevin ilke kararları almak olduunu öne sürdü. Sanayi ve Ticaret Bakanlıı temsilcisi, bakanlıklarının Organize Sanayi Bölgeleri ile ilgili yetkiyi 2000 yılında alırken, kaçak yapılamanın youn olduu kötü bir tablo bulunduunu, mevcut planlarda revizyon gerektiini, belediyelerin planlarda yanlı kararlar almaya devam ettiini, süreci salıklatırmak ve kısaltmak için yetki aldıklarını açıkladı. Taslakta mevzi imar planları dahi kapsama alınırken bakanlık yetkisini tartımanın gereksiz olduundan, çevre düzeni planlarının yapımının zorunluluk taımamasının da bir o kadar hatalı olduundan, merkezi idarenin kendine tanımladıı gereksiz ayrıntılardan dolayı strateji oluturmak gibi asli ilerinden uzaklatıından, nazım plan yetkilerinin bakanlıkta kalması gerektiinden, 1/1000 ölçekli planların yetkilerinin valiliklerde kalması durumunda bakanlık olarak daha aktif olabileceklerinden sözetti. Somut olarak 1/5000 ölçekli planları hazırlama yetkisinin bakanlıklarında kalmasını, mevzi planların ise bölge planları yapılana kadar zorunlu olduu hallerde hazırlanmasını, yani koul getirilmesini önerdi. Çevre ve Orman Bakanlıı temsilcisi, çevre düzeni planlarında veya ölçek sınırı olarak il sınırlarını esas almanın anlamsızlıına deinerek, örnein Beyehir Gölü nün 2 ilin sınırları içinde kaldıını, merkezi otoritenin üst düzey ve bölge planı ile dierleri arasında bir plan kademesi ile sorunu çözebileceini, özel alanlar için kapsayıcı bir ara ölçek önermek istediklerini, bunu da alt bölge çevre düzeni planları düzeyinde Çevre ve Orman Bakanlıı nın yapabileceini, özel çevre koruma alanlarının da istisna tutulması gerektiini dile getirdi. Özel Çevre Koruma Kurumu Bakanlıı temsilcisi, koruma ve kullanma dengesini kurmak adına en önemli aracın planlama olduunu vurgulayarak, kurumlarının 15 yıldır çevreyi esas alan büyük boyutlu projeler hazırladıını, planları ilgili valiliklerden aldıkları teklifler üzerine hazırladıklarını, yetki devrinin alan bazında sorgulanması gerektiini, örnein Fethiye ile Göksu Deltası nın farklı özellikleri nedeniyle aynı anlayıla ele alınamayacaını, alt bölge çevre düzeni planlarını bu nedenle önemsediklerini dile getirdi. Çevre koruma alanları ülkemizde yalnızca %1,5 oranında bir büyüklük oluturmakla birlikte kendilerini sektör olarak tanımlamadıklarını, bir sektör gelitirme hedeflerinin bulunmadıını, dolayısıyla belli ölçeklerin ya da hazırlama-onama-denetleme kademelerinin herhangi bir yerinde kurum olarak yer almadıklarını, biyoçeitlilik ve benzeri önceliklerin kurumlarını sektör olmaktan farklı bir noktaya taıdıını ifade etti.

12 Devlet Planlama Tekilatı temsilcisi, bölge planlarının temel hedefinin sürdürülebilir kalkınma olduunu, bölge planı onaması öncesi bir koordinasyon kurulu oluturulması gerektiini, belirtilen tüm özel alanların üst ölçekte deerlendirileceini, ajansların plan hazırlarken yerelden, Devlet Planlama Tekilatı nın da merkezdeki kurululardan görü alacaını, yetki devrinde sadece onama yetkisinin devredilmesinin etkili olamayabileceini, sürecin yeniden tarif edilmesi gerektiini, bölge ilanından uygulamaya kadar aktif katılımı salamanın art olduunu, kurumların plan dıında da politika belirleme ve kural koyma ilevleri ile etkin araçlar elde edebileceklerini öne sürdü. ehir Plancıları Odası temsilcisi, taslaın tümünü görmeksizin maddeler hakkında görü gelitirmenin anlamını tekrar sorgulamakla birlikte özel tanımlanmı alanlar için bazı sektör görüleri ile örtüen düünceleri olutuunu, özellikle mevzi plan yapımı konusundaki hükümlerin kanuna aktarılmasını parçacı ve sakıncalı bulduklarını, bazı plan kademelerinin yapımında zorunluluk getirilmemesinin, kademeler arasında üst ölçee uygunluk aranmamasının yanlı olduunu, düzeltilmesini istediklerini, bunlara daha çok özen gösteren bilinen taslaı ve hatta mevcut yasayı da geriye götüren bir seçime anlam veremediklerini vurguladı. Özel alanların plan yapım usul ve esaslarının da özel olması gerektiini, oysa taslaın bu maddesinde plan yapımının taslaktaki dier maddelere gönderme yapmak dıında bir tanım getirmediini açıkladı. Bayındırlık ve skan Bakanlıı Teknik Aratırma ve Uygulama Genel Müdürü ise yaptıı açıklamada, özel alanlarda ilke ve esasları somut biçimde bakanlıkların belirlemesini beklediklerini, her sektörün farklılıını üst düzeyde belirleyip etkin kılması gerektiini, planın bundan sonra ele alınabileceini, planın yerini baka araçların alacaını, teklif hazırlayarak yerel otoritelere sunmalarında bir engel bulunmadıını, sadece onaylama yetkleri bulunmayacaını, üst düzeyde çok sayıda kurumun sistemi yavalatacaını, bunun için yetkili tek kurum ilkesinin benimsendiini, yeni plan türlerinin bürokrasiyi arttıracaını, havzanın bir plan türü tarif etmeye yeterli olmadıını, tek bir kurum yatırımlara karar veremeyecei için yatırım yerseçimi konularında il çevre düzeni planlarının en uygun ölçek ve tür olduunu düündüklerini ve tartımasız kabul ettiklerini belirtti. /+0!++*(0 Üçüncü ve son toplantı tarihinde, yetki ile ilgili maddeler üzerinde önceki iki toplantıda dile getirilen kurum görülerinden bazılarının yansıtıldıı son taslak üzerinden gerçekletirildi. Bu toplantıda kurumlar, daha önce dile getirdikleri ve yazılı olarak da sundukları görülerini tekrar etmenin yanısıra, özellikle yetki ile ilgili maddelerin yasa yazım tekniine ilikin olarak, idare yerine yetkili idare tanımı kullanılması, özel alanlar tanımının yasanın tanımlar bölümüne de girmesi, tüm metinde planları yapmak/yaptırmak yerine hazırlamak kelimesinin kullanımı gibi önerilerini sundular. Dier yandan bakanlık görüü esas alınmak yerine hukukun esas olduu, dolayısıyla bakanlık gerekli gördüünde ifadeleri yerine açıkça hukuka aykırılıı tespit edildiinde gibi ifadelerin kullanılması gerektii tartııldı. Belediye temsilcileri denetim konusundaki tüm hükümlerle ilgili sıkıntılarını tekrar dile getirerek, denetim veya denetim komisyonu tanımlarının danıma veya danıma komisyonu na dönütürülmesini bir kez daha önerdiler. Büyükehir belediyeleri de, imar denetim komisyonlarına tabi olmamak yönünde istisna talep ettiler. Odamız adına yazılı görülerimize de gönderme yapılarak; Bayındırlık skan Bakanlıının yönlendirici, strateji belirleyici, yol gösterici niteliklerinden vazgeçmemesi gerektii, teknik olarak gücünün yetmeyecei alanlara talip olmak yerine, tasarıda re sen kelimesinin geçtii hükümlerin bu çerçevede gözden geçirilerek sahip olması gerektii yetki alanlarından çekilmemesi gerektii vurgulandı. Toplantı sonunda, tasarının bu bölümünün Bayındırlık skan Bakanlıı Teknik Aratırma ve Uygulama Genel Müdürlüü tarafından son kez düzenlenip, tarihinde Babakanlık Müstearlıına sunulacaı açıklandı. Tasarının tümü üzerindeki çalımaların ise sürecei, ancak belli bir takvim veya çalıma biçimi henüz belirlenmedii ifade edildi.

13 Bayındırlık ve skan Bakanlıınca, imar mevzuatında yaanan yetki karmaasının giderilmesi amacıyla mar Kanunu Tasarısı nda yapılan yeni düzenlemelerin görüüldüü toplantıda istenen görülerimize aaıda yer verilmektedir. 12&' mar Mevzuatında yaanan çok balılık ve yetki karmaasının giderilmesi amacıyla yapıldıı ifade edilen düzenlemenin, toplantı amacı dıındaki konuları da içerdii, yetki karmaasının giderilmesi dıında özellikle planlama alanında yeni bir anlayıın hakim olduu görülmektedir. Bakanlık WEB sitesinde yer alan ve katılımcı bir süreçle oluturulan kanun tasarısındaki bazı temel konulardan tümüyle farklı bir yol çizilmekte, istisnalar ve egüdüm balıklı maddelerde yer alan düzenlemeler çok farklı bir kapsamda olmamakla birlikte, Kanun tasarısının planlamaya dair tanım ve yapım esasları konulu bazı maddelerinin numaraları, bazı maddelerinin ise içerii deimektedir. Bu deiiklikler, Kanun tasarısının bütününde, Odamızın bugüne kadar destekledii ve ehircilik adına olumlu bulduu bazı düzenlemelerin ortadan kalktıı izlenimini yaratmaktadır. Ancak Kanun tasarısının bu yeni düzenlemeleri içeren tamamı verilmediinden ve bilinemediinden yapılan deerlendirmeler, sadece toplantı için gönderilen metni ve bu metne dayalı tahminleri kapsamaktadır. Bu kapsamda yeni yapılan düzenleme ile; Kurumlararası yetki ve görev paylaımında temel sorunun çözümü, merkezi yönetimdeki plan onama yetkisi ile sınırlı tutulmaktadır. Stratejik planlama yaklaımından vazgeçilmektedir. Plan denetimi amacıyla oluturulan yöntem ve kurallar ortadan kaldırılmaktadır. Planlama ve yapılanma alanında yapılan düzenlemelerde getirilen ve plan deiiklii, revizyon ve denetimine dair hükümlerle, Bakanlık kendisini adeta yerel yönetim yerine koyarak temel görev ve fonksiyonlarından uzaklamakta, kanunun temelindeki yerellemeyi zedelemektedir. Bu çerçevede ve aaıda maddelere dönük düzenlemeler konusunda yapılacak açıklamalarda nedenleri daha net görülecei gibi, 15 Mart 2004 tarih ve 03/192 sayılı yazımızla, Bayındırlık ve skan Bakanlıınca hazırlanan ve Odamız görüü istenen mar ve ehirleme Kanun Tasarısı Taslaı, mevcut 3194 Sayılı mar Kanunu veri alındıında mukayeseli avantajları ve katkıları olan bir mevzuat çalıması olarak deerlendirilmi, bu çerçevede genel ilkeleri ve hedefleri açısından yürürlükteki mevzuata ve son dönemde hazırlanan dier yasal düzenlemelere kıyasla olumlu bulunmutur görüünün yinelenmesi mümkün görülmemektedir. 2&' Planlama konusunda getirilen yeni düzenlemeler, plan kademelenmesi ile ilgili kararlarda tümüyle farklı bir yol çizildiini göstermektedir. Planlama alanında sayısal anlamda bir azalma olmamakla birlikte, plan tür, tanım ve içerikleri deitirilmekte ve bu tanımlar yapılırken, üst ölçek planlamalarda daha önce kabul gören ve desteklenen stratejik planlama yaklaımı ortadan kaldırılmaktadır. Kanun tasarsısında plan kademeleri, Mekansal Strateji Planı balıı altında Genel ve uzun dönemli ilke ve hedefler ile mekansal ana yönlendirme kararlarını belirleyen Ülke Mekansal Strateji Planı, Bölge Strateji Planı ve Yerleme Ana Strateji Planı olarak belirlenirken, yeni düzenlemede; mekansal içerii olmayan Milli mar Politikası Planı, Bölge Planı ve Çevre Düzeni Planı

14 tanımlarına yer verilmektedir. Bu planların tanım ve kapsamlarında da önemli deiiklikler yapılmaktadır. Milli mar Politikası Planı artık stratejik bir fiziksel plan deildir. Kalkınma planlarının yerleme ve ehirleme balıklı bölümlerinin detaylandırılmı kapsamı olduu düünülmektedir. Elde edili yöntemi de katılım yapısı dikkate alındıında, Kalkınma Planlarının htisas Komisyonları eliyle elde ediliine benzemektedir. Tek önemli fark, Planın Bakanlıkça hazırlanacaına dair ifadedir. Dolayısıyla bu kapsamı ile Milli mar Politikası Planının mar Kanununda yer alma gerei dahi bulunmamaktadır. Yeni düzenlemede yer alan dier planları yönlendirecek mükerrer belge niteliindedir. Bölge Planları tanımı da önemli bir deiiklie uramaktadır. Daha önce taslakta Bölge Strateji PlanBölge Strateji Plan Kalkınma planları ve yıllık programlarla biçimlenerek, planlama amaç ve ihtiyaçlarına göre Ülke Mekansal Strateji Planı nda belirlenecek bölgelerde, doal, toplumsal, tarihi ve kültürel ve ekonomik kaynak, olanak ve potansiyeli deerlendirerek sektörel ve fiziksel faaliyetlerin korunması, kullanılması, sınırlandırılması ve geliimi ile bu faaliyetlerin bölge içinde daılımına ve afet tehlike ve risklerini en aza indirmeye yönelik hedef ve ilke kararlarından oluan, yeni istihdam merkezleri, yeni kent ve yerlemeler ile ana ulaım ve altyapı sistemleri öneren, alt düzey planlara veri tekil edecek bölgesel düzeyde sektörel, mekansal ve tematik vizyonları, politika, program, hedef ve stratejiler i oluturan, açıklama raporu ile bir bütün olan planı olarak tanımlanan bölge planı DPT Müstearlıınca yapımı öngörülen bir plandır. Yeni düzenlemede ise Bölge Planı, Kalkınma planları ve Milli mar Politikasına uygun olarak, metropoliten bölgeler veya birden fazla ili içine alan; bölge düzeyinde sürdürülebilir kalkınmayı ve bölgeler arası gelimilik farklarını azaltmayı hedefleyen; sosyoekonomik gelime eilimlerini, yerlemelerin gelime potansiyelini, sektörel hedefleri ve uyumunu, yatırımların, faaliyetlerin ve alt yapının mekansal daılımını ve gerektiinde yer seçimini belirleyen; uygulama araçları ve programına sahip kapsamlı rapor ve eki Bölge Geliim eması ndan oluan stratejik plan olarak tanımlanmakta, yapım yetkisi Bakanlıa verilmektedir. Bu yeni tanımıyla Bölge Planı, daha önce taslakta yer alan ve Mekansal ve ilevsel bütünlük içeren bir veya birden fazla il sınırları bütününde veya bir kısmında veya metropoliten alanlarda, ülke mekansal strateji planı ve bölge strateji planlarına uygun olarak, afete maruz ve afet riskli alanları, doal kaynaklar ile tarihi ve kültürel varlıkların koruma alanlarını, konut, sanayi, tarım, turizm, ulaım gibi yerleme ve arazi ana kullanımı kararlarını yürürlükteki tüm mevzuat hükümleri dorultusunda yerel kalkınma amaçlı sektörel, mekansal ve tematik vizyon, politika, program ve hedeflerin mekansal stratejilerini katılımcı süreçlerle belirleyen, dönüüm projeleri ve uygulama alanlarını bölgeleme mantıı içinde ele alan, sektörler arasında koruma kullanma dengesi salayan, idareler ve disiplinler arası egüdüm esaslarını içeren, alt düzey planları yönlendiren, açıklama raporları ve plan notları ile bir bütün olan plan olarak tanımlanan Yerleme Ana Strateji Planının yerine geçen bir plan olarak algılanmaktadır. Tanım ve kapsam açısından farklılıklar gösterse de Bakanlık, Yerleme Ana Strateji Planı yerine Bölge Planını koymakta ancak tanımındaki daralmalarla stratejik plan özelliklerinden de çıkarmaktadır. Bu temel deiimin l Özel daresi Kanunu ile getirilen yeni düzenlemelerle kaybedilen bir alanın kazanılması çabası ile balantılı olduu düünülmektedir. Nitekim daha önce taslakta yer almayan Çevre Düzeni Planı tanımına yeni düzenlemede yer verilmesi ve bu planın yapımı ve onayı konusunda l Özel daresi Kanunu kapsamında düzenleme yapılmı olması da bu düünceyi desteklemektedir. Ne var ki Çevre Düzeni Planı yapım ve onayı konusunda yetki yerel yönetimlere verilirken, Bakanlık, Bölge planlama hedefleri ve Bölge Planı kararlarına uygunluu salamak amacıyla, darenin de görülerini alarak, Çevre Düzeni Planlarında re sen revizyon ve deiiklikler yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya yetkilidir hükmü ile, bu yetki yerel yönetimlerin elinden alınmakta ve merkezi yönetime iade edilmektedir. Bu düzenlemenin nedeni, Bölge Planlarına uygunluu salamak olarak açıklanmakta ise de, yeni düzenleme ile plan kademelenmesi ve planların kademeli birliktelii ilkesine dair düzenlemeler kalkmadıı sürece yerel yönetim eliyle yapılan planların bölge planlarına uygun olmama olasılıı zaten bulunmamaktadır. Böyle bir uygulama söz konusu olduunda yapılacak ilem planı deiiklik ve revizyonla düzeltmek deil, doru katılım ve denetim süreçlerini gündeme getirmek olmalıdır. Bu düzenlemenin amacının yerel baskıları kaldırmak olarak açıklanması da mümkün olmakla birlikte, aynı baskıyı özellikle plan deiiklikleri konusunda merkezi yönetime aktarmak sorunu çözmeyecek, farklı bir boyut katacak ve yeni yetki karmaası alanı yaratacaktır.

15 Düzenlemede, imar planlarının üst ölçek plan kararlarına uygun olarak hazırlanacaına dair hükümlere de yer verilmemektedir. Dolayısıyla genel deerlendirme ve üst ölçek planlarla ilgili deerlendirmelerle ilgili olarak yapılan ve plan kademelenmesine dair tereddütleri belirleyen açıklamalarımız imar planı kademesi için de geçerliliini korumaktadır. Dier taraftan, eski tanımda yer alan ancak deien tanımda yer almayan bazı ifadeler, afete duyarlı planlama yaklaımından da bazı ödünler verildii izlenimini yaratmaktadır. Afet harita verileri ve afet verileri ifadeleri dıında ifadelere yer verilmemekte, sakınım planları/deerlendirmeleri ortadan kaldırılmaktadır. Dolayısıyla, imar planı yapım ve uygulama araçları açısından kısırlamakta, dinamik, stratejik ve katılımcı bir belge olmaktan giderek uzaklamakta, mevcut uygulamadan farkı kalmamaktadır. Yeni düzenlemede plan kademeleri arası geçie ve plan balantılarına dair hükümlere de yer verilmediinden, bu düzenlemenin anlam ve önemi kavranamamaktadır. Planların yapımında katılımcı bir süreç gündeme getiriliyor gibi gözükse de, tasarıda yer alan denetim komisyonları kaldırıldıından, katılım yöntem ve süreçleri açısından belirsizlikler bulunmaktadır. Yeni düzenlemede yer alan lk kez imar planı yapacak, yaptıracak yerlemeler hariç; nazım ve uygulama imar planı yapılabilmesi için, öncelikle ilgili idare tarafından bölgenin ihtiyacına ve planın gerekliliine dair ayrıntılı rapor hazırlanması, bu raporun idare encümenince onaylanması artı aranır. hükmü ile açıklanmak istenen husus çok net anlaılamamakla birlikte, imar planı revizyon, ilave ve deiiklikleri için bir iç denetim mekanizması kurulmak istendii izlenimi edinilmektedir. Ayrıca, idare encümeni ile kastedilen l encümeni ve Belediye encümeni ise, il ve belediyenin plan onay yetkisi olan organları dıındaki organlarına da sorumluluu daıtma hedefinden söz edilebilir. Ancak il ve belediye encümenlerinin bürokratik yapısı ve formasyonu gerei bu tür teknik bir kararı nasıl verecei ayrı bir tartıma konusu olarak karımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla, plan ilave, revizyon ve deiikliklerini denetim amacıyla getirilmi olduu varsayılsa da, bu düzenlemenin, amaca uygun teknik ve yararlı bir içerikte ilem tesisini mümkün kılması beklenmemektedir. Daha önce taslakta yer alan ve gelitirilmesi olası olan plan denetim komisyonları ve uygulama araçları aracılııyla çok daha etkin bir süreç gündeme gelebilecektir. Bu dorultuda yapılan düzenleme ile belediye ve valilik içinde yetki alanı genilemesi ve yetki karmaası gündeme gelmektedir. Yeni düzenlemede yer alan Mevzii mar Planı ve mar Tadilat Planı ilgililerin müracaatı ve darenin verecei ön izine uygun olmak kaydıyla, dare dıında, ilgililerce de yapılabilir, yaptırılabilir ve dareye onay için sunulabilir. hükmü ile anlatılmak istenen husus net deildir. her eyden önce, plan kararı öncesinde bir yer seçimi kararı yerine geçmesi mümkün olmayan ön izin kavramının mevzuata, üstelik kanun hükmü olarak getirilmesi uygun bulunmamaktadır. Ön izin kavramı 6785 sayılı mar Kanununun Ek 7. ve Ek 8. maddeleri Uyarınca 1975 yılında çıkarılmı olan Yönetmeliin bir plan aracı olup, idareleri taahhüt altına sokan içeriiyle uygulamada çok fazla sorun yaratmı ilemler arasında yer almaktadır. Dier taraftan mar Kanununa göre bugün için sadece idareler (belediye ve valilik) tarafından yapımı mümkün olan, ancak yönetmelik hükmü ile mücavir alan sınırları dıında ilgililerce de yaptırılması mümkün kılınan mevzii imar planının ahıslar tarafından yaptırılmasına dair hükümlere Kanunda yer verilmesi uygun bulunmamaktadır. Zorunluluk halinde gündeme gelmesi gereken bir plan türü olan mevzii imar planını mülkiyete dayalı bir bakı açısına oturtmak, parçacı bir planlama yaklaımını yaygınlatırmanın ve merulatırmanın yasal dayanaını oluturmasının yanı sıra, getirilen dier hükümlerle daha da sorunlu ve istenmeyen sonuçlara yol açılması beklenmektedir. Ayrıca bazı maddelerde yer alan ve resmi planlama dilinde kullanılmayan imar tadilatı, imar tadilat planı benzeri tanım ve ifadelere yer verilmemesi de uygun olacaktır.

16 Özel Tanımlanmı Alanlar balıklı 11. maddede yer alan Birinci fıkrada anılan kamu kurum ve kuruluları ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları gibi, yetki alanlarında hazırlanan planlara görü veren Kurullar, istendii tarihten itibaren bir ay içinde herhangi bir görü vermedii takdirde, sorumluluk ilgili kamu kurum ve kuruluunda kalmak kaydıyla, Bakanlık ve dare ilem yapmakla yetkilidir hükmü, maddenin genel içeriiyle badamamaktadır. Amaç, özel alanda özel plan yapımını salamaksa, bu amaca uygun yöntem oluturulmalıdır. Özel alanın özel kurallarına uygun olmayan plan yapımını tevik eden bu düzenleme açıklanan nedenlerle uygun bulunmadıı gibi, bazı alanlarda maddede belirlenen süre içerisinde yazılı ve çizili belgelere dayalı görü oluturulması, veri tabanı açısından sorun ve yetersizlikler yaayan ülkemiz kurumları için mümkün olamayacaktır. Yukarıda da ayrıca deinildii gibi, amaca ve alana özgü planlamanın artını salayacak düzenlemeler yapılması gerektii halde, özel alanda özel olmayan plan yapımın desteklemek, madde içeriinin tümüyle de çelimektedir. Dier taraftan özel alanlarda kural belirleme konusunda bir yetki aktarımını gündeme getirmektedir. Görev ve sorumluluklar balıklı numarasız maddenin ilk fıkrasında Bakanlıın denetim yetkilerine ilikin düzenleme yapılmakta, Bakanlıın denetim yetkisi son derece geni ve detaylı bir içerikte belirlenmektedir. Her ne kadar gerekli görülme hali ile açıklanmaktaysa da her alanda teknik, idari ve mali denetim yapan Bakanlık, bu haliyle denetim dıında herhangi bir baka görevi yürütemeyecek ölçüde hantallama tehlikesi ile karı karıyadır. Dier taraftan denetimi bu denli detaylı ölçülere indirgemek, asli görev olması gereken kural koyucu, düzenleyici, yönlendirici vasıfları da bir anlamda ortadan kaldırmayı öngörmektedir. zleyen maddedeki yeni hükümler de dikkate alındıında Bakanlıın kendisini ilgili idareler yerine koyarak parsel bazında i ve ilem yapar hale geldii de kolayca söylenebilmektedir. Örnein harita ve planların denetimi balıklı numarasız maddede yer alan Bakanlık, gerekli gördüünde, Kanuna, Milli mar Politikası ve Bölge Planı esaslarına uygunluu salamak amacıyla, darece gerçekletirilen çevre düzeni planlarını, imar planlarını, haritaları, planların uygulanmasını, ruhsat düzenlemelerini ve bu Kanunda belirtilen dier i ve ilemleri, ilgili teknik birimleri ve meslek mensupları vasıtasıyla denetler, gerektiinde dare den düzeltme ister; verilen süre içinde istenen düzeltme gerçeklemedii takdirde, ilgili ilemi re sen iptal ederek yeni bir düzenleme isteyebilir. Hükmü, yapılması istenen düzenlemenin içerii de açıklanmadıından, Bakanlıı her alanda yerel yönetim birimi gibi çalıma tehlikesi ile karı karıya bırakmaktadır. Belediyelerde görevlendirilecek teknik elemanlarla ilgili maddede yeni yapılan düzenleme mulak bir yapıdadır. Belediyelerin zorunlu asgari elemanlarının mutlaka ayrıca belirlenmesi gerekmektedir. Sonuç olarak; Yetki karmaasını giderme amacıyla yapıldıı ifade edilen düzenlemeler, Bakanlık WEB sitesinde yer alan tasarının egüdüm ve istisnalara dair hükümlerinden ciddi farklılıklar içermemektedir. Ancak yeni düzenleme, plan tanım ve kademelerine ilikin temel deiiklikler getirmektedir. Bakanlar Kurulunun 21/02/2005 tarihli kararı ile kabul edilen Kentsel Dönüüm ve Geliim Kanunu Tasarısı Babakanlık tarafından TBMM ye sevk edildi. Komisyonların çalımalarını hızla tamamlayarak Genel Kurula iletecekleri yasa tasarısı hakkında ubelerimizin de katkısıyla hazırlanan Odamız görüü oluturuldu. Bu sürece paralel olarak, TMMOB Kentleme ve Yerel Yönetimler Çalıma Grubu bünyesinde de çalıma balatıldı. Söz konusu komisyon aracılııyla, Odamız görüleri yasa tasarısına ilikin esas komisyon olan çileri Komisyonuna aktarıldı. Odamız görüleri dorultusunda 31 Mart 2005 te yapılan basın açıklaması metni aaıda sunulmaktadır. Basına ve Kamuoyuna (31 Mart 2005)

17 !"!! #$!!%&#'( )$'$*' +,-! &( # &!2(3!*3 4(3 * # #( 5& 6,+& 1 7,&5(&(/%!!01!56&0&+!!( ((5&0,+&&001!05*!111'7&36&0,+&01((5#5&5!05!+/ % &,* 8,5& 1!53%56&&(4 9:;9<;=99>((6!%%5&' 0?(02151#500@2&#6/ 7%&&3!!2(3 7 '&&#&5!03 0& +3 1#0(# 7 0# (+*271( ? 071@2''003 07&+0! &(/ +!!( ((5&0&0 01!05(!,5 6(03 '& #!5,0661(11&&&(3#*01 *,0+&(37116&0+*,,21 6&0(&(401&1+!!0+!(&(/ - 6 '&3&( &!!2( 0&3 &, +&&( *&+*&3 0+0!# &++& 6+!( 6!3! 4& &&6 (&3!05!05(0 +0(&61!1(&(/.,)"!! &"!! ( '$*' +'*''/ ( & 0(6 2' 65!&&( &( +'7,'+(/ &&( !05!!*5!*!&&!1&0&!* 4&0 +&!0 +& 7!!5,+& 61!1& 0+(5',&/ (&# 0'& 6&( &( 61(11,0& 7&&#*& 13 &++&#(+*0 6+!( !&&8!75*+A0+&#(+&'&(#&!+&6,&5+&(0!( 7,07&&(/"217&(0+,+&6+!(#&5&3 &!0(00!(0#&*0/ 0 7 7&,0#, 0 2(?/0&!# 2'&!6(5&( 627! 5# 0(+ 0@3?/* 0& &5 (6 0@3?/&( ( # &1(1 +&0 &+&!0@ !+(,60721&(/ &6 50,(4!+. 8 0# 7&( 72 0, ' 603?0&!# 2'&!6(5&( 627@3 0+ (110*&10!+&++6 &6,?(02151#5%270@03 8%, # 6!7!*5&+,*!+&0!03 8(02151,1(1#6(&+!!(&&+%27!+&0!&627!2&+&+5(03 8 6&3 6, 2 +&(5# 7&0# 01 ( 6 4& +& 7210# 6!&5 #7, &+!!*503 +&3# (!0#&0!*!#&(6&7266,(5/.0!#!(12!!+,-!-*- -34)$'+,! &!5!!!/

18 0(003 7&, +(!&+, 560, 7&3 7,&,!7,(!+/ $!03!!05 1(1# 6( & + (0 &1(1#&!!6, +&3 & #7 &(& *! &+03 7' (5 & 65& &(03 & ' 215(1106,,'5#7,&,!7,65(/%!&1(1#&&+03'! 6 & 1&!( 0* 0+ 70?&+8&@ 70, #!76,21 2 6!03!7 6& 6&0# 51*!,21! / %,21!53&(00(,&(10(2,&*! &+,*6! 6&!+3&( * 7&0 5!+/ ( # 6 2&+ & +5(0!+!3 &+ *!& +6 & # &+ &! 721! ,&5( '!21 5!(!+/ 10(11'1# 6'! ' &! (&!(&07(!+/. (#+!*$!!%&6-$-!(+,- -,-$!/ 0 7&, ' 0(6 2 2&-1!!3!& 76,#0& &(0 0( 21511, ((4,21!5, +' 72!+/ &3! 6 23&+&(&'! 5!+''! 7 & ' 1511*+A!7! 7,60,2,21302&+0#1&'&(,2!*5&+* 1&101&&3 6 *0&0#(,&& 1 7' 6! 7 &82&5(00 0!+!&! 5&0!+,6 & 6!&5,&&* 6&!+/! 6(03?/#(!7!*5 7'#(!&&,&!*,!76 &3!05!* , 0!+!!05( (5!+/%2!,21+&1(!&53*0&#*!&!*!0503(0!* &!5(00(&0667(!+/ %!!&0 01 2!05 >=B=-!%! C 6!#3& &!4 +&&6 &&(02151#75(!(&0361!1&1'13!(&,06 (0,5&(/ 03!&!111' 7%! 3%1!1&5%!0 3 ) 0 3 >==D 0! '5& =ED< 0!1(1# 6(&+! 1&1 5!6 1 #,21 7(!+/%&5 62!0 6 1! 7&0!03,21!53 0+ &1' 1511&+*#&+& 0 # 5 6& '!( 1& +' 15111!+/ 0& 10(1!(&(4!#%+', 76&+! 5& 1&1(5! 17,0&!+/.%&#'+,-!!5&$+,-!65&!!5-&*!!/ %*, # +&(0,21!&53&1(1 0&+03!2(3*03 0'&5(0,!!!0 5#050!+,6 & 7211!+/! (03&(0 0( 0'3(0 &+ +!!0 5!*5 2151*+A&+ &!05(0,'15111!+/ '(4((0 7&,,0#73 4(# *& &03(0 (5 7211!+/ 0(6 2!+,&(03 0(6C *,0 72 0&(!0,,2113 +&(0&+&# 61(1&+*&*, 2151*+A(4&3 0(6C *# 4(,0!1&0& 0&(5! 627, 7,&#&, !+/%,5& 3!0,# 7&, !,+& +&(0#*,,21!+' 0*&1 ( 71101!2& +&?215(110@!2' & 7(!+/

19 $!0(1 60+,216 ' 7,&361(11&137(1!0 40## 7(1#(#(+* &0&( 5 6?+7!0@! 7&0 +',&/% 7&0 01 0&,# #0(3 0& +3 7&&&5 ((5& +75(5?#F500@70!36(0!+&5,0&(((',2&71,/ %!&# 0&%&' 7(1&0((50, # F5 00&&*03 61(11&1,21 2 7,!&5 1&1((00 +& &3&+! 6(5 6(0 +& 71,1& 2''# 6,+& 0&,?(0 2151# 5 00@!05(!,503!&06,+&5!71,!+/. 7" */// -+2&(26&0,,2120+&2&&( ,('! &+! &!0(00 75(/% &(0?4@ (& 1&1! 61!1&(*& (+*5#(*&%!&# 0&%&'(4! 721&(0 7,&5(/,&!0 (00&+!# 7 0& # 2 +'(03 4 (&!&5 *3 01((5# 61(11&1&(0,21 +&& & # F5 00,0!5(5(/ G#0(#(1 &5 6&( 75(!&5#, (!&35!*!6&(02151!00#77&,7&0!'& 71,/.'5!+$!!/// ( 01,, 75(5!0#!7,!( 7,&! &*03 2 (&!0 40!+ #!(& &50 1(&3 * # &+!&5 (&&3 &( 0'& 6, 215(11/ 167&04&31#0(30&+#&+!76&&+%!&#0& 1(1# %&& # F5 0 00# 1(1# 6( & + 7,&5(&;7,&5(!,5(&&*0861(11&1, # 6*,!7 5#05(!+321+'!+!+/ ' +&(&(,&, 6 7&& 7&( !0!!(# (11 ' ((5 0'&0!* 0(+' 76! (&0&(,#!(0 4/%,36,+&0+667( &02&+0(037(1(+*0&0, & &( 3 1& 3 +!5 6!&5?# F5 00@,0! & 1 7,&0&+0#%&+0!+0'!071#&!6(&0(!+/ $%F $082( AB Sürecinde Çevre ve Orman konulu 1. Çevre ve Ormancılık urası, Mart 2005 tarihlerinde Antalya da yapıldı. ura; Yerel Yönetimler ve Çevre, Sürdürülebilir Kalkınma Sürecinde Çevre Yönetimi, Çevresel Etki Deerlendirme ve Çevre Düzeni Planları, Orman Ekosistemi ve Sürdürülebilir Kalkınmadaki Yeri, Orman Kadastrosu ve Mülkiyet, Orman Ürünleri ve Orman Sanayi, Doa Koruma, Çölleme ile Mücadele, Erozyon Kontrolü ve Aaçlandırma, Çevre Orman ve Halkla likiler,

20 Aratırma-Gelitirme ve Eitim, Çevre ve Ormancılık Hizmetlerinin Etkin Yürütülmesi balıkları altında oluturulan 11 komisyonun düzenledii raporlar temel alınarak yapılan görüme ve tartımalar sonrasında komisyonların önerdii ve ura kararı olarak yer alması öngörülen konular Çevre ve Orman Bakanlıı ura Yürütme kurulu tarafından belirlenen kararlara dönütürüldü. Çevresel Etki Deerlendirme ve Çevre Düzeni Planları Komisyonunda temsil edilen Odamız, komisyon çalımaları sırasında, fiziksel planlama alanında yaanan yetki karmaası ve üst ölçek planlarla ilgili olarak son dönemde yürürlüe giren yasal düzenlemelerle ortaya çıkan karmaık durumun giderilmesine dönük çalımaların yapılması gerei üzerinde durmutur. Özellikle plancıların planlamada söz ve yetki sahibi olmaları konusu üzerinde aırlıklı olarak durulmu, son dönemde yapılan üst ölçek planlamalarda kurumlar arasında yaanan yetki çatımasının fiziksel planlamaya verdii zararın giderilmesi gerektii vurgulanmıtır. Çevresel Etki Deerlendirmesi ve Çevre Düzeni Planları Komisyonu tarafından yapılan öneriler arasında, Çevre Düzeni Planlarına esas olacak bölge planlarının hazırlanması, üst ölçek planlarla ilgili yetki karmaası ve çok balılıın giderilmesi amacıyla son dönemde çıkan yasaların gözden geçirilmesi, üst ölçek plan sınırlarının belirlenmesinde havza sınırları ve Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen düzeylerin dikkate alınması, planlama çalımalarında ve uygulamalarda baarının artırılması için sivil toplum kuruluları, meslek odaları, halk ve etkilenenlerin katılımının salanması, planlama için kullanıcılara açık bir veri bankasının oluturulması, çevre düzeni planlarının ekolojik temelli, dinamik, günün sorunlarına ve gelecekteki gereksinimlere cevap verecek içerikte, katılıma ve yerinde müdahaleye olanak veren, ölçekler ve plan kademeleri arasında geçilere, geri beslemelere ve disiplinler arası çalımaya açık olması, plan hazırlık ve yapım sürecinde görev alan kamu kurum ve kurulularının plan onayından sonra plan, program ve bütçelerinde plan esaslarına uygun düzenleme yapmaları ve Stratejik Çevresel Deerlendirme Yönetmeliinin yürürlüe girmesi yer almıtır.! " # Odamız, 2005 yılı 1. yarıyıl döneminde geçerli olan ve 01 ubat 2005 tarihinde yürürlüe giren ehircilik hizmetleri ücret tarifesi, üyelerden ve ubelerden gelen öneriler dorultusunda yeniden düzenlendi ve 1 Nisan 2005 tarihi itibariyle yürürlüe girdi. 1 ubat 2005 te yürürlüe giren tablolarda belirlenen serbest ehircilik hizmetleri ücret birim deerleri ile mesleki denetim ücret birim deerlerinin, uygulama ilkelerinde ve ücretlendirme esaslarında yapılan deiiklikler gerekçeleri ile birlikte aktarılmı ve buna göre yayınlanmıtı. Odamızın genel kurullar, danıma kurulları ve serbest çalıan üye toplantılarında dile getirilen hususları referans alan bu deiikliklerin ve bu dorultuda ekillenen tabloların benimsenmesinde ve uygulanmasında bazı aksaklıkların olabilecei düüncesiyle, tüm üyelerimiz ve örgütümüz açısından paylaılan ve benimsenen tablolara ulamak amacıyla söz konusu uygulamamıza ilikin eletiri ve önerilerin ubelerimiz aracılııyla Odamız Genel Merkezi ne iletilmesi istenmiti. Bu balamda Odamıza ulaan görüler incelenmi ve tablolarda deiiklik yapılması uygun görülmütür. 1 ubat 2005 tarihinde yürürlüe giren ehircilik hizmetleri ücret tarifesinde 667 olan 1 ha. deeri 600 olarak deitirildi, tablodaki tüm deerler bu taban deere balı olarak revize edildi. 1 ubat 2005 tarihinde yürürlüe giren tablolarda 1,15 olan imar planı deiiklii katsayısı 1,0 ve 1,5 olan mevzi imar planı katsayısı ise 1,2 olarak deitirildi. Yöre Katsayıları Tablosu, Babakanlık Devlet Planlama Tekilatının 2003 yılında açıkladıı il ve ilçelerin sosyoekonomik gelimilik sıralamasında kullanılan Sosyo-Ekonomik Gelimilik Endeksi esas alınarak düzenlendi. Buna göre, katsayılar arasındaki 1 ile 4 skalası sabit tutularak, gelimilik endekslerine göre oranlanarak, ülke genelinde tüm il ve ilçe katsayıları arasında anlamlı bir iliki kuruldu. B ve C katsayıları ise, Yöre Katsayılarına ilikin daha önceki çalımalar esas alınarak, A katsayısı ile ilikilendirilerek elde edildi. Mesleki Denetim Uygulaması birim deerlerinden 10 ha. altındaki bölümler kademelendirildi, buna göre birim deerler yeniden gözden geçirildi.