İlköğretim-ana sınıflarında Diş Çürüğü ile Savaşmak için Aktif bir florlu jel-vernik uygulama programı

Transkript

1

2 İlköğretim-ana sınıflarında Diş Çürüğü ile Savaşmak için Aktif bir florlu jel-vernik uygulama programı

3 Neden ulusal koruyucu ağız-diş sağlığı programına ihtiyacımız var..??!! 1- Ağız hijyeni eğitimi konusunda geç kalıyoruz..!!

4 Bir birey, 6 yaşına kadar fırçalama alışkanlığını elde etmezse bu yaştan sonra alışkanlığın süreklilik kazanma ihtimali %23 dür...!!??

5 Neden ulusal koruyucu ağız-diş sağlığı programına ihtiyacımız var..??!! 2- YÜKSEK ÇÜRÜKLÜ toplumlarda, Fırçalamak yeterli olamıyor

6 Fırça ve florlu diş macunu kullanımı, pek çok Avrupa ülkesinde diş çürüğünün azalmasından sorumlu tutulmaktadır, Bununla beraber, özellikle çürük aktif toplumlarda ağız bakımı yeni çürüklerin oluşmasında yeterli olmayabilir, Okul dönemi çocukları, gerek hijyen alışkanlıklarının yetersizliği, gerek yeme alışkanlıkları ve gerekse diş OLGUNLUĞUNUN tamamlanmamış olması sebebiyle RİSK ALTINDADIRLAR...!!!

7 Neden ulusal koruyucu ağız-diş sağlığı programına ihtiyacımız var..??!! 3- Özellikle çocukluk çağlarında çok hızlı ve yaygın çürüyoruz!!!

8 TBMM Genel Kurul Tutanağı 21. Dönem D 4. Yasama YılıY 34. Birleşim im 08/Aralık k /2001 Cumartesi Okul çağı çocuklarında diş çürüğü, boğaz hastalıkları, bağırsak parazitleri en sık görülen sağlık sorunlarının başında gelmektedir.

9 Neden ulusal koruyucu ağız-diş sağlığı programına ihtiyacımız var..??!! 4- Başta çocuklarımız olmak üzere, genel vücut sağlığımız etkileniyor!!!

10 GRİPTEN KORUNMAK İÇİN ELLERİNİZİ YIKAYIN, ZATÜRREDEN KORUNMAK İÇİN DİŞLERİNİZİ FIRÇALAYIN..!? Ağız içindeki bakteriler ve zararlı ajanlar, yeterli miktardaki tükürükle ağızdan yıkanarak temizlenir ve daha sonra yutulurlar. Bununla beraber, özellikle tükürük akışı azalmış bireylerde, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olan gram negatif bakterilerin, ağız içinde büyük oranda arttıkları belirlenmiştir. Tüm sağlıklı bireylerin yaklaşık yarısı, uyku esnasında tükürüklerinin çok az miktarını akciğerlerine çekerler.

11 GRİPTEN KORUNMAK İÇİN N ELLERİNİZİ YIKAYIN, ZATÜRREDEN KORUNMAK İÇİN DİŞLERİNİZİ FIRÇALAYIN..!? Sonuç olarak; yetersiz ağız hijyeninin sebep olduğu artan gram negatif bakteri sayısı ve azalan tükürük akışı gibi bakteri yükünü arttıran faktörler, pinomoni (ZATÜRRE) riskini arttırabilir. Mark, 2001

12 AĞIZ SAĞLI LIĞI I VE SİSTEMS STEMİK- LOKAL ENFEKSİYONLAR Bu durum, vücut direncinin düştüğü DOMUZ GRİBİ gibi hastalıklarda, özellikle ağız bakteri sayısını düşürmeye yada kontrol etmeye yönelik olarak hastalara önerilen tuzlu-karbonatlı su gargarası işlemi ile örtüşmektedir. Bu tip hastalarda olası ölüm vakaları, akciğer enfeksiyonları ile oluştuğundan, özellikle bakımsız ağızlarda, akciğerlere sızması muhtemel patojen bakteri sayısının kontrolünü bu şekilde sağlamak yoluna gidilmektedir.

13 AĞIZ SAĞLI LIĞI I VE SİSTEMS STEMİK- LOKAL ENFEKSİYONLAR 2002 yılı Sağlık Bakanlığı raporlarına göre, Ülkemizde okul çağı çocuklarında sıklıkla izlenen sağlık sorunları; diş çürüğü, üst solunum yolu enfeksiyonları ve bağırsak parazitleri olarak bildirilmiştir. Bu sıralamada, ikinci sıradaki üst solunum yolu enfeksiyonlarının olası sebebi, yüksek ihtimalle çürüyen ve oldukça bakımsız kalan ağızlarda artan plak miktarı ve buna bağlı olarak yüksek oranda kolonize olduğu kanıtlanmış üst solunum yolları patojenlerinin hızlı ve yaygın bir gelişim-yayılma yolu bulmalarıdır.

14 Neden ulusal koruyucu ağız-diş sağlığı programına ihtiyacımız var..??!! 5- Tedavi maliyetlerimiz artıyor ve EKONOMİK YÜK büyüyor!!!

15 ABD nin Dişhekimliği harcamaları $91.5 milyar, 2006 da (est.) $305.0; kişi başına harcanan para Total sağlık harcamalarının % 4.3 ü..!! 44.4% ü cepten ödeniyor 49.5% i sigortalar tarafından ödeniyor 5 % i SGK 1% diğer kaynaklar US Centers for Medicare and Medicaid Services and US Department of Commerce, Jan-Feb, 2008.

16 ABD de Akciğer kanseri + Kalp-damar hastalıkları+ Romatizmal hastalıklar İçin harcanan paranın 2.5 katı diş çürüklerinin tedavisi için harcanıyor..!!!!

17 Türkiye deki maliyet hesaplanacak olursa; çocuk başına tedavi edilmesi gereken 5 diş olduğu varsayıldığında 2008 yılı birim fiyatlarına göre kişi başına tedavi maliyeti 20$x5=100 $ dır Altıbin çocuk için bu maliyet 6000x100= $ olacaktır.

18 Oysa bu çocuklara çürük oluşmadan koruyucu diş hekimliği hizmeti verilecek olsaydı..: 40 kuruş tek bir uygulama.. Yılda 4 uygulama: 1.60 TL.. 3 yıl boyunca birey başına ortalama maliyet..: 4.80 TL..(!)..Yaklaşık 3 dolar..(!) 6000 çocuk için toplam maliyet; $ Bu uygulama ile %40 çürük azalımı bekleniyor!!!!

19 Yani birey başına 5 çürük değil ortalama 3 çürük oluşabileceği düşünülüyor..ya da diğer bir değişle çocukların %60 ında çürük gelişecek, %40 ında gelişmeyecek..!!! BU DURUMDA: 20$x3=60 $ çocuk başına DOLGU MALİYETİ (!) çocuk için bu maliyet; $ Ortalama koruyucu uygulama için maliyet de buna eklenirse; = $ dır..(!)

20 TÜRKİYE DE YAPILAN DOLGULARIN ORTALAMA ÖMRÜ 3-5 YIL ARASINDADIR!!!

21

22 AMA MUTLAKA KORUMALIYIZ.!!!

23 OYSAKİ.!!!! BİR BİREY 4 yaşına kadar çürümezse; bundan sonra çürüme ihtimali artık %20 nin altındadır.!!! 9 yaşına kadar çürük geliştirmeyen BİRİNCİ AZI DİŞLERİ (6 yaş sonu 7 yaş başında çıkartılan ilk ANA DİŞLERİMİZ), çürüme riskinden %80 ihtimalle çıkarlar!!!!

24

25 BU PROGRAMDA AMAÇ?? GÜNDE EN AZ BİR KEZ AKILLI fırçalatmak, Öğretmen-veli dikkatini çekebilmek, tabandan destekli bir çürükten korunma MODELİ oluşturabilmek, Yılda en az 4 defa yapılan fırça ile flor jel uygulama işlemi ile çocuğa fırçalamayı anımsatmak Yeni çıkan özellikle birinci azı dişlerini KUVVETLENDİRMEK, Mevcut çürüklerin çürüme hızlarını AZALTABİLMEK

26 AĞIZ Vücudun giriş kapısını oluştururken içersindeki tükürük ile nemli, sıcak sürekli besin geçişi olan, eklemler vasıtasıyla hareketli bir ortamdır. Tükürüğün 1ml sinde 250x10 12 bakteri bulunur.

27 Vücuda girişleri açısından ağız ortamı, bakteriler için bulunmaz bir fırsattır. Ağızdaki herhangi bir enfeksiyon (aft, diş apsesi..vs), bakteriyemi gibi tüm vücudu ilgilendiren yaygın enfeksiyonlara sebep olabilir. Orta kulak iltihabı, sinüzit gibi enfeksiyonlara geçiş yoludur.

28 ÇÜRÜK İLİMİ DİYOR Kİ.!!! ÇÜRÜĞÜN GELİŞİMİ DİNAMİK BİR İŞLEMDİR VE ŞU AŞAMALARI İÇERİR: BAKTERİYEL ENFEKSİYON VE GEÇİŞ KAZANILAN ENFEKSİYONA HASSASİYET DİET ALIŞKANLIKLARI HİJYEN ALIŞKANLIKLARI FLUORİT ETKİLEŞİMİ AİLE HİKAYESİ VE DİNAMİKLERİ

29 ÇÜRÜK BİR ENFEKSİYON HASTALIĞIDIR. ÇÜRÜK ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR!!!!!

30 Şeker ve diş plağı; DİŞ ÇÜRÜĞÜNÜN iki temel sebebi!!!!

31

32 DENTAL PLAK=DİŞ PLAĞI Bakımsız ağızlarda 6-9 gün içerisinde oluşabilen bir yapıdır

33 DİŞ PLAĞINA BAĞLI HASTALIKLAR DENTAL PLAK (diş plağı), bakterilerin ürettikleri asitlerin ve zararlı ürünlerin toplu olarak bulunduğu yapıdır.

34

35 MİKROP TOPLULUKLARI MİKROPLARI KORUYAN ZAR ASİT AKIŞI DİŞ YÜZEYİ

36 DİŞ PLAĞININ OLUŞMASI İÇİN, HERHANGİ BİR ŞEY YEMEK GEREKMEZ..!!!!!!

37 DENTAL PLAK (diş plağı) olmaksızın diş ve dişeti hastalıkları oluşamaz

38 ŞEKER BİR TEHLİKEDİR..!! Ancak onsuz olamaz.!!?? YEMEK ARALARINDA; Şekerli yiyecek ve içeceklerim tüketimi ÇÜRÜK ARTIMI İÇİN TEMEL BİR SEBEPTİR..!!!

39 Çürükle ilişkilendirilen diğer YEME ALIŞKANLIKLARI..??!!; Tüketilen ŞEKER MİKTARI (!) yiyeceklerin içindeki ŞEKER MİKTARI (!) şekerin FİZİKSEL FORMU (!) Şekerin ağızdaki KALICILIĞI (!) yeme ve atıştırma SIKLIĞI (!) yemekler arasındaki SÜRENİN UZUNLUĞU (!) yemek yemenin SIRASI (!)

40 ÖNEMLİ..!! Çocuğa ne YEMEYECEĞİ değil, Ne yiyebileceği ve Nasıl yiyebileceği ANLATILMALI (!)

41 ÖNEMLİ..!! Pek çok ilköğretim öğrencisi, yediği gıdalar içindeki GİZLİ ŞEKER tehlikesinden habersiz (?) Sık tüketilen ürünlerden bir tanesi sınıfa getirilip İÇERİKLER bölümü okutularak TAHTAYA yazılabilir En iyi örnek..: PATATES CİPSLERİ (!)

42 ŞEKER TÜKETİMİ-1 Şekerin tanımlanması, GİZLİ ŞEKER TEHLİKESİ, zararlarının anlatılması (dişleri çürütüyor dan ziyade; MİKROPLARIN sevdiği bir yiyecek..!!) Tamamen yada kısmen şekerden uzaklaşması için TELKİNDE BULUN (!).örneğin;

43 ŞEKER TÜKETİMİ-2 Başka bir tatlı içeren yiyecekle YER DEĞİŞTİRMEYE çalış ; Canın şeker çekince ELMA-ARMUT-HAVUÇ- MADALİNA denedin mi? Canın şeker çekince, hiç MEYVALI YOĞURT denedin mi?

44 ŞEKER TÜKETİMİ-3 BAŞARAMAZSAN!!! Şekerin MİKTARINI AZALTMA konusunda TELKİNDE BULUN (!)

45 ŞEKER TÜKETİMİ-4 BAŞARAMAZSAN!!! Şekerin YEME ZAMANINI DEĞİŞTİRME konusunda TELKİNDE BULUN (!)..örneğin; Öğlen yemeğinden hemen sonra Kahvaltıdan hemen sonra yemelisin..!!!