Her ülke, gerektiğinde limanlarına gelecek yabancı bayraklı gemileri uluslararası düzenlemeler yönünden denetlemek hakkına sahiptir.

Transkript

1 Deniz Güvenliği Deniz güvenliği, can ve mal güvenliğine ilişkin olarak deniz araçlarının teçhizat ve personel durumunu, seyir güvenliğinin sağlanmasını ve denizde çatışmayı önlemeye yönelik düzenlemelerin bütününü içermektedir. Denizcilik, uluslararası bir faaliyettir. Uluslararası bu faaliyetin deniz güvenliği açısından önemli ölçüde denetimi, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından önerilmiş olan uluslararası kurallar çerçevesinde yapılmaktadır. Her ülke, bayrağını taşımakta olan gemisinin denizdeki can ve mal güvenliğini sağlayacak şekilde inşaat, bölmeleme, denge, makine, elektrik tesisatı, yangından korunma, haberleşme donanımı, tehlikeli yüklerin taşınma şartları vb. hususlarda tam güvenilir olduğunu belgelemek zorundadır. Her ülke, Denizde Çatışmayı Önleme Uluslararası Sözleşmesi ne göre, gemilerinin seyir donanımlarını denetlemek ve personelini ona göre yeterlilikte eğitmek zorundadır. Bununla birlikte seyir güvenliğini sağlamak amacıyla seyir yardımcı sistemlerini kurmakla da yükümlüdür. Her ülke, gerektiğinde limanlarına gelecek yabancı bayraklı gemileri uluslararası düzenlemeler yönünden denetlemek hakkına sahiptir. Diğer yandan denizlerde güvenliğin sağlanması seyir emniyetine ilişkin yardımcı kara tesislerinin yeterliliğine bağlıdır. Bu nedenle denize kıyısı olan ülkeler; fener gibi seyir yardımcıları, dar geçit ve kanallardaki gemi trafiği kontrol sistemleri, arama kurtarma ve yardım hizmetlerindeki etkin araç/gereç kullanımı ile, deniz çevresinin denetimi ve korunmasına yönelik özel bir önem göstermektedir Uydu Haberleşme Sistemleri İlki 1974 yılında kabul edilen Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi nin (SOLAS) arama ve kurtarma faaliyetlerinde etkin rol oynaması, 1979 Deniz Arama ve Kurtarma Sözleşmesi nde (SAR) tüm dünyayı kapsayan tam otomatik acil durum haberleşme ihtiyacının karşılanması yönünde karar alınması ile olmuştur. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından uluslararası sefer yapan 300 GT dan büyük yük gemileri ile, her tonajdaki yolcu gemilerinin taşımakta oldukları telsiz cihazlarında 1 Şubat 1999 tarihi itibariyle büyük değişiklikler meydana gelmiştir. Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet Sistemi (GMDSS) diye isimlendirilen yeni sistemde; tehlikedeki bir gemi tarafından hem etrafındaki gemilere hem de kıyıdaki arama kurtarma birimlerine karasal ve uydu haberleşme imkanları kullanılarak, gecikmeksizin haber göndermek mümkündür. Sadece mors alfabesini bilen telsiz zabitlerince kullanılabilen ve uzak mesafe haberleşme ihtiyaçlarına cevap veremeyen eski sistemlerin bulunduğu gemilerde, bugün; telefon, telex, fax vb. modern cihazların denize uygulanmış modelleriyle haberleşme yapabilmek ve en önemlisi arama kurtarma faaliyetleri için gerekli acil durum haberleşmesini yüzde yüz güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmek olanaklı hale gelmiştir. SOLAS Sözleşmesi ne tabi gemilerde uygulanmaya başlanılan sisteme, Sözleşmeye tabi olmayan 300 GT ın altındaki gemilerin de geçiş hazırlıklarını

2 bir an önce tamamlamasında fayda görülmekte olup, özellikle kısa mesafe haberleşmesinde kullanılan sayısal özellikli telsiz cihazlarının (VHF/DSC) tüm deniz taşıtlarında bulunması, denizde can güvenliğinin sağlanması bakımından oldukça önemlidir. Herhangi bir telsiz cihazı bulundurmak zorunda olmayan deniz araçlarında, özellikle kişi ve aile ihtiyacı için kullanılan yatlarda, günümüzde çok yaygınlaşan mobil telefonların; gemi-gemi haberleşmesine olanak verememesi, kapsama alanlarının kısıtlı olması ve mevki bulma işlerinin zorluğu nedeniyle telsiz cihazlarına bir alternatif olarak değil, sadece tamamlayıcısı olarak bakılmasının uygun olacağı düşünülmektedir. Türkiye nin uluslararası anlaşmalar ile üstlendiği sorumlulukları ve buna paralel olarak hazırlanan milli mevzuatları ile denize yönelik haberleşme sistemlerinin kurulumu ve bunların işletilmesi, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü ne verilmiştir. Türk Telekom A.Ş., üzerine düşen bu sorumluluğunu yerine getirmek amacıyla zaman içinde Türkiye sahillerinde VHF, MF ve HF bantlarında hizmet veren Sahil Telsiz İstasyonları kurmuş olup, bu sistemlerin GMDSS koşullarını yerine getirmesi gayesiyle de yaklaşık 13 yıldır devam eden entegre bir proje ile modernize çalışmalarını sürdürmektedir. Söz konusu bu çalışmalar ile, Türkiye kıyılarında sayıları toplam 40 adet olan ve şehir merkezlerinde kurulmuş olan VHF istasyonları buralardan sökülerek, her biri m nin üzerindeki R/L ve TV vericilerinin bulunduğu istasyonlara taşınmıştır. Bu şekilde hem kıyıdan mil mesafelerde bulunan gemilerle VHF sistemleri üzerinden haberleşme olanağına kavuşulmuş hem de bu sistemler üç kontrol merkezine (İstanbul, Antalya ve Samsun) bağlanarak, sahil istasyonlarımızın Hopa dan İskenderun a kadar Türk Radyo adıyla tek bir isim olarak çağrılması sağlanmıştır. Yine söz konusu proje ile VHF sistemlerine DSC kabiliyeti kazandırılarak, GMDSS e tamamen uygun hale getirilmiştir. Bu arada orta ve uzak mesafe haberleşme sistemlerinde de benzer çalışmalar başlatılmış, MF ve BT Sahil Telsiz İstasyonlarına DSC kabiliyeti kazandırılarak ve bunların uzaktan kontrolü sağlanarak, tamamen GMDSS koşullarına göre donatılmaları hedeflenmiştir. Ayrıca Ankara Gölbaşı nda kurulmuş olan ve ATA-1, ATA-2 olarak tanımlanan uydu yer istasyonları aracılığı ile, gemiler ve tüm mobil sistemlerin Inmarsat uyduları üzerinden her türlü haberleşme yapabilme olanağı sağlanmıştır Kıyı, Deniz ve Türk Boğazlarında Seyir, Can ve Mal Güvenliğinin Durumu Denizlerimizde Türk ve yabancı bayraklı gemilerin seyir emniyetine yardımcı olmak üzere kıyılarımızda kurulmuş bulunan fener vb. seyir yardımcıları, Can Kurtarma İstasyonları ile ayrıca karasularımızda kazaya uğrayan gemilerin ve gemi yüklerinin kurtarma işlemleri, Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Türk boğazlarındaki kılavuzluk hizmeti ise halen özelleştirme kapsamında olan Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) tarafından, TDİ ve TCDD limanları dışındaki limanlarda da özel sektör tarafından verilmektedir

3 Türk boğazlarındaki trafik, boğazlardaki kaza riskini de kritik boyutlara çıkartmaktadır. Karadeniz ülkelerinin dış ticaret hacimlerinde beklenen artışlar, Türk boğazlarındaki deniz trafiğinin daha da yoğunlaşacağını işaret etmektedir. Türk boğazlarının karşı karşıya kaldığı ciddi tehdit ve risk ortamı, günümüzde hali hazırda mevcut bulunmaktadır. Türk boğazlarında seyir güvenliğinin sağlanması amacıyla düzenlenmiş olan mevcut mevzuat dışında, son teknolojileri de içeren elektronik yapılanmalar mevcuttur. Gemi Trafik Yönetim ve Bilgi Sistemi bu teknolojik yapılanmaların başında yer almakta ve hizmet vermektedir Deniz Kazaları ve Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezlerinin Mevcut Durumu Deniz kazaları; bir ya da birden fazla geminin güvenli seyir yapmasını olumsuz bir şekilde etkileyecek olayların ortaya çıkması sonucunda, kontrolden çıkan gemilerin birbirine, başka bir deniz aracına, karaya ya da karadaki başka bir cisime çarpması, karaya oturması, su alması, alabora olması, yanması ve/veya benzeri olaylar şeklinde ele alınabilir. Kazaların ana sebepleri; kötü doğa koşulları, insan kaynaklı hatalar, seyir yardımcılarının yokluğu/eksikliği, teknik hatalar, morfolojik ve topografik yapı ve diğerleri olarak sıralanabilir. Bunların yanı sıra doğal afetler sonucunda da deniz kazaları meydana gelebilmektedir (Deprem vb.). [ ] Yıllarında Türkiye de özellikle İstanbul Boğazı nda 350 ye yakın deniz kazası meydana gelmiştir. Bu kazalar oluş şekillerine göre; çatışmalar, karaya oturmalar, karaya çarpmalar ve yangınlar olarak sınıflandırılabilir. Bu kazaların % 57 sini çatışmalar, % 22 sini karaya oturmalar, % 16 sını karaya çarpmalar ve yangınlar geriye kalan % 5 ini ise diğer olaylar oluşturmaktadır Yılı içinde limanlarımız ya da karasularımızda ve uluslararası sularda gerçekleşmiş deniz kazaları bölgeler itibariyle Tablo de, İstanbul Boğazı nda 2002 yılında meydana gelmiş deniz kazaları ise Tablo de ve Çanakkale Boğazı nda 2002 yılında meydana gelmiş deniz kazaları da Tablo te verilmiştir. [ ] Yılları arasında, toplam kaza sayısı 859, toplam ölü sayısı 180, toplam yaralı sayısı 85 ve toplam kayıp sayısı 99 dur (Tablo )

4 Tablo Bölgeler ve uluslararası sular itibariyle( ) yılları arasında meydana gelmiş olan deniz kazaları. BÖLGELER İTİBARİYLE YILI DENİZ KAZA VE OLAYLARININ İCMAL TABLOSU OLAY YERİ Olay Sayısı Ölü Sayısı Yaralı Sayısı Kayıp Sayısı O L A Y N E D E N İ İstanbul Bölge Müdürlüğü Çanakkale Bölge Müdürlüğü İzmir Bölge Müdürlüğü Antalya Bölge Müdürlüğü Mersin Bölge Müdürlüğü Samsun Bölge Müdürlüğü Trabzon Bölge Müdürlüğü Uluslararası Sular GENEL TOPLAM Kaynak: T.C Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı DUOM AAKKM verilen. Batma-Yangın-Alabora-Sürüklenme- -Dümen Arızası-Çatışma-Yangın- Mülteci-Su Alma -Boğulma-Hava Muhalefeti Batma-Yangın-Alabora-Sürüklenme- -Dümen Arızası-Çatışma-Yangın- Mülteci- Su Alma Boğulma-Hava Muhalefeti Batma-Yangın-Alabora-Sürüklenme- Dümen Arızası -Çatışma- Yangın - Mülteci- Su Alma Boğulma-Hava Muhalefeti Batma-Sürüklenme- -pervane kopması--su Alma-Hava Muhalefeti Hava Muhalefeti-Makine arızası - - Batma- Yangın -Alabora- Sürüklenme Batma-Çatışma-Hatalı Manevra, Sürüklenme, Hava Muhalefeti Yangın -A1abora- Sürüklenme - -Dümen Arızası Çatışma- Yangın - Mülteci-Su Alma-Boğulma-Hava Muhalefeti, Batma Batma - Saç Atma - Makine arızası - oturma. çatışma- Sürüklenme - Yangın

5 Tablo İstanbul Boğazı nda 2002 yılında meydana gelmiş olan deniz kazaları. ADI / ADLARI TİPİ GROSS TONAJI SUNRISE-K KURU YÜK HONDURAS HACI EMİNE ANA MUSTAFA BEY HÜSEYİN JAVİD KAZA YAPAN GEMİNİN / GEMİLERİN BAYRAĞI YERİ TARİHİ TÜRÜ UMURYERİ GÜNEY ÇAKARI KURU YÜK TÜRKİYE YENİKÖY FENERİ KURU YÜK TÜRKİYE AHIRKAPI BURNU KURU YÜK AZERBAYCAN EDARTE-1 KURU YÜK ARNAVUTLUK AMBARLI AÇIKLARI OLAYIN MODISK 3 KURU YÜK KAMBOÇYA YENİ BEŞİKTAŞ 2 T. TEKNESİ LOTUS KURU YÜK EKV.GİNE REMO 2 KURU YÜK MALTA KURUÇEŞME UMUBANKI GÜNEY ÇAKAR ORTAKÖY ÇATIŞMA AJAKS 1 KURU YÜK RUSYA KABATAŞ ÇATIŞMA TEMEL ŞİMŞİR TURGUT ÖZAL Ş. YOLCU M. TÜRKİYE FERİBOT TÜRKİYE YENİKAPI ÇATIŞMA IRINA KURU YÜK KAMBOÇYA Kaynak: T.C. Başbakanlık Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğü AAKKM verileri. Arama Kurtarma; hava ve deniz araçlarının karada, havada, su üstünde ve su altında tehlikeye maruz kalması, kaybolması veya kazaya uğraması hallerinde, bu araçlardaki kişilerin her türlü araç, teçhizat veya kurtarma birlikleri kullanılarak aranması ve kurtarılması işlemidir. Ayrıca meydana gelen kazalarda işbirliği sağlanarak, hava ve deniz araçları ile diğer araçlar da dahil olmak üzere, kamu ve özel kaynakların kullanımı yoluyla tehlike mesajlarını izleme, haberleşme, koordinasyon, tıbbi danışmanlık ve ilk yardım gibi insan hayatını kurtarmaya yönelik yapılan bütün faaliyetlerdir. Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi (AAKKM); ülkemiz tarafından da kabul edilen 1979 Hamburg, Denizde Arama Kurtarma Uluslararası Sözleşmesi ile 11 Eylül 1997 gün ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Arama Kurtarma Yönetmeliği gereği, Denizcilik Müsteşarlığı bünyesinde ulusal ve uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla, belirtilen hususların koordinasyonunda bir aksaklığa meydan vermemek ve ilgili makamlara süratli ve kesintisiz bir şekilde bilgi aktarılmasını sağlamak, haftasonu tatilleri, Milli ve Dini Bayramlar da dahil olmak üzere, insani amaca yönelik olarak 3 vardiya halinde 24 saat aralıksız hizmet vermek üzere kurulmuştur

6 Türkiye, 1979 Hamburg Denizde Arama Kurtarma Uluslararası Sözleşmesi ile arama kurtarma faaliyetlerine ilişkin ulusal ve uluslararası yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve arama kurtarma faaliyetine katılan ilgili Bakanlık, Kurum/Kuruluşların rollerinin belirlenmesi amacıyla, Türk Arama Kurtarma Yönetmeliği ni 12 Aralık 2001 gün ve sayılı Resmi Gazete de yayımlamıştır. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazete de 2002/4 tebliğ numarası ile Ulusal Arama ve Kurtarma Planı yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğe göre, Denizcilik Müsteşarlığı; Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi kurmak; karada, denizde ve havada arama kurtarma faaliyetlerinin en üst düzeyde iletişimini ve işbirliğini sağlamaktan sorumlu olacaktır. Bu çerçevede, bölge ülkeleri arasında gerek işbirliğini artırmak gerekse SAR bölgesel sorumluluk alanlarını belirlemek için 1994 yılında çalışmalara başlanılmış, 1998 yılında ise Karadeniz e Kıyısı Olan Ülkeler Deniz Arama Kurtarma Birimleri Arasında İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Diğer taraftan, IMO bünyesinde görev yapan Deniz Kazalarını Araştırma Grubu tarafından değerlendirmek üzere, ülke gemilerinin maruz kaldıkları kazalara ilişkin A 849 (20) sayılı karar uyarınca ve belirtilen formata uygun olarak düzenlenen raporlar, AAKKM tarafından IMO nun ilgili birimine gönderilmektedir. Tablo Çanakkale Boğazı nda 2002 yılında meydana gelmiş olan deniz kazaları. ADI / ADLARI TİPİ GROSS TONAJI Kaynak: T.C. Başbakanlık Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğü AAKKM verileri. BAYRAĞI YERİ TARİHİ TÜRÜ SAINT JOHN BBU GÜNEY KIBRIS SARISIĞLAR TEO BBU PANAMA SARIÇAY ERIDAN GGC UKRAYNA KEPEZ FENERİ SALİH KALKAVAN NOOR AL AMAL TTA TÜRKİYE GGC ZİNCİRBOZAN BANKI ZİNCİRBOZAN BANKI ÇATIŞMA AKSA 1 GGC 850 HONDURAS SARI SIĞLAR SANDRA BBU ST. VİNCENT CHALLANGE R KAZA YAPAN GEMİNİN / GEMİLERİN KUMKALE FENERİ OLAYIN BBU İTALYA NARA BURNU ÇATIŞMA FATİH-IN GGC TÜRKİYE NARA BURNU yılı içerisinde Türk karasularında meydana gelen deniz kaza istatistikleri Tablo de, Çanakkale Boğazında 2003 yılında meydana gelen kazaların detaylı durumu Tablo ve 2003 yılında İstanbul Boğazında meydana gelen kazaların durumu ise Tablo da verilmektedir

7 Tablo Yılı içerisinde Türk Karasularında meydana gelen deniz kazaları Sıra Tarih Saat Gemi Adı Yeri Nedeni Bayrağı Yük Durumu Turan C İTALYA Çatışma T.C. Boş Topkapı ERDEK Topuğa T.C Dolphin 2 MERSİN Çatışma K.K.T.C Mana GELİBOLU G. KIBRIS Dolu Svyatov İSTANBUL Şiddetli Fırtına GÜRCÜ Boş Panteleymon Salih-C KEFKEN Makine Arızası T.C Anatolia İSTANBUL Şiddetli Fırtına KAMBOÇYA Dolu Deniz Kızı ÜNYE Çatışma T.C. Dolu Melike İnce İSTANBUL Yangın T.C. Boş Meryem ANTALYA Hava Muhalefeti T.C. Boş Express RUSYA Hava Muhalefeti KAMBOÇYA Dolu Typhoon BOZCAADA İNGİLTERE Costas TAŞUCU Hava Muhalefeti SAO TOME Boş Marilia AHIRKAPI LİBERYA Dolu Gülpesent HALİKARNAS Hava Muhalefeti T.C Samurai-3 ANTALYA Batma/Parçalanma T.C Magis-K YENİKÖY Makine Arızası PANAMA Dolu Nina AHIRKAPI Çatışma COMOROS Boş A. Akif AHIRKAPI Çatışma KAMBOÇYA Boş Ferhat GİRESUN Dümen Kırılması T.C. Kaynak: DTO Deniz Sektörü Raporu, 2004 Tablo Çanakkale Boğazında 2003 yılında meydana gelen deniz kazaları KAZA YAPAN GEMİNİN/GEMİLERİN OLAYIN ADI TİPİ GRT BAYRAĞI YERİ TARİHİ TÜRÜ ST-313 GGC 1781 RUSYA Kaynak: DTO Deniz Sektörü Raporu, 2004 Kumkale Feneri Güneyi Batuhan GGC 470 TÜRKİYE Gelibolu Girişi Ilya Selvinski GGC 3712 UKRAYNA Lapseki Önleri Zhatay GGC 2446 RUSYA Kumkale Feneri Güneyi

8 Tablo İstanbul Boğazında 2003 yılında meydana gelen deniz kazaları KAZA YAPAN GEMİNİN/GEMİLERİN OLAYIN ADI TİPİ GRT BAYRAĞI YERİ TARİHİ TÜRÜ Çiğdem-S Kuru Yük TÜRKİYE Sair Vidadi Sea Patron Kuru Yük Kuru Yük Kaynak: DTO Deniz Sektörü Raporu, 2004 AZERİ MALTA AHIRKAPI DEMİR YERİ BEBEK KOYU Diana-A Kuru Yük 1705 BOLİVYA BÜYÜKDERE Jakob Kuru Yük 2300 ST. VINCENT Meryem Kuru Yük 746 TÜRKİYE Dontokratis Polyxeni-1 Kuru Yük Kuru Yük G. KIBRIS YUNANİSTAN Ariel Kuru Yük 2066 K. KORE Sea Tide Kuru Yük 2581 UKRAYNA Lady-S Kuru Yük 2288 K. KORE Rumeli Kavağı F. Ömeroğlu Khazar Star-2 Y. Gemisi Y. Gemisi TÜRKİYE TÜRKİYE YENİKÖY TÜRKELİ FENERİ Çatışma BEBEK KOYU UMURBANKI KURUÇEŞME SAHİLİ UMURYERİ ÇAKARLAR GALATA KÖPRÜSÜ Ö Kıyıdaki Teknelere çarpma Sahile Çatma Çatışma Kuru Yük 2426 RUSYA YENİKÖY Hatalı Seyir Anatolia Kuru Yük 2457 KAMBOÇYA ŞİLE Batma Svyatov TÜRKELİ Kuru Yük GÜRCÜ Pant. FENERİ Yan Yatma Ivoli Sprint Kuru Yük 3703 İTALYA ÜSKÜDAR Çatışma AMB. LİM. İST. Melike LİM. Tanker TÜRKİYE İnce KESİŞTİĞİ YER Yangın Turan-C Kuru Yük TÜRKİYE İSTANBUL BOĞAZI Yangın